PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MOEILIJKHEDEN
MET 'SKYLAB'
Kans op erkenning rijk van opleiding
voor omschakeling naar zeevisserij
Reis astronauten onzeker
Nederland aarzelt
over de verdere
uitbouw van EEG
NIEUWE TEGENSLAG VOOR HET
WITTE HUIS IN WATERGATE-ZAAK
de krant
van zeeland
Vandaag
in de
krant
Kreymborg
NAVO
Haringvangst
in Ierse Zee
valt mee
Assepoesier
op langer zicht
VIER ARABISCHE LANDEN HOUDEN
DE OLIEKRAAN EEN UUR DICHT
TOT AFSLUITING OOSTERSCHELDE AAN ZEEUWSE VISSERIJSCHOOL
CURSUS TELT
NU 78
DEELNEMERS
Oosterschelde
216e jaargang - nummer 114
Dinsdag 15 mei 1973
ZONNEPANELEN
ONTVOUWDEN
ZICH NIET
KAAP KENNEDY De Satur-
nusraket met het mimtelaborato
rium ('Skylab'J kiest het lucht
ruim.
Vorderingen bij
onderhandelingen
Hoogovens-cao
(Van onze redactie economie)
IJMUIDEN In het maandag her
vatte overleg over een cao bij Hoog
ovens was sprake van enige toenade
ring. Rekening houdend met de cen
trale gesprekken tussen industriebon
den en industriële werkgevers (het
vorige week afgeronde Haagse ak
koord) is over een minimum in de
prijscompensatie gesproken.
Voor de salarisverhoging, die met
ingang van 1 januari van dit jaar tot
stand moet worden gebracht, wordt
gedacht aan een mengvorm van cen
ten en procenten, met een mini
mum.
Overeenstemming lijkt mogelijk in
zake punten als verkorting van de
werktijd, de vakantieverlenging en de
verhoging van de werkgeversbijdrage
voor het vakverbond. Moeilijke pun
ten vormen in het bijzonder nog de
uitbreiding van de werkingssfeer en
de faciliteiten voor het bedrijvenwerk.
Het gesprek zal vrijdag worden voort-
VROOM EN DREESMAN voert
besprekingen met Kreymborg
over een mogelijke overneming
van de Kreymborgbedrijven door
het warenhuisconcern, (pag. 3)
DE NIEUWE minister van buiten
landse zaken, mr. Van der Stoel,
zou het bedenkelijk vinden, nu de
veiligheidsrelatie met de Verenig
de Staten te doorbieken. (pag. 9)
Nieuws uit Zeeland op pa
gina 2, 4, 5, 6 en 7.
Binnen- en buitenlands
nieuws op pagina 3, 9 en 15.
Sport op pagina 11.
Radio en televisie op pagina
13.
Financieel nieuws op pagi
na 15.
KAAP KENNEDY (AP)
Twee zonnepanelen van het
gisteravond succesvol gelan
ceerde Skylab-ruimtestation
weigeren zich te ontvouwen en
dreigen de gehele missie te la
ten mislukken. Een uur en 10
minuten na de vlekkeloos ver
lopen lancering van het 36 me
ter hoge station meldde 'mis
sion control* dat de vleugels
met zonnecellen, die door om
zetting van zonlicht de elektri
sche energie voor Skylab moe
ten leveren, zich niet automa
tisch hadden ontvouwd. De po
ging van 'mission control' om
het mankement door een in
greep op aarde te corrigeren
had geen succes.
Een stel zonnepanelen,
zoals de wieken van een molen, opende
zich zonder moeilijkheden. Maar het
tweede stel, dat meer dan de helft van
de benodigde energie zou moeten leve
ren, vertikte het en bleef samenge
vouwen tegen de huid van het ruimte
station.
De missie van de eerste ploeg astro
nauten in Skylab is in de oorspronke
lijke vorm niet mogelijk, zo liet de
vluchtcontrole in Houston vannacht
weten. Er wordt een 'alternatieve mis
sie' overwogen, zo werd er aan toege
voegd. Volgens dit plan zou de Apollo-
cabine vandaag toch naar het ruimte
station worden gelanceerd. De astro
nauten zouden dan het stroomsysteem
van de Apollo aan de Skylab koppelen.
