PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Astronauten terug na
record-ruimtevlucht
SPIRO AGNEW VRAAGT
CONGRES OM ONDERZOEK
Verbreding Kanaal Zuid-Beveland begint
in 1974 met bouw sluisput te Hansweert
Vakbondsleider in
Argentinië vermoord
de krant
van zeeland
Executies
in Chili
197)
Boekjes voor
zesdeklassers
Pagina 11
216e jaargang - nummer 227
Woensdag 26 september 1973
CAPSULE DIRECT AAN BOORD VLIEGDEKSCHIP
HOUSTON (AP) De tweede bemanning van het Skylab-ruimtelaboratorium, Alan Bean, Owen
Ganïot en Jack Lousma, zijn dinsdagavond behouden op aarde teruggekeerd. Om tien voor half
twaalf (Nederlandse tijd), precies op het van te voren vastgestelde tijdstip, plonsde de Apollo-capsu-
le in de Stille Oceaan, 350 km. ten zuidwesten van San Diego. In tegenstelling tot eerdere bergingen
werd ditmaal de cabine met de astronauten uit zee opgepikt door het vliegdekschip 'New Orleans'
en meteen op het dek geplaatst.
Veertig minuten nadat zij in de Stille
Oceaan terecht waren gekomen hees
de naar de astronauten gevaren "New
Orleans' de Apollocabine aan boord.
Daarna ging een arts de cabine in om
een medisch onderzoek uit te voeren
dat vooral ten doel had om te zien of
de astronauten nadelige gevolgen van
him langdurig verblijf in de ruimte,
hadden ondervonden. Het onderzoek I
nam ongeveer tien minuten in beslag
waarna Lousma als eerste de cabine i
verliet, gevolgd door Garriott en Bean, i
Terwijl de boordkapel speelde werden
de drie mannen met een vorkheftruck
naar de ziekenboeg van de 'New Or-1
leans' gereden om daar verder te wor
den verzorgd. Toen de mannen een
kort stukje naar de vorkheftruck
moesten lopen bleek dat dit niet ge
makkelijk ging, zoals ook wel werd
verwacht na een langdurige toestand
van gewichtloosheid. Ze moesten door
assistenten worden ondersteund.
Niels bekend
Gedurende de tijd dat de Apollo-cabl-
ne bengelend aan zijn parachutes naar
het zeeoppervlak afdaalde, was niets
bekend over de conditie waarin de
ruimtevaarders verkeerden, omdat er:
geen radiocontact was.
Maar kort na de 'Splash down' kwam
het bericht dat de astronauten druk
bezig waren aan het afwerken van de
controlelijst van na de landing uit te
voeren handelingen.
Toen de Apollocabine in het water te-
recht kwam. draaide hij met zijn top!
naar beneden en bleef ondersteboven
in zee dobberen.
Binnenin haalden de astronauten eer.,
handel over waardoor drie plastic bal
lons werden opgeblazen en de Apol
locabine zich weer oprichtte.
Een van de astronauten verklaarde via
de radio dat de landing 'een behoorlijk
flinke smak was, maar toch niet al te
slecht' was afgelopen. Er stond een
flinke golfslag in het landingsgebied.
Foto: de capsule, gezien vanaf het
vliegdelcschip New Orleans, tijdens
het ophijsen naar het vliegdek.
SCHOOL DOOR
EXPLOSIE
VERWOEST
VALKENSWAARD (ANP) Dinsdag-
jvond omstreeks zes uur is de blo-
school aan de Lindeweg te Valkens-
waard door een ontploffing in het ke
telhuis vrijwel totaal verwoest. Alle
raiten zijn gesprongen en de muren
liangen er scheef of in brokstukken bij.
Er is een enorme ravage aangericht.
Ook in de omgeving van de school is
veel glasschade.
De school heeft een streekkarakter en
zal zoals het zich nu laat aanzien waar
schijnlijk wel in zijn geheel moeten
worden vernieuwd. Er deden zich geen
persoonlijke ongelukken voor. De scha
de loopt in de tonnen.
