LAATSTE WOORDEN ALLENDE: „LEVEND
ZULLEN ZE ME NIET KRIJGEN"
Agnew zou spoedig
willen aftreden
Afvloeiing van
217 man bij Kwatta
Meer vraag PTT-
diensten verwacht
DUITSERS ZIEN NEDERLANDERS
ALLEMAAL ALS RUDI CARRELL
BELGISCHE
EX-PREMIER
LEFEVRE
OVERLEDEN
Wageningen stopt
met fluoride
REGERING ERNSTIG VERONTRUST
OVER TERREURACTIES IN CHILI
Sterke inkrimping produktiepakket
1 WOENSDAG 19 SEPTEMBER 1973
PROVINCIALE ZEEUV/SE COURANT
17
ONTKOMEN MEDEWERKSTER DOET RELAAS:
(Van onze correspondent)
SANTIAGO DE CHILE „Jullie mogen je leven niet offeren.
Jullie zullen de revolutie, onze strijd, moeten voortzetten.
Ikzelf? Nee, kameraden, ik neem me het leven. Levend zullen
ze me niet krijgen". Dat waren de laatste woorden die presi
dent Salvador Allende vorige week dinsdag rond drie uur
(plaatselijke tijd) zei tot het kleine groepje medewerkers dat
nog in zijn brandende paleis overbleef.
Frida Modak, de secretaresse van
Allende. was een van hen.
Na deze laatste woorden
ran Allende vluchtte Frida Mo
dak met de raderen het paleis
uit, naar de M^.acaanse ambassa
de. Daar hadden wij een gesprek
met haar. Korte tijd na dit ge
sprek kon Frida Modak met een
vrijgeleide ontkomen naar Mexi
co. Hier volgt haar relaas van de
gebeurtenissen in het Moneda-pa-
leis.
„Kameraad Allende heeft wer
kelijk getoond dat hij een revolu
tionair was, en hij heeft zich tot
op het laatst dan ook als zodanig
gedragen. Dat probeert men te
verzwijgen, omdat het de beste
erfenis is die hij zijn volk heeft
kunnen nalaten.
„Hij kwam dinsdagmorgen
rond half acht in La Moneda
(het presidentiële paleis red.)
en wist toen al dat de opperbe
velhebbers van de strijdkrachten
besloten hadden hem af te zetten.
Wij de naaste medewerkers en
de lijfwacht waren de enigen
in de Moneda op dat moment.
Meteen werden alle mogelijke
maatregelen ter verdediging van
de Moneda en onszelf getroffen.
Terwijl wij bij Allende waren,
werd er opgebeld door generaal
Augusto Pinochet (de president
van de huidige junta red.) die
verklaarde dat men een vliegtuig
ter beschikking wilde stellen zo
dat iedereen die in ue Moneda
was en dat wilde, naar het bui
tenland gevlogen zou kunnen
worden. In scherpe en duidelijke
bewoordingen verklaarde kame
raad Allende dat van overgave
geen sprake kon zijn''.
„Kort daarop belde admiraal
José Toribio Mgrino op en eiste
dat Allende zich zou overge
ven. Alende maakte hem echter
duidelijk dat iedereen die capitu
leerde een lafaard en een verra
der was. net zoals iedereen die
opbelde. Op dat moment trokken
de carabineros die het. paleis ver
dedigden. zich blijkbaar op bevel
van hogerhand terug".
„Na de eerste aanval op de
Moneda. met Hawker Hunter-
toestellen. zo rond tien uur, ver
zocht president Allende met
helm en machinepistool in de
hand alle ambtenaren en adju
danten naar buiten te gaan. Daar
na werden wij, zijn naaste mede
werkers. verzameld in de Salon
Toesca, waar Allende ons bedank
te voor het feit dat we van plan
waren zelfs in uiterste nood bij
hem te blijven. Hij wilde echter
geen onnodige offers verlangen,
zei hij. en verzocht iedereen die
geen wapens had of er niet mee
kon omgaan, de Moneda te verla
ten zolang dit nog mogelijk
was".
