De PZEM, de SEP en het 'laatste woord'
„Meer overleg over de
grens nodig, ook bij
maatschappelijk werk"
Goes wil afschaffing van
vermakelijkheidsbelasting
9
Echo-apparatuur
uit jeugdsoos
'Brogum' gestolen
PJZ bracht 1040
bijeen voor
het Rode Kruis
ai
a
ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1973
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DRS. H. W. HIETKAMP IN OOSTBURG:
NIEUW GEBOUW VOOR
DE STICHTING WEST-
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
OOSTBURG ,.Het zou de moeite
waard zijn om ook op liet terrein van
de maatschappelijke dienstverlening
te streven naar meer overleg en sa
menwerking over de grens heen. Naar
mijn mening mag de maatschappelij
ke dienstverlening zeker niet ontbre
ken op het vlak van de samenwerking
tussen België en Nederland". Dat zei
drs. H. W. Hietkamp, hoofd van het
liureau Zeeland van erm, vrijdagmid
dag op een bijeenkomst ter gelegen-
lieid van de opening van het nieuwe
kantoorgebouw van de stichting maat
schappelijke dienstverlening West-
'/eeuvvsch-VIaanderen in Oostburg.
De heer Hietkamp zei het bijzonder
jammer te vinden dat allerlei samen
werkingsverbanden veelal ophouden
bij de grens. Overigens wees hij er op
dat de overheid bij de maatschappe
lijke dienstverlening alleen conditione
rend kan werken. In Zeeuwsch-Vlaan-
deren is er volgens drs. Hietkamp
geen reden tot klagen over de wil tot
samenwerking: „Binnen enkele jaren
is het aantal instellingen op het ge
bied van maatschappelijke dienstver
lening ruim gehalveerd", merkte hij
op.
De opening van het nieuwe kantoor
gebouw aan de Nieuwstraat stond vrij
dag in dat teken. Het is een uitvloei
sel van de fusie van de drie stichtin
gen voor maatschappelijk werk (een
3lgemene. een katholieke en een pro
testantse) in West-Zeeuwsch-Vlaande-
ren per juli 1972. In een kort wel
komstwoord herinnerde voorzitter F.
Hagenaar van het stichtingsbestuur
aan de lange weg die afgelegd moest
worden om tot de fusie te komen. De
katholieke commissie voor maatschap
pelijk werk begon in 1947 te functio
neren. Een paar jaar later startte de
klassikale commissie voor maatschap
pelijk werk en gezinszorg van de her
vormde gemeentes. In 1954 voegden
enkele andere kerken zich daarbij in
een interkerkelijke commissie, die in
1965 uitmondde in de oprichting van
de protestantse stichting voor maat
schappelijk werk. nog steeds opere
rend naast de katholieke en de alge
mene stichting. In maart 1970 begon
nen de besprekingen tussen de drie
stichtingen over een nauwere samen
werking, die al snel resulteerden in
het betrekken van één gebouw en nog
wat later in een officieel samengaan.
Het moest de heer Hagenaar van het
hart dat het maatschappelijk werk
vaak met financiële problemen had te
kampen. „Gelukkig hebben we nooit
vergeefs een beroep gedaan op de ge
meentebesturen", liet hij weten.
Burgemeester A. Schipper van Oost
burg vond dat dankzij de fusie een
duidelijker inzicht is ontstaan in het
totale maatschappelijke werk. Naar
VERTONING OPNAMEN
ZEFLAVO IN HULST
HULST Maandag worden de bele
den vertoond die de Zeeuws-Vlaamse
filmorganisatie (Zeflavo) met video
apparatuur heeft gemaakt. De organi
satie heeft de opening van de braderie
in Hulst, het afscheid van Kees Kaij-
ser en de festiviteiten op 5 september
op beeldband vastgelegd. Tevens heeft
men in Caclzand opnamen gemaakt
vam een Ufo. De heelden worden via
een televisietoestel weergegeven. De
bijeenkomst begint om acht uur in
het Houtenkwartier.
- -^•1'PI -u"1
zijn mening heeft de stichting een zeer
belangrijke taak 'in deze ingewikkel
de maatschappij, waarin een tegen
stroom nodig is om de angst en frus
traties van het individu te overwin
nen'.
