PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
PZC
Eind dit jaar voorlopige keus mogelijk
voor compartimentering Oosterschelde
VERLIES NS VORIG
JAAR 164 MILJOEN
BOMMENLEGGER MAAKT FRANS
SPOORWEGVERKEER ONVEILIG
Reizigersvervoer gedaald
Phnom Penh bereid
tot een gesprek
Juristen in
Vatrcaan
hel
DEN UYL:
MINDER VOOR
DEFENSIE
NAVORDERING OP REIZEN NAAR
DUITSLAND EN OOSTENRIJK
Margarine-
s Pagina 3
oorlog
216e jaargang - nummer 158
Zaterdag 7 juli 1973
Cjk DRUKKERIJ DEN BOER
VOOR HOOGWAARDIGE KWALITEIT
il de congregatie voor d>-
geloofsleer van de R.-K.
Kerk deze week herft sepu
bllceerd is vooral gench*. to
gen de opvattingen van de
Zwitserse theoloog Hans
Kiing. Na hel tweede Vaticaans conci
lie heeli deze auteur ln een helder en
lezenswaardig boek het vraagstuk van
de pauselijke onfeilbaarheid aan de
orde gesteld. Onmiddellijk na de ver
schijning besloot de congregatie Küngs
geschrift aan een diepgaand onderzoek
te onderwerpen, in feite een kerkrech
telijk proces. Kung heeft zich de afge
lopen jaren bij herhaling verzet u-gen
de wijze waarop dit proces is gevoerd:
in het geheim en zonder dat hij de
mogelijkheid had kennis te nemen van
de processtukken. Donderdag heeft
Küng in een eerste reactie op het nieu
we Vaticaanse document al laten we
ten dat naar zijn mening de congre
gatie het 'vragende karakter' van zijn
geschriften volkomen beeft genegeerd.
Zijn boeken beschouwt hu namelijk
als vragen in de dialoog met theologen
en leken. In zijn studie over de pause
lijke onfeilbaarheid heeft hij dit d'a-
loog-karakter extra onderstreep', door
een uitgebreid citaat van Augustinus.
beginnend aldus: „Laten wij dan sa
men de weg der liefde gaan en de
handen uitstrekken naar Hem. van
wie geschreven staat: zoekt te allen
tijde Zijn aangezicht".
Het ligt buiten onze bevoegdheid een
oordeel uit te spreken over de
theologische kanten van dit Ro
meinse dispuut, nu in eerste fase be
ëindigd via de publikatie van het nieu
we Vaticaanse document. Wel hebben
wij destijds met grote belangstelling
kennis genomen van Klings boek 'On
feilbaar'; het leek ons en het lijkt
ons bij hernieuwde kennisneming ook
nu een eerlijk en oprecht boek.
Kling geeft onder meer inzicht Ln de
politieke en kerkelijke achtergronden
van het eerste Vaticaans concilie, waar
het dogma van de pauselijke onfeil
baarheid werd afgekondigd. Hij toont
aan. dat in 1870 op
politiek terrein de
'Romeinse kwestie'
een zaak van levens
belang was voor
paus en curie. Het
ging daarbij om de vraag of de
toch al sterk ingesc'nrompelde ker
kelijke staat kon worden behouden te
gen de Italiaanse eenwordingsbewe-
ging in. Vooral ook met het oog daar
op wilde de paus de onfeilbaarheid
tot dogma verheven zien: zouden de
Italiaanse politieke leiders net wagen
op te treden tegen de bisschop van Ro
me, wiens persoonlijke onfeilbaarheid
en primaat over de gehele wereld door
een concilie in plechtige en definitieve
vorm 'urbi et orbi' was afgekondigd
V'erkeliik speelde vooral de afweer
N tegen ae invloeden van modemis
men. Paus Pius IX had daartegen
in 1864 de Syllabus errorum doen pu
bliceren. een lijst waarmee aïïeriei ne-
gentienae-eeuwse stromingen socia
lisme. gallicanisme, naturalisme enz.
