PROVINCIALE ZEEUWSE COUR- »T
Minister geeft
Watergate-zaak
uit handen
ZES FRACTIES AKKOORD
MET WERKDOCUMENT
Stuurgroep in de maak voor aanpak
recreatie in het Zeeuwse Meer
Nu voorvergadering ministers-kandidaten
Industriebonden en werkgevers
zetten overleg dinsdag voort
Vandaag
in de
krant...
Van Geesbergen:
„Ook Keeten,
Mastgat, Zijpe en
Eendracht
opnemen
parlementair
Hnl-S
216e jaargang - nummer 94
Vrijdag 20 april 1973
KLEINDIENST: RELATIES IN SCHANDAAL BETROKKEN
WASHINGTON (AFP, RTR,
GPD) De Amerikaanse minis
ter van justitie, Richard Klein-
dienst, heeft donderdag hekend-
gemaakt, dat hij de Watergate-
zaak uit handen geeft omdat en
kele van zijn relaties zowel
persoonlijke als professionele
in het schandaal betrokken
dreigen te raken.
De voormalige minister van justitie,
John Mitchell, en de voormalige mi
nister van financiën Maurice Stans
zullen vermoedelijk binnenkort voor
de rechtbank gedaagd worden in ver
band met de Watergate-zaak. Dit werd
bericht door The New York Times.
Ook de Washington Post publiceer
de donderdagmorgen een gelijkluidend
bericht. Tevens worden dagvaardingen
verwacht tegen de advocaat van het
Witte Huis, John Dean, en Jeb Magru-
der, die onder John Mitchell de twee
de man was van president Nixons
herverkiezingscommissie.
Ministers
Ex-minister Mitchell zou niet alleen
een van de initiatiefnemers zijn ge
weest tot de inval in het democrati
sche partijhoofdkwartier met de op
zet er afluisterapparatuur te installe
ren. maar hij zou met ex-minister
Stans ook gezorgd hebben voor het
afkopen van de gearresteerde inbre
kers, die in ruil voor duizenden dol
lars zouden moeten beloven er verder
het zwijgen toe te doen.
Van de Witte-Huisstaf, uit de on
middellijke omgeving van president
Nixon, zijn de reputaties in het geding
van de advocaat van het Witte Huis
John Dean, van Nixons persoonlijke
Het aantal doden als gevolg van de
orkaan die dinsdag ten westen van
Dacca, de hoofdstad van Bangladesj
heeft huisgehouden, bedraagt volgens
donderdag gepubliceerde officiële cij
fers 272. In ziekenhuizen zijn in totaal
ongeveer 1600 mensen opgenomen.
Gevreesd wordt dat het aantal slacht
offers in werkelijkheid veel groter zal
blijken te zijn.
Zuivel
DE VAKGROEP zuivel van de Al
gemene Voedings Bond NVV is
gisteren akkoord gegaan met de
resultaten die de onderhandelings
delegaties bereikt hebben bij het
overleg met de zuivelwerkgevers.
(pag. 3)
EEG
DE EUROPESE commissie heeft
een ambitieus programma bekend
gemaakt voor het sociale beleid
van de EEG. (pag. 13).
Nieuws uit Zeeland op
pag. 2,4, 5, 7,9 en 11
Binnen- en buitenlands
nieuws op pag. 3,13 en 19
Sport op pag. 15
Radio en televisie op pag. 17
Financieel nieuws op pag. 19
juridische vertegenwoordiger K;
bach (die fondsen verstrekt zou heb
ben voor de politieke sabotage van
democratische verkiezingscampagnes),
van zijn top-assistent John Haldeman,
van zijn agendasecretaris Dwigbt Cha-
pin (die gedwongen werd ontslag te
nemen), en van Charles Colson (die
vermoedelijk gefingeerde verkiezin.
teratuur produceerde om vooral de
campagne van senator Edmund Mus-
kie te derailleren).
