PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT KABINET-DEN UYL IS NU OP PAPIER GEREED „Kerncentrales - annex - waterfabrieken nodig voor veilige waterwinning" Verrassing: KVP'er Brouwer op landbouw SENAAT VS VRAAGT NIXON OM EEN ONPARTIJDIG ONDERZOEK de krant van zeeland Vandaag in de krant... NBT: 800.000 TOERISTEN IN HET 1 MEI-WEEKEINDE He snerpende fluit 216e jaargang - nummer 103 Woensdag 2 mei 1973 DEN UYL (pvda) VAN AGT (kvp) WESTERTERP LUBBERS (kvp) DUIJSENBERG TRIP (ppr) VAN DER STOEL (kvp) (pvda) (pvda) VANKEMENADE DE G.AAY BROUWER (kvp) VAN DOORN (ppr) BOERSMA (arp) MEVR. VORRINK GRUIJTERS (d'66) PRONK (pvda) (pvda) FORTMAN SR (arp) (pvda) DEN HAAG De formateurs Burger en Ruppert hebben de ploeg kandidaat-ministers bij elkaar, die donderdag moet gaan onderhandelen over het programma van het kabinet-Den Uyl. Hoewel de samenstelling Vvan de ploeg in hoofdlijnen al enige da gen bekend was kwamen de formateurs dinsdag toch nog met een verrassing: de bepaald niet als progressief bekendstaande KVP'er Brouwer krijgt de portefeuille van landbouw en visserij. Bij het Invullen van de laatste mi nistersposten hadden de formateurs nog enige problemen, omdat de KVP er weinig voor voelde het ministerie voor volkshuisvesting en ruimtelijke ordening voor haar rekening te ne men. Volgens de KVP moest een PvdA'er maar bewijzen, dat de kritiek van de socialisten op het bouwbeleid de laatste jaren terecht is weest. Na enig heen en weer schuiven kandidaten is nu de D'66'er Gruijters op volkshuisvesting en ruimtelijke dening gekomen. De KVP'er Wester terp, eerst kandidaat voor landbouw en visserij, krijgt nu verkeer en wa terstaat. De keuze van het Tweede- Kamerlid Brouwer voor landbouw en visserij heeft in socialistische kring nogal wat deining veroorzaakt. Tal van PvdA'ers vinden de KVP'er niet progressief genoeg voor een kabinet- Den Uyl. Vandaag zullen de formateurs nog doorgaan met het. ontvangen van kan didaat-bewindslieden Vanmorgen zullen zij een gesprek hebben met de ARP'er Boersma van sociale zaken, die wegens zijn aanwezigheid bij de Izndbouwonderhandelingen in Brussel nier eerder kon komen, met PPR'er Van Doorn, die kandidaat oor CRM en met de PvdA'er, me vrouw Vorrink, die volksgezondheid en milieuhygiëne zal krijgen- De woordvoerder van de forma teurs liet dinsdagavond nog eens de mogelijkheid open, dat niet alle kan didaat-ministers ook werkelijk een mi nisterie zullen gaan bezetten in het kabinet-Den Uyl. „Dat hangt natuurlijk van het verloop van de besprekingen in heb voor overleg af", zei hij. In politieke krin gen acht men het ook nog niet uitge sloten, dat één of meer kandidaten zich zullen laten vervangen. Overigens is de bespreking, die don derdag begint en waarschijnlijk enige dagen zal duren, nog niet de oprich tingsvergadering van het kabineti-Den UyL Pas aan de hand van de resulta ten van dit overleg zullen de fracties van KVP en ARP vaststellen of zij him kandidaten ook werkelijk toe stemming zullen geven om aan het kabinet te gaan deelnemen. Hoewel in het verleden ministers raak zelf hun staatssecretarissen mochten uitzoeken hebben de forma teurs nu al in grote lijnen vastgelegd hoe de samenstelling van deze posten moet worden. Duidelijk was dinsdag al, dat de verdeling van de Landbouw DE NEGEN ministers van land bouw van de EEG-lidstat,en heb ben gisterochtend na een 24-uurs marathonzitting overeenstemming bereikt over de EEG-landbouw- prijzen voor het komende seizoen, (pagina 3) Zweden-VS DE ZWEEDSE premier Olof Pal- me heeft opnieuw felle kritiek