pp Waterzuivering tussen fosfaten en groene zeep
Advertenties
worden
toch niet
gezien.
Raad Hulst wil nog
geen kabeltelevisie
„Bedrijfsrust in
Nederland moet
worden hersteld"
B en w Terneuzen
willen af van een
vast sluitingsuur
Voorronde voor landelijke finale:
BIER VLOEIDE RIJKELIJK
OP BIERTAPWEDSTRIJDEN
IN VLISSINGS HOTEL
Meerdraad knelde
voet schippersvrouw
af in Terneuzen
PLAATS
UW
JNDEPZC
AFWEZIG
■Êfëmm
Tentoonstelling in
rijksarchief over
Abdij Middelburg
8
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZATERDAG 28 APRIL 1973
„KOSTEN ZIJN TE HOOG"
SLECHTS EEN
KWART VAN
BEVOLKING
IS VOOR
HULST Er komt voorlopig: geen
centraal antcnncsysteem in Hulst. De
gemeenteraad van Hulst voelde er
vrijdag tijdens de bi knndeling van dit,
onderwerp niets voor om de bewo j
ners van de binnenstad op 'te hoge
kosten' te jagen. Zoals bekend was
het eerst de bedoeling dat de binnen-1
stad zou worden voorzien van een een-!
traal antennesystecm en dat daarna
zou worden bekeken ol' er ook mo
gelijkheden waren voor dc buitenwij
ken van Hulst en de kernen Clinge en
Sint-,Tansteen. Een groot deel van de
korte discussie ging over een enquête, I
die had uitgewezen dat maar een
kwart van dc bewoners van de binnen-
stad voor de invoering van een cen-|
traal antennesysteem was.
In verband hiermee was ook het ge-|
ir ntebest.uur van Hulst niet meer zo
enthousiast over deze methode om j
via een installatie op de basiliek te
Hulst vlekkeloze beelden over te bren
gen op de televisietoestellen van de
bewoners van de binnenstad.
Raadslid P. Stevens: „Het is een dure
beweging. Voorlopig zou ik er niet aan
beginnen. De meeste mensen in de
binnenstad hebben reeds een antenne
en ik geloof niet. dat het gemak tegen
de kosten opweegt".
Raadslid R. J. Eeman: „Het is een
goede zaak dat de bevolking inspraak
heeft gekregen in deze zaak. Er is
duidelijk gebleken dat de bevolking
het te duur vindt. Het verdient wel
licht wel aanbeveling voor nieuwe be
stemmingsplannen als Moerschans.
De kosten lijken me echter te groot
voor een kleine gemeenschap als de
binnenstad".
Raadslid B. de Keijzer: „Slechts onge
veer de helft van het aantal formu
lieren is teruggekomen, waarvan nog
een groot gedeelte tegen de komst van
een centraal antennesysteem was. Het
lijkt me logisch dat er aan de wens
van de bevolking tegemoet wordt ge
komen".
Burgemeester P. J. G. Molthoff vond
de uitslag van de discussie zo duide
lijk dat er niet over het plan werd
gestemd De aanleg van het centraal
antennesysteem was overigens niet
als een voorstel gelanceerd. De ge
meenl.eraad moest beslissen wat er zou
moeten gebeuren.
Sterrit door
Reinaertland
Jaarvergadering
NKV Sas van Gent
'leuterschool
Kosten
De raadsleden B. de Keijzer en G.
van de Voorde konden niet meegaan
met het voorstel van het gemeentebe
stuur om op grond van artikel 50 van
de onderwijswet een christelijke kleu
terschool in het bestemmingsplan
Moerschans te stichten. Die school
wordt- dun gesticht door de stichting
christelijke samenwerkingsschool
Hulst. Het bleek uit mededelingen van
de heer Molthoff een pas opgerichte
stichting te zijn. Ook de r-k stichting
Willibrordus wil een kleuterschool en
een lagere school in dat bestemmings
plan van de grond krijgen. Beide heren
vonden het streven va. beide groepe-
ingen in strijd met de oecumenische
gedachte. Ze toonden zich voorstan
ders van een kleuterschool waarin kin
deren van alle gezindten zouden wor
den ondergebracht. Burgemeester
Molthoff vertelde echter dat het geen
zin heeft tegen het voorstel van b. en
w. te stemmen omdat iedereen het
recht heeft, als er aan de voorwaarden
wordt voldaan, een school op levens
beschouwelijke grondslag te stichten.
