ZEELAND STUDEERT, BELGIË WERKT:
OVER DE GRENS DRINGEN
DE CHEMISCHE FABRIEKEN OP
17
m Q
„Het gaat in België wat
schoksgewijs. Resultaat
mag gezien worden
België wacht op een
seintje uit Nederland
„JE MOET IN OOST-ZEEUWSCH-VLAANDEREN
PLANOLOGIE BEDRIJVEN SAMEN MET BELGIË"
Linker Schelde-oever wordt in snel tempo ontwikkeld
In 1985: 6600 ha zeehavenindustrieterreinen met 20.000 arbeidsplaatsen
GEOGRAFISCH
EEN GEBIED
ZATERDAG 28 APRIL 1973
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
HULST De linker Schelde-oever wordt in een razend tempo
ontwikkeld. Terwijl in Zeeland nog hele debatten worden gehou
den over de situering van nieuwe zeehavenindustrieterreinen en
iedereen discussieert over de milieuhygiënische aspecten daar
van, verrijst een paar kilometer over de grens de ene chemische
fabriek na de andere. In enkele jaren hebben zich op een paar
kilometer afstand van het Zeeuws-Vlaamse grensplaatsje Nieuw-
Namen de petro-chemische bedrijven Haltermann Bayer, Progil
en Chevron-oil gevestigd, worden er onderhandelingen gevoerd
over de komst van Shell en is er zonder protesten van Neder
landse zijde een kerncentrale bij Doel gebouwd. Zelfs het feit dat
Progil enkele jaren geleden bij Amsterdam werd geweigerd en
zich later in Kallo vestigde heeft nauwelijks invloed gehad op de
gemoedstoestand van de Oostzeeuwsvlamingen. Dit is overi
gens nog maar het begin. Het is de bedoeling dat er in 1985 6650
ha wordt gebruikt voor haven- en industrieterrein met werk voor
20.000 mensen. De bedrijven vestigen zich tot vlak onder Nieuw-
Namen.
IK- wijnd recht
1 -**.3
4" V;
i MjÉW: -**■
3 M BELGIUM
POLYSAR
USI EUROPE
UNION CARBIDE
V... :VV/
Momenteel wordt alles in het werk
gesteld om de linker Schelde-oever
te ontsluiten. Daardoor heeft men
het Baalhoekkanaal nódig, waarvoor
de werkzaamheden in België reeds
in volle gang zijn. Ter illustratie:
terwijl er in Nederland nog volop
werd gediscussieerd over de vraag
of dat kanaal binnen of buitendijks
gegraven zou moeten worden, waren
Belgische arbeiders reeds bezig met
het graven van de sluis bij Kallo.
Vanaf die plaats, die met de onder
gang is gedoemd, wordt het kanaal
dwars door het linker oevergebied
getrokken, richting Westerschelde.
Indien het Baalhoekkanaal onver
hoopt niet zou door gaan, dan kan
het kanaal altijd nog dienen voor de
ontsluiting van het gebied. Overigens
wordt de komst van dat kanaal op
Nederlands grondgebied nauwelijks
meer in twijfel getrokken.
In Zeeland gebeurt er niets. Zeer
tegen de zin van de gemeentebestu
ren van Hulst en Hontenisse, die
graag zouden willen zien dat er van
Zeeuwse kant wordt ingespeeld op
die ontwikkelingen in de linker oe
ver. Beide hebben zich in het verle
den altijd uitgesproken voor indus
trie ten oosten van het Baalhoekka
naal in aansluiting op de industrie
vestigingen in België.