geleverd op de Amerikaanse bom bardementen in Cambodja, (pagina 9) Nieuws uit Zeeland op pagina 2,4,5 en 7 Binnen- en buitenlands nieuws op pag. 3,9 en 15 Sport op pag. 11 Radio en televisie op pag. 13 Financieel nieuws op pag. 15 cretariaten over de partijen als volgt luidt: PvdA 6, PPR I, D'66 3, KVP 5 en ARP 2. De namen voor de staatssecretaria ten zijn nog niet ingevuld, maar dui delijk is al wel. dat» de PvdA'er Ste- merdink staatssecretaris voor defen sie zal worden, de D'66'ers mejuf frouw Goudsmit en De Goede een staatssecretariaat zullen krijgen voor justitie en financiën, dat de PvdA'er prof. Roeling staatssecretaris wordt, op buitenlandse zaken 'en dat het. PPR-kamerlid Van Huiten staatssecre taris wordt voor verkeer en water staat. (Van onze parlementaire rcdac- DEN HAAG Als de gadering van de kandidaat-minis ters geen grote problemen op werpt zal het kabinet-Den Uyl er als volgt uitziemPremier en mi nister van algemene zaken: drs. J- M. den Uyl (PvdA). Vice-premier en minister van jus titie: mr. A. A. M. van Agt (KVP). Financiën: prof. dr. W. F, Duij- senberg (PvdA). Economische zaken: drs- R. F. M- Lubbers (KVP). Sociale zaken: drs. J. Boersma (ARP). Binnenlandse zaken: prof. mr. W. F. de Gaay Fortman sr. (ARP). Buitenlandse zaken: mr. M. van der Stoel (PvdA). Defensie: Ir. H. Vrcdeling (PvdA). Onderwijs: prof. dr. J. A. van Kemenade (PvdA). Wetenschapsbeleid en technolo gie: prof. mr. F. H. P. Trip (PPR). Volksgezondheid en milieuhygië ne: mevrouw mr. I. Vorrink (PvdA). Ontwikkelingshulp: drs. J. P. Pronk (PvdA). Cultuur, recreatie en maatschap pelijk werk: mr. H. W. van Doorn (PPR). Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening: drs. J. P. A. Gruijters (D'66). Verkeer en waterstaat: drs. TJ. Westerterp (KVP). Landbouw en visserij: MR. T. Brouwer (KVP). Opvallend veel Fransen in Nederland DEN HAAG (ANP) Het Nationaal Bureau voor Toerisme schat het aantal buitenlan ders, dat gedurende het 1-mei-weekeinde (zaterdag tot en met dinsdageen bezoek aan ons land heeft ge bracht op 800.000. Men is tot dit getal geko men op basis van steekproeven bij acht doorlaatposten en aan de hand van telappara- tuur van rijkswater staat bij zeven andere grensposten- Er is bij de schatting rekening gehouden met de wat genoemd wor den vaak progressieve schattingen van de grensposten, waar niet met telapparatuur werd gewerkt. Het 1 mei-weekeinde van vo rig jaar. dat toen drie dagen telde met over wegend slecht weer, le verde 750.010 bezoe kers op. De afgelopen paasdagen gaven een aantal van 875.000 bui tenlandse bezoekers te zien. Op grond van de be zoekcijfers bij de ver schillende attractiepun- ten heeft het Natio naal Bureau voor Toe risme geconcludeerd, dat er gedurende de afgelopen dagen ont zettend veel dagbezoe kers in ons zijn ge weest. Bij het trekken van deze conclusie wordt het nationaal bureau gesterkt door het feit dat zich bij het onderbrengen van de toeristen nauwe lijks problemen heb ben voorgedaan. Dit in tegenstelling tot de paasdagen. Het grote öagbezoek word* weer op rekening geschre ven van het slechte weer. Fransen Zeer opmerkelijk wordt het grote aantal Fransen genoemd, dat ons land heeft bezocht- De grenspost Hazel- donk aan de autosnel weg Antwerpen-Breda bijvoorbeeld heeft in totaal via de telappa ratuur 136.000 passan ten geregistreerd, terdag heeft liet centage Fransen daar zeker proeent be dragen en zondag pas seerden bijna alleen maar Fransen deze grenspost. De bloemententoonstel ling Keukenhof boekte met 146.000 bezoekers (vorig jaar 111.000 tij dens hetzelfde week einde t het 'absolute record'. Madurodam boekte er 51.000 (51.000), de Beekse Bergen 32.