PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
traangas maakt eind
aan drama
STOCKHOLM
Bod Gist-Brocades op CSM na
SER-berisping ingetrokken
„Ook Zeeuwsch-Vlaanderen betrekken
bij inrichtings- en spreidingsbeleid"
Ruim 400 doden bij
aardbeving Mexico
Heath
zwaar
bewaakt
in Ulster
BETER WONEN
BEGINT
BIJ BRAAT
Vergeten hoofd
stuk
CHOLERA IN
ITALIË
laatsen voor helft verwoest
KAMERLEDEN OVER REGIONAAL BELEID:
Jdloijr Wijf!
pagina 2
FJè
JlJt
jaargang nummer 203
29 augustus 1973
Woensdag
Werk voor de toekomst,
aldus meldt de titel van
een studie, die een
werkgroep van de Stichung
Maatschappij en Onderne
ming deze week het licht
heeft doen zien over het rap
port van de club van Rome. Een werk
groep met grote namen: Böttcher. Tin
bergen. Pen. Langman. om er een paar
te noemen. De betekenis van het rap
port van Rome betogen zij „ligt
in de mogelijkheid dat het indirect
tot maatregelen leidt die de dreigende
catastrofes kunnen voorkomen". Met
het oog daarop wordt nu in de nieu
we studie een reeks belangrijke en in
grijpende suggesties gedaan met name
voor Nederland. Ze hebben betrekking
1 op energie, milieu, grondstoffen en
verkeer en worden met enige nadruk
als beleidsvoorstellen aangekondigd,
want aldus de werkgroep „beleid
is belangrijker dan discussie". Daar
mee kan men het eens zijn, van harte
zelfs, maar zonder twijfel komen er
allerlei moeilijkheden zodra men het
beleid gaat uitvoeren. Moeilijkheden
i en discussies.
De voorstellen van de werkgroep
vallen op door eenvoud en logica:
de samenstellers komen niet met
ingewikkelde theorieën, stellen het
probleem helder en plaatsen daarte
genover een redelijke oplossing. Die
oplossing zal offers vergen: terwille
van net voortbestaan dezer wereld zijn
forse maatregelen nodig, er moet ener
gie worden bespaard, het verkeer dient
grondig te worden aangepakt en ieder
een zal daaraan zijn steentje liever:
zijn steen moeten bijdragen. De
grote vraag bij za-
ken als deze is ech
ter altijd weer boe
de offers moeten
worden verdeeld.
De werkgroep bij
voorbeeld acht het onvermijdelijk dat
de overheid via geboden en verboden
de randvoorwaarden van het autoge
bruik gaat aangeven, teneinde dit ge
bruik zo selectief mogelijk te maken.
Op dat moment kan men er niet om
heen dat voor menigeen de auto veel
meer is dan alleen een vervoermiddel.
Zo zijn er in de lagere inkomensgroe
pen nogal wat mensen, die zich offers
getroosten om een auto te kunnen
houden omdat dit vervoermiddel voor
hen een stuk vrijheid inhoudt, in d®
letterlijke zin van het woord een ver
ruiming van de horizon. Beperking
daarvan zal tot discussies leiden, of
men dat nu wil of niet.
De beleidsvoorstellen van de werk
groep zijn in al htm voortreffelijk
heid sterk technocratisch van
aard. Ze trekken rechte lijnen tussen
twee punten zonder dat er kennelijk
veel over is nagedacht wie de lijn zal
treffen. Er kunnen onbillijkheden ont
staan ea op dat ogenblik begint onver
mijdelijk de politieke verantwoorde-
lijkheid een rol te spelen. De werk
groep heeft dat blijkens haar stuk
I weliswaar aangevoeld, maar tege
lijkertijd dit element gebagatelliseerd.
,,De noodzakelijke maatregelen zullen
moeten worden genomen zonder het
verloop van de discussies over de
meest wenselijke maatschappijvorm
af te wachten, zij het zodanig dat de
maatschappelijke tegenstellingen eer
der verkleind dan vergroot worden",
j zo meldt zij. We geloven dat op dit
stuk van zaken de werkgroep licht
vaardig oordeelt: de discussies over
wat er zal moeten gebeuren en de be
sluitvorming daarover kunnen en zul
len niet alleen technocratisch van aard
zijn, maar vérgaande politieke impli
caties hebben. In menig opzicht zal
immers worden getracht maatschap
pijhervormingen tot stand te brengen
op het moment dat op basis van het
rapport van Rome offers moeten wor
den gebracht.
