PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
FUSIE GIST-BROCADES
MET MENEBA EN CSM
Boersma: ook in 1974
'loonruimte' minimaal
Ziekte in Zeeuwse populieren kan
leiden tot rooien duizenden bomen
NIXON BLIJFT
NOG ZWIJGEN
Dit jaar 40 min winst verwacht
de krant
van zeeland
Verklaring na eind augustus
lm
MEER BOMMEN
OP CAMBODJA
INVENTARISATIE
IN AUGUSTUS;
DAARNA
INPLANT
NIET VATBARE
RASSEN
Delta-steen
der wijzen
D'o
216e jaargang - nummer 154
Dinsdag 3 juli 1973
AMSTERDAM (ANP) Aan alle onzekerheid rond de Centrale Suiker Maatschappij lijkt nu een einde te zijn gekomen. De kans is zeer
groot dat de onderneming, samen met Meneba (Meelfabrieken der Nederlandse Bakkerij) opgenomen zal worden binnen Gist-Brocades.
Door de fusie zal in Nederland een mammoetonderneming op het gebied van de voedingsmiddelen ontstaan, die dit jaar een omzet van
1,4 miljard zal behalen, een winst zal boeken van naar verwachting 40 min en werk zal geven aan ongeveer 12.500 man. De besturen
van de drie ondernemingen verwachten dat de werkgelegenheid door het samengaan niet zal worden aangetast. Men neemt zelfs aan dat
de verdere groei de werkgelegenheid juist zal bevorderen. De partners hebben op elkaar aansluitende werkterreinen. Suiker en melasse
van de CSM dienen tot grondstoffen voor de fermentatieprocessen van Gist-Brocades, terwijl de gistdivisie van Gist-Brocades en vele
van de Meneba-activiteiten zich richten op de meelverwerkende industrie.
SAN CLEMENTE (UPI, RTR)
President Nixon zal blijven
zwijgen over de Watergate-affai
re tot de senaatscommissie de
huidige fase hoorzittingen eind
augustus zal hebben beëindigd.
Dan zal de president de zaak in
een 'passend forum' bespreken,
zo heeft woordvoerder Ronald
Ziegler maandag meegedeeld.
Ziegler sloot de mogelijkheid van een
verschijnen van Nixon voor de com
missie of een gesproken of geschre
ven getuigenis voor de commissie zon
der meer uit. „De president zal de
Waitergate-zaak bespreken in wat hij
een passend forum acht. De president
meent dat hij een verantwoordelijk
heid draagt ten opzichte van het ambt
van president en de verdeling van
machten onder de grondwet. De presi
dent zal niet voor de commissie ver
schijnen of voldoen aan enig bepaald
verzoek de zaak te bespreken omdat
hij meent een verantwoordelijkheid te
hebben het prerogatief van de uitvoe
rende macht te handhaven".
Op de vraag of de speciale raadsman
van de president, Fred Buzhardt, de
houding van het Witte Huis weergaf
toen hij Dean onlangs een 'misdadiger
die bekend heeft' noemde antwoordde
Ziegler dat Buzhardt „als raadsman
van het Witte Huis" had gesproken.
Ziegler zei dat Nixon niet van te
voren had geweten dat Buzhardt dit
zou zeggen.
Senator Sam Ervin, voorzitter vai
GASBOM
BOEZINGE (BELGIË) (AP) Een
aantal mensen is door gas bedwelmd
nadat maandag te Boezinge, dat ligt in
de buurt van Yperen een gasbom af
komstig uit de eerste wereldoorlog
was ontploft.
Geen der slachtoffers hoefde evenwel
naar het ziekenhuis.
Nota
DE WERKGEVERSORGANISA
TIES VNO en NCW hebben samen
een discussienota uitgebracht,
waarin zij hun visie op de infla-
tiebestrijding geven. (Pag. 3)
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 4, 5 en 7.
Binnen- en buitenland op
pagina 1,3 en 9.
Sport op pagina 11.
Radio en tv op pagina 12.
Financieel nieuws op pagina
13.
senaatscommissie die het Watergate-
schandaal onderzoekt, heeft president
Nixon 'de grootste onderdrukker in
de geschiedenis van de presidenten
van de Verenigde Staten' genoemd.
Op een vergadering van de democrati
sche partij in Noord-Carolina zei de
senator dat de huidige regering plan
nen heeft beraamd om de individuele
vrijheden te vernietigen, die deel uit
maken van de geschiedenis van de
Verenigde Staten.
Volgens het Amerikaanse blad Time
heeft de Amerikaanse bond van vei-
voerspersoneel in 1972 zijn invloed
gebruikt om bijdragen te werven vooi
Nixons verkiezingscampagne bij men
sen in het gebied van Las Vegas,
Nevada, die leningen hadden gekregen
uit een sociaal fonds van de bond.
Archibald Cox, de speciale openbaar
aanklager voor de Watergate-affaire,
stelt een onderzoek in naar deze zaak,
aldus Time.
Tijdens de verkiezingscampagne heb
ben vrienden van ex-vakbondsleider
James Hoffa geld ingezameld. Charles
Colson, een voormalig adviseur van
Nixon, zou erop gezinspeeld hebben
dat in ruil voor deze steun de beper
kingen, die aan Hoffa's vakbondsacti
viteit waren opgelegd, opgeheven zou
den kunnen worden, aldus Ti-
AMSTERDAM: Voor informaties
over de fusie van CSM, Gist Croca-
des en Meneba is maandagmiddag
in Amsterdam een persconferentie
gegeven, waarop we hier zien v.l.
n.r. mr. F. Martin, president-direc
teur van de Meneba, voorzitter ir.
E. W. ter Horst van de raad van
bestuur van Gist Brocades en di
recteur I. Nieuwenhuijse van de
Centrale Suiker Maatschappij.
De CSM is de laatste weken zeer
het nieuws geweest. Eerst was er het
bod van collega-concurrent Suiker
Unie in Rotterdam, later gevolgd door
een nieuwe bieding van Koninklijke
Sehollen-Honïg. De CSM voelde wei
nig voor samenwerking met deze on
dernemingen. Het bedrijf knoopte on
derhandelingen aan met een 'Neder
landse onderneming', die nu dus ge
leid hebben tot de principe-overeen
komst tussen Gist en Meneba.
Het ligt in de bedoeling, zo is maan
dagmiddag op een persconferentie ge
zegd, dat Gist de aandeelhouders van
CSM en Meneba'een omruilaanbod zal
doen. Of Gist-Brocades de naam
wijzigen is nog niet bekend. Het r
we omruilaanbod zal gelijk of hoger
zijn dan het laatste bod van KSH, zo
is gezegd. KSH bood 900 in conver
teerbare obligaties plus 50 in con
tanten en de Suiker Unie deed een
bod van 900.
Om nu de nodig» rust rond de CSM
te verkrijgen, zijn "geëigende maatre
gelen' getroffen, die moeten beletten
dat nog weer een bod op de CSM
komen. „Wij voelen er niets voor
weer geconfronteerd te worden met
een nieuw bod. We hebben nu een slot
op de deur", aldus CSM-directeur J
Nieuwenhuijse op de persconferentie.
Waaruit die 'geëigende maatregelen'
bestaan wilde men niet bekend ma
ken.
De besprekingen tussen de dri part
ners zijn in 'een bijzonder goede sfeer
verlopen en zullen met voortvarend
heid worden voortgezet". Men wil op
zo kort mogelijke termijn nadere me
dedelingen doen. Het officiële pros
pectus wordt binnen ongeveer twee
maanden verwacht. De opschorting
van de notering van de aandelen
CSM, Gist en Meneba zal naar ver
wachting binnen enkele dagen opgehe
ven worden.
De contacten tussen Gist. Meneba en
CSM zijn al geruime tijd geleden
begonnen. Zij droegen tot voor kort
een vrijblijvend, verkennend karakter
en vonden met tussenpozen plaats.
Door de ontwikkelingen van de laat
ste tijd rond de CSM zijn zij in een
stroomversnelling gekomen. De bestu
ren achten de fusie voor alle betrok
kenen medewerkers, aandeelhou
ders, leveranciers en afnemers een
goede zaak. De ingelichte Nederlandse
Bietentelersfederatie heeft zich in
principe akkoord verklaard. Voor de'
18.000 bietentelers, die leveren aan de'
CSM, betekent het samengaan dat zij;
het contact met de onderneming zul
len behouden.
Directeur Nieuwenhuijse wilde niet
uitsluiten dat er nog hogere biedingen
op zijn onderneming komen, „Daaro
ver kan dan gepraat worden, maar
wij willen geen speelbal meer zijn.
We moeten niet zover komen, dat
onze bietentelers door al het rumoer
hun produkten elders gaan verkopen",
zo zei hij op de aandeelhoudersverga
dering van de CSM, die was uitge
schreven ter gelegenheid van het bod
van de Suiker Unie.
Het oorspronkelijke karakter van de-
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
TOKIO: Als een dreigende on
weerswolk stormen hier 87 vissers
boten door de Baai van Tokio uit
protest tegen een plan van de
hoofdstedelijke overheid een vuil-
eiland te laten storten in het
stroomgebied rond Tokio. Duizen
den Japanse vissers hébben de af
gelopen week demonstraties ge
houden omdat ze grote verliezen
lijden door kwilcvergiftiging en de
veiligheidsmaatregelen van de Ja
panse regering om de afzet te be
lemmeren van vis met een te hoog
kwikgehalte.
VOOR INKOMENSBELEID VEEL TIJD NODIG
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG Minister Boersma van sociale zaken blijft er bij dat er voor het ontwerpen van een
echt inkomensbeleid nog geruime tijd nodig zal zijn. Drie tot vier jaar is nodig om daaraan gestalte
te geven. Ook voor 1974 zou hij graag zien dat er tussen werkgevers en werknemers weer afspraken
worden gemaakt over het arbeidsvoorwaardenbeleid. Voor volgend jaar zal de te verdelen loon
ruimte' uiterst minimaal zijn. Staatssecretaris Mertens van sociale zaken zal al het mogelijke doen
om voor bet eind van dit jaar het wetsontwerp over de volksverzekering tegen arbeidsongeschikt
heid (vao) bij het parlement in te dienen.
Dit bleek maandag tijdens een ken
nismakingsbijeenkomst van de beide
bewindslieden met de pers. Drs.
Boersma had geen bijzondere nieuwe
beleidsvoornemens bekend te maken.
Zijn knelpunten blijven als in de vori
ge periode bestaan op gebieden als
sociaal overleg, werkgelegenheid, soci
ale voorzieningen, inkomenspolitiek.
resul
taten van de grond te tillen. „En zelfs
vier jaar is dan nog kort", aldus de
minister.
Wat het inkomensbeleid betreft, drs.
Boersma meent dat alleen gevorderd
kan worden als men in fasen denkt.
Er ontbreken nog teveel gegevens om
nu al aan een afgerond beleid te
kunnen denken. Dit jaar moet er met
name belangrijk resultaat komen op
het punt van de openbaarheid der z.g.
overige inkomens. Een moeilijkheid is
WASHINGTON (RTR) De Ameri
kaanse luchtmacht heeft de afgelopen
dagen het aantal bombardementen op
doelen in Cambodja met 50 procent
opgevoerd, zo heeft een woordvoerder
van het ministerie van defensie in
Washington maandag meegedeeld.
Volgens het Pentagon worden nu
meer dan 200 aanvallen per dag uitge
voerd. Dit is niet gedaan om nog
zoveel mogelijk aanvallen uit te voe
ren voordat 15 augustus een einde
moet komen aan de luchtaanvallen
zonder speciale toestemming van het
congres, maar omdat het weer is
opgeklaard, zo zegt men.
de benadering van de zg. vrije beroe
pen- Deze sector is aanzienlijk minder
strak georganiseerd dan die van de
vakcentrales en de industriële werkge
vers. Bovendien is
zeer uiteenlopend.
De te verdelen ruimte voor 1974 zal
bovendien uiterst minimaal zijn. „Het
gaat om tienden van procenten'',
dus de minister. „Je kunt het wel
opkloppen, maar dan stijgt de loon
som weer sterk, met alle inflatoire
gevolgen van dien. En het werkelijke
resultaat is niet meer. De helft van ae
ongeveer 4 procent produktiviteitsstij-l
ging is nodig voor de automatische
groei van belasting- en premiedruk.
Van de rest zal door de voorgenomen
stijging van de belastingdruk al veel
in beslag worden genomen".
Sociale premies
Minister Boersma en staatssecreta
ris Mertens menen dat de groeinorm
van 3 procent voor de sociale verzeke
ringen (in vier jaar) wel ongeveer
kan worden gerealiseerd. Tenminste,
als er geen tegenvallers komen, zoals
vorig jaar met de stijging van de
WAO-kosten. De voorgenomen VAO
blijft buiten die drie procent als die
althans geheel nodig is voor andere
voorzieningen. Maar misschien is, al
dus de heer Mertens. een beperkte
opzet van die nieuwe verzekering nog
Zie slot pagina 3 kolom 6
VOORAL NA OORLOG EN RAMP LANGS WEGEN EN OP DIJKEN INGEPLANT
VLISSINGEN In vrijwel alle
delen van Zeeland treedt mo
menteel sterfte op onder een
tweetal vooral langs wegen en
op dijken frequent ingeplan
te populierenrassen. Hoewel
Staatsbosbeheer eerst na deze
zomer gereed zal zijn met een
inventarisatie van de gevolgen
van dit verschijnsel wordt nu
reeds gesproken over een ern
stige zaak, die vermoedelijk zal
leiden tot het rooien van dui
zenden bomen.
Bij Staatsbosbeheer heeft men op dit
moment nog geen exact inzicht in de
gevolgen van deze sterfte onder de
populieren, maar wel kan worden ge
zegd dat het populierenbestand in
westelijk Zeeuvvsch-Vlaanderen het
ergst getroffen is en dat sterfte ook
voorkomt op Zuid- en Noord-Beve-
lantl, Schouwen-Duiveland en Tho-
len.
Na de oorlog en vooral ook na de
ramp van '53 zijn in Zeeland veel
populieren ingeplant., door particulie
ren zowel als door gemeenten, de
waterschappen en door de provinciale
waterstaat. Dit gebeurde veelal op
advies van Staatsbosbeheer. De snel
groeiende populieren droegen bij tot
een spoedig herstel van het land-
schapsschoon. Bij Staatsbosbeheer
heeft men er overigens al ideeën over
hoe men de aantasting van het land-
schapsschoon door deze sterfte onder
de populieren zo snel mogelijk kan
herstellen: door het inplanten van po
pulierenrassen, die niet gevoelig zijn
voor de ziekte die zich thans voordoet
in veelvuldig in Zeeland ingeplante
soorten als de Populus Serotina en de
Populus Serotina 'Erecta', twee rassen
die vatbaar zijn voor de schimmel
ziekte marssonina. Want het is voor
vrijwel honderd procent zeker, dat
deze bladvlekkenziekte de oorzaak is
van de sterfte onder deze hoog op
gaande bomen. Als verschijnsel is de
ze sterfte overigens niet te binden aan
het jaar 1973, zo lichtte ons ir. F. N.
Zwart toe. consulent van het land
schapsbouwbureau van Staatsbosbe
heer in Zeeland,
Het is een proces dat mogelijk al tien
jaar voortwoekert, juist in beide
noemde rassen, die onder meer na de
ramp veelvuldig in Zeeland zijn i
geplant. Opmerkelijk is in dit verband
ook, dat zich elders in Nederland
althans op dit moment waarneembaar
geen versterking van de ziekte
voordoet. Dit sluit overigens de moge
lijkheid van infecties elders in het
land niet uit, want het. ziekteverloop
kan een proces van jaren zijn. De
infectiebiologie van de schimmelziekte
marssonina ziet er als volgt uit: in
het voorjaar komt de schimmel via
infectiemateriaal op de bodem door
windverspreiding op de bladeren te
recht Dan kan. bij bepaalde klimato
logische omstandigheden de factor
vocht speelt hierin een grote rol
het ontluikende blad worden aange-
-tast. Dat gebeurt in de maanden april
en mei. Na het infecteren ontstaan
vlekken op de bladeren. Bij een be
paalde vochtigheidsgraad treedt een
proces op, waardoor de infectie zich
heel snel, van blad tot blad en van
boom tot boom kan verspreiden. Dit
kan exploderen en manifesteert zich
per jaar eerst goed duidelijk eind juli
en in augustus, als de zieke bomen
het blad te vroeg moeten laten vallen.
Het blad functioneert dan niet meer
in de biologie van de boom. geeft de
boom geen voedsel meer en dat heeft
de nadelige consequentie, dat de aan
getaste populier niet meer voldoende
reserve-voedsel kan verzamelen voor
de winter. Er is dan sprake van een
evenwichtsstoornis tussen kroon en
wortel van de boom en het gevolg
van dit alles is dat een gedeelte van
het wortelstelsel afsterft. De hoorn
kan hierdoor van jaar op jaar verder
verzwakken, tot het kritieke punt is
bereikt. Dit blijkt voor veel bomen in
1973 het geval te zijn. De sterfte is
omvangrijk, eigenlijk meer aan ver
wacht. waarbij nog eens komt dat
men de gevolgen van de marssonina
1973 dus eerst eind juli en in augus
tus zal kunnen constateren.
(Zie slot pagina 2 kolom 6)
m
punt v
pas verschenen not»-
Oosterschelde van minis
ter Westerterp bevat
géén letter nieuws, maar zet
wel alle problemen rond af
sluiting of openhouden keu
rig op een rij. Uit een ook
inventarisatie is het wn uit
stekend stuk. aanzienlijk beter dan de
nota uit februari 1972 van rijkswater
staat 'Het deltaplan in het licht van d<-
laatste ontwikkelingen'. Deze nieuwe
nota uitgekomen onder verantwoor
delijkheid van de minister zeil be
schouwt de afsluiting van de Ooster-
schelde eerst recht 'in het licht van de
laatste ontwikkelingen'. Zo gaat ze in
op enkele projecten, die de laatste tijd
naar voren zijn gekomen, namelijk het
plan-Meijer aanleg van een dam in het
Keeteni en het voorstel van de Delftse
studenten verschenen onder de titel
'Zeeuwse meer?' (stormvloedkering in
de mond van de Oosterschelde). Tevens
worden diverse milieufactoren omstan
dig behandeld, waarbij diepgaand aan
dacht wordt besteed aan het onderzoek
dat inzake deze problematiek in hei
kader van de afsluitingsv,-erken wordt
verricht. In dit nieuwe stuk wordt po
lar! sering zoveel mogelijk vermeden
over de tegenstelling 'milieubevelliging'
tegenover 'overstromingsbeveiliging'
wordt bijvoorbeeld de vraag gesteld of
deze beide elementen niet 'naast elkaar
moeten worden geplaatst' in stede van
tegenover elkaar. Geen nieuw geluid-
het klinkt als de echo van het debat in
de Zeeuwse staten in september vorig
jaar, waar in meerderheid dezelfde op
vatting werd gehuldigd.
Inventariseren: voor wie? In formele
zin: voor de tweede kamer. Daar is
het stuk immers ingediend. In mate
riële zin echter is de nota vooral be
doeld als een handreiking voor de com
missie, die nu binnenkort zal worden
ingesteld. De minister-president heeft
vorige week verklaard dat de zeven le
den in de komende ministerraad zullen
worden benoemd, een opmerking die
vermoedelijk te optimistisch is ge
weest. We hebben begrepen dat het in
deze vakantietijd niet eenvoudig is alle
gewenste singuliere figuren te benade
ren. Vermoedelijk zal ef nog wel enige
tijd mee heengaan
vóórdat de commis
sie op volle toeren
aan het werk kan en
dat heeft onvermij
delijk consequenties
voor de termijn van rapportage. In de
nota wordt betoogd dat het van groot
belang is 'dat de commissie snel tot
resultaten komt'. En in de opdracht,
wordt gesproken over 'uiterlijk zes
maanden na haar installatie'. Het ziet
er desondanks naar uit dat het rapport
zeker niet voor maart- ter talel komt.
En dan nog is het vermoedelijk niet
zover, dat onmiddellijk al besluiten
fiantlijn
kunnen worden genomen.
De minister heeft namelijk meege
deeld dat hij het rapport indien
het daartoe aanleiding geeft aan
het provinciaal bestuur van Zeeland
zal sturen en aan de betrokken water
schappen: zij worden dan in de gele
genheid gesteld hun standpunt kenbaar
te maken. In dat geval zal hij het te
vens om advies doen toekomen aan de
raad van de waterstaat. Een naar ons
gevoel juiste procedure, die duidelijk
recht doet aan de verantwoordelijkhe
den van directbetrokkenen: het provin
ciaal bestuur en de waterschappen. Wat
het provinciaal bestuur betreft: de hier
voorgestelde gang van zaken sluit aan
bij het debat in de Zeeuwse staten in
september vorig jaar. Er zijn toen
niet voor de eerste keer trouwens
enkele moties over deze problematiek
aangenomen, die we wezen er al op
precies in de lijn van de huidige nota
liggen: niet het tegenover elkaar stellen
van milieuveiligheid en waterstaatkun
dige veiligheid, maar een combinatie
van beide elementen. Wanneer de nieu
we commissie op basis van de nota-
Westerterp met bepaalde suggesties
zou komen, lijkt het ons inderdaad
vanzelfsprekend dat daarover een sta-
tendebat komt.
Sterker nog: het heeft ons verbaasd
dat de minister het stuk alleen dan
aan het provinciaal bestuur en de
waterschappen zal sturen 'als het rap
port daartoe aanleiding geeft'. Zou het
niet beter zijn dat in ieder geval te
doen Dat geldt zeker voor de raad
van de waterstaat: dit college wordt in
vrijwel alle belangrijke waterstaatsza
ken geraadpleegd, het is het belang
rijkste adviescollege van de minister.
Nu het om de Oosterschelde gaat
het grootste waterbouwkundig project
van deze tijd zou er niettemin een
kans zijn dat de minister deze raad
buiten beschouwing laat: het komt ons
voor dat de procedure die de minister
in zijn nota heeft voorgesteld, niet
eventueel maar in ieder geval zal moe
ten worden gevolgd. Dat wil zeggen:
het rapport dient om bericht en raad
te worden gezonden aan het provin
ciaal bestuur, opdat de staten er over
kunnen spreken, aan de waterschappen
en in ieder geval aan ae raad van öe
waterstaat. Een behandeling in deze
colleges kan op korte zo nodig voor
te schrijven termijn geschieden.
Daarna volgt zoals de nota aangeeft
de besluitvorming binnen de rege
ring, waarna de beide kamers op öe
hoogte worden gebracht.
TJet- laat zich alles bijeengenomen
1 aanzien dat het zeker volgend voor
jaar op zijn vroegst wordt
voordat de besluitvorming in een de
finitieve fase komt. Waar het nu in de
eerste plaats om gaat is de benoeming
van de commissieleden en vooral ook
van de voorzitter: iemand met grote
bestuurlijke ervaring die 'het vertrou
wen geniet van brede lagen van de be
volking'. Een beperkende, maar tevens
Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
