PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
COMPROMIS IN DE MAAK
OVER LANDBOUWPRIJZEN
Nixon accepteerde ontslag
van drie van zijn adviseurs
Regen spelbreker bij koninginnefeest
Na voorstellen Europese commissie:
FORMATEURS SCHUIVEN
MET MINISTERSZETELS
m
Slordiij (.leur
bekennen
Vandaag
in de
krant...
Nieuwzeelandse
ministers naar
gebied van Franse
kernproeven
216e jaargang - nummer 102
Dinsdag 1 mei 1973
LUXEMBURG (ANP) Het zag er gisteravond laat naar uit dat
de dreigende crisis in de Europese landbouw in de afgelopen
nacht in Luxemburg zou kunnen worden bezworen. Na drie da
gen over en weer praten, zonder dat resultaten werden bereikt,
kreeg een vermoeide ir. Pierre Lardinois, Europees commissaris
voor de landbouw, gisteravond tenslotte van de Europese minis
terraad het verzoek een compromis voor de Europese landbouw
prijzen voor te stellen.
Dit compromis-pakket werd in
loop van de avond door de landbouw-
STAKINGEN IN
ENGELAND
(Van onze correspondent)
LONDEN Politieke stakingen
door het gehele land zullen dinsdag
het openbaar vervoer in Engeland
stilleggen. De Britse vakbonden heb
ben de Dag van de Arbeid uitgezocht
om het werlc neer te leggen uit pro
test tegen de anti-inflatoire maatrege
len van de conservatieve regering-
Heath. Het begin maart op een bij
zondere vergadering van de vakbon
den genomen besluit heeft echter veel
van zijn aantrekkingskracht en zijn
zin verloren. De toen heersende sta
kingen zoals in de ziekenhuizen en
in dc gasfabrieken zijn inmiddels
bijgelegd.
Ook de meest strijdlustige vakbon
den hebben al min of meer toegege
ven dat ze de strijd tegen de regering-
Heath en haar anti-inflatiepolitiek ver
loren hebben. Zij het dat het ernaar
uitziet dat het overkoepelend vakver-'
bond, de TUC, zich er ten slotte tóch
toe laat verleiden alsnog met de rege-
ring-Heat'n samen te werken als de
zgn. derde fase in de anti-inflatiepoli
tiek komt. Tot nu toe liepen pogingen
van de regering om de medewerking
van de vakbonden te krijgen meer
dood op gecompliceerde emotionele
meningen dan op zakelijk gefundeerde
overwegingen van de zijde van de
bonden.
Vooraan bij de staking op de Dag
van de Arbeid staan de strijdlustige
bonden die altijd als eerste het werk
erbij neergooien. Dat zijn de arbei
ders in de automobielindustrie en de
machinisten bij de spoorwegen. Het
zijn de aanvoerders van de machinis-
tenbond die doodsbang zijn dat haar
leden niet langer voor even „vol"
zullen worden aangezien als andere
spoorwegmannen, nu hun bijzondere
rol op bet „ijzeren ros" van weleer is
uitgespeeld en ze evengoed door een
automaat vervangen zouden kunnen
worden.
ministers bestudeerd, 's Avonds
negen uur begon de ministerraad ein
delijk aan het werkeb'jke prijsdebat
en de verwachting was dat er van
nacht een besluit zou kunnen vallen.
„Er is een sfeer aan het groeien die
ons misschien doet slagen", zo zei
de loop van maandagavond
Nederlandse minister van landbouw
drs. J. Boersma.
In Europese kringen toonde men zich
ook wat optimistischer over de moge
lijkheid dat er een oplossing te berei
ken zou zijn omdat verwacht werd
dat de Westduitse minister van land
bouw, Joseph Ertl, de raad zou gaan
voorzitten. Zijn Belgische collega, Jac
ques Lavens, moest namelijk terug
naar België, omdat vandaag zijn zoon
trouwt. Ertl zou als voorzitter van de
raad minder bewegingsruimte heb
ben dan als zelfstandig opererend mi
nister, zo luidde de redenering in
Luxemburg.
