World Press Photo-winnaar
mag zijn land niet uit
IS ONDER ABBAD0:
VAN IJZER TOT GOÜD
EEN BEDEDAG ZAL
NIET VOLDOENDE ZIJN
A
i
Humaniteit en dogma
lATERDAG 7 APRIL 1973
PROVINCIAL! ZEEUWS! COURANT
19
AMSTERDAM Huynh Cong
•Nick' Ut mocht zijn eerste prijs niet
gaan halen bij de opening van de
tentoonstelling van World Press
Photo in Amsterdam. De Zuidvietna-
mese regering verhinderde hem dat
Ze wilde hem geen uitreisvisum ver
strekken. Misschien later nog eens.
zo heeft Nick Ut te horen gekregen.
Nick won de eerste prijs met zijn
foto van vijf kinderen die wegvlucht
ten van de plaats waar de Zuidviet-
namese luchtmacht door een kapita
le fout een napalmbom op 'eigen'
gebied heeft laten vallen.
De hele wereld heeft die verbeelding van
het oorlogsgeweld voorgeschoteld gekre
gen. Via de netten van Associated Press
ging de plaat de hele aardbol rond: in
onmeetbare angst voorthollende, huilende
kinderen. Een van de meisjes had haar
kleren uitgegooid: Phan Thi Kim Phuc,
nog maar negen jaar oud, de rug vol
brandwonden, gevolg van het napalmge-
weld.
Kim maakt het ondertussen redelijk na
die catastrofale dag van de 8e juni vorig
jaar op de route 1 hoofdweg 1 in
Zuid-Vietnam Kim is verpleegd in een
hospitaal. Ze was het opvallendste figuur
tje op de foto. Ze maakte hele hulpacties
in de wereld los- Talloos waren de mensen
die bij Associated Press, via welke wegen
dan ook, kwamen vragen wie dat zielige
meisje was.
Uit Zuid-Vietnam meldt Nick Ut dat
Kim er beter aan toe was na de ramp dan
vele andere gewonde kinderen. De foto
graaf wil daarom en omdat er al zoveel
voor Kim is gedaan een deel van het
geldsbedrag dat de hoofdprijs van World
Press Photo hem oplevert, geven aan een
van de andere kinderen op zijn foto.
Opdat er voor hen ook een toekomst kan
dagen.
De stichting World Press Photo had
Nick Ut er graag bij gehad, bij de opening
van de tentoonstelling en de prijsuitrei
king. De prijswinnaars zijn er doorgaans
altijd bij geweest. Lange telegrammen
naar de Zuidvietnamese regering, bemidde
ling door de Nederlandse diplomatieke
vertegenwoordiging in Saigon, verzoeken
van Uts werkgever het Amerikaanse
persbureau Associated Press bemidde
ling door het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken, het was allemaal niet
genoeg om de Zuidvietnameaen ertoe te
brengen Ut tijdig te laten afreizen. Naar
de reden mag men raden-
Drie keer is Nick Ut al gewond geraakt
terwijl hij de Zuidvietnamese troepen naar
de frontlinies volgde. Onder de „vetera
nen" van Saigon had hij een zekere repu
tatie: van de man die ergens heen gaat
waarvan anderen zeggen dat er niet veel
gebeurt. Toch kwam Ut doorgaans met
heel bruikbare platen terug.
Nog maar 22 jaar is de winnaar van
World Press Photo van dit jaar. Hij werkt
al jaren in de fotostaf van Associated
Press in Saigon. Hij kwam erbij kort
nadat zijn broer Huynh Than My in 1965
in de delta van de Mekong tijdens zijn
werk om het leven was gekomen. Zijn
vader heeft er trouwens in de oorlog ook
Nick is niet getrouwd. Hij heeft zeven
broers en één zuster. Zij allen zullen
profiteren van het geld dat hij nu met zijn
oorlogsfoto heeft verdiend. Huynh Cong
Ut, „Nick" genoemd omdat hij klein was
en zo'n jongensachtig uiterlijk had, deed
zijn eerste oorlogservaringen als persfoto
graaf op in kleine operaties bij Saigon en
in de Mekong-delta. „Mijn eerste grote
opdracht was de invasie in Cambodja in
mei 1970. Het liefst zat ik dagen achtereen
bij de troepen te velde. Angstige ervarin
gen, humoristische, trieste- En wachten tot
je denkt dat je iets goeds in handen
hebt.".
