PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
onden VREEST
terreuracties
zware
ira
Kritische reacties op
woningnota Gruijters
„Gemeenschappelijke regeling is het
belangrijkste voor de Grevelingen"
KAPER-ALARM
OP SCHIPHOL
Cholera in Napels
grijpt om zich heen
ill
0ELDIGE
WGUSTUS
twee gevallen in Frankrijk
maken door
GEDEPUTEERDE A. L. VAN GEESBERGEN:
Van der Sloel
en de
waakhond
iifOFFENS/EF NAAR ULSTER RECEPT
icfcleaisq
>PrSj£, 7%
t kiESc;
'ïatfes - E
nal
eer da»
:vtv
i feitelijk u,
ionele j»
TOtere tw
itree weerkundige medewer
ker)
«Kas is dit Jaar een gewei-
Tp;:e zomermaand gewor-
ï^ea op de valreep vie.en
De Bilt een bui met 24
fe r-i«pr gisternacht in Leeu-
Sa 18 en op Schiphol 17
£3»-er. Daarbij werd een
«zet door de gemiddeld
- Jiet hele land nog bijzonder
het jj yjgustus. de droogste sinds
organ!® p. Dit laatste is wel gelukt in
'fel van Brabant war
-rinser regen viel. I
(Van onze correspondent).
LONDEN Splintergroepen van de provisionele IRA die in Engeland opereren zouden van plan zijn
een offensief te beginnen met bomexplosies vanuit geparkeerde auto's, zoals al sinds jaren in Noord-
Ierland gebeurt. De politie in Londen is tot de overtuiging gekomen dat een dergelijke terreuractie
die veel meer slachtoffers maakt dan de bombrief en brandbommen al sinds begin van dit jaar op
het programma staat. Bij de IRA-splintergroepen zouden zich sympathisanten van de IRA onder de
in Engeland wonende Ieren hebben aangesloten.
210 1)
10 a
on-
de
fes piass op de ranglijst inge-
•xe'ran meest zonnige augus-
sjs-pien na 1911 en 1947. De
ïbe periode waarmee augus-
■srdm van de kalender ver-
zal door een front worden
püd scat de stroming van
Oceaan met meer wisselvallig
iets koe'.er weer zich
L-wü)): vaat versterken. De
raas lucht boven 27 graden
daardoor naar Zuid-Euro-
Het centrum van aanvallen met de
brand- en briefbommen verplaatste
zich inmiddels van de Britse hoofd
stad naar het centrum van de Britse
industriegebieden, met name naar Bir
mingham. Daar ontploften donderdag
drie bommen, waaronder een tweetal
brandbommen. Een briefbom ontplof
te in een schoenenwinkel en richtte
flinke schade aan. In een boekwinkel
en een winkel voor geschenken ont
plofte in ieder een brandbom waarbij
geringe schade werd aangericht.
Slachtoffers vielen bij deze explosies
niet. De bomaanslagen in Birmingham
kwamen 15 uur nadat even buiten de
stad. in Solihull, twee andere helse
machines waren ontploft.
In het station Baker Street van d
Londense metro is donderdagmiddag
op het hoogtepunt van het spitsuur,
een tijdbom van bijna een kilo gelig-
niet onschadelijk gemaakt, kort voor
dat hij zou ontploffen.
De Londense politie organiseerde in
de nacht van woensdag op donderdag
een enorme actie met inzet van 160
detectives van verschillende afdelin
gen van Scotland Yard in de buurten
XÜ5Z&ENÈVE (AFP-DPA) De cholera-epidemie in en om
s Maanse havenstad Napels begint ernstige vormen aan te
sanen. Terwijl de gezondheidsautoriteiten alles in het werk stel-
in om de besmettelijke ziekte tegen te gaan was het aantal men-
sn dat in het Cotugnoziekenhuis is opgenomen al opgelopen tot
1 Vier van hen verkeren in levensgevaar.
a Eania! doden bedraagt acht. De
ftEse regenng heeft de wereldgezond-
"feasan-aüe in Genëve laten we
ds: e: ia Marseille twee gevallen
- mi fefe3 zjjn geconstateerd. De
fcfssen kwamen uit Noord-Afrika.
