PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
vannacht tv-rede nixon en
WITBOEK OVER WATERGATE
Late vakantiegangers kunnen nog
zeer goed aan hun trekken komen
Agnew geeft justitie inzage in boekhouding
Libanon zoekt steun voor
resolutie in Veiligheidsraad
Israëli's dreigen Noren bij
VN met vergeldingsactie
OVERSTROMING
IN INDIA EN
PAKISTAN
Voordracht bestuur
VM VRAAGT
VAN VEEN ALS
VOORZITTER
Pronk en
Schakel
Hdcerstmt pagina 9
cereegelst
216e jaargang - nummer 191
Woensdag 15 uugustus 1973
WASHINGTON (RTR) President Nixon zal vannacht om 02.00 uur onze tijd zijn langverwachte
televisietoespraak over de Watergate-affaire houden. Tegelijk met de televisietoespraak van Nixon
zal het Witte Huis een witboek uitgeven, waarin uitvoerig zal worden ingegaan op de beschuldigin
gen die in verband met de Watergate-affaire tegen de president zijn ingebracht. De toespraak van
Nixon zal 20 tot 30 minuten duren, aldus het Witte Huis.
Vice-president Spiro Agnew van de
Verenigde Staten is bereid de justitie
inzage in zijn boekhouding te geven
om te kunnen vaststellen of hij steek
penningen heeft aangenomen in de tijd
loen hij in de staat Maryland functies
bekleedde.
In een brief aan officier van justitie
George Beall in Baltimore, schrijft
Agnew dat de financiële gegevens
waarom Beall heeft gevraagd op zijn
bureau gereed liggen. Beall of één van
zijn assistenten kan ze te allen tijde
■nzien.
Agnew zegt niet te weten of de officier
van justitie of een grand jury het recht
hebben op de gegevens van de vice-
president. Hij noemt dat een moeilijk,
grondwettelijk vraagstuk, waarover
een confrontatie nu niet op zijn plaats
Is. Hij wil medewerken aan het onder
zoek en zegt 'niets te verbergen te heb
ben'.
De Amerikaanse vice-president is er
onder meer van beschuldigd steekpen
ningen te hebben aangenomen van fir
ma's en personen die contracten had
den afgesloten met Maryland toen Ag
new daar eerst een ambtelijke functie
bekleedde en later gouverneur was.
VS WIL GEEN SANCTIES TEGEN ISRAËL
NEW YORK (DPA, RTR, UPI) Libanon heeft dinsdag achter de schermen van de Veiligheidsraad
koortsachtig gezocht steun te krijgen voor een resolutie, waarin Israël veroordeeld wordt voor het
onderscheppen afgelopen vrijdag van een Caravelle van de Middele East Airlines.
Me.- - .erkers van het Witte Huis heb
ben laten doorschemeren dat Nixon
zijn handen in onschuld zal wassen.
De president zal wat 'schuld' betreft
niet verder gaan dan toegeven dat hij
'achteraf gezien' beter had moe
ten luisteren naar waarschuwingen
die hij maanden geleden over het in
de doofpot stoppen van de affaire
LAHORE/NEW DELHI De aanhou
dende moesonregens die op het India
se subcontinent tot ernstige overstro
mingen hebben geleid hebben reeds
aan honderden mensen het leven ge
kost. In Pakistan waar men spreekt
van de zwaarste overstromingen in de
geschiedenis vreest men dat het do
dental de 500 ver zal passeren.
De tot nu toe beschikbare gegevens
van India en Bangla Desj stellen het
aantal doden respectievelijk op 171 en
18. In India, en met name in de
staten Pendsjaab en Kasjmier, staan
duizenden vierkante kilometers bouw
land onder water. De regens hebben
hier een eind gemaakt aan een kritie
ke droogte en de hoop gevestigd op
toekomstige oogsten. Maar ze hebben
ook naar schatting voor 14 miljoen
dollar vernietigd van de oogst voor
de komende herfst.
De Indiase legerleiding heeft inmid
dels overeenstemming bereikt met de
Pakistaanse collega's him troepen
toestemming te geven mensen in eik
aars geïsoleerde gebieden te hulp te(
komen.
beter in de gaten had moeten houden.
De defensiestrategie van Nixon zal het
publiceren van een volumineus 'wit
boek' omvatten, waann hij puntsge
wijs beschuldigingen aan zijn adres
omtrent medeplichtigheid aan de ver
doezeling zal pogen te weerleggen.
Witboek, toespraak en rapport zijn I
samengesteld door Nixons twee
redevoeringenschrijvers, Ray Price,
die geldt als de 'liberaal' onder de
medewerkers van het Witte Huis en
Patrick J. Buchman. overtuigd conser
vatief. Met hen, en andere medewer
kers, heeft Nixon de laatste tijd inten
sief overleg gepleegd. Als hij zich a!
in zijn 'ovale werkvertrek' vertoonde
aan de pers, dan was het om nieuwe
wetten met zijn handtekening te be
krachtigen.
In opmerkingen over Watergate' be
perkte de president zich tot aanvallen
op tegenstanders en deed hij de affai
re af als 'troebel-watervisserij, klein
en onbenullig'.
Intussen houdt de president de vinger
op de pols van de publieke opinie en
'trekt hij kaarten' uit de stapel post
die het Witte1 Huis over Watergate
krijgt, om een beeld te krijgen van
het klimaat waarin hij zijn verdedi
ging opent.
President Nixon verwacht dat hij het
vertrouwen in zijn presidentschap zal
herstellen, waartoe hij ook optreden
op groter schaal in het openbaar op
zijn programma heeft genomen.
Maandag begint hij met dit laatste in
New Orleans, waar hij een conventie
van Amerikaanse oud-strijders die in
het buitenland gevochten hebben, zal
toespreken.
De president heeft ook een persconfe
rentie in het vooruitzicht gesteld,
maar hij zal die waarschijnlijk niet
houden voor hij is aangekomen op
zijn buiten in San Clemente, Califor-
riië. waarbij de dag van de ar
beid zal doorbrengen.
De Libanese diplomaten beogen alle
rijfden leden van de raad achter zich
Ie krijgen. Dit. kunnen ze volgens
s in New York alleen be
er een ontwerp-résolutie
e ook genade in de
ogen van de Verenigde Staten en van
de grog> niet-gebonden landen kan
vinden.
De Verenigde Staten zijn bereid hun
steun ;e geven aan een resolutie waar
in Israel alleen maar 'een standje'
krijgt, maar ze zijn tegen elke drei
ging met sancpes.
Tijdens de debatten van dinsdagmor
gen hebben de vertegenwoordigers
van Groot-Brittannië, Frankrijk en
Joegoslavië het. optreden van Israël
veroordeeld. Sir Donald Maitland
(Groot-Bnttannië) verwierp het argu
ment van Israël dat getracht is de
Palestijnse leider dr. George Habasj
in handen te krijgen, van wie men ten
onrechte had aangenomen dat hij aan
tcord van de Arabische Caravelle
*as. De Franse vertegenwoordiger,
Jacques Lecompte, zei dat de Veilig-
ne.csraad Israël op duidelijke wijze
mee: verzoeken zich te onthouden
vsn iedere actie van deze soort en de
internationale conventies te eerbiedi
gen
Joegoslavië, leider van de groep der
met-gebonden landen in de Verenigde
m ne? monde van het plv
hoofd van zijn d'
iiiuiiuc van ucb piv
in delegatie Miljan Kama-
De Middelburgse raadscommissie
voor nnanciën had veel moeite
hogere kosten van de res
tauratie van de Kuiperspoori.
(pag. 2.)
het VERBOND VAN Nederland-
se Ondernemingen vreest dat, als
ae huidige tendens op de markt
acn voortzet, de export niet lan
ger aantrekkelijk zal zijn. (Pag. 3
Delta-LIoyd
3® tegenbod van Nationale Ne-
^aen op Delta-LIoyd heeft
Ce strijd in de verzeke-
in een nieuwe fase
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2,4,5 en 7;
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1,3
en 9;
Sport op de pagina's 10 en
11;
Naoio en televisie op pagina
financieel nieuws op pagina
15.
tina op tot maatregelen. Hij "legde de
raad echter nog niet de resolutie voor
die binnen deze groep landen circu
leert, maar waaraan nog gevijld moet
worden.
De Israëlische vertegenwoordiger, Yo-
sef Tekoah, vroeg wat men eigenlijk
van Israël verwacht nu de Verenigde
(Zie slot pag. 3 kol. 1
VISSTERFTE WINTERSWIJK
WINTERSWIJK (ANP) In de Ra-
tumsebeek bij Winterswijk is dinsdag
morgen op grote schaal vissterfte ge
constateerd. Volgens het waterschap
van de Berkel is vermoedelijk water
vervuiling er de oorzaak van.
Onderzocht wordt thans hoe die ver
vuiling is ontstaan. De Ratumsebeek
ligt in een groot recreatiegebied, dat
jaarlijks door duizenden natuurlief
hebbers wordt bezocht.
YIGAL EYAL UITGEWEZEN
OSLO (RTR) Het Noorse mi
nisterie van buitenlandse zaken
heeft dinsdag bevestigd dat de
Noorse delegatie bij de Verenig
de Naties door een extremisti
sche groep is bedreigd met ver
geldingsmaatregelen, tenzij twee
Israëli's die in de affaire-Lille-
hammer werden gearresteerd,
worden vrijgelaten. Het minis
terie heeft niet verder willen
gaan dan de bevestiging.