„Je kunt er niets tegen doen. Je kunt.
het. er mee eens zijn of niet, dat maakt
niets uit. Het wordt van bovenaf ge
regeld." Ondanks die mededeling van
de burgemeester stemden de beide
raadsleden toch tegen het voorstel.
HULST Zondag 6 mei wordt er
een sterrit gehouden in het zogenaam
de Reinaerlfland. Er wordt vertrokken
vanuit Antwerpen, Willebroek, Gent en avona
Hulst. Medewerking verlenen de ge
meentebesturen van Sint-Niklaas en
Hulst, de rallyclub Waasland, de au
tostal De Wase Raap, de autoclub
Sinnai en de Zeeuws-Vlaamse automo
bielvereniging Zevac. Het is een zui-
ler toeristische tocht waarbij vragen
opgelost moeten worden die ter plaat
se te vinden zijn. Er wordt gestart
van twee tot zes uur en de startplaat-
sen zijn: Antwerpen, linkeroever café
Metro, Gent Dampoort, hotel des AI-
SAS VAN GENT De afdeling Sas
van Gent van het NKV houdt vrijdag
jaarvergadering, waaraan
tevens gekoppeld het feest van
arbeid. De bijeenkomst wordt gehou
den in zaal "Planetarium' bij G. de
Reu te Sas van Gent en begint om
19.30 uur. De heer J. de Rijk, districts
bestuurder uit Tilburg, vervult
avond een spreekbeurt. Voorts wor
den er verschillende jubilarissen
huldigd. Na afloop van de vergadering
wordt de bijeenkomst voortgezet met
leiding van W. Beaurain.
PRESIDENT-COMMISSARIS
LAMBOOY TSM TERNEUZEN
1EDRIJF HULD'GDE
VIER ZILVEREN
JUBILARISSEN
TERNEUZEN „Het is van groot
belang dat we de bedrijfsrust terug
krijgen. Ik ben bb'j dat men rond dc
tafel is gaan zitten en een compromis
beeft getroffen waarop Nederland ver
der gaat- Wanneer er onrust komt
'Long John' en
'AlaaP wonnen
Burgemeester P. -J. G. Molthoff: „Het
is geen ruilverkaveling, want dan lagen
de kaarten anders". Raadslid G. Staal
vond dat de kosten voor de bevolking
in vergelijking met ondere gemeenten,
die ook een centraal antennesysteem
hebben ingevoerd, te hoog. Ook hij
was tegen. Raadslid W. P. A. Colsen:
^Het is te duur. Ik heb niet zoveel
last van die antennes".
Zoals bekend zouden bij invoering van
het centraal antennesysteem de anten
nes in de binnenstad binnen vijf jaarl
van de daken verdwenen moeten zijn. ren, Noord- en Zuid-Beveland
Raadslid G. C. Naessens: „De voorde-1
len wegen niet op tegen de financiële i
offers. In dit stadium lijkt me het
dan ook niet gewenst".
VLTSSINGEN Rijkelijk vloei
de het bier vrijdagmiddag in ho
tel Maldegem te Vlissingen,
waar de voorronde voor Walche-
werd gehouden van de landelijke
biertapwedstrijd.
MEERDERHEID HORECA VOOR
TERNEUZEN Als b. en w. van Terneuzen volgende maand de raad mee
krijgen, zijn de horéca-ondernemers binnenkort af van het vaste sluitings
uur. Een enquête waaraan 48 bedrijven meededen, bracht aan het licht
dat de meeste cafés en bars liefst volkomen vrij worden gelaten in hun
sluitingstijd. B. en w. passen zich daarbij aan.
