PROVINCIALE ZEEUWS
OOSTBLOK KOMT MET
MEER ONTWERPTEKSTEN
Aanhoudende droogte bedreiging voor
Zeeuwse fruitteelt en akkerbouw
i. uuun
Ook verklaringen Duitse minister Scheel
„PRIJSSTIJGINGEN DOOR
VS-EXPORTSTOP SOJA"
Nixon overwoog af te treden
de krant
van zeeland
Dollar
weer op
dieptepunt
Verklaring
ZOMERZEER
VASTHOUDEND
FRUITTELERS: „GROTE REGENVAL IS BITTERE NOODZAAK
216e jaargang - nummer 156
Donderdag 5 juli 1973
PZC
FRANKFORT/PARIJS (ANP/
GPD) De koers van de Ame
rikaanse dollar heeft woensdag
op de wisselmarkten in Europa
een dieptepunt bereikt terwijl
de bezorgdheid over de mone
taire onrust toeneemt.
In Parijs verklaarde president
Pompidou dat de monetaire si
tuatie verslechtert en dat alle
landen hierdoor schijnen te
worden meegesleurd.
Er dient een onderzoek te worden
ingesteld na.ar de toestand en er moet
een beleid worden vastgesteld om
Frankrijk en Europa te beschermen
tegen deze kwaadaardige ziekte ge
naamd 'monetaire crisis', aldus de
Franse president.
Ook in kringen van deviezenhande-
laars te Londen ziet men de noodzaak
in van maatregelen op regeringsni
veau om de voortdurende daling van
de dollarkoers tot stilstand te bren
gen.
De dollar is op het ogenblik uitge
drukt in D-marken 27 procent min
der waard dan de koers van 3,20
mark die begin dit jaar gold.
De vice-pi'esident van de Westduitse
centrale bank, dr. Otmar Emminger,
noemde de daling van de koers van
de dollar ten opzichte van de markt
overdreven. Hij zei te verwachten dat
er vroeg of laat een koersherstel zal
intreden.
Ook op de Amsterdamse wisselmarkt
is de dollar op een nieuw dieptepunt
gekomen. Tijdens een nerveuze handel
en bij grote omzetten kwam een slot-
notering tot stand op 2,5475-/2,5525
tegen een slot van dinsdag op 2,5875-
ƒ2,5900.
Ook ten opzichte van de Zwitserse
.frank, de Franse frank en de Zweedse
kroon bereikte de koers van de dollar
woensdag een dieptepunt. Later op de
dag was er echter in vele gevallen
sprake van een koersherstel.
PARIJS
De Franse regering heeft in haar
wekelijkse zitting van woensdag beslo
ten de strijd tegen de inflatie met
versnelde kracht op te voeren. Door
de rentevoet te verlagen en een be
drag van 2,3 miljard franken aan
kredieten te blokkeren, hoopt de mi
nister van financiën Giscard d'Estaing
Verwacht wordt dat over dit jaar de
Franse frank acht proeent van zijn
waarde zal verliezen.
CAIRO: De Lybische leicler kolo
nel Moammer el Khadafy (l) en
de Egyptische president Anwar
Sadat zitten hier onder het nieu-
embleem van de confederatie
van Arabische Republieken,
'Adelaar van Qouriesh'.
De foto werd gemaakt tijdens een
speciale kabinetszitting waarin de
werd besproken.
BELGEN DROPPEN
VOEDSEL BOVEN
OPPER VOLTA
BRUSSEL (ANP) C-113-toesteUen
van de Belgische luchtmacht zijn mo
menteel in Opper Volta bezig levens
middelen met behulp van parachutes
neer te laten boven ontoegankelijke
gebieden in Opper Volta. Volgens een
mededeing van de Belgische lucht
macht verloopt deze operatie uitste
kend. Per dag worden steeds twee
vluchten uitgevoerd met telkens acht
ton levensmiddelen.
