PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
buitenlandse zaken vs
s
DR. KISSINGER MINISTER
„Watergate is
verleden tijd"
'Toeristenkwartje' komt in Zeeland ten
goede aan bezoekers én eigen inwoners
GIFWOLK IN
RIJNMOND
KABINET WIJZIGT SELECTIEVE
INVESTERINGSREGELING
de krant
van zeeland
zwan
STEEKPROEF IN RECREATIE-GEMEENTEN WIJST UIT:
Hel hemd en
de rode rok
D'i
216e
nummer 198
23 augustus 1973
WILLIAM ROGERS TERUG NAAR ADVOCATENPRAKTIJK
VOO!
ks;
0 CLEMENTE (AFP, UPI, RTR) President Richard Nixon heeft woensdag in zijn buitenver
blijf in San Clemente, Californië, bekendgemaakt dat minister van buitenlandse zaken William P.
Hogers aftreedt en wordt opgevolgd door de speciale adviseur van het Witte Huis voor de natio-
jlü veiligheid, Henry Kissinger.
WASHINGTON Edwin Gaudet, de voormalige politieman uit New Or
leans op wie sinds maandag jacht is gemaakt omdat hij gedreigd zou heb
ben president Nixon te vermoorden, heeft zich woensdag in de buurt van
een commune in de bergen in het noorden van New Mexico aan agenten
van de geheime dienst overgegeven.
Vermoedelijk heeft zijn vrouw hem hiertoe weten over te halen. Zij ver
klaarde woensdag dat haar man de president niet bedreigd kan hebben,
omdat hij toen met haar in de commune was. Zij en haar neef hebben
geholpen met het zoeken naar Gaudet. Zij meent dat men hem alleen heeft
beschuldigd om sympathie bij het volk voor Nixon te kweken.
Op de foto: Zwaargewapende politiemannen op zoek naar Gauddét in de
hóW, Nixon maakte de wisseling I
zU op een persconferentie die
televisie werd uitgezonden. I
f jgj da- de afwisseling van de
Zr. m het 'state department" op 3
Saaier zal nlaatshebben en dat
Treer firmant wordt in zijn
l'f^Töcatenkantoor in New Vork.
ïo-ferige dr. Kissinger blijft advi-
rr ran het Witte Huis voor veilig-
tós-angelegenheden, waarmee hij
S dubbele functie krijgt als
ran financiën George Shultz,
jeookeen kantoor in het Witte Huis
Netelt Nixon zei hierover dat 'inni-
t sjceawerMng" tussen het Witte
i- si het ministerie van buiten! and-
ZVto noodzakelijk is, en dat op
L manier de belangen van de bui-
•T-e politiek het beste gediend
Slip publiek geheim in Washing-
m dit minister Rogers niet erg inge-
um was met de geleidelijke usur-
KIae door dr. Kissinger van zijn
prfTOgatieven op het terrein van de
hisnlandse politiek.
ïaöer Rogers werd op 20 januari
iw in het eerste kabinet-Nixon opge-
area. ffij neeit er altijd zorgvuldig
ro: sewaakt Dresident Nixon te kriti-
pssoonbjk of in het verband
a iün&üngen van de president
rïia hij het niet eens was. Wel
hl Mj op rijn pereconferentie van
msaiag opmerkingen over Waterga-
=n ce bombardementen op Cam
toil waarover hij onkundig zou zijn
Mh&uRogers, één van de weinigen
ui; de onmiddellijke nabijheid van de
préaieni die niet betrokken zijn bij
sifaire Watergate, is 60 jaar en het
hitSe iabinetslid dat van het begin
sl ia met Nixon in de regering is
osEC&hi Zoals oud-mimster van
jSfelKcnell bepaald niet onbe
reid dm Watergate is Rogers
es rafe vriend van de president. Een
nsnklao me hem maandag niet
reminder^ op te merken dat obses
sie me! de nationale veiligheid wetso
vertredingen niet rechtvaardigt.