Momenteel geldt een regeling waarbij een deel van de zaken de deur om
1 uur 's nachts op slot moet doen, bedrijven die na vijven 's middags open
gaan krijgen respijt tot 2 uur Dat de meeste horecazaken dat geen bevre
digende regeling vinden bleek uit de enquête: van de 48 bedrijven die hun
formulier instuurden pleitten er 34 voor het afschaffen van de vaste tijd,
9 wilden de huidige regeling handhaven, 5 kozen voor een andere opzet,
bijvoorbeeld het bonnensysteem of vroeger of later open gaan.
B. en w. houden bij het voornemen de regeling nu maar overhoord te
zetten ook rekening met de toestand in een aantal omliggende plaatsen,
waar de sluitingstijd al langer is afgeschaft. In de meeste plaatsen heeft
dat geen enkele moeilijkheid gegeven.
Een groot aantal Zeeuwse tappers
deed haar best een zo mooi mogelijk
glaasje geel-wït vocht te produceren.
Bij de eenmanszaken kwam de heer J.
Pedersen van de Vlissingse disco-dan
cing Long John als eerste uit de bus
en bij de teams bleek het Vlissings
café-restaurant Alaaf het meest ge
tapt.
De biertapwedstrijden worden georga
niseerd door het Centraal Brouwerij
Kantoor. Overal in den lande worden
regionale wedstrijden gehouden, waar
van de drie hoogst geplaatsten over
gaan naar de landelijke finale. Een
jury bestaande uit biertap-kenners
keek daarbij naar het op de juiste
wijze spoelen van de glazen, het afve
gen van het flesje bier, de juiste
tapmethode en het afschuimen van
het glas bier met een vochtige af-
schuimer. Ook werd ruime aandacht
besteed aan het serveren van het
alcoholhoudende vocht.
Terwijl een aantal juryleden hen
nauwkeurig op de vingers keek toon
den de Zeeuwse horeca-mensen hun
grote bedrevenheid aan de tapkraan-
De verschillen in punten waren ge
ring, maar er moesten na de voorron
de een paar mensen afvallen, die niet
meer konden strijden in de selectie
ronden. Terwijl de bezoekers hun
vochtigheidsgraad op peil hielden
werd er achter de tapkasten gestre
den om de hoogste eer. De uitslagen:
luiden: teams 1 café-restaurant Alaaf, I
Vlissingen (getapt door F. Steinhart'
en geserveerd door M. Jansen), 2 Bar
Astoria, Vlissingen (getapt door W. de
Baat en geserveerd door H Hooge-
woud), 3 café 't Anker, Hansweert
(getapt door mevrouw R- den Boer
en geserveerd door mevrouw E. Diele-
man).
Éénmanszaken: 1 bar Long John, Vlis
singen, J. Pedersen, 2 't Wapen van
Driewegen, Driewegen, J. van de
Guchfce, 3 Huize Truida, Vlissingen,
mevrouw E Lust.
verliest het buitenland het vertrouwen
in Nederland en er zijn landen hier
niet eens zover vandaan die n
wat graag de functie van ons land
willen overnemen".
Dit zei vrijdagmiddag president-com
missaris mr. R. J. J. Lambooy van de
Terneuzense scheepsbouwmaatschap
pij (TSM) bij de huldiging van 4
jubilarissen onder wie directeur
ing. J. Pannevis die 25 jaar bij de
werf in dienst waren.
De heer Lambooy kenschetste ze
een bijeenkomst in de kantine als
'vier verschillende mensen in vier ver
schillende functies, maar allemaal
even waardevol voor het bedrijf'
Behalve de heer Pannevis, begonnen
als bedrijfsingenieur en vervolgens via
de functie van adjunct-directeur opge
klommen tob wat mr. Lambooy „de
hoogste post bij ons bedrijf" noemde,
jubileerden de heren P. van Driel
(tijdschrijver en actief als secretaris
van de ondernemingsraad en in het
bedrijfsvoetbal), A. Hofman (hoofd
baas van de bankwerkerij, NVV-verte-
genwoordiger) en M. Wisse (baas af
deling schilders, in het verleden tien
jaar lid van de ondernemingsraad en
nog steeds betrokken bij kerkelijke en
verenigingsactiviteiten en de vrijwilli
ge brandweer).