Hij verlangde dat alle vrouwen
de Moneda zouden verlaten en
verklaarde dat hij zou blijven en
doorvechten. Niemand verroerde
zich, waarop Allende een jeep
probeerde te bestellen bij de
troepen voor het paleis om de
vrouwen af te halen. Zijn twee
dochters die ook in het paleis
waren, weigerden ook te vertrek
ken. Ze zeiden dat ze dan als
gijzelaars gebruikt zouden wor
den om hun vader tot overgave
te dwingen".
„Het antwoord van de presi
dent: als ze dat doen. dan moe
ten ze jullie maar doodschieten
en de geschiedenis ingaan als
vrouwenmoordenaars. Waarop hij
opnieuw de generaal opbelde die
het bevel voerde over de tank-
troepen voor de Moneda, en nog
maals eiste dat er een jeep zou
komen. U bent weliswaar een
verrader, zei Allende tegen hem.
maar ik hoop en neem aan dat u
tenminste nog een beetje respect
heeft voor het leven van vrou
wen. Begeleid door een carabine-
ro die in plaats van zijn dienst-
wapen een witte zakdoek droeg,
vertrokken toen de vrou
wen".
„Daarna begon het bombarde
ment met de Hawker Hunters
opnieuw, terwijl we vanaf de
Straat Augustinas voortdurend
door tanks onder vuur werden
genomen. Alles bij elkaar duurde
het wel een uur, terwijl ze ook
traangasgranaten en machinege
weren gebruikten''.
„Direct na de luchtaanval reed
een t-ank dwars door de deuren
van de zij-ingang vanaf de Straat
Morande naar binnen tot op het
binnenplein. De tank werd echter
door een lid van de lijfwacht met
een bazooka onschadelijk ge
maakt".
.Hond één uur pleegde de jour
nalist en persoonlijke vriend van
de president, Gustavo Olivares,
zelfmoord op de eerste verdie
ping. Hij verklaarde dat hij wei
gerde levend in handen van de
coupmakers te vallen. Admiraal
Carvajal eiste toen dat een dele
gatie van nog aanwezige parle
mentsleden naar buiten zou ko
men om te onderhandelen. De
president stuurde Fernando Flo-
res. Daniel Vergara en Osvaldo
Puccio. Die kv/amen niet meer
terug".
„Om 13.55 uur drongen solda
len binnen via de ingang van de
Straat Morande. die door de tank
vernield was. Ze namen tien per
son en gevangen en stuurden een
boodschap aan president Allende
op de eerste verdieping, dat hij
binnen tien minuten moest capi
tuleren. Allende beval daarop ie
dereen van ons die daar nog
v/aren, onbewapend naar de bene
denverdieping te gaan. Terwijl
we de trap afliepen, pleegde hij
zelfmoord met het machinepis
tool dat Fidel Castro hem cadeau
had gedaan en waarmee hij cie
hele morgen had gevochten".
„Om 14.45 uur leverde niemand
in de Moneda. die volledig in
brand stond, nog enig verzet: de
overgave was een feitMaar pre
sident Allende heeft de Chilenen
duidelijk gemaakt dat hij zijn
revolutionaire proces tot het ein
de wilde verdedigen. De enige
gedachte die hij tot zijn dood
had. was dat zijn offer niet tever
geefs zou zijn. Hij walde geen
verder bloedvergieten en heeft
daarom ook het volk niet bewa
pend. Hierdoor ontstonden welis
waar conflicten met de kamera
den van de linkervleugel van de
volksfrontregering, maar hij wist
dat een confrontatie alleen het
bloed van het volk zou kos
ten".
„Toen wc allemaal In de grote
ontvangstzaal zalen en de toe
stand bespraken, kort voordat Al
lende zich doodschoot, zei hij de
hele Ujd Overgeven? Nooit,
nooit, nooit: Hij was zoals ge
bruikelijk zeer eenvoudig ge
kleed: beige pullover met. polo
kraag cn een bruine broek. Zijn
machinepistool had hij de hele
tijd bij zich".
„Toen de soldaten binnendron
gen en ons nog tien minuten de
tijd gaven om te capituleren, heb
ben we hem allemaal verzekerd
dat we tot het bittere einde bij
hem wilden blijven en met hem
wilden sterven. Hij was duidelijk
ontroerd, en op een soort vader
lijke manier, helemaal niet als
een president die ze op dat mo
ment uit zijn paleis proberen te
schieten, zonder paniek, zei hij:
Jullie mogen je leven niet offe
ren, want jullie zullen het revolu
tionaire proces oris gevecht
moeten voortzetten. Nee, kamera
den. ik neem me het leven, want
levend zullen ze me niet krij
gen".