'MM'
President Nixon zei dat Rogers 'één
ra de grote architecten van een zeer
geslaagde buitenlandse politiek' is ge-
Wlens aftreden had zullen
na rijn eerste vier jaar
Ls minister omdat dit de afspraak
ïss maar die aanbleef.
(te de meawe minister op wiens
goedige bevestiging door de senaat
Seq aandrong zei de president:
Xpahaüig gezegd zou ik mij de
retiring zonder u niet kunnen voor-
föia. Uw wijze raad en sterke steun
tenen zeer veel voor mij".
Otfe de verrichtingen van Rogers
somde de president de verbetering in
de betrekkingen met China en de
&wjei-Unie op. Midden-Oosten en
Zödoost-Azië zijn conflictgebieden
ghlevHi, aldus de president, „maar
sinister Rogers kan met tevredenheid
cp zijn viereneenhalf jaar in
"-trinsiienst terugzien".
Dr. Kissinger kwam in 1938 als Heinz
fsx Kissinger uit Fuerth in Duits-
j Amerika aan. Hij was vluchte-
hg voor de Nazi's en werd in 1943
Saaturaliseerö en 'Henry A'. Nog al
tijd mijdt bij de televisie omdat hij
tiet helemaal gelukkig is met zijn
'Mtse accent'.
Voor zijn aanstelling door Nixon in
1R8 was hij hoogleraar aan de Har-
r-"ti universiteit met twee boeken op
rip mam: Nuclear weapons and fo-
•>3 Policy' en The necessity for
axce',
Kissinger is in 1964 na een huwe-
oji van vijftien jaar gescheiden en
«eer van twee kinderen. In Washing-
'•ffl ge'at hij als een charmeur die
«müdig met schone vrouwen wordt
wwiiflict tussen Israël en de Ara-
wen heeft Kissinger altijd aan Ro-
Rrs overgelaten, omdat hij als jood
rond dat hij bevooroordeeld zou kun-
(Zie slot pagina 3 kolom 7)
Duinbrand
gSff® in Westkapelle
gasteren een oppervlakte van
Eén lijst
Bm»2? !f° CH0- ARP e»
«ïsSMïlin tel
«Eayjg'.r'iust
pagina's
JA s, 6, 7 en 9.
en buitenlands
la's 3 en 11.
sport: pagina's 12 en 13.
pagina 15.
Financiën: pagina 17.
nieuws: t
EXPLOSIE BIJ AKZO
ROTTERDAM (ANP) In de
chemische fabriek van AKZO in
het Botlekgebied heeft woens
dagavond brand gewoed in een
chloorgastank, waarbij een hoe
veelheid van het uiterste gas is
ontsnapt. Voor zover bekend
zijn er geen gewonden gevallen.
Personeel van Rijnmond is onmiddel
lijk na de melding over het ontsnapte
gas op onderzoek uitgegaan.
De brand brak omstreeks half elf door
WILLIAM P ROGERS
nog onbekende oorzaak uit. Om tien
voor elf was de bedrijfsbrandweer, ge
assisteerd door de Rotterdamse haven
dienst het vuur meester.
Volgens een woordvoerder van Rijn
mond is de brand ontstaan, toen er in
de buurt van de tank een leiding
sprong. Hierin bevonden zich chloor en
waterstof. Er volgde een hevige ont
ploffing, waarna de zaak begon te
branden.
Van verschillende kanten werd gemeld
dat de situatie niet alarmerend was.
Een woordvoerder van AKZO verklaar
de om half één dat er een geringe hoe
veelheid chloor in de lucht is gekomen.
Hij sprak van enkele tientallen kilo's.
Volgens de woordvoerder was er voor
de bewoners van nabij gelegen woon
kernen Heen vliet en Geervliet geen re
den tot paniek.
NAAST HEFFING OOK VERGUNNINGENSTELSEL
NIXON TOT PERS:
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG Ook het kabinet-Den Uyl stapt niet af van het heffingsbeginsel in de ontworpen Se
lectieve Investerings Regeling ter afremming van de economische activiteiten in de randstad. Maar
naast de heffing komt een vergunningenstelsel op de voorgrond te staan. Alkmaar en omgeving
zijn uit het werkingsgebied weggehaald. Dit blijkt uit de woensdag bij de tweede kamer ingediende
wijzigingen.