MINISTER VAN JUSTITIE LEGT BEWIJSMATERIAAL
TEGEN VICE-PRESIDENT OVER AAN GRAND JURY
VUURGEVECHT IN BUENOS AIRES
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Vice-president Spiro Agnew heeft in een brief aan het huis van afgevaardigden
gevraagd een onderzoek in te stellen naar zijn gedrag als gouverneur van Maryland, toen hij vol
gens het ministerie van justitie steekpenningen zou hebben aangenomen, en zich schuldig zou heb
ben gemaakt aan een aantal andere frauduleuze financiële handelingen.
justitie, Elliott Richardson, bekend
maakte dat zijn ministerie donderdag
bewijsmateriaal over Agnew's fraudu
leuze praktijken aan een rechtbankju
ry in Baltimore te overleggen. Ri-
chardsons beslissing betekende dat
het ministerie besloten heeft Agnew te
vervolgen, en dat het de jury in staat
wil stellen om de officiële dagvaar
ding tegen hem op te stellen.
BUENOS AIRES (DPA, RTR,
UPI) De secretaris-generaal
van de machtige Argentijnse pe-
ronistische vakbond, de Algeme
ne Confederatie voor de Arbeid
(CGT), Jose Rucci, is dinsdag
middag tijdens een vuurgevecht
door onbekenden op straat in
Buenos Aires doodgeschoten.
Het maandag verboden ultra-linkse
'Revolutionaire Volksleger' (erp) heeft
b anonieme telefoontjes aan de pers
rerklaard verantwoordelijk voor de
slag te zijn. Ook werd aangekon-
|ögd dat het volgende slachtoffer van
ERP de minister van sociale za-
Lopez Rega, zal zijn.
Het tien miljoen tellende CGT heeft
onmiddellijk na de moord op Rucci
opgeroepen tot een algemene staking
un 24 uur, die dinsdag om 22.00 uur
onze tijd zal beginnen.
De 46-jarige Rucci, die sinds
«cretaris-generaal van het CGT is
teweest, was dinsdagmiddag op be-
»ek bij zijn zuster in de wijk Flores,
een drukke buurt in het westelijke
stadsdeel geweest. Bij zijn vertrek
ïerd hij in zijn auto met machinege-
veren onder vuur genomen vanaf het
iak van een leegstaand huis. De auto
san zijn lijfwacht, die hem in verband
aet eerder geuite dreigementen con
stant vergezelde, werd eveneens be
schoten. Tijdens de schietpartij tussen
ajn lijfwacht en de overvallers, wer-
icn Rucci en zijn chauffeur gedood.
ÏVee leden van zijn lijfwacht werden
smstig gewond. De onbekend gebleven
■■lans
sigd
iet
lien.
Het
vsïidaay in
rda krant
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2,5,6,7 en 9.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3,
6 en 11.
Sport op de pagina's 12 en
13.
Radio en televisie op pagina
15.
Financieel nieuws op pagina
17.
overvallers wisten na het vuurgevecht
te ontkomen.
Rucci was al verscheidene malen met
de dood bedreigd. Bij het ERP stond
hij allang op de 'executielijst'. Deze
linkse radicalen noemden hem een
'reactionaire vertegenwoordiger van
de vakbondsbureaucratie en een ver
rader van de arbeidersklasse'. Nog
maar een paar dagen geleden zei hij
bang voor een aanslag te zijn. Het
laatste dreigement had hij kort v
zijn dood ontvangen. In een enveloppe
met als afzender de metaalarbeiders
bond, wartoe hij behoorde, zat een
tekening van een doodkist met een
lijk dat duidelijk zijn trekken vertoon
de. Aan het voeteneinde was een
krans getekend met een lint met de
woorden 'de minister van sociale za
ken Lopez Rega'.
Rucci had dinsdagavond een radiotoe
spraak zullen houden om de leden
van het CGT te bedanken voor hun
steun aan generaal Juan Peron bij de
verkiezingen van zondag.