Begin 1971 zette Associated Press hem
in bij de invasie in Laos. Op 8 juni vorig
jaar was hij de route opgestuurd om het
Noordviebnamese voorjaarsoffensief te vol-
Co Rentmeester, de in Amerika wonende
Nederlandse fotograaf, won met deze actie
toto de eerste prijs in de sector sport.
■iiijiiiiuuiiiiiiiiiiiiii
iiiillliiilllliiiiii
VAN EN VOOR DE DRAAITAFEL
Halverwege de zestiger jaren lazen we in
een weekblad-interview met een musicus,
die meer aandacht vroeg voor eigentijdse
muziek een uitspraak, aardig om aan te
lialen, nu DGG in haar jubileumeditie rond
het 75-jarig bestaan de symfonieën van
Brahms heeft uitgebracht: „De symfonieën
van Brahms moesten voor twintig jaar
verboden worden". Eén van die wensen,
die zeer duidelijk niet in vervulling zijn
gegaan: liet symfonische viertal van Johan
nes Brahms is één van de zeer hechte
pijlers van het ijzeren repertoire, geen
symfonie-orkest kan er lang buiten-
Er zijn ook in platenland legio opnamen
van de vier symfonieën en de jongste
complete uitgave ontleent haar bestaan
aan de omstandigheid, dat DGG het 75-
tarig jubileum met nieuwe opna
men of de heruitgave van vrij recente
albums van de werken van de twaalf
belangrijkste symfonie-componisten uit de
muziekliteratuur. En natuurlijk: Brahms
mag daarin niet ontbreken, ook al zijn z'n
symfonieën zoals het tekstboek bij de
DGG-uitgave meldt eens omschreven als
'zomerdagen in november: mooi, maar
nutteloos'.
DGG had de aardige gedachte de vier
werken door vier befaamde Europese or
kesten te laten uitvoeren in plaats van één
orkest voor de opname te vragen. Dirigent
is Claudio Abbado één van de zeer
getalenteerde maestro's van de jonge gar
Ie en hij speelt de eerste symfonie mei
de Wiener Philharmoniker, de tweede met
de Berliner Philharmoniker, voor de derde
hij de beschikking over de Staatska-
pelle Dresden en de vierde komt van het
London Symphony Orchestra.
Abbado kiest niet voor een ruige, onstui
mige Brahms, maar voor een Brahms met
een brede adem, een weldadige gloed en
een nobele ernst. Zo ontstaan zeer we!
sprekende lezingen van de eerste en de
tweede symfonie en toch ook wel van de
derde: maar met name de Wiener en de
Berliner Philharmoniker zorgen voor supe
rieur orkestspel. Ze hebben er een door
slaggevend aandeel in, dat Abbado om in
de termen van het ijzeren repertoire te
spreken in de beide eerste werken van
.jzer goud kan maken. Uitvoeringen van
grote allure, derhalve. De Staatskapelle
Dresden speelt iets minder soepel, iets
minder glanzend ook, maar het resultaat
is wel op 'zilveren niveau'. D='
De foto waarmee Huynh Cong de eerste
prijs won. j==
gen. Het was eigenlijk een routinedag,
vertelt hij achteraf. „En toen gebeurde
het. Een Zuidvietnamees militair vliegtiNg
liet een napalmbom vallen. In dikke rooa
kolkten vlammen. Zuidvietnamese militai
ren en burgers, veel kinderen, raakten erin
opgesloten. Mensen gingen rennen, rukten
zich ae brandende kleren van het lijf.
Afschuwelijke paniek".