Een besluit was echter vannacht om
half twee nog niet gevallen.
De astronauten Charles Conrad jr., dr.
Joseph P. Kerwin en Paul J. Weitz, die
28 dagen aan boord van de Skylab zou
den doorbrengen verkeerden nog in het
wisse over het al dan niet door-
van hun trip.
DEN HAAG (ANP) De Nederlandse
haringvloot, sinds maandagmorgen op
jacht naar nieuwe haring in de Ierse
Zee, heeft het de eerste dag volgens
de vissers niet slecht gedaan. De vang
sten schommelen over het algemeen
tussen de vijftig en honderd kantjes
per schip. Bovendien is de nieuwe of
groene haring niet kleiner dan voor
gaande jaren.
Blijft de haring in het zeegebied vijf
tien tot twintig'mijl ten zuiden van
Ierland in dezelfde mate aanwezig als
maandag, dan zullen de grootste braw
lers vandaag al naaT huis kunnen ver
trekken. Ze zijn dan toegekomen aan
de maximaal toegestane driehonderd
kantjes: tweehonderd groene, dat wil
zeggen licht gezouten haring, waar
voor de kleine exemplaren worden ge
bruikt en honderd kantjes gekaakte en
diepgevroren haring, de grotere exem
plaren. Rekening houdend met veertig
uren vaartijd kunnen de eerste sche
pen al donderdag de nieuwe haring in
Nederland aan wal'zetten.
Een probleem voor de vissers vormt
de makreel, die bij Ierland meer blijkt
voor te komen dan de haring. Makreel
brengt in Nederland in vergelijking
met haring belangrijk minder op. Toch
zullen veel vissers besluiten de grote
hoeveelheden makreel mee te nemen,
ook al bezorgen ze hen extra veel last
en nemen ze veel plaats in beslag
in de vis ruimen.
VERKEERSOMLEIBING
DOOR LEKGESTOTEN VAT
ROTTERDAM (ANP) Een vracht
wagen met gevaarlijke stoffen heeft
er maandag voor gezorgd, dat het
verkeer op een van de belangrijkste
doorgangsroutes in de binnenstad van
Rotterdam lange tijd moest worden
omgelegd.
Een van de vaten op de wagen, die
gevuld waren met een explosief en
brandbaar materiaal, was bij een bot
sing lek gestoten.
Het gebeurde maandagmorgen op het
vaste.and, toen de chauffeur van de
vrachtwagen door onbekende oorzaak
tegen een zanöauto botste. Deze
kwam in een bouwput terecht.
De stof, die in het lek gestoten vat
zat, was een benzeenprodukt. namelijk
xyleen. Vanwege het ontploffingsge
vaar zette de politie de straat af. De
brandweer en de Rotterdamse reini
gingsdienst hadden drie uur nodig om
de boel op te ruimen.
Er deden zich geen persoonlijke onge
lukken voor.
TE WEINIG WAAR GEMAAKT VAN PARIJSE BESLUITEN
(Van onze correspondent) l
BRUSSEL Nederland betwij
felt of het onder de huidige om
standigheden mogelijk is om
over te gaan naar de tweede j
etappe van de economische en
monetaire eenwording in de
Europese Gemeenschap. De
GEHEIME DOCUMENTEN WORDEN NIET TERUGGEGEVEN
WASHINGTON (RTR - UPI - DPA - AFP) De Amerikaanse justitie heeft maandag een verzoek J
van het Witte Huis om teruggave van geheime documenten die met het Watergate-afluisterschan-
daal in verband staan, genegeerd. Er is daarentegen opdracht gegeven tot het ter beschikking
stellen van de documenten aan de senaatscommissie die naar het schandaal een onderzoek instelt.
De documenten werden door J
Dean, de ontslagen rechtskundige ad
viseur van de presidentiële staf, uit
het Witte Huis weggenomen. Dean
heeft aangeboden alles te onthullen
wat hem over het schandaal bekend
is, in ruil voor vrijwaring van rechts
vervolging. Het beslnit van rechter
John Sirica is een slag voor het Witte
Huis, dat zijn verzoek om teruggave
had gebaseerd op de overweging dat
de documenten officiële stukken
zijn.