De Belgische luchtmacht heeft in de
Sahel-landen, ten zuiden van de Saha
ra, die door droogte geteisterd wor
den verscheidene luchtmachttoestellen
die behulpzaam zijn bij het transport
van levensmiddelen van de Afrikaanse
havens naar het binnenland. Ook zijn
er Belgische parachutisten aanwezig.'
VW H'
een
(Van onze correspondent).
HELSINKI Zo min mogelijk
concrete resultaten en zoveel!
mogelijk formuleringen die de
Russische invloedssfeer be
schermen tegen infectie met
westelijke ideeën, naast een rui
me mate van economische,
technologische en handelsrela
ties met datzelfde Westen: deze
beginselen liggen aan de basis
van het resultaat, dat de War-
schaupact-landen bij de confe
rentie over veiligheid en samen
werking in Europa willen berei
ken.
De Sowjet. Unie lijkt vooralsnog
niet van zins de Brezjnev-doctrine,
die de soevereiniteit der socialistische
landen beperkt, te laten vallen, in
weerwil van de vele volzinnen uit de
Russische ontwerptekst over de begin
selen van de betrekkingen tussen sta
ten. Een Sowjet-woordvoerder heeft
tijdens een persconferentie de Russi
sche inval in Tsjechoslowakije als een
daad van „vriendschappelijke bijstand
op verzoek" gekenschetst en de con
clusie die men daaruit kan trekken is
dat een dergelijk gebeuren ook in de
toekomst mogelijk is.
Commentaar van minister mr. Max
van der Stoel: „Als Praag zich zou
herhalen dan zou de ontspanning een
enorme klap krijgen en zou ook het
bouwwerk dat wij nu proberen op te
trekken worden ondermijnd".
Wanneer de 35 ministers in de Fin
se hoofdstad vermoedelijk vrijdag de
eerste fase van de conferentie afslui
ten, zal er een complete blauwdruk
ter tafel liggen van de Moskouse
opvattingen. Behalve de Russische
ontwerptekst, zijn gisteren ook een
Oostduits-Hongaars concept over de
economische betrekkingen en een
Pools-Bulgaars plan voor de humani
taire en culturele contacten overhan
digd.
Indrukwekkend
Ook van westelijke zijde echter
komt er nu al inbreng voor de discus
sies die zich in september te Genëve
in de commissies en sub-commissies
gaan ontwikkelen. Evenals na de rede
van Gromyko toonde de heer Van der
Stoel zich na afloop van de uitputten
de stortvloed van redevoeringen, te
leurgesteld over het Russische ont-
Zie slot pagina 3 kolom 6
gons' tegenovc;
plaatst. Zowel i
van deze verkia
zen of hier wo
title
trale
iOKIO: Zeer boze vissers hebben
woensdag een protestmars naar
het ministerie van volksgezondheid
in de Japanse hoofdstad gehou
den om daar te betogen tegen de
vervuiling van de Japanse wate
ren. een vervuiling die zij aan de
nalatigheid van de regering en de
industrie wijten.
IR. LARDINOIS EN KNOTTNERUS:
Tegenmaatregelen
BRUSSEL (ANP) De Europe
se landbouwcommissaris, ir.
Pierre Lardinois, vertrekt in het
komende weekeinde naar de
Verenigde Staten om er bespre
kingen te voeren over de situatie
die ontstaan is na het gedeelte
lijk embargo van de VS op de
uitvoer van sojaprodukten. Dat
exportembargo beeft de EEG-
landen in grote verlegenheid ge
bracht. Vooral na oktober kan
er een kritieke situatie ontstaan,
aldus Lardinois, woensdag in
DOCHTER JULIE: IN MEI VAN DIT JAAR
WASHINGTON (DPA/UPI)
In de beslotenheid van het bui
tenverblijf Camp David in de
heuvels van Maryland heeft Ri
chard Nixon op 4 mei met de
gedachten gespeeld af te treden
als president van de Verenigde
Staten van Amerika. Dit heeft
zijn dochter Julie Eisenhower
woensdag onthuld in een vraag
gesprek in San Clemente in Ca-
lifornië met twee verslaggevers
van persbureaus, twee
voor haar 25ste verjaardag.