Nick had de explosie van de bom zelf al
gefotografeerd. Een paar ogenblikken later
„kwam een groep gillende vrouwen en
kinderen in doodsnood de rookwolk uithol
len". Nick fotografeerde door: een vrouw
die een zwaar gewond, misschien zelfs al
dood kindje droeg. En de vijf kinderen
met de negenjarige Kim, naakt, in het
midden. „Terror of war" verschrikking
van ae oorlog, heeft hij als motto bij die
foto geschreven.
In de Verenigde Staten kreeg Nick. die
het vak via de donkere kamer van AP in
Saigon leerde, de „George Polk"-onaer-
scheiding voor nieuwsfotografie. De stich
ting World Press Photo gaf hem haar
hoofdprijs.
Tot en met 13 mei hangt ae plaat op de
tentoonstelling van World Press Photo aan
de Nieuwezijds Voorburgwal in Amster
dam. De tentoonstelling gaat in Nederland
nog naar Vlaardingen, Roermond, Arnhem,
Loppersum, Middelburg, Emmeloord, het
Noordbrabantse Oosterhout, Heiloo,
Noordwijk, Zwolle, Terneuzen, Eibergen,
Krimpen aan de IJssel.
De tentoonstelling gaat ook naar het
buitenland. Naar België (onder meer Ant
werpen), Oostenrijk, Japan, mogelijk ook
naar Frankrijk.
Behalve zijn geldprijs van f 5000 krijgt
Nick Ut ook de vorig jaar ingestelde
trofee „Het gouden oog". Voor World Press
Photo is de belangstelling ondertussen stij
gende. Uit totaal 49 landen deden 612
fotografen mee, die om en nabij 2500
foto's inzonden.
De Nederlandse fotografen hebben het
nog moeilijk in de internationale fotogra-
vfie-wereld. Het best deed Co Rentmeester
'net. De in New York wonende Rentmees
ter, in dienst van Life-Magazine, won in de
sector sport met een actieplaat van de
Amerikaanse zwemmer, zevenvoudig Olym
pisch winnaar Mark Spitz. Voor de beste
Nederlandse foto's gingen speciale prijzen
naar Oscar van Alphen die Amsterdam als
onderwerp had genomen, en naar Vincent
Mentzel uit Amsterdam die Joop den üyl
op een „geschikt" moment knipte.
CLAUDIO ABBADO
voor de vierde: de enige teleurstelling in
de set. Het London Symphony Orchestra
dat met Abbado eerder voor enkele
meesterlijke opera-vertolkingen tekende
komt in de naar ons gevoel fraaiste
Brahms-symfonie tot weinig geïnspireerd
musiceren, een routine-ver tolking zonder
veel spankracht. Merkwaardig, dat de dof
fe opname van hetzelfde gehalte is, terwijl
de drie andere verklankingen in een. somp
tueus, helder en rijk gedifferentieerd
klankbeeld konden worden gevat. Voor
een vertolking van de vierde, die van een
soortgelijke aanpak is als de eerste drie
Brahms-symfonieën onder Abbado. zij ge
wezen op de sublieme EMI-versie van
Carlo Maria Giulini en het Chicago Symp
hony Orchestra (DGG, de Brahms-symfo
nieën, 2720 061, stereo).
Op haar laatste zitting hrrft de »>node van Dordrecht van dc Grrr*. Krrkrn t»»iolr«
tot het uitschrijven van een 'bidstond ter algemene verootmoediging en opwekklnr
'Bepaalde ontwikkelingen In ons kerkelijk leven' hebben daartoe de aanleiding gegeven.
Dat zal wel de beweging van de vrronV-tik ten en van het gereformeerd ronlewloneel
beraad zijn en waarschijnlijk Iwrft de synode dit In nog bmlrr verband bedoeld. Met
grote dankbaarheid constateert het moderarnen van de grnrrale synode dat de kerkelij
ke eenheid bewaard Ik gebleven, maar toch moet zij ook sprrkrn over vele (actoren die
onmiskenbaar wijzen op een geestelijke crisis In het leven van velen binnen onze krrkrn'.