Sirica, die het oorspronkelij-
BEIROET (UPI) Het Egyptische persbureau voor het Mid
den-Oosten meldde gisteravond dat Irak vandaag de toevoer
van olie naar westerse oliemaatschappijen één uur zal stop
zetten en dat Algerijë, Koeweit en Libië aan deze symbolische
boycot zullen meedoen.
Om deze maatregel is verzocht door een congres van Arabische vakbonden,
dat vorige week in Cairo is gehouden. Hij moet beschouwd worden als een
protest tegen de steun van het westen aan Israël. Het congres had een beroep
gedaan op alle Arbaische olielanden, de olietoevoer één dag te onderbreken.
ke Watergateproces voorzat dat ein
digde met de veroordeling van zeven
mannen, stemde ermee in dat de
documenten ter beschikking van het
hof zouden blijven. Ingaande op het
verzoek van de aanklagers beschikte
Sirica, dat inzage van de documenten
beperkt moeten blijven tot de voorzit
ter van de senaatscommissie, de de
mocraat Sam Ervin uit Noord-Caroli-
na, en vice-voorzitter Howard Baker,
republikein uit Tennessee, of andere
benoemde commissieleden. Ook de
ambtenaren van het openbaar ministe
rie zullen inzage van de stukken mo
gen hebben.
"leer geheim"
Op de vraag aan rechter Sirica hoe
geheim de documenten zijn, ant
woordde deze: zeer geheim en alleen
toegankelijk voor speciaal bevoegden.
Hij voegde hieraan toe dat degenen
die de documenten het 'zeer geheim'
hadden meegegeven, hadden gezegd
dat de nationale veiligheid ermee ge
moeid zou kunnen zijn.
Kort tevoren had de Amerikaanse
kandidaat-minister van justitie, Elliot
Richardson, meegedeeld dat hij aan!
de juridische commissie van de se
naat een lijstje met de namen van
vier mannen heeft overhandigd uit
wie hij de man wil kiezen die het
Watergateschandaal tot op de bodem,
zal uitzoeken Richardson zinspeelde
erop dat hij zijn keus vandaag bekend
zou kunnen maken.
Op de derde dag van de hoorzitting
van de senaat over zijn kandidatuur
voor het ministerschap van justitie,
antwoordde Richardson op de vraag
of hij overleg met president Nixon of!
het Witte Huis had gepleegd over het;
zoeken naar een man voor het specia-:
le onderzoek: nee, maar ze hebben me;
twee of drie namen opgegeven van
personen van wie ze wilden dat ik
in overweging zou nemen.
Richardson onthulde later wie de vier
personen op zijn lijst zijn. Het
Warren M. Christopher uit Los Ange
les, rechter William H. Erickson uit
Denver, gepensioneerd rechter David
W. Peck uit New York en rechter
Harold R. Tyler jr., eveneens uit New
York.
Dean bestreed maandag president
Nixons lezing van de Watergatezaak.
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
nieuwe regering zal daarover te
zijner tijd moeten beslissen.
Zoals bekend heeft ex-premier Bies
heuvel bij de topconferentie in Parijs
onder meer een versterking van de
positie en de bevoegdheden van het
Europese Parlement geeist en recht
streekse verkiezing daarvan, omdat
het overhevelen van nationale be-
voegdheden naar Europees niveau niet;
gepaard mag gaan met een verminde-!
ring van de democratische contro
le.
De Nederlandse regering vindt dal
de Europese Commissie in haar recen
te memorandum over de overgang
naar de tweede fase van de economi
sche en monetaire unie te weinig
heeft waargemaakt van de voorschrif
ten die de Europese ministerraad en
later ook de regeringleiders in okto
ber in Parijs hebben vastgelegd.
Met name telt voor Nederland het
feit, dat op het gebied van de supra
nationale bevoegdheden voor instellin
gen van de EEG in het commissiedo
cument nauwelijks over versterking
wordt gesproken. Teleurstelling is er
aan Nederlandse kant ook, omdat de
eerste etappe van de economische en
monetaire unie op sommige punter,
meer achteruitgang dan vooruitgang
heef; teweeg gebracht.