Richardsons verklaring en Agnews
brief kwamen aan het eind van een
dramatische dag die 's morgens om
half negen begon met een onderhoud
tussen president Nixon en minister
van justitie Richardson. Dat gesprek
duurde anderhalf uur. Daarna werd
vice-president Agnew op het Witte
Huis ontboden. Zijn privégesprek met
president Nixon duurde 75 minu
ten.
Het Witte Huis en de staf van vice-
president Agnew weigerden echter iets
los te laten over wat er besproken
werd, maar enkele uren later bericht
te het weinig bekende persbureau
Dow Jones (eigendom van de uitgever
van de Wall Street Herald), dat Ag
new inderdaad besloten had af te
treden. Het persbureau, dat overigens
de eerste was die destijds berichtte
dat er een onderzoek werd ingesteld
naar Agnews handel en wandel in
Maryland, zei ook dat Agnew schuld
zou bekennen aan een van de drie
punten van de aanklacht en dat het
ministerie van justitie in ruil daar
voor hem de twee andere punten zou
kwijtschelden.
congres in te schakelen betekent dat
hij zijn eigen ministerie van justitie
wantrouwt. Ook was niet duidelijk
in hoeverre president Nixon deze stap
van zijn vice-president had goedge
keurd. Het Witte Huis maakte wel
bekend dat Agnew de president had
algemeen geaccepteerde procedure in
de Amerikaanse rechtspraak.
Nauwelijks was de Dow Jones ech
ter de wereld ingezonden, of de per
schef van Agnew maakte bekend dat
de vice-president er niet over dacht
om af te treden en dat het bericht
volledig onjuist was. Kort daarna
werd hekend dat de vice-president
zich in een brief tot het Huis van!
Afgevaardigden had gewend om een
afzonderlijk onderzoek in te stellen.!
In deze brief verwees hij naar het i
Huis van Afgevaardigden als „het li-!
chaam voor alle kwesties, de afzetting j
van een vice-president betreffen-
de".
Het was niet onmiddellijk duidelijk;
welke juridische gevolgen deze Agnew- j
manoeuvre zou hebben: of deze stap!
bijvoorbeeld betekende dat de recht-]
bank-jury in Baltimore zijn onderzoek!
moet uitstellen totdat het Congres
zich over de kwestie heeft uitgespro
ken. Wel duidelijk was, dat Agnew'
kennelijk van mening is dat hij een
betere kans heeft om vrijgesproken tel
worden door het Congres dan door
een rechtbank.
Deze gedachtengang is gebaseerd op,
het feit dat het congres zeer schuch-,
ter is om een afzettingsprocedure te
gen een president of een vice-presi-
dent on gang te brengen, en dat er
uiteindelijk een tweederde meerder
heid van de Senaat voor nodig is om
de afzetting uit te spreken. Deze twee
derde meerderheid is in het verleden
bijna altijd een formidabel obstakel
gebleken, omdat maar weinig senato
ren te boek willen staan als politici
die hun eigen president afzetten.
Even onduidelijk was gisteravond laat
in hoeverre Agnews beslissing om het
(Zie slot pagina 3 kolom 3)
Stuarraketten
De Skylab-2 bemanning was gedwon
gen om de Apollo-cabine met nooit
eerder beproefde methoden te bestu
ren, omdat twee van de vier straal-
stuurraketten buiten werking waren.
Bean zei dat de Apollo ook met slechts
twee stuurraketten goed te besturen
was geweest.
„Hij vliegt heel gemakkelijk", zo ver
klaarde hij. „Beter dan ik had ver
wacht. Om moeilijkheden te voorko
men had de vluchtleiding opdracht ge
geven om de motor van de capsule
naar één keer te ontsteken om het ge
bruik van de stuurraketjes zo weinig
mogelijk te gebruiken.
Om 20.50 uur (onze tijd) dinsdagavond
hadden de astronauten hun Apollo-
ruimtecabine losgemaakt van het ruim
telaboratorium Skylab-2. Zij waren 59 j
dagen, 11 uur en 9 minuten in de ruim-
te, een nieuw record.
