f1972
Sporthallen gaven sport een injectie
Het oude spel en de nieuwe sport
,Men schaamt zich 't spelen niet. maar t altoos door te spelen" Horatius schreef het en
Nicolaas Beets maakte er een motto van voor zijn Camera Obscura Het zou een fraaie wapen
spreuk voor Zeeland kunnen zijn geweest: er werd in deze provincie graag gespeeld, rienk-
rieën, bollen, gaaischieten, om enkele traditionele spelvormen te noemen, maar alleen als het
pas gaf. Op pinkster-drie bijvoorbeeld werd de ring gestoken, er was even tijd om te ontspannen,
tussen de seizoenen door. Voor het overige werd er gewerkt, hard gewerkt. In de jaren na de
tweede wereldoorlog veranderde ook het spelen in Zeeland. Er kwamen accommodaties en
zelfs het rienk-rieën werd in een competitie ondergebracht Daardoor kwam het tot een groter
bloei dan ooit tevoren. Zo onderging het oude spel de invloed van de iderne sport Nee. men
schaamt zich het spelen allerminst in Zeeland
Sportzaal van Oostkapelle dient de
scholen, verenigingen en recreatie
GEBOUW HET SHSïH
KARAKTER VAN
EEN SPORTHAL
PZC 30 oktober 1972
'■oo-/v
Nu nog lijkt het een niet te verwezenlijken toe
komstdroom: Arjaon van de Kreeke, onbetwist Zee-
lands snelste schaatser, die op een kunstijsbaan er-
Sens in Midden-Zeeland alle Zeeuwse records aan
arden rijdtTerwijl schaatsminnend Zeeland zich
verdringt rond de spiegelgladde ijspiste, snelt Arjaan
op 'eigen grondgebied' naar 42 seconden op de 500
meter, naar 2.04 op de 1500 meter, naar 7.30 op de
5.000 meter en naar 15.20 op de 10.000 meter, om
maar iets te noemen. Een nieuwe rivaal voor Ard,
Kees, Jan, Piet en Hans
Een droom? Jawel I Maar het Zeeuwse sportwereld-
je, dat zo vaak en zo vaak terecht weeklaagt over
een nijpend tekort aan accommodaties, kan soms ver
rassend snel goed 'onderdak' komen. 'Onderdak', zo
els die schitterende Zierikzeese accommodatie heet,
waarin een sporthal en een zwembad onder één dak
zijn samengevoegd. Een droom, die kunstijsbaan? Nog
wel. Maar wie had tien jaar geleden durven dromen
dat Zeeland anno 1972 het sportieve binnengebeuren
kan laten afspelen in zo'n twaalf sporthallen: Vlis-
singen (2), Middelburg (2), Oostkapelle, Goes, Oost
burg, Terneuzen, Hulst, Zierikzee, Heinkerrszand en
Sluis, waarbij de laatste twee don als 'speelzaal' mo
gen worden aangeduid.
Daarom was dat bericht in de PZC van 30 oktober
1972 van meer dan regionale betekenis: „In Oostka
pelle is zaterdagmiddag de 'sportzaal' von de Stich
ting Gemeenschapsbelangen Domburg-Oostkapelle in
gebruik genomen, een bijzonder ruim ooaezette snort-
zaol, die voor de noordpunt van
voor het toerisme. Door de omvang (37 x 27 meter)
en aanzien draagt deze sportzaal het karakter van
een sporthal en gemakshalve spreekt men in de wan
deling over 'de sporthal van Oostkapelle', die door
de ruime opzet geschikt is voor wedstrijdsport in de
takken basketbal, tennis, volleybal, badminton en
zaalvoetbal."
Inderdaad: een bericht van meer dan regionale be
tekenis. Want het illustreerde duidelijk dat niet al
leen de grote steden in deze provincie het 'voorrecht'
van een sporthal hebben, maar dat zelfs in de kleine
re woonkernen deze accommodatie terecht gemeen
goed aan het worden zijn. Toch is de achterstand
nog lang niet ingelopen. In 1969 nog verscheen een
alarmerende Zeeuwse accommodatienota. De meest
in het oog springende feiten uit die nota waren: voor
50.000 Zeeuwen is er geen zwembad binnen een straal
van 5 km; ongeveer 27.000 Zeeuwen kunnen geen
gymnastiekonderwijs volgen (onder wie kinderen uit
90 lagere schoolklassen) 23 gemeenten hebben geen
of te weinig sportvelden en 30 gemeenten hebben
geen of te weinig zalen. Inmiddels is veel van die
achterstand ingelopen, soms met een reuzensprong
(bij het gereedkomen van weer een sporthal of weer
een overdekt zwembad), maar vaak ook nog te traag.
