VPRO verfilmt verhalen uit
'Historiën' van Herodotus
1974
OP SCHERM
OPRUIMING
BONTMANTELS
MULTIBONT
NCRV-portret van
A. den Doolaard
televisii
PANDA EN DE GEESTGROND
mr-
mr-
jmr-
MULTIBONT
'Samenspel' een
'nieuwe' quiz
dONDSIDAO 9 AUGUSTUS 1973
HOVINCIAIE ZEEUWSE COURANT
15
.iVERSUM Het is bepaald geen geringe aangelegenheid die de VPRO op het ogenblik onder
jjnden heeft: deze omroep bereidt op het moment namelijk een serie van zes, 50 minuten durende
Ifkusiespelen voor.
die zijn gebaseerd op verhalen uit de 'Historiën' van de Griekse schrijver Herodo-
Hrrcdotus, die leefde in de vijf-
de eeuw vóór Christus, wordt
eigenlijk over het algemeen be
schouwd als de vader van de
geschiedschrijving. Hij was na
melijk de eerste die op een
enigszins systematische manier
naspeuringen deed naar het ver
leden ran zijn eigen volk en naar
dat van de Griekenland omrin
gende landen: de Middellandse
Zee-samenleving, die wij hier in
het westen als de bakermat van
onze beschaving beschouwen.
Herodotus' methode van geschied-
«•MJvtof: was pril, en daarom uniek.
Hij reisde ongeveer de hele toen be
lande wereld af, en probeerde niet
alleen da officiële bronnen, maar
rooral ook langs officieuze kanalen
(overleveringen, dorpsroddel, mythen,
priesterverhalen) het verloop van
de Egjptische, de Babylonische, de
Lvdische, de Perzische en de Griekse
féschiedenis in kaart te brengen. Hij
was ten minste evenveel journalist in
zekere zin als wetenschapsman en hij
was in ieder geval gezegend met een
onuitputtelijke nieuwsgierigheid.
Aan die unieke methodiek danken
we even zovele unieke, nog altijd
Ton van Duinhoven als farao bekijkt
hier zijn sarcofaag in een scène uit het
toneelstuk 'Rampsinitos en de dief' dat
de VPRO in 1974 op het scherm zal
brengen
uiterst levendige verhalen, die zich
afspelen rond figuren die ook voor
een hedendaagse lezer menselijk en
herkenbaar zijn gebleven. Aan Hero
dotus' intelligentie danken we boven
dien dat al die verhalen, hoe burlesk
ze soms ook zijn, altijd geworteld
zijn in een soort grondvisie, het in
zicht dat in alle tijden een samenle-
vingsïdeaal van verstandige, integere
en goedwillende mensen telkens weer
wordt ondermijnd door de zwakheden
in het gedrag en in de emoties van de
mensen zelf. Weinig beschavingen, zo
heeft Herodotus met zijn verhalen
altijd trachten aan te tonen, zijn op
den duur opgewassen gebleken tegen
de eeuwige mankementen van de
mensheid. En dat was als het ware
een soort waarschuwende vinger: He
rodotus leefde in de vijfde eeuw v.
Chr., de bloeitijd van Griekenland, en
in zijn tijd bespeurde hij ai de eerste
elementen van het verval, dat enige
decennia later ingezet zou wor
den.
Het streven van de VPRO is om
deze serie van begin januari 1974 af
in een frequentie van eenmaal in de
zes weken uit te zenden. Twee verha
len zijn op het ogenblik in produktie,
een derde script ligt al wel klaar,
maar er is toch nog wat pech mee.
Overigens, zo vertelde Jan Blokker, is
er verder geen enkele reden tot be
zorgdheid. Zal het een of twee maan
den later worden, dan is er ook nog
niets aan de hand.
