PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
zweed gijzelt
bankbedienden
IRA bedreigt
ook priesters
'Vrederust' ondergaat in toekomst
een totale structuurverandering
Toestand Zweedse
koning zeer ernstig
Stichting van de Arbeid wacht
gesprek met regering af
de krant
van zeeland
El-Toeni in staat van beschuldiging
Bankoverval in
Bergen
Samenwerking
oi samengaan?
fêfJe
frost sty
jl6e jaargang
ïrljdog SS augustus 1973
BANKOVERVALLER EIST 3 MILJOEN KRONEN
EN VRIJE AFTOCHT NAAR BUITENLAND
ctiTKHOLM (rtr, upi) Voor het gebouw van cle Sveriges Kreditbanken in de Zweedse hoofd-
aarin zich een overvaller met een onbekend aantal gijzelaars (vermoedelijk drie vrouwelijke
heeft verschanst, is donderdagavond een auto neergezet waarmee de man een
en kan zoeken als hij besluit aan het drama een einde te maken. In de loop van de avond
.1 1t- .1111111 mi nrilifin c] 1' 1 Vui-\t- nminnnl uw 11.1 irlI-I Aivuriiiinn ViAiiff rif mill.
overvaller het vuur op de politie die het perceel en wijde omgeving heeft afgezet, maar
agenten die voorbij een raam van het gebouw liepen, werden niet geraakt.
t-c* van justitie Lennart Geijer
ITt, een neisconferentie oat ae man
ffcbsak.'een 31-jarige jongeman int
G-Zweden wiens naam men met
Sd waiste te maken, steeds wan-
en onevenwichter werd. Hij is
gezelschap van de 26-jange
ïvfoiofsson, een driemaal veroor-
S, bankrover die donderdag werd
Stel ter inwilliging van een eis
Stotovervaller. Een andere eis
Xtij fe beschikking krijgt over
L nrijoen kronen. Premier Olof
tó» o zijn kernkabinet vergader-
i over de eisen
drie miljoen
al aangeboden,
■de ze aan te
■cbiljetten in te
Hij wil daar-
hem en Olofs-
Aanvankeiijk
mensen gegij-
na langdurig
De hele
van de bank is hermetisch
SSiotö. Ambulances staan klaar.
Jo is op het ergste voorbereid.
rtfim, die bij de overvaller is, zat
gevangen wegens moord
opsEEufenan.
Xs werd bericht dat in-
ooderhandelingen plaats von-
on pissen de regering, de politie en
is bsnkrover.
Di regering wenst niet dat Olofsson
STOCKHOLM: Twee bankrovers
hebben ticft donderdagochtend ge-
I isnkadeerd in de Sveriges Kre-
I óibsitn in het centrum van
I Slfcihdt,
ter es hield van de
I iïztzkrpiaatse.
VORST LIGT IN ZUURSTOFTENT
STOCKHOLM (DPA-UPI)
„De toestand van de koning is
zeer ernstig", aldus een medisch
bulletin dat de lijfarts van ko
ning Gustaaf Adolf van Zweden
donderdagavond heeft uitgege
ven. De vorst, die donderdag
een longontsteking heeft gekre
gen, wordt in een zuurstoftent
in leven gehouden, aldus profes
sor Gunnar Bioerck. Woensdag
nacht verslechterde zijn toe
stand.
Uit een microscopisch onderzoek van
de tijdens de operatie van maandag
nacht verwijderde twaalf vingerige
darm is gebleken dart de koning leed
aan een acute ontsteking met gezwel
vorming in dit deel van de darm. De
ze ziekte is. aldus het medisch bulle
tin. zeer ongewoon en belangrijk
vaarlijker dan een gewoon gezwel in
de twaalfvingerige darm.
STAKING BIJ VMF
HAARLEM (ANP) Bij liet VMF-
bedrijf Conrad Stork in Haarlem
650 werknemers is donderdag
staakt uit onvrede met verschillen
beloning van het personeel dat al
jaren in het bedrijf werkzaam is en
enige nieuwe aangenomen mensen van
liet YMF-zusterbedrijf werkspoor Am
sterdam.