Volgens de in Oslo verschijnende j
krant Dagbladet zijn de bedreigingen'
afkomstig van een groep die 'joodse
connecties' zegt te hebben. Als gevolg
van de bedreigingen is de VN-poIitie
vorige week donderdag in paraatheid
gebracht, aldus Dagbladet.
De twee Israëli's werden gearresteerd
na de moord op 21 juii in Lilleham-
mer ten noorden van Oslo op een
Marokkaan die agent van de Zwarte
(Zie slot pag. 3 kol. 1
DEN HAAG Het algemeen bestuur
van het Verbond van Nederlandse On
dernemingen heeft dinsdagmiddag het
voorstel van het dagelijks bestuur van
dit verbond aanvaard, mr. C. van
Veen te vragen het voorzitterschap
van het verbond op zich te nemen.
Air. Van Veen is bereid deze functie
te aanvaarden.
Het algemeen bestuur van de Vereni
ging van Nederlandse Ondernemingen
is er van overtuigd dat men in de ex-
minister van onderwijs en weten
schappen in het kabinet-Biesheuvel
een voorzitter heeft gevonden die te
vergelijken is met het bekende schaap
met de vijf poten. „Eigenlijk hadden
wij gezocht naar een schaap met zes
poten. Het enige punt uit het door
ons opgestelde profiel waaraan mr.
Van Veen niet voldoet is. dat hij niet
uit ondernemingskringen komt", aldus
tijdelijk voorzitter ar. J. Bartels. Het
algemeen bestuur zal de heer Van
Veen dan ook op 23 augustus met
enthousiasme aan de ledenvergadering
voordragen.
Gehonoreerd
Volgens de nieuwe opvatting van
het VNO-best-uur met. betrekking tot
het voorzitterschap wordt deze func
tie gehonoreerd en omvat zij de volle
dige beschikbaarheid voor belangrijke
vertegenwoordigende raken, met daar-
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
GISTEREN DE WARMSTE DAG VAN DIT JAAR
VLISSINGEN De leerlingen
van de basisscholen treffen het
bijzonder slecht. Net nu ze deze
week naar school moesten, ligt
Nederland weer te zuchten on
der een soort hittegolf. Bijna 28
graden Celsius wees de thermo
meter gisteren in Vlissingen
aan, een 'temperatuur waarbij
men haast weer aan tropenroos
ters zou gaan denken. Voor zo
ver de mensen van het KNMI
in Vlissingen dat gisteren even
snel konden nagaan is het dit
jaar nog niet zo warm geweest.
Gisteren kwam het kwik tot
precies 27.9 graden en maandag
was het ongeveer 26.5 graden
Celsius. Het ziet er naar uit dat
het vandaag weer zo warm zal
worden.
Op de Zeeuwse stranden is het de laat
ste dagen bijzonder druk. Velen
trachtten bij het water nog enige ver
koeling te zoeken. Voor diegenen, die
met het mooie weer van dit voorjaar
geen vakantie konden nemen omdat
toen him collega's met schoolgaande
kinderen voorrang hadden, moet het
mooie weer van de laatste dagen een
hele geruststelling zijn. Het blijkt dat
ook late vakantiegangers mooi weer
schillende Zeeuwse stranden gemakke-i
lijk te constateren: met name het'
Duits wordt er nog veelvuldig gespro-1
ken. Hoe druk het is blijkt wel uit de-|
M*I
fiantlijri
inister Pronk en kamer
lid Schakel hebben een
opvallend meningsver-
06 ntfnistcr heeft na-
I melijk geweigerd het kamer-
j lid inlichtingen te geren over
-bevrijde gebieden in Mozam
bique en Angola. Inlichtingen waar
Schakel om had gevraagd toen hij een
uitnodiging kreeg van de Portugese
regering om de Afrikaanse koloniën
van dat land te bezoeken. De bedoeling
van het kamerlid was te pogen bij die
gelegenheid naar de gebieden te gaan
die onder controle van de bevrijdings
bewegingen staan: hij had daar willen
onderzoeken hoe eventueel Nederland
se regeringsgelden zullen worden be
steed. Zoals men weet wil het kabinet-
Den üyl via internationale organisaties
steun verlenen aan bevrijdingsbewe
gingen in koloniale gebieden. De be
windsman echter heeft nu die inlich
tingen vierkant geweigerd, waarop
Schakel een boze brief heeft terugge
stuurd met de mededeling dat hij deze
weigering in de kamer aan de orde zal
stellen.