.Hij riep daama zijn adjudant,
commandant Sanchez, die ons
daarop naar buiten leidde en in
veiligheid wist te brengen. Zelf
heb ik meteen bij de Mexicaanse
ambassade om politiek asiel ver
zocht. en dat ook gekregen, net
zoals een paar honderd andere
mensen".
„Ik ben ervan overtuigd dat
Allende zelfmoord heeft gepleegd,
alhoewel zijn weduwe me heeft
verteld dat het lijk, toen zij het
zag. een serie kogelgaten in de
rug had. Maav de hele rechter
kant van zijn gezicht was al
weggeschoten door het salvo
waarmee hij zich van het leven
beroofde. Mogelijk is dat ze na
derhand nog op hem hebben ge
schoten".
volkspartij in de Kamo
Lefcvrc voorzitter van
volkspartij en door
waarop hij de schools
gen socialisten en lit
in
inder popu
>or Lefevr
het
Washington Post citeert 'republikeinse leider'
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Vice-presi
dent Spiro Agnew zou van plan
zijn deze week nog af te treden.
Dit wordt gemeld door de Was
hington Post, die een 'Republi
keinse leider' citeert. Deze Repu
blikein, die wofdt omschreven
als pro-Agnew, zei volgens het
dagblad er voor '99,5 procent'
zeker van te zijn dat de vice-pre
sident zijn ontslag zal indienen,
'vermoedelijk nog deze week'.
Hoewel een zegsman voor Agnew
het bericht heeft ontkend, toonde het
Witte Huis zich bij monde van per
schef Gerald Warren minder dan posi
tief. Warren zei „er niets van af te
weten", en toen hij gevraagd werd of
president Nixon nog steeds vertrou
wen had in Agnew, zei Warren: „Geen
commentaar". Hij weigerde ook los te
laten of stafleden van het Witte Huis
OHÏar.gs contact hebben gehad met
vice-president Agnew of diens mede
werkers.
Geruchten over een mogelijk aftre
den van Spiro Agnew doen al geruime
tijd de ronde en lijken vaak te komen
uit de kringen van het Witte Huis. Ze
zijn altijd, zoals nu, tegengesproken.
President Nixon had eind augustus
en ongebruikelijk gesprek van twee
uur met Agnew, waarvoor hij in
nacht van San Clemente in Californië
terugvloog naar Washington, rr
weigerde op zijn laatste persconferen
tie te zeggen waarover gesproken
werd. In de Amerikaanse pers werd
gespeculeerd dat het aftreden van de
vice-president onderwerp van gesprek
:ras en dat de'president van plan zou
zijn om de voormalige gouverneur
ran Texas, John Connally, te benoe-
.uen als Agnews opvolger.
De door de Washington Post geci
teerde Republikein had. volgens het
dagblad, verleden week een gesprek
van twee uur met Agnew gehad, waar
in hij geprobeerd zou hebben de vice-
president te overreden om zijn ont
slag niet in te dienen. Een tweede en
korter gesprek daarna zou hem ervan
overtuigd hebben dat Agnew er niet
vanaf gebracht kon worden.
Nixon
Volgens deze bron van de Washing
ton Post zou Agnew willen aftreden
om „de enorme pressie op diens gezin
te willen afwenden, veroorzaakt om
dat hij in zijn functie als vice-presi
dent moet proberen zich tegen de
beschuldigingen van corruptie te wecrj
te stellen". Volgens clczc bron zou'
Agnew ook zelf tot de conclusie geko-j
men zijn dat de president van hem af
wil, zonder dat de president clat met
zoveel woorden wil zeggen omdat
Nixon, in het zog van de Watergate-
sehandalen, zou willen voorkomen de
indruk te wekken ook nog zijn vice-
president te moeten ontslaan.