Mr. Lambooy overhandigde de jubila
rissen de traditionele enveloppen met
inhoud en oorkondes en legpenningen
van de maatschappij voor nijverheid
en handel. Hun echtgenoten kregen
een bloemstuk.
Voorzitter C. van Langevelde van de
personeelsvereniging zou het gebaar
later nog eens herhalen: enveloppes
voor de jubilerende medewerkers,
bloemen voor de dames. De heer
Pannevis bedankte aan het slob van
de huldiging voor de belangstelling.
Docent EHBO Hulst
jureert in Emmen
HULST Dokter W. Eijsink, docent
van de EHBO-verenigingen afdeling
Hulst en Nieuw-Namen heeft de eer
volle Uitnodiging ontvangen om op
zaterdag 19 mei te jureren bij de
Koninklijke Nederlandse vereniging
voor EHBO te Emmen. Dokter Eij
sink heeft deze uitnodiging inmiddels
aanvaard.
Middagoptocht
te Axel
B. en w. te Axel zullen op koninginne
dag 's middags om twee uur vanaf
het bordes van het stadhuis het défilé
afnemen van de middagoptocht. I
middagoptocht zal worden begeleid
door de muziekvereniging "De Volhar
ding' uit Zaamslag. Het vertrek is op
het Szydlowskiplein.
De te volgen route is: Szydlowski
plein, Szydlowskistraat, Markt, West
straat, Zeestraat, Oranjestraat, eWst-
straat, Kennedyplein, Rooseveldlaan,
Byloquestraat, Eisenhouwerlaan, Att-
leelaan, Trumanlaan, Gerbrandylaan,
Schaepmanlaan, Groen van Prinsteren-
laan, Keucheniuslaan, Marijkestraat,
Bemhardstraat, Margrietstrat, Piron-
straat, Irenestraat, Bemhardstraat,
Beatrixstraat, Pironstraat, Mecklen-
burgstraat, Kerkdreef, Weststraat,
Noordstraat, Stationsstraat, Bastion
straat, Buitenweg, Szydlowskistraat,
Szydlowskiplein.
De heer en mevrouw Noordhoek-Merk geven met blijd
schap kennis van de geboorte van hun dochter
CORINNE
25 april 1973,
Brederodestraat 22 I, Amsterdam.
Tijdelijk adres: Wilhelmina Gasthuis, kamer 4, Amster
dam.
Met vreugde geven wij ken
nis van de geboorte van on
ze dochter
FRANCISCA MARIA
YVONNE
E. Rijnders
T. Rijnders-van der Grift
Middelburg, 26 april 1973,
Johannes Postkwartier 60.
Heden behaagde het
de Heere van ons weg
te nemen, onze zeer
geliefde dochter, zus
ter, schoonzuster en
tante
LEINTJE FLORA
HAMELINK-
DE VISSER
op de leeftijd van 44
jaar en 8 maanden.
Goes:
A. de Visser
A. de Visser-
Dekker
Middelharnis
P. de Visser
M. de Visser-Sinke
Goes:
J. de Visser
Vlissingen:
K. C. de Visser
C. de Visser-
Gouda:
F. W. de Visser
Goes:
C. C. de Visser
Neefjes en nichtjes
Enige en algemene
kennisgeving.
Door een noodlottig
ongeval is tot onze
diepe droefheid van
ons heengegaan, onze
lieve zoon en broer
JACOBUS
GERRITSEN
op de leeftijd van 35
jaar.
S. C. Gerritsen-Mos
Jan en Susan
Oom Peet
Haarlem,
25 april 1973.