Volgens Julie had de familie Nixon
van het idee afgebracht omdat zulks
naar haar mening een „erkenning van
verkeerd handelen" zou betekenen en
fornië of zijn huis in Key Biscayne
(Florida). Hij noemde de beweringen
vals, grof en volledig onwaar. Zij
ïni psels
hij nodig was als president. Nixon! doen veronderstellen dat Nixons poli
had tijdens een familiebijeenkomst ge-I
zegd: „zou ik moeten aftreden?. Zou
het beter voor het land zijn?. Zou het
de wonden sneller helen?". De familie
had hem gezegd van het tegendeel
overtuigd te zijn. President Nixon is
kwaad en ontzet over de aanhoudende
beschuldigingen volgens welke hij bij i
de aankoop van zijn huizen in Calïfor-
nië en Florida duistere zaken zou
hebben bedreven en een bericht vol
gens het welk de hijzonder officier
van justitie belast met het Watergat-1
onderzoek deze beschuldigingen in on-!
derzoek zou hebben. Woordvoerder
Ronald Ziegler deelde dit dinsdag mee
en zei dat niets onregelmatigs of
oneerlijks heeft plaatsgehad bij de
aankoop van La Casa Pacfica in Cali-
In Washington ontkende officier van
justitie Archibald Cox een onderzoek
te zijn begonnen naar de beweringen.
Hij zei slechts één van zijn medewer
kers te hebben verzocht de persbe
richten daarover te verzamelen om
precies te weten wat erin staat. Ko-
'omschrijver Jack Anderson had on
der meer in de Washington Post ge
schreven dat een dochtermaatschappij
van ITT (international telephone and
telegraph), Scott Lawn Products, gra-
(Zie slot pagina 3 kolom 3)
Brussel in een gesprek met jour-i
nalisten.
Het bestuur van het landbouw
schap heeft in zijn vergadering
woensdag aangekondigd dat op
de maandelijkse bespreking met
de minister van landbouw zal
worden aangedrongen op een
protest van de Nederlandse re
gering tegen de Amerikaanse
maatregel. De sojabonen wor
den onder meer gebruikt voor
veevoeder. Zowel ir. Lardinois
als de voorzitter van het land
bouwschap ir. Knottnerus
vreest prijsstijgingen door de
exportstop.
De negen EEG-ianden zijn de voor
naamste inporteurs van Amerikaanse
sojabonen en veekoeken van soja-pro-
dukten. Bonen en koeken dienen hier
voornamelijk als veevoeder. Het Ame
rikaans export-embargo houdt in dat
de EEG tot medio september van dit
iaar 50 procent van de bestelde soja
bonen en 40 procent van de bestelde
koeken geleverd zal krijgen.
Als de situatie blijft zoals ze is zijn
Europese tegenmaatregelen mogelijk,
aldus Lardinois. We zouden dat voor
zichtig kunnen doen, bijvoorbeeld
door heffingen te leggen op onze
graan ex port. Tegenover een volledige
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
Prijzen
Lardinois zei woensdag dat als gevolg
van de ontstane situatie de consumen
tenprijzen voor slachtpluimvee waar
schijnlijk omhoog zullen gaan. Van de
rundvleesprijzen verwacht hij niet dat
ze sterk zullen stijgen. De prijzen
voor rundvlees hebben momenteel een
dalende tendens. Voor de rundveefok-
kerïj is men meer afhankelijk van
gras dan van soja-produkten.
De kosten voor de varkensmesterijen
zullen ook toenemen, aldus de ver
wachtingen van de Europese land
bouwcommissaris. De mesters hebben
echter op dit ogenblik nog een marge
waarmee ze wat kunnen opvangen, zo
zei hij.
(Van onze weerkundige medewer
ker)
De weerkaart geeft een lucht-
dnikverdeling aan de grond plus
een stroming in de hogere lucht
lagen te zien welke beide als zeer
gunstig mogen worden genoemd
voor warm zomerweer. Wel daalt
de luchtdruk boven vrijwel ge
heel West-, Zuid- en Midden-Euro
pa langzaam, hetgeen in de ko
mende dagen de kans op de ont
wikkeling van een verspreid
warmteonweer doet toene
men.
