PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
PZC
NIXON LEGT ZIJN PERSONEEL
ZWIJGEN OP
Fracties geven 'groen licht'
Rapport zet accent op concentratie en
ontmoeting in Vlissingse binnenstad
Verbod om te zeggen of zij met hem over
de Watergate-affaire hebben gesproken
STRIJD IN LIBANON
ONDANKS BESTAND
Vandaag
in de
krant...
'VLISSINGEN BINNENSTAD', NU DEFINITIEF RAPPORT
ONTMOETINGS
CENTRUM OP
VISSERSHAVEN
Oorsprong
en doel
VW-wah Pagina 2
316* jaargang - nummer 106
Zaterdag 5 mei 1973
BEIROET: Een Libanese soldaat
wordt vit zijn gevechtswagen ge
haald door Libanese burgers en
soldaten, na gevechten die eergis
teren plaatsvonden tussen Pales
tijnse verzetsstrijders en Libane-
PALESTÏJNEN TREKKEN ZICH NIET TERUG
BEIROET (RTR-AFP-UPI) In het zuiden van Libanon zijn vrij
dag ondanks een bestand dat donderdagnacht werd gesloten
opnieuw gevechten opgelaaid tussen Palestijnen en het Libanese
leger. Volgens berichten uit het gebied van Hasbayja worden in
deze gevechten raketten en artillerie gebruikt. In het gebied zijn
ook twee gevechtsvliegtuigen waargenomen maar voor zover be
kend hebben ze geen guerrilla-stellingen gebombardeerd.
trokken zouden zijn. Maar een Libane
se legerwoordvoerder zei halverwege
de middag dat er nog niets
gebleken van een vertrek van de
lestijnse Yarmoek-brigade.
Eerder op de dag zouden Libanese
tachtmachttoestellen wel eenheden
van het Palestijnse bevrijdingsleger
hebben aangevallen, die probeerden
op te rukken naar een legergarnizoen
in Rashaya. Deze Palestijnse eenheden
zijn donderdag uit Syrië Libanon bin
nengetrokken om daar de Palestijnen
te helpen in hun strijd met het Liba
nese leger. De opmars van de zwaar
bewapende Palestijnse Yarmoek-briga
de was door het leger tot staan
gebracht, aldus betrouwbare bronnen
in Beiroet.
Palestijnen
t is nog niet duidelijk of de Pales
tijnse eenheden uit Syrië waarvan
de sterkte op 4 tot 5.000 man wordt
fceschat een begin hebben gemaakt
de overeengekomen terugtrekking.
Volgens het persbureau voor het Mid
den-Oosten heeft de Palestijnse leider
Jasser Arafat de Libanese autoriteiten
toegezegd dat alle Palestijnse troepen
uit Syrië tegen vrijdagavond terugge-
Nieuws uit Zeeland op pa
gina 2, 4, 5, 7, 8, 9, 11 en 12.
Binnen- en buitenland op
pagina 3, 12, 13 en 29.
Sport op pagina 24 en 25.
Radio en tv op pagina 27.
Beurs en financiën op pa
gina 29.
En in de
zaterdagkrant
Pag. 17. De kandidaat-ministers
voor het kabinet.Den Uyl.
Pag. is Ter gelegenheid van het
25-jarig bestaan van de
staat Israël schreef de
GPD-correspondent. mr
Jaap van Wesel een serie
artikelen over Israël. Op
deze pagina de twee laat
ste artikelen uit deze se-
Stemmen uit de Kerken.
Pag. 19. Letterkundige kroniek van
Hans Warren;
Poppraet
Pag. 21. Barbecue, binnen of bui
ten. altijd een feest.
Pag. 23. Schaken, dammen, bridge,
puzzel en culinair avon
tuur.
In de Libanese hoofdstad Beiroet
bleef het vrijdag na het ingaan van
het bestand wel rustig. Er deed zich
slechts een incident voor, waarbij on
bekenden twee inzittenden van
auto doodschoten. Het uitgaansverbod
bleef van kracht, maar werd wel twee
keer voor enkele uren opgeheven om
de bevolking in staat te stellen inko
pen te doen.