É-êsen van de wereldgezond-
Émamsaiie in Genève zijn van
Éz ca: de cholera in en om Na-
i ra geïsoleerd verschijnsel zal
jits en dat het risico dat er een
Epidemie uit voorkomt nihil is.
K moet men er rekening mee hou-
is! er zich elders in Europa ook
FÜ2i zullen voordoen, in eerste in-
Wj loeristen die in het gebied
feels hebben verbleven.
waar veel Ieren wonen, met name in
de omgeving van Wimbledon. Donder
dagavond was echter nog niet duide
lijk of er bij deze actie arrestaties
waren verricht. Wel werd bekend dat
bij de razzia een persoon bij de
komst van de detectives in burger
was gevlucht. De politie blijft volhou
den dat ze de daders van de aansla
gen in Londen zeer dicht op de hielen
zou zitten. Men neemt ook aan dat de
aanstichters van de branden en ont
ploffingen in Londen en die in Bir
mingham dezelfden zijn.
Premier Heath is teruggekeerd van
een bliksembezoek aan Belfast. De
autoriteiten verklaarden zich er erg
tevreden over dat de eerste minister,
kans had gezien een korte wandeling] van is
door een van de hoofdstraten van
Belfast te maken zonder lastig te
worden gevallen. Deze rust zullen ook
minder prominente wandelaars in Bel
fast genieten wanneer ze net als Heath
beschemrd waren geweest door
politie-agenten, soldaten met het ge
weer in de aanslag en boven het
gebied van de korte wandeling rond-
cirkeleende helikopters.
Premier Heath had de moeilijke
taak zijn ongeduld jegens de Ierse
politici te onderdrukken, die nu al
maanden met elkaar zitten te praten
over de werking van het nieuw geko
zen parlement zonder ook nog maar
een stap verder gekomen te zijn.
Premier Heath dreigde ermee dat de
regering in Londen alle macht
het gebied wel weer eens geheel in
eigen hand zou kunnen nemen wan-
neeer de Noordieren niet eens instaat
zouden blijken de mate van regionaal
bestuur die hen in het befaamde wit
boek is toegestaan, over zichzelf in te
stellen.
Het grote waagstuk voor de pre
mier is echter dat hij er in geen geval
mee mag dreigen dat de Engelsen er
wel eens in hun ongeduld en ergernis
toe zouden kunnen besluiten alle Brit
se troepen uit Noord-Ierland terug te
trekken. En dat is nu juist waar de
IRA op speculeert met haar recente
terreuracties, met name in Engeland
zelf. Deze dreiging van de terugtrek
king; van de Britse troepen zou niet
alleen betekenen aldus schrijft dag
blad The Guardian' in een hoofdartikel
dat de indruk zou bestaan dat de
Londense regering het leven van de
Engelsen boven het leven van de Ie-']
ren stelt, terwijl ze natuurlijk ver
plicht is Ieren zowel als Engelsen
gelijkelijk te beschermen; maar ook
aldus The Guardian dat iedere
dreiging of ook maar een aanduiding
van terugtrekken de IRA-terreur al
leen nog maar in heftigheid zou doen
toenemen.