scherp werden veroordeeld. Mede
daardoor werd het. eerste Vaticaans
concilie aldus Küng 'niet het con
cilie van ae interne hervorming en
vernieuwing, maar van de naar buiten
gerichte reactie en afkapseling'. Dit be
toog van de Zwitserse theoloog maakt
vooral de buitenstaander duidelijk
waarom destijds de R.-K. Kerk tot de
afkondiging van het dogma der pause
lijke onfeilbaarheid besloot, terwijl zij
toch negentienhonderd jaar zonder dit
leerstuk goed was uitgekomen. Deze
historische problematiek ontslaat de
theoloog echter niet meent Ktlng
van het onderzoek naar de waarheid
van het dogma zelf. Dat onderzoek
ondernam hij in het hier bedoelde
boek, vragend en verkennend.
Het ziet er nu naar uit dat dit nieu
we Vaticaanse document meer bij
het concilie uit 1870 past dan bij
het tweede Vaticaans concilie uit deze
eeuw. Het dogma uit 1870 heeft onge
twijfeld tot stand gebracht wat er des
tijds mee werd beoogd: het versterkte
het centralisme in de kerk, het. verste
vigde het. hiërarchieke denken, het be
vorderde binnen de R.-K. Kerk een
regeringsstijl, die aan die van een ab
soluut monarch deed denken, een stijl
die zijn hoogtepunt bereikte onder de
voorganger van Joannes XXIII: Pius
XII- Dit nieuwe stuk past helemaal bij
de formeel-juridische denktrant van cie
Romeinse theologen uit de trarïitie-
1870, die geloofswaarheden het liefst
maar verpakken in spitse en spitsvon
dige formuleringen. Vandaar de uit
eenlopende reacties op het document.
Allerwege beijvert men zich in het zoe
ken van interpretaties om daarmee de
waarde van het geschrift af te zwak
ken of zelfs ongedaan te maken. Dat
is allemaal mogelijk. De Westduitse
bisschoppen bijvoorbeeld hebben er al
op gewezen dat het hier niet orn een
pauselijke uitspraak gaat. geen ency
cliek. evenmin wordt de vrijheid van
net theologisch onderzoek aangetast.
Met andere woorden: zo belangrijk is
het ook weer niet. Inmiddels komen
uit Rome geheel andere opvattingen,
dwars ingaande tegen ae sussende ver
klaringen. Dat is echter niet de geest
van het tweede Vaticaans concilie,
maar die van het eerste, uit 1870. Küng
heeft daarover eens geschreven dat het
meer 'juridisch dan bijbels' was. D3t
klopt kennelijk ook voor dit nieuwe
stuk.
Als William Rogers maandag in
Praag aankomt is hij de eerste Ameri
kaanse minister van buitenlandse za
ken die sinds de tweede wereldoorlog
Tsjechosiowakije bezoekt. Rogers
blijft slechts een dag en tekent dan
een consulaire overeenkomst.
TREIN ONTSPOORD DOOR PLASTICBOM
(Van onze correspondent).
PARIJS Een onbekende ter
rorist die in de nacht van don
derdag op vrijdag de Micheline-
trein tussen Auxerre en Avallon,
200 km ten zuiden van Parijs,
met een plastic bom had laten
ontsporen, heeft gisteren in een
brief aan de Franse spoorwegdi
rectie gedreigd het drukste sta
tion van Parijs, het Gare Saint-
Lazare op te zullen blazen, ten
zij hem eerst een miljoen frank
ter hand zou worden gesteld.