Slachtoffers
Naar schatting hebben de gevechten,
voorafgaand aan het bestand dat vrij
dagochtend om 02-30 uur van kracht
werd in totaal aan rond 95 mensen
het leven gekost. Er zouden 200 ge
wonden zijn.
In Beiroet werden vrijdag pogingen
ondernomen om te komen tot een
'nationale conferentie' van alle politie
ke groepen. De Libanese regering zou
bezig zijn met de voorbereiding van
een nieuw 'statuut' voor de Palestij
nen ter vervanging van het akkoord
van Cairo van 1969, dat eveneens
werd gesloten na felle gevechten tus
sen de Palestijnen en het Libanese
leger.
De regering zou van plan zijn de
vrijheid van de Palestijnen in Libanon
aan banden te leggen. Onder het ak
koord van Cairo kregen de Palestij
(Zie slot pagina 3 kolom 5)
WASHINGTON (REUTER) President Nixon heeft vrijdag de
huidige en voormalige personeelsleden van het Witte Huis verbo
den tegen de grand jury in de Watergate-zaak, de federale recher
che of het congres te zeggen of zij al dan niet met hem gesproken
hebben over het afluisterschandaal. Vóór het huidige, grondige
onderzoek in deze zaak heeft Nixon het met het congres aan de
stok gehad over de zogenaamde voorrechten van de uitvoerende
macht. Hij zei toen dat zijn assistenten niet voor het congres
mochten getuigen. Later veranderde hij van mening en gaf zijn
assistenten opdracht met de justitie en het congres samen te wer
ken.
Inmiddels zijn er nieuwe richtlijnen
uitgegeven over de voorrechten van de
uitvoerende macht; volgens het Witte
Huis omdat Nixon een beroep op deze
privileges tot een minimum wil beper
ken. Het gaat hier om het recht van
overheidsfunctionarissen om te weige
ren voor het congres te getuigen gezien
de vertrouwelijke band tussen hen en
de president. Toch is er kennelijk eeni
uitbreiding gekomen van dat recht nu]
de president de personeelsleden van
het Witte Huis verboden heeft de
grand jury. de FBI of het congres te
vertellen of zij al dan niet met hem
gesproken hebben over de Watergate-
affaire.
Het congres kan geen vergeldings
maatregelen nemen als er een beroep
wordt gedaan op de voorrechten van
de uitvoerende macht maar een grand
jury kan iemand dwingen te getuigen
en een getuige die zijn mond houdt,
straffen.
Nixon heeft gisteren generaal Alexan
der Haig benoemd tot tijdelijk chef
van de staf van het Witte Huis.
Nixon's staf is belangrijk uitgedund
door het ontslag van Haldeman. Ehr-
lichman en Dean in verband met het
Water gate-schandaal.
De 49-jarige Haig is sinds januari
plaatsvervangend staf-chef van het le
ger. Daarvoor was hij de eerste
plaatsvervanger van Henry Kissinger,]
Nbrons adviseur voor nationale veilig
heid. Nixon heeft donderdag in Was
hington met Haig gesproken, voor hij
naar zijn buitenverblijf in Florida ver
trok, zo is uit kringen in het Wittel
Huis vernomen.
Donald Segretti, in de loop van het
onderzoek naar de Watergate-affaire
een republikeins deskundige op het
gebied van de politieke spionage ge
noemd, is er vrijdag van beschuldigd
dat hij nagemaakte brieven heeft la
ten versturen om afbreuk te doen aan
de campagnes van de sens-oren die
streefden naar de democratische kan
didatuur voor het presidentschap.