Een opvallend meningsverschil, dat
van diverse kanten kan worden
benaderd. Politiek gezien heeft
deze kwestie kennelijk te maken met
de totaal verschillende inzichten bij ter
ene zijde de minister en ter andere
zijde he* kamerlid over bevrijdings
bewegingen in koloniën. Schakel moet
niet zoveel van bevrijdingsbewegingen
hebben: zij richten zich In zijn ge-
dachtengang tegen de wettige over
heid, in dit specifieke geval een gouver
nement waarmee Nederland internatio
nale verdragen en afspraken heeft. Het
gaai. niet aan nog
altijd volgens het
standpunt dat aan
Schakel moet wor
den toegedacht
dergelijke opstandi
ge bewegingen te steunen. Hetzelfde
thema beheerste destijds onder Luns
de debatten rond de befaamde ton
voor het Defence and Aid Fund, de ton
die de scherpe afkeuring kreeg van de
Zuidafrikaanse regering. De discussies
rond de hulp aan bevrijdingsbewegin
gen door de Wereldraad van kerken
bewegen zich in hetzelfde vlak. In dit
opzicht, heeft het. kamerlid Schakel in
derdaad een totaal ander standpunt
dan minister Pronk.
De bewindsman is een groot voor
stander van steun via de geëigend®
kanalen aan bevrijdingsbewegin
gen. Van zijn standpunt uit bekeken
kunnen er nu ten minste twee belang
rijke redenen zijn om geen medewer
king te verlenen aan het verzoek van
"net kamerlid. Ten eerste kan het voor
hem politiek onverstandig lijken in
lichtingen te verschaffen die te zijner
tijd in een kamerdebat tegen hem kun
nen worden gebruikt en wel in een
geheel ander verband dan waarin ze
zijn verschaft. Schakel zou namelijk
kunnen betogen dat hij de informaties
ter plaatse heef: geverifieerd, zonder
dat de minister over de mogelijkheid
beschikt deze verificatie te controleren
en eventueel te bestrijden. Zo gezien
heeft de weigering van de minister te
maken met een binnenlands-politieke
overweging: een tegenstander in de ka
mer moet 'extra kruit' worden ont
houden. In de tweede plaats is het mo
gelijk dat de minister bevreesd is dat
een eventuele informatie in naar zijn
opvatting verkeerde handen terecht
komt. Het kamerlid Schakel bezoekt
immers Mozambique op uitnodiging
van de Portugese regering en is daar
de gast van die regering. Specifieke
kennis. :er kennis gebracht aan de Ne
derlandse regering, zou aldus op een
overigens volkomen redelijke en legale
wijze ter kennis kunnen komen van de
Portugezen. Ziehier twee redenen, die
mogelijkerwijs in de overwegingen van
de bewindsman een rol hebben ge
speeld.
Tot nu toe is daarvan echter niets
naar buiten gekomen. Bekend is
slechts dat de minister zijn hou
ding aan Schakel heeft gemotiveerd
met de mededeling dat het voor het
kamerlid 'feitelijk onmogelijk' zal zijn
de door hem bedoelde gebieden te be
zoeken. Met andere woorden- informa
tie kan geen effect hebben, men kan er
ter plaatse niets mee doen. Schakel
heeft inmiddels scherper geschut in
stelling gebracht: hij heeft de hele zaak
gereduceerd tot de staatsrechtelijke
verhouding minister - volksvertegen
woordiging. De ministeriële verant
woordelijkheid brengt immers met
zich mee aai een minister inlichtingen
moet verschaffen aan de staten-gene-
raaL Zo is er het recht van interpella
tie, er worden vele mondelinge en
schriftelijke vragen gesteld, daarnaast
is er de gedachten wisseling bij wets
ontwerpen en begrotingshoofdstukken.
In al deze gevallen kan een minister
zich niet aan een beantwoording ont
trekken: hier is zijn ministeriële ver
antwoordelijkheid jegens het parle
ment in het geding. Daarop nu heeft
Schakel in zijn laatste brief gedoeld.
Hij heeft tevens aangekondigd op de
weigering van de minister terug te ko
men. overigens zonder aanduiding van
de manier waarop.
Het is te hopen dat deze kwestie in
de kamer inderdaad ten principale
zal worden behandeld. Zo op het
eerste gezicht moge het politiek ver
klaarbaar zijn dat de minister onder
de hier geschetste omstandigheden
geen inlichtingen wil geven, vanuit de
staatsrechtelijke gezichtshoek evenwel
behoort deze zaak grondig te worden
uitgesproken. In de VB. kan men op
dit ogenblik zien hoe de uitvoerende
macht constitutionele verhoudingen
aan de kant heeft geschoven met een
beroep op een niet nader omschreven
'nationale veiligheid'. Als nu in Neder-
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