Gezien zijn eerste prestatie nemen de
spoorwegen dit dreigement begrijpe
lijk beslist erg au-serieux en de Fran
se recherche zet sedert enkele dagen
clan ook alle zeilen bij om de bandiet
in handen te kunnen krijgen-
Er deden zich bij de ontsporing geen
persoonlijke ongevallen voor. Al sedert
hiim 1 jaar, zo heeft de spoorwegdirec
tie nu onthuld, ontving ze regelmatig
dreigbrieven, hoogst vermoedelijk uit
dezelfde bron, waarin hoge geldsom
men werden geëist om te voorkomen
dat op bepaalde treinen 'n aanslag zou
worden gepleegd. Aangezien de chan
terende briefschrijver duidelijk be-
vandaag in
de krant
Zeeuws nieuws op de pagi
na's 2, 4, 5,7 en 11.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3
en 9.
Sport op de pagina's 12 en
13.
Radio en tv op pagina 23.
Financieel nieuws op pagina
25.
en in de
zaterdagkrant
Paf. 15 Cruisevaart zoekt het ook
door de lucht. Op deze
wijze proberen de rederij
en een deel van de loeris-
tenmarkt terug te halen.
Pag. 16 In Middelburg opent de
Jezusbeweging een cen
trum voor jonge mensen
Stemmen uit de Kerken:
Van en voor de draaita-
feU
Pag, 17 De Roman-Visscherkaart
in één band met het Spe-
cvlvm Zelandiae, een fac
simile-druk die mag
Letterkundige kroniek van
Hans Warren.
Pag. 1€ Popprael:
Lezers schrijven.
Pag. 19 Schaken, dammen, brid
ge, hengelrubriek, puzzel
en culinair avontuur.
wees dat hij uitstekend met alle as
pecten van het spoorwegwezen en ook
van de afpersingstechnieken op de
hoogte was, neemt men aan dat hij
waarschijnlijk zelf tot het treinperso
neel behoort.
Lichtsignalen
De directie zag zich daarop wel
verplicht het gevaarlijke spelletje mee
te spelen en zijn instructies tot op
zekere hoogte op te volgen. Zo wer
den al tweemaal treinen, 's nachts, hij
een bijzonder lichtsignaal dat de af
perser eerst in een brief beschreven
had, door de machinist tot stilstand
gebracht. In cle brief was ook nauw
keurig aangegeven waar een tas met
bankbiljetten door de machinist
moest worden gedeponeerd.
Tientallen inspecteurs die in de trein
hadden plaatsgenomen zetten met
speurhonden onmiddellijk de omge
ving af zonder dat de terrorist echter
kon worden gegrepen. Politieinspec-
teurs waren ook donderdagnacht weer
vlak in de buurt waar de piastic bom
ontplofte om een tweede trein nog
net tijdig te kunnen waarschuwen.
Een eerste dieseltrein was toen al
ontspoord.
Duits luchtverkeer
vrijwel normaal
HAMBURG (DPA) Het vliegver
keer in West-Duitsland verliep vrijdag
vrijwel normaal. Voor het noorden
geldt dat evenwel alleen voor het
verkeer naar Berlijn en chartervluch
ten. De Lufthansa berichtte in Frank-;
fort dat slechts de 'normale' vertra
gingen van hooguit een half uur voor-:
kwamen.
Ook de grootste chartermaatschappij'
in de bondsrepubliek. Condor, meldde,
niet noemenswaardige belemmeringen
in het verkeer. Het ministerie van
verkeer in Bonn deelde mee dat de;
luchtverkeersleidingsplaatsen nage-1
noeg normaal bezet waren. Alleen in|
Frankfurt meldden zich enkele lucht-,
verkeersleiders ziek. In Hannover;
konden de toestellen voor Berlijn nor
maal begeleid worden.
In Hamburg lag het luchtverkeer, op'
de Berlijnvluchten en de vluchten
naar Scandinavië en Londen na, ge
heel stil. Volgens de vliegvelddirectie
reizen steeds meer chartermachines
via Kopenhagen en Amsterdam zuid
waarts.
Het ministerie van verkeer maakte
vrijdag bekend dat door de stópheids-
actie van de verkeersleiders tussen
eind mei en medio juni 3.539 vluchten
geannuleerd moesten worden.