Oostburgs burgemeester pleitte voor
een samenhangend welzijnsbeleid,
waarbij geen verspilling van gemeen
schapsgeld mag optreden. „Daarvoor
is het nodig dat er een duidelijke taak
verdeling is en dat er efficiënt ge
werkt wordt", aldus de heer Schip
per.
Na de bijeenkomst in 'Pro Rege' ver
richtten de heer Schipper en drs. Hiet
kamp samen de openingshandeling
(door de heer Schipper bestempeld
als het sparen van de kool en de geit
'laat mij maar de rode kool zijn')
Zij onthulden een bord met het veel
zeggende opschrift: l-fl l=één.
De verbouwing en uitbreiding van het
kantoorgebouw aan de Nieuwstraat
heeft 150.000 gulden gekost. Het ont
werp was van het architectenbureau
Bruinooghe en Tellier uit Schoondij-
ke, aannemer was de firma Christiaan-
se uit Oostburg. De werkzaamheden
hebben geduurd van september vorig
jaar tot mei van dit jaar toen de
maatschappelijk werksters hun intrek
namen in het gebouw. De stichting
maatschappelijke dienstverlening be
schikt nu over een gloednieuwe ruim
te, die als dat later nodig mocht blij
ken gemakkelijker weer uit te breiden
is: op het nieuwe gedeelte kan nog
een etage worden gebouwd.
ZIERIKZEE In de nacht van don
derdag op vrij'dag is ingebroken in de
jeugdsoos Brogum te Zierikzee. Mee
genomen werden echo-apparatuur en
vijftien sloffen sigaretten. De disco
theek liet men onaangeroerd, evenals
door een zijdeur, waarna door het
forceren van een tussendeur tot de
jeugdsoos werd verkregen.
Omdat Brogum vandaag (zaterdag)
weer met de winteractiviteiten begint
was juist een partij sigaretten ingesla
gen. Deze lag in een afgesloten kast,
die opengebroken werd. De gestolen
echo-apparatuur was juist een dag
geïnstalleerd en werd door een der
leden van de jeugdsoos uitgeleend
eens te proberen. De secretaris van
Brogum. Kees Verkerk, ontdekte vrij
dagmorgen de diefstal en waarschuw
de onmiddellijk de politie.
Hij heeft geen goed woord over t
de diefstal: „ik vind het een minne
streek om bij een vereniging wat te
stelen. De leden zullen er nu wel
moeten opdraaien. Voor de jongen die
ons het echo-apparaat leende is het
ook bijzonder triest. Ik had nog liever
dat ze een versterker van ons gepikt
hadden", aldus de kwade Brogum-
secrretaris.
Promovendus A. F. Hermens:
VOORSCHRIFTEN TEGEN
VERSPREIDING RADIO
ACTIEVE STOFFEN
NIET VERSCHERPEN
AMSTERDAM Het verscherpen van
de thans in Nederland geldende voor
schriften ter voorkoming van onge
controleerde verspreiding van radio
actieve stoffen bij de produktie van
elektriciteit door middel van kerne
nergie blijkt vanuit economisch stand
punt gezien voorhands niet gerecht
vaardigd.
Dat zegt de heer A. F. Hermens uit
Delft die donderdag aan de vrije uni
versiteit van Amsterdam promoveerde!
op een proefschrift over de verander-1
ingen die optreden in de celopbouw!
van kankergezwellen hij radio-actieveI
bestraling. Vermindering van de ge
middelde stralingsbelasting kan vol-!
gens hem op doelmatige wijze worden I
bereikt door strenger toezicht op dei
naleving van de voorschriften bij en'
een scherpere motivering van de toe
passing van de technieken in de me
dische diagnostiek die stralingsbelas
ting veroorzaakt.
OOSTBÜRG ..Het is prettig om i
merken dat ook de jongeren denken
aan een organisatie als het Rode-
Kruis en dat zij zich ervoor willen
inzetten. Het door jullie genomen ini
tiatief heeft gezorgd voor een netto
bedrag dat het West-Zeeuws-Vlaamsej
Rode Kruis momenteel bijzonder!
goed kan gebruiken. We hebben im
mers pas een nieuwe ambulance be
steld en zo'n ding kost geld". Dit zei j
de heer M. I. Hoste uit Oostburg
vrijdagavond tot de jongeren van de
PJZ, afdeling West-Zeeuwsch-Vlaande-
ren, in 'Chez René' te Oostburg.