Een actiegroep stelde de eis dat de
mensen in al.e loongroepen een func
tie hoger gesteld zouden worden. De
werknemers uit Amsterdam waren in
Haarlem namelijk in een hogere func
tie ingedeeld dan waarop zij krach
tens het. in Haarlem toegepaste sys
teem recht hadden. De directie zeg'de
toe maandag de eisen aan de orde te
stellen in een vergadering met de
vakbonden. Hierop ging het personeel
weer aan het werk.
Hercules BV
gigs BV in Middelburg
uitbreiden: de produktie van
mmethylereflaat (DMT) wordt
%e-oerd tot 130.000 ton per
«u (pag. 2).
Eén rekening
van elektriciteit,
i t-T na 1 janua-
v PZEM en de NV
■Nnuifecfaappij Zeeland alles
op een rekening (pag. 2).
Bezoek
en minister
hebben een bezoek
tt,880 Bonn" De minister
T-' dat «mie.
Vakantie
fff™* fc zomeraüaai-
«L achter de rug of er
^'Adetff11 aan volgend
Santi^, ?2 B namelijk de
«EfrTïï?.ta 18,4
Nieuws uit Zeeland:
5% 15,6,7 en 12
Bisnen- en buitenlands
sieuwstpag. 3enll
Sport: pag. 12 en 13
Sadio en tv: pag, 15
Niüsucien: pag. 17
TEL AVIV (UPI) De Israëlische
justitie heeft, donderdag Mohammed e-1
Toenï, de kaper van een Libanees
lijn vliegtuig, in staat van bcschuldi
ging gesteld wegens het in gevaar
i het leven van luchtreizi-
SPLINTERGROEPEN ZOUDEN
ACTIEF ZIJN IN LONDEN
(Van onze correspondent)
LONDEN Scotland Yard raakt er steeds meer van overtuigd
dat splintergroepen van de provisionele IRA op het ogenblik in
Engeland en met name in de Britse hoofdstad actief aan het wor
den zijn. De aanslagen met brand- en briefbommen begin deze
week in Londen moeten volgens hen dan ook, ondanks verschil
lende andere theorieën, direct of indirect aan de provisionele
IRA worden toegeschreven.
LONDEN: Robert Huntley,
voor Scotland Yard met de leiding
van het onderzoek naar de bom-
terreur in Londen in belast, toont
een 'Bom-boek', dat in een van de
winkels is aangetroffen. De blad
zijden zijn zorgvuldig uitgesneden
om ruimte te bieden aan de helse
machine.
Het uitgroeien van 'deze groepen
buiten Ierland zou het gevolg zijn van
de gevaarlijke situatie waarin de pro-
visionelen zich steeds meer bevinden.
De katholieke geestelijken roepen hun
gevolg op nu voortaan voor de vrede
te werken en geen geld of onderdak
meer aan de IRA te verschaffen. Hoe
gevaarlijk deze ontwikkeling voor de
IRA is. blijkt uit het feit dat de
leiding nu priesters hebben bedreigd
met aanslagen op het leven als ze
doorgaan op de nu ingeslagen
weg.
Het eerste katholieke kerkgebouw in
het noorden is al door een bomaanslag
zwaad beschadigd als een waar
schuwing aan het adres van de vrede
predikende pastoor. Het gebrek aan
geldmiddelen bij de IRA heeft boven
dien tot gevolg dat er in Belfast een
opzienbarende toeneming waar te ne
men is aan diefstallen in winkels en
op straat. De neringdoenden vrezen
zelfs dat de handel geheel tot stil
stand komt als aan deze roofpartijen
door de IRA geen halt wordt toege
roepen.