Dat het minder dan tien jaar geleden nog stroever
en langzamer ging, mag ook blijken uit een PZC-ver-
slag over het slaan van de eerste paal voor de sport
hal in Vlissingen in mei 1966. De krant kon toen be
richten: „Het staat nu even vast als de eerste paal
die donderdagmorgen naast de President Roosevelt-
laan werd geslagen, dat de Vlissingse sporthal er
komtMen weet het: door velen is jarenlang dit
veelbesproken en beschreven sporthalplan in twijfel
getrokken. Met die eerste paal werden de twijfels
voorgoed 'begraven". „Die zol er niet meer uitge
trokken worden", zei waarnemend commissaris der
koningin, de heer M. J. van Poelje, in Britannia, na
dat wethouder Ch. J. Gillissen Verschage, voorzitter
van de Stichting Sportbelangen, eigenhandig de paol
in de grond gedreven had. De heer Van Poelje lan
ceerde die opmerking niet zo zeer als een grapje. Hij
wilde er alleen mee aangeven, dat er nu eens en
voor altijd is afgerekend met de twijfels. Dat onder
streepte burgemeester mr B. Kolff nog eens: „Er is
nu geen weg meer terug", aldus het verslag in de
PZC.
De storm rond de Vlissingse sporthal moest toen
overigens nog losbarsten I De onrustbarend stijgende
kosten voor de bouw waren zelfs een van de belang
rijkste oorzaken, die voor de heer I. Filius (financiën)
aanleiding waren zijn wethouderszetel ter beschik
king te stellen. De oorspronkelijk geraamde kosten
(circa één miljoen gulden, toch al een aardige smak
geld) waren me» 400.000 gulden overschreden. Er werd
al gesproken over een motie van wantrouwen tegen
sportwethouder Gillissen Verschage. Toen bleek dat
een benzinemaatschappij tonnen wilde neerleggen
voor een tankstation bij de sporthal, wakkerde de
storm rond deze Vlissingse affaire aanvankelijk aan
tot orkaankracht. Maar tenslotte werd toch een voor
alle partijen bevredigende oplossing bereikt. 'Stop
een tijger in uw hal', sprak men en Filius bleef en
Gillissen Verschage bleef en de (schitterende) sport
hal kwam er.
We verhalen die opwindende geschiedenis rond de
totstandkoming van de Vlissingse sporthal nog even
om te illustreren met hoe weinig gerucht de sporthal
len daarna uit de grond zijn gevlogen in plaatsen
als Goes, Terneuzen, Hulst, Zierikzee en Oostburg. En
bovendien: de Vlissingse sporthal is al dat kabaal wel
waard geweest, want duizenden Zeeuwse sportmensen
hebben er het plezier van training en wedstrijd al
beleefd.
Inmiddels hebben al die sporthallen ook in het Zeeuw
se sportgebeuren het accent wel enigszins verlegd.
Actieve sportbeoefenaars en toeschouwers wenden
zich meer en meer van de velden af en zoeken ver
maak 'onderdak'. Dat was overigens al te voorspel
len, toen Zeeland nog helemaal geen sporthallen
bezat en de zaalhandballers en zaalhandbalsters
drommen toeschouwers trokken in de veilinghallen
van Goes en Middelburg, een groeiende belangstel
ling waarmee in feite de injectie werd gegeven voor
de bouw van de overdekte accommodaties.
Onaanvechtbaar is ook dat al die Zeeuwse sport
hallen een impuls zijn (geweest! voor de groei van
de sport in deze provincie, zowel in de breedte (meer
sportbeoefenaars) als naar de top (betere prestaties).