Volgens EEG-commissaris Hafer
kamp is dat, vooral op het punt var.
het vrije kapitaalsverkeer, te wijten
aan oorzaken buiten de EEG, zoals de
monetaire problematiek waarmee de
wereld worstelt- De heer Haferkamp
benadrukte echter ook, dat het gebrek
aan concrete voorstellen mede te wij
ten zou zijn aan het feit dat de
ministerraad nooit de desbetreffende
voorstellen van de Commissie tijdig
heeft kunnen aanvaarden.
Duitsers en Fransen waren, om
overigens uiteenlopende redenen, even
eens tamelijk kritisch gestemd over
het commissiestuk. De Ieren. Italia
nen en Britten daarentegen toonden
zich optimistisch en dat vindt zijn
oorzaak in het feit dat met de tot
standkoming van de tweede etappe
ook het Europese regionale ontwikkel
lingsfonds van middelen wordt voor
zien, een geldbron waarvan deze lan
den vooral zullen profiteren.
Voorlopig wordt de kwestie op
nieuw verwezen naar het comité van'
de permanente vertegenwoordigers
van de lidstaten in Brussel en zal dus
de werkelijke discussie pas later dit'
jaar op gang komen.
VLISSINGEN De kans zit erin, dat
'bevaren' Zeeuwse vissers de komende
vijf jaar een door het rijk erkende
cursus kunnen volgen rond de om
schakeling naar de zeevisserij. Er
loopt in Zeeland sinds ongeveer twee
jaar een dergelijke opleiding, waar
voor grote belangstelling bestaat: 78
praktijk-vissers volgen op zaterdagen
de cursus. De Zeeuwse visserijschool
in Vlissingen streeft ernaar deze oplei
ding bij het rijk gesubsidieerd te
krijgen. Daarbij gaat het om een
cursus van tijdelijk karakter, voor
een periode van vijf jaar: tot
volgens de huidige plannen aan de
afsluiting van de Oosterschelde.
Een bespreking tussen het bestuur
van de Zeeuwse visserijschool en de
inspectie voor het nautisch onderwijs
heeft eind vorige week naar Vlis-I
singens wethouder Ch. J. Gillissen
Verschage als secretaris van de visse
rijschool meedeelde duidelijk ge
maakt, dat de inspectie bereid is posi
tief te adviseren bij het verzoek deze
cursus aan de visserijschool te erken
nen en daarmee ook te subsidiëren.
De noodzaak van deze opleiding en
het verzoek ze aan de visserijschool
te verbinden hangt samen met de
ontwikkeling naar groter, zeewaardi
ger schepen in de (Zeeuwse) visserij
wereld.
De heer GiLissen Verschage wees er
desgevraagd op, dat 'Zevibel' een paar
jaar geleden het initiatief tot een
dergelijke cursus voor "bevaren' vis
sers heeft genomen: doel van deze
opleiding met name de cursus voor.
het eerste deel van het diploma stuur-!
man op de zeevisvaart is ook
geïntegreerd in het op.eidingenpakke;
van het dagonderwijs aan de visserij-:
school. De omschakelingscursus geldt
voor vissers, die 25 jaar zijn, een
aantal jaren praktijkervaring bebben
en in het licht van de ontwikkelingen
naar een groter scheepstype hun navi-
gatiekennis willen
De heer Gillissen Verschage: „Die cur-|
sus heeft nogal aangeslagen, ze trekt
een bijzonder groot aantal deelne-l
mers. De visserijschool zag het als1
een taak de cursus onder haar hoede
te nemen en we vonden het een
zinvolle zaak ernaar te streven dat de
cursus als part-time onderwijs wordt
erkend. We hebben daar na het ge-!
sprek met de inspectie wel positieve:
verwachtingen van".
Zoals gezegd: de cursus voor de om-
"e kust- en zee-
op particulier
'Zevibel' van start gegaan, in
en Amemuiden. De algeme
ne aanleiding was de bemanning en
de toekomstige bemanning van de
visserskotters deskundig te bege.eiaen
bij de ontwikkeling naar grotere sche
pen in de visserij. Behalve, dat men
daarmee inspeelde op een algemene
tendens, was er nog een speciale re
den om die cursus in Zeeland te
houden: de Deltawerken namelijk.