HAIG
diging wordt niet op de inhoud van
de brieven ingegaan, maar van de
zijde van het OM in Orlando is later;
meegedeeld dat de senatoren Jackson
en Humphrey in de door Segretti
verspreide brief beschuldigd worden
van 'seksueel wangedrag'
Volgens waarnemers zou het mes op
deze manier aan twee kanten hebben,
(Zie slot pagina 3 kolom 3)
Sabotage
Dwight Chapin, een van Nixons voor
malige secretarissen, zou Segretti heb
ben aangeworven om toezicht te hou
den op de tegen de democraten ge
richte politieke sabotage. In de
klacht tegen Segretti afkomstig van
een federale grand jury uit Orlando in
de staat Florida, staat dat Segretti
tijdens de democratische campagne
voor de voorverkiezingen in Florida,
een brief heeft laten verspreiden die
verzonden zou zijn door aanhangers
van de democratische senator Ed
mund Muskie. In de akte van beschul-
ARP IS STERK VERDEELD: 8-6
HELFT AMERIKANEN
DENKT DAT NIXON
WMS BETROKKEN BIJ
DOOFPOT-TAKTIEK
PRINCETON (NEW JERSEY)
(AP) De helft van de dezer
dagen door het bureau Gallup
ondervraagde Amerikanen Is van
mening dat president Nixon Is
betrokken geweest bij pogingen
de zaak-Watergate in de doofpot
te stoppen.
VeertiE percent der gevraagden
heeft doen weten dat men gelooft
dat de president van te voren
afwist van pogingen om tot af
luisterpraktijken over te gaan in
het democratische hoofdkwartier
In het Water ga te-gebouw
Volgens 58 percent der onder
vraagden is de huidige regering
evenwel niet corrupter dan welke
ook sinds het eind van de tweede
wereldoorlog. Zeven en veertig
percent der gevraagden zei niet
te geloven dat Nixon iets af wist
van de plannen om te gaan af
luisteren. Drie en veertig percent
der gevraagden zei dat men niet
vond dat president Nixon in zijn
toespraak van jongstleden maan
dagavond de volle waarheid over
de zaak-Watergate had verteld.
Ongeveer driekwart (74 percent)
der gepolsten vond dat de zaak
Watergate moest worden onder
zocht door iemand die geen deel
uitmaakt van de regering
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - UTRECHT Alle bij het kabinet-Den Uyl betrok
ken fracties hebben vrijdag hun kandidaat-ministers het groene
licht gegeven om toe te treden tot het kabinet. Alleen de fractie
van de ARP was sterk verdeeld: acht leden keurden het donder
dag gesloten compromis goed, zes weigerden hun medewerking.
Bij de PvdA en KVP vielen slechts drie leden uit de boot. De
formateurs Burger en Ruppert houden zich nu nog bezig met
de bezetting van de 17 staatssecretariaten, waarbij onderlinge
verschuivingen nog mogelijk zijn. In de loop van volgende week
kan het kabinet-Den Uyl dan beëdigd worden.
AR-fractieleider Aantjes kreeg vrij
dag in Utrecht na uitvoerige discussie
een krappe meerderheid van zijn frac
tie .zonder veel enthousiasme" mee
voor steun aan het progressief-confes-
sionele kabinet. De tegenstanders wa
ren mevrouw Van Leeuwen en de
heren Van Dam, Schakel. Roolvink,
Schouten en De Kwaadsteniet. Aantjes
legde er de nadruk op dat de fractie
zal proberen tot een gezamenlijke ge
dragslijn te komen. Hij zal bij het
debat over de regeringsverklaring de
aarzeling van de fractie tot uitdruk
king brengen.
Aantjes ontkende dat zijn positie;
als fractieleider m het geding is- Hij
ontkende eerder op de dag de hard-
nekkige geruchten als zou hij var.
plan zijn om af te treden ten gunste
van mr. Biesheuvel. „Niemand stapt]
overigens op door de beslissing van]
vandaag", zei Aantjes nog. De bezwa-]
ren van Biesheuvel tegen het gedogen
van het kabinet-Den Uyl hebben vol
gens Aantjes in de discussie geen rol
KVP
De andere confessionele partij die
Den Uyl moet steunen, de KVP, sprak
in vrij rustige sfeer over het akkoord
van donderdagavond. Na afloop bleek
dat slechts drie fractieleden (Noten
boom, Bremen en Fievez) zich tegen
medewerking aan het kabinet-Den Uyl
blijven verzetten. Fractieleider An
dreessen onderstreepte na afloop nog
eens dat ook het confessionele pro
gramma grondslag voor het kabinets
beleid wordt.