Corr .adres:
Paul Krugerstraat 2,
flat 15, te Vlissingen.
De crematie aeeft in
middels in stilte
plaatsgevonden.
Zeer plotseling werd
uit ons midden weg
genomen, onze geach
te medewerker
G. J. HARMSEN
Wij verliezen in hem
een loyaal medewer
ker. Zijn nagedachte
nis zal bij ons in
dankbare herinnering
blijven voortleven.
Personeel
utilities afdeling
Dow Chem.
Ned. B.V.
Heden overleed onverwacht onze lieve moeder
en oma
JANNEKE CORNELIA DE KLERK
weduwe van Pieter Cornelis Babijn
op de leeftijd van 61 jaar.
Biggekerke: Piet Babijn
Suzan Babijn - Goedbloed
Dennis en Marcel
Middelburg: Ella Henning - Babijn
Richard Henning
Talitha
Biggekerke, 27 april 1973
Valkenisseweg 3
De begrafenis zal plaatsvinden dinsdag 1 mei
1973, om 11.30 uur, op de begraafplaats te
Biggekerke.
Na een langdurige ziekte is van ons heenge
gaan, onze lieve man, vader, behuwd- en groot
vader
PIETER VAN SORGE
op de leeftijd van 65 jaar.
De rouwdienst zal worden gehouden dinsdag
1 mei 1973 om 12.45 uur in het- jeugdgebouw
bij de gereformeerde kerk aan de Kanaal
straat, waarna de teraardebestelling zal
plaatshebben op de begraafplaats te Souburg
om 13.30 uur.
TERNEUZEN Bij het losmaken van
een meerdraad van het motorschip
'Gerrie' is de 39-jarige mevrouw A. H.
de L. (echtgenote van de schipper)
vrijdagmorgen vroeg een voet kwijt
geraakt. Het slachtoffer stond met
een voet in een lus van de kabel op
het moment dat de schipper de 'Ger
rie' liet afdraaien van de wal. Het ge
volg was dat de voet werd afgekneld.
Mevrouw De L. is direct per ambu
lance overgebracht naar het Juliana-
ziekenhuis in Terneuzen.
Heden werd, na een
langdurig, smartelijk
lijden, uit ons mid
den weggenomen, on
ze beste broer, zwa
ger en oom
PIETER
VAN SORGE
op de leeftijd ruim
65 jaar.
Familie Van Sorge
FAMILIEBERICHTEN
Dr. H.M. J.KIVIET
BORSSELE
Woensdag 1 md
Heden behaagde bet de Heere uit ons midden
weg te nemen, na een korte, maar ernstige
ziekte, mijn innig geliefde man en onze lieve,
zorgzame vader en opa
JOHANNES BUTIJN
op de leeftijd van ruim 69 jaar.
Yerseke: G. Butijn-Spijk
Kloetinge: C. M. Hoek van Dijke -
Butijn
J. I-Ioek van Dijke
Carl en Gert-Jan
Wilhelminadorp: H. D. Butijn
J. C. Butijn - Hoekman
Gerda, Piet en Joke
Yerseke, 27 april 1973
Grintweg 5
De begrafenis zal plaatsvinden op woensdag
2 mei op de algemene begraafplaats te Yer
seke, om 14.00 uur, vanuit het verenigingsge
bouw, Molenlaan 1.
Heden behaagde het de Heere uit onze familie
kring weg te nemen, na een ernstige ziekte,
onze geliefde broer, zwager en oom
JOHANNES BUTIJN
echtgenoot van G. Spijk
op de leeftijd van ruim 69 jaar.
Familie Butijn
Familie Spijk
27 april 1973
Enige kennisgeving.
Heden is nog vrij onverwachts van ons heen
gegaan, onze lieve zorgzame moeder, behuwd-,
groot- en overgrootmoeder
PIETERTJE DE KRAMER,
weduwe van Cornelis Schot,
in de ouderdom van 86 jaar.
Uit aller naam, C. Schot
Koudekerke, 26 april 1973,
Kerkstraat 49.
Correspondentieadres:
Fidessapad 3, Hoogvliet.
De overledene is opgebaard in de rouwkamer
van het Gasthuis te Middelburg. Bezoekuur
dagelijks van 17.30-18.30 uur.
De crematie zal plaatshebben dinsdag 1 mei
1973 om 10.30 uur in het crematorium Rotter
dam, Maeterlinckweg 101 te Rotterdam-Zuid.
Dit was een advertentie Dank a
MIDDELBURG Van 26 mei tot en
met 1 september wordt in het rijksar
chief iu Zeeland te Middelburg een
tentoonstelling gehouden over de ab
dij van Middelburg. Aan de Iiand van
oorkonden, kaarten en prenten zal een
indruk worden gegeven van het grote
belang van de Middelburgse abdij in
de middeleeuwen.
De abdij werd in 1123 vanuit Voorme-
zele in West-Vlaanderen gesticht. In
1127 ging de abdij over naar de
Premonstratenzers. De abdij verwierf
uitgestrekte bezittingen op Walcheren
en elders in Zeeland en zelfs in
Noord-Brabant, Zuid-Holland en
Vlaanderen. De abt van Middelhuis
was ook het eerste lid van het provin
ciaal bestuur van zeeland.
In kerkelijke zaken was de macht van
de abt mogelijk nog groter. Hij droeg
de pastoors van bijna alle kerken op
Walcheren en in het Westland ter
benoeming voor aan de bisschop van
Utrecht.
Deze zqmertentoonstelling in de St.
Pieterstraat is geopend van maandag
tot vrijdag van 9,00-12.30 uur en van
13.30-17.00 uur en op zaterdag van
9,30-12.30 iiur.
Bij milieubewuste koffievisites is het tegenwoordig
nogal eens een stereotiepe vraag: „Was jij ook
al weer mot groene zeep?" Tenslotte kunnen we het.
allemaal wel eens zijn: fosfaten zijn nadelig voor
ons oppervlaktewater, in onze moderne wasmidde
len zitten veel fosforverbindingen. Dus?
Bij de aanbieding van een deze keer wat opgewekter
financieel jaarverslag van Farbwerke Hoechst AG
in Frankfurt (M) werd afgelopen week aangekon
digd, dat men er in dit chemische concern aan denk!
om de investeringen in de buitenlandse produktie
bedrijven opnieuw op te voeren. Vlissingen-Oost is
wat dit. betreft bij Hoechst ook 'in de markt' voor
een nieuwe produktie. Welke richting het daarbij op
gaat is nu nog niet duidelijk. Al vaker heeft men
er bij deze chemiegigant op gezinspeeld dat het de
bedoeling is in het Sloegebied een gevarieerd com
plex van de grond te brengen. Van alles is daarbij
verfstoffen, allerlei nieuwe produkties. Vast staat in
denkbaar: kunststoffen, farmaceutische produkten
teder geval wel dat het geen nieuwe fosforfabrie
ken worden. Met drie ovens, een fosforzout- en eer
fosforzuurfabriek is men bij Hoechst Holland in de
ze sector aan een afronding gekomen.
Hoe denkt de chemische industrie over het probleen
van de watervervuiling als gevolg van de fosfatei
uit de wasmiddelen? Er worden tegenwoordig aai
de lopende band acties gevoerd tegen fosfaathoi.
dende .vasmiddelen. In Amerika is de verwerkin,
ervan zelfs enige tijd officieel tegengehouden He
oedrijfsleven zelf kan er eigenlijk ook niet meer oir.
heen. zijn standpunt in deze discussie te nepalen
Tenslotte heeft het alles te maken met de levensvat
baarheid in de toekomst van fabrieken, zoals ze ir
het Sloegebied staan.