De nieuwe grote theorie op het
ogenblik is dat de elf man sterke
leiding van de provisionele IRA in
Dublin heeft besloten een onafhanke
lijke commandostructuur in Engeland
op te richten, die verantwoordelijk
zou zijn aan dat hoofdkwartier. Eind
deze v/eek zou in deze opvatting
de provisionele IRA dan ook haar
verantwoordel ijkheid bekendmaken
voor de aanslagen van begin deze
v/eek in Londen. Een van deze opvat
ting enigszins afwijkende theorie is
dat in Engeland nu zogenaamde cel-
vorming optreedt. Deze cellen zouden
worden gevormd uit de vluchtelingen,
die Noord-Ierland in steeds grotere
groepen verlaten nadat ze door de
Britse geheime dienst in Ulster steeds
meer op de hielen worden gezeten.
Toch blijft ook de theorie over de
cellen er nog een onder de velen.
Sommige ochtendkranten wisten
donderdag bijvoorbeeld te melden dat
niet alleen Scotland Yard, maar ook
de provisionele IRA op zoek is naar
de daders van de recente bomaansla
gen. De IRA zou vrezen dat deze
daders onder haar aanhang moeten
worden gezocht, maar ze zou zich
tegelijkertijd fel tegen de brief- en
(Zie slot pagina 3 kolom 5)
NIEUWE WERKGROEP-BAVINCK GEVORMD
DEN HAAG Het bestuur van
de Stichting van de Arbeid heeft
donderdagmiddag besloten het
gesprek met een delegatie uit
het kabinet af te wachten voor
dat het gaat spreken over het
voor 1974 te voeren sociaal-eco
nomische beleid.
De bestuursvergadering van de stich
ting die werd bijgewoond door een
aantal adviseurs, was één van
kortste in de geschiedenis van dit
direct na afloop van de tweede wereld
oorlog bovengronds werkzame pri
vaatrechtelijke orgaan van de centrale
organisaties van industriële werkge
vers, van ondernemers in midden
stand en in landbouw en van de drie
vakcentrales. De vergadering duurde
ongeveer drie kwartier.
Het bestuur besloot in de
ontstaan door het neerleggen van het
voorzitterschap van het VNO door
drs. S. C. Bakkenist en door «het
vertrek van drs. H. ter Heide, als
voorzitter van het NW, te benoemen
respectievelijk dr. J. Bartels en de
heer W. Kok.
Het bestuur stelde voorts weer een
werkgroep in die, evenals het vorige
jaar, onder voorzitterschap zal staan
van drs. J. G. Bavinck. Deze werk
groep zal, als het door minister-presi
dent Den Uyl aangekondigde, op korte
termijn te houden, gesprek tussen j
kabinet en georganiseerd bedrijfsleven
is gevoerd, haar werkzaamheden be
ginnen indien partijen daartoe aanlei
ding zien. Die werkzaamheden beogen
dan het nagaan van mogelijkheden
voor het maken van eventuele cent:
le afspraken tussen de partijen in het
bestuur van de Stichting van de Ar
beid voor de periode na 1973.
Daarbij zullen van de kant van de
vakcentrales mede de nu aan de gang
zijnde besprekingen in de achterban
over de nota arbeidsvoorwaardenbe
leid in de overwegingen worden be
trokken. Aan de zijde van de centrale
werkgeversverbonden is daarbij hun
BERGEN (N-H) (ANP) Dc politie
in Bergen (N-H) beschikt over nauw
keurige beschrijvingen en vingeraf
drukken van twee mannen cermoe-
delijk Italianen, die donderdagmiddag
de Boerenleenbank in Bergen (N-H)
van 40.000 hebben beroofd.
De twee mannen kwamen de Boeren
leenbank vlak voor sluitingstijd bin
nen, pakten een revolver en sprongen
over de balie. Twee jonge kantoor
meisjes die op dat moment aanwezig
waren bonden zij vast.. Ze verdwenen
met ƒ25.000 aan buitenlands en
ƒ15.000 aan Nederlands geld. De meis
jes hebben de politie een uitvoerig:
beeld gegeven van de twee oven-al-
Iers.
nota met hun visie op de ontwikkelin
gen mede in het geding.