"ZeJfs werd gesproken over een tegenstelling tussen onze materiële welvaart en onze
geestelijke armoede en onzekerheid'. Het moderarnen noemt dit alles 'een uitermate in
gewikkelde maar ook IngrIJpendr zaak'. Daarom vindt het moderarnen het nodig dat
'wij ons gezamenlijk dienen te berJnnen voor het aangezicht van onze God', en roept do
kerkeraden op een bidstond te houden op zondag IS april. Tot zover de oproep van bet
moderarnen. t
He*. Kil geen gemakkelijke zaak zijn de-ze
bidstond en dat zeker voor degenen die
hier leiding moeten geven en dat zullen
wel de dienstdoende predikanten zijn- Die
'opwekking' welke het moderarnen vraagt,
zal misschien nog niet zo'n probleem zijn.
Die 'algemene verootmoediging' zal hen
waarschijnlijk zwaarder op de maag hu-
gen en ca', zeker Sn die gemeenten waar
een schelding van de ten duidelijker
aan de dag is getreden, waar een gedeelte
van de gemeenteleden zich reeds rnin of
meer openlijk heelt uitgesproken- Wanneer
er dan van verootmoediging sprake is, zal
een ieder misschien allereerst denken dat
do ander zich te verootmoedigen heeft.
Het enige wat de voorgangers kunnen
doen is, nadruk leggen op de eenheid van
de gemeente en daarvoor zijn in de bijbel
genoeg plaatsen te vinden. Zij zullen deze
i.aar voren moeten haien en er op wijzen
dat de eenheid in bijbelse zin, geen eenvor
migheid betekent.. Zo is in de geref. ker
ken (en ook in andere) de eenheid nogal
eens opgevat y- gereformeerd bent.
komt dat op een bepaalde manier tot
uiting in wat je denkt en in wat je doet.
Dan onderschrijf je de belijdenis van de
kerk. zij het dan ook dat er de mogelijk
heid van een gravamen (bezwaar) :s gela
ten en dan wordt het vanzelfsprekend
geacht dat je je aansluit bij allerlei chris
telijke verenigingen en instanties die wel
niet de naam 'gereformeerd' dragen, maar
die dan toch wei vanuit deze kerken een
bepaald stempel hebben gekregen. Zo
heeft het leven in deze geref. kerken zich
een kleine eeuw lang ontwikkeld. En nu
moe', men het meemaken dat er een breuk
is gekomen in die eenvormigheid en in dat
gelijke denken, zoals het tenminste naar
buiten openbaar werd. Er zijn nu leden
van ae kerk die welbewust een eigen v;eg
gaan, die politiek niet meer vanzelfspre
kend .AR? stemmen, die zich aansluiten bij
vredesbewegingen, waarvoor vroeger slacht
offers werden gemaakt, die de bijbel
lezen op een wijze waarom vroeger over
predikanten de ban werd uitgesproken. Er
is een tweespalt openbaar geworden in het
denken en in het doen van de leden van
de geref. kerken en ga dan als voorganger
maar eens oproepen tot verootmoediging.
Dit wordt nog des te moeilijker wanneer
de gemeenteleden hem die deze bidstond
moet leiden reeds in een bepaalde hoek
hebben geplaatst. Die verootmoediging,
welke het moderarnen van de synode
vraagt, kan alleen betekenis hebben wan
neer men is afgestapt van het vroegere
rechtlijnige denken en de ander, die wat
anders denkt, toch voluit als broeder en
zuster kan aanvaarde.-. Daarmee is dan
niet gezegd dat de vroeger zovee'. geprezen
eenheid weer terug is. maar wél dat men
zich gezamenlijk gemeente, itork van
Christus weet. en door Hem zien vastge
houden ziet. Een kerk leeft bij het 'en
toch'.
Naar aanleiding van hetgeen we op deze
plaats drie weken geleden schreven over
de tucht in de kerken in het algemeen en
in de geref- kerken in het bijzonder, heb
ben we een gesprek gehad met een gere
formeerd mar,. Hij vond het wat eenzijdig
om de nadruk te leggen op het lezen van
de bijbel. Er zat veel meer achter in zijn
kerk. Dat wisten we ook wel. maar toch
heeft hij ons niet van de gedachte af
bunnen helpen dat de vraag: hoe lezen we
de H. Schrift, een van de kernpunten is
waarom het telkens weer is gegaan en
waarom het ook in de toekomst zal blij
ven gaan. Wie overigens wil weten wat er
dan nog meer zit achter de scheiding der
geesten in de geref. kerken, kan volop
terecht in een verslag van de vergadering
van de verontrusten in deze kerken, welke
op 24 maart, te Amersfoort is gehouden.