De heer Hoste kreeg uit handen van
de afdelingsvoorzitter, de heer I.
Haartsen uit Schoondijke. symbolisch
een bedrag van ƒ1.040.55 overhandigd,
een bedrag dat geheel ten goede komt
aan het Rode Kruis. Het is de recette
van de voetbalwedstrijd PJZ - Radio
Veronica, die m juli in Nieuwvliet.
werd gespeeld.
Vele Zeeuws-Vlamingen en toeristen
waren toeschouwer bij die wedstrijd
en brachten door hun entree een
groot bedrag bijeen.
Overigens was de overhandiging van]
de enveloppe één van de laatste daden]
van de heer Haartsen als afdelings
voorzitter van de PJZ. In verband
met rijn verkiezing tot voorzitter van
de provinciale PJZ-bestuur, stelde hij
rijn voorzittershamer in Oostburg be
schikbaar, die werd overgenomen
door Jo Basting uit Cadzand.
Als nieuw bestuurslid van Jan Punt
uit Philippine gekozen. Na het officië
le gedeelte werd er een hal gehouden,
waaraan De Sinacks uit IJzendijke
muzikale medewerking verleenden.
Tijdens de bijeenkomst werd ook het
voetbalelftal van de West-Zeeuws-
vlaamse PJZ gehuldigd. He; team
werd provinciaal kampioen van de
PJZ en behaalde een derde plaats op
de landelijke kampioenschappen van
de Plattelands Jongeren Gemeenschap
Nederland. Het elftal versloeg voorts
Veronica. De voetballers kregen een
taart in de vorm van een voetbal en
een foto van het succesvolle elf
tal.
Jongen brak polsen
bij zeskampspel
Woensdagmiddag heeft de 13-jarige
Rien Goudswaard op het sportterrein
te Nieuv/erkeerk beide polsen gebro
ken. De jongen die meespeelde in "net
Zeskampspel kwam te vallen toen hij_
op een steiger staande naar de katrol'
greep. In het vuur van het spel greep
de jongen mis en viel. Dokter v. d.
Zande liet de jongen overbrengen naar
het Zweedse Rode-Kruisziekenhuis.
BINNENKORT
AARDGAS IN
SINT-KRUIS
AARDENBURG Als <lc investering*- j
kosten kunm-n worden gedekt door
een DAGW-milrsidie In-staat de kans
dat de kern Sint-Kruis wordt aange
sloten op liet aardgasm-t. Wel zal de
gemeente Aarden burg zelf jaarlijks aan
de PZEM 73 gulden betalen voor het
aantal aansluitingen beneden de vijftig.i
Dit voorstel krijgt de gemeenteraad
gepresenteerd in de raausvergadcrinb j
van volgende week dinsdag.
De PZEM heeft het gemeentebestuur I
laten weten dat er bij een aansluiting]
van Sint-Kruis een 'onrendabele top'
blijft van 45.000 gulden. Gezien de
financiële positie van Aardenburg
vindt men het niet verantwoord als
de gemeente dat bedrag voor rekening
neemt. Dat is het alleen ais het werk
in DACW-'verband uit gevoed kan wor
den.
De raad krijgt dinsdag nog een voor
stel onder ogen. waarmee de werkge
legenheid bevorderd kan worden. De
reconstructie van de kaai, de haven
en de Brouwerijstraaat wil men laten
uitvoeren als E-objeet 'door werkne
mers van boven de vijftig). Het zou
de gemeente dan niet meer kosten
dan 14.000 gulden. Er is goede hoop
dat binnenkort gunstig wordt gerea
geerd op het verzoek om dat werk
als E-object aan te merken. De erf-
oachtcanons van 17 inwoners van
Aardenburg gaan per 15 december
Hink omhoog als de raad zijn fiat
geeft aan het voorstel van b. en w. De
meeste bedragen zijn volgens dat
voorstel verdubbeld of zelfs verdrie
dubbeld.