Ook de PvdA gaf zijn fractieleider
Den Uyl (die overigens de vergadering
door waarnemer Van Thijn liet lei
den) het groene licht. Slechts drie
leden vonden dat er te veel concessies
waren gedaan om nog een progressief
beleid volgens het regerprogramma
Keerpunt 72 te waarborgen. De drie
tegenstemmers zijn mevrouw Nora
Salomons en de heren Kombrink en
Hartmeijer. De fractie van D'66 gaf
unaniem drs. Gruijters toestemming
om zitting te nemen in het kabinet-
Den Uyl.
Niet alleen in de achterban var
ARP is grote verdeeldheid ontstaan
(Zie slot pagina 12 kolom 7)
VLISSINGEN Als men de
Vlissingse binnenstad meer
sfeer, meer allure wil geven, is
het zaak, dat in de eerste plaats
de binnenstadsfuncties sterker
in het centrumgebied worden ge
concentreerd en is het ook zaak,
dat er meer nadruk wordt ge
legd op het belang van de bin
nenstad als ontmoetingspunt.
Met die uitgangspunten als lei
draad hebben het adviesbureau
'Stad en Landschap', het ETI en
de Stichting Zeeland alle tei
Middelburg b. en w. van Vlis-
singen een definitief rapport
aangeboden over de binnenstad
in Vlissingen.
„Er zijn" zo wordt in de inleiding
van het rapport gezegd „geen spek-
taculaire modellen opgesteld in deze
zin, dat er een totaal andere binnen
stad zou ontstaan. Voorbeelden voor
dit soort modellen zijn: een volledig
verkeersvrije binnenstad en een bin
nenstad met de beschikking over het
terrein van de KMS De Schelde. Mis
schien ligt iets dergelijks in de schoot
van de toekomst verborgen, op het
ogenblik lijkt de werkelijkheid hier
voor weinig ruimte te laten".
Vat de samenstellers van het rapport
wel hebben gedaan: aan de hand van
de onderzoekingen en de huidige toe
stand heeft men twee modellen opge
steld: één waarin de tendenzen van de
nuidige ontwikkeling zijn vastgelegd,
oen tweede model, waarin ook nadere
aanbevelingen zijn gedaan om de
waarde van de binnenstad te vergro-i
ten. „De modellen hebben de eeni
meer dan de ander tot) doel binnen
afzienbare tijd de Vlisslnger een bin
nenstad te bieden, die hij in zoveel
mogelijk facetten zo intens mogelijk
kan beleven, die voor hem (nog) meer
het symbool van zijn stad kan vor
men".
Modellen
De twee 'ontwikkelingsmodellen' heb
ben betrekking op acht elementen, die
met elkaar de totaliteit van functies
van de binnenstad omvatten: wonen,
winkelen, horeca, sociaal-culturele
voorzieningen, beeldbepalende en his
torische elementen, stedelijke open
ruimten en het verkeer. De suggesties
richten zich op korte en middellange
iermijn, op de periode tot 1980.