Woensdagavond werd licht on
weer gemeld aan de Moezel en in
Frankrijk een fikse hui van 33
millimeter in Bretagne. De hitte
in Spanje duurt voort; Madrid
kwam op 37 graden en in het
binnenland is het nu al twee
dagen rond 40 graden. Bij ons
draait de wind iets verder naar
het Oosten, waarbij geleidelijk
weer warmere lucht wordt aange
voerd, in het binnenland rond of
boven 30 graden.
Boven de Noordzee ligt een
mistgebied, dat vrijwel nergens
het land binnenkomt en deze
kans wordt door de naar Oost
draaiende wind al weer kleiner.
De droogte die deze zomer tot nu
toe kenmerkt zal zich nog enige
dagen kunnen handhaven.
Zeeuws nieuws op de pagi
na's 2, 5 en 7.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1,3 en
11.
Sport op de pagina's 12 en
13.
Radio en televisie op pagina
15.
Financieel nieuws op pagina
17.
J. B. BECU: „VOOR
AKKERBOUW NOG
GEEN ALARM SLAAN"
VLISSINGEN De aanhouden
de droogte dreigt de Zeeuwse
fruittelers en landbouwers par
ten te gaan spelen. Met name in
de fruitteeltwereld bestaat gro
te ongerustheid. In sommige
gebieden in Zeeland, zoals in de
Quarlespolder, zijn scheuren in
de bodem ontstaan.
De scheuren in de kurkdroge grond
leveren nog geen directe schade aan
het fruitareaal op, maar willen de
fruittelers straks geen strop lijden
dan is veel regen volgens hef consu
lentschap voor de fruitteelt in Goes
(er zou minstens 30 mm regen moe
ten vallen) een bittere noodzaak.
Vooral de fruitteelt op de droogte
gevoelige grond heeft veel te lijden.
In de akkerbouw werd de situatie nog
niet van zodanige aard genoemd dat
at noclig is nu al alarm te slaan, maar
een feit is wel dat de droogte niet te
lang moet aanhouden.
„Droogteschade is er op dit moment
nog niet. Maar als de droogte aan
houdt dan zal die schade spoedig
komen. Overigens, die scheuren in de
grond, dat is tijdens deze dagen een
normaal verschijnsel", aldus een
woordvoerder van het consulentschap
voor de fruitteelt in Goes. De klein-
fruitteelt gewassen hebben onder deze
weersomstandigheden flink te lijden.
In het bijzonder de frambozen doen
het erg slecht. Dit komt niet alleen
vanwege de aanhoudende droogte,
maar ook door de stormschade van
april, toen vele gewassen vernield
werden. Dit alles heeft tot gevolg dat
de frambozenopbrengst dit jaar zeer
matig zal zijn. Met de rest van de
fruitteelt, zoals appels, peren, aardbei-
in, en de kersen, is het minder slecht I
De mogelijkheid de fruitteeltgronden
te bevloeien of regeninstallaties in1
werking te stellen wordt niet eens in;
overweging genomen. Enerzijds be
schikt men eenvoudig niet over dit
soort installaties, anderzijds is
vloeiing onmogelijk omdat er alleen
maar brak water in de directe omge
ving van de gronden aanwezig is.
Er kan op dit moment nog niet
worden gezegd dat de bomen er door
de droogte beroerder bij staan. Het
fruit groeit nog goed.
ikkerbouw
De heer J. B. Becu uit Groede, land
bouwer en voorzitter van de Zeeuwse
Landbouw Maatschappij (ZLM) meen
de dat met uitzondering van de onder-
drogende grond nog geen invloed van
betekenis is. „Er is nog geen enkele
reden tot alarm ,maar als het een tijd
zo doorgaat weet ik het nog niet",
aldus de ZLM-voorzitter. „Over het
algemeen is het zo dat het positieve
het negatieve in evenwicht houdt",
was de mening van de heer Becu.