Vergadering
commissie verkeer
afgelast
VLISSINGEN De voor woensdag 12
september vastgestelde vergadering
van de Vlissingse raadscommissie voor
het verkeer is afgelast. Er blijken geen
stukken te zijn om te behandelen.
l«sd voort. Een urenlang durende
verhandeling maakte hij ervan.
Een oude. zeer Haagse dame op
de publieke tribune gaf. toen de
bewindsman eindelijk zweeg, deze
lieve recensie: /Poch een keurige
jongeman".
Een rustig parlementair weekje
was het. met al die feestelijkhe
den rond het regeringsjubileum.
Zodoende heb ik wat ruimte voor
enkele aanwijzingen betreffende
.het debatteren op landelijke ni
veau", zoals dat drie dagen in de
week in de Tweede Kamer :s te
volgen. U. die dit leest, zult mis
schien nimmer volksvertegen
woordiger worden- maar de aan
wijzingen rijn bruikbaar voor ie
dereen die ooit vergaderingen be
zoekt.
Om te beginnen wilde ik enkele
methoden met u behandelen, die
kunnen worden aangewend om
de man die in een vergadering
aan het woord is, uit het lood te
brengen. De meest gebruikelijke
is het in de rede vallen, waar
voor men de interruptie-micro
foon kan benutten. Men laat de
spreker eerst enkele minuten
warm draaien zodat hij rich ze
ker voelt. Worden zijn gebaren
wat breder, dan is het ogenblik
gekomen om toe te slaan. Men
loopt met vaste tred naar de
microfoon, wacht tot de spreker
midden in een zin is en zegt dan
iets jennerigs, dat niet op staan
de voet re controleren Ls en dat
daarom moeilijk re weerleggen
valt (uitstekend is de mededeling
dat wat de spreker daar beweert,
king blijkt iets zegevserends.
De hierboven omschreven me
thode brengt wal nsioo's met
rich. De voorzitter kan het zat
worden en nurks met rijn hamer
tikken tijdens de onderbreking.
Veel van hot booogde effect kan
daardoor verloren gaan. Ook
kunt u tegenover een gevatte
spreker staan- die ie*,s guitig»
omtrent uw persoon zou kunnen
Voor onervarener, en v.huchto
ren ls het daarom raadzaam, al
leen aanstalten te maken tot een
interruptie. Men staat in de vier
de minuut van hot betoog van de
spreker op, men luistert met
licht afgewend hoofd en men
kijkt smalend. AL*, do spreker
even stopt en gelegenheid hoeft
voor het formuleren van tegen
werpingen. maakt men een weg-
werpendsgebaar van ..iaat maar
zitten, het is ook eigenlijk de
moeite niet waard''. Misschien
vergt het wat meer dan do nor
male interruptie, maar hc. geeft
veel bevrediging.
De dapperste opmerking die ik
deze week hoorde- kwam van
minister Vorrink van volksge
zondheid en milieuhygiëne. Het
Tweede-Kamerlid Van der Lek
'PSP) veronderstelde dat de be
windsvrouwe bij de uitoefening
van haar taak wel eens zou kun
nen bezwijken voor de druk van
het bedrijfsleven. ,.IK bezwijk
voor de druk van niemand", ant
woordde de minister.
BEVOLKINGSADMINISTRATIE GEA UTOMATISEERD
FIETSENSTALLING
IN BINNENSTAD
WORDT UITGEBREID
staten en gemeenteraden. „Met het
nieuwe systeem kan de nodige erva-
ring v/orden opgedaan en kan het
proefdraaien misschien met een half
jaar worden bekort", aldus b. en w. in
het voorstel aan de raad.
GOES B. en w. van Goes willen de
vermakelijkheidsbelasting afschaffen.
Deze belasting was al vervallen voor
bioscopen en voor het openbaar dan
sen verlaagde de raad destijds de
vermakelijkheidsbelasting met vijftig
procent. Inmiddels heeft ook de Goe-
se sportraad er bij liet college op
aangedrongen de vermakelijkheidsbe
lasting voor sportevenementen af te
schaffen.
