PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
RIJN EN RIJNMOND
PRIORITEITEN
MILIEU-BELEID
Sasse suikerfabrieken verwachten
een langdurige bietencampagne '73
Minister Vorrink:
Sober eerbetoon bij start
koninklijke jubileumviering
Betonnen
platen
vielen van
auto: vier
doden
de krant
van zeeland
weinig publieke belangstelling
inzameling
jubileum
geschenk
start
iisasrrss
Veel doden op de
Franse wegen
Tweeërlei
gelukwens
TscGcze parlementaire redactie)
3 HAAG—Koningin Juliana en prins Bernhard hebben bij de
tart ren alle festiviteiten rond de viering van het zilveren
sBbtjjubileum van onze vorstin een militair eerbetoon in ont
wast genomen dat weliswaar sober van opzet was, maar toch
m uiterst gezellige en vriendschappelijke indruk maakte.
Hoogtepunt voor vorstin en militairen was het informele con-
iKt met delegaties van de drie krijgsmachtdelen, dat ook verre
dde meeste tijd in beslag nam. Uitvoerig sprak het koninklijk
tar met militairen van allerlei rangen en standen.
btaift weer had slechts enkele
Waden belangstellenden naar
ktiwrtirrein van het Huis ten
Itod pioit. Toen de vorstin op
kt boriis verscheen, weerklonken
s spontane toejuichingen vanuit
kt pabllek. Slechts enkele minuten
isarroor was staatssecretaris
ïfflowtwg van defensie op de
®'HAAG (ANP) Maandag-
is de inzamelingsactie na-
die wordt gehou-
met het 25-jarig
_n van koningin
-t. Meer dan ldO.OOO
oicn zijn op pad gegaan,
--„1 tan een bus met een wik-
Opdoe wikkel staat 'Kind in
tweemaal het getal 25
at daarboven een kroon. De col-
«anten hebben een identiteitsbe-
de wikkel blijkt is de
a™ opbrengst volgens wens
M l"uungin bestemd voor de
gehandicapte kinderen
peJsrland en daarbuiten,
tas werd maandagavond via
-tense ingeleid door mr F. J.
j: van Thiel, voorzitter van
iJmneHngscomitè. Behalve de
iaba®ömgeschenk.
S men een speciale
•*Mepostkantoren geld doen;
X, giro st°rten op no.
öningM^' We' °P bank'
^ngekomen gelden van de
naar mr. Van
geelde, zo spoedig mo-
wrnen geteld. Het eindbe-
golvanavond tijdens een ju-
de EAI te Amster-
cwrda aangeboden.
Van Dienstplichtige Mi
litairen, VVDM, Turken en Van der
Palm stonden op de achterste
zodat de vorstin niet tot ze kon
doordringen.
Flauwgevallen
trappen verschenen, waar zijn poli
tieke collega's minister Vredeling
en staatssecretaris Stemerdink al
met enkele militairen wachtten.
Mommersteeg had net op tijd de
terugreis van een korte vakantie ii
Nice, Zuid-Frankrijk volbracht.
De koningin groette eerst een wan
zee van vaandels, standaards en
vlaggen van Kon. Landmacht, Kon.
Marine en Kon. Luchtmacht. Daar
na werden de erepelotons van de
drie krijgsmachtdelen geinspec-
teerd. Onder vrolijke en soms
swingende muziek van de Konin
klijke Militaire Kapel en spontaan
applaus en toejuichingen van het
publiek onderhield de vorstin zich
daarop met de vertegenwoordigers
van de krijgsmacht en groeperin
gen van burgers met binding met
de krijgsmacht en verenigingen van
oud-militairen.
Grappen
De koningin, die was gekleed In een
donkerbruin mantelpak en grote
witte hoed, nam uitvoerig de tijd
voor de gesprekken. Ze wandelde
tussen de rijen militairen door.
Prins Bernhard maakte grappen en
deelde links en rechts vriendschap
pelijke schouderklopjes uit. Na de
gesprekken met de ongewapende
vertegenwoordigers van de krijgs
machtdelen, begroette koningin Ju
liana vijf militairen, die precies op
haar kroningsdag zijn geboren.
Ook schudde het koninklijk paar uit
voerig handen met vertegenwoordi
gers van onder meer oud-strijders,
dragers van de hoogste militaire
onderscheiding, de Militaire Wil
lemsorde, Bronbekers (oud-KNIL-
militairen) en studentenweerbaar
heid. De twee aanwezigen van de
Vier militairen van de
gestoken in ceremonieel tenue, hiel
den het in de zon niet uit om bijna
een uur lang stram In de houding
te blijven staan. Ze vielen flauw en
werden door de marechaussee on
opvallend tussen de rijen vandaan
gehaald. Drie van de vier 'flauwval-
lers' waren grenadiers, die kenne
lijk te veel last hadden gekregen
van de zware berenmutsen die ze
droegen.
Nederlandse bedrijven zou ge
sloten moeten worden als de
hinderwet overal onverkort zou
worden toegepast. Dat verklaar
de minister Vorrink van volks
gezondheid en milieuhygiëne
maandagmiddag in de tweede
kamer tijdens een overleg met
de vaste kamercommissie voor
dit onderwerp. Deze opmerking
van de minister werd later in
formeel door hoge ambtenaren
van haar ministerie tegenge
sproken.
Minister Vorrink, die volgens de
commissieleden een opvallend zwakke
indruk maakte, verklaarde verder dat
zij niet bereid zou zijn een paar
duizend arbeidsplaatsen op te offeren
aan een schoon milieu. Hierover
maakten vooral de D'66'er Terlouw en
de PSP'er Van der Lek zich boos,
terwijl de WD'er Tuynman later ver
klaarde: ..Zelfs de WD zou voor een
schoon milieu nog strenger tegen het
bedrijfsleven optreden"
Als belangrijkste taken zag de be
windsvrouwe voor de komende tijd
bet schoonmaken van de Rijn en het
schoonmaken van Rijnmond. Na de
Indiening van de begroting zal de mi
nister komen met een beleidsnota zeg
de zij de kamerleden toe. Zij kritiseer
de van haar kant de kamerleden, die
te makkelijk voorbijgingen aan de on
voorstelbare moeilijkheid van de pro
blematiek. „Niemand weet precies wat
er dient te gebeuren", meende zij opge
merkt te hebben.
Bevoegdheden
Omdat de minister in een onbe
waakt moment verklaarde, dat ook de
bewindsman voor economische zaken
erop moet toezien dat bedrijven
schoon werken, drongen verschillende
kamerleden erop aan. dat de minister
voor volksgezondheid en milieuhygië
ne geen bevoegdheden afstaat aan I
andere munsters. Mevrouw Vorrink
wees er verstoord 'op, dat hiervan
geen sprake zou zijn.
Filosofie
De nieuwe filosofie van de minister
za". in de toekomst niet meer zijn „de
vervuiler betaalt"maar „pak de ver-
PARIJS (AFP) Van 29 augustus
middernacht tot 2 september midder
nacht de periode waarin de stroom
vakantiegangers in Frankrijk naar huis
keert zijn er bij 3.926 verkeerson
gelukken 204 mensen om het leven ge
komen en 5.573 gewond geraakt. Het
vorig jaar vielen er in dezelfde periode
hij 3.639 verkeersongelukken 169 do
den en 5.013 gewonden.
vuiling aan bij de bron". Naast belas
ting op verontreiniging zal ook
stelsel nodig blijven van vergunningen
en verboden, meende mevrouw Vor
rink. die verder constateerde dat de
provincies beter de regionale milieu
problematiek kunnen aanpakken dan
cie gemeenten, omdat de meeste ge
meenten daarvoor niet zouden zijn
uitgerust.
Verder beloofde de minister een
spoedige indiening van het wetsont
werp chemische afvalstoffen, een stu
die naar de mogelijkheden van milieu-
onderricht in het basisonderwijs, een
studie naar betere beroepsmogelijkhe
den op grond van de hinderwet en
coördinatie van wetenschappelijk on
derzoek op het terrein van de milieu
hygiëne. Ook legde zij er tot veler
verbazing bij herhaling de nadruk op.
dat „bij alles wat we zullen doen. de
werkgelegenheid niet uit het oog ver
loren zal worden".
Minister Westerterp van verkeer en
waterstaat deed een beroep op actie
groepen niet te protesteren tegen de
speciale heffing van drie-en-een-halve
inwonerequivalent, die per woning ge
heven zal worden ingevolge de Wet
verontreiniging oppervlaktewater. „Ze
hebben daarmee niet het rijk, niet de,
(Zie slot pagina 3 kolom 6)
vte-
POLITIEMANNEN IN LONDEN
DOOR ONTPLOFFING GEWOND
LONDEN (DPA, UPI) Maandagavond zijn in het Londense
stadsdeel Eastham bij een bomontploffing drie politiemannen
gewond. De bom werd in een geparkeerde auto gevonden. Een van
de politiemannen is in een ziekenhuis opgenomen.