Voor beide partijen in het bestuur
van de stichting is, naast hetgeen de
kabinetsdelegatie binnenkort in het.
gesprek met dat bestuur over de
plannen van hun kabinet zal meede
len, van belang het rapport van de
economische deskundigen van de Soci
aal-Economische Raad-
SER
De SER heeft donderdagmiddag offi-
deze commissie van economische des
kundigen, die najaar 1971 is ingesteld,
deze functie wil neerleggen. De voor
zitter van de SER heeft meegedeeld
dat de huidige omvang van zijn werk
zaamheden voor de raad hem te
zwaar belasten. De heer Schouten
heeft niet bedankt als lid van de raad.
Hij acht een beperking van zijn werk
zaamheden noodzakelijk.
De regeringsnota is bij het Verbond:
van Nederlandse Ondernemingen 'met,
gemengde gevoelens' ontvangen.
„Het vergunningenstelsel neemt nu
zo'n centrale plaats in en is zodanig
verfijnd, dat een heffingenstelsel geen
functie meer heeft", aldus een verkla
ring van het VNO.
Over het vergunningenbeleid wil het
VNO nog geen oordeel vellen totdat;
de criteria voor het uitgeven van d£
vergunningen vaststaan. Zoals de za
ken er nu voorstaan bestaan er nog
grote onzekerheden voor het bedrijfs
leven, aldus het VNO.
VERZORGINGSGEBIED WORDT VERLEGD VAN HEEL ZEELAND NAAR DEEL ZUID-BEVELAND EN WEST-BRABANT
„VAN VERZUILDE NAAR
FUNCTIONELE OPZET"
HALSTEREN Het psychia
trisch ziekenhuis 'Vrederust' in
Halsteren zal in de komende ja
ren een volledige reconstructie
ondergaan. Niet alleen wordt in
de toekomst het verzorgingsge
bied, dat nu voornamelijk Zee
land omvat, verlegd naar West-
Brabant, ook zal het beleid
straks nauw aansluiten bij de
nota-Volksgezondheid van oud
staatssecretaris dr. R. J, H.
Kruisinga, waarin enkele op
merkelijke passages over de toe
komst van de geestelijke ge
zondheidszorg zijn vervat. Het
ziekenhuis in Halsteren, dat uit
gaat van de Vereniging tot
Christelijke Verzorging van
Geestes- en Zenuwzieken in Zee
land, zal eind dit jaar een be
leidsnota uitbrengen, waarin de
plannen tot reorganisatie con
creet zullen zijn samengevat.
Geneesheer-directeur dr. J. O. van
Rossum ran 'Vrederust' beschouwt de
deze week uitgebrachte beleidsnota
als een eerste stap op weg naar de
volledige reconstructie van het zieken
huis. In deze nota wordt uitgegaan
van een geheel andere benaderingswij
ze van de verpleging van psychiatri-
sclie patiënten in de toekomst. Zo
dient de patiënt zoveel mogelijk te1
worden behandeld zonder dat dit een
ingrijpende verstoring van zijn leefmi
lieu oplevert en zullen huisartsen, bu-|
reaus en diensten op psychiatrisch I
gebied en zenuwartsen in nauwe sa-|
menspraak met het psychiatrisch zie-;
kenhuis nauwe contacten moeten on-
derhouden.
Dit houdt in, dat de patiënt zo kort
mogelijk in het psychiatrisch zieken
huis zal moeten verblijven, zonder dat
dit overigens de kwaliteit van de
behandeling zal schaden. Verder zul
len, aldus de beleidsnota, door taakaf
bakening en onderlinge afspraken be
staande onnodige doublures in de
geestelijke volksgezondheidszorg moe
ten worden vermeden.
Onvermijdelijke consequentie van de
nota-Kruisinga is de toenemende regi
onalisatie van de psychiatrische zie
kenhuizen. In de toekomst is niet
langer de confessie belangrijk, maar
cle regionale functie van een psychia
trisch ziekenhuis. 'Vrederust' heeft in
clie functie een taak in West-noord-
Brabant, terwijl een deel van de hui
dige taak in Zeeland zal worden over
genomen door het toekomstige
Zeeuwse psychiatrisch ziekenhuis, dat
in de komende jaren op interconfessi
onele basis zal verrijzen. Nu al is er
intensief overleg tussen de staf van
'Vrederust', die van het toekomstige;
psychiatrisch ziekenhuis in Zeeland en
het reeds bestaande psychiatrisch zie
kenhuis 'Sint-Antonius' in Etten-
Leur.