B. en w. rekenen in een voorstel aan
de gemeenteraad voor dat. de op
brengst van de vermakel&jkheidsbel-
sting ongeveer ƒ10.000.- bedraagt.
„Wij zijn tot de conclusie gekomen
dat afschaffing van de vermakelijk
heidsbelasting met ingang van 1 janu
ari 1974 geen overwegende bezwaren
ontmoet", aldus het college, dat nog
heeft gedacht aan het vinden van een
redelijke compensatie, door bijvoor
beeld de subsidies voor sport, cultuur
en recreatie te verlagen en -of bepaal
de tarieven voor het gebruik van
sportaccommodaties te verhogen.
Ook hebben b. en w. eraan gedacht
een deel van de opbrengst van een
eventueel in te voeren toeristenbelas
ting te reserveren. ..Wij geven er de
voorkeur aan het verlies voor de
begroting 1974 op te vangen door
middel van verlaging van de post
voor onvoorziene uitgaven. De ge
meenteraad komt donderdag 20 sep
tember om zeven uur 's avonds bij
een. B. en w. willen de bevolkingsad
ministratie per 1 januari 1974 automa
tiseren wat ƒ78.000,- gaat kosten. Het
college vindt automatisering van 'be
lang met het oog op de in dat jaar te
houden verkiezingen van provinciale
Stalling
In het centrum van Goes komen meer
stallingsmogelijkheden voor fietsen en
bromfietsen. Bij de Stenen Brug wil
het college 25 fietsenstandaaras plaat
sen. Met de aanpassing van de bestra
ting en de plaatsing van de fietsen-]
standaards is een uitgaven van onge
veer 17.000,- gemoeid.
STICHTING CONCERT- EN
GEHOORZAAL WIL WONING
VOOR CONCIËRGE KOPEN
MIDDELBURG Het bestuur van de
Stichting Concert- en Gehoorzaal in
Middelburg wil het pand Verwerij-
straat 16 aankopen en dit huis be
stemmen tot woning van de concier
ge.
De huidige woonruimte van de cot-.
cierge is in het verbouwingsplan voor|
de concert- en gehoorzaal bestemd i
voor uitbreiding van de aocommoda-l
tie.
Het bestuur van de stichting, dat he*
voor een goede exploitatie van de zaal
onontbeerlijk ac'nt, dat de concierge
in ieder geval in de onmiddellijke
nabijheid van het complex is gehuis
vest. heeft b. en w. van Middelburg
om financiële medewerking gevraagd
voor dj aanschaf van de woning.
Het college, dat bereid is om deze!
medewerking te verlenen, stelt de!
raad voor rekening van de gemeente
komende exploitatielasten met 32001
gulden te verhogen.
Voor ƒ253.750.- krijgt de NV Bouw
fonds Nederlandse Gemeenten in Den
Haag de beschikking over een lap
grond in het- plan Goese Polder eerste
gedeelte. Daar moeten, volgens de
plannen dertig woningen in de sector
premie-verkoop verschijnen.
De gemeente moet nog '33.343- op
tafel leggen als aanvullend subisiebe-
drag voor de bekostiging van de res
tauratie van de Nederlandse hervorm
de kerk in Kioetinge. D:t bedrag*,
ontvangt de gemeente in de loop der
jaren terug uit het gemeentefonds.
Dat dan in het kader van het "besluit
verfijning algemene uitkering monu
menten'.
Over het maken van een tijdelijk
onderkomen voor ae brandweer in 's-
Heer-Arendskerke delen b. en w. mee
dat dit noodzakelijk is omdat het
materieel op dit moment is onderge
bracht in een oude landbouwschuur
aan de Kerkring. In de toekomst
willen ze het materieel onderbrengen
in de openbare lagere school, maar
dat kan nog wel drie jaar duren. B.
en w. willen op ae plaats waar nu de
schuur staat een tijdelijk onderkomen
bouwen, als de schuur is afgebroken.
Met de sloop en de opbouw van een
tijdelijk onderkomen is 12.160,- ge
moeid.
Werkzaamheden aan de
weg Graauw-Duivenhoek
GRAAUW De weg Graauw-Duïven-
hoek is vanaf maandag enkele dagen
afgesloien in verband met de aanleg
van vier duikers onder de weg door.