Tricotfabriek sluit
twee ateliers - voor
52 mensen ontslag
EDE (ANP) De Jongs Lingerie-
Tricotindustrie BV in Ede zal
korte termijn baar twee ateliers in
Ede en Tiel sluiten wegens 'schaartste
op de arbeidsmarkt, waardoor de mi
nimale bezetting reeds lange tijd niet
kon worden bereikt', zo heeft de di
rectie maandag meegedeeld. Het gaat
om 52 personeelsleden, merendeels
vrouwen.
In Ede werken 40 mensen en in Tiel
12. In overleg met de vakbonden is
een afvloeiingsregeling vastgesteld.
Aan de betrokkenen is een passende
werkkring bij confectiebedrijven in de
omgeving aangeboden, aldus de direc
tie.
De produktie is bij buitenlandse be
drijven ondergebracht. Directie en
staf (zes man) zullen vanuit Ede het
pakket nachtkleding, dusters en huis-
leding ongewijzigd op de markt blij
ven brengen, aldus een woordvoer
der.
Voorstellen
De voornaamste van de voorstellen
die de Europese commissie gisteravond
deed was een prijsverhoging van
7,5 procent voor groente en fruit. 4
procent voor varkensvlees, 10,5 pro
cent voor rundvlees en 7,5 procent
voor kalfsvlees. De prijs van akker-
bouwprodukten (granen, suikerbieten
en oliehoudende zaden) zou met 1
procent moeten stijgen.
Lardinois beloofde een extra prijsver
hoging van 1 procent voor plantaardi
ge produkten en varkensvlees op het
moment dat de Italiaanse lire en het
Britse pond sterling terugkeren tot
een vaste pariteit. Dat zou dan echter
niet mogen gelden voor landen die
htm munten gerevalueerd hebben.
Belangrijk in de compromisvoorstel
len van de Europese commissie was
ook dat voor die landen die hun munt
gerevalueerd lebben hun zogeheten
negatief correctief van 1,5 procent
wordt toegepast op de melkprijs en
van 2,5 procent op de rundvleesprijs.
Daarmee leek de commissie tegemoet
te komen aan de bezwaren die bij-
'■oorbeeld Nederland tot dusverre had
tegen een sterke verhoging van de
melkprijs.
Om de Britten ter wille te zijn stelde
Lardinois in zijn compromis voor.
de boterprijs met ongeveer 36,per
100 kg te verlagen. Bovendien schiep
hij de mogelijkheid een consumenten-
subsidie van nog eens 36,per 100
kg te geven. De lidstaten zelf zouden
de keus hebben deze subsidie toe te
passen of niet. Doen zij het wel dan
kan de helft 'an deze subsidie ten
laste van het Europese landbouw
fonds gebracht worden.
UTRECHT (ANP) De 24-uursstaking
vandaag in Engeland zal volgens een
mededeling van de Nederlandse Spoor
wegen geen invloed hebben op de veer
dienst Harwich-Hoek van Holland.
De boten varen wel en de passagiers
worden van Harwich naar Londen per
bus vervoerd.
EHRLICHMAN
KLEINDIENST
PRESIDENT AANVAARDT VERANTWOORDELIJKHEID
WASHINGTON (AFP, RTR, UPI) In een radio- en televisietoespraak heeft de Amerikaanse presi
dent Nixon vannacht om 2 uur Ned. tijd, verklaard dat hij de verantwoordelijkheid aanvaardt voor
de inbraak in het hoofdkwartier van de democratische partij in het Watergate-gebouw en voor de
afluisteraffaire. Hij zei van tevoren niet op de hoogte te zijn geweest. De president gaf het Ameri
kaanse volk de verzekering dat er recht zal geschieden, onverschillig welke personen er bij deze zaak
zijn betrokken.