Hoog boven de Indische Oceaan ge
beurde dit, en langzaam verwijderde
de ruimtecapsule zich van het 85 ton
zware ruimtelaboratorium.
In Skylab-2 hebben de drie mannen
een afstand afgelegd van haast 39 mil-
joen kilometer, en tijdens de reis een 1
weelde aan Inlichtingen verzameld
over de aarde, de zon en, op medisch
gebied, over zichzelf.
Foto: Commandant Alan Bean bij het'verlaten van de Apollo-cabine.
NA VASTSTELLING PLAN DOOR MINISTER
EERSTE VIJF
MILJOEN OP
BEGROTING
VLISSINGEN Indien de mi
nister van verkeer en waterstaat
overgaat tot vaststelling van het
door rijkswaterstaat uitgewerk
te plan voor de bouw van nieu
we sluizen in Hansweert met
in later stadium de daar
aan gekoppelde verbreding van
het Kanaal door Zuid-Beveland
zal mogelijk nog in 1974 wor
den begonnen met deze werken.
Het plan moet thans nog de
niet ambtelijke Raad van de
Waterstaat passeren, die de mi
nister adviseert.
Zoals gemeld heeft de minister op de
begroting een post van vijf miljoen
gulden opgenomen om volgend jaat
een begin van deze werken mogelijk
te maken. De eerste vijf miljoen
het gehele project zal enkele honder
den miljoenen vergen zijn bestemd
voor het doen van grondaankopen in
Hansweert en de aanleg van een ge
deelte van de bouwput voor de nieu
we sluizen.
Zodra de tweede fase van het plan
wordt uitgevoerd zal dat het gezicht
van Hansweert-Oost ingrijpend veran
deren. Voor de aanleg van een nieuwe
voorhaven met aanlegwerken bij de
sluizen moet bijna geheel Hansweert-
Oost verdwijnen. Er moeten 200 wo
ningen (voor 20 procent reeds rijksei
gendom) en onder meer een bejaar
dentehuis voor gesloopt worden.
Deltawet
Met de verbreding van het Kanaal
door Zuid-Beveland en de bouw van
nieuwe sluizen in Hansweert zijn zo
als hekend niet alleen scheepvaartbe-
langen gemoeid. De oude sluizen zijn
slecht, de constructie is verouderd en
dat is een belangrijk punt als
waterkering voldoen ze niet aan de
normen, die de Deltawet stelt. Boven
dien kan men er geen zout water
meer weren, wat bij afsluiting van de
Oosterschelde en het nastreven van
een zoet Oostersclieldebekken ongun
stig zou werken. Daarom is voor de
nieuwe sluizen gedacht aan een vorm,
zoals de Kreekraksluizen worden ge
bouwd. die voorzien zijn van een
ingewikkeld systeem om het zoute
water buiten te houden.
De scheepvaart profiteert bij uitvoe
ring van de plannen mee. want de
nieuwe sluizen zullen de oude in capa
citeit ver overtreffen. De bestaande
sluizen zijn te klein voor de moderne
binnenvaart, met name voor de duw-
vaart. Van de bestaande sluizen heeft
de grootste, de Oostsluis, een breedte
van 16 meter, een schutlengte van 152
meter en een diepte van 6,25 meter.
Van de nieuwe sluizen krijgt de groot
ste een breedte van 24 meter. De
exacte schutlengte is nog in studie,
maar zal in ieder geval die van de
oude Oostsluis aanzienlijk overtreffen.
Het bestaande kanaal heeft bij een
waterdiepte van 5 Va meter beneden
het kanaal peil een bodembreedte van
35 meter. Howel dit nog in studie is,
wordt voor het verbrede kanaal ge
dacht aan een bodembreedte van on
geveer bonder meter bij eenzelfde
waterdiepte. Mogelijk is ook. dat het
bestaande kanaal nog iets zal worden
verdiept. De verbreding denkt men te
zoeken aan de westelijke oever, waar
ook de minste bebouwing voorkomt.
Afbuiging
Aan de noordkant, bij Wemeldinge. zo
is het idee, wil men over een kort
gedeelte een geheel nieuw kanaal gra
ven. Men wil het bestaande kanaal
oostelijk laten afbuigen en zo 'met
een boogje' om het bestaande sluizen-
eomplex van Wemeldinge heen in de
Oosterschelde laten uitkomen. De slui
zen kunnen hier (afsluiting Ooster
schelde) geheel vervallen. Het sluizen-
complex blijft wel bestaan: met de
voorhaven zouden zij bijvoorbeeld een
bestemming als jachthaven aan hei
Zeeuwse Meer kunnen krijgen.
De verbreding van het kanaal is zowel
van betekenis voor de scheepvaart als
voor de waterhuishouding. Rijkswater
staat wil in ieder geval naar een
breedte, die aansluitend op de
nieuwe sluizen bij Hansweert het
kanaal geschikt maakt voor de mo
derne binnenvaart. Van betekenis is
voorts, dat het kanaal geschikte afme
tingen krijgt voor de aanvoer van
zoet water, nodig bij het schutten van
schepen in Hansweert. Indien het ka
naal onvoldoende breedte zou hebben,
zouden hierdoor stroomsnelheden
kunnen ontstaan, die zowel voor het
kanaal zelf (uitschuring) als voor de
scheepvaart hinderlijk zouden zijn.
Het verbrede kanaal zal ook be
schouwd kunnen worden als een ver
versingskanaal van het Zeeuwse
Meer; men kan er door spuien op de
Westerschelae. In het plan zijn daar
om naast de eigenlijke nieuwe sluizen
te Hansweert spui-openingen opgeno
men. Het effect van deze spui-openin
gen moet nog worden onderzocht in
het Waterloopkundig laboratorium te
Delft. Met behulp van een model wil
men nagaan in hoeverre dit spuien
belemmeringen zou kunnen opleveren
voor de scheepvaart.
In het onderzoek zijn ook de bruggen
over het kanaal betrokken, In bet
bijzonder de BonzLjbrug te Wemeldin
ge en de Postbrug tussen Wemeldinge
Zie slot pagina 2 kolom 2)
fjantlijn
n Chili zijn de afgelopen we
ken mensen geëxecuteerd
en boeken verbrand. In de
hoofdstad wordt nu huis na
huis doorzocht op zoek naar
vluchtelingen en op zoek
naar wat dc Junta gevaarlijke
literatuur noemt. Dat gaat altijd .samen
bij dictatoren: Jacht op mensen en
vrees voor boeken Onderdrukkers zijn
bang voor het vrije woord, het geeft
gestalte aan ideeën die de hunne niet
zijn en zij wensen d:c uit te roeien.
Voor dit soort machthebbers telt een
mensenleven niet. tegenstanders wor
den opgeruimd. Merkwaardig: tegen
over de buitenwereld heeft men altijd
nog een excuus bij de hand. maar in
de meeste gevallen ls die uitvlucht zo
goedkoop, dat men er alleen maar ver
baasd over kan zijn.
Dat gaat ook op voor Chili. De Junta
daar geeft toe dat er doden zijn
gevallen, maar zo wordt ge
zegd c!e slachtoffers hadden bet
aan zichzelf te wijten dat het vuur op
hen werd geopend: ze vluchtten name
lijk. Ach ja: 'op de vlucht neergescho
ten'. Een dertig jaar geleden werd dat
zelfde argument in een groot deel van
Europa gebruikt, het goedkoopste
schijn-alibi voor moord dat denkbaar
is. Zou er in Chili iemand zijn die dit
alibi in alle ernst wil gebruiken? In
Europa zal vermoe
delijk niemand aan
deze argumentatie
enig geioof hechten,
daarvoor zijn er al
genoeg andere ge
tuigenissen en zij spreken van massa
executies onder de politieke tegenstan
ders van de junta. De nieuwe Chileense
regering behoort kennelijk tot het type
gewetenloze machthebbers dat ook in
Europa heeft huisgehouden. Van één
van hen was het lugubere woord: .Als
lk over cultuur hoor praten haal ik de
veiligheidspal over van mijn revolver".