Ze hebben nu gedeeltelijk steun ge
vonden bij provinciale staten, die
zich na een studie van waterstaat,
PPD en ETI hebben uitgesproken
voor indtistrie ten westen van het
Baalhoekkanaal. Als dat plan zou
door gaan, dan betekent het wel dat
Graauw van de kaart zou moeten
verdwijnen en dat vinden burge
meester P. J. G. Molthoff van Hulst
en zijn collega mr- M. Somers van
Hontenisse niet nodig. Met name de
heer Molthoff heeft zich de laatste
jaren ontpopt als een stimulator van
samenwerking tussen Nederland en
België (de ruzie met schepen Del-
waide van Antwerpen daarbij verge-
C. W. A. VAN LEUVEN, DIRECTEUR
GEMEENSCHAPSWERK HULST:
Tijd van inventariseren
II
is achter de rug
HULST „De tijd van in
ventariseren voorbij. Hoe
kun je het ooit van je leven
verkopen dat je in Zeeuwsch-
Vlaanderen een kleinschalig
industriegebied gaat aanleg
gen terwijl er een geweldig
groot terrein is vlak over de
grens. Er moet gewoon sa
mengewerkt worden op dat
punt. Als er dan wordt ver
teld dat een nauwe samen
werking niet mogelijk is om
dat er bepaalde problemen
zijn dan zeg ik: ,oké: wat
zijn dan die knelpunten.
Daar moet zo snel mogelijk
iets aan gedaan worden'.
Directeur van het gemeenschaps-
werk Hulst, C. W. A. van Leuven,
is er van overtuigd dat de tijd
van het vrijblijvend over samen
werking praten voorbij is- Naar
zijn mening zal er de komende
jaren daadwerkelijk iets moeten
gebeuren. In het belang van de
streek. De heer Van Leuven: „Of
een plaats nu Kallo, Doel of
Graauw heet maakt in wezen niet
uit. Df rveV'
Daar kun je niet van onderuit.
Het is dan ook niet reëel om bij
het maken van streekplannen al
leen uit! te gaan van de Neder
landse situatie. Nederland en Bel
gië hebben elkaar in dit gebied
nodig. Bovendien wordt er over
en weer gebruik gemaakt van
eikaars mogelijkheden. In het zie
kenhuis te Hulst werken er hij
voorbeeld veel Belgische meisjes
en het maatschappelijk werk
drijft in Hulst vrijwel geheel op
Belgische mensen".
HINDERNISSEN
Opbouwwerker Van Leuven vindt
de kritiek, die tegenwoordig op
de zuiderburen wordt gespuid,
niet altijd even terecht. De mop
pen over de Belgen zijn in dit
verband niet bevorderlijk voor
een beter klimaat. Van Leuven:
„Er wordt vaak ten onrechte min
achtend gesproken over de Bel
gen. Het gaat wellicht iets langza
mer in België, maar het resultaat
mag toch echt wel gezien wor
den. Neem nu die tunnel in Ant
werpen- Plotseling was die er.
Het gaat vaak wat schoksgewijs
omdat je van de voorbereiding
minder te weten komt. In België
gebeurt er minder in de open
baarheid".
De heer Van Leuven gelooft op
recht dat de Belgen er in de
toekomst alles aan zullen doen
om een gezond milieu te waar
borgen. Ook op dat terrein geldt:
het gaat allemaal wat schoksge
wijs. Van Leuven: .Je moet er
helemaal niet van staan te kijken
als ze plotseling complete groen-
gordels gaan aanleggen. Dat is
dan gebeurd voordat je het
Aocofr". Overigens is het ook bij
de heer Van Leuven bekend dat
er nog verschillende hindernissen
gesloopt zullen moeten worden
voordat er sprake kan zijn van
een optimale samenwerking tus
sen Zeeuwsch-Vlaanderen en de
linker Schelde-oever.
De heer Van Leuven weet echter
uit betrouwbare bron dat er op
hoog niveau aan gewerkt wordt
om een arbeidsklima&ti te schep
pen dat voor Nederland en België
aanvaardbaar is voor de linker
Schelde-oever. Het is bekend: de
Nederlanders werken over het al
gemeen niet zo graag in België.
Op het ogenblik onderzoeken de
arbeidsbureaus van Gent en Ter-
neuzen de oorzaak hiervan.