Twee vrachtwagens vol guerilla's heb-
!>en donderdag vanuit de Ierse repu
bliek een overval gedaan op het ge
hucht Pettigo aan de grens tussen de
republiek en Ulster. Als gevolg daar-
Britse soldaat om het
ieven gekomen. Een jongeman werd
gewond. De terroristen, naar men aan
neemt leden van het verboden Ierse
Republikeinse leger, reden schietend
het dorpje binnen van waaruit zij
echter tegen het middaguur door e
eenzame schutter een lid van de
burgerwacht werden verdre-
LONDEN: De 59-jarige Fred
Campbell uit het Engelse Stock-
port had gisteren wel reden om
zeer vrolijk te kijken: met een in
zet van 1,50 sleepte hij in de lo
terij een bedrag van ruim 3J
miljoen gulden in de wacht. Bij
de overhandiging van de cheque
kreeg hij van een aantrekkelijke
jongedame nog een kusje toe
ook
Urni
fel tan de eerste verdieping van
ïifdnu in Napels is gereser-
I F® Sisoleerd om de mensen die
I cssverschijnselen vertonen op te
- Er zijn vaccinatiecentra inge-
i de plaatsen Herculanum en
s del Greco, aan de voet van de
waar op 23 augustus het
MEwal werd ontdekt. In de hele
Nape's is het zwem-
Kïeröoden: examens en de ope-
2: j"3 05 scholen na de vakantie
v tot een latere datum,
«ïsaachte gevallen zijn ook ge
testlmCaserta, 40 km ten noor-
Napels. In Rome zijn vijf
een ziekenhuis opgenomen,
tesrokt o! het hier eveneens
asatereit,
Vingnota
wil de woning-
wfe "Mende jaren iets
ïïïllVoor i978 ^n eind
nt, ?Ee? °P wonin°-
'rir-Aw iHil3?' 10 een no-
die giste-
ïsrad^j£bo2den hebben
- i op de uitge-
S «rif""™
u~.,
2^5 H 5,7 en 9;
^buitenlands
la's 1,3
B!ï;
15;
ea televisie op pagina
]«®1 nieuws op pagina
D'66: „RESERVE TE RUIM GENOMEN"
DEN HAAG (ANP) De gisteren door D '66-minister Gruijters en de PvdA-staatssecretarissen
Schaefer en Van Dam gepubliceerde woningbouwnota (zie pagina 3) heeft in politieke kring kri
tische reacties losgemaakt. Meest verrassend was wel het commentaar van D '66, de partij van mi
nister Gruijters.
NAPELS Grote drukte bij een
bureau van de gezondheidsdienst
in Napels: naar aanleiding van de
berichten over cholera willen ve
le Napolitanen zich hals over kop
tegen deze gevreesde ziekte laten
inenten.
De tweede-kamerfractie van D
heeft ernstige twijfel of het juist is
van de bewindslieden van volkshuis
vesting om te gaan streven naar een
woningreserve van 2.5 tot 3 procent.
Tot dusverre werd 2 procent als uit
gangspunt genomen.
De fractie van D '66 wijst er op dat
vergroting van de reserve (dat is de
leegstand) de extra-bouw van 30.000
woningen betekent. „Niemand zal in
die woningen wonen. Wie zal die ex
tra onbewoonde woningen betalen"?
aldus de fractie van D '66.
Zij vindt dat de noodzaak van de
vergrote woningreserve onvoldoende
wordt aangetoond. Daarbij komt dat
de lasten van de vergroting via huur
verhogingen van de bewoonde wonin
gen of via extra-belastingen moeten
worden opgebracht.
De fractie van D '66 zegt dat het
waarschijnlijk beter is in de jaren
1974 tot 1977 de voorgestelde woning-
bouwprogramma's te verlagen (waar
door minder leegstand zal voorko
men) en daarvoor in de plaats alle
krachten te richten op een verdere
verhoging van het programma
woningverbetering.
In het commentaar wordt er op gewe
zen, dat door het streven naar
grotere woningreserve de particuliere
bouw wellicht wordt teruggedrongen,
aangezien particulieren minder ge
neigd zijn voor leegstand te bouwen.
Overigens noemt de fractie van D '66
de nota verstandig en redelijk. Zij
acht het belangrijk dat voor het eerst
gepoogd wordt de stadsvernieuwing in
WD-fractievoorzitter Wiegel vindt het
bouwprogramma, dat de regering wil
(Zie slot pag. 3 kol. 1
ACTIES IN EUROPA VERWACHT
SCHIPHOL (ANP) De lokale
commissie voor de veiligheid
van de burgerluchtvaart op
Schiphol is donderdagavond in
spoedzitting op de luchthaven
bijeengekomen in het gebouw
van de rijkspolitie.
Majoor E. E. Gerritsen, commandant
van de rijkspolitie op Schiphol, die de
vergadering als voorzitter leidde, be-
vestigde na afloop dat er opnieuw!
waarschuwingen zijn ontvangen over]
acties van Palestijnse terroristen, die,
op Europese luchthavens zouden wor
den uitgevoerd.
Over de maatregelen ter verscherping
van de waakzaamheid verschafte ma
joor Gerritsen verder om voor de
hand liggende redenen geen inlichtin
gen.
In Sydney hebben functionarissen van
de Australische veiligheidsdienst don
derdag gezegd te geloven dat vijf al
tien leden van de Zwarte-September-
beweging van plan zijn Australië bin
nen te komen of al in het land zijn
aangekomen voor het uitvoeren van i
een gewelddadige opdracht. Volgens
de autoriteiten zou de groep mogelijk
van plan zijn in september Israëlische
bureaus en joodse eigendommen aan
te vallen.
TOERIST BEGINT
GREVELINGEN
TE ONTDEKKEN
GOES-MIDDELBURG „D
belangrijkste ontwikkeling voor
het Grevelingenbekken zou voor
mij de totstandkoming van een
gemeenschappelijke regeling
moeten zijn. Dat is dacht ik wel
de meest urgente zaak. Als we
er.niet snel bij zijn dan gaat
iedere gemeente, die aan het
Grevelingenmeer grenst, begin
nen met het uitvoeren van eigen
plannen, die niet op elkaar zijn
afgestemd. Dan zit het gevaar
van een zkere eenzijdigheid er
in, om maar een voorbeeld te
noemen: in iedere gemeente
een terrein voor tweede wonin
gen".
Voor gedeputeerde A. L. van Geesber-
gen, de voorzitter van de stichting
Recreatieplan Grevelingenbekken,
waarin Zeeland en Zuid-Holland verte
genwoordigd zijn, is de totstandko
ming van die gemeenschappelijke re
geling iets wat zo snel mogelijk tot
stand moet komen. „Liever gisteren
nog dan vandaag". Het concept van
dc gemeenschappelijke regeling zal op
2 oktober in de stuurgroep ter sprake
komen.
De heer Van Geesbergen ziet cn
gens nog zoveel haken en ogen aan
die gemeenschappelijke regeling zit
ten, dat hij geen tijdsbestek durft te
noemen, waarbinnen de totstandko
ming ervan een feit kan zijn. „Aller
eerst is er de vraag welk ministerie
erin vertegenwoordigd moet zijn: ver
keer en waterstaat, zoals thans het
geval is in de stichting, of cultuur,
recreatie en maatschappelijk werk.
Verder moet je een verdeelsleutel zieni
te vinden voor de kosten. Wie heeft
de grootste belangen en wat zijn de
financiële mogelijkheden? Die finan
ciële mogelijkheden zijn", aldus del
heer Van Geesbergen, „voor de pro-|
vincie Zeeland niet bijster groot. We:
hebben toch al minder ruimte in ons!
budget en bovendien zitten we straks1
als we er van uit gaan dat de
Oosterschelde inderdaad wordt s
sloten voor de kosten van inrichting
van het Zeeuwse Meer". Dit laatste
betekent overigens niet dat de Greve
lingen stiefmoederlijk behandeld zal
worden. „We komen er echt wel uit.
maar we moeten ons nu niet binden
voor de Grevelingen met een percen
tage dat straks te hoog blijkt te zijn"
De gemeenschappelijke regeling, z
vindt de gedeputeerde, zou eigenlijk
een feit moeten zijn als binnen afzien
bare tijd de structuurplannen voor
net Grevelingenbekken van de Delta
dienst van rijkswaterstaat en van de
stichting zelf (beide stammen uit
1968) zijn aangepast en eventueel her
zien. Dan kun je daarna meteen deel-
plannen gaan maken voor de verschil
lende gemeenten". Met velen betreurt
de heer Van Geesbergen het ontbre
ken van een totaalvisie voor het Gre-
velingengebied. „Ik ben daar persoon
lijk ook een sterk voorstander van,
maar wat doe je als je geen apparaat
hebt dan een totaalvisie kan vervaar
digen. We zijn nu eigenlijk nog steeds
bezig met een ad hoc-ontwikkeling".