De president bevestigde het eerder op de dag bekendgemaakte ontslag van zijn adviseurs Haldeman, Ehriichman en
Dean en van minister van justitie Kleindienst. Kleindienst, Ehriichman en Haldeman dienden vrijwillig hun ontslag
in. Om dat van Dean werd door de president zelf gevraagd. Minister van defensie Elliot Richardson zal Kleindienst
als minister van justitie opvolgen. Haldeman was secretaris-generaal van het Witte Hiüs en zijn staf. Ehriichman raad
gever van de president voor binnenlandse zaken en Deanadviseur voor juridische aangelegenheden.
OOK MINISTER KLEINDIENST (JUSTITIE) TRAD AF
President Nixon zei ook dat hij zijn
nieuwe minister van justitie Richard
son, de bevoegdhed heeft gegeven
een speciale openbare aanklager te be
noemen die een onderzoek zal moeten
KVP WEIGERT ENKELE POSTEN
instellen naar de Watergate-afluister-
affaire.
„Ik wil vanavond tot u spreken vanuit
mijn hart over een onderwerp van gro
te zorg voor iedere Amerikaan", zo be
gon Nixon zijn toespraak. Daarna her
haalde hij de geschiedenis van de Wa
tergate-affaire. Hij zei dat hij bij iede
re stap tussen 17 juni vorig jaar en
eind maart er van verzekerd was dat
niemand van zijn regering daarbij be
trokken was.
Nixons perschef Ronald Ziegler had
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De formateurs Burger en Ruppert hebben hun
progressief kabinet nog niet rond. Zij zijn weer met de zetels aan
het schuiven gegaan, nu de KVP niet alleen defensie weigert, maar
ook volkshuisvesting niet wil bemannen. De formateurs hopen
deze 'laatste hobbel' echter vandaag of morgen te kunnen ne
men.
KVP-fraclieleider Andriesscn vindt
dat dc PvdA, die jarenlang felle oppo
sitie tegen het woningbouwbeleid
heeft gevoerd, nu maar eens moet
bewijzen het beter te kunnen. Het is
echter niet uitgesloten dat nu een
D'G6'er de portefeuille toegeschoven
krijgt. Genoemd wordt onder anderen
drs. H. Gruijters, die tot dusver kan-
Défilé
HET bloemendefilë op paleis
Soestdijk is zeer druk geweest,
ondanks de aankondiging dat dit
jaar de duur zou worden bekort,
(pag. 3)
Metro
DE bouwers van de metro in
Brussel hebben ontdekt dat de
treinstellen te groot zijn voor de
tunnels, (pag. 9)
Kissinger
HET Witte Huis heeft maandag
aangekondigd, dat Henry Kissin
ger op 4 mei besprekingen zal
gaan voeren in Moskou, (pag. 13).
Nieuws uit Zeeland op
pag. 2,4,5,6 en 7
Binnen- en buitenlands
nieuws op pag. 3,9 en 13
Radio en tv op pag. 12
Sport op pag. 10 e» 11
didaat stond voor verkeer en water
staat
De formateurs spraken maandag
uitvoerig met de PvdA-kandidaten ir.
H. Vredeling en drs. J. Pronk. Ir.
Vredeling is beschikbaar voor defen
sie of landbouw, maar ook de KVP
heeft voor deze laatste post een kan
didaat. namelijk drs. Tj. Westerterp.
Drs- Pronk zou ontwikkelingssamen
werking voor zijn rekening moeten
nemen. Vandaag volgt drs. J. Boersma
(ARP), die kandidaat is voor sociale
zaken een post die hij ook thans
beheert. Verdere afspraken hadden de
formateurs maandagavond nog niet
gemaakt.
Congressen
Nu de CHU heeft afgehaakt, hebben
de partijbesturen van KVP, ARP en
CHU besloten de partijcongressen die
op 19 mei zouden worden gehouden
ter bezegeling van de christen-demo
cratische samenwerking, op te schor
ten. Men wil met die congressen in
ieder geval wachten tot na het debat
over de regeringsverklaring van Den
Uyl, in de verwachting dat de politie
ke opstelling van de CHU dan iets
duidelijker zal zijn. De CH-fractie
heeft aangekondigd geen oppositie te
zullen gaan voeren, maar het kabinet-
Den Uyl zakelijk tegemoet te zullen
(Zie slot pagina 9 kolom 5)
gistermiddag al een verklaring van de
president voorgelezen, waarin stond
dat Kleindienst, Haldeman. Ehriichman
en Dean hun ontslag hadden ingediend
en dat 't door de president was aan
vaard. Nixon sprak in de aanvaarding
van de ontslagen over zijn 'intieme
vrienden en vertrouwde medewerkers'
Haldeman en Ehriichman, en ver
klaarde met nadruk dat hun aftreden
'niet gezien moet worden als uitdruk
king van onjuist handelen. Een derge
lijke gevolgtrekking zou oneerlijk en
ongegrond zijn".
In de verklaring van het Witte Huis
werd gezegd dat Richardson, die pas
in januari minister van defensie werd.
het onderzoek door zijn nieuwe minis
erie van de Watergate-zaak, volledig
zal overnemen.
tn de reeks van onthullingen over het
schandaal en de pogingen de zaak in
ie doofpot te stoppen, zijn de namen
van Haldeman. Ehriichman en Dean
bij herhaling gevallen als eerste ver
antwoordelijken.
„Ik weet dat hun besluit om af te
treden moeilijk was. mijn besluit het
te accepteren was moeilijk, maar ik
respecteer en waardeer de houding
die hen ertoe aanzette", aldus Nixon
in zijn verklaring. Hij zei dat Halde
man en Ehriichman een onzelfzuchtig
heid en toewijding aan de dag hadden
gelegd die hij zelden eerder had mee
gemaakt en hij noemde hun bijdragen
aan zijn regering 'enorm'. „Ik betreur
hun vertrek zeer", aldus Nixon.
In zijn ontslagbrief schreef Haldeman
dat hij had gehoopt en verwacht dat
hij zijn naam snel van aantijgingen
had kunnen zuiveren, maar dat nu
was gebleken dat het onderzoek veel
tijd zou vergen. Hij zei volledig met
een diepgaand onderzoek in te stem
men, maar niet te zien hoe hij onder
die omstandigheden zijn verantwoor
delijkheid in het Witte Huis kon dra
gen. Daarom had hij besloten zijn
ontslag in te dienen en zo het werk
van het Witte Huis niet te belemme
ren. Haldeman zei dat hij deze week
op zijn verzoek de aanklagers en
verdedigers in de Watergate-zaak zal
ontmoeten en ervan overtuigd te zijn
dat hij gezuiverd zal worden en zal
blijken te hebben beantwoord aan de
hoge eisen van integriteit die aan een
medewerker van het Witte Huis ge
steld mogen worden. Ehriichman liet
zich in zijn ontslagbrief in soortgelij
ke zin uit.
In de verklaring van de president'
stond dat Kleindienst om zijn ontslag
had gevraagd omdat hij van mening
was dat zijn ambt van minister van
Justitie niet bevredigend bekleed kon
worden nu in de zaak-Watergate na
men waren gevallen van personen
met wie hij nauwe persoonlijke en
professionele banden had. Nixon zei
over dit ontslag dat het was gevraagd
Zie slot pagina 3 kolom 4)
WELLINGTON (AFP) .„Als alle an
dere middelen falen zal Nieuw-Zee-
land een marineschip met regerings
leden aan boord naar de zóne sturen
waar Franse kemproeven worden ge
nomen", zo heeft de premier van
Nieuw-Zeeland, Norman Kirk. maan
dag op een persconferentie verklaard.
Kirk. die hoopt dat het Internationa
le Gerechtshof in Den Haag de „tn-
vraag van zijn iand in de komende
twee weken zal behandelen, zegt dat
"er geen gebrek is aan vrijwilligers".
Nobelprijswinnaar ar. Linus Pauling
zei maandag in Sydney dat elke ont
ploffing in de atmosfeer van een wa
terstofbom van 20 megaton er de cor-
zaak van kan zijn dat 500.000 kinde
ren met misvormingen worden gebo
ren en dat 500.000 mensen kanker krij
gen.