-000 5670). het rijksmuseum 29550 (22.6201, de Spi- dorondvaarten in Rot- •erdam 25.000 (23.000). Bergmann Rondvaar ten Amsterdam 23.900 (19.000). de Euromast 20.000 115-000). Flevo- hof 19.000 (7200), Dol finarium 17.000 (6850), Avifauna 16.000 14.000Diergaarde Blijaorp Rotterdam 15000 (10000), de Scheveningse pier 13.500 (9600), Artis 11.000 (15.000) en de Hoge Veluwe 10.000 (8000). NEGATIEVE REACTIES OP REDE PRESIDENT WASHINGTON President Nixon begroette de Westduitse bondskanselier Willy Brandt gis. termiddag bij het Witte Huis, met een wandeling in de tuin. BRANDT BIJ NIXON (Van onze correspondent) WASHINGTON Reacties van dagbladen en Amerikaanse bur gers op president Nixons toespraak maandagavond over de Water- gate-spionageaffaire tonen aan dat het vertrouwen in de president niet is hersteld. Integendeel, de algemene indruk is dat de president ook nu geen volledige opening van zaken heeft gegeven en dat hij zelf op de hoogte was van de spionage terwijl deze werd uitgevoerd. te worden om de affaire justitieel uit te diepen. Tekenend voor deze sfeer van trouwen in het land is de resolutie die door de Senaat meteen de morgen na de rede met unanieme stemmen werd aangenomen en waarin de presi dent gevraagd wordt onverwijld ie mand van buiten zijn regeringskrin gen aan te stellen om een onpartijdig onderzoek naar de affaire te leiden. President Nixon zei in zijn toespraak dat bij het aan de nieuw benoemde minister van justitie Elliott Richard son overliet of er een soort super officier van justitie aangesteld diende Dreigement Omdat de resolutie niet bindend is voor de president, heeft een aantal senatoren bekend laten maken dat de benoeming van Elliott Richardson niet bekrachtigd zal worden wanneer geen onafhankelijke strafvervolger wordt aangesteld. Verschillende na men circuleerden dinsdag al in het Congres voor deze post, waaronder die van de voormalige rechter van het Hoog Gerechtshof. Arthur Goldberg, i ex-senator John Cooper, en James Thompson, de officier van justitie, die onlangs het onderzoek leidde tegen de ex-gouverneur van Illinois Otto Ker- ner, die wegens corruptie drie jaar gevangenisstraf kreeg. In het Huis van Afgevaardigden werd door de Democraat John Moss van Californië voorgesteld een specia le commissie in te stellen die feiten zou moeten verzamelen voor het ge val dat stappen ondernomen moeten worden om president Nixon uit zijn ambt te zetten. Maar de leider van de democratische meerderheid, Carl Al- bert. blokkeerde dit voorstel en zei dat het nog te vroeg was om aan een dergelijk onderzoek te beginnen. Niet overtuigd één hunner werd erdoor overtuigd. „The Washington Post", die dinsdag' acht pagina's aan de Watergate-zaak wijdde, schreef in een hoofdartikel dat de rede veel te wensen overliet,, wanneer het de bedoeling van de president was geweest om de schade te herstellen van „tien maanden van uitstel, ontduiking en bedrog". Het feite met zijn rede „Het antwoord is, schreef de Post, dat hij (Nixon) alleen voldaan heeft aan het minimum van openbare enj politieke eisen van de huidige situatie Het is alsof hij blijft zoeken; naar het punt waar de bevolking er| genoegen mee neemt, zodat hij heti minste behoeft toe te geven". „The New York Times", zei dat president Nixon in zijn rede dat had gedaan wat onvermijdelijk was, maar niet alles wat noodzakelijk was. Het Zie slot pagina 3 kolom 5) WASHINGTON (RTR) Verbeterde betrekkingen tussen de VS en de EEG op de grondslag van een langdurig verzekerd westelijk bondgenootschap is de hoofdschotel geweest van de eerste bespreking die president Nixon en de Westduitse bondskanselier Brandt dinsdag in Washington hebben gevoerd. De beide staatslieden waren in he; Witte Huis bijeengekomen voor een gesprek onder vier ogen. Het was tevens hun eerste samenkomst sinds zestien maanden. De plannen voor een Amerikaans be leid ten aanzien van Europa kunnen slechts als een 'aangewezen oriëntatie middel beschouwd worden, zo ver klaarde Brandt dinsdagavond aan een diner in het Witte Huis. In zijn tafelrede legde Brand de na druk op de noodzakelijkheid van een 'gelijkgerechtigd deelgenootschap' aan weerszijden van de Atlantische Oce aan. Volgens de Wsetduitse bondskan selier kan nu reeds gesproken worden van een "Europese persoonlijk heid'. fiantlijn DRS. C. E. BROM IN PROEFSCHRIFT OVER DRINKWATER: „TARIEVEN DAN FLINK OMHOOG" (Van een onzer redacteuren) TILBURG „Bij nieuwe kerncentra les moeten ontziltingsinstallaties ko men voor de produktie van zoet wa ter. We zijn met onze drinkwatervoor ziening veel te veel afhankelijk van klimatologische en meteorologische invloeden en van de vervuiling van de grote rivieren. Ontzilting van brak of zout water is in elk geval dringend nodig om een calamiteitenreserve op peil te houden. We kunnen niet uitslui tend blijven liar.gen aan grondwater of aan Biesbosch-spaarbekkens". Met deze suggestie aan de drinkwaterpro ducenten komt drs. C. E. Brom (62) in een proefschrift, waarmee hij mor gen (donderdag) aan de katholieke hogeschool in TTburg zal promove- De uit Temeuzen afkomstige promo vendus (hij was er achtereenvolgens leraar en bedrijfseconoom bij de in-, middela gefuseerde waterleidingmaat-J schappij) komt er in zijn dissertatie rond voor uit: „We zullen onze drink watervoorziening goed veilig moeten stellen en er daarom duur voor moe ten betalen". De ervaringen met en de mogelijkhe den van een zout-water-verdamper an nex elektriciteitscentrale, zoals de PZEM die in Terneuzen sinds 1969 in bedrijf heeft, zijn voor drs. Brom in zijn proefschrijft evenzovele aanbeve lingen voor de toekomstige aanpak van de drinkwatervoorziening- Overi gens gaat hij er daarbij wel van uit dat het beter was geweest hier een kleine kerncentrale te bouwen in plaats van een op goedkoop aardgas' gestookte elektrische centrale. Brom gisteren in een persgesprek aan de Tilburgse hogeschool: „Bij de kem- tentrales in Borssele en in Kalkar zijn de drinkwaterproducenten weer te laat. Dat. mag in de toekomst niet meer voorkomen. De bij kernenergie vrijkomende warmte moet worden opgevangen in een waterfabriek. In 1971 is er zo'n combinatie in Rusland m bedrijf gekomen, aan de Kaspische zee. België bouwt er in Zeebrugge een; die start in 1974. Het moeten kleine units worden, met een zodanige capaciteit dat je in tijd van nood iets achter de hand hebt. Je kunt uitrekenen hoeveel zo'n cala miteiten-reserve per hoofd van de be- volking moet zijn. Er komen de laat ste tijd steeds meer bewijzen dat we er niet buiten kunnen- De vergiftiging; van het water in het Albertkanaal bij Antwerpen; de moeilijkheden die vo rig jaar bij de uitzonderlijk lage wa terstand van de Rijn in Rotterdam bijna zijn opgetreden". Ontwikkelingslanden In kleine kerncentrales annex waterfa- brieken ziet drs. Brom ook grote voordelen voor de ontwikkelingslan den. De overcapaciteit aan energie uit elektrische centrales kan naar behoef te voor de ontzilting worden benut. Met het water kan in tropische gebie- Met- het .vater kan