Het oorspronkelijk voorgestelde
heffingstarief van 40 procent op de
investeringen in gehouwen is nu te
ruggebracht tot 25 procent. Voor in
stallaties in de openlucht is een verla
ging van 5 tot 3 procent doorgevoerd.
Het eerste kwart miljoen voor gebou
wen en de eerste twee miljoen voor
de installaties zijn vrijgesteld. Het
vergunningenstelsel dat eerst beperkt
zou gelden, krijgt nu een algemene
werking voor bouwprojecten boven
een miljoen en installaties boven vijf
miljoen, een en ander uitsluitend in
het randstedelijk gebied van de weste
lijke provincies.
In het vorig jaar oktober voorge
stelde ontwerp werd het vergunnin
genstelsel tot het Rijnmondgebied be
perkt voor alle gebouwen en installa
ties en buiten Rijnmond alleen voor
kantoren en zeer grote projecten. Zo
veel mogelijk zal nu de lagere over
heid het vergunningenstelsel uitvoe
ren. In Rijnmond kan dit systeem
direct ingaan. Alleen over zeer grote
projecten voor Rijnmond zal in Den
Haag worden beslist.
De lagere organen zullen niet na
mens de betrokken ministers beslis
sen. Zij krijgen een eigen bevoegd
heid. maar him beleid moet passen in
dat van de ministers. Algemene regels
zullen daarbij bindend kunnen wer
ken. In bepaalde gevallen kunnen de
SAN CLEMENTE (RTR, AFP)
President Richard Nixon
heeft woensdag op een perscon
ferentie in San Clemente, Cali-
fornië, die hij was begonnen
met de mededeling dat minis
ter van buitenlandse zaken Wil
liam Rogers op zijn verzoek af
treedt en wordt vervangen door
dr. Henry Kissinger, in ant
woord op vragen van journalis
ten verklaard dat hij niet aan
aftreden denkt als gevolg van
'Watergate', en dat deze zaak
trouwens 'een zaak van het ver
leden' is.
Hij verklaarde nogmaals dat hij de
omstreden bandopnamen over Water
gate in zijn bezit en over de over
dracht waarvan momenteel in Wash
ington een juridische strijd aan de
gang is, niet zal publiceren. Hij zei
dat dit het vertrouwen in het presi-
(Zie slot pagina 3 kolom 3)
bewindslieden bindende aanwijzingen
aan de lagere overheid gever-
De mogelijkheid dat de minister»
het werkingsgebied van de wet uit
breiden als in randgebieden ook af
remming noodzakelijk blijkt, is geo
pend. Deze bepaling stond ook in het
voorontwerp, maar verdween weer bij
de eerste wijziging. De Tweede Kamer
kan dan achteraf goedkeuring geven.
Reeds nu is, o.a. op aandrang van de
Tweede Kamer, hel werkingsgebied
ingekrompen: Alkmaar, Langedijk,
Sint-Pancras en Heerhugowaard zijn
evenals de rest van de Kop van
Noord-
Speciale regelingen
De ministers van ruimtelijke orde
ning en economische zaken zullen spe
ciale regelingen trXfen voor sane-
rings- of reconstructiegebieden in be
paalde steden. Die kunnen dan voor
een bepaalde termijn van de heffing
worden uitgezonderd. Een aantal ge
meenten zal als groeikernen worden
aangewezen. Daar geldt dan een gehal
veerd tarief.
Half tarief zal ook gelden voor
kantoren en veilingcomplexen, gebou
wen voor opslag en overslag, overdek
kingen van scheepshellingen en dok
ken, gebouwen van dagbladbedrijven,
showrooms, toonzalen, beursgebou
wen. Dienstgebouwen voor de lagere
overheid en agrarische gebouwen wa
ren al vrijgesteld. Daaraan worden
toegevoegd: gebouwen van de centrale
overheid met een regionale functie,
gebouwen voor het openbaar vervoer,
hotels, cafés, restaurants.