MAAR TOCH: AUBADES, KINDERSPELEN, ORIËNTATIERITTEN
VERSCHILLENDE
EVENEMENTEN
AFGELAST
VLISSINGEN Koninginnedag 1973
is in Zeeland voor een niet gering
deel een dag van onderbroken en
afgelaste festiviteiten geworden. In
een aantal dorpen en steden werden
de activiteiten tussen de buien door
afgewikkeld, maar in andere plaatsen
zorgde de regen ervoor, dat kinder
spelen voortijdig werden afgebroken
en dat buitengebeurens naar binnen
werden verplaatst. Toen het tegen dc
avond opklaarde, leken in ieder geval
de lampionoptochten in tientallen
plutsen veilig gesteld maar halver-'
wege werden ook die liicr cn daar
belaagd door een fikse stortbui.
Het weer zat maandag niet mee om
er een uitbundige koninginnedag van te
maken. De oranjeverenigingen en
feestcomité's, die het zekere voor het
onzekere hadden genomen, en kinder
voorstelleingen binnen hadden georga
niseerd, hadden goed gegokt: in df
plaatsen, waar jeugdwedstrijden oi
sportvelden zouden worden gehouden
week men in de natte middagurer
vaak uit naar sporthallen en dorpshui
zen. En door sommige dorpen trok
ken geluidswagens om er melding var
te maken, dat de feestelijkheden wa
ren afgelast. Het was niet alleen de
regen, die hier en daar de feestvreug
de temperde. In tal van dorpen wa:
er voor koninginnedag slechts een be
perkt programma met activiteiten op
gesteld: de grote voorraad feestelijk
heden bewaart men er voor vijf sep
tember, bij de viering van het zilveren
regeringsjubileum van koningin Julia
na.
fiantlijn
interkerkelijk delta-
beraad heeft vorige
wee* **-"n publikatie het
riwSn lichl doen 7-len onckr de u-
l-rtSjyi-l tel *Kleur bekennen in de
delta', een boekje met ge-
spreksmateriaal tien lev
sen dat de gedachten wisseling op
gang wil brengen 'over de situatie
waarin wij verkeren', zo staat het in
het voorwoord. Een prijzenswaardig
initiatief. Hoe meer mensen nadenken
over de problematiek van wat tegen
woordig 'de delta' wordt genoemd, hoe
beter het ls. Goede voorlichting u
daarvoor onontbeerlijk. Bij herhaling
blijkt namelijk dat heel wat informa
tie bij de bewoners van het deltage
bied niet aankomt: men denke slecht*
aan de recente discussies over het ont-
werpstreekplan Oost-Zeeuwsch-Vlaan-
deren, waarbij kwam vast te staan dat
sommige s; reekvertegenwoordigers
door de bomen van de vele stukken
het bos van het streekplan niet meer
zagen. De kerken voelen in dit opzicht
hun verantwoordelijkheid: zij 'willen
ln deze lessen niet anderen de les le
zen. Wel willen ze in deze cursus stil
staan bij wat hen ter harte dient te
gaan: echt menselijk geluk, in de delta
van de toekomst'.
Kennelijk is het de samenstellers
vooral gegaan om een mentaliteits
verandering. Dat komt duidelijk in de
tiende les naar voren: „In het evange
lie vindt men in elk geval geen nadruk
op concurrentie, elkaar de loef afste
kende mensen. In het evangelie geen
mensen die zenuwachtig graaien naar
meer privé-bezit. In het evangelie la
ten mensen heel
wat gedoe achter
zich. De vogels in de
lucht, de bloemen
op het veld, daAr
worden ze mee ver
geleken. Frank en vrij. Ontsnapt aan
de duivel van egoisme en ijdele be-
zitskramp. Eenvoud, vreugde, gemeen
schappelijkheid, dat zijn de kernwoor
den". zo staat er. En in één adem
wordt daarbij vastgesteld dat we daar
erg ver vandaan zijn komen te staan.