Want juist in de sporthallen reikte Zeeland naar de
landelijke top. Het damesteam von Wolcheren zaol-
handbal (nu helaas gedegradeerd) speelde seizoe
nen long in Neerlonds hoogste klas tegen befaam
de teams als Niloc uit Amsterdam en Swift uit Roer
mond.
Toch blijft er over de hele linie van de Zeeuwse
sport een grote achterstand met de landelijke top.
Nu büna 16 jaar geleden, in juni 1957, werd in Goes
de PZ.C-sportdag met groot succes gehouden. In de
verslagen kon men onder meer deze zin aantreffen:
„De Zeeuwse sportbeoefenaars hebben in Goes op
overtuigende wi|ze aangetoond, dat zij de achterstand
op overig Nederland langzaam maar zeker inlopen."
Die constatering was, achteraf bezien, te optimistisch.
Goed, ook Zeeland heeft zijn toppers (gehad): Jo de
Roo, Piet Rentmeester en Kees Priem in de wieler
sport, Nel Fritz, Jaap van de Sande en nu veel op
komend talent in Vlissingen, Zierikzee, Goes en Yer-
seke in het turnen, St Aloysius bij het tafeltennissen,
Hein Cujé, Piet Vonck en Jo Schout in de atletiek, de
dames van Walcheren in de zaalhandbalcompetities
en 'Adrie en Adrie' in de motorsportwereld, om er
een aantal te noemen. Maar ze moeten tot nu toe
helaas gekwalificeerd worden als uitschieters.
En in tak-van-sport-nummer-één is er'in Zeeland
momenteel zelfs sprake van doffe ellende. In het
nieuwe sportblad Kick schreef onlangs een Zeeuws
sportjournalist: „Zeeland is nog altijd de enige vader
landse provincie die het stelt zonder betaald voet
bal (al wordt overal gefluisterd dat zelfs in de vierde
klas van het amateurvoetbal fikse steekpenningen
onder tafel worden betaald). Dan zou men toch mo
gen verwachten, dat in een provincie- zonder profes
sionals het amateurvoetbal zich op het hoogste ni
veau zou bevinden. Niets is minder waar. Het is nu
al ongeveer drie jaar kwakkelen met het Zeeuwse
amateurvoetbal na een periode van zeer vette jaren.
Het is natuurlijk bekend dat Middelburg de naam van
het_Zeeuwse voetbal lange tijd hoog heeft gehouden;
de Zeeuwse hoofdstedelingen werden in 1966, 1967 en
1969 landskampioen."
Men weet hef: daarna is het verval razendsnel ge
komen met als trieste dieptepunt de degradatie van
Middelburg naar de tweede klas. En voor die tijd
was Vlissingen al gedwongen te verhuizen van Ne
derlands hoogste amateurklas naar de tweede klas.
Een tweede klas overigens met tal van schitterende
Zeeuwse derby's want deze provincie telt in één
competitie vijf tweede klassers: Middelburg, Vlissin
gen, Goes, Terneuzen en Axel. Er is een lichtpunt: de
VC Vlissingen strijdt aan de top van de tweede klas
B van het district Zuid I en heeft een redelijke kans
Zeeland weer een eerste klasser te geven.
Zelfs als het niet lukt, dan nog zal de provincie
waarschijnlijk eerder weer vertegenwoordigers in de
eerste klas van het amateurvoetbal hebben, dan dat
Zeelands topschaatser Arjaan van de Kreeke op een
Zeeuwse kunstijsbaan zijn rondjes van 36 of 37 zal
draaien. Want nu lijkt het nog een niet te verwezen
lijken toekomstdroom: een kunstijspiste in Zeeland.
Maar wie zich realiseert dat tien |aar geleden ook
niemand durfde voorspellen dat Zeeland in 1972 al
twaalf sporthallen zou bezitten, hoeft ook op het
schaatsfront de moed niet te verliezen. Wellicht staan
over tien jaar de Zeeuwse schaatsers letterlijk en
niet meer figuurlijk in de kou I
«w// er./'
7 januari
In de eerste week van het nieuwe jaar zljq
de optelsommen gemaakt en de PZC
kan melden dat net inwonertal von de
provincie Zeelond in 1971 met
5613 zielen is toegenomen,
een recordgroei I
7 januari
Onno de Visser uit Ellewoufsdijk en Sjaok
Vermue uit Kwadendamme, leerlingen
van de mts in Terneuzen,
kondigen hun plan aan om elke dag
per sloep de Westerschelde over te steken
nu de veerdienst Hoedekenskerke-
Terneuzen uit de vaart is.