Officiële titels hebben de verhalen
op het ogenblik nog niet, alleen maar
werktitels. De drie' eerste verhalen
zijn: Bamsinitos en de dief, een ver
haal uit Egypte, de monolith, ook een
verhaal uit Egypte, en een verhaal uit
Lydië voor de tijd van Croesus: de
Gyges en Candaules
Het ijzersterke element dat er inzit,
dat zijn de verhalen op zichzelf. Het
afronden, dat is een affaire die wij
hebben moeten doen. Herodotus is
een typische verteller, en hij geeft
eigenlijk aan de latere scenarioschrij
vers het probleem waar wij dus op
het ogenblik voor zitten nauwelijks
enige hulp. Er moet kortom veel aan
deze verhalen worden gedaan; ze r
ten compleet gedramatiseerd worden.
Dialogen zijn er gewoonweg niet in
deze verhalen en die moeten we alle
maal zelf verzinnen.
Een van de eerste punten waar we
van uit zijn gegaan is dit: we hebben
koste wat het kost willen vermijden
dat we in een soort Gijsbrecht-stij:
zijn terechtgekomen. De taal moet
lenig en hedendaags b.ijven, maar he:
verhaal moet natuurlijk wel typisch
in die tijd gesitueerd blijven. Je kunt
er geen wezensvreemde elementen in
brengen, zoiets als bromfietsen en
auto's, want die waren duidelijk in
die tijd nog niet aanwezig.
We bedoelen niet de kijkers nu eens
een fijn stukje klassieke literatuur
voor te schotelen omdat dat zo ver
rukkelijk cultureel
kijkers herkennen aan situaties en
menselijke trekjes is meegenomen.
We doen niet aan bewuste actualise
ring, want de verhalen speelden toen.
in die tijd, pakweg zo'n duizend tot
vijfhonderd jaar voor Christus, en
uiteraard is de hele samenlevings
structuur na die tijd geweldig veran
derd. Maar de ideeën over de samen
leving waren toen eigenlijk- net zoals
nu. Een dief was toen ook een hinder
lijke affaire, en dat is het heden ten
dage nog. Herodotus volgt hier a.s
het ware het spoor een beetje terug:
hij leefde in een zeer interessante
tijd, hij heeft Xerxes nog meege
maakt, hij heeft de slag bij Termo-
phylae nog meegemaakt, en dat is]
eigenlijk een heel interessant onderlig
gend thema".
Een vaste cast komt er niet voor
deze serie. Vast staat in ieder geval
wel dat in het eerste verhaal, dat op
het ogenblik wordt opgenomen, de
hoofdrollen worden gespeeld door
Ton van Duinhoven en Cox Habbema.
De andere verhalen worden per stuk
bezet, in overleg. De VPRO is overi
gens wel van plan naar Egypte te
gaan en dat lijkt op het eerste gezicht
eigenlijk wel wat duurder dan het in
werkelijkheid is Want men heeft het
zo geregeld dat in ruil voor hulp van
cameraiieden, figuranten, enz. de ban-
alles wat de; den van deze stukken door Egypte
weer mogen worden gebruikt voor de
eigen televisie. En de serie op zichzelf
is eigenlijk niet veel duurder dan de
andere grote eigen produkties die de,
VPRO in de laatste jaren heeft ge
had.
Het idee om enige verhalen van
Herodotus voor. de televisie te gaan
brengen is van Jan Blokker zelf. Hij
kwam erop doordat hij, eigenlijk om
zijn kinderen bij hun huiswerk te
helpen, weer eens Herodotus ging le
zen, zij het uiteraard in vertaling. Het
eerste verhaal van Herodotus heeft
Jan Blokker ook zelf herschreven.
Een zaak waar hij overigens wel
ervaring mee heeft: hij heeft in de
loop van de jaren verschillende scena
rio's geschreven.
De overige schrijvers die verhalen
onder handen gaan nemen, zijn Dimi-
tri Frenkel Frank. Harry Mulisch,
Cees Nooteboom, Rinus Ferdinandus-
se en W. F. Hermans. Dit team van
schrijvers wordt daarbij geholpen
door een voorbereidend redactieteam,
bestaande uit regisseur Krijn ter
Braak, wetenschappelijk medewerker
drs. René van Rooyen, classicus en
kunsthistoricus en eindredacteur Jan
Blokker. Deze verhalen worden in
kleur opgenomen.