WAGENINGEN Met ingang van
1 oktober stopt de gemeente Wagenin
gen niet het toevoegen van fluoride
aan het drinkwater. Hiertoe heeft de
gemeenteraad maandagavond met 12
legen 8 stemmen besloten. In mei
1971 werd in Wageningen voor de
eerste maal fluor aan het drinkwater
toegevoegd. Het per 1 oktober niet
meer fluorideren van drinkwater
houdt in dat ook de dorpen Renkum.
Heelsum. Doorwerth en Heveadorp
binnen de gemeente Renkum dan geen
gefluorideerd drinkwater meer krij
gen. Deze Renkumse dorpen betrek
ken namelijk het drinkwater via Wa-
geningen.
Verklaring namens minister Van der Stoel:
DEN HAAG (GPD, RTR, AFP, UPI) De Nederlandse regering is
ernstig verontrust over de berichten die haar bereiken omtrent
de representatieve maatregelen tegen aanhangers van wijlen Sal
vador Allende, die door de nieuwe machthebbers worden geno
men of worden geduld.
Zij doet via de openbaarheid een
dringend beroep op deze machtheb
bers om een einde te maken aan
repressie en terreur en om, overeen
komstig de universele verklaring van
de rechten van de mens, leven en
goed van de bevolking van het land
en van de zich aldaar bevindende
buitenlanders veilig te stellen.
Deze verklaring werd dinsdag namens
minister Van der Stoel afgelegd. Een
woordvoerder van het ministerie van
buitenlandse zaken voegde hier nog
aan toe dat bij de Nederlandse am
bassade in Santiago een stroom van
berichten binnenkomt over allerlei
vormen van onderdrukking en vervol
ging. Er zou onder andere sprake zijn
van standrecht.
Missionarissen
Minstens zeven Nederlandse missiona
rissen bevinden zich in Chili in gevan
genschap, zo heeft liet centraal com-
misariaat in Den Haag uit Chili verno
men. Onder de arrestanten zijn: B.
Bolk (Idam). J. Brinkhof (Schalk
haar), en M. Schram (Vaals), van de
oblaten van Maria en vier priesters
van liet h. hart: A. Basliaanse, H.
Dieles G. de Jong en B. Wijfjes.
De bekende pater G. Thijssen is voort
vluchtig en wordt gezocht. Zijn huis
in de krottenwijk Victoria bij Santia
go is zonder voorafgaande waarschu
wing door hei leger gemitrailleerd.
De zeven Nederlanders zouden vooral
als gijzelaars onder arrest zijn ge
steld, om zo druk uit te oefenen op
pater Thijssen om zich over te geven.
„De berichten over de gebeurtenissen
in Chili geven aanleiding tot grote
verontrusting, met name over het lot
van velen die zijn gearresteerd, waar
onder ook niet-Chilenen", dit heeft de
Nederlandse Pax Christibeweging, ook
namens andere christelijke organisa
ties in ons land, verklaard in een
brief aan minister Van der Stoel. Het
PSP-kamerlid Van der Spek heeft mi
nister-president Den Uyl gevraagd de
Nederlandse ambassadeur in Chili te
rug te roepen.
Premier Fidel Castro van Cuba heeft
dinsdag verklaard dat hij over 'con
creet bewijsmateriaal' beschikt dat de
Amerikaanse inlichtingendienst (CIA)
en het Amerikaanse ministerie van
defensie de hand hebben gehad in de
staatsgreeji in Chili.
Vijf Nobelprijswinnaars hebben zich
dinsdag tot secretaris-generaal Kurt
Waldheim van de VN gewend met het
verzoek „onmiddellijk tussenbeide te
komen opdat de veiligheid van de
politieke vluchtelingen in Chili ge
waarborgd wordt".
De militaire junta in Chili heeft dins
dag de traditionele parade ter gele
genheid van onafhankelijkheidsdag af
gelast en laten weten dat er 'drasti
sche maatregelen genomen zullen
worden op grond van de staat van
beleg tegen iedereen die erop betrapt
wordt dat hij op militairen schiet of
illegaal wapens draagt". Men ziet hier
een bedreiging met parate executie
De zelfmoordcommando's van Allende-
getrouwe verzetstrijders hebben tij
dens de' gevechten in Santiago van
vorige week zeker 2000 militairen ge
dood.