Directeur ir. J. Minderhoud van de
'Wilhelminapolder' te Wiihelminadorp
zei de indruk te hebben dat de schade
in de akkerbouw nog niet zo groot is.
Hij wees er op dat in Zeeland de
temperatuur de laatste dagen lager is
geweest dan in de rest van het land.
„Maar", voegde de heer Minderhoud
er aan toe, „er zal deze week wel
regen moeten komen".
Overbeluwe
De aanhoudende droogte, vooral in
het oostelijk deel van de Overbetuwe
heeft de fruittelers daar voor grote
problemen geplaatst. Ook hier is het
zo dat de scheuren in de grond geen
directe schade aan de gewassen kun
nen leveren, maar wel zijn de fruit
telers geadviseer regeninstallaties in
gebruik te nemen. Voorts is men daar
ook tot bevloeiing van de gronden
overgegaan.
„Al zou net, nu op staande voet gaan
regenen, dan nog is er een flinke!
achterstand. We hebben gewoon
ernstig tekort aan neerslag. Daardoor
•klopt de verhouding van verdamping
neerslag en vochtigheidsgraad van de
grond niet meer", aldus een woord-i
voerder van het consulentschap voori
de fruitteelt in Tiel.
In westelijke richting is de Betuwse
grond van een zwaardere klei-samen-
stelling en niet zo snel volledig uitge
droogd. Maar ook daar heeft de "ko
peren ploert' echter al vele bressen in j
de bodem geslagen. „Van droogtescha
de is in de Betuwe tot op dit moment
echter ook nog geen sprake. Overi
gens is dit weer ideaal voor de ker
sen. De vrachten zijn van prima kwa
liteit en bij dit weer komt er geen
scheurtje in. Bij droogte is er ook
altijd weinig rot. Voor de aardbeien
is het bijna te droog, want de rijping
gaat met dit warme weer te snel. De
kilo's zullen er niet komen. De kwali
teit is goed, maar door de toppen in
de aanvoer, als gevolg van te snelle
rijping, zijn de prijzen voor de fruitte- I
Iers niet geweldig", aldus het consu-i
lentschap voor fruitteelt in Tiel. 1
Jjantlijn
cJÜL,over het
r^J 'opstarten' van de k-mcen-
I I tra Ie. Hen vriendelijk -V.uk,
waarin enkele 'voort' en 'te
erden ge-
de aard
vraag rij-
reële In-
overheid»-
an wei of het hier om een no
il, waarmee de vakbeweging
treft ovr-rt-- zij het kri-
ïziend - tot de orde van de
dag. Letterlijk slaat er In het stuk:
'Enerzijds kan het bij een snel slin
kende reserve aan fossiele brandstof
fen worden toegejuicht dat er ook
andere methoden zijn gevonden om Sn
de energiebehoeften te voorzien. An
derzijds moet echter onder ogen wor
den gezien dat blijkens elders opge
dane ervaringen kerncentrales poten
tiële gevarenbronnen zijn. waarbij het
risico bestaat dat bepaalde gevaren
nog niel of onvoldoende zijn onder
kend'. Een nogal onverbindende zin.
Vermoedelijk wordt echter aldus wel
vrij precies •/erwoord wat de gemid
delde burger over de kerncentrale
denkt. Maar in dit geval en in dit sta
dium desondanks onverbindend.
Het gaat hier om een onvermijdelijk
verschijnsel in het maatschappe
lijk bestaan: de overheid krijgt
dagelijks allerlei al dan niet belang
wekkende meningen te horen van
burgers of groepen van burgers, maar
ze komt er in vele gevallen niet veel
verder mee, zoals het hierbedoelde
stuk duidelijk maakt. Om misverstan
den te voorkomen: dat geldt vaak ook
van krantencommentaren, deze kolom
niet uitgezonderd. Allerlei betogen ach
teraf zijn soms boelend om er kennis
van te 'nemen, maar fungeren vaak als
de befaamde mosterd na de maaitijd,
nog afgezien van de vraag of de be
slissende instantie
op het moment van
de besluitvorming
wel anders kon.
