PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT VERZET IN KAMER TEGEN DE COLLEGEGELD-VOORSTELLEN Nixon en Rrezjnev: 30 oktober overleg troepenvermindering Waterschappen krijgen zuiveringstaak Ter Woorst (kvp en arp): redenen niet gegrond DEAN: NIXON WILDE HET GERECHTELIJK ONDERZOEK BLOKKEREN 3 moties Kribbigheden M.E.V. Twist Pagina 2 Dinsdag 26 juni 1973 216e jaargang - nummer 148 (Van onze onderwijsredacteur) DEN HAAG De oude regeringspartijen, waaronder dus ook KVP en ARP die nu de regering-Den Uyl steunen, zijn niet van plan minister Van Kemenade (onderwijs) zomaar zijn gang te laten gaan met het collegegeld. De KVP'er Ter Woorst, sprekend ook namens de ARP zei maandag in de tweede kamer letterlijk: „Wij hebben meegewerkt aan de collegegeldwet-1972 en deze wet uitgewerkt tot een billijk en sociaal aanvaardbaar stelsel, positief gericht op de minst draagkrachtigen. Voor een verandering van de huidige collegegeldwet zal de minister met gegronde redenen moeten komen. Laat ik er geen misverstand over laten bestaan: de genoemde redenen worden door ons niet als gegrond aange merkt". de Watergate-zaak. ONTHULLENDE GETUIGENIS IN WATERGATE-ZAAK (Van onze correspondent) WASHINGTON President Nixon was niet alleen bekend met, maar was ook actief betrokken bij de campagne van het Witte Huis om het gerechtelijk onderzoek naar het Watergate-schan- daal te belemmeren en zo mogelijk te blokkeren. Nixon beloofde amnestie voor Howard Hunt het staflid van het Witte Huis bij de inbraak betrokken was en veroordeeld werd als Hunt zou blijven zwijgen. Hoewel Nixon op 21 maart gewaarschuwd werd dat hij door 'de kanker van Watergate' aangetast zou kun nen worden wanneer de feiten niet meteen openbaar werden ge maakt, besloot de president de doofpotcampagne voort te zetten. Dit vertelde John Dean maandag jor de Watergate-commissïe van de maat. „Het is mijn oprechte mening dat hoewel de president erbij betrok- ■as, hij zich niet de gevolgen realiseerde", zei Dean, „en ik hoop dat wanneer de feiten bekend zijn, het de president vergeven zal worden". De directeur van een liberale lande lijke organisatie die op de bres staat voor de burgerrechten (de American Civil Liberties Union), Charles Mor- zei dat hij er niet meer aan twijfelde dat president Nixon nog vóór het eind van dit jaar afgezet zou worden. De getuigenis van Dean nam de hele dag in beslag. Hij las een verklaring voor van 90 pagina's, waaruit duide lijk werd dat het Witte Huis en alle topfiguren van de herverkiezingscom missie betrokken waren bij een mas sale poging om te voorkomen dat het Watergate-schandaal verder zou gaan dan de arrestatie van de op heterdaad betrapte inbrekers. Tot deze pogingen behoorden het beïnvloeden van de rechters, officie ren van justitie, het ministerie van justitie, de binnenlandse veiligheids dienst. een senaatscommissie die het schandaal al eerder dreigde te onder zoeken, een poging om de buitenland se inlichtingendienst erbij te betrek ken, en ten slotte ook pogingen om de huidige senaatscommissie in het laten lopen van het Witte BE" NKV BINNEN HET NKV is onenigheid ontstaan over het vraagstuk van de inkomensverdeling, (pag. 3). Dura MINISTER Gruijters laat een on derzoek instellen naar de levens kansen van de Rotterdamse wo- ningbouwfabriek Dura, de ontslag aanvraag van 250 mensen is tot donderdag uitgesteld (pag. 12). Nieuws uit Zeeland op pag. 2, 4,5, 6 en 7 Binnen- en buitenland op pag. 3,9,12 en 15 Sport op pag. 10 en 11 Radio en tv op pag. 13 Beurs en economie pag. 15 Verklaring Dean noemde de staf van het Witte Huis een „do it yourself"-staf, die gemotiveerd werd door een ziekelijke angst voor de anti-oorlogsdemonstra ties en „een onverzadigbare lust voor geheime inlichtingen". Dean stelde, dat president Nixons topassistenten Haldeman en Ehrlichman eropuit wa ren om aan te tonen dat de demon-' straties het werk waren van complot ten van buitenlandse regeringen en dat zij de rapporten niet wilden gelo ven die aantoonden dat daar geen sprake van was. Bij één gelegenheid werd zelfs op verzoek van Haldeman een man uit een park voor het Witte Huis verwij derd, omdat hij een hord met een kwetsende leus bij zich had die vanuit het Witte Huis gelezen kon worden- Een van Nixons stafleden stélde toen voor een paar „sterke jongens" in te schakelen om de man uit te schake len, maar hij werd ten slotte door politiebemiddeling naar een minder opzichtige plaats gebracht. Dean ver telde dat wanneer de president het land bereisde, grote voorzorgsmaatre gelen werden genomen om ervoor te zorgen dat hij de demonstranten niet toen dit niet lukte. Manipulaties Deans verklaring bevatte zoveel ge gevens en zoveel namen, dat een vol ledig overzicht van de interne manipu laties van het Witte Huis om het schandaal de kop in te drukken, bijna alleen mogelijk was voor experts. Hij vertelde dat in opdracht van het Wit te Huis al enkele uren nadat bekend (Zie slot pagina 3 kolom 2 Bezwaar had Ter Woorst tegen liet plan van de regering om de boyeot ters verder ongemoeid te laten; be zwaar ook tegen de voorgestelde ver rekening van de duizend gulden die dit jaar betaald zijn in bet studiefi nancieringsstelsel dat per september 1971 wordt ingevoerd. Alles bijeen zou dat namelijk betekenen dal er dan dit jaar gratis gestudeerd is. Dat kunnen beide partijen, die omwille van de duizend-guldenwet zoveel hebben moe ten „afzien" niet op zich laten zitten. Maar als er toch verrekend gaat wor den, dan ook voor degenen die tussen nu en september 1974 de universiteit verlaten, aldus Ter Woorst. Deze groep dreigt tussen de wal en bet schip te raken. De regering zou een nieuwe rechtsongelijkheid scheppen, als ze haar plan op dit punt niet zou wijzigen, terwijl ze zegt juist rechts ongelijkheid te willen opheffen. Hier over waren overigens alle sprekers het met de KVP'er eens. Minister van Kemenade betoogde dat het er niet om gaat de duizend- guldenwet voor dit jaar ongedaan te maken.'maar de ongelijkheid die er door tussen verschillende groepen stu denten is ontstaan, weg te nemen. Dat heeft dan wel tot feitelijk gevolg, dat er inderdaad gratis gestudeerd blijkt te zijn. Voor de „categorie tussen wal en schip' zegde minister 10e nog eens zeer serieus te willen bestuderen, hoe ook voor haar rechtsgelijkheid zou kunnen ontstaan. Wellicht zou toch nog naar analogie van de verreke ningsmethode een soort restitutie mo gelijk zijn. De financiële gevolgen daarvan zouden met de minister van financiën bekeken moeten wor den. Veel sprekers, maar met name weer die uit de oude regeringspartijen, daagden de minister uit te laten zien. dat de wet toestaat nu al terwijl de duizend-guldenwet nog geldt eeni termijnbetaling mogelijk te maken, waardoor die wet wordt ontkracht. Het is immers de bedoeling de stu denten in september 500 gulden te laten betalen en als de collegegeldver laging eenmaal is aangenomen, de tweede termijn van 500 gulden verval len te verklaren. De duizend-guldenwet kent de mogelijkheid van betaling in termijnen niet. De minister antwoordde, dat de wel aan de Kroon overlaat regelingen te treffen voor vermindering, kwijtschel ding, en terugbetaling van het college geld. In het verleden is op die basis aan alie ouderejaarsstudenten vrijdom van collegegeld gegund. Dat is volgens de minister een veel ruimere interpre tatie dan een regeling die betaling in DEN HAAG (ANP) Bij het debat over de nieuwe collegegeld-regeling heeft de CH-w oordvoerder Van Leij- enhorst vannacht in tweede termijn twee moties ingediend. In een eer ste motie vraagt hij de regering dat het niel-betaalde collegegeld over 1972 -1973 alsnog wordt ingevorderd. In de motie wordt gezegd, dat de uitvoering van de collegegeldwet onverkort moet worden uitgevoerd. De tweede motie heeft betrekking op de toezegging van oud-minister Van Veen tot het verstrekken van een stu dielening tot maximaal ƒ3500,aan meerderjarige studenten. In deze mo tie wordt gevraagd aan deze toezeg ging met ingang van het studiejaar 1973-'74 gestalte geven. Een derde motie was afkomstig van de WD-woordvoerder Van Dijk. De in-1 voering van een gespreide betaling van het collegegeld bij algemene maatregel van bestuur wordt daarin in strijd ge noemd met letter en geest van de col legegeldwet. VAN KEMENADE twee tcrmijmAi mogelijk maakt. Aan gezien deze vrijstelling nooit verzet in de Kamer heelt opgeroepen, zou de nu voorgestelde regeling dat ook niet behoeven te doen. zo meende de mi nister. De PSPS-er Van der Spek stelde dat de beleidsvoornemens 'zeer nega tief' moeten worden beoordeeld. De CH-woordvoerder Van Leijenhorst wees er op. dat beide bewindslieden met hun brief 'een flinke bijdrage hebben geleverd om de problemen op dit gebied te vergroten". Fel trok vooral De Brauw <DS'70) van leer. die vorig Jaar als minister de duizend-guldenwet door het parle ment sleepte. Hij noemde het een illusie van de regering, als zij hoopt de rust aan de universiteiten terug te i doen keren. De boycotters zullen ook de 500 gulden weigeren te betalen- Wie in september 500 gulden betaalt, staat geregistreerd: hij verliest daar mee de kans om de tweede 500 gul den te ontduiken, wanneer de Kamer straks zou bepalen dat het collegegeld ongewijzigd blijf:aldus De Brauw. De VVD'er Van Dijk ging nader in op de kusten van de regeringsplannen. Met de 25 miljoen die de voorjaarsno ta van de minister van financiën voor de schade nodig denkt te hebben, zal i de regering volgens hem niet uitko-; men. Immers, ze wil ook nog moge-1 lijk maken dat een student een schuldbekentenis ad 500 gulden tekent in plaats van contant te betalen. Ook daarvoor zal toch geld aanwezig moe ten zijn. want met schuldbekentenis sen betaal je geen professoren, aldus Van Dijk. De sprekers van PvdA en D'66, Mas- man en Wilbers, die indertijd fel te gen de voorstellen van De Brauw hebben gevochten, toonden zich maan dag tevreden leden van regeringspar tijen- Alleen Jansen van de PPR vond de voorstellen van de regering si echte compromissen 'met KVP en AR sa men opgesteld) van compromissen (tussen de drie progressieve partijen) - De regering had volgens hem in haar brief aan de Kamer, waarin zij de collegegeldplannen beschrijft, een dui delijke politieke visie moeten geven. Bij de duplieken toonden de heren De Brauw. Ter Woorst. Van Leijenhorst en Van Dijk zich teleurgesteld over het ministeriële antwoord. PvdA-afge- vaardigde Masman noemde het ant woord 'uitmuntend'. Het debat duurde vannacht om 2 uur nog voort. „BETERE VOORUITZICHTEN OP VERMINDERING VAN DE SPANNING" SAN CLEMENTE, PARIJS (RTRJJPA) President Nixon en partijleider Brezjnev hebben maan dag in een gezamenlijk slotcommuniqué verklaard dat hun besprekingen de vooruitzichten op het I verminderen van de spanning in Europa en elders hebben verbeterd. Inzake de kwestie van het I Midden-Oosen hebben zij blijkbaar geen overeenstemming kunnen bereiken. De twee leiders maken in het niqué bekend dat de lang verwachte conferentie tussen de NAVO en het Warschau-pakt over wederzijdse troe penvermindering in Midden-Europa op 30 oktober zullen beginnen. De 17 bladzijden tellende verklaring zegt dat 'de VS en de Sowjet-Unie grote betekenis toekennen aan de onderhan- de veiligheid' van alle deelnemers. De' delingen over een wederzijdse troe-; westelijke aanduiding 'wederzijdse en J evenwichtige troepenvermindering' pen- en bewapeningsvermindering de daarmee gepaard gaande maatrege len in Midden-Europa'- Besluiten van deze conferentie moeten i 'wederzijds aannemelijk' zijn en be rusten op de "basis van onverminder- •ordt niet gebruikt en ook ontbreekt het woord 'evenwichtige' in de verkla ring- Het communiqué zegt verder dat de> topconferentie die een week heeft ge-I duurd aanmerkelijke vooruitgang bij het oplossen van wereldproblemen te zien geeft, behalve in het Midden- Oosten. „Elk der partijen heeft zijn standpunt inzake dit vraagstuk uiteen gezet". Dat is de gebruikelijke diplo matieke taal voor het voortduren van een politiek meningsverschil- Het communiqué weerspiegelt de geestdriftige verklaringen die de presi dent en de partijleider over hun be sprekingen al hebben afgelegd. Het (Zie slot pagina 3 kolom 5) PROVINCIALE STATEN BESLOTEN IN MEERDERHEID: TEGENVOORSTEL PVDA-PPR WEGGESTEMD MIDDELBURG Dc negen water schappen krijgen liet kwaliteitsbeheer over het oppervlaktewater in Zeeland, dat niet onder liet rijk ressorteert. Gistermiddag hebben provinciale sta ten zich niet een ruime meerderheid uitgesproken voor deze opdracht het kader van de nieuwe wetgeving op de waterverontreiniging. De princi pebeslissing viel aan het eind van een uitvoerig debat over een 'tegenvoor stel' van de fracties van PvdA en PPR om niet de waterschappen, maar eigen provinciale dienst (provinciale waterstaat) met deze zogenaamde ac tieve zuiveringstaak te belasten. Uit eindelijk kreeg een motie-Huijbreclit in deze richting alleen de stemmen van PvdA (minus de beide pvda-gede- puteerden). PPR en D'66 mee. Vooral om practische redenen was besloten dat het tegenvoorstel het eerst in behandeling zou komen. Er zou dan tenminste een antwoord zijn gegeven op de vraag aan wie de zorg van de zuiverheid van het oppervlak tewater zou moeten worden toever trouwd. Het debat in tweede instantie spitste zich 's middags en 's avonds toe op het voorstel van gedeputeerde staten en de details daarvan, zoals de wijziging van het algemeen Zeeuws waterschapsregelement en de andere regelementen, die op deze materie betrekking hebben- PvdA en PPR stelden zich zeals bekend op het standpunt dat de nieuwe actieve zuiveringstaak moet -.vonten beschouwd als een deeltaak in het totale milieubeheer, dat. de provin cie die taak niet uit handen moet geven, maar dat met een eigen provin ciale dienst voor dat kwaliteitsbeheer van het water een start kan worden gemaakt voor een grotere eigen mi lieudienst. De heer P- J. Huijbrecht (pvda): „We hebben allen belang bij zuiver polderwater. Een opdracht als deze moet daarom niet naar een doel- corportatie, die een waterschap is, maar is een zaak van algemeen be heer". Zwaar woog voor de indieners van het tegenintitatief ook het toe zicht. „Wanneer net beheer bij de provincie zelf blijft kunnen-provincia le staten rechtstreeks meebesturen, hebben zij budgetrecht. Gaat de hele zaak naar de waterschappen, dan is de zeggenschap maar voor een klein stukje aanwezig". Gedeputeerde mr. J-: F. G. Schlingemann vond dat de heer Huijbrecht knap probeerde aan te tonen, hoe klein de invloed van de staten wel is bij een constructie van. de waterschappen als kwaliteitsbe heerders, maar hij was het toch niet. met hem eens. „Wij. gedeputeerde sta ten moeten verantwoording afleggen aan de staten over het beheer dat de waterschappen uitoefenen, daarnaast zijn er de commissies van milieube heer en waterstaat, waarin de staten zich kunnen laten horen en bovendien legt u de controle via de besturen van ie waterschappen (waarin nu ook de vervuilers, die moeten betalen, zitting aebben) bij de direct belanghebben- :n één hand AR-woordvoerder W. Huson maakte aan het begin van het debat, mede namens de fracties van CHU, KVP. VVD en SGP duidelijk dat men van deze kant in principe de voorkeur gaf aan de waterschappen als hoeders over de kwaliteit van het oppervlakte water- Later, toen de beslissing al was gevallen, kwamen de afzonderlij ke fracties nog met een uitvoerige argumentatie rondom hun standpunt. Uiteenzettingen die op dat moment eigenlijk een beetje overbodig waren geworden. De heer Huson noemde als hoofdelementen voor de keuze-water schappen: de zorg voor het beheer van de waterhoeveelheid en de water kwaliteit komt in één en dezelfde hand, bestuurlijk gezien is de invloed van de gekozen vertegenwoordigers in de waterschappen het grootst, via de verordening en via het toezicht van gsj hebben provinciale staten hun duide lijke invloed en het kostenbesef in aanmerking genomen kan een op dracht aan de waterschappen moge lijk besparend werken. D'66-er J. Roodenburg liet eerst zijn standpunt nog wat in het midden. Hij vond de oplossing-waterschappen aan trekkelijke kanten hebben, maar zag bezwaren bij de oprichting van één technologische dienst voor negen wa-j terschappen. „Wanneer de provincie de zuivering aan zich houdt is er del mogelijkheid om het snelst resultaten ie bereiken". Later sloot hij zich bij de principe-uitspraak van PvdA en D'66 aan. Geharrewar Er was nogal wat geharrewar over de vraag of provinciale staten zich in het recente verleden nu wel of niet heb-J ben uitgesproken voor een opdracht van de zuiveringstaak aan de water schappen. De heer C. Th. A. van Waterschoot 'ppn stelde vast dat de gehouden en in min of meer 'troebel water hebben gevist'. Ook de heer Huijbrecht was niets bekend van een uitspraak. Gedeputeerde Schlingemann hielp hem op dat punt een beetje uit de droom. ..Het vorige college van gedeputeerde staten heeft in principe besloten om deze taak te delegeren aan de water schappen- In de diverse begeleidings- brieven bij de provinciebegrotLngen zijn over deze zaak passages opgeno men. Ik heb alleen gezegd dat de' staten zich bij onze intentie hebben! aangesloten- Maar dan wil ik er wel! aan toevoegen dat de staten het colle ge na deze uitspraken geen andere richting hebben opgestuurd. Er is geen sein op onveilig gezet. In dat geval gaan de ambtelijke diensten door". Huijbrecht: „Her is dus een kwestie geweest van 'wie zwijgt stemt toe' geweest. Ik ben toch blij dat nu boven water is gekomen dat er geen; (Zie slot pagina 6 kolom 7) Jjantlijn p i: U.-:!-• I» G dc Zeeuwv- statenzaal iKdezelfde kribbige stemming apEj als een paar maanden gele ypfi&i den toen een noodoplossing voor de vervuiling van de Canisvlietkreek aan de orde was. De scheidslijnen liepen ook mi tussen de progressieve partijen ener zijds en dc overige fracties ander zljds. Evenals toen ging het om b<- paalde initial leven van PvdA-zijde. De vraag was ditmaal aan wie de zuivc nng van bet oppervlaktewater moet worden opgedragen: aan de water schappen of aan het provinciaal be stuur. Gedeputeerden hadden voorge steld de waterschappen met de zuive rings taak te belasten, maar tien dagen geleden was er plotseling een brief bin nengekomen van PvdA en PPR om niet de waterschappen maar de provincie deze taak op te dragen. Daar ging het gistermiddag in de eerste plaats om een principe-uitspraak over de vraag wie nu met de zuiveringstaak zou wor den belast. Het zijn de waterschappen gewor den: het voorstel van de PvdA had geen schijn van kans, zo bleek giste ren. AR-voorzitter Huson kwam rnet een korte verklaring namens alle frac ties behalve PvdA-PPR-D'66. waarin werd meegedeeld dat men principieel voor de waterschappen koos op grond van een viertal hoofdpunten. De uil slag was duidelijk: alleen de progK*. sieven stemden vóór het PvdA-voorstel zij het dat PvdA-gedeputeerde Boersma zich bij de tegenstemmers voegde. De PvdA-gedepu leerde Stenvert was op dat ogenblik afwe zig. Nogmaals: een duidelijke uitspraak, maar de behande ling van het voor stel deed naar onze mening weinig recht aan de verdien sten die het onmiskenbaar had. De fracties van PvdA en PPR hadden bij zonder veel werk van dit stuk gemaakt onder meer waren twee concept verordeningen bijgevoegd terwijl de toelichting in eerste instantie van sta tenlid P. J. Huijbrecht een aantal prin cipiële overwegingen bevatte, die een weerwoord van de overige fracties dubbel en dwars waard waren geweest Het voorstel van de progressieven was inderdaad goed doordacht en had een betere behandeling verdiend. Wanneer men daarbij bedenkt dat in andere fracties hier en daar nog wel twijfe laars waren, die het diep in hun hart met de door PvdA-PPR ontvouwde ze óachtengang eens waren, dan was he" dubbel jammer dat het stuk zonder meer naar de prullenmand werd verwe zen. Wat toch was daarvan de oorzaak? Zien we het goed dan zijn er twee. In de eerste plaats heeft de PvdA 'vormfouten' gemaakt. Het voor stel was ingediend op het scheiden van de markt: er lag toen al een stuk van gedeputeerde staten, een voorste' dat tot stand was gekomen na een lange voorbereiding. Gedeputeerde Schlingemann kon dat gisteren vrij makkelijk aantonen. Zo werd al in 1969 in de begrotingsbrief voor 1970 meegedeeld dat over deze kwestie een studie zou worden begonnen. Letterlijk stond er: "Met name gaat het om de vraag of de bestaande bestuurlijke si tuatie kan worden gehandhaafd dan wel of één of meer zuiveringsschappen in het leven dienen te worden geroe pen dan wel aan de grote waterschap pen een meer positieve taak in deze moet worden gegeven'. Het jaar daar op werd dit in de begrotingsbrief voor 1971 nader gepreciseerd, daar heet het: Tn beginsel zijn wij van mening dat de taak van het zuiverhouden van het oppervlaktewater aan de waterschap pen dient te worden opgedragen'. Waar na een aantal zinnen volgen, waarin dit beginsel verder wordt uitgewerkt. In de staten is daartegen nooit verzet aangetekend en dat hield in een sterk argument van de gedeputeerde dat op deze lijn verder is gewerkt. Het kwam er alles bijeen op neer da- de indieners van het recente voorstel heel wat eerder met hun plannen hac- den moeten komen: vermoedelijk had den ze dan een redelijke kans gehac Een tweede 'vormfout' bij de proce dure betrof de toelichting van he" statenlid Huijbrecht. Een doorwrocht stuk we zeiden het al maar in een geval als dit niet geschikt om te dienen als betoog in eerste instantie. In termen van de tweede kamer zou men zeggen: het ging om de memorie van toelichting bij een initiatief-wets ontwerp. Het bevatte namelijk om een uitdrukking uit de kamerstukken te gebruiken 'de jonden waarop het (voorstel) rust'. Bij het stuk dat PvdA en PPR aan de staten hadden gezon den was slechts een korte motivering gevoegd: zij had vervangen moeten zijn door wat later het betoog-Huij brecht werd. Als dat direct al op tafel was geweest hadden de andere fracties er moeilijk omheen gekund. Dat kon den ze nu wat makkelijker, een moge lijkheid die ze gretig hebben aangegre pen. Bij de CHU leidde dat zelfs tot een vreemde situatie. Later in de mid dag, toen het PvdA-voorstel al was af gestemd, ging CH-woordvoerder IJssel desondanks in op een aantal aspecten van het verworpen PvdA-voorstel. Ken nelijk was dit deel van zijn bijdrage toch geschreven met het oog op dit voorstel, maar had men zich achteraf geconformeerd aan de gezamenlijke verklaring van AR-fractïevoorzitter Huson. IJssel had er beter aan gedaan dit deel van zijn toespraak te schrap pen. maar had dit verzuimd. Een vreemde situatie, die ten overvloe de duidelijk maakte dat vooral ook politieke motieven een rol speelden De tweede oorzaak van de gang van zaken gistermiddag had te .maken met een complexe problematiek: ce verhouding sta ten-gedeputeerdenpro gram-college of afspiegelingscollege, (Voor vervolg zie pagina 3 kolom 1

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1973 | | pagina 1