Van Leuven: .De samenwerking
lussen Nederland en België moet
van onderaf worden gestimu
leerd. Er wordt wel eens scham
per gelachen over die uitwisselin
gen tussen bijvoorbeeld Zeeuws-
Vlaamse en Belgische schietvere
nigingen. De mensen vergeten
echter dat het hiermee moet be
ginnen. Daarna kun je de zaken
in groter verband aanpakken".
tende) en in dat streven is het
volgens hem niet meer dan logisch,
dat de voorkeur wordt gegeven aan
industrie ten oosten van het Baal
hoekkanaal waardoor de schade
voor de omgeving tot een minimum
wordt beperkt.
De heer Molthoff: „Samen met de
Belgen kunnen we dan wat gaan
doen. De vuile industrieën kun je
dan in het hart van dat grote indus
trieterrein plaatsen en de schone
bedrijven zet je aan de buitenkant.
Dat is toch een geweldige oplos
sing".
Provinciale staten van Zeeland vin
den het idee van de eerste burger
van Hulst niet zo geweldig omdat
dit naar hun mening de ondergang
van het kostbare natuurgebied Het
Land van Saeftinghe' zou betekenen.
De heer Molthoff tilt daar niet zo
zwaar aan: .Alles moet in overleg
met de Belgen gebeuren. Ook als we
het "Land van Saeftinghe' willen be
houden, hebben we de zuiderburen
nodig".
Het laatste en beslissende woord is
overigens aan de overheid die vol
gens de laatste mededelingen nog
steeds geen industrie langs het Baal
hoekkanaal wil. In dat geval zou
Nederland immers profijt van dat
kanaal hebben, wat weer zou beteke
nen dat ons land een gedeelte van
de aanlegkosten op Nederlands ge
bied zou moeten betalen.
OPBOUWWERKER EMIEL DULLAERT VAN
VERENIGING 'LAND VAN WAAS'
Het zou dom zijn als
Nederland niet inspeelt
op de ontwikkelingen
TEKST:
KEES VAN OOSTEN
FOTO'S
HENK VAN DEN BRINK
SINT-N'IKLAAS Opbouwwerker
van de intercommunale vereniging
'Het land van Waes*, Emiel Dullaert'
vindt de mogelijkheid om te komen
tot een geïntegreerd industriebeleid
lussen Oosl-Zeeuwsch-Vlaanderen en
de linker Schelde-oever meer dan de
moeite waard om te onderzoeken-
Ili.i voegt er echter onmiddellijk aan
toe dat hij vindt dat Nederland die
zaak moet aankaarten: .De ontwik
keling is in België al in volle gang.
de linker Schelde-oever wordt in een
snel tempo geïndustrialiseerd. In Ne
derland wordt er nog druk over
mogelijke industrievestigingen ge
praat. Die fase hebben we in België
reeds lang achter de rug zodat het
niet meer dan logisch is dat Neder
land nu probeert aansluiting te krij
gen op de linker Schelde-oever.
Emiel Dullaert. een bijzonder vrien
delijke, pas afgestudeerde socioloog,
is er van overtuigd dat er mogelijk
heden te over zijn die nog niet
genoeg zijn bekeken. Her is voor
hem duidelijk: de ontwikkeling van
de linker Schelde-oever kun je niet
los zien van de mogelijkheden in
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen. In dit
geval is het typerend dat er in
Belgische streekplannen wel degelijk
rekening mee wordt gehouden dat
er ook nog zoiets bestaat sis
Zeeuwsch-Vlaanderen. Overigens
twijfelt Emiel Dullaert er aan of
België nu wel zo bijzonder opgewekt
zou zijn bij industrie langs het Baal
hoekkanaal. Hij licht het toe; „Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen ls in de huidi
ge ontwikkeling een exclusief recrea
tiegebied voor het gehele Waasland.
Bij industrialisatie langs het Baal
hoekkanaal weet ik niet of er dan
nog veel van die wens terechtkomt.