Bepaald is dat vrijstelling geldt in
geval van herbouw na verwoesting of
na ontruiming wegens sanering en
dergelijke. Bij algemene maatregel
van bestuur kunnen vrijstellingen
worden gegeven voor gebouwen als
(Zie slot pag. 3 kol. 1
NOG GEEN VOORSTEL
TOT VERHOGING
MIDDELBURG De Zeeuwse
recreatiegemeenten die in 1971
en 1972 de toeristenbelasting in
voerden hebben sindsdien dank
zij dit kwartje-per-hoofd-per-
nacht meer kunnen doen voor de
toeristen én voor de eigen be
volking.
Een steekproef in enkele van de
tien gemeenten in de provincie
waar de 'Kurtax' wordt geheven,
toonde tevens aan dat deze be
lasting inmiddels-bij inwoners
en bezoekers als wenselijk
noodzakelijk is geaccepteerd.
De inwoners zien als belangrijkste
winstpunt dat nu niet meer alleen zij
via riool- en straatbelasting enz,, moe
ten 'opdraaien' voor voorzieningen in
de gemeente die mede of zelfs uitslui
tend voor de toeristen tot stand wer
den gebracht. Het ongenoegen over
deze gang van zaken vóór de
invoering van toeristenbelasting
werd bij vele inwoners nog groter
doordat als gevolg van de uitgaven j
voor de recreatie andere zaken niet of
nauwelijks aan de orde kwamen, een
voudig omdat de 'algemene middelen'
niet toereikend bleken.
De gemeentekas wordt door het toe
ristenkwartje bepaald niet gespekt
maar toch ontstaat nu de mogelijk
heid om bepaalde achterstanden op
infrastructureel gebied, zoals aanleg
en verbetering van wegen, openbare
verlichting enz. in te halen en in een
aantal gevallen zelfs nieuwe projecten
aan te vatten.
De toerist oppert in het algemeen geen
bezwaar tegen het betalen van deze
plaatselijke belasting, vooral als hij
ziet dat in de gemeente waar hij j
verblijft het nodige ook voor zijn:
gerief wordt gedaan aan strand,
straat enzovoorts.
Intussen heeft de voortgaande inflatie
de waarde van het kwartje niet on
aangetast gelaten. Twee jaar geleden
kon met eenzelfde opbrengst aan toe
ristenbelasting nog heel wat meer
worden ondernomen dan thans haal
baar blijkt.
In het college van burgemeester en
wethouders van verschillende recrea
tiegemeenten wordt een verhoging
van deze heffing op het verblijfstoe-
risme op korte of wat langere ter
mijn dan ook niet onwaarschijnlijk
genoemd.
Voor een gemeentebestuurder, wet
houder A. Don van Domburg, staat
de noodzaak van verhoging al buiten
kijf. Zouden de overige leden van het
college en de raad met zijn plannen
meegaan, dan zou in Domburg de
toeristenbelasting op veertig cent ko-
Het is er de wethouder niet om
begonnen om de toeristen 'zo maar"
zwaardere lasten op te leggen. Hij
heeft voor deze extra inkomsten, die
op basis van het huidige aantal over
nachtingen, kunnen worden geraamd
op een bedrag van rond de 110.000
gulden, een bijzondere bestemming. j
De heer Don is er namelijk van;
overtuigd dat met dit geld en de,
inkomsten uit een verhoging van de
woonforensenbelasting nog eens|
30.000 gulden per jaar de bouw'
van een overdekt zwembad voor bij
voorbeeld een bedrag van rond de
anderhalf miljoen gulden kunnen wor
den gebouwd, dan zou het exploitatie
tekort zeker uit deze toeristen- en
forensenheffingen kunnen worden be
taald. Zo rekent de Domburgse wet-,
houder voor. Hij is er volstrekt niet-
bevreesd voor dat de vijftien cent
meer bij de" toeristen in camping,
hotel, pension, zomerhuisje enz. op
weerstand zou stuiten.