In hele gelederen marcheerden de bezwa
ren aldaar voort, ook al werd er nadruk
kelijk gesteld dat men geen afscheiding
wilde en ook niet zo iets als een gerefor
meerde bond in eigen kerken. Maar, sinds
1970 zijn de geref. kerken een nieuwe weg
ingeslagen en ze zijn daarmee afgeweken
van de oude paden en deze ziet men als
een heilloze weg. De weg wordt geplaveid
voor een eenwording met de hervormde
kerk, 'de vrijzinnigen incluis'. En al heb
ben we het niet gelezen, een van de
bezwaren van de bezwaarden zal ook wel
zijn de aansluiting bij de Wereldraad van
Kerken. Op papier wordt de belijdenis van
de kerk gehandhaafd, maar dat is totaai
onvoldoende. Goed geformuleerde be
zwaarschriften krijgen geen gehoor. Dwa
lingen worden niet meer tegengestaan. Al
lerlei 'nieuwlichterij' dringt in de kerken
binnen- Het jeugdwerk vaart op een volko
men verkeerde koers. De synode is geen
zuivere vertegenwoordiging meer van het
kerkvolk. De zending, de ARP. de NCRV
en het CVK kwamen ter sprak' Gaan de
kunnen
valse kerk vertonen? Het is ullcmaul
den in Amersfoort m stelling is gebi
vooral die laatste vraag die we nog
kennen uit de dagen van de Doles
maar toen was ze gericht op de hen
de kerk We kunnen ons moeilijk voo
len dat degenen die dit alles over
heen hebben laten gaan en blijkbaar
instemming, de rechte menta
bezitten om van harte mee
doen aan de bidstond die de synode heeft
uitgeschreven 'ter algemene verootmoedi
ging en opwekking'. De bezwaren van de
verontrusten kwamen als mokerslagen 'zo
was tenminste de bedoeling) neer juist op
het hoofd van die zelfde synode en ze zijn
gekeerd tegen de houding die zij heeft
aangenomen om de eenheid te bewaren er
daartoe het vu>egere rechtlijnige denken
heeft prijsgegeven,
Wat moeten we de 15e bidden? Dat zal
voor menige gereformeerde een vraag zijn.
Dat heeft het moderarnen van hun v/r.o-
de ook wel begrepen. In de eenheid van ce
bede moet de eenheid van de kerk tot
uiting komen. Nergens meer dan daar- Dit
schrijven we nu met alleen denkend aan
de geref. kerken. Ook oecumenisch ls de
eenheid in het gebed van de grootste
betekenis. Biddend binden we onze eigen
handen om ons te laten leider.. Uiteindelijk
leidt ook de kerk niet zichzelf, maar z:J
wordt in diepste zin geleid. Maar voor de
geref. kerken ligt er de komende week de
vraag: wat moeten we bidden? Men kan
toch moeilijk tegen elkaar in gaan bidden.
Dan wordt het alleen maar de bed'- om de
bekering van de ander. Het mode-ramen
var. de geref. synode heeft dit gevaar wel
onderkend en heeft daarom een commissie
benoemd om de gevraagde bidstond voor
te bereiden en deze commissie is met een
'gespreksnota' voor de dag gekomen. Daar
in lezen we oa: „Als we proberen do
situatie waarin onze kerken verkeren aan
te duiders, komt het woord 'verlegenheid'
wellicht nog het chchtst *r. de bluf!'én
daarop volgt de vraag: zijn we aan de
gemeenschappelijke verootmoediging toe?
Er wordt verder gesproken over verschil
len van inzicht, in leer en leven, over
polarisatie in de kerken (al wordt dat
woord niet genoemd), over teleurstelling
zowel aan de er.e als aan de ar.de.-o kant.