Het verkeer wordt omgeleid.
De werkzaamheden worden in het
kader van de ruilverkaveling uitge
voerd door de firma Aarts uit Steen
bergen. Het werk duurt naar schat
ting twee tot drie dagen.
Hoe 'afhankelijk' wordt de NV PZEM in haar
beleidsbeslissingen zoals die over de bouw
van een eventuele tweede kerncentrale bij Borssele
van de landelijke organisatie van Samenwerken
de Elektrioiteits-Produktiebedrijven (NV SEP),
wanneer het Zeeuwse energiebedrijf daarvan offici
eel aandeelhouder wordt? Die vraag zal het komende
half jaar vast en zeker de hele discussie over de
positie van de PZEM in de toekomst gaan beheer
sen. Het antwoord erop zal namelijk tegelijk duide
lijk maken of in vraagstukken, die de totale
Nederlandse energievoorziening aangaan bij een
zelfstandig opererend nutsbedrijf als de PZEM nu
werkelijk het laatste woord kan worden gezegd.
Want op de 'zeggingskracht' van dat laatste woord
spitste zich vorige week het debat in de staten van
Zeeland toe. Hebben we bij een volwaardig lidmaat
schap van de SEP bij de PZEM onze handen nog
volledig vrij? Het antwoord erop is voorlopig in
het vage gebleven. Men rit er bij de PZEM zelf een
beetje mee in de maag. De hele kwestie van de
bewegingsvrijheid in beleidsbeslissingen ligt minder
eenvoudig dan men zich aanvankelijk-had voorge
steld. Er ziitten allerlei juridische haken en ogen
aan.
Om een wat minder mistig beeld te krijgen van de
positie van de PZEM in de komende periode al
of niet als volwaardig lid van de SEP is het
oodig om eerst eens te ontwarren hoe op het
ogenblik de verbindingslijnen lopen tussen het pro
vinciaal produktiebedrijf in Zeeland en de in 1949
opgerichte SEP, het landelijk orgaan van vrijwillige
samenwerking waar het. gaat om net zogenaamde
opgestelde vermogen (de capaciteit van de centra
les), de uitwisseling van energie via het landelijk
koppelnet en uitbreidingsplannen voor de toekomst.
Tot nu toe heeft de PZEM met die SEP een los-
vaste-relafcie. Die is via een omweg aangeknoopt. De
PZEM heeft een contract over de uitwisseling van
vermogen met de Brabantse zusteronderneming, de
NV PNEM en is samen met die PNEM bij de SEP
in Arnhem binnengestapt. Naarmate de PZEM als
energiebedrijf in het landelijk patroon een steeds
belangrijker plaats is gaan innemen, is ze in het
landelijk samenwerkingsverband ook steeds 'mondi
ger' geworden.
In de praktijk komt het er op neer dat de PZEM
meedoet en meepraat alsof ze volwaardig deel
neemt in de overkoepelende organisatie. In alle
officiële stukken van de SEP wordt de PZEM
steeds in de rij van meedraaiende produktiebednj-
ven opgevoerd. Alleen met dit verschil dat de
PZEM nog niet de algemene SEP-overeenkomst
heeft ondertekend, nog geen aandelen van de naam
loze vennootschap SEP in handen heeft en ook nog
geen ritting heeft in de raad van commissarissen
van de SEP. Het heeft er allemaal mee te maken
dat het Zeeuwse energiebedrijf in zeer korte tijd
van een bescheiden produkbieondememing is uitge
groeid tot een nutsbedrijf dat er in Nederland
wezen mag. Naast de PZEM is alleen het energiebe
drijf van het eiland Texel nog geen deelnemer in de
SEP. ..De enige overeenkomst die ze hebben is dat
ze beiden over een waterfabriek-annex-elektriciteils-
centrale beschikken", zegt men op het hoofdkantoor
van de SEP in Arnhem wat gekscherend.