Die ad hoc-ontwikkeling beperkt zich
voorlopig nog tot bet nemen van
conserverende maatregelen. „We
springen eigenlijk nog steeds slechts
in op het minimale", aldus de heer
Van Geesbergen. „Zo worden er waar
er behoefte bestaat aan toiletten en
papierbakken geplaatst. Ook worden de
oevers beschermd. Met het ontwikke
len van grote plannen wacht de Stich
ting Recreatieplan Grevelingenbekken
nog. Maar dat is dacht ik geen ramp".
Niet zo somber
Overigens ziet de heer Van Geesber
gen de ontwikkeling van het Grevelin
genbekken lang niet zo somber in als
vorig jaar. „Het komt al aardig in
beweging", zo vertelt hij. „Kijk maar
eens naar Dolfirodam, de jachthaven
van Brouwershaven en de in aanbouw
zijnde jachthaven van Bruinisse. We
zijn al een stuk verder dan de Zuid-
hcllandse gemeenten geloof ik".
Met Dolfirodam is de heer Van Gees
bergen bijzonder in zijn schik. „Nu al
is bewezen dat het in een behoefte
voorziet. Dat blijkt wel uit bet feit
dat binnen zeven weken de honderd-,
duizendste bezoeker kon worden bin-
nengehaald". De gedeputeerde zou'
graag zien dat meer van dergelijke]
attracties op één plaats in het Greve
lingenbekken zouden kunnen worden,
geconcentreerd, zodat er een goede
slecht-weer-accommodatie ontstaat,
waar jonge, gezinnen een hele dag
kunnen doorbrengen-
Overigens blijft her Dolfirodam niet
op de huidige plaats liggen, omdat dit
landschappelijk minder juist is. Bo-.
vendien is er vrij weinig ruimte voor:
andere attracties. De dolfijnenshow,
zal het volgend seizoen nog achter de'
Brouwersdam worden opgevoerd. Een
werkgroep, waarin vertegenwoordi
gers van PPD en provincie alsmede!
Zie slot pagina'9 kolom 5) j
I 't -vvil Economist wordt in een
[jtAU artikel over gastar beide:er
met lichte verbazing melding
F 5ül j van gemaakt dat sommige
actiegroepen in Nederland
subsidie van óe overheid ontvangen.
"De Nederlander schijnt het idee van
een betaalde waakhond heel normaal
te vinden', meldt het blad. Vermoede
lijk is er deze week nog meer mate
riaal aangedragen voor een dergelijke
verbazing: minister Van der Stoel
heeft namelijk de conferentie van Ne
derlandse ambassadeurs meegedeeld
dat zijn ministerie in de naaste toe
komst contact zal zoeken met onder
meer actiegroepen die zich op het ge
bied varf de buitenlandse politiek be
wegen. De uitspraak van The Econo
mist zou" nu aldus gevarieerd kunnen
worden: 'De Nederlander schijnt het
idee van een meebesturende waak
hond heel normaal te vinden'. Eigen
lijk is het ook normaal: het besluit
van minister Van der Stoel komt in
feite neer op een verdergaande demo
cratisering van het buitenlandse be
leid. En zij sluit geheel aan bij een
bestaande ontwikkeling.
Het gaat hier om een proces dat al
jaren aan de gang is. Van Raalte
heeft in zijn heldere studie over
het Nederlandse parlement daarover
interessante gegevens meegedeeld. Zo
beschouwde in het verleden de rege
ring het buitenlandse beleid als een
exclusieve zaak voor haarzelf. De sta-
ten-generaal had er weinig invloed op,
een situatie die tot 1917 voortduurde.