Machthebbers die boeken verbran
den zijn bekrompen geesten. En
een regering die politieke tegen
standers laat executeren, mag op deze
naam geen aanspraak maken, ze is niet
meer dan een groep die codes toepast
die bij de maffia horen. Een groep die
minachting heeft voor de mens en de
menselijke geest. In dit opzicht zijn
executies en boekverbrandingen symp
tomen van dezelfde verwrongen geest.
De joodse wijsgeer Martin Buber heeft
er eens op gewezen dat mens en ge
schrift bij elkaar horen en elkaar aan
vullen: „Nu en dan sluit ik de deur
van mijn kamer en wend ik mij tot
een boek, maar alleen omdat ik die
deur weer kan openen: een mens kijkt
mij aan", In Chili echter kan men de
deur van een studeerkamer niet meer
sluiten: het leger dringt er binnen en
gooit alles van het gedrukte woord dat
verdacht is op straat. En de mens die
het in zijn bezit had wordt meegeno
men: hij kijkt in een geweerloop.
Ruim twee jaar geleden zei Allende
tot een groep buitenlandse jour
nalisten: „Wij zijn trots op onze
strijdkrachten. Maar het is logisch dat
ze betrokken worden bij het ontwik
kelingsproces van ons land. In een
land met hoge sterfte- en ziektecijfers
kunnen er geen machtige strijdkrach
ten zijn. in een land dat economisch
onvoldoende is ontwikkeld kunnen er
geen technisch volmaakte en goed uit
geruste strijdkrachten bestaan". In de
afgelopen weken is duidelijk geworden
dat het leger zelf althans de leiding
ervan een andere keus heeft gedaan.
Het ziet er naar uit dat het Chileense
volk daarvoor een hoge tol moet be
talen.
SENAAT VS
VOOR TROEPEN
REDUCTIE IN
WEST-EUROPA
WASHINGTON (RTT) De Ameri
kaanse senaat heeft dinsdagavond met
84 tegen vijf stemmen een voorstel
aangenomen dat de vermindering van
de Amerikaanse troepensterke in Euro
pa beoogt tenzij de Europese bondge
noten van de Verenigde Staten hun me
dewerking verlenen om het nadelige
effect van deze strijdmacht op de
Amerikaanse betalingsbalans te ver
minderen.
De senaat keurde een door de demo
cratische senator Henry Jackson uit
Washington ingediend amendement
goed dat van president Nixon verlangt
dat hij met de Europese bondgenoten
tot overeenstemming komt over mid
delen om de geschatte kosten van 1.7
miljard dollar voor handhaving van
circa 300.000 Amerikaanse militairen
in Europa *e compenseren.
Opmerkelijk is dat de indiener van het
amendement voorheen een sterk tegen
stander was van drastische troepenver-
minóering.
Het amendement werd ingediend als
alternatief voor een veel krachtiger
voorstel van senator Mike Mansfield,
ce fractieleider van de democraten,
die een drastische vermindering van
Amerikaanse troepen in Europa wilde.
Senator Jackson stelde voor dat de
Verenigde Staten hun troepen zouden
verminderen met een percentage ge
lijk aan dat van het tekort op de be
oetal ingsbalans als de Europese lan
den medewerking zouden weigeren.
Het amendement-Jaekson kreeg de
steun van een grote meerderheid van
de senatoren die het als een goed com
promis zagen.
Het drinkwater van de waterlef-
dingsmaatschappij 'Gelderland' in
Yelp blijft gefluorideerd. De kroon
heeft een verzoek van het college van
b. en w. om de vergunning tot fluori
dering van het drinkwater van de
warerleidingmij 'Gelderland' in Veïp
in te trekken, ongegrond verftlaard.