„Niet ce constateerbare tegenstellingen
vormen de eigenlijke bedreiging voor ons
op wij er mee omgaan!" Het bidden op
t in zondag is met. void a o. .->m
zou de commissie een week van bezinning
willen. Ook een week zal echter niet
voldoende zijn. Altijd weer is bezinning in
de kerk. welke dan ook, nothg. Aan de
gespreksnota over gebed en bezinning zijn
tenslotte een zestal vragen toegevoegd om
in een gemeente een open gesprek op gang
te brengen. Doch hoe men het ook aan wil
pakken, het gaat om de vraag: kunnen en
elkaar nog vinden in de rechte ootmoed
die daar gevonden wordt waar ieder voor
zich en allen te zamen zich willen stellen
onder de helende tucht van Christus.
Kier duikt de vraag op: Is de kerk een
zaak van mensen? Mensen kunnen veel
doen, ook wanneer het gaat om de kerk.
Ze kunnen opbouwen, maar ze kunnen ook
afbreken. Doch uiteindelijk is de kerk
Gods zaak en Christus' zaak. Zo belijden
wij- Wanneer er partijschappen in een
kerk of in een gemeente optreden, zoals
dat ook reeds het geval was in de oudste
gemeente van Corinthe. gaat men vooral
veel verwachten van datgene wat mensen
kunnen doen en dan wordt de kerk een
zaak van mensen. En wanneer het gaat
om de 'gereformeerde identiteit' 'erken
ning van gelijkheid) zal het nooit tot een
oplossing komen als men zich tegenover
eikaar organiseert. Dan wordt het steeds
meer een menselijke zaak. De hervormde
kerk heeft hier bittere ervaringen opge
daan. In elke gemeenschap van mensen
en dat is ook de kerk zal men het
bijbelse woord moeten gedenken: de een
achtte de ander uitnemender dan zichzelf.
Dan is een eenzijdig denken niet zo ge
makkelijk meer en dan is er ook ruimte
voor gemeenschappelijke verootmoediging.
Het schijnt niet anders te
kunnen dan dat we óf het
één óf het ander kiezen.
Velen hebben de kerk afge
schreven. omdat er huns
inziens eindeloos geharre
ward is over het dogma,
terwijl de humaniteit ver
geten werd. Van de weer
omstuit vinden sommige
kerkleden net woord huma
niteit verdacht. Het gaat.
zeggen zij, om het dogma'
In werkelijkheid hebben
die twee elkaar nodig als
de éne hand de andere. Te
genwoordig wordt er in de
zondagse kerkdiensten
meer dan vroeger gespro
ken over de humaniteit. Al
de onderwerpen, die van de
TV bekend zijnrassen
kwesties. sociale vragen,
gastarbeiders, milieu, ver
keer, oorlog en vrede, ieder
kan er ook 's zondags de
dominee over horen spre
ken. Sommigen zeggen
daar heb ik de kerk niet
voor nodig. Het is een
noodsprong van de kerk.
die haar leden ziet weglo
pen. maar ik trap daar niet
•n! Maar zo simpel is het
niet. De kerk doet mei
kaar spreken over de hu
maniteit niet nog eens
over. wet elders al veel
duidelijker en deskundiger
■s gezegdDe kerk predik!
ook hei dogmat Want als
ons spreken over human:-
'eit geen modieus woorden
spel is, maar als we werke
lijk de ontrecht:ng en het
'eed
de i
mens.
waar ook op de wereld, tot
de ónze maken, als we er
werkelijk zelf onder lijden,
en alles zouden willen
doen. dan komen we onver
mijdelijk lot de ontdekking,
dat we dit grote leed in
onze eigen kracht niet aan
kunnen. £.r is een sterke
hand nodig, een sterkere
dan ome hand. Wie reeel
spreekt, over de humaniteit
komt bij het dogma uit,
dat samen te vatten is in
de éne zin, die Toorop op
zen van zijn tekeningen
schreef: Alleen de Christus
kan ons redden/
Middelburg
W. M. de Bakker