Nederlands Grootste Bontmagazijn
gevestigd sedert 1929
Borego-Lam 425^
Persianer-Pattes
Russisch Lam
Nerts-Pièces
Nerts-Murmel
Bisam-Buik
J395?
255.-
375.-
485.-
875.-
995.-
995.-
Persianer m. Nerts J775? 1395.-
Br. Persianer .2759^ 1975.-
Royal Pastel Mink 425fl^ 2775.-
Ranch-Nerts 540t£ 3550.-
Nerts Delen
990.-
Reiskosten voor 2
personen binnen
Nederland worden
bij aankoop vergoed.
Certificaat van Echtheid
bij iedere Bontmantel.
Let op
het juiste adres
VÜLTI-BDNT
uitsluitend J
nr.
510 t
Amsterdam - Keizersgracht 510 -Telefoon 62693
Geopend: maandag t/m zaterdag 9-18 uur.
HILVERSUM In de portretseric De NCRV is momenteel bezig om in
van een reeks schrijvers, die de samenwerking met de Joegoslavische
NCRV de komende maanden zal uit- en Duitse televisie te komen tot de
zenden, komt vandaag een reporta-| verfilming voor televisie van zijn
ge over de bekende Nederlandse! boek De bruiloft der zeven zigeuners,
schrijver A. den Doolaard (72). Del Willy van Hemert heeft voor deze
documentaire laat zien in welke] verfilming het script geschreven. Het
plaats en onder welke omstandighe- ligt in de bedoeling de televisiebewer-
den Den Doolaard (pseudoniem voor
Cornelis Spoelstra), zijn romans 'De
bruiloft der zeven zigeuners' en 'De
herberg met het hoefijzer' schreef.
In het Joegoslavische plaatsje
Ochrid vond hij de inspiratie, die hij
voor deze boeken nodig had. Met het
idee van De bruiloft der zeven zigeu
ners liep hij namelijk al jaren rond;
toen hij echter een poosje in Ochrid
leefde, toen nog zowat het einde van
de wereld en totaal van de buitenwe
reld afgesloten, vond hij de sfeer voor
zijn roman. Den Doolaard is in de
documentaire zelf de gids van de
kijkers. Hij toont allerlei plekjes
waar bepaalde fragmenten uit de boe
ken zich afspelen.
Met een Joegoslavisch muziekje op
de achtergrond toont de film, on
danks de grote opkomst van het toe
risme, het dorpje Ochrid toch zoveel
mogelijk in zijn oorspronkelijkheid,
die nog niet helemaal is verloren.
king van het boek over drie jaar-uit
te zenden. De kosten worden op dit
moment geraamd op vier ton.
NEDERLAND-1
(NOS) KIRI DE CLOWN
13.55 uur:
JOURNAAL
19D5 uur.
(VPRO) POPPENSPEL
Tfeiöelóebel weet er meer van'.
19.20 uur:
HET KIND IN DE SPORT
Ba pater uit St Riquier geeft hockeyles.
19.45 uur:
POPEYE
'Bridge ahoy'.
Pupsye wil een brug bouwen om Bluto dwars te zitten,
E3 een pontveer runt met schrikbarend hoge tarie
ven.
20.00 uur:
(NOS) JOURNAAL
20J1 uur-'
(VPRO) BERICHTEN UIT DE SAMENLEVING
ri.» uur:
BEELDJE VOOR BEELDJE VOOR BEELDJE
Ka?331 de beroemde Japanse tekenfilmmaker Joji
2100 uur:
WCK CAVETT SHOW
J® fle acteur Jack Lemmon.
22.00 uur:
(EO) KERK EN THEOLOGIE
22,4a uur:
BEWIND BLAAST WAARHEEN HIJ WIL
Mt_gospelfestival in Nivelles (België).
(NOS) JOURNAAL
13.45 uur:
]*S| KIKI DE CLOWN
13-m uur
JOURNAAL
19.05 uur:
Sm EEN SPR0°KJE UIT DUIZEND EN EEN
teren "raïwiÖe!en van de Arabische wereld wordt het
verleden vrouw n°S volledig beheerst door het-
20.00 uur:
(NOS)JOURNAAL
20.21 uur:
(NCRV) THE SNOOP SISTERS
Een televisiefilm van Leonard Stem.
21.50 uur:
OVER 7 ZIGEUNERS EN DE HEILIGEN VAN OH
RID
In de serie portretten van schrijvers ditmaal A. den
Doolaard. De opnames werden in Joegoslavië ge
maakt.
22.25 uur:
GEESTELIJKE LIEDEREN
Vanuit de Grote Kerk te Gorkum.
22.35 uur:
(NOS)JOURNAAL
BELGIË-NED.
18.55 uur:
DE FABELTJESKRANT
19.00 uur:
KONING ARTHUR (22)
19.25 uur:
VERKEERSVEILIGHEID
19.30 uur:
TIPS VOOR TRIPS
19.40 uur:
MEDEDELINGEN
19.45 uur:
JOURNAAL
20.10 uur:
DE VREEMDE ZAAK VAN RUDOLF HES"
Documentaire van BBC.
21.00 uur:
LUITENANT TENANT
Een komedie van Pierre Gripari.
22.50 uur:
JOURNAAL
FRANSTALIGE PROGRAMMA'S
BELG1Ë-FRANS
18.05 Journaal. 18.10 1, 2, 3... j'ai vu, kleuterprogram
ma. 18.30 Wie van de drie? spelprogramma. 19.00 Anna
and the king (10), serie met o.a. Yul Brynner. 19.30
Uitgaans- en festivaltips. 19.45 Journaal. 20.15 En
effeuillant la Marguerite, speelfilm van Roger Vadim
sn Mare Allégret. Rollen: Brigitte Bardot, Daniel Gélin
e.v.a. 21.50 Fragmenten uit nieuwe films. Presentatie:
Selim Sasson. 22.30 Journaal.
FRANKRIJK.RIJSSEL
12.30 Pickwick papers, serie naar Charles Dickens.
13.00 Journaal. 13.15-13.35 Magazine. 18.30 V. de jeugd.
19.10 Voor de kleuters. 19.20 Reg. act. 19.45 Journaal.
20.18 Un homme, une rille (24), serie van Jacques
Armand. 20.35 La jument du roi, spel van Jean Canolle.
22.10 Yoga. 23.10-23.25 Nws.
DONDERDAG 9 AUGUSTUS 1973
HILVERSUM-1
12-30 (S) Sportrevue.
13.00 Nieuws.
13.11 Radiojournaal.
13.21 Carillonconcert: hedendaagse
Amerikaanse beiaardmuzïek.
13.30 (S) Het Radio Kamerorkest en
solist: klassieke, en moderne mu
ziek.
14.30 (S) Oorlog en Vrede, hoorspelse
rie,
15.25 (S) Licht vocaal ensemble en
solist.
16.00 Nieuws.
16.30 Radiojournaal.
16.05 Jumboset met muziek en in
formatie.
17.00 (S) Mobiel een beweeglijk
programma voor beweeglijke
mensen.
17.55 Mededelingen.
18.00 Nieuws.
18.11 Radiojournaal.
18-20 (S) Lichte orgelmuziek.
IKOR:
18.30 Kleur informatie en commen
taar over zaken van kerk en sa
menleving.
NCRV:
19.QQ (S) Leger des Heilskwartier
(gr).
19.15 De kerk vandaag nieuws en
commentaar.
19.35 Ontvoerd een zomeravondra
diospel.
20.55 Verslag van de finale Noordwijk
RBC om het kampioenschap
van Nederland amateurvoetbal.
21.20 (S) Gouden stemmen uit een
voorbije tijd: operetteduetten
(gr).
21.25 Menuet te Middernacht, detecti
ve-hoorspel (dl 2).
21.55 (S) Kerkorgelconcert: moderne
muziek.
22.20 Avondoverdenking.
22.30 Nieuws.
22.40 (S) Hier en Nu.
22.50 De rol van 'het conflict in het
menselijk bestaan, lezing.