Vooral nu de kwestie van de bouw van een
volgende kerncentrale in Nederland actueel be
gint te worden komt de wat halfslachtige positie
van de PZEM in de SEP-organisatie plotseling
helder in de schijnwerpers. Er is namelijk meer
aan de orde dan alleen de vraag, die vorige week in
de staten vair Zeeland werd gesteld: hoe blijft de
PZEM baas in eigen huis? Daarnaast is er de
vraag: hoever reikt de invloed van de PZEM bij
landelijke beslissingen over uitbreiding van vermo
gen en de 'aard' van dat. opgestelde vermogen
(oliecentrales of kerncentrales)? In maart van dit
jaar is het Elektriciteitsplan 1977/78 van de SEP
verschenen. Het plan. -waarin negen jaar wordt
vooruitgekeken. De plannen voor de eerste vijf jaar.
zoals ze in dat rapport vastgesteld, hebben een
bindend karakter voor de in de SEP-deelnemende
bedrijven. Dat is men daar met elkaar nadrukkelijk
overeengekomen. Voor de daarop volgende jaren
hebben de plannen een voorwaardelijk tot zeer
voorwaardelijk karakter. Het ontwerp voor het
elektrlciteilsplan en dus in het Zeeuwse geval
ook als onderdeel daarvan de eventuele bouw van
tweede kerncentrale bij Borssele, die in 1979 klaar
zou moeten zijn dat ontwerp komt tot stand in
overleg tussen de directies van de bij de SEP
aangesloten bedrijven. De goedkeuring van het elek
triciteitsplan ligt bij de raad van commissarissen
van de SEP. En in die raad van commissarissen-
heeft de PZEM dus op het ogenblik nog geen
ritting, doodeenvoudig omdat ze officieel slechts als
'gastlid' bij de SEP staat geboekt.
De hele vrijwillige samenwerkingsvorm van de SEP
houdt het principe hoog dat over dergelijke vitale
belangen als de vaststelling van het elektriciteits-
plan volledige overeenstemming tussen alle deelne
mers moet zijn. voordat het op de uitvoering
aankomt. Zegt een van de partners bijvoorbeeld
tegen een onderdeel van het elektriciteitsplan na
drukkelijk 'nee', dan volgt een afkoelingsperiode.In
een kleine commissie wordt dan alsnog een poging
ondernomen om tot een algemeen aanvaardbare
oplossing te komen.
Naar de letter van de SEP-overeenkomst houdt de
invloed van de PZEM in het landelijk verband op
dit moment op bij de deur van de vergadering van
de raad van commissarissen van de SEP. In theorie
is het mogelijk dat buiten en zonder de PZEM als
bekeken
l
3
"3 bekeken
uiteindelijk meebeslissende partij over het landelijk
elektriciteitsplan wordt uitgemaakt dat er „op
grond van nationale energieoverwegingen" een nieu
we grote centrale (kernenergie of conventionele
opwekking) in Zeeland zou moeten worden ge
bouwd. De NV PZEM zou zich m een dergelijk
geval op het standpunt kunnen stellen: daar begin
nen wij niet aan. Al weer in theorie zou de NV
SEP dan kunnen besluiten om zelf in Zeeland een
dergelijke centrale te bouwen. In het geval van een
conventionele centrale heeft de SEP dan een hin
derwetvergunning (gemeente) en/of een vergunning
op grond van de wet luchtverontreiniging (provin
cie) nodig; in het geval van een kerncentrale een
vergunning van het rijk op basis van de kernener
giewet.
In 'eigen huis' bij de PZEM liggen op het ogenblik
de verhoudingen zo, dat de raad van bestuur
bevoegd is om een beslissing te nemen over het
volwaardig lidmaatschap bij de SEP. Maar dat
betekent dan tegelijk dat diezelfde raad van bestuur
de PZEM als partner van de SEP contractueel
verplicht om mee te werken en mede verantwoor
ding te dragen voor de uitvoering van bijvoorbeeld
een nationaal elektriciteitsplan, dat duidelijke gevol
gen kan hebben voor het toekomstig beleid van de
PZEM. Meer dan tot nu toe het geval is geweest
zal de PZEM in de toekomst in de positie geraken
dat rij zal moeten optreden als 'exporteur* van
elektrische energie, grote leveringen aan het koppel-
net. De netelige vraag, waarop het nu aankomt is:
hoe is die tamelijk strak bindende samenwerkings
vorm van de elektriciteitsbedrijven m SEP-verband
te rijmen met de zelfstandige beslissingsbevoegd
heid van de PZEM-bestuursorganen? Er wordt bij
de PZEM hard gestudeerd op de kleine lettertjes
van de SEP-overeenkomst.. die men bij toetreding
moet "ondertekenen. En bij die studie ontdekt men
oneffenheden in een vergelijking met de statuten
van de NV PZEM.