Argentijnse studentenbonden zijn op
het ogenblik bezig met ae vorming
van internationale vrijwilligersbriga-
des die in Chili moeten gaan vechten
tegen de junta.
Slachtoffers
In de straten van Santiago wordt nog
steeds gevochten tussen arbeiders
studenten aan de ene kant en militai
ren aan de andere kant.
Volgens mensen die in de dodenhui
zen en in de boerendorpen in de
omgeving zijn geweest, moeten er ze
ker 5000 tol 10.000 doden zijn geval
len.
MAN BRACHT GEROOFD GELD
WEER BIJ POSTKANTOOR TERUG
DEN HAAG (ANP) Bij het postkantoor in de Wouivermanstraat in Den
Haag heeft een man dinsdagmorgen een greep in de kas gedaan. Met het
buitgemaakte geld. een bedrag van f 1200,- kwam hij na zijn aanvankelijke
vlucht echter weer bij het postkantoor terug. De inmiddels naar het post
kantoor getogen politie kon de man aanhouden.
De man had bij een loket een cheque ter verzilvering aangegboden ivaar-
van de ingevulde naam niet klopte. Toen hij geen geld voor zijn cheque
kreeg sprong hij over de balie en deed een greep in de kas. Met het geld
vluchtte hij weg. Toen met behulp van de gealarmeerde politie een speur
tocht naar de dader was begonnen, kwam deze uit zichzelf weer bij hel
kantoor terug met het geroofde geld bij zich.
De man zegt het. geld gepakt te hebben omdat hij op zijn cheque, die door
het personeel niet in orde ivas bevonden, geen geld kreeg uitbetaald. Hij
was zo kwaad geworden, dat hij het geld toen maar zelf paktealdus zijn
verklaring. k
'pIRO AGNEEW
THEO LEFEVRE
zijn mening gaf over politieke zaken
en over politieke figuren nam hij
nogal wat mensen tegen zich in.
Vandaar dat hem na zijn eerste
ministerschap geen belangrijke porte
feuilles meer zijn toevertrouwd. Wel
kreeg hij de gelegenheid zich met
energie in te zetten voor een Euro
pees weten'-ehap-.beli id. Achteraf er
kent men dat Lefevr».-". verdienste
vooral is geweest dat hij de stoot
heef: gegc/en tot een herziening van
de Belgische grondwet 'ia- van België
een meer geregionaliseerde staat
maakte met grote zelfstandighe.d
voor de samenstellend'- delen: Vlaan
deren. het WaaLve land en Bruv
Memorie van toelichting: verwachte winst 400 miljoen
DEN HAAG (ANP) Zowel in kwalitatieve als kwantitatieve zin
wordt voor 1974 een toenemende vraag naar PTT-diensten ver
wacht. In de memorie van toelichting op de begroting 1974 voor
dit staatsbedrijf wordt deze verwachting gebaseerd op de ver
wachte conjuncturele ontwikkeling. Daarbij moet rekening wor
den gehouden met het optreden van substitutie-verschijnselen,
waardoor met name de vraag naar diensten in ae telecommuni
catiesector zal toenemen.
BREDA (ANP) Bij Kwatta
Breda zal het personeelsbe
stand binnen enkele maanden
worden teruggebracht van 308
tot 91. Dit is dinsdagmorgen
meegedeeld aan de onderne
mingsraad en het personeel.
Maandagavond zijn de vakbon
den ingelicht.
Als redenen voor de sterke personeels
inkrimping geeft de direktie op: een
sterke stijging van de prijs van de
grondstoffen waarbij de prijs van ca
caobonen in korte tijd met 300 tot
400 procent is gestegen, de herwaarde
ring van een aantal valuta waardoor
een voor de helft exporterend bedrijf
als Kwatta ernstig benadeeld werd, de
gebrekkige organisatie in het Bredase
bedrijf met een verouderd machine
park en relatief te hoge personeels
kosten.
Na het samengaan eind vorig jaar
met Continental Foods in België is
een onderzoek ingesteld om een einde
te maken aan de al jarenlange oplo
pende verliezen, van Kwatta in Breda.