De sommen die de afperser van de
spoorwegdirectie, die ook in Frank
rijk toch al met voortdurende en
grotere tekorten te kampen heeft, ver
langt zijn intussen van 500.000 tot één
miljoen franken opgelopen.
De nervositeit onder de honderduizen
den Franse en buitenlandse toeristen
die tijdens dit hoogseizoen met de
trein naar hun vakantieoorden wilden
reizen, neemt hand over hand toe en
vele reizigers moeten hun treinkaart
jes al weer hebben ingewisseld omdat
ze. onder deze omstandigheden, een
ander middel van vervoer verko
zen.
Zong Borel zei dat momenteel geen
onderhandelingen gaande waren, noch
met de rode khmer in Cmbodja noch
met het verdreven cv-staatshoofd
Norodom Sihanoek in Peking (deze
verklaarde op 30 juni in een interview
met de New York Times dat de
opstandelingen in Cambodja hem had
den verzekerd dat hij na de 'bevrij
ding' staatshoofd zou blijven).
De minister verklaarde dat zijn rege
ring een nieuw plan van zes punten
heeft. Die zijn: strikte naleving van
artikel 20 van de Parijse akkoorden;
terugtrekking van alle vreemde troe
pen in Cambodja) beroep op de inter
nationale commissie van toezicht en
controle toe te zien op naleving van
SAIGON: Onder grote publieke be
langstelling wordt hier in het cen
trum van Saigon een partij van
honderden ponden zuivere heroïne
in brand gestoken. Het vuur bete
kende het einde van een twee jaar
durende actie genaamd voor het
volk' tegen narcotica. Het partij
tje dat hier in vlammen opgaat is
zo'n twee miljoen gulden waard.
artikel 20; Aanvaarding in beginsel
van het toepassen van een onmiddei
lijke wapenstilstand; het sturen van
een delegatie van de regering in
Phnom Penh naar een nader overeen
te komen piaats voor een ontmoeting;
met vertegewooróigers van de tegen-1
(Zie slot pagina 3 kolom 5)
DEN HAAG (ANP) De regering
handhaaft haar voornemen de defen
siebegroting. 1973 te verlagen. De des
betreffende aanvullende begroting zal
op korte termijn worde» ingediend
Minister-president drs. Den Uj 1
schrijft dit in een brief aan de tweede
kamer, waarin hij voorts meedeelt
dat de regering moet afzien van een
deel van de voorgenomen maatrege-i
len, met name in de welzijnssector,
als gevolg van het verwerpen door dej
kamer van het voorstel tot verhoging j
van de accijns op benzine,
Met. het bedrag dat op de defensiebe-i
groting 1973 wordt vrijgemaakt kan
de regering zich voor dit jaar del
middelen verschaffen tot. dekking vani
de uitgaven voor de voorgenomen
wijziging van het pensioenbijdragever-1
haal. De regering is niet voornemens1
wijziging te brengen in ae hierover,
bereikte overeenstemming in de een-
De regering beraadt zich nog op de
mogelijkheid om te voorzien in dek
king van een deel van de voorgeno
men uitgaven voor noodhulp in het
kader van de ontwikkelingssamenwer
king en voor de inmiddels aangekon
digde maatregelen ter bestrijding van
de leegstand van woningen.
De voorbereiding van de wetswijzi
ging ter verlaging van het collegegeld
wordt, ondanks het wegvallen van de
voorgeselde dekkingsmiadelen aie;
mede hiervoor waren bedoeld, voor
gezet. Het wetsontwerp zal zo spoedig
mogelijk worden ingediend. In het;
kader van de indiening van de miljoe-'
nennota 1974 zal nader worden mee
gedeeld op welke wijze de gevolgen
var. de voor te stellen wetwijzigihgj
zouden kunnen worden opgevangen,
aldus drs. Den üyl.