Dat kan ik echter vanaf deze plaats
niet bekijken. Dat zou door deskun
digen bestudeerd moeten worden.
Het is echter ondenkbaar da* in
deze ontwikkeling België en Neder
land gewoon naast elkaar blijven
werken. Dat zou ik, van Nederlandse
kant bekeken, erg dom vinden. Aan
de ene kant zou je dan wel de
nadelen van industrialisatie op de
3inker-oever nemen maar de eventue
le voordelen zou je laten schieten-
Ik weet bijna zeker dat je op mede
werking van België kunt rekenen".
Hoewel de intercommunale vereni
ging Het Land van Waes' nu geen
direct voordeel ziet in samenwer
king met Zeeuwsch-Vlaanderen. ge
looft Emiel Dullaert wel. cat het ia
de toekomst wel degelijk zijn vruch
ten af zal werpen- Hij licht het toe:
.Door een geïntegreerd industriebe
leid zal ook het begrip grens wat
vervagen. Nu is dat nog sterk het
geval. Echt het probleem ls zeer de
moeite waard om te bestuderen. Er
zitten zeer interessante perspectie
ven in. V/e wachten op een seintje
uit Nederland".
BURGEMEESTER P. J. G. MOLTHOFF VAN HUIST
PROMOTOR SAMENWERKING BELGIË-NEDERLAND
HULST Burgemeester P. J. G. Molthoff van de gemeente
Hulst tovert een glimlach op het gebruinde gezicht als hij er aan
denkt dat zijn denkbeelden over de toekomst van Oost-Zeeuwsch-
Vlaanderen steeds meer weerklank vinden. Jarenlang heeft hij
van de daken gepredikt dat samenwerking tussen Nederland en
België in deze streek geboden is. Jarenlang ook heeft men vaak
wat ironisch gelachen als de heer Molthoff zijn liefde voor de
zuiderburen weer kenbaar maakte. Die lach is nu verstomd. Bur
gemeester Molthoff: „Toen ik er drie of vier jaar geleden over
begon lachte iedereen me uit. Maar dat is nu wel over. We hebben
toch aardige successen behaald! Neem maar die vergelijkende
studie over Ossenisse-Baalhoek en de uitslag van de statenzitting
over deze problematiek. Dat was een aantal jaren geleden nog on
denkbaar".
industrie langs het Baalhoekkanaal
komt Je moet niet vergeten dat
Antwerpen een groeipool is die je
niet kunt belemmeren. Ze willen uit
breiden in de richting van de open
zee. Als je dat tegenhoudt dan hui
gen ze af en krijgt je die beruchte
oost-west beweging. Hoe je het ook
wendt en keert, je krijgt te maken
met de expansiedrift van Antwerpen.
Daarnaast geloof ik er niets van dat
ze straks plotseling bij de grens
stoppen- Nogmaals "net is gewoon
ondenkbaar om alleen iets te gaan
doen".
De heer Molthoff. bedoelt als hij
over 'we' heeft steeds de gemeente
besturen van Hulst en Hontenisse
die eensgezind de strijd hebben aan
gebonden tegen industrievestiging
bij Ossenisse. Deze twee gemeenten
hebben het op moeten nemen tegen
Temeuzen en Axel die gezamenlijk
alles in het werk hebben gesteld om
zo snel mogelijk zeehavenindustrie
bij Ossenisse van de grond te krij
gen. De stand is op het ogenblik 1-0
in heb voordeel van Hontenisse en
Hulst omdat de provinciale staten
van Zeeland, naar aanleiding van
een objectieve studie van PPD, ETI
en Waterstaat, kozen voor industrie
ten westen langs het Baalhoekka
naal. Heli is echter nog maar rust en
Axel en Terneuzen hebben nog alle
kans om gelijk te maken. Het is
bekend: de overheid voelt in princi
pe niets voor industrie langs het
Baalhoekkanaal
Burgemeester Molthoff begrijpt
niets van die houding van de rege
ring: „Het is een belachelijke zaak
dat er streekplannen worden ge
maakt zonder de Belgen er hij te
betrekken. Geografisch zijn Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen en Waesland
'een geheel'.