In dit opzicht lijkt ons het standpunt
van de werkgroep naïef. Ze betoogt
dat het hier om dingen gaat „die
gebeuren moeten onder welke maat
schappijvorm dan ook". Volkomen
juist. Maar omdat ze móeten gebeu
ren zullen ae deelnemers aan het
maatschappelijk verkeer eisen gaan
stellen: vakbonden, politieke partijen,
pressiegroepen. Dat is altijd nog zo
gegaan in crisissituaties en er is geen
enkele reden om nu iets anders te ver
wachten. Destijds heeft het rapport
van de commissie-Mansholt dit aspect
beter herkend en tegelijkertijd ook
partij en stelling gekozen. Zij wees
eveneens op de noodzakelijkheid van
offers, maar bracht deze offers na
drukkelijk in relatie tot parallel-verlo
pende maatschappijhervormingen. De
nieuwe studie van de Stichting Maat
schappij en Onderneming durft een
groot aantal dingen bij de naam te
noemen, maar gaat te achteloos aan
de politieke implicaties voorbij. Een
vergeten hoofdstuk. De samenstellers
zullen, naar we vrezen, spoedig merken
dat heel wat groepen in Nederland
juist dit kapittel zullen opslaan als
het er om gaat het beleid te formu
leren.
ROME (DPA) Ih de omgeving van
de Italiaanse stad Napels zijn 14 ge
vallen van cholera opgetreden. Vier
oudere mensen zijn al om het leven
gekomen.
Volgens het ministerie van gezondheid
in Rome heeft een onderzoek uitgewe
zen dat het inderdaad om cholera
gaat. De mensen die besmet zijn heeft
men geïsoleerd in het Cotugno-zieken-
huis van Napels. De autoriteiten heb
ben alle mogelijke maatregelen getrof
fen om een uitbreiding van de epide
mie te voorkomen. Hoe de cholera is
binnengeslopen is niet bekend.
GIJZELAARS NAAR ZIEKENHUIS - BANKROVERS OVERMEESTERD
(Va onze correspondent).
nXKHOLM „Geen gewonden", zo riep de Stockholm se com-
issaris van politie Sven Thorander uit, toen hij dinsdagavond
gr# over half tien uit de Kreditbank kwam gehold om de bui-
©rereld te berichten dat het gijzelingsdrama in de bankkluis
ns afgelopen. Met behulp van traangas, duisternis en oorver-
ior-r/lawaai had de politie ruim een half uur daarvoor de slot-
succes ingezet. Nog voor het tien uur was, waren de
Iden en de twee rovers met ambulances afgevoerd.
STOCKHOLMEinde van het dra
ma in de kredietbank: geboeid
aan met gasmaskers uitgeruste po
litiemannen wordt de misdadiger
Janne Olsson weggevoerd.
lief gegi]zeiQI
:--cda aan tien minuten maakte
een einde aan een gijzeling
tfi Uin en 12 uur, in totaal 132
-lad geduurd. Tegen negen uur
ödaarond ontstond grote activiteit
v task waarmee het duidelijk
T^'dst de politie het zorgvuldig
Reside aanvalsplan ging uitvoe-
£r arriveerden extra ambulances,
sarden draagbaren en gasmaskers
fcjjnen gebracht. Om vijf over
a doeg de politie toe, nadat zij
i aider op de dag met behulp van
j't een juist beeld had gevormd
de barricadering (kasten voor de
nsfeir) en er zeker van was dat de
r>;ze!den niet met touwen wa-
"a^srtijd doofde de politie
fcssericiting, produceerde i
Mzsiscbe hamers een oorverdo-
n£ lawaai om de verwarring te
spyfl a spoot door de drie gaten
s ist plafond traangas naar binnen.