Nieuwe regio
In de toekomstige situatie zal "Vreder-
rust met name een rol vervullen m de
regio Ossendrecht-Bergen op Zoom-
Roosendaal-Oudenbosch. Tholen en
Sint-Philipsland blijven verzorgingster
rein van dit ziekenhuis, alsmede een
gedeelte van Zuid-Beveland. Over de
toekomstige taakverdeling op Zuid-Be
veland worden nog besprekingen ge
houden. 'Vrederust' zal in de toe
komst 'centrale post' zijn voor een
regio, die in 2000 400.000 inwo
ners zal tellen. Nu zijn dat er
295.000. Op basis van deze bevolkings
cijfers en een prognose van de beteke
nis van het ziekenhuis in de toekomst
wordt ervan uitgegaan dat een aantal
van 500 tot 600 bedden voldoende zal
zijn.
De toekomstige ontwikkelingen in re
gionaal verband zullen boor de princi-,
piële basis van 'Vrederust' gevolgen
kunnen hebben. Een nu hoofdzakelijk'
op Zeeland georiënteerd ziekenhuis'
zal in de toekomst zijn werkterrein'
verleggen naar een voor een groot
deel rooms-katholiek gebied.
Voorzitter J. E. van Boeijen van dei
Vereniging tot Christelijke Verzorging
van Geestes- en Zenuwzieken in Zee
land daarover: „We moeten vanuit
een verzuilde opzet naar een functio
nele opzet. De moeilijkheid bij ons is
dat volgens de 69 jaar geleden opge
stelde statuten onze huidige structuur
'onveranderbaar" wordt gesteld. Men
kon toen nog niet voorzien welke
ontwikkelingen zich zouden voordoen.
De huidige ontwikkelingen houden ons
al geruime tijd bezig en we zoeken
naar de mogelijkheden, om ons niette
min aan de toekomstige situatie aan
te passen. Gelukkig hebben we nog
even de tijd daarvoor en in dit ver-1
band kunnen we er op wijzen, dat het:
toekomstige Zeeuwse psychiatrische
Zie slot pagina 7 kolom 3) J
D":
Jiantljn
confessionele drie in
Zeeland ARP, CHU en
eKVP hebben de eerste
stappen gezet op de weg
naar een verdere samenwer
king. Op 20 september aan
staande moeten de Zeeuwse
confessionele partijbesturen er over
beslissen of zij al aan niet met één
gezamenlijke lijst uitkomen bij de sta
tenverkiezingen van 1974. Een ontwik
keling, die een gevolg is van het Chris
ten Democratisch Appel, op 23 juni
van dit jaar door de drie partijverga
deringen opgericht. Dit Christen De
mocratisch Appel de naam werd
inmiddels bij de Kiesraad geregi
streerd deed op 16 Juli Jl. een drin
gend beroep op de provinciale bestu
ren van de drie partijen om Tiij de
statenverkiezingen ten aanzien van
program, lijst en fractie tot een zo
groot mogelijke eenheid te komen'.
Dat wil men nu in Zeeland kennelijk
proberen.
Een logisch streven. De vraag is
evenwel hoever men daarbij wil
gaan. De oproep van 16 juli betrof
wij herhalen 'program, lijst en
fractie'. Het minst moeilijke lijkt ons
de lijst. Een samenwerking op dit
stuk van zaken is al eerder vertoond,
met name op het gemeentelijk vlak.
Als het echter daarbij zou blijven
bij het uitkomen met één lijst voor
de drie partijen
dan stelt de samen
werking niet zo
heel erg veel voor.
Het zou er immers
op neerkomen dat
de stemmen van de confessionelen bij
een worden gevoegd en dat volgens
een bepaalde verdeelsleutel in de
lijst ingebouwd de stemmen wor
den verdeeld. Dat is weliswaar een
aardige demonstratie van een een-
heidsstreven. maar in werkelijkheid
geen vernieuwing. Daarvan is pas
sprake als wordt besloten tot samen
gaan én in program én in fractie.