Kluis
Een gesloten kluis waarin senator
Lowell Weicker materiaal bewaarde
over de Watergate-zaak is in de nacht
van woensdag op donderdag openge
broken. zo heeft een medewerker van
de republikeinse senator uit Connecti
cut donderdag bekend gemaakt. Sena
tor Weicker is lid van de speciale
senaatscommissie die de Watergate-
affaire onderzoekt. De senator stelt
bovendien zelf een onderzoek in, dat,
naar hij eerder aan de pers heeft
onthuld, aanwijzingen gegeven heeft,
dat enige functionarissen van het Wit
te Huis bij de zaak betrokken
zijn.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Nog zaterdag zal een formateur kunnen beginnen aan de voorbereidingen van
een vergadering met kandidaat-ministers over het programma van een kabinet-Den Uyl. De fracties
van PvdA, PPR en D'66 en van KVP, ARP en CHU hebben donderdag ingestemd met het werkdocu
ment (agenda) dat de beide kabinetsinformateurs Van Agt en Albeda voor zo'n vergadering hebben
opgesteld.
WASHINGTON Een politie
man zoekt hier naar vingeraf.
drukken op een stalen archiefkast
van de Amerikaanse senator Lo
well P. Weicker. waarin diens pa
pieren betreffende de Watergate-
zaak zijn opgeborgen. De boven,
ste lade. die met een letterslot
was afgesloten werd gistermor
gen geopend gevonden. De sena
tor maakt deel uit van de com
missie van de Amerikaanse senaat
die een onderzoek in de Water,
gate zaak instelt.
Minister: 's nachts
geen sportvisserij
DEN HAAG (ANP) Minister drs. J.
Boersma van landbouw en visserij wil
de sportvissers geen gelegenheid ge
ven om 's nachts te vissen. De geldende
regeling, waarbij het vissen van één
uur na zonsondergang tot één
voor zonsopgang verboden is, geeft de
hengelaars naar zijn mening in de
maanden juni tot september al ruim
schoots gelegenheid tot vissen in de
avonduren-
De minister heeft adviezen gevraagd
bij organisaties van beroeps- en sport
vissers en die hebben hem in zijn
opvatting gesterkt.
Westduitse hulp
voor Joegoslavische
oorlogsslachtoffers
BRION (UPI) Bondskanselier Wil
ly Brandt van West-Duitsland en pre
sident Tito van Joegoslavië hebben
donderdag een 'hulpprogramma op lan
ge termijn' bekendgemaakt ter scha
deloosstelling van Joegoslavische oor
logsslachtoffers.
Tijdens de tweede wereldoorlog zijn
ongeveer 900.000 Joegoslaven door de
Nazi-strijdkrachten gedood. Een bedrag
is niet genoemd. In 1971 vroeg Joe
goslavië daarvoor twee miljard mark,
Bonn bood toen 100 miljoen aan.
In een officieel communiqué wordt
gezegd dat het bezoek "hartelijk en
open' is geweest en dat de betrekkin
gen tussen beide landen steeds nau
wer worden. De twee staatslieden heb
ben ook over actuele internationale
vraagstukken gesproken. Over de vorm
van de schadeloosstelling zuilen zo
spoedig mogelijk onderhandelingen
worden geopend.
De CHU, die donderdag tot laat in
de avond vergaderde, had de meeste
moeite met de beslissing. Uiteindelijk
besloot CHU-fraetieleider Tilanus, die
eerder zich losmaakte van de forma-
beide informateurs, dat als uitgang
spunt van het kabinetsprogramma zo
wel het progressieve regeerakkoord
Keerpunt '72 als het lijstje met hoofd
punten van de confessionelen gelden
tiepoging van Burger, ja te zeggen Voor de agenda van de voorvergade-
tegen het stuk van de informateurs.
De medewerking van de CHU aan de
verdere formatie maakt de problemen
voor een toekomstige formateur aan
zienlijk groter, omdat men er in het
progressieve kamp weinig voor voelt;
de CHU in een kabinet mee te nemen.
Ook de zetelverdeling zou nu opnieuw
in het geding kunnen komen-
Uit het feit dat er een voorvergade
ring van kandidaat-ministers zal wor
den gehouden, mag overigens niet als
vaststaand worden afgeleid, dat een
kabinet-Den Uyl er ook zal komen. De
fractieleiders Andriessen (KVP) en
Aantjes (ARP) verklaarden donderdag
dat zij geestverwanten wel aan de
voorvergadering zullen laten meedoen,
maar dat hun toestemming om in een
kabinet zitting te nemen nog afhangt
van de zetelverdeling, de samenstel
ling en het uiteindelijke programma
van het kabinet.