Eigenlijk dezelfde thematiek die men
in uitgebreider vorm terugvindt
in de jongste vastenbrief van de Ne
derlandse bisschoppen. Het gaat hier
inderdaad om een belangrijk thema
voor de moderne mens in het westen,
een thematiek echter, die omgezet zal
moeten worden in concreet beleid. En
daarvoor Is kennis van zaken nodig,
want anders blijft een betoog als hier
boven geciteerd in de goede bedoelin
gen steken. Ten aanzien van dit punt
evenwel kennis van beleidszaken
schiet deze reeks lessen te kort.
Een enkel voorbeeld. In les zeven
wordt gezegd dat omstreeks 1980
niet minder dan honderdvijftigduizend
vreemdelingen in de delta moeten wor
den aangetrokken, een berekening die
naar wordt meegedeeld geba
seerd is op bet bekende 'paarse boek'.
Het zou om tachtigduizend gastarbei
ders gaan plus hun gezinnen. De bere
kening klopt niet: het bewuste model
uit het paarse boek gaat in de eerste
plaats uit van zestigduizend buiten
landse arbeiders, maar het belangrijk
ste is vooral dat sinds vorig jaar mei
de regering voor het laagste groeimo
del heeft gekozen en zelfs daarover
nog twijfels heeft. Dat betekent dat
moet worden uitgegaan van in totaal
negenennegentigduizend nieuwe ar
beidsplaatsen in het deltagebied tot
het jaar 1980 en niet van circa hon
derdvijfentwintigduizend, zoals les ze
ven suggereert. Een deel van die ne
genennegentigduizend drieënvijftig-
duizend moet van elders komen, in
derdaad- Maar niet alleen uit het bui
tenland: in dit aantal is het binnen
landse pendelsaldo begrepen. En dat is
wel iets anders dan die tachtigduizend
plus gezinnen uit het buitenland.
De brochure spreekt ten aanzien van
de toeneming van het aantal ar
beidsplaatsen uitsluitend over de in
dustrie. Aldus wordt echter over het
hoofd gezien dat volgens het paarse
boek van de negenennegentigduizend
nieuwe arbeidsplaatsen in de delta er
niet minder dan negenentachtigdui
zend in de dienstensector terecht ko
men. Een gegeven dat zeker vermel
denswaard was geweest, vooral in een
provincie waar de dienstensector me
de op het toerisme is gericht. Een aar
dige bijkomstigheid voor een kerkelij
ke discussie: mag de dienstensector
groeien om anderen van Zeeland te la
ten genieten? In ieder geval komen tot
1980 per saido slechts tienduizend
nieuwe arbeidsplaatsen in de industrie
terecht. En opnieuw: dat is wel wat
anders dan de brochure suggereert.
Op pagina vier van net boekje wordt
nog meegedeeld dat het paarse boek
uitgaat van een uitbreiding van het
zeehavengebied van in totaal vierdui-
zen tot vijfenvijftighonderd ha: waar
om niet tevens vermeld dat minister
Udink al in mei meedeelde, zowel in
de eerste als in de tweede kamer, dat
hij zelfs de bezetting van drieëndertig-
honderdvijftig ha niet meer zag?
Men vraagt zich af of de samenstel
lers na de verschijning van het
paarse boek de stukken nog wel heb
ben gevolgd. Dat paarse boek was een
advies, een fase in de beleidsvoorbe
reiding. Inmiddels is men al weer veel
verder. In februari heeft minister
Udink in de tweede kamer bij de be
handeling van zijn begroting een uit
eenzetting gegeven wat er nu gaat ge
beuren: er komt een 'oriënteringsno-
-a'. te beschouwen ais een beleidsvoor
nemen van de regering in de zin van
planologische kernbeslissingen. .ZÜ
ial naar ik hoop nu publikatie een bre
de discussie op gang brengen", aldus
de minister. Vervolgens zal een nieu
we nota ruimtelijke ordening worden
gepubliceerd, waarin mede rekening
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1