S nauwste soort traangas werd ge-
tót, één waarvan vaststaat dat
ÈjÉüjke neveneffecten miniem zijn.
Het tante niet lang of de 32-jarige
fci-Erï Olsson, de oorspronkelijke
ros, ai het op. „Heb medelijden
ns s -raden", riep hij tegen
T-resroom in naar de politie
jslsi op". Direct daarop gooide
ssgun, de dynamiet en de
,-san zo «aak omhoog tot de
jöé a kon grijpen.
a louter was Olsson nog wel, dat
ti fett een begin maakte met het
vssfepai van de kasten voor de
tódeur, terwijl van buitenaf politie
manen gaten in de kluisdeur brand-
on. Binnen trof de politie de
rasa an die sinds vorige week
ésfenteg gedwongen en vrijwillig in
's: bankgebouw hadden gezeten: de
rs Meaploye's Birgitta Lundblad,
verscheidene keren door de rovers
au n;n verkracht, Elisabeth Oldgren,
Ltó lamark en Sven Saevstroem.
ismce de rover Jan-Erik Olsson en
ierenslang veroordeelde Olofs-
tt- Be gegijzelden bleken het naar
omstandigheden redelijk te ma
ken.
De gegijzelden werden op brancards
gelegd en in ambulances naar een
ziekenhuis gebracht. Vandaag zullen
zij aan een uitgebreid psychiatrisch
onderzoek worden onderworpen. De
rovers werden geboeid naar buiten
(Zie slot pagina 3 kolom 5)
TRIO ZONDIGDE TEGEN FUSIECODE
DEN HAAG Bij de besturen van Gist-Brocades, Meneba en CSM is de openbare berisping, die zij
gisteren van de SER-commissie fusieaangelegenheden kregen, hard aangekomen. De aan deze maat
regel verbonden intrekking van de medewerking der Vereniging voor de Effectenhandel met betrek
king tot het bod van Gist-Brocades op de twee andere ondernemingen werd namelijk niet ver
wacht. Op de beurs werd de notering van de aan delen der drie betrokkenen opgeschort. Gist trok
inmiddels zijn bod in, de besturen zijn nu in beraad over de maatregelen, die moeten worden geno
men. Een nieuw bod wordt verwacht.
De daad vaai de SER-commissie
heeft de Suiker Unie, die evenals
Koninklijke Scholten Honig en Gist-
Brocades op aandelen CSM heeft ge
boden, gesterkt in haar besluit hoger
beroep aan te tekenen tegen de uit
spraak van de Amsterdamse recht
bankpresident. In dit kort geding ging
het om de vraag of de maatregelen
MEXICO STAD (AP) Meer
to 400 mensen zijn gedood en
tonden gewond als gevolg
de aardbeving die dinsdag-
tótend yroeg in Mexico heeft
.tosgevonden. Dit is de schat-
os ran de autoriteiten, nadat
iren
Scheui
STALEN opbouw van ae
^LJTsemeerbm over de
toZ? sen 0ud' en Nieuw-
kamer steunt het stre-
S ^"egering om het noor-
goZuid-Limburg een extra in-
a geven... (Pagina 3)
Casino's
5 E"1"» 1» 4e senaat
w to tSSieren Esproken
twataan van casino's,
««nh week zal de eerste ka-
dit onderwerp stem-
(Pagina 9)
uws 'to Zeeland op de
2. 4, 5, 6 en 7;
toen-en buitenlands
"r*3 °P Pagina's 1, 3
99;
dinsdagavond berichten uit alle
delen van het land begonnen
binnen te komen.
De aardbeving, die een van de ergste
in de geschiedenis van het land wordt
genoemd, had op de schaal van Rich
ter een sterkte var 5.5. Het epicentrum
lag ongeveer 220 km ten zuidwesten
asi de hoofdstad. De plaatsen Oriza
ba (Vera Cruz) en Ciudad Serdad
(Puebla) zouden voor meer dan de
helft zijn verwoest.
Het dodental begon snel te groeien
toen meldingen binnenkwamen van
reddingsploegen die afgelegen ge
den bereikten. De aardbeving vond
plaats op een moment dat Mexico al
geteisterd werd door de orkaan Bren-
da, en hevige regenval, waardoor 70
mensen het leven verloren. De verbin
dingen met vele dorpen en steden zijn
verb.oken zodat men nog geen over
zichtelijk beeld heeft van de ramp.
die Gist, CSM en Meneba hadden werden de betreffend noteringen op-
a -o-—: geschort. De klok werd terugge-
e berisping, de zwaarste
e de fusiegedragsregels-
commissie kan nemen, is gegrond met
getroffen om onderling tot fusie over
te gaan wel „geeigend" waren. Suiker
Unie verloor, maar tekende dinsdag
hoger beroep aan.
De rechter heeft de kernvraag van
de dagvaarding onbeantwoord gelaten,
namelijk of de besturen van de drie
ondernemingen wel gerechtigd waren
tot het wederzijds onderhands plaat
sen van aandelenkapitaal met een an
der doel dan voorziening in de kapi
taalbehoefte, terwijl zij zich het stem
recht op deze aandelen voorbehouden.
Verder heeft Suiker Unie „met voldoe
ning", zoals zij meedeelde, kennis ge
nomen van de mededeling der fusie
commissie dat ook bij nader onder
zoek bleek dat zij conform de fusiege-
dragnregels heeft gehandeld.
Dat laatste nu heeft het trio Gist-
Brocades, Meneba en CSM niet ge
daan. Volgens de SER-commissie heo-
ben zij vele bepalingen overtreden
worden berispt. Maar dat aan die
berisping de sanctie zou vastzitten,
die moest leiden tot intrekking van
hun bod, was vorige week niet geble-i
ken. Vandaar de ontsteltenis bij het1
trio toen bleek dat de Vereniging'
voor de Effectenhandel hen de pin op
de neus moest zetten.
(Zie slot pagina 15, kol. 4)
Een deel van de parlementaire de
legatie is dinsdag teruggekeerd np
Schiphol na het bezoek aan China.
De heren werden daar begroet
door hun echtgenotes. Foto
rechts: de begroeting van kamer
voorzitter Vondeling, links de ont
vangst van VVD-fracüe!eider Hans
Wiegel.
BOMBRIEF IN PARIJS
LONDEN-PARLJS (DPA) In
Noord-Ierland werden dinsdag
scherpe veiligheidsmaatregelen
genomen met het oog op het
tweedaags bezoek van de Britse
premier, Edward Heath. Boven
dien heeft Scotland Yard in Lon
den de hele dag brieven en pak
jes onderzocht die er volgens de
ontvangers verdacht uitzagen en
mogelijk springstoffen zouden
bevatten. Op de Britse ambas
sade in Parijs werd dinsdag een
pakje met explosieven ontvan
gen dat echter onschadelijk
werd gemaakt.
Uit veiligheidsoverwegingen wordt het
programma van het bezoek van pre
mier Heath zoveel mogelijk geheim
gehouden. Hij werd dinsdag door de
monstranten met gefluit en gejoel
ontvangen toen hij met de Nooraierse
ex-premier Brian Faulkner de kathe
draal in Belfast verliet waar een
dienst ter nagedachtenis van de op IR
augustus overleden oud-premier lord
Brookeborough werd gehouden. Circa
vijftig extremistisch-protestantse vrou
wen stonden voor het kerkportaal
met borden, waarop opschriften zoals
'verraders' en 'ga naar huis' stonden.
In de middag begon premier Heath
besprekingen met politici van verschil
lende partijen over de situatie in
Ulster. De leider van de para-militaire
protestantse organisatie Vanguard,
William Craig, gaf te kennen dat hij
niet bereid is Heath te entmoeten.
Eerder op de dag werd in Londonder
ry de 30 meter hoge Walkerzuil ter
nagedachtenis van de protestantse
Britse gouverneur tijdens het beleg
van Londonderry aan het einde van
de zeventiende eeuw, ernstig bescha
digd. Er vielen echter geen gewonden.
voormalige leider van de militante
provisionele vleugel van het Ierse Re
publikeinse leger, Sean MacStiofain,
heeft dinsdagavond ontkend dat de
IRA verantwoordelijk is voor de golf
bomaanslagen in Londen. „Ik geloof,
dat dit het werk is van een huurling
die werkt voor een van de afdelingen
ver dc Britse geheime dienst".