Hoewel PvdA-leider en kandidaat
premier Den Uyl van mening was
het werkdocument van Van Agt
Albeda niets anders was dan de for
mule van ex-formateur Burger, anders
geformuleerd, verklaarden andere
PvdA'ers dat het er in de voorverga
dering nog wel eens warm aan toe
zou kunnen gaan. Van KVP-zijde werd
gezegd: „Den Uyl zal het dit keer
moeilijker krijgen dan wij". Vijf van
de dertien ARP-kamerleden vonden
het stuk van Van Agt en Albeda te
vaag en wilden liever afzien van een
voorvergadering van ministerkandida
ten.
In hun werkdocument stellen de
ring hebben zij 14 punten opgesomd
waarover in ieder geval overeenstem
ming bereikt zal moeten worden. Ten
aanzien van vijfvan deze punten zou
een eventueel kabinet-Den Uyl niet te
snel de kabinetskwestie mogen stellen.
Het betreft: de defensiebegroting, het
collegegeld, het huurbeleid, de grond-
politiek en de onafhankelijkheid van
Suriname en de Antillen.
Andere knelpunten die tot een op
lossing gebracht moeten worden zijn:
de positie van de zelfstandigen, de
gezondheidszorg, het bijzonder onder
wijs, de hoogte van de sociale uitke
ringen, de belastingdruk, democratise
ring van de onderneming, het inko
mensbeleid en de bevolkingspolitiek.
De informateurs suggereren ten aan
zien van bepaalde punten in welke
richting het compromis gevonden zou
kunnen worden. ARP-fractieleider Aan
tjes: het is een bijzonder
stuk".
Volgens Aantjes is door het werkdo-
cumeni van Van Agt en Albeda de
onaantastbaarheid van het progressief
regeerakkoord van de baan. Den Uyl
was daar donderdagavond echter min
der van overtuigd: „Dat hangt dan
wel af van het verloop van de voor
vergadering van de ministerkandida
ten", meende hij. Die voorvergadering
zal al begin volgende week gehouden
kunnen worden. Verwacht wordt dat
de informateurs in de loop van zater
dag hun eindverslag zullen uitbrengen
aan de koningin. Die zou dezelfde dag
nog een formateur kunnen benoemen
en mogelijk zelfs twee. Als kandidaten
worden genoemd: ex formateur Bur
ger. ex-fnformateur K upper t. kandi
daat-premier Den Uyl en de beide
huidige informateurs Van Agt en Albe
da.
De nieuw te benoemen formateur
zal. naar verwacht wordt, tijdens hel
weekeinde al beginnen met het uitno
digen van kandidaat-bewindslieden-1
PvdA-leider Den Uyl liet donderdag a
vond weten dat het progressieve rleei-
kabinet in zijn geheel nog in aanmer
king komt. Aantjes was van mening
dat de kandidatuur van de eerd'-r alj
tot Den Uyl toegetreden ARP'ers
Boersma en prof. De Gaay Fortman
sr. nu weer opnieuw zal moeten wor
den bezien.
De tekst van het werkdocument
op pagina 3.
STABIELER,
MAAR TE KOUD
Het paasweer zou bij dit weer
type eind maart vrijwel normaal
zijn. maar voor de tweede april-
helft bij maxima die wellicht niet
boven elf graden komen, zullen
de paasdagen nu duidelijk te
koud verlopen. Boven Skandina-
vië versterkt zich de luchtdruk,
terwijl een depressie tiia Noord-
Duitsland naar Midden-Europa
trekt, vergezeld van koude lucht
en gure buien.
Als gevolg daarvan zal na van
daag de wind de neiging vertonen
om wat af te nemen en meer
naar noordoost te draaien. Het
gaat geleidelijk stabieler worden,
terwijl bij een afnemende wind
de zon iets meer invloed kan
krijgen, waarbij het in de komen
de dagen uit de wind en in de
zon iets aangenamer wordt. De
lucht die ons uit Skandinavië be
reikt. blijft evenwel aan de koude
kant.