in tropische gebie den het land worden bevloeid voorts. Zeeuwsch-Vlaanderen lijkt de promovendus met zo'n tro pisch gebied. Het komt met zijn drink watervoorziening steeds in de groof-i ste kostenprogressie en de duurste oplossingen uit. Nadat het grondwater was uitgeput moest er import uit België naar spaarbekkens worden ge-, organiseerd, daarna aanvoer met dure', zinkers onder de Westerschelde en tenslotte de ontziltingsinstallatie, tot voor kort de eerste in West-Europa- Belangrijke andere aanbevelingen in he proefschrift van de gepensioneer de bedrijfseconoom: Hoge tarieven moeten worden in gevoerd om de vraag naar water af te remmen. De watertarieven zullen hun basis moeten vinden in de duurste produktiemethode, dat is dus de kunstmatige. Net zoals de parkeertarieven in de binnenste-i den langs de grachten moeten wor den opgetrokken tot het niveau van de parkeergarages. Er moeten 'meervoudige leiding systemen' komen met verschillende kwaliteiten water: goed. beter en best. De industrie kan dan in aan-i merking komen voor buikwater I eigen le ming gaan doen. We kunnen niet eindeloos door gaan met de aanleg van spaarbek-' kens. Op den duur wordt dan heel Nederland één groot spaarbekken. Komt bij dat de nuttige inhoud van de spaarbekkens ook niet- hon derd procent is. Ontzilting van water op grote schaal heeft voor de gemeenschap nog het voordeel dat minder che micaliën voor de zuivering aan het rivierwater behoeven te worden toegevoegd, die tenslotte ook weer in het oppervlaktewater terechtko men. De prijs Over de prijs van het industriewater zegt drs. Brom: „Deze moet zo hoog worden dat nieuwe waterlabrieken rendabel zijn. De huidige tarieven zijn niet voldoende om te zijner tijd de; Zie slot pagina 6 kolom 5). J §AAc-t verbazing kijkt de 1V1 wereld de laatste da gen naar de Verenigde Sta ten: men doet daar alles in het groot, zelfs als het om schandalen gaat zoals do huidige Watergate-affaire. Die forse aanpak behoort bij de vele merkwaardige tradities van dit land: ln de loop der lijden zijn er op deze luidruchtige manier al heel wat zon derlinge affaires aan het licht geko men Het spraakgebruik daarginds ken*, zelfs enkele uitdrukkingen die on middellijk m verband worden ge bracht met corruptie en de onthulling daarvan, ook al hebben ze in oor sprong er niets moe te maken. We be doelen deze twee uitdrukkingen, na- melijk: 'fluitjes-blazers' (whistle-blo wers) en 'mes:harkers' (muckrakers). Zo worden functionarissen uit het ambtelijk apparaat die wantoestanden naar buiten brengen, aangeduid als 'whLstle-blowers'. ze blazen immers overdrachtelijk gezien op een sner pend fluitje om de aandacht op be paalde zaken te vestigen. Een markan te fluitjesblazer van de afgelopen ja ren was Daniel Ellsberg, de man die de Pentagon-papers naar buiten bracht. Zijn zaak trok in het buitenland sterk de aandacht, maar hij was niet de eni ge blazer van de afgelopen jaren. Vo rig jaar verscheen in de Verenigde Sta ten een studie waarin meer dan tien belangrijke gevallen uit de laatste ja ren werden behandeld; de fluit snerpt vaak in Amerika. Met 'mestharkers' worden meestal journalisten aangeduid, die schan dalen hebben onthuld. De eerste was destijds Lincoln Steffens, een man die in 1992 begon met onthullingen over corruptie bij gemeente-ambtenaren. Met Claude H. Weimore sloeg hij al- dus een nieuwe weg van de Amerikaan se journalistiek in: nauwgezette rap portage van wat zich in zakenleven en politiek afspeelde. President Theodore Roosevelt zag hen aanvankelijk als bondgenoten, maar later