Laten we opnieuw dat nationale elektriciteitsplan
nemen. Volwaardige SEP-leden binden zich om de
inhoud van dat bij algemene onderlinge overeen
stemming vastgestelde plan na te komen. Een
botweg 'nee' tegen bijvoorbeeld de bouw van een
bepaalde centrale van de kant van deelnemend
produktiebedrijf is in feite een vorm van contract
breuk. Maar artikel 21 van de statuten van de
PZEM vermeldt dat „een besluit van de algemene
vergadering van aandeelhouders noaig is voor 'on
der meer) het overnemen of oprichten van fabrie
ken". En onder 'fabrieken' vallen ook centrales. Er
zou rich de merkwaardige situatie kunnen voordoen
dat PZEM-directie en PZEM-bestuur in het nationa
le verband van de SEP de bouw van een centrale in
het eigen gebied aan zichzelf bindend opdragen,
terwijl ae aandeelhouders 'thuis' tegen de achter
grond van politieke besiissiing in provinciale stater,
of gemeenteraden de bouw var dezelfde centrale
verhinderen.
Zonder dat het op dit moment al met zoveel
woorden wordt gezegd realiseert men rich bij
de PZEM op het ogenblik heel duidelijk dat eest
volwaardig lidmaatschap van de SE? in werkelijk
heid de handen bindt. De aandeelhouders zullen
straks niet meer in alle oprichten het recht van het
laatste woord hebben. Men zal bij de beslissingsbe
voegdheid een aantal steken moeten laten vallen.
Tenzij het mogelijk blijkt met de SEP een overeen
komst af te sluiten, waarin over juist deze kwestie
de nodige voorbehouden worden geformuleerd. De
kans daarop lijkt erg klein, aangezien de PZEM dan
ten opzichte van de overige deelnemers in de SEP
van een halfslachtige positie in een uitzonderingspo
sitie terecht zou komen.
Het 'laatste woord' over alles wat er in eigen huis
te gebeuren stond en het recht daarop, in de
statuten zo nadrukkelijk vermeld- heeft re maken
met de volstrekt onafhankelijke en in alle opzichte
zelfstandige positie van het Zeeuwse nutsbedrijf.
Tot voor enkele jaren kon de PZEM in het eigen
verzorginsgebied de eigen boontjes doppen. Er was
een onderling contract met de PNEM in Brabant
om over en weer wat hand- en spandiensten te
verrichten. Voor de toekomst gaat het om de vraag
of de PZEM wel of niet een bijdrage wil leveren
aan de nationale energievoorziening. Zegt men 'ja'
en wordt de SEP-overeenkomst ook door de PZEM
mede ondertekend, dan zullen overwegingen van
nationale energiepolitiek op een bepaald moment
bij beslissingen over de bouw van centrales en de
bouw van koppelnetten misschien zwaarder wegen
dan de regionale beoordeling van dezelfde projec
ten. Voor de bestuurlijke organisatie bij de PZEM
Lu eigen huis heeft dat tot gevolg dat de positie van
de aandeelhoudersvergadering wordt verzwakt,
maar dat die van de raad van bestuur wordt
versterkt. Immers: de raad van bessuur van de
PZEM kan zelf bepalen wie hij op de zetel van de
raad van commissarissen in de SEP neerzet.
Zegt de PZEM werkelijk „nee" tegen een volwaar
dig lidmaatschap van de SEP, dan plaatst het
bedrijf zich vooral nu de discussie over de
beslissingsbevoegdheden zo stevig word* aangezet
in Nederland in een geïsoleerde positie. Zonder
enige garantie dat het „recht op het laatste woord"
dan ook werkelijk iets uithaalt.
KEES VAN DER MAAS-