In de 'milieuparagraaf' va nhet
Hoechst wordt over de toenemende drang op be
perking van het gebruik van fosfaten in wasmidde
len een theorie ontwikkeld. En die komt er dan op
neer dat fosfor bij de watervervuiling in de vorm var
zogenaamde eutrofiëring (overbemest met voedings
stoffen in stilstaand water en als gevolg daarvan te
dichte plantengroei) een belangrijke, maar beslist
geen doorslaggevende factor is. „De wasmiddelen
fosfaten dragen aan de totale fosfortoevoer in het
oppervlaktewater voor een derde deel bij. Vooropgc
steld dat het mogelijk zou zijn een gelijkwaardige
fosforvrije grondstof voor de wasmiddelen te vin
den. dan nog zou bij volledige verwijdering van fos
faten uit de wasmiddelen het eutrofiëringsvraagstuk
op geen stukken na zijn opgelost. Een veel betere
oplossing is daarom: zuiveringsinstallaties die de
fosfaten verwijderen uit alle huishoudelijk en in
dustrieel afvalwater, vóórdat het in het vrije opper
vlaktewater wordt geloosd." Hoechst maakt er mei
ding van dat men bij dc research duidelijk zelf ook
-n een dergelijke richting werkt. Ervaringen uit 2!we
den dienen daarbij als voorbeeld. In dat land zijn
al zo'n 300 zuiveringsinstallaties in werking die ook
ie fosfaten uit het afvalwater halen. En met goed
-esultaat.
Om te beginnen: wat zou het werkelijke effect zijn
wanneer fosfaten in wasmiddelen door andere
zoals die dan heten 'vuil agressieve stoffer
ouden worden vervangen? in landen waar men eer
'ergelijke maatregel dwingend heeft voorgeschre
•en wordt gewerkt met nitrilo tri azijnzuur (NTA)
aen biologisch afbreekbaar middel, dat overigen-
veer om andere redenen van dubieuze kwaliteit voo'
bet milieu zou zijn. In dat geval is het dus eer
•rwestie van verleggen van moeilijkheden, zonde-
dat er in wezen iets wordt opgelost. Bovendien i;
het de vraag of het elimineren van fosfaten uit was
middelen werkelijk enig effect heeft op het totale
milieu van de stilstaande oppervlaktewateren. Ei
blijft waarschijnlijk ook na een dergelijke maatre
gel nog te veel aan fosfaten in ons oppervlaktewater
over. Over de herkomst van dat andere 'te veel' is
het volgende te zeggen: Nederland heeft te maken
met enorme hoeveelheden fosfaten, die via Rijn en
Maas ons land worden binnengebracht, we hebben
de fosfaten uit de faecaliën en de fosfaten die de
landbouw via de kunstmesten naar het oppervlakte
water stuurt.
Van de hele kwestie wordt in Nederland op het
ogenblik ook nogal stevig studie gemaakt. TNO
voert een wetenschappelijk onderzoek uit naar de
alternatieve toepassingsmogelijkheden en de af
breekbaarheid van het alternatieve toevoegingspro
dukt aan wasmiddelen, NTA. Bovendien wordt na
gegaan of de wascapaciteiten van een dergelijk ver
vangingsmiddel van dien aard zijn, dat het ook
voor de chemische industrie interessant is.
die moeten uitwijzen in hoever hei
nogelijk is de fosfaten uit het oppervlaktewater U
veren via zuiveringsinstallaties. Langs het Veluwe
andmeer gebeurt dat met een installatie bij Elburg
Jok in het Brielse Meer wordt in deze richting ge
werkt: op het punt waar Rijnwater het meer binnen
komt worden ijzerzouten toegevoegd. Technisch lijkt
de toepassing van defosfateringssystemen niet zo
veel problemen op te leveren. Het is vooral een vrij
kostbare geschiedenis. Toch ziet het er naar uit dat
eigenlijk alleen een vrij grondige aanpak van de be
strijding van fosfaten in het oppervlaktewater kans
op een oplossing biedt. En dan gaat het om het te
rugdringen van meer dan alleen het aandeel van
de wasmiddelenindstrie. Het Rijksinstituut voor
de zuivering van afvalwater (RIZA) zit er hard ach
teraan om zoveel mogelijk bij de zuiveringsprojec
ten de defosfatering te laten meenemen. Bij de be
oordeling van de zuiveringsplannen (van provincies,
zuiveringsschappen en waterschappen), die aan deze
rijksdienst worden voorgelegd, zal voortaan in deze
richting zo nodig een dringend advies worden gege
ven. In Zeeland is er al een voorbeeld aan te wijzen:
de lozing van afvalwater van de gemeente Wester-
schouwen op de Oosterschelde.
Een hoofdstuk apart. In het hele verhaal over de
milieukwaal van de fosforverbindingen in ons
oppervlaktewater is dat van de hardheid van het
water. Door water te ontharden kan de hoeveelheid
wasmiddelen worden teruggebracht en aldus word'
tegelijkertijd een bijdrage geleverd aan vermindering
van de fosfaatbelasting. De stad Rotterdam schakelt
op het ogenblik met de drinkwatervoorziening ovet
van de Rijn naar de Maas. Kort geleden is het. eer
ste van de nieuwe spaarbekkens van de NV Drink
watervoorziening Brabantse Biesboscli in gebrui'
gesteld Via transportleidingen vanuit dit natuurge
bied naar Rotterdam wordt de consument daar n'
voorzien van water uit de rivier de Maas. De hare
reid van dat Maaswater is beduidend minder dai
lie van het water uit de rivier de Rijn. Bij de over
^ang naar een ook in andere opzichten betere kwa
liteit water heeft de Drinkwaterleiding van Rotter
dam zich met een voorlichtingscampagne tot de huis
vrouwen gericht over met name die hardheidsgra
daties. Er wordt in een brochure aan de consument
uiteengezet dat- men voortaan met een kleinere hoe
veelheid wasmiddelen toe kan. Alleen bleek al da
delijk dat het uiterst moeilijk was om met sluiten
de adviezen te komen. Doodeenvoudig omdat er
geen eenheid in doseringsvoorschriften bij de was
middelenfabrikanten bleek te bestaan.
Van verschillende kanten worden op het ogenblik po
gingen ondernomen via de warenwet een beperking
van het gebruik van wasmiddelen te bereiken. Het
is namelijk de bedoeling dat wasmiddelenfabrikan
ten worden verplicht om op de verpakking van hun
produkt uiteen te zetten bij hoeveel graden hardheid
van het water hoeveel van het middel moet worden
gebruikt. En dat is dan een andere benadering dan
die van 'witter dan wit'.
In zekere zin werken overheid en bedrijfsleven in
deze kwestie dus naar elkaar toe. Ervaringen uit
het buitenland worden bij de beoordeling van dit mi
lieuvraagstuk betrokken, terwijl het nodig zal zijn
om met het buitenland dat zijn vuil water richting
Nederland de grens over stuurt ook in dit fosfaat-
orobleem tot een gezamenlijke oplossing te komen
De wasmiddelenindustrie veroorzaakt hoe merk
waardig het ooi: klinkt vooral indirect een aan
zienlijk stuk waterverontreiniging Dat het ook bij de
'abrikanten van de cr-andatoffen doorgedroegen is
'oont het jaarverslag 1972 van Farbwerke Hoechst
•an Vanzelfsprekend hoeft niemand te verwachten
'at een chemisch concern als dit nu plotseling het
'ebruik van groene zeep zal gaan aanprijzen. In de
orong van het ene uiterste naar het andere ligt ook
■>ij de fosfaatproblemen in het oppervlaktewater de
iplossing niet. Daar ziin ook de "bewakers' van ons
ïpen water intussen wel achter. Het gaat hen er
•ooral om dat meer dan alleen maar een derde deel
:an de totale moeilijkheid wordt opgeruimd. En dan
'iefst zonder dat weer nieuwe, sluipende en on den
duur lastig te ondervangen bezwaren in huis worden
gehaald.
KEES VAN DER MAAS