Iets warmere lucht uit Rus
land. met bij Moskou ongeveer
20 graden, kan na zondag via
Duitsland tot dicht bij onze om
geving komen opdringen.
MISVERSTANDEN DIEPGAAND BESPROKEN
DEN HAAG In het SER.ge-
bouw in Den Haag is gistermid
dag het overleg tussen de werkge
vers en de drie industriebonden
hervat. Op de foto een deel van
de vakbondsdelegatie bestaande
uit vnlr de heer Van Dijk, de heer
A. Groenevelt en de heer P. Brus
sel.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG De industriële werkgevers en de dagelijkse bestu
ren van de drie industriebonden hebben donderdagavond beslo
ten de gesprekken, die zij met elkaar zijn begonnen om uit de so
ciaal-economische problemen te komen, dinsdag voort te zetten.
alle partijen het de moeite waard
vonden het gesprek voort te zetten'
aldus Groenevelt.
die donderdag zijn
gevoerd, zijn strikt zakelijk gehouden,
zonder verwijten over en weer. Alle
problemen en misverstanden die heb
ben geleid tot het conflict, zijn diep
gaand besproken. „Over en weer heb
ben we duidelijk gemaakt, waar de
meningsverschillen hebben gelegen",
zei na afloop van het eerste beraad
Arie Groenevelt, mede namens de
werkgeversdelegatie die werd aange
voerd door de heer A. Prins.
Het was voor het eerst sinds de
mislukking om tot/ een metaal-cao te
komen, dat Groenevelt en Prins weer
met elkaar spraken over de gerezen
problemen. Nadat de delegaties elkaar
voor het eerst weer ontmoetten op
uitnodiging van de vakbonden, werd
de procedure voor het gesprek vastge
steld. Deze eerste bijeenkomst werd
geleid door Arie Groenevelt, de vol
gende zal worden voorgezeten door
de heer A. Prins. „We hebben met
elkaar zo veel stof
Achterban
De delegaties krijgen nu tot dinsdag
de tijd om verder overleg te plegen
met de respectievelijke achterbannen.
Afgetast zal dinsdag worden of
redelijke mogelijkheden aanwezig zijn
om de cao-gesprekken weer op gang
te brengen- Donderdag hebben de de
legaties alleen gesproken over de prin
cipiële punten, waarover de conflicten
zijn ontstaan, namelijk centen of pro
centen, een maximering van de prijs
compensatie en het brengen van het
hoger personeel onder een cao.
De drie industriebonden waren in
het SER-gebouw compleet aanwezig.
Tijdens de schorsingen van de bespre-
(Zie slot pagina 3 kolom 5)
OPZET: BIJ AFSLUITING PLANNEN R OND HEBBEN
MIDDELBURG Het ziet er
naar uit, dat in de loop van mei
een stuurgroep in het leven zal
worden geroepen, die zich offi
cieel zal bezighouden met een
bestuurlijke constructie voor
het toekomstige Zeeuwse Meer.
Gedeputeerde A. L. van Geesber
gen is van mening, dat ook Kee
ten, Mastgat, Zijpe en de Een
dracht betrokken moeten wor
den in een recreatieve opzet
voor het gebied. De gedeputeer
de wil ernaar streven bij de af
sluiting van de Oosterschelde
zowel een bestuurlijke structuur
als een recreatief inrichtings
plan voor het Zeeuwse Meer
rond te hebben.
De taak van de toekomstige stuur
groep wordt tweeledig:
Men zal een bestuurlijke structuur
voor het gebied moeten ontwerpen,
waarbij de gedachten uitgaan naar
een gemeenschappelijke regeling tus
sen rijk, provincie Zeeland en de
gemeenten rond het Zeeuwse Meer;
voorts zal de stuurgroep een pro
jectgroep in het leven moeten roepen,!
die de technische kennis aandraagt bij I
het opstellen van een inrichtingsplan.;
Van Geesbergen geeft als zijn per-'
soonlijke mening, dat het om een
zaak gaat, waarin het rijk niet kan
worden gemist. .De onderneming is
zo gigantisch, dat je nu al geneigd
bent te zeggen: de inrichtingskosten
zullen voor honderd procent voor re
kening van het rijk moeten komen en
in de beheerskosten zal het rijk ook
een belangrijk aandeel moeten heb
ben; hoewel het redelijk is, dat ook:
de gemeenten en de provincie een
zekere financiële inbreng in het be
heer hebben. Het is daarom zaak, dat
het rijk vanaf de eerste dag in
stuurgroep betrokken wordt".