Zondagochtend werd in een straat In Birmingham een bom in een boodschap
pentas gevonden. Zij ontplofte echter niet. Er werd geen reden gegeven voor
het feit dat de aanslag pas maandag bekend werd gemaakt. Het was sinds
woensdag de derde maal dat in Birmingham een bomaanslag werd gepleegd.
fiintlijn
In Gelderse Vaassen
VAASSEN (ANP) In het cen
trum van de Gelderse plaats
Vaassen is maandagmiddag een
personenauto met vier inzitten
den vermorzeld onder beton
platen, die van een trekker met
oplegger vielen. De vier inzitten
den kwamen allen om het leven.
De politie vermoedt dat de trekker
met oplegger van schokbeton I
heeft geremd en iets is gaan scharen.
De platen vielen opzij van de oplegger
op de personenauto. Het was de politie,
gisteravond nog niet duidelijk waarom
de chauffeur heeft geremd. Ook de
identiteit van de 4 slachtoffers was
nog niet vrijgegeven.
Foto: links steekt een deel van de ver
morzelde auto onder de betonplaten
uit. De auto rechts werd zwaar be
schadigd.
HOGE OPBRENGST EN GOED SUIKERGEHALTE
'5 U 5,6 en 7
en buitenlands
jJ*°PPag.3,lienl5
••'°?pag.8en9
--fpag. 13
r5® economie pag. 15
SUIKER UNIE STOPTE
VIJF MILJOEN IN
NIEUWE INSTALLATIE
SAS VAN GENT De twee Zeeuwse
suikerfabrieken de GSM en de
Suiker linie in Sas van Gent
maken zich op voor een langdurige
bietencampagne. De stijging van het
bietenareaal in Nederland van 103.0001
hectare in 1972 naar 117.000 hectare
dit jaar zal het uiterste vergen van del
suiker-industrie, ook al omdat de kilo-!
opbrengst en het suikergehalte naar
verwachting hoog zullen zijn. In de
komende maanden zullen zo n 550 tot
600 miljoen kilo bieten naar Sas van
Gent gebracht worden, waarvan het
merendeel uit Zeeuwscli-Vlaanderen
zelf. De Suiker Unie neemt ook nog
een deel van het Walcherse areaal
voor zijn rekening, terwijl men er bij
de CSM op rekent een gedeelte van
andere (CSM)fabrieken te moeten!
overnemen. De bieten uit overig Zee-I
land gaan grotendeels naar Brabant
(Dinteloord en Zevenbergen).
Van het Zeeuws-Vlaamse bietenareaal
ongeveer 9000 hectare of 8 procent
van het landelijk totaal zal de
Suiker Unie 60 procent verwerken, de
rest gaat naar de GSM. Geen van
beide fabrieken heeft een uitbreiding
van de produktiecapaciteit ondergaan.
De CSM zal 2500 tot 3000 ton per dag
verwerken, bij de Suiker Unie kan
men 3400 ton per dag hebben. Prak
tisch alle bieten zullen dit jaar per as
aangevoerd worden, dat wil zeggen
met vrachtwagens en met tractoren
met aanhangwagens. De aanvoer per
schip voornamelijk uit Breskens en
Walsoorden „is helemaal van de
baan nu de CSM de "bietenluchtbrug"
heeft gesloopt, en ook bij de Suiker
Unie alle faciliteiten om schepen te
lossen zijn verdwenen. In noodgeval
len als er bij andere fabrieken te
veel schepen liggen en er in Sas van
Gent to weinig bieten zijn kan de
CSM nog schepen lossen met een
kraan.