keerde hij zich tegen dit genre joumalis*.:c-k en bij die gelegenheid gebruikte hij het woord 'muckraker'. In een toespraak op 17 maart 1906 citeerde hij namelijk een passage uit Bunyans Christenrei- ze. hij waarschuw de zijn luisteraars tegen de ..man met de mesthark, die slechts naar de hark in zijn hand keek: men bood hem de hemelse kroon aan, maar hij zag niet. op of om, doch ging voort de mest bijeen te harken die hij op de vloer aantrof". Zoals het er nu naar uitziet moet er weer heel wat mest worden geharkt in Washington: de schuldigen zaten tot in het kabinet, tot in het Witte Huis zelfs, In dit op zicht zijn de laatste dagen vergelijkin gen gemaakt met het Teapot Dome- schandaal uit de jaren twintig, een corruptie-affaire met olieterreinen, waarbij eveneens enkele ministers wa ren betrokken. In een befaamd boek (Only Yesterday) van Frederick Lewis Allen over Amerika in de twintiger ja ren wordt vastgesteld dat onder pre sident Warren G. Harding "het gou vernement meer roof en diefstal op haar geweten had dan enige andere Amerikaanse regering in de hele ge schiedenis'. In de Watergate-affaire gaat het niet om geweldige bedragen, waarmee omkoping of corruptie zou zijn ge pleegd, maar om een aantal ordinaire inbraken van republikeinen bij hun politieke tegenstanders teneinde de zege van Nixon bij de presidentsver kiezing zeker te stellen. Het kwalijke daarvan is vooral, dat de minister van justitie er bij betrokken was, de man die in de Verenigde Staten de titel van 'attorney-general' draagt, advocaat- generaal, dat wil zeggen de functio naris die er onder meer mee is belast dat alle federale misdrijven op de juiste wijze worden vervolgd. De mi nister die hier in het geding is John N. Mitchell werd in de Verenigde Staten 'mr. Law and Order' genoemd wegens zijn forse optreden tegen ra- dikale groepen, hij bewaakte de open bare orde zéér zorgvuldig. En juist deze man nu is betrokken bij het Wa- tergate-schandaal. Een lezer belang stellend in Amerikaanse zaken wees ons deze week in dit verband op het bekende woord van Juvenalis: „Wie zal de bewakers bewaken?" Juist van een minister van justitie wordt een volstrekte onkreukbaarheid verwacht: hij ziet er op toe dat de wetten van het land worden gehandhaafd, hij is de 'tóp-bewaker'. Bij al deze sombere zaken is deson danks sprake van enige pluspun ten. De Amerikaanse samenleving blijkt namelijk altijd weer zoveel veerkracht te bezitten, dat er mensen kunnen opstaan, die snerpend op het fluitje blazen, ook al klinkt dat menig een afschuwelijk in de oren. Er zijn nog altijd mestharkers, die niet op- of omzien als hun enige kroon in de vorm van dollars of anderszins wordt geboden, maar doorgaan mest bijeen te harken. Loyaliteit jegens hoge mo rele normen zo is ook nu gebleken is belangrijker voor hen dan toe wijding jegens een president, een par tij of een regering. Dank zij dergelij ke Amerikanen is dit land ondanks alles toch altijd een vrij land geble ven, een land met een onstuimige, vaak bizarre geschiedenis, waarin men de vrijheid toch wist te behoeden. Er is wel gezegd dat de historie van dit land duidelijk maakt dat 'Onze Lieve Heer blijkbaar zorgt voor dronkaards, kleine kinderen en de Verenigde Sta ten van Amerika'. We geloven dat het acoent vooral op de mensen ligt: twee eeuwen geleden hebben Amerikanen een taak voor zich gezien en dat in hun grondwet vastgelegd, namelijk dat zij 'de zegeningen van de vrijheid voor (Voot vervolg zie pagina 3 kolom 1)

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1973 | | pagina 1