PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
„Geef de stukken vrij, maar maak ook
duidelijk wie verantwoordelijk is"
LINKSE DