PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
„NIXON GAF DEAN
GEEN OPDRACHT
VOOR ONDERZOEK"
Miljoenen-schade door hevige brand
in wolloods buitenhaven Vlissingen
VS-STRIJDKRACHTEN BLIJVEN
Prijsindexcijfer mei
0.6 proeent hoger
de krant
van zeeland
KELLEY
CHEF FBI
KONINGIN JULIANA OPENT EEMSHAVENCOMPLEX
ZES KINDEREN SPEELDEN MET VUUR:
Driehonderd
pagina s,
woorden
lien
Tuimelaar
haalt 30 mijl
Pagina 2
216e jaargang - nummer 134
Vrijdag 8 juni 1973
BELASTENDE VERKLARING HALDEMAN:
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Ex-Witte-Huistopassistent Bob Haldeman heeft onder ede verklaard, dat presi
dent Nixon nooit opdracht heeft gegeven aan de toenmalige Witte-Huisadvocaat John Dean om een
onderzoek in te stellen naar de Watergate-affaire, en een rapport daarover ook nooit ontvangen heeft
President Nixon heeft echter zelf verklaard, in september vorig jaar, dat hij op grond van het rap
port van Dean tot de conclusie was gekomen dat er niemand van de Witte-Huisstaf bij het schandaal
betrokken was.
WASHINGTON RTR-AFPPresi
dent Richard Nixon heeft donderdag
Clarence Kelley, hoofd van de politie
in Kansas City, Missouri, benoemd tot
directeur van de federale recherche
FBI. Hij zei tegen verslaggevers dat
Kelley „de beste man in het land voor
deze functie is". Hij was gekozen uit
kandidaten.
De 61-jarige Kelley, die 21 jaar bij de
FBI werkte voordat hij in 1961 hoofd
de politie in Kansas werd. ver
ft Patrick Gray, die tijdelijk hoofd
nn de FBI was na de dood van J.
Hoover in mei 1972 maar die
26 april jl aftrad in verband met
onderzoek naar de
ajn rol bij het
Watergate-affaire.
Brand
SPELENDE kinderen hebben don
derdag een brand veroorzaakt in
de wolopslag aan de buitenhaven
te Vlissingen. De schade wordt ge
raamd om anderhalf a twee mil
joen gulden (pag. 2).
Populieren
Enige duizenden populieren
West-Zeeuwsch-Vlaanderen zijn
ten dode opgeschreven; ze zijn
aangetast door een schimmelziek-
Zonnepaneel
DE BEMANNING van Skylab is
er na urenlang zwoegen in ge
slaagd tijdens een ruimtewande-
Itag het vastzittende zonnepaneel
los te maken. (pag. 3).
Niet nodig
Het Amezij kanaal is niet meer no
dig voor vuilstortplaats nu er een
centrale vuilnisstortplaats voor
Midden-Zeeland komt, zo meende
de wijkvereniging Nieuwland tij
dens een zitting van de raad van
state (pag. 9).
Akkoord
DE LEDEN van de drie industrie
bonden zijn akkoord gegaan met
de nieuwe cao voor de kanaalzone
Upg. 11).
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2,4,5,7, 9 en 11.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3
en 13.
Sport op pagina 15.
Radio en televisie op pagina
17.
Financieel nieuws op pagina
19.
Nixon legde deze verklaring over de
nationale televisie af, anderhalve
maand voor de verkiezingen. Volgens
de verklaring van Haldeman was pre
sident Nixons grootste zorg dat de
Watergate-inbraak zijn herverkiezings
kansen zou ondermijnen. Pas na de
verkiezingen, aldus Haldeman, gaf
Nixon opdracht de affaire vlug af te
wikkelen, zodat het niet als een don
kere wolk boven zijn tweede ambt
stermijn zou blijven hangen. Pas in
maart zou Nixon om een volledig
rapport over de affaire hebben ge
vraagd.
De toenmalige Witte-Huisadvocaat
John Dean werd toen naar Camp
David gestuurd, het verblijf van de
president buiten Washington, om een
dergelijk rapport op te stellen. Maar
na een week daar doorgebracht te
hebben, rapporteerde hij daartoe niet
in staat te zijn. Volgens Haldemans
versie zou Dean hem toen hebben
gezegd dat er aanwijzingen waren dat
zowel ex-minister van justitie John
Mitchell als Jeb Magruder. Mitchells
onder-directeur bij de herverkiezings
commissie, bij de affaire betrokken
waren.
Deze versie is zeer onwaarschijnlijk.
In de eerste plaats was Dean zelf
aanwezig geweest op vergaderingen
met Magruder en Mitchell, waarop de
plannen voor de Watergate-inbraak ge
smeed zouden zijn. In de tweede
plaats waren niet alleen Dean, maar
ook Haldeman en Ehrlichman volgens
getuigenverklaringen betrokken bij de
doofpotactie die aan het eerste Water-
gate-proces voorafging, en waarbij de
inbrekers werden veroordeeld. Dat
proces vond in januari al plaats. Hal
deman heeft het over maart, als de
tijd dat hij voor het eerst gehoord
zou hebben dat Mitchell en Magruder
iets te maken hebben gehad met de
Watergate-inbraak.
Een andere reden waarom Halde
mans versie in twijfel getrokken moet
worden is dat Magruder, als onder
directeur van de herverkiezingscom
missie, Haldemans afgevaardigde was
„zijn ogen en oren" en dat
Haldeman dagelijks memoranda kreeg
over de activiteiten en beslissingen
van de commissie.
The New York Times en The Was
hington Post publiceerden gistermor
gen de tekst van documenten die
John Dean na zijn ontslag uit het
Witte Huis meenam en die hij in
bewaring gaf van de rechtbank. Uit
deze documenten blijkt dat president
Nixon zijn goedkeuring hechtte aan
Zoontje van PPR-
fractieleider bij
ongeval gedood
ERMELO (ANP) De 4-jarige P. L.
G. de Gaay Fortman, uit Ermelo, zoon
van de PPR-fractieleider in de tweede
kamer is donderdag bij een ongeluk
In zijn woonplaats om het leven geko
men.
Het ongeluk gebeurde toen het jonge
tje met zijn stepje voor het huis
plotseling de weg oprende en daarbij
werd gegrepen door een passerende
verschillende acties (waaronder in
braak, het openen van post. afluiste
ren van internationale telefoonge
sprekken), hoewel de president in
brief die deze voorstellen begeleidde
gezegd werd dat deze operaties niet
alleen illegaal waren, maar ook grote
opschudding zouden kunnen veroorza
ken wanneer ze ooit uitlekten.
De voorgestelde acties werden in
dat stadium (1970) niet uitgevoerd
omdat de toenmalige directeur van de
FBI, Herbert Hoover, weigerde er
zijn medewerking aan te verlenen
wanneer hij Nixons goedkeuring niet
op schrift had. De president schrok
daar blijkbaar van terug. (Hoover, zo
blijkt nu, was niet zozeer tegen de
illigaliteit van deze plannen, maar hij
wilde niet gedogen dat de president
hem kon vertellen wat er gedaan
moest worden).
Zoals bekend richtte Nixon toen
zijn eigen kraakgroep op, waa
maar enkelen het'"bestaan wisten, en
naar het zich laat aanzien werd deze
groep belast met in ieder geval een
deel van de acties, die door Hoover
werden tegengehouden, en die door
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
DELFZIJL Koningin Juliana
heejt donderdagmiddag door een
sein met de scheepsfluit de nieu
we Eemshaven geopend. Minister
Westerterp van verkeer en water
staat had daarvoor verklaard dat
het streven van de regering er op
is gericht het welvaartspeil in het
noorden op te trekken, de werk
loosheid terug te dringen en de
ontplooiingskansen voor de bevol
king van dit gebied zo groot mo
gelijk te maken. Hiermee gaf hij
antwoord op de vraag: waarom er
in het noorden nog een dergelijk
havencomplex is aangelegd, als er
in Rotterdam toch al een groot
zeehavengebied is terwijl er in
genoeg zijn en ook in i
scheldebekken de groei toch goed
op gang is gekomen. Het pessi
misme rond de vestiging van in
dustrie is volgens de minister on
gegrond. Hij stelde dat de kost
voor de baat uitgaat en dat er be
slist een flinke bedrijvigheid in
de naaste toekomst in dit complex
te verwachten is. Wat betreft de
milieuaspecten van een dergelijk
havencomplex verzekerde de mi
nister dat de bedrijven die er zich
zullen vestigen, de hoogste eisen
aan milieubescherming zullen stel
len. Tegenstanders van het Eems-
havencomplex hebben donderdag
getracht een petitie aan te bieden
aan koningin Juliana, toen deze
het havencomplex binnenvoer. De
volgboot van de rijkspolitie heeft
het 'protestschip' echter verhin
derd langszij het motorschip 'Rot
tum' war op de koningin voer. te
komen.
Op de fotoDe koningin bij het
verrichten van de openingshande
ling.
Links mr. J. J. Prins, voorzitter
van het havenschap Delfzijl en mi
nister Westerterp Rechts de com
missaris van de koningin in Gro
ningen mr. Toxopeus.
NAVO AANVAARDT NEDERLANDS VOORSTEL TAAKVERDELING
(Van onze correspondent)
BRUSSEL De Amerikaanse minister van defensie, John Schlesinger, heeft zijn collega's van de
NAVO-lidstaten donderdag gerustgesteld: de VS zullen geen strijdkrachten uit Europa terugtrekken
zonder overleg met hun bondgenoten.
Bovendien, zei Schlesinger, zijn dei dan het Oostblok. Niettemin: de Euro-
NAVO-strijdkrachten en dan met na- pese NAVO-partners zijn zeer bezorgd
me de Amerikanen, nog steeds sterker; dat in de Westeuropese NAVO-landen
OOK HUREN NOG OMHOOG
DEN HAAG (ANP) Het prijsindexcijfer van de gezinsconsumptie Is van
medio april tot medio mei met 0,6 procent gestegen, zo heeft het Centraal
Bureau voor de Statistiek berekend. De totale prijsstijging dit jaar is daarmee
gekomen op ruim 4.5 procent.
De trend van de prijsstijging is thans rond 7.8 procent over periodes van twaalf
maanden, zo blijkt uit een vergelijking van twaalfmaandsgemiddelden.
Prijsstijgingen noteerde het CBS in mei in de sector voeding voor: aardappe
len, groenten, vlees, margarine, melk en melkprodukten. Ook registreerde het
CBS hogere prijzen voor auto's.
Het indexcijfer voor woninghuren liep na de stijging in april, in mei nog op
met 0.8 procent.
Het prijsindexcijfer steeg van 128,8 medio april tot 129,5 medio mei. Midden
december was het prijsindexcijfer 123,9.
Het indexcijfer geeft het prijsverloop weer van een pakket goederen en dien
sten, zoals dit in 1969 werd aangeschaft door werknemersgezinnen met een
bruto inkomen van maximaal 16.000 (bestaande uit vier personen).
een soort vredesstemmmg zou ont
staan, die uiteindelijk de wederzijdse
en evenwichtige vermindering van
troepen, waarover straks in Wenen
moet worden onderhandeld, in gevaar
De ministers van defensie van de
NAVO-landen hebben ook een voorstel
aanvaard van de Nederlandse be
windsman Vredeling om onmiddellijk
een studie te beginnen over nationali
sering en taakverdeling van de NAVO-
strijdkrachten. Dit onderzoek moet in
december, als de ministers weer bij
eenkomen, gereed zijn en dat is een
voor NAVO-begrippen zeer korte ter
mijn. In weerwil van de bezwaren
van het door de heer Luns geleide
secretariaat vonden de ministers het
toch nodig gehoor te geven aan Vre-I
delings oproep tot meer samenwer-
king, omdat dit de enige manier is'
om met beperkt budget nog effectief
te werken.
De heer Vredeling heeft op zijn
beurt vastgesteld dat Nederland geen
eenzijdige vermindering van zijn NA-
VO-bijdragen overweegt. De Amerika
nen hebben zich erbij neergelegd dat
over de lastenverdeling tussen de Ver
enigde Staten en Europa een studie
wordt vervaardigd, waarbij van Euro
pese kant is vastgesteld dat Europa
nu reeds 80 pet van de lasten draagt-
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
BONN Het staat al vrijwel vast
dat de minister-president van de
deelstaat Rijnland-Palts, Helmut
Kohlde nieuwe voorzitter word
van de V/estduitse CDU. De 43-ja
rige Kohl is de enige kandidaat
voor deze post welke nu nog
wordt ingenomen door Rainer
Barzel.
BLUSSEN
LANGDURIG
KARWEI
VLISSINGEN Een hevige
brand heeft donderdag de gehe
le partij wol en jute, die lag op
geslagen in een loods aan de
Vlissingse buitenhaven, in as
veranderd. De schade van de
brand wordt geraamd op ander
half a twee miljoen gulden. De
brand ging gepaard met een
enorme rookontwikkeling en
veel stank. Spelende kinderen
waren schuldig aan de brand.
Niemand werd gewond. Even
voor half vier gaf de Vlissingse
brandweer groot alarm. Men
rukte uit met negen wagens.
Ook vanaf het water werd het
vuur bestreden. De patrouille
boot van de rijkswaterstaat, de
Stuvesant, verleende met een
waterkanon assistentie. Ook de
sleepboot Van Woelderen hielp
blussen. Door de grote rookont
wikkeling was intensief gebruik
van persluchtmaskers nodig
Het is niet uitgesloten, dat het
bluswerk ook vandaag zal voort
duren. Burgemeester drs. Th. J.
Westerhout kwam zich persoon
lijk op de hoogte stellen.
De brand werd omstreeks drie uur
ontdekt- Nog eerder dan de brand
weer was de bemanning van het Rus
sische vrachtschip Novomirgorod bij
de brandende wol en jute aanwezig.
MM/ O -
lel In
fiantlijn
(Zie slot pagina 2 kolom 5) jjg loods wordt van buiten bespoten. (Foto PZCj
Nederland wordt veel ge
schreven. Meestal echter
gaat het om de buitenkant
krr&tH van het politieke patroon, het
-' j beeld zoals zich dat aan de
gemiddelde beschouwer voor
doet. Een Jaar of veertig geleden werd
die buitenkant vaak extra op;- t.
mooier gemaakt dan de werkelijkheid
was. met name als het om verhalen
ln ae persoonlijke sfeer ging. In die
tijd werd over politici ln een bewon
derende stijl geschreven en kritiek
bleef meestal uit. Zo zijn er blogra
fieën verschenen dikwijls nog tij
dens het leven van de betrokkenen
die meer op een "heiligenleven" leken
dan op een nuchtere levensbeschrij
ving. Politici uit de jaren twintig en
dertig zijn nogal eens onderwerp van
dergelijke kritiekloze biografieën ge
weest: Colijn. Troelstra. om maar en
kele uiteenlopende voorbeelden te noe
men. In deze tijd echter is er naar
buitenlands, vooral Angelsaksisch, voor
beeld een ander genre in zwang ge
komen. namelijk bet pogen om de an
dere kant van het politiek patroon te
laten zien. Eén van de eerste voorbeel
den van deze vooral journalistieke
methodiek was in 1967 het boek
van J. van den Eer7. .De ar. n
Nederland'. Het was de bedoeling dat
het uit twee delen zou bestaan, maar
helaas is het toen bij één gebleven.
Een interessant boek overigens over
de 'achterkant' van de Nederlandse
politiek. Sinds kort ligt opnieuw een
dergelijk geschrift in de boekwinkels,
namelijk "Het verschijnsel Schmelzer"
van Robbert Ammerlaan. We hebben
het in één ruk uitgelezen, een open
hartig en boeiend werkstuk.
De werkwijze van Ammerlaan doet
denken aan het procédé dat de
filmers van de VPRO toepassen :n
hun rubriek 'Het gat van Nederland'.
Daarin verscheen destijds een jour
nalistiek gezaen: voortreffelijke re
portage over het Bredase congres van
D'66. De KR O-rubriek "Brandpunt" had
van hetzelfde congres eveneens een uit
zending gemaakt, maar die was vooral
op de "buitenkant' gericht, het patroon
zoals zich dat aan de toeschouwer
voordeed. In "Het gat van Nederland'
waren allerlei ele
menten van die
Brandpunt - uitzen
ding op het t.v.-
scherm gefilmd, zo
dat de "buitenkant'
wel degelijk aanwezig was. maar tege
lijkertijd was men achter-de-coulissen
aan het werk getogen. Toen pas zag
men de felle 'interne' emoties, bij een
Van Mier! o, met name ook bij me
vrouw Van der Scheer, bij een mr.
Anneke Goudsmit om enkele namen
:e noemen. Deze methode nu is mede
herkenbaar in het nieuwe boek over
Schmelzer: het officiële patroon wordt
voortdurend in herinnering gebracht,
maar tegelijkertijd worden de spelers
in dit harde politieke spel belicht in
hun entourage en komt vooral Schmel
zer "het verschijnsel Schmelzer"
bijzonder goed uit ae verf. Een sym
pathiek portret Nee, dat woord zou
den we niet willen gebruiken. Wel open
hartig. En dat kan dan als een plus
punt voor Schmelzer geiden: dit boek
kwam namelijk tot stand dankzij zijn
medewerking. De auteur beeft talloze
gesprekken met hem gevoerd en kreeg
bovendien toegang tot Schmelzers dag
boeken en zijn persoonlijk archief. Dat
laatste is weer tekenend voor Schmel
zer: hij heeft zijn dagboeken kennelijk
bijgehouden met het oog op publika-
tie. een trekje dat onmiskenbaar op
ij delheid duidt.
De gTote Norbert door Wim Kan
eens gekarakteriseerd als 'een
gladde teckel met een vette kluif
in de bek' is af en toe ontwapenend
openhartig. Uit het hele boek blijkt
hoe het spel voor de tribune wordt ge
speeld. niet alleen door hem, maar
ook door zijn mede-broeders in de po
litiek. Zo zet hij gewetensvol aan au
teur Ammerlaan uiteen dat hij als frac
tievoorzitter wel eens me? de minister
president ging overleggen hoe naar
buiten de indruk kon worden gewekt
dat de fractie een concessie had we
ten af te dwingen. „Luister eens', zei
Norbert dan tot de premier. ..binnen
kort komen jullie met dat of dat voor
ste! in de kamer. Jullie kunnen in gro
te lijnen op onze steun rekenen. Maar
de fractie heeft één wens. Kunnen we
nu niet afspreken, dat jullie daar niet
uit jezelf mee komen, maar dat wij
dat als wens naar voren brengen en
dat jullie daar niet te gemakkelijk 'ja'
op zeggen". Welnu, voor het kabinet
was dat niet zo'n probleem, dus ont
stond er na zo'n afspraak een mooie
seance, waarbij de fractie ir. het open
baar een 'concessie' verdiende er. de
regering publiekelijk door de knieën
ging. Tegenover je kiezers en je partij
is dat soms heel nut':?, alt :s te
voormalige fractievoorzitter van de
KVP.
Dit soort voorstellingen kent ieder
een die gehouden is de politiek van
dichtbij te volgen. Onlangs is een
dergelijk theater ook nog opgevr. "i
door de vakbonden toen De Pous per
t.v. kwam opdraven om op de partijen
in het recente arbeidsconflict eer. be
roep te doen. Tot dusver echter hiel
den de meeste acteurs ook buiten de
toneelzaal de schijn op dat het alle
maal echt was. Schmelzer vindt het
niet meer nodig om de schijn op te
houden en vertelt nu smakelijk over al
zijn tactische zetten, zelfs gepassio
neerd: hij bedrijft de politiek met een
hartstocht die denken doet aan een
doorgewinterde roulettespeler. Wat cat
betreft is hij een voortreffelijk leerling
van de befaamde Romme. In diens öa-
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