Het aanvoerpatroon bij de Suiker
Unie in Sas van Gent heeft een drasti
sche wijziging ondergaan. Men inves j
teerde daarin niet minder dan vijf
miljoen gulden. Hoe dat geld besteed]
is konden maandag leveranciers eni
bestuursleden van de Unie met het
gemeentebestuur van Sas van Gent
bekijken tijdens een 'open dag' van de
fabriek. Vooral voor de leveranciers
was dat geen overbodige luxe omdat
er van het aanvoer- en lossysteem van
vorige jaren niets meer heel is. De
wagens met bieten ongeveer even
veel vrachtwagens als tractoren
komen het terrein op bij de nieuwe
doorbraak aan het Bolwerk. Op de
nieuwe losinstallatie worden ze op
een helling van 45 graden gezet, waar
na de bieten over een reusachtige
lopende band naar de nieuwe opslagsi
lo getransporteerd worden. In die silo]
kan men maar liefst 20.000 ton bieten
kwijt, ruimschoots het dubbele van de
vroegere opslagcapaciteit van 9000'
ton. Een enkele honderden meters
lange transportband brengt via een
installatie waar ze de eerste schoon-1
maakbeurt ondergaan de bieten inj
de fabriek. De bietenwagens, waar
langs de lading op een splinternieuwe
weegbrug nauwkeurig wordt gewogen,
gaan weer via het Bolwerk het terrein
af, zodat men de gevaarlijke uitrit bij
de weg langs het kanaal kwijt is.
Voordelen
De nieuwe installatie, waarmee men
nu al wat heeft 'drooggezwommen',
brengt grote voordelen met zich mee,
voor de fabriek en voor de leveran
ciers. De Suiker Unie is nu minder
kwetsbaar als de aanvoer stagneert
(bijvoorbeeld in de weekeinden). De
wachttijden voor de leveranciers zijn
sterk ingekrompen, terwijl zij per
week een veel grotere hoeveelheid
kunnen leveren. De verwachting is dat
de aanvoer met veel grotere eenheden
zal gebeuren dan in voorgaande jaren.
Vooral uit het uiterste westen en
oosten van Zeeuwsch-Vlaanderen zul
len veel bieten naar Sas van Gent
gebracht worden per vrachtauto, om-j
dat die afstand voor een tractor be
zwaarlijk is. In vorige jaren loste
men daar praktisch alles in de havens
van Breskens en Walsoorden.
Ook voor de werkgelegenheid heeft de
verandering bij de Suiker Unie conse
quenties. Het personeel dat men al
leen voor de campagne van drie
maanden aantrekt kan worden inge
krompen met 30 man (190 vorig jaar,
nu 160). „Door deze moderne installa
tie kan de totale loonsom gereduceerd
worden hetgeen van groot belang is
voor de continuïteit van de onderne
ming", zei directeur W. Duitemeyer
van de Suiker Unie Sas van Gent
maandagmorgen tijdens een bijeen
komst met het bestuur van de coöpe
ratie en het gemeentebestuur van Sas
van Gent. Hij legde er de nadruk op
dat de bedoeling van het kostbare
project vooral is geweest "het op
effectieve wijze meer verlenen van
service aan teler en vervoerder". De
heer Duitemeyer toonde zich ook erg
verheugd met het nieuwe wegenplan
van de fabriek waardoor allerlei ver
keersproblemen in Sas van Gent uit
Zie slot pagina 4 kolom 3j
X/andaag begin
J V ring van b
l/lvCAil ambl£JuoiJ«im van konin-
gin Juliana. „Och Ja, hoe
gaat dat. het overkomt
ZA iedereen die vijfentwintig
Jaar lang hetzelfde werk
heeft gedaanzei de jubilaresse zater
dag met enige zelfspot tijdens het
persgesprek in Soc-sldijk. De koningin
kan nogal afstand nemen van dit Ju
bileum. hoewel ze aan de andere kant
het toch wel prettig vindt dat allerlei
mensen haar gelukwensen en bedan
ken ter gelegenheid van dit feest. Een
gelukwens zonder de traditionele dis
tantie tussen 'troon' en 'volk'. „Ik ben
mijn hele leven lang deel van het Ne
derlandse volk geweest" zei ze nadruk
kelijk tijdens het gesprek van zater
dag In dit opzicht in de verhouding
namelijk tussen vorstin en volk zijn
er in de afgelopen Jaren duidelijk ver
anderingen opgetreden, veranderingen
mede bevorderd door koningin Julia
na. Bij haar moeder koningin Wil
helmina was er. naar de geest van
dl* tijd, wél afstand, een afstand die
overigens merkwaardig genoeg sa
menging met grote verbondenheid.
De geschiedenis heeft koningin Wil-
helmina tot de personificatie van
een bijzonder tijdvak gemaakt. Toen
zij haar regering begon had het ko
ningschap nog alle glans en majesteit
die het uit het verleden meebracht.
Na vijftien jaar kwam de eerste we
reldoorlog, in vele landen van Europa
afgesloten met revolutionaire woelin
gen met als gevolg uitroeping van de
republiek. In Nederland bleef echter
de monarchie in
tact, ze werd zelfs
hechter in de perio
de tussen beide we
reldoorlogen. In de
dreigende en span
nende tijd van de jaren dertig bleven
slechts twee leden van het koninklijk
huis over nadat prins Hendrik en ko
ningin-moeder Emma waren overle
den: de koningin en haar dochter. In
die tijd was sprake van een sterke
emotionele binding tussen vorstenhuis
en grote delen van het Nederlandse
volk, alsof het broze bestaan in een
wereld vol oorlogsdreiging in het bij
zonder werd gesymboliseerd door de
ze twee eenzame vrouwen in het Haag
se paleis Noor deinde.
jNe omstandigheden van die jaren
Ly verklaren iets van de grote vreug
de rond verloving en huwelijk van
prinses Juliana. Eenzelfde reactie was
merkbaar bij de geboorte van de prin
sessen Beatrix en Irene. In de oorlogs
jaren werd de symbool-functie van het
koningschap zo mogelijk nog belang
rijker: koningin Wilhelmina werd de
personificatie van de strijd tegen de
nazi's en van de hoop op bevrijding.
Onder haar leiding werd in 1945 be
gonnen met het herstel en werd ge
poogd de vernieuwing aan te vatten.
Korte tijd later trad zij terug om haar
taak over te dragen aan koningin Ju
liana. En daarmee kwam tevens een
einde aan een lange periode van emo
tionele verbondenheid, van vereenzel
viging van de natie met het koning
schap. Daarmee kreeg de taak van de
jonge koningin een nieuwe dimensie:
onder geheel gewijzigde omstandighe
den in een tijd bovendien waarin
de monarchale staatsvorm nogal wat
skepsis opriep vorm geven aan het
koningschap.
Die vormgeving staat op dit ogen
blik mede in de belangstelling nu
de koningin haar zilveren jubileum
viert. En men moet erkennen dat de
huidige draagster van de kroon vooral
ook in dit opzicht haar werk als staats
hoofd voortreffelijk heeft uitgevoerd.
Zoals menigeen in een functie groeit,
zo is ook koningin Juliana in haar
ambt groter geworden. Menigeen her
innert zich uit de beginjaren hoe zij
met grote schroom optrad het 'wie
ben ik dat ik dit doen mag" was in
haar optreden zichtbaar. Langzamer
hand is er een grotere mate van zelf
bewustheid gekomen: men heef: haar
in die afgelopen jaren zien ontwikke
len tot een staatshoofd, die het hoge
ambt uitmuntend beheerst. Ze kent er
de zware verantwoordelijkheden van
en gaat die niet uit de weg, ze is zich
echter tevens bewust van de betrek
kelijkheden die ditzelfde ambt in deze
tijd heeft. Zij heeft door haar houding
en optreden meegewerkt aan een ge
slaagde ontmythologisering van het
koningschap in Nederland.
Betekent dat een verzwakking van
dit koningschap? We geloven dat
eerder het tegendeel het geval is. Ko
ningin Juliana heeft voornamelijk
door zichzelf te zijn mens onder de
mensen, Nederlandse onder de Neder
landers de monarchie eerder ver
sterkt dan verzwakt. Tegen die achter
grond past een dubbele gelukwens:
één in de persoonlijke sfeer, zoals men
een ieder gelukwenst die zijn zilveren
jubileum viert, één in wat men de
'ambtelijke sfeer' zou kunnen noemen,
de sfeer van ons staatsbestel. Een fe
licitatie namelijk aan de draagster van
de kroon omdat zij op een zo eigen
wijze de continuïteit van de Neder
landse staat heeft bevorderd.
BABY'S IN BED
GESTIKT
AMSTERDAM (ANP) In het week
einde zijn in Weesp en Wormer twee
baby's in hun bedjes door verstikking
omgekomen.
Het zeven weken oude dochtertje van
de familie Van de- Linden uit Heem
stede. op bezoek in Weesp. raakte za
terdag verward in het beödegoed van
naar reiswiegje. Zondag verstrengelde
zich het 17 maanden oude dochtertje
van de familie Pattenier uit Rotterdam
in haar trappelzak en tuigje tijdens een
visite in Wormer.