Voorbereiding
aan de voorbereiding van het geheel.
Op initiatief van de provinciale raad
voor de recreatie zijn vertegenwoordi
gers van de provincie en de gemeen
ten rond de Oosterschelde de
Schouwse gemeenten op Brouwersha
ven, na, Goes, Kortgene, Wissenkerke,
Reimerswaal. St.-Philipsland. Tholen I
rond de tafel gaan zitten. In dat'
gesprek werd besloten een werkgroep'
in te stellen, die een suggestie voor
een bestuurlijke opzet van het gebied
zou uitwerken. De nota is vrij wei'
gereed en zal volgende week woens
dag in de werkgroep aan de ordei
komen. Er wordt in voorgesteld tot
een stuurgroep voor het gebied te
komen.
Op 21 mei zuilen de
gemeentebesturen met
woordigers van de provincie de sugges
tie bespreken. De verwachting van de:
heer Van Geesbergen is, dat men in
diezelfde vergadering ook een stuur
groep zal kunnen formeren. Naar zijnj
mening moeten daarin zitting hebben:
een lid van g.s„ een vertegenwoordi
ger van crm. het ministerie van fian-
ciën en een lid van de colleges van b
uit de gemeenten rond het
gezamenlijke I
de vertegen-
Op tijd
Van Geesbergen: „Met de ontwikke
ling van het Greveiingenbekken voor
ogen hebben we gezegd: over een
aantal jaren zitten we weer met een
afgesloten zeearm, met nóg grotere
mogelijkheden. tVe moeten proberen
deze keer op tijd in te spelen en
ernaar streven, dat we in 1978 zowel
een bestuurlijke opzet als een inrich- j
tingsplan op tafel hebben. Het is on- i
mogelijk op korte termijn iets van de!
grond te krijgen, als je het rijk er
niet in betrekt. Je moet ook de Een
dracht en het Keeten. Mastgat en
Zijpe in de plannen opnemen. Naar
mijn persoonlijke mening zal de
stuurgroep moeten nagaan in hoever
re de Schelde-Rijnverbinding een bar
rière vormt, maar de relatie met het
kanaalschap De Eendracht' is zo
groot, dat je het erbij moet halen".
Hij wijst er in dit verband op, dat de
burgemeester van Tholen zowel bij
het kanaalschap als bij de besprekin
gen over het Zeeuwse Meer betrokken
is.
Naar de indruk van de gedeputeerde
(Zie slot pagina 9 kolom 2)
m
gaan, er was een
1 en daarbij was
:n dat het zó zou
•rs. in het geval
rie: het program-
kiezers voorgeh<
delijk eens andei
methode uitgest
de verzekering g
moeten en niet
van de progressi
ma Keerpunt
aan de drie zouden medewerken. De
overige partijen m'w-u-n dim maar
zien wat ze deden: ze mochten wel en
kele ministers leveren, maar altijd
weer uitsluitend op basis van het
Keerpunt, verder was er geen sprake
van enige overlegmogelijkheid, de wer
kelijke slag zou in het parlement wor
den gestreden. In de afgelopen maan
den ls het duidelijk geworden dat dit
model niet kon worden toegepast. En
ziet, wat er nu gebeurt is als vanouds
het ouderwetse formatiewerk zoals
het in Nederland al zo vaak te zien is
gegeven.