Tijdens een vergadering begin dit jaar
over de moge.ijke inpassing van de
Zeeuwse kottervisserij in de Delta-
schadewet werd gesignaleerd, dat de
vangsten van met name garnalen en
tong in de Oosterschelde de laatste
paar jaar sterk zijn teruggelopen. Als
oorzaak werd daarvan de uitvoering
van de Deltawerken genoemd. De
Zeeuwse kottervissers wezen erop, dat
met name oudere vissers met óuide-
.ijk mindere resultaten werkt: men
blijft het Oosterscheldespebied bevis
sen, omdat men tegen de hoge inves
teringen van een nieuwe kotter aan
kijkt. Een ander deel van de vissers is
door die teruggelopen vangsten in de
Oosterschelde gedwongen geweest al
investeringen in een groter schip te
doen om verder gelegen visgronden te
kunnen bereiken.
Die zeewaardiger schepen eisen meer;
van de navigatdekunst van de beman
ning en vandaar de gedachte aan een|
cursus, die hen de technische kennis
voor deze grotere schepen bijbrengt.
De heer Gil óssen Verschage: -Het is I
voor bevaren vissers moeilijk een dag
opleiding aan de visserijschool zélf;
terdagcursussen. De visserijschool I
heeft zich het bestaan van die cursus
aangetrokken en gesteld, dat het ei
genlijk een taak voor de school is: a.s
het rijk die claim erkent, betekent dat
Belang
De belangstelling voor de cursus >-an
de kant van de Zeeuwse vissers ziet
de Vlissingse wethouder ook als een
element, dat het belang van de visse
rijschool voor Zeeland onderstreept.
„Er is een streven naar een zekere
concentratie van de visserijscholen In
Nederland. Wij hebben daar op zich
zelf wel begrip voor, met een kleiner
aantal grotere scholen kan wellicht
efficiënter worden gewerkt en kan de
kwaliteit van het onderwijs misschien
worden verbeterd. Maar als de visse
rijschool in Missingen zal verdwijnen
en de leerlingen van Zeeland naar
Stellendam of IJmuiden zouden moe-;
(Zie slot pagina 7 kolom 2)
Rol
a
fiantlijn
otterdam op langer
zicht: het ia de titel ran
een onlangs verschenen
boek, geschreven door do
p*èjrj Rotterdamse maar in
Zeeland wonende jouma-
V-LZ-9 list A. C. W, van der Vet.
Hij bracht in deze bundel de twintig
artikelen bijeen, die hij eind vorig
Jaar-begin dit jaar in het Algemeen
Dagblad schreef over 'de morele ver
sukkeling' het woord ia van Van
der Vet waarin Rotterdam de laat
ste Jaren is geraakt. Een opvallend en
actueel boek. opvallend om meer dan
één reden. Zo belicht het lets van de
tegenstellingen die er sinds lang be
staan tussen Rotterdam en overig Ne
derland wat dat betreft had een
boek als dit al eerder kunnen worden
geschreven maar vooral poogt het
een detailopname te geven van een
cultuurcrisis. En daarmee is de actua
liteit aangegeven: die crisis ls eigenlijk
pas de laatste jaren naar buiten geko
men.
/"Cultuurcrisis: een groot woord, maar
L desondanks een goede aanduiding.
De grote spanningen en conflicten van
deze tijd manifesteren zich vooral ln
de grote stad, zij is een samenballing
van vele duizenden, ze heeft een zoda
nige omvang gekregen dat ze haast
niet meer kan worden beheerd en be
heerst.. Er is schaarste aan zuivere
lucht en drinkbaar water, er doen zich
talrijke verkeersopstoppingen voor,
het leven is er onpersoonlijk en neuro
tisch geworden en niet de mens, maar
andere belangen zijn er maat en norm.
In menig opzicht ook is de stad toneel
van felle agressie, het leven telt er
minder dan elders. Van der Vet heeft
deze problematiek bekeken binnen de
Rotterdamse schaal
en binnen dit ver
smalde kader nog
weer details aange
duid. Hij schrijft
over de 'patriarchen
van Rotterdam', de mannen die als
ondernemers hun stad groot maakten,
en tegenover hen zet hij een verge
leken bij vroeger veel kritischer
burgerij. Rotterdam lijdt onder zegt
Van der Vet schier dagelijkse ket
tingbotsingen van meningen en opvat
tingen. „We zitten duidelijk in een
overgangstijd. Uit de tomeloze groei
naar... tja, naar wat?"
Het antwoord op deze vraag is in dit
boek niet te vinden. Van der Vet
wil dat ook niet geven: zijn artikelen
zijn een 'Journalistiek onderzoek, zon
der andere pretentie dan dat'. Hij wil
de Rotterdammers en wellicht an
deren een portret voorhouden van
de eigentijdse samenleving. In dat op
zicht gaat het om een geslaagd boek:
een registratie van de vaak bizarre
trekken van het Rotterdamse heden.
Elders in de westerse wereld zijn
soortgelijke geschriften verschenen:
enkele jaren geleden bijvoorbeeld
kwam in de Verenigde Staten een
boekwerk uit waarin over de toestand
in de grote steden van dat land werd
gerapporteerd. In dat geschrift moes
ten heel wat schrillere zaken worden
vastgelegd dan nu Van der Vet over
Rotterdam heeft gedaan. Maar ook in
dat Amerikaanse rapport wordt een
relatie gelegd tussen de spanningen in
de steden en een veel bredere en die-
per-stekende crisis: vrijwel niets ont
snapt aan een algemeen wantrouwen,
zo wordt geconstateerd, politiemensen
en gemeenteraadsleden, bankiers en
doktoren, rechters, niemand bezit
blijkbaar meer het vertrouwen van de
bevolking, niemand is in staat het
antwoord te formuleren op hetgeen
inwoners van een stad wensen, zo on
geveer schreven twee jaar geleden se
nator Fred R. Harris en burgemeester
John V. Lindsay in The state of the
cities'.
Eerlijkheidshalve moet er aan wor
den toegevoegd dat 'de wil der
bevolking' zelden scherp wordt gefor
muleerd. Het is een illusie, dat in een
democratie een bevolking exact wil of
kan aangeven hoe zij de toekomst van
het beleid ziet. De dialoog tussen over
heid en burgerij over dergelijke pro
blemen is in vele gevallen een gesprek
tussen enerzijds een technocratie en
anderzijds elitaire groepen. Op zich
zelf geen reden om daarover ach en
wee te roepen, zeker niet wanneer zich
dit soort gesprekken in alle open
heid afspelen. Een dergelijke dialoog
zij is vaak hard en zelfs hardhan
dig maakt immers meer en meer
mensen tot bewuste burgers, is ook
in staat taboes te doorbreken. Een
klein voorbeeld: vijf jaar geleden riep
het autovrij maken van oude binnen
steden stormen van protest op, tegen
woordig worden protesten zelden ge
hoord. maar wordt algemeen om auto
vrije zones gevraagd. Er zijn meer
van dergelijke verschijnselen: ze zijn
herkenbaar in nog vaag, maar het
begint nieuwe vormen van stede-
bouw, in het respect voor oude bin
nensteden enz.
Van der Vet stelt nu voor Rotter
dam in feite de vraag: hoe kan
een uit de kluiten gewassen wereld
en industriehaven waarlijk nog woon
plaats zijn voor de inwoners, nu en
straks. Hij doet dat in de vorm van
vele gesprekken met mensen, die da
gelijks met deze vraag worstelen. "Van
Assepoester een prinses maken' is het
antwoord van een Rotterdamse indu
strieel. Makkelijker gezegd dan ge
daan. Maar om deze veranderingen
tot stand te brengen moet men zich
ervan bewust zijn dat het zover nog
iang niet is. Rotterdam echter ging
er tot voor kort uiterst zelfbewust
van uit, dat de prinses al helemaal
opgetuigd was en niet meer in de
keuken kwam. Nu blijkt dat de eerste
regels van het sprookje nog maar net
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