Inhoud sanctie
Die sanctie is dat de vereniging dan
moet bepalen dat zij de leden van de!
vereniging verplicht elke medewerking!
aan de uitvoering en afwikkeling van
een bod te weigeren achtereenvolgens
te staken. Daardoor wordt een bie
ding mogelijk, zodat het gevolg was
dat Gist-Brocades zijn biedingsbericht
moest intrekken. De informatieve aan-1
deelhoudersvergaderingen van de driej
concerns, die al waren vastgesteld, j
worden afgelast. Op de beurs j
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG Verschillende
fracties in de tweede kamer der
staten generaal hebben de rege
ring dinsdag bij de behandeling
van de nota's over het noorden
des lands en over Zuid-Limburg
onder de aandacht gebracht, dat
ook delen van Brabant en
Zeeuwsch-Vlaanderen probleem
gebieden zijn. Met klem drong
men er op aan, ook die gebieden
te betrekken in het regionale
beleid dat donderdag onder
werp van discussie was.
De heer Scherphuizen (VVD) maakte
in dat kader deze opmerking: „Er dient
een integraal nationaal regionaal be
leid te ontstaan. De raad van advies
voor de ruimtelijke ordening maakt
daar in haar advies over het sprei-
dings- en inrichtsbeleid een aantal in
teressante opmerkingen over".
Zijn fractiegenoot Van Aardenne:
„De problemen van het Noorden en
Limburg kunnen niet wachten op de
formulering van een nationaal beleid"
De heer Van Aardenne tekende daar
bij echter aan. dat er aandacht gege-
ven moet worden' aan gebieden als i
Zeeuws-Vlaanderen. „Toegegeven, de
problemen zullen kleiner zijn en met
infrastructurele maatregelen en be
perkte faciliteiten wellicht op te los
sen, zij moeten worden herkend. In
het nationale beleid is als het ware
een regionale fasering nodig", aldus
het WD-Kamerlid.
Ook de heer Peijnenburg (KVP),
die namens de drie confessionele par
ijen het woord voerde, ging in op het
feit, dat er behalve het Noorden er.
Limburg andere probleemgebieden
zijn. ,.De nota's die wij nu behandelen
zijn toegespitst op Limburg en het
Noorden. Maar ook elders, in Bra
bant, Twente, Oost-Gelderland en
Noord-Holland zijn problemen, al zijn
die dan nu formeel niet aan de orde",
aldus de heer Peijnenburg. Hij drong
er op aan dat de regering binnen
al te lange tijd met een aparte nota j
over het regionaal beleid komt waar-1
door ook die gebieden in het beleid
betrokken zullen worden.
De heer Wieringa (PvdA) pleitte
voor oprichting van een ontwikke
lingsmaatschappij voor regionale in
dustrialisatie (ORD, die zou moeten
starten in het Noorden en die later
ook zou moeten gaan werken in delen
van Brabant. De heer S. Keuning
DS'70) zei in zijn betoog over het
nrichtings- en spreidingsbeleid: „De
regering dient op korte termijn na te
gaan welke regio's in een goede regio
nale politiek betrokken dienen te wor-
den. Delen van het Oosten en Brabant1
verdienen meer aandacht",
nietDe heer Jansen (ppr): „Lateen wei
niet de illusie hebben, da als in htet
Noorden en Limburg de problemen
een oplossing zouden krijgen, wij er
dan zijn. Trouwens de regering ziet.
ook zelf wel, dat er structurele pro
blemen zijn en of dreigen in gebieden
als Twente, delen van Brabant. Laten
we ons realiseren, dat in sommige
van deze gebieden de problematiek
met minder ingrijpend is dan in het
Noorden of Limburg, hooguit wat
jonger of minder direct een gevolg
van overheidsbeleid. Het is dan ook
teleurstellend, dat de regering de pro
blemen wel ziet, maar geen reden ziet
om maatregelen te nemen omdat dat
de effectiviteit van het gebied voor I
het Noorden en Limburg zou aan tas-
ten".