„Neem een gezin van vier personen.
Voor een periode van veertien dagen
zou in totaal 8,40 gulden meer aan
belasting moéten worden betaald. Ook
voor een smalle beurs betekent dat
geen aderlating van het vakantiebud
get. Bovendien wordt de toerist voor
deze vijftien cent met het zwembad
een uitstekende slecht weer accommo
datie geboden".
Wethouder Don wijst er voorts op,
dat- de overdekte zwemgelegenheid ui
teraard ook ter beschikking zou staan
van de plaatselijke bevolking de:
leerlingen van de lagere scholen zou
den het gehele jaar door zwemles
kunnen krijgen terwijl het bad
tenslotte ook een belangrijke streek-
functie, voor de bevolking en toeris
ten uit de omliggende gemeenten, zou
hebben.
De Domburgse burgemeester F.
Sprenger over de gedachten van zijn
wethouder: „Er is binnen het college
nog geen sprake van zelfs maar een
voorbereiding tot een raadsvoorstel,
noch voor verhoging van de toeristen
belasting, noch voor de bouw van een
overdekt zwembad. Dat betekent niet
dat wij de suggestie hebben afgewe
zen. Wel hebben wij de heer Don
gevraagd met een nauwkeuriger kos
tenberekening, bezoekersprognose,
enz. te komen. Indien deze uitkomsten
bemoedigend genoeg zijn, dan zouden
voorbereidende plannen zeker nadere
uitwerking verdienen". De heer Spren
ger voegt aan deze reactie nog, dat de
vaste lasten van een overdekt zwem
bad bij een bouwprijs van bijvoor
beeld vier miljoen op vier ton per
jaar zouden komen. „In dat geval is
een zwembadplan voor onze gemeente
met zijn 3500 inwoners een utopie".
Zo zegt onomwonden burgemeester
Sprenger.
Ook de nog niet verhoogde toeristen-
(Zie dot pagina 2 kolom 6X
TLintlijn
Chinese premier Tsjoe
En-Lai heeft deze week
3e delegatie uit ae Neder-
r£^?ri tendse tweede kamer
op bezoek in Peking
it":! hartelijk vermaand. Toe-
nadering tussen Oost- en
West-Europa is naar het oordeel van
de Chinezen eerder bedreiging van de
wereldvrede dan ontspanning. „West-
Europa moet zich politiek en militair
versterken, het dient zich los te ma
ken van de Verenigde Staten en zich
te hoeden voor eventuele agressie
van Sowjet-Rusland", aldus de Chine
se premier. Een ironische situatie: de
communist Tsjoe En-Lai. ae mede
strijder van voorzitter Mao. marxist
van het zuiverste water, bepleit bij
volksvertegenwoordigers uit het ka
pitalistische Nederland verhoging van
de defensiebegroting. Als de Chinese
premier in dit land zou wonen en de
Nederlandse nationaliteit had zou hij
niet op een van de linkse partijen
kunnen stemmen, want zij willen het
defensie-budget verlagen. We beleven
merkwaardige tijden: links-China en
rechts-Nederland zijn het eens op het
stuk van de defensie-inspanning.
Zo merkwaardig is dat overigens
ook weer niet. Altijd weer op
nieuw blijkt dat de internationale po
litiek niet in de eerste plaats door
ideologieën wordt beheerst, maar
door machtsdenken. Nu moet dit
woord overigens met enige voorzich
tigheid worden ge
hanteerd. het kan
aanleiding geven
tot misverstanden
zodra men er aller
lei morele opvat
tingen aan verbindt. Over het alge
meen roept 'macht' negatieve reacties
op, het wordt beschouwd als een
kwaad. Dat hoeft echter helemaal
niet het geval te zijn. Macht is niet
altijd doel op zichzelf, maar een mid
del waarmee een redelijk of onre
delijk) doel kan worden nagestreefd
of bereikt. Naar dat doel dient in de
eerste plaats te worden gevraagd: in
het onderhavige geval ia derhalve de
vraag van belang welk doel het hui
dige Chinese machtsstreven beoogt.
Sinds deze volksrepubliek uit het
isolement is getreden is het
patroon van haar buitenlandse poli
tiek "ITDIdelijfcer' geworden dan voor
heen: er zijn meer mogelijkheden om
op grond van publikaties en uitspra
ken tot een bepaalde conclusie te ko
men dan vroeger het geval was. Met
name ten opzichte van Europa is er
de laatste tijd vrij veel naar buiten
gekomen. Er was een directe aanlei
ding, namelijk de vergroting van de
EEG. Zowel in Rusland als in China
is daaraan vrij uitvoerig aandacht be
steed en daarbij bleek dat de beide
communistische grootmachten over
deze zaak volstrekt verschillend dach
ten en denken. En zoals te doen ge
bruikelijk in communistische landen
worden deze verschillen onmiddellijk
weer tegen elkaar uitgespeeld in ideo
logische zin: aan beide kanten be
stempelt men de houding van de an
der als in strijd met de marxistische
leer.
China is globaal genomen on
der bepaalde voorwaarden pro-
EEG, Rusland daarentegen is even
eens grof aangegeven tegen de ge
meenschappelijke markt. Toen in
1972 Engeland. Denemarken, Ierland
en aanvankelijk ook Noorwegen met
de EEG tot overeenstemming kwa
men over toetreding kwam er een po
sitieve reactie uit Peking, zij het met
een politieke indicatie: „Het gaat hier
om een nieuwe stap van de West-
europese landen om zich tegen ae he
gemonie van de supermachten te ver
weren", schreef het Chinese persbu
reau. En het interpreteerde de toe
treding voorts als een 'slag voor de
Sowj et-Unie'. In Rusland bleef men
niet achter met een antwoord: „De
maoïsten gaan akkoord met het te
gen het volk gerichte verdrag, dat de
monopolisten van de Westeuropesa
landen hebben gesloten", zo scham
perde men. Nog een fraai citaat: Tn
de strijd tussen arbeid en kapitaal
steunt Peking het laatste, daarmee
verraad plegend aan Den ins belang
rijkste leerstuk'. Zo ging het over en
weer een tijd door, zo gaat het nog
altijd, zelfs bij een bezoek van Ne
derlandse kamerleden aan Peking.
TNe recente opmerkingen van Tsjoe
EJ En-Lai passen namelijk geheel in
dit beeld en maken bovendien bet
patroon van China's buitenlandse po
litiek nog weer duidelijker. In Peking
denkt men kennelijk in machtsblok
ken, die elkaar zo goed en zo kwaad
het gaat in evenwicht houden: de
Verenigde Staten, Sowjet-Rusland,
China en West-Europa. Peking ziet in
dit stelsel West-Europa het liefst als
een 'niet-gebonden' groep, als een vrij
sterke, maar wel neutrale macht. Dat
bepaalt China's houding jegens de
EEG. Het lijkt er haast op alsof de
geest van De Gaulle in Peking rond
waart: de opmerkingen onlangs van
de Franse minister van landbouw
over de Oosteuropese politiek van
Benn, die anti-EEG zou zijn, hadden
door Tsjoe En-Lai gemaakt kunnen
zijn. In diezelfde geest zijn nu Neder
landse kamerleden vermaand om hun
defensie-inspanning niet te verwaar
lozen. Ook voor China is het hemd
van de praktische machtspolitiek ken
nelijk nader dan de rode rok van de
ideologie. „Communisten ondersteu
nen overal iedere revolutionaire be
weging tegen de bestaande maat
schappelijke en politieke toestanden",
schreef Karl Marx in 1848. „Neder
land, let op uw zaak", zegt nu Tsjoe
En-Lai in 1973, „hoedt u voor de Sow-
Jet-Russische agressie". Ook marxis
ten kennen spanningen tussen leer en
leven.