Van die twee is de fractie op langere
termijn het belangrijkste en het
program vermoedelijk het eenvou
digst. Gelet op de samenwerking tus
sen de drie confessionelen zal het wel
licht niet zo veel moeite kosten een
gezamenlijk programma samen te stel
len. Overigens zou het goed zijn juist
op dit stuk van zaken te streven naar
een vernieuwing, namelijk door een
écht Zeeuws programma samen te
stellen. Over het algemeen worden in
partijprogramma's voor provinciale
verkiezingen algemeenheden neerge
pend, die altijd weer in een concrete
situatie moeten worden vertaald. Het
zou boeiend zijn wanneer de drie con
fessionele partijen in Zeeland of
moeten we zeggen: het Christen De
mocratisch Appel Zeeland? met een
specifiek Zeeuws programma voor de
draad zou komen. In feite is dat een
dringende eis voor elke partij. Men
zou kunnen denken aan een program,
dat na de algemene beginselen zeer
concrete beleidspunten bevat. Bijvoor
beeld: zó denken wij over de ruimtelijke
ordening, Ossenisse. Reimerswaal enz.,
dat streven wij na op het stuk van
industrialisatie; dat is concreet onze
houding jegens de gewestvorming in
Zeeland, zó zien we de afsluiting van
de Oosterschelde. Kortom, een bondig
Zeeuws beleidsprogram, waar de kie
zer houvast aan heeft. Een dergelijk
stuk zal de belangstelling voor de
Zeeuwse politiek daar gaat het bij
de komende verkiezingen om bij
de kiezer zeker doen toenemen.
De confessionele kiezer zal willen
weten wat er nu met de confes
sionele fracties gaat gebeuren, ver
moedelijk het moeilijkste probleem
van de samenwerking. Komt er één
christen-democratische fractie in de
staten? Eigenlijk zou dat de enig con
sequente houding van de drie partij
besturen zijn. Als men een gezamen
lijke lijst aan de kiezer voorlegt, dan
betekent dat dat de kiezer nu mag
verwachten dat deze lijst zich voort
zet in de staten, dat wil zeggen: in
plaats van drie komt er slechts één
fractie. Voor het werken in de staten
zelf zal dat overigens een groot voor
deel zijn: één christen-democratische
beschouwing bij de begrotingsbehan
deling in plaats van drie. op zichzelf
al een tijdwinst van ongeveer twee
uur. Men zal het er voorts over eens
dienen te worden wie de vergrote
fractie moet leiden. Gezamenlijk zal
men de eigen) kandidaten voor ge
deputeerden dienen te stellen. In de
praktijk komt deze ontwikkeling er
ook nog op neer dat het aantal "back
benchers' bij de confessionelen zal
toenemen- het aantal spreekbeurten
wordt bij wijze van spreken met
tweederde verminderd.
We herhalen: gelet de tendensen
in de landelijke confessionele po
litiek gaat het hier om een logisch
streven. Maar er moeten nog ai wat
vragen worden beantwoord voordat
de kiezer werkelijk weet of hij op
een samengevoegde lijst ran ARP.
CHU en KYP kan stemmen dan wel
op een lijst van het Christen Demo
cratisch Appel Zeeland. Samenwer
king of samengaan, dat is de vraag.
In elk geval wordt van de kandidaten
enige aanpassing gevraagd als zij tij
dens de verkiezingscampagne de boer
op gaan We herinneren ons dat in
dit opzicht in 1970 enkele broeders
Uit het confessionele huis nogal vin
nig jegens elkander waren. Een in
teressante vraag is voorts: wie zal de
lijsttrekker worden van het Zeeuwse
Christen Democratisch Appel? Een
lijstaanvoerder vertolkt in eerste in
stantie het streven en beeld van een
partij, hij is er de identificatie van.
Men ziet: vele vragen. Er zal een ant
woord op moeten komen.