Vong jaar werd gewerkt met een ver
lies van 926.000.de eerste zes
maanden van 1973 met een verlies van
boven de 1 miljoen. Uit het onder
zoek kwamen twee mogelijkheden
naar voren: sluiting van Kwatta Breda
of een sterke inkrimping van het pro
duktiepakket met als uitgangspunt nog
allfeen produktie van hoogwaardige
produkten in de zoetwarenbranche. Ge
kozen is voor dit laatste. Dit houdt in,
das de produktie geleidelijk van alleen
chocolade zal overgaan op produkten
waarin ook chocolade verwerkt zit.
Technisch en organisatorisch gezien
za! ae reorganisatie "'Continental Food'
2.5 miljoen kosten. De verwachting
van de raad van bestuur is dat Kwatta I
Breda volgend jaar quitte zal spelen
en m 1975 weer een geringe winst kan
boeken.
Volgens een mededeling van de raad
van bestuur is duidelijk gezocht naar
een definitieve oplossing voor Kwatta
Breda en niet voor een tijdelijke.
De vakbonden hebben maandagavond
hun oordeel over dc reorganisatie en
de voorgestelde afvloeiingregeling op
geschort. Zij willen nagaan of zij via
een beroep op het enquêterecht of
clopr beschuldiging van een slecht be
leid kunnen bereiken, dat het finan
cieel beleid bij Kwatta Breda voor de
rechter aan de orde gesteld kan wor
den. Volgens de bonden zijn de laatste
jaren zeer grove beleidsfouten ge
maakt als gevolg van ondeskundigheid.
Over de gevolgde procedure zijn net
personeel, de bonden en de onderne
mingsraad 'razend', aldus de heer G
T. van Os van de Unie BLHP. Over
een afvloeiingsregeling is nog weinig
bekend. De bonden gaan binnenkort
weer met de directie praten.
De vakbonden hebben gedaan weten
te krijgen dat de benoeming van di-
recieur mr. J. M. Misteli tot gedele-1
geerd commissaris weer is ingetrok-
ken, volgens de heer Van Os heeft
directeur Misteli die benoeming zon-
der advies van commissarissen en on-
dememingsraad tot stand gebracht.
Continental Foods heeft 2,5 min toe-1
gezegd voor de uitvoering van de re-1
organisatie. „Als die toezegging niet
gekomen was, zou dat een volledig I
faillissement betekend hebben", aldus
de heer Van Os.
Ook voor de gelddiensten wordt een i
groei verwacht, die niet alleen tot]
uitdrukking komt in een verdergaandc
stijging van het aantal rekeningen bij j
de postcheque- en girodienst, maar
ook in een toeneming van het aantal
handelingen per rekening.
Het saldotegoed zal met name onder
invloed van een stijgend Joon- er.
prijsniveau in 1974 eveneens een nie'
onbelangrijke groei te zien geven. De
ontwikkeling van het loon- en prijsni
veau blijft de belangrijkste factor bij
de toeneming van de exploitatielasten
Uitgaande van een gemiddelde stijging
van lonen en prijzen met respectieve
lijk 10 en 5 pet betekent dit een
lastenverzwaring ten opzichte van
1973 van respectievelijk 201. min en
ƒ77 min.
Door de toepassing van arbeidsbespa
rende methoden en technieken kan.
ondanks de verwachte groei van het
verkeer, de toeneming van het gemid
delde personeelsbestand beperkt blij
ven tot ca. pet. Dit zal daardoor
een pe:>. bereiken van ruim 70.500
medewerkers.
Als uitvloeisel van het door de rege
ring voorgestane prijsbeleid, zal de
meeropbrengst van een aantal tariefs-
verhogende maatregelen voor 1974 be
perkt blijven tot 194 min. Deze ver
hogingen werden al eerder aangekon-
<ügd.
Totaal 40(1 miljoen
Het totale resultaat wordt geraamd
op 400 min gulden. Hiervan vormt de
gekweekte rente op de bij het rijk I
belegde fondsen en reserves 125,8 min
gulden, zodat het bedrijfsresultaat be
draagt 274,2 min gulden. Het verschil
tussen ingecalculeerde en betaalde ren
te beloopt 138,1 min gld.. 't totaal van
de afzonderlijke exploitatiesaldi 136,1
min gulden. Laatstgenoemd bedrag is
als volgt samengesteld: post -151,8:
telegrafie -4- 17,2; telefonie -f251,5:
postcheque- en girodienst - 25,4:
draadomroep -5,0: Overige saldi
1,2.