MATERIAAL VOOR NIEUWE COMMISSIE-OOSTERSCHELDE
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG Er is een goede:
kans dat tegen het eind van het j
jaar voldoende studiemateriaal
op tafel ligt om alvast een voor
lopige keus te maken uit een
aantal mogelijkheden tot com
partimentering (verdeling in
bekkens) van het Oosterschelde-
gebied achter een afsluitdam. De
door het kabinet-Den Uyl aange
kondigde commissie-Ooster-
schelde zal dus op korte termijn
over een in grote lijnen afgeslo
ten onderzoek naar de water-
huishoudkundige, milieutechni
sche en uitvoeringstechnische
mogelijkheden van een 'verka-
ling' van de af te sluiten zeearm
kunnen beschikken.
De afgelopen anderhalf jaar hebben
twee afdelingen van de rijkswater
staat zich grondig verdiept in de con
sequenties van een reeks verschillende
oplossingen om liet Oosterscheldege-
bied in zoete en /of zoute bekkens te
verdelen.
In Scharendijke hield de nieuwe afde
ling 'nazorgwerkzaamheden' in ver
band met de afsluiting van de Ooster
schelde' zich vooral bezig met de
technische kanten van het probleem.
De afdeling milieuonderzoek van de
deltadienst van rijkswaterstaat in 's-
Heer Arendskerke onderzocht de di
verse varianten vooral op de toekom
stige waterkwaliteit. De verschillende
studies zijn steeds ingebracht in een
projectgroep Oosterschelde. In die
projectgroep zijn naast de beide wa
terstaatsafdelingen vertegenwoordigd
het delta-instituut voor hydrobiolo-
gisch onderzoek te Yerseke, het rijks
instituut voor de zuivering van afval
water (RIZA) te Voorburg, het Insti
tuut voor bodemvruchtbaarheid in
Groningen en de Drinkwaterleiding
van Rotterdam.
Extra
Minister Westerterp van verkeer en
waterstaat heeft vorige week in zijn
nota-Oosterschelde aan de tweede ka
mer nog vastgesteld dat de mogelijk
heid van compartimentering van het
Zeeuwse Meer een 'extra element' is
in aanvulling op een reeks beheers
maatregelen om de waterkwaliteit in
een afgesloten OosterschelBe in de
hand te houden. En hij wees er
daarbij op dat destijds (bij de aanleg
van de Grevelingendam. Zandkreek-
dam en Volkerakdam) in wezen al
een begin is gemaakt met een vorm
van compartimentering van het delta
gebied met als mogelijkheid de aldus
geschapen bekkens voor andere doel
einden van de zoetwatervoorziening
te gebruiken.
In de hele discussie over aie compar
timentering is de laatste jaren de
mogelijkheid van een zout stilstaand
bekken in het westelijk deel van de
Oosterschelde sterk naar voren geko
men. In eerste instantie bleef het bij
zeer voorzichtige ideeenschetsen. De
begin 1972 begonnen studies zijn daar
van een uitwerking geworden. De
twee waterstaatsafdelingen en de pro
jectgroep Oosterschelde hebben reek
sen mogelijkheden van zoete en zoute
compartimenten aan een nader onder
zoek onderworpen De diverse varian
ten werden steeds op alle mogelijke
belangen doorgemeten, zoals het biolo
gisch milieu, ae waterkwaliteit, land
bouw, recreatie en visserij. Bij het
onderzoek naar de waterkwaliteit zet
te men steeds de consequenties van
de belasting met fosfaten en nitraten
en het zoutgehalte naast elkaar. Ook
werden de consequenties van iedere
mogelijke oplossing voor de scheep
vaart aan een nauwkeurige beschou
wing onderworpen. En dan was er
natuurlijk steeds het kostenaspect.