23.10 (S) Moonlight cocktail: licht mu
ziekprogramma.
23.35 (S) Gitaresk De vele facetten
van de gitaar.
23.55-24.00 Nieuws.
VRIJDAG
AVRO:
07.00 Nieuws.
07.11 Ochtengymnastlek.
07.20 (S) Dag met een gaatje, met om
7.55 Wegenverkeersinformatie;
8.00 Nieuws: 8 11 Radiojournaal
en om 8.30 De groenteman.
09.00 Russische romantische kamermu
ziek.
NOS:
09.20 Wal heeft dat kind? - pedagogi
sche rubriek.
09.35 Waterstanden.
AVRO:
09.40 (S) Het Radio Koperkwartet:
amusementsmuziek.
10.00 (S) Voor de k-euters.
10.10 (ged.S) Arbeidsvitaminen (gr).
(11.00 Nieuws; 11.03-11 05 Radio
journaal).
11.30 (S) Klassieke kamermuziek
(opn).
11.55 Beursberichten.
HILVERSUM-2
DONDERDAG
12.00 Zingen met Cecilia: volksmuziek.
12.15 (S) Meisjeskoor met pianobege
leiding: klassieke en volksliede
ren.
12.26 Mededelingen t.b.v. land- en tuin
bouw.
12.30 Nieuws.
12.41 (S) Hier en Nu.
12.50 Middagpauzedienst.
13.10 (S) Lichte koorzang.
13.20 (S) Licht ensemble.
13.45 Con Amore: poëzieprogramma's
over liefde.
14.05 (S) Lichte grammofoorimuziek.
14.25 (S) In kleine bezetting: klassieke
muziek (gr).
15.15 Geloven is geen eenvoudige zaak,
gesprek.
ADVERTENTIE
boetiek joügzilvCT
heetman^?
onder de Lijnbaan 92
15.30 Nieuws.
15.33 (S) Studio 6: middagmagazine,
met om 16.30 (S) Hier en Nu.
17.30 Nieuws.
17.32 (S) Hier en nu.
18.00 (S) Tijd vrij voor muziek in
vrije tijd.
18.00 Nieuws.
18.41 Wereldpanorama.
18.52 Zojuist verschenen: boekbespre
king.
AVRO:
19.00 Osterfestspiele Salzburg: Tristan
und Isolde, opera van Richard
Wagner, uitgevoerd door het Ber-
lijns Filharmonisch Orkest en
zangsolisten (le akte».
20.30 Nieuws!
20.35 Radiojournaal.
20.40 2e akte Tristan und Isolde.
21.54 (S> Aspecten?kunstrubriek, --
22.37 3e akte Tristan und Isolde.
23.50 Radiojournaal.
23.55-24.00 Nieuws.
VRIJDAG
KRO:
07.00 Nieuws.
07.02 Het levende woord.
07.07 (S) Badinerie: klassieke muziek
(gr.).
07.30 Nieuws.
07.41 Echo
07,50 (S) Badinerie: klassieke muziek
(gr.)
08.10 Voor de jeugd.
08.24 Overweging.
08.30 Nieuws.
08.36 Gymnastiek voor de huisvrouw.
08.45 Moeders wil is wet.,
09.45 En toch kerk: een serie gesprek
ken over kerk en kerk-zijn in
onze tijd.
10.00 (S) Aubade: klassieke muziek
met om 10.30-10.32 Nieuws.
11 00 Voor de zieken.
11.55 Mededelingen.
lige Top Tien.
22.55 Mededelingen.
23.00 Nieuws.
23.02 (S) T...S...T...: Tros-Sport-Tijd.
24.00 Nieuws.
0.02 Aktua.
0.10 (S) Jazz-Sir.
0.55-1-00 Nieuws.
VRIJDAG
EO:
07.00 Nieuws.
07.02 (S) Gospelsound: muziek voor
jonge mensen.
08.00 Nieuws
08.02 (S) Tussen thee en koffie. (9.00
10.00 Nieuws.
10.03 (S) De muzikale fruitmand: ver-
zoekplatenprogramma
- - voor zieken.