De leidraad van de rapporteurs de
functies sterker concentreren ln het
centrumgebied en een accent op de
binnenstad als ontmoetingspunt, wor-
ien in de modellen onder meer als
volgt geconcretiseerd:
in de sociaal-culturele sfeer geeft
men de voorkeur aan onder meer
een verplaatsing van het toekomsti
ge ontmoetingscentrum van de
Spuikom naar de gedempte vissers
haven, waar ook nog parkeerruim
te mogelijk wordt geacht. In die
opzet zou er toe worden bijgedra
gen, dat ook de relatie met het
centrum wordt versterkt;
t het beeldbepalende element 'verval'
in het centrum moet óf geleidelijk
(model 1) óf (model 2) zo snel mo
gelijk worden weggenomen, met een:
aanzet tot rehabilitatie in de cen
trumgedeelten Oost en West en con-]
solidatie in centrum-Noord,
behalve een voorkeur voor een
dichte vissershaven (ontmoetings
centrum) wijst men ten aanzien
van de historische elementen ook
op de renovatie van het vroegere
stadhuis en de mogelijkheid het
een relatie met het centrum te
geven in tegenstelling tot de
huidige stand van zaken;
voor de stedelijke open ruimten
Bellamypark, Oude Markt, Beur
splein, Grote Markt op dit mo
ment te handhaven in de huidige
vorm wordt de mogelijkheid
van opnieuw inrichten in overwe
ging gegeven. De omgeving van de
Oranjemolen wil men in het ont-
moetingsgebied van het centrum
trekken en voor de Lange Zelke
bepleit men een voetgangersgebied,
met beperkt verkeer;
voor de horecasector wordt een
concentratie op het Bellamypark,
de Nieuwendijk en het Beursplein
voorgestaan, met (in model 2) een
uitloper in de Waistraat-Zuid;
de detailhandel zou zich moeten
concentreren in het gebied St-Ja-
eobsstraat, Lange Zelke, Spuistraat
en Walstraat, waarbij model 2 nog
de omgeving van het Betje Wolff-
plein noemt; spreiding van de de
tailhandel zou volgens mode' 1 toe
gestaan moeten worden in Badhuis
straat. Hobeinstraat en Schel de-
straat. maar model 2 wil uitbrei
ding van de detailhandel in deze
straten bevriezen;
ten aanzien van de woonfunctie
van de binnenstad vinden de rap
porteurs. dat behalve in het cen-
Zie slot pagina 7 kolom 1
fiantlijn
§EOnnen in de wetenschap
dat het vier mei was. de
dag waarop men in tin»
land de doden herdenkt uit
de tweede wereldoorlog?
Vermoedelijk een klein getal, Het Jttar
1945 en de periode daarvoor treden
immers steeds verder terug in do his
torie en het aantal dergenen die dat
verleden bewust hebben meegemaakt,
neemt dagelijks af. Bovendien is er
in deze rumoerige en rusteloze tijd
niet zoveel gelegenheid tot herdenken
en stil-zijn: we zijn met allerlei zaken
bezig, vaak zo Intensief dat we zelfs
in ogenblikken van rust verstolen op
'net horloge kijken. Maar toch. soms
is er onverwacht een moment waarop
dat verleden in alle hevigheid aanwe
zig is. .Alsof de tijd heeft stilgestaan",
zegt men dan. Een uitdrukking die op
een bijzondere tijdservaring duidt:
men bevindt zich in het heden, maar
door de een of andere oorzaak wordt
men zich het mede-beleefde verleden
scherp bewust; reeksen gebeurtenissen
uit dat verleden spelen zich gelijktijdig
in het bewustzijn af. de gepasseerde
tijd is onverwacht teruggekomen.
Begin deze week, dwalend door een
boekhandel in Rotterdam, kregen
we een uitgave in handen van een
boek,,geschreven door de grote Joodse
denker Martin Buber. Het was een
oorspronkelijke uitgave uit 1936, ver
schenen in Berlijn bij de joodse uitge
verij Schocken, nog geen Jaar nadat
in Neurenberg de 'rassenwetten' voor
het Groot-Duitse Rijk waren afgekon
digd. Twee jaar la
ter zou deze uitge
verij worden ver
nield in de beruch
te 'kristal-nacht', de
nacht waarin meer
dan zevenduizend joodse winkels wor
den verwoest, synagogen in vlammen
opgaan en twintigduizend joden van
hun bed worden gelicht en gearres
teerd. Vermoedelijk is dit boek van
Buber een van de iaatste uitgaven, die
Schocken heeft kunnen verzorgen; kor
te tijd later wijkt hij uit naar Jeruza
lem. Op het moment dat Bubers boek
verscheen begon de catastrofe lang
zaam haar dreigende gestalte aan te
nemen, al bevroedden slechts weini
gen hoe gruwelijk zij uiteindelijk wor
den zou. Merkwaardig; bijna veertig
jaar later ligt ergens in een Nederland
se boekhandel nog dat boek; zoals des
tijds verschenen op de grens van de
ondergang.
S~\p zo'n moment lijkt het inderdaad
alsof 'de tijd stilstaat'. Het boek
bevat een reeks opstellen over de ver
taling die Buber en Franz Rosenzweig
in de twintiger jaren van het Oude
Testament lieten verschijnen. Die ver
taling was een monument, geschreven
in voortreffelijk Duits en in nauwe
overeenstemming met de grondtekst.
Over die vertaling kon echter ln 1936
in Duitsland al bijna niet meer wor
den gesproken- In een geschrift aan
de Duitse joden moest Buber terzelf
der tijd erkennen, dat de Duitse joden
geen enkele zekerheid meer was ge
laten- .JEr is geen ruimte meer. waar
in wij met anderen kunnen spreken,
met ons is geen dialoog meer moge
lijk". Een nacht van smart en zorgen
brak aan, een nacht waarop slechts
weinigen een morgen verwachtten.
Korte tijd later begon Hitier zijn ver
overingsoorlogen en bezette hij vrij
wel geheel Europa. De boekhandelaar,
die ons deze week zag bladeren in dat
verdwaalde exemplaar, knikte en zei:
„Toen dat uitkwam moest het alle
maal nog beginnen. Er zullen maar
weinig Duitsers zijn geweest die het
destijds hebben durven kopen. Stel Je
voor; een bundel opstellen over een
joodse vertaling van het Oude Testa
ment. Een dergelijk boek was besmet
en vijandig".
Bijna veertig jaar zijn voorbijgegaan
sinds uitgever Salman Schocken
in Berlijn op de grens van de onder
gang dit boek uitgaf, daarmee de af
sluiting tot stand brengend van de
eveneens door hem verzorgde bijbel
vertaling van Buber en Rosenzweig.
Inmiddels is het geschreeuw van Hit-
Ier al jaren verstomd, maar Bubers
bijbelvertaling is herdrukt in de na
oorlogse jaren. In 1953 kreeg hij de
vredesprijs van de Duitse boekhandel
en in 1963 de Erasmusprijs. Buber
overleed in 1965 in Jeruzalem. Hij be
hoorde tot die Israëli's, die vanaf het
eerste moment regering en volk van
Israel hebben gewezen op bun verant
woordelijkheid jegens de Palestijnse
vluchtelingen; ook in het land der
vaderen legde hij hoge maatstaven
aan In Europa heeft hij een stempel
gedrukt op het geestesleven in een
tijd. waarin onverlaten poogden zijn
stem en die van het joodse volk defi
nitief het zwijgen op te leggen.
Deze losse opmerkingen staan in
slechts verwijderd verband met
de vierde en de vijfde mei in Neder
land. We kwamen er op omdat
bladerend en lezend in het hierbedoel-
de boek van Buber ons een zin trof
van grote actualiteit; „De huidige
mens kent geen begin en geen eind,
hij kent zijn oorsprong en zijn doel
niet meer", schreef Buber in de jaren
tussen de beide wereldoorlogen. Is dat
nu zoveel anders? De korte spanne
tijds, waarin gisteren de doden wer
den herdacht, dwingt tot vragen naar
het doel van het bestaan. Diegenen die
tussen 1940 en 1945 hun leven durfden
te riskeren en voor het vuurpeloton
vielen, kenden een doek Is dat er nog
altijd?
President Georges Pompiduo en
kanselier Willy Brandt zullen elkaar
op-21 en 22 juni in Bonn ontmoeten
voor hun half-jaariiikse besprekingen,
aldus werd vrijdag uit officiële bron
nen vernomen.