De methode waartoe vorige week
werd overgegaan, is precies al
eens zo toegepast, namelijk door de
legendarische Lieftinck in de zomer
van 1956. Ook toen zat de formatie
muurvast. Lieftinck werd er bij ge
haald omdat hij toevallig hier met va
kantie was: de koningin verzocht hem
als Informateur op
te treden. Het ge
beurde tot twee
keer toe zelfs, de
formule van de eer
ste keer was name
lijk niet toereikend. Bij die tweede
keer stelde Lieftinck zich op het stand
punt dat hij over zetelverdeling, pro
gramma en personen geen direct over
leg zou plegen met de fracties. Wel
stelde hij een ontwerp-regeringspro
gramma op. op basis waarvan hij kan
didaat-ministers wilde uitnodigen. De
fractievoorzitters vroeg hij of zij be
reid zouden zijn kandidaat-ministers
uit hun partij niet te ontraden in hek
door hem beoogde kabinet zitting te
nemen. Zijn poging mislukte, maar
dat had meer te maken met de aard
van het door hem gewenste kabinet
dan met de methode: hij wilde name
lijk een breed samengesteld extra-par
lementair kabinet, inclusief de WD,
Wat er nu gebeurt doet aan 1956
denken, met dien verstande dat
de huidige informateurs naar het zich
laat aanzien wél zullen slagen, in te
genstelling tot Lieftinck toen. En dat
berekent dat nu langzamerhand het
einde van de kabinetscrisis in zicht
komt. Daarbij zijn twee notities on
vermijdelijk. In de eerste plaats moet
er op worden gewezen dat in de pre
ambule van het nu gepubliceerde
werkdocument niet uitsluitend Keer
punt '72 wordt genoemd, maar ook de
beleidsschets van de confessionelen.
Beide programma's vormen de basis
voor het kabinetsbeleid. Met andere
woorden: in dit opzicht hebben de
progressieve drie water in de wijn ge
daan. In de tweede plaats: men zal dit
kabinet moeilijk anders kunnen aan
duiden dan met 'extra-parlementair".
Weliswaar is deze uitdrukking bij de
progressieven althans bij een deel
van hen niet populair, maar de fei
ten wijzen uit dat ze hier zonder meer
van toepassing is. Als er een kabinet-
Den Uyl komt op basis van het nu ont
worpen document, dan zal dat een pro-
gressief-confessioneel kabinet zijn op
extra-parlementaire basis.
Het belangrijkste bewijs voor bet
extra-parlementaire karakter is
naar ons gevoel de uitdrukkelijke ver
melding dat terughoudendheid zal
worden betracht bij het stellen van
kabinetskwesties. Dat hoort immers
bij kabinetten zonder een directe bin
ding met de fracties: de kamer oor
deel; in een dergelijk geval voomame-
lijk op grond van he: regeringsbeleid.
Is echter sprake van een parlementai
re formule, dan kan een regering mak
kelijker de kabinetskwestie stellen,
omdat zij daarmee niet alleen haar
eigen bestaan als argument gebruikt,
maar ook de samenwerking van de re
geringscoalitie in het geding brengt,
vorig jaar ls in de eerste kamer op die
manier de duizend-gulaenwet aange
nomen: het eerste kabinet-Biesheuvel
was namelijk duidelijk een parlemen
tair kabinet. Zo ook destijds het ka
binet-De Jong: de minister-president
zelf verscheen in de kamer toen de ar
tikelen 8 en 10 van de omstreden loon
wet in het geding waren. In dit geval
echter wordt opzettelijk op essentiële
beleidsonderdelen defensie, huurbe
leid. grondpolitiek er.z. terughou
dendheid geformuleerd dan wel om
een gekwalificeerde meerderheid in
het kabinet gevraagd. In feite krijgen
de confessionele fracties daardoor
meer armslag en wordt die van de
progressieven beperkt. Nog een bewijs
voor het extra-pariemer.taire karakter:
de totstandkoming van dit eventuele
kabinet, namelijk volgens de extra
parlementaire methode-Liefiinck.
De vraag, waarop de burger echter
geen antwoord krijgt, wanneer hij
van dit alles kennis neemt: was het nu
echt nodig om vijf maanden te hak
ketakken om dit resultaat te berei
ken?
(AFP-UPI) Frankrijk en Engeland
hebben een ontwerp-resolutie voorge
legd aan de Veiligheidsraad waarin al
le geweld in het Midden-Oosten wordt
betreurd. Maar het ontwerp veroor
deelt met name de Israëlische aanval
len van vorige week op Beiroet, waar
bij drie Palestijnse leiders werden ge
dood.
Aan Israël wordt gevraagd zich in de
toekomst teonthouden van elke mili
taire aanval op Libanon.