NCRV:
11.00 Nieuws.
11.03 Zing, zing, zing!
en
HILVERSUM-3
DONDERDAG
12.00 Nieuws.
12.03 (S) Van twaalf tot twee: KRO's
pauzeprogramma met om 13 00
Nieuws eri om 13.03 Raden
maar...
14.00 Nieuws.
14.03 DIskjockeyshow. (15.00 Nieuws).
NOS:
16.00 Nieuws.
16.03 De daverende dertig. (17.00
Nieuws).
18-00 Nieuws.
18.02 Joost mag niet eten.
TROS:
19.00 Nieuws.
19.02 (S) spreekt met Piet.
20.00 Nieuws.
20.02 (S) Poster.
21.00 Nieuws.
21.02 (S) Sesjun: :azz en poplive.
22.00 Nieuws.
22.02 (S) De Hugo van Gelderen
Show, met o.a. de Nederlandsta-
Vier jonge paren die op het punt van
trouwen staan, zijn de hoofdpersonen
in liet nieuwe quiz-programma, dat de
AVRO onder de naam 'Samenspel'
met ingang van 24 augustus op het
scherm brengt. Peter Knegjens zal dit
programma aan de vier in onder
trouw zijnde paren de nodige proble
men voorleggen. De opzet van
deze quiz doet onwillekeurig denken
aan de 'Berend Boudewijnshow' van
de KRO.
De deelnemers krijgen namelijk te
maken met een aantal spelletjes,
waarmee zij prijzen kunnen verdienen
die speciaal zijn bestemd voor men
sen die hun huishouding nog helemaal
op poten moeten zetten. Het spel
bestaat uit vier ronden. Het paar dat
per ronde het minste aantal punten
scoort, valt af, zodat er voor de
laatste opdracht nog slechts één paar
overblijft.
Even puzzelen
Archeoloog Diepdelver en museumdi- „Die grond hoeft niet waardeloos te
reeteur Anno zaten nog laat te praten zijn", sprak hij. „We hebben nog niet
over de gebeurtenissen van de afgelo- uitputtend gegTaven en bovendien
pen dag. heb ik de boeken er nog eens op
„Ik heb een figuur als een gieter nageslagen. Het is wel zeker, dat het
geslagen!" sprak de directeur kwaad, een historische waarde heeft. Een hei-
„Zelfs in de krant sta ik nu te kijk, dense offerplaats of zo. Vroeger durf
als de sukkel die veel geld heeft i de men er met volle maan niet langsi
betaald voor een waardeloos stuk) te gaan; want dan waren er vreemde!
grond!" machten los, volgens de legenden.]
De oudheidkundige schudde echter het Maar die is men nu een beetje verge-
hoofd. I ten. Er is een autoweg
zodat men nu zonder angst dag en
nacht..."
Verder kwam hij niet. Want op dat
moment klonk er een gerommel in de
schoorsteen en daarop vielen er
enkele kluiten roet in het vuur. Een
dikke rookwolk vulde de kamer, de
vlammen doofden, en uit de donkere
haard klonk een ijle, verre stem.
„Er is in mijn rustplaats gegraven!"
riep die. „Mijn rust is verstoord! Wee!
Wee!"
419U
Horizontaal: 1 houding; 3 voordat; 5
mythologisch wezen; 8 ondergeschik
te; 11 ae straatjongens^ 13 eerste
storting bij koop op afbetaling; 18
metaalbewerker; 23 sprookjesfiguur;
24 kopersnede; 25 zoogdier.
Verticaal: 1 vlaktemaat; 2 wiel: 3
voegwoord; 4 Oudnoors prozawerk; 6
schuifoak; 7 muzieknoot; 3 wilde ha
ver; 9 wenteling; 10 bijwoord; 11
groente; 12 soort hond: 14 vaartuig;
15 hap; 16 vergevorderd in tijd; 17
dwaas; 19 voegwoord; 20 kort ogen
blik; 21 vertragingstoestel: 22 verbran
dingsrest.
Oplossing vorige puzzel