Op het ogenblik zijn de studies ver
gevorderd. De nieuwe commissie-Oos-
terschelde zal er in ieder geval bii
haar werk al duidelijke indicaties uit
kunnen halen voor het eventueel aan
bevelen van een
(In de rubriek "Nader Be
keken' meer details over
de Oosterscbelde-comparti-
menterinffi
UTRECHT Het verlies van de Nederlandse Spoorwegen over 1972 is bepaald op 164,5 miljoen gul- j
den. De NS-resultaten lijken daardoor aanmerkelijk beter dan het voorafgaande jaar 257 miljoen
tekort), maar dat is meer een kwestie van andere cijferschikking dan van een betere gang van za
ken. Door de veelvuldige en aanzienlijke tariefsverhogingen in 1972 is het reizigersvervoer zelfs ge
daald (al was de opbrengst wat groter). Hetzelfde geldt voor het goederenvervoer.
Voor de spoorwegen was 1972 het
eerste jaar waarop de EEG-verorde-
ning van toepassing was, die de rege
ring verplicht de tekorten op „gehand
haafde verplichting van openbare
dienst" te vergoeden, aldus het van
daag verschenen jaarverslag van NS.
Op grond daarvan kreeg liet bedrijf
voor zijn reizigersvervoer een over-
Iieidsvergoeding van 265 miljoen. Het
netto-verliessaldo van 164,5 miljoen
moet met dat als inkomen geboekte
bedrag vermeerderd worden om het
bedrijfsresultaat (verlies) te krijgen.
Dat betekent dat in 1972 de uitgaven,
de inkomsten overtroffen met rond
430 miljoen gulden. In 1970 en
waren de vergelijkbare bedragen 242
en 362 miljoen gulden. Ook toen wa
ren er bepaalde rijksbijdragen; de
netto-verliessaldo's waren in '71 en '72
142 en 257 miljoen gulden.
In de aanvankelijk door NS opge
stelde jaarrekening was het veriiessai-
do bepaald op 152 miljoen, waarbij
uitgegaan was van een overheiasver-
goeding van 277,5 miljoen. De staat,
als enig aandeelhouder, heeft de jaar-
Zie slot pagina 3 kolom 2)
Staakt-het-vuren en gesprek met Sihanoek
PHNOM PENH (AFP) De Cambodjaanse minister van buiten
landse zaken, Long Boret, heeft vrijdag op een persconferentie ge
zegd dat de regering in Phnom Penh bereid is tot een gesprek met
de rode khmer om, op een in onderling overleg te kiezen plaats, te
discussiëren over beëindiging van de vijandelijkheden en nationale
verzoening.
De wetgevende en uitvoerende organen van Cambodja aanvaarden,
conform artikel 20 van de akkoorden van Parijs, een onmiddellijk
staakt-het-vuren tussen de strijdkrachten van alle partijen in Cam
bodja, zo verluidde vrijdag in Phnom Penh.
AMSTERDAM Duizenden inwo
ners van Amsterdam werden vrij
dagmiddag verrast door een plot
selinge onweersbui met volop
neerstromendq regen. Binnen kor
te tijd stonden straten onder wa
ter doordat de rioolputjes ver
stopt waren. Auto's reden door de
stad met aan beide kanten een
waaier van opspattend water. Op
de foto: verraste Amsterdammers
bezig het water te keren. Een van
hen heeft bij gebrek aan beter
maar een plasticzak gebruikt als
DEN HAAG Nederlanders die dit jaar bij een reisbureau hun
vakantie geboekt hebben in Duitsland of Oostenrijk zullen mogelijk
door de recente revaluatie van de mark en de schilling nog een
navordering moeten betalen.
Het ministerie van economische zaken heeft toestemming verleend aan de reis
bureaus om deze regeling door te voeren. De extra-heffing mag echter alleen
worden gevraagd als de reizen door de reisbureaus nog niet zijn betaald. De
revaluatie van de Duitse mark bedroeg 5,5 procent en die van de Oostenrijkse
schilling 4.8 procent.