Deze specificatie ttont, aldus de me
morie van toelichting, duidelijk de
grote winstcapaciteit van me: name
de telefonie en de aanzienlijke om
vang van het nadelige saldo van de-
post dat ten opzichte van 1972 met
meer dan 50 pet :s toegenomen. Om
budgettaire redenen is het noodzake
lijk dat PTT in 1974 een extra-bijdra
ge aan de schatkist levert van 90
min. Voor investeringen is per saldo
een bedrag van 950 min beschik
baar.
Een belangrijke wijziging in de pro-
ouktieplanning zal voor de nabije toe
komst noodzakelijk zijn. Het gevolg
zal o.m. zijn dat bij de verwachte
vraag haar telefoonaansluitingen het
.aantal wachtenden van ca. 110.000 per
ultimo 1973 zal oplopen tot ca. 150.0Of)
per ultimo 1974.
Opbrengst '73 lager
De herziene raming 1973 wijkt in
belangrijke mate af van de oorspron
kelijke begroting voor dat jaar. De
baten van de diverse bedrijfsonderde
len zullen naar verwachting 57 min
lager uitkomen dan de oorspronkelij
ke begroting, terwijl dc in de begro
ting opgenomen meeropbrengst tan
nog te treffen tariefmaatregelen ad
S 92 inln door een nadere beslissing is
gereduceerd tot 51 min. Tesamcn
met nog enkele andere verschillen
zullen deze omstandigheden leiden tot
een winst van 420 min. terwijl in
de oorspronkelijk begroting 541 min
was geraamd.
De groei van het postverkeer zal zich
in het bijzonder manifesteren bij de
post die veroorzaakt wordt door net
sterk groeiende betalingsverkeer van
postgiro en banken. De positie van
het telegram als communicatiemiddel
neemt steeds verder af door de su'osi-
titutie naar telefoon en telex.
'Greetje uit de polder' en 'koffie met biscuitjes'
BONN „Nederland wordt in
het buitenland slecht ver
kocht". De man, die dat 'zei,
leidt de public relations-afde-
ling van een grote Westduitse
onderneming. Zijn bedrijf is
enkele jaren geleden een fusie
aangegaan met een Neder
landse parNcer, waardoor hij
een land van nabij leerde ken
nen, dat er vanuit Duitsland
kennelijk heel anders had uit
gezien.
Wie of wat vormen eigenlijk in de
Bondsrepubliek het image van Ne
derland? Voorop, zou ik zeggen,
het Nederlandse zuivelbureau, dat
met Greetje-uit-de-polder in het be
kende fantasiekostuum, in tijd
schriften. op de televisie, ja zelfs
per kookhoek zijn kaas aanprijst.
De laatste tijd toont ze bovendien
in de tv-reclame de bron van Hol
lands glorie: zo'n glanzende stam
boekkoe. Het zuivelbureau heeft in
Aken een eigen, zeer actief pr-
bureau.
In de tweede plaats: de verse groen
ten en vooral' de reclame ervoor
Waar de „Hollaendische Haenchen'
bijpassen die hier de worst al
jarenlang beconcurreren en na
tuurlijk ook de bloemen. Iets van
de sfeer, die ontstaat als daar de
klemtoon ligt. is op de meest on
verwachte momenten te ervaren-
Koop een zak bloemenaarde (merk
Teutonia, dus: Made in Germany),
aanbevolen voor bloempotten en!
graven (zo zijn Duitsers) en hetj
bijzondere verkoopstuntje luidt:]
„Samengesteld volgens Hollands re
cept"
Industrie
De industrie laat. niet verstek gaan,
maar is ondanks al die Dafjes op
de Autobahnen veel minder bewust
bezig het Nederlandse element op
de voorgrond te stellen dan de
zuivel en het Westland. Natuurlijk
komen ook hier de meeste scheer-1
apparaten van de grote gloeilam-1
penfabriek. Die legt echter nergens:
ter wereld de nadruk op het ..made
in the Netherlands".
Dan is er de taal. Nee. uiteraard geen
plat-Duits, dat Nederlands. Maar
toch... Een Duitser verstaat er
genoeg van om het grappig te
laten klinken. Een van die vrolijke
accenten uit het land van koffie-
met-een-biskwietje in plaats van
met slagroom en taart, een land
waar iedereen (tot en met de ko
ningin) fietst. Dat laatste m;
dat je het als Duitser Nederlanders
eigenlijk niet eens kwalijk kunt
nemen dat ze met hun auto's zo
onbekommerd, maar levensgevaar
lijk over de wegen scharrelen.
Autobahn
In juni en juli is liet voor de West
duitsers zelfs op hun eigen Auto
bahnen uitkijken en de kranten
attenderen daar dan ok op. want
dan trekt het Nederlandse volk, de
caravan achter de vaak te kleine
auto. zuidwaarts. De uittocht van
een kolonie huisjesslakken, onver
stoorbaar temidden van de jachten
de en met hun lichten knipperende
Duitsers. „Die haben mehr vom
Leben". vindt mijn buurman, gene
raliserend over Nederlanders-
Godfried Bomans heeft in Bonn eens,
persoonlijk vastgesteld dat wij in
Duitse ogen werkelijk opvallen
door de gewoonte om 's avonds de
gordijnen open te houden. Een af
gezaagd voorbeeld, maar je moet
hier wonen om te ervaren hoe
typerend juist zo'n verschil is. Zo
iets helpt mee om het image te
vormen, waarin wij voor Duitsers
eigenlijk allemaal een beetje Ruai.
Carrell zijn. Die handhaaft zich aan
de top van het Westduitse tv-amu-
sement door de indruk te wekken I
dat hij allervriendelijkst en heell
openhartig maar wat aan-rotzooit
Óp zijn Nederlands, spelend met,
allerlei feitjes uit het alledaagse
leven en in tegenstelling tot die
perfect georganiseerde Westduitse
shows. Schitterend, zo'n geconstru
eerde mentaliteit-
Meisjes sind unsiegbar Maar het
paste ook bijna in het hierboven
geschetste image dat de indruk
werd gehandhaafd alsof Feyenoord
en Ajax steeds weer door puur
geluk van de ene Europa Gup-
ronde in de andere tuimelden, tot
Ajax overtuigend afrekende met de
Duitse super-klasse.
Pers
Bewondering
Om niet te sterk te overderfjven: de
bewondering heeft zijn beperkingen
niet alleen op terreinen waar de
Duitse superioriteit onomstreden
is: industrie, de hardheid van de
munt, de literatuur, om maar een
paar voorbeelden te noemen. Het
geldt ook voor bepaalde takken
van sport. Als Sjoukje, Stien of
At je medailles winnen zijn onmis-i
kenbaar typisch-Nederlandse sport-
heldinnen. De kranten maken dan
een vriendelijk gebaar naar de
grappige taal door wel met een
hoofdletter) te schrijven: „Die
Wie nu vaststelt da; dit beeld op zijn
minst erg onvolledig is. heeft, na
tuurlijk gelijk. Helaas dringen van
die onderwerpen om trots op te
zijn (van de in vergelijking met de
Bondsrepubliek zo progressieve
rooms-katholieke kerk tot onze on
verbloemde liefde voor Freiimoi.
die via pers, radio en televisie de
Westduitsers zouden moeten berei
ken. nauwelijks tot hen door. Er
wonen slechts een paar correspon
denten als vertegenwoordigers van
de omvangrijke Westduitse pers in
Den Haag.
Het beeld is trouwens niet alleen
onvolledig, het is bovendien scheef.
In Alten wordt natuurlijk anders
tegen Nederland aangekeken aan in
Rothenburg-ob-der-Tauber. En des
ondanks: net zou weieens kunnen
zijn dat zo'n p-r.-man. bij een nade
re kennismaking met Nederlands
industrie, koopmansgeest en ge-
d2chtenwereld. verschillen uit het
oog heeft verloren, die hij vroeger
terecht had opgemerkt. Koffie met
een biscuitje, wat zo „gemuetlich"
aan Nederland schijnt te zijn, past
nu eenmaal bij ons zoals bier en
taart bij een Duitser. U moet maar
eens proberen zich een Duitser met
a en petit-founje voor te stel-