ANTWERPEN
De ruimte moet geordend worden
zonder rekening met een grens te
houden. Als je van daaruit redeneert
is het logisch dat er in de toekomst
Burgemeester Molthoff heefü de in
druk dat men in Den Haag weinig
van de uitzonderlijke problematiek
van Zeeuwsch-Vlaanderen afweet.
Met enige bitterheid denkt hij terug
aan de affaire Progil. Deze fabriek
werd in Nederland geweigerd en nu
staat diezelfde fabriek enkele kilo
meters van de grens. ,Dat is voor
mij onbegrijpelijk en dat heb ik
verteld ook. Wat in Amsterdam fout
is, is ook in Kallo niet goed. Door
die geschiedenis is het me helemaal
duidelijk geworden dat je Zeeuwsch-
Vlaanderen niet los van de Belgen
kunt zien". De eerste burger van
Hulst gelooft dab er met de Belgen
best valt te praten en te werken:
,De Belgen zijn wat. het milieube
heer betreft niet de koplopers van
Europa. Maar moeten wij ons zo op
de borsb slaan? Wat hebben we in
Nederland gedaan aan de water- en
luchtverontreiniging? Er is veel over
gepraat en geschreven, maar wat :s
er op dat punt nu daadwerkelijk
gebeurd? Dat is bitter weinig".
BOOS OP WETHOUDER
van de kersverse wethouder van
Terneuzen P. J. Huybrecht die in
een vraaggesprek met de PZC op
merkte, dat in de toekomst de groei
van Hulst wellicht wat getemperd
moet worden ten voordele van Ter
neuzen. Die opmerking vindt hij, en
met hem de andere leden van het:
college van b. en w., heneden alle
peil: „Door de 1. rad genomen kun
nen de burgemeesters var.
Zeeuwsch-Vlaanderen het op het za
kelijke vlak redelijk met elkaar vin
den. Op het persoonlijke vlak gaat
het zelfs prima.
Oké er zijn meningsverschillen op
zakelijk terrein en dat vind ik een
normale zaak. Het moet echter
ethisch verantwoord zijn. Het moet
niet zo zijn dat iemand van de
gemeente A gaat uitmaken dat ge
meente B niet te veel mag groeien-
Dan ga je te ver".
De heer Molthoff heeft tevens nog
stevige kritiek op de inspraakproce
dure rond het ontwerp-streekplan
dat hij iedere dag. tot nu toe nog
tevergeefs, in de brievenbus ver
wacht. Burgemeester Molthoff: „Je
moeb van de inspraak geen flauwe
kul malen. Laat de provincie een
streekplan maken en geef vervolgens
ae bevolking een eerlijke kans om
daarover een mening te geven. Zoals
het nu is gebeurd slaat het nergens
op". Als het gaat zoals Hulst en
Hontenisse willen, dan ziet de heer
Molthoff de toekomst voor Hulst
optimistisch tegemoet: .Hulst wordt
een kerngezonde gemeente als er
een vaste-oeververbinding komt en
er op elk gebied word: samenge
werkt me: de Belgen. Die vaste
oeververbinding betekent de ontslui
ting van Zeeuwsch-Vlaanderen en be
vordert de werkgelegenheid- Daar
naast is het een wens dat de linker
Schelde-oever met medewerking van
Nederland wordt ontwikkeld. Het
zou natuurlijk ideaal zijn dat er een
internationaal havenschap voor de
rechter- en linker Schelde-oever
kwam met inbreng van provincies,
gemeenten, overheden en andere in
stanties. Zover is het echter nog
lang niet want ik heb wel begrepen
dat Antwerpen nu niet zo happig is
op een dergelijke ontwikkeling".