„Daarmee", zeggen ze, „sparen we geld
en tijd uit."
Met de busdienst Goes-Terneuzen missen
ze enkele lesuren per dag
17 januari
Antwerpen en Hulst zijn weer goede vrien.
den. In een bijeenkomst in Antwerpen
hebben de Antwerpse havenschepen
L. Delwaide en burgemeester
P. J. G. Molthoff van Hulst
de misverstanden, die enige tijd geleden
waren ontstaan naar aanleiding
van de plannen tot aanleg van het
Baalhoekkanaal uit de weg geruimd
17 februari
De Goese gemeenteraad heeft met drie
stemmen tegen besloten het Schuttershof
te laten slopen
22 februori
Ondanks de verontreiniging van het water
trekt de Westerschelde meer
gornalen oan dan enkele jaren geleden.
Dat is een conclusie van het
rijksinstituut voor visserijonderzoek
in IJmuiden
I maart
De heer M. J. van Poelje treedt af als lid
van gedeputeerde staten van Zeeland.
Hij is 17 |aar gedeputeerde geweest
en 12 jaar voorzitter van het
gewest Zeeland van de PvdA.
Hij blijft wel lid van de
provinciale staten.
De heer J. Stenvert (55) uit Terneuzen
volgt hem op als gedeputeerde
19 maart
.Zeeland beleeft een van zijn grootste
verkeersrampen.
Bij Serooskerke (W) komen zes mensen
om het leven bij een autobotsing.
Alle slachtoffers zijn afkomstig uit
Walcheren
7 april
Individueel kamperen bij de boer in Zeelond
is mogelijk.
Provinciale staten besluiten oan de
gemeenten over te laten het zogenaamde
vrije kamperen toe te staan
16 april
Staatssecretaris Vonhoff opent In Zierikzee
het sportcentrum Onderdak, een
accommodatie met onder meer
een sporthal en een zwembad.
Door giften en burgerzinlening
werd een bedrag van 540.000
bijeengebracht
II mei
Minister Geertsema opent het nieuwe
stadhuis van Terneuzen.
Hij wijst daarbij op de wenselijkheid
Zeeuwsch-Vlaanderen naar buiten
meer te 'verkopen'
3 mei
Burgemeester drs Th. J. Westerhout wordt
in Vlissingen geïnstalleerd.
Zijn credo: de economische potenties
van het Deltagebied kunnen
worden uitgebuit met behoud van
het milieu
15 juni
Op het badstrand in Vlissingen tot aan de
kop van de Nollediik
worden borden geplaatst met het
opschrift: 'Zwemmen bij afgaand tij
wordt ontraden'.
Dit in verband met de watervervuiling,
onder meer doordat het afvalwater
van de Vlissingse ziekenhuizen
ongezuiverd de Westerschelde in gaat
8 augustus
De Domburgse raad besluit het slaaen In
de openlucht te verbieden (PvdA stemt
tegen). Motief:
'randgroeperingen' onder de jeugd
veroorzaken vernielingen en
verontreiniging
1 september
Zeeuwse staten voetballen beter dan de
Brabantse. Op eigen veld werden
Brabantse politici met 3-1 verslagen.
Linksbuiten J. J. Vergouwe maakte
2 doelpunten voor Zeeland
28 oktober
Te Oostkapelle wordt een sportzaal met het
karakter van een sporthal geopend,
die de sportverenigingen,
de scholen en de recreatie zal dienen
8 november
Zeeland heeft-zijn 75.000e aansluiting op
het aardgasnet.
Ter gelegenheid doarvan schenkt de
Gasunie aan het Leger des Heils
in Vlissingen 10.000 kubieke meter gas
1 december
Volgens gs van Zeeland is er momenteel
in de provincie van een
meer dan normale 'leegstand'
van woningen sprake
De sporthal te Oostkapelle
(foto Wim Riemens)
provinciale
zeeuwse
courant
bijlage tg v ingebruikneming
64-zijdige rotatiepers
„vrijdag 6. apjil 1973