Toen werd namelijk een motie aange
nomen van de sociaal-democraat Van
Leeuwen, waarin de kamer als haar
oordeel uitsprak dat het algemeen be
lang vergde dat regelmatig overleg zou
worden gepleegd tussen regering en
staten-generaal over zaken van buiten
lands beleid. De re
gering verzette zich
tegen deze uit
spraak, maar de ka
mer stelde deson
danks een vaste
commissie voor buitenlandse zaken
in. Het bleek echter bijzonder moei
lijk reële invloed uit te oefenen, van
daar da; de vaste commissie nog wel
eens werd aangeduid als de 'commis
sie buiten 's lands zaken'. In de jaren
dertig ging het langzamerhand wat be
ter. m^ar een reële parlementaire ver
houding tussen regering en kamer
over het buitenlandse beleid ontstond
pas na de tweede wereldoorlog. Thans
praten de kamers over buitenlandse
zaken even intensief als over elke an
dere begroting.
Eantlijn
Het parlement zelf is trouwens in
ternationaal geworden. Kamerle
den nemen deel aan de werkzaam
heden van Benelux- en Europees parle
ment, er gaan parlementaire delega
ties op reis en er worden vrij veel
gasten uit het buitenland ontvangen.
Het recente bezoek van zowel eerste-
als twéede-kamerleden aan China
duidt er op dat het parlement een
'eigen' buitenlands beleid voert, ten
einde met de regering tot een vrucht
bare gedachtenwisseling te komen.
Hetzelfde geldt ook voor werk in het
verband van de Verenigde Naties.
Sinds 1917 derhalve is sprake van een
aarzelende, na 1945 geslaagde (parle
mentaire) democratisering van ae
buitenlandse politiek. Minister Van
der Stoel wil nu kennelijk een volgen
de stap zetten: ook niet-parlementa-
riërs krijgen toegang tot het buiten
lands beleid.
De minister heeft er op gewezen dat
dit nieuwe beleid twee kanten
heeft: enerzijds een nuttige vorm
van 'inspraak', anderzijds een moge
lijkheid om het regeringsstandpunt in
bredere kring bekend te maken. Voor
al dat laatste lijkt ons een voortreffe
lijk streven, het werk van buitenland
se zaken is immers niet zo bekend bij
de bevolking. Ten onrechte. Wie ken
nis neemt van bijvoorbeeld de publika-
ties die het ministerie op gezette tij
den doet verschijnen, komt tot de ont
dekking dat daarin een schat van ma
teriaal is samengebracht. Menige me
morie van toelichting op de begroting
bevat een heldere uiteenzetting van de
wereldsituatie met daarbij de formu
lering van het Nederlandse standpunt.
Voortreffelijke overzichten zijn te vin
den in het jaarboek van het ministe
rie, evenals in de rapporten over het
werk van de Verenigde Naties. Naar
onze indruk is er in Nederland slechts
een kleine groep die van deze publika-
ties kennis neemt: kamerleden, univer
sitaire instituten, journalisten, in het
algemeen diegenen die zich professio
neel met de buitenlandse politiek be
zighouden.
FNe regering wil kennelijk deze si-
t-r tuatie doorbreken. Dat zal niet
eenvoudig zijn, het eist namelijk
een totaal andere benadering dan bui
tenlandse zaken traditioneel gewend
is. Maar het is het waard om hei te
proberen en in dit opzicht lijkt het
niet onverstandig zich in de eerste
plaats te richten op diegenen die be
langstelling tonen voor de buitenland
se politiek of onderdelen daarvan. Tot
deze categorie behoren inderdaad de
actiegroepen, waarop de minister doel
de. „Zij zijn een bewijs er voor dat er
in Nederland meer dan vroeger een
grotere belangstelling voor de buiten
landse politiek bestaat", zei hij. Bui
tenlandse zaken kan die belangstelling
intensiveren, mits dat professioneel
gebeurt. In dit opzicht zal het nieuwe
beleid met kritische belangstelling
moeten worden gevolgd. Hoe zal de
'waakhond' worden voorgelicht