Hier gaat het om
een onplezierig ne
venverschijnsel van de toenemende
bureaucratie: belangrijke beslissingen
moeten vele jaren in langdurige proce
dures worden voorbereid en kunnen
niet zo maar van de een op de andere
dag worden omgebogen. Bovendien
zijn de voorstanders van een bepaald
project vaak op te respecteren gron
den overtuigd van nun gelijk, men den-
ke in dit verband aan de Amsterdams®
metro-debatten.
Een opvallend voorbeeld uit de mili
taire bureaucratie biedt de histo
rie van de eerste wereldoorlog.
Toen Wilhelm II de mobilisatie had
gelast, werd hij op het laatste moment
door twijfel gekweld: hij wilde zijn be
slissing herroepen. Waarop de gene
rale staf hem liet weten dat een vol
strekte chaos het geval zou zijn: de
hele mobilisatie-machinerie met al
lerlei ingewikkelde treinenschema's
was al op gang gekomen en kon niet
meer worden stopgezet. Een extreem
voorbeeld, dat echter we! duidelijk
maakt hoe in bepaalde stadia van het
beleid beïnvloeding en ingrijpen bij
zonder moeilijk worden. Vandaar dat
in een moderne democratie openheid
zo bijzonder belangrijk is. openheid
vooral in het voorbereidend beleias-
staaium, zodat ddn nog invloed kan
worden uitgeoefend. Tegelijkertijd
echter betekent dit voor belanghebben
den b.v. vakbeweging, maar ook
media dat zij voortdurend actief
bezig moeten zijn, opdat een werke
lijke wisselwerking met. de beleidsop
vattingen tot stand komt,
In een dergelijk stadium kan het geen
kwaad bepaalde standpunten ex
treem te formuleren, mits men be
reid is naar de overwegingen ter an
dere zijde te luisteren en die als
dat althans mogelijk is in de eigen
beschouwingen te betrekken. Overigens
blijft in dergelijke gevallen de onver
bindendheid van bepaalde opvattingen
vaak een grote handicap. Dat komt
ook voor bij de overheid zelf, met na
me in de vertegenwoordigende licha
men. Zo is het de laatste tijd gewoonte
bij een commissaris- of burgemeesters-
vacature een 'profiel' op te stellen, een
lijst met eisen waaraan de nieuwe
functionaris moet voldoen. In negen
van de tien gevallen hebben ze in het
hele land hetzelfde stramien: de man
moet energiek zijn, behoort 'enerzijds
begrip te hebben voor bepaalde indus
triële ontwikkelingen, anderzijds te be
seffen dat een zorg voor het milieu een
eis van deze tijd is', niet te jong, niet
te oud, deze of gene partij aanhan
gend, niettemin boven de partijen
staand: een minister of een commis
saris kan er alle kanten mee op. Ook
bij dergelijke 'profielen' zou een mar
kantere formulering niet misplaatst
zijn.
U\e eerlijkheid gebiedt aan dit be-
t-A toog tvree punten toe te voegen.
In de eerste plaats dat diegenen
die consequent weigeren het 'ander
zijds' een plaats te geven r.aast hun
eigen 'enerzijds' onmiddellijk het ver
wijt krijgen dat ze zich aan polarisatie
schuldig maken. In de tweede plaats
moet er met betrekking tot de aanlei
ding tot dit betoog de verklaring
van de vakbeweging over de kerncen
trale op worden gewezen dat het
nier niet alleen om een verklaring ach
teraf gaat. Ei v/orden namelijk ook
enige wensen voor de toekomst gefor
muleerd: strenge veiligheidscontrole,
voorts niet eerder een tweede centrale
dan nadat 'gedurende een langere pe
riode is gebleken dat de bestaande
kerncentrale de veiligheid niet in ge
vaar brengt'. Maar vermoedelijk zal
de overheid daar ook wel aan denken.
Er is ten aanzien van deze zin eigenlijk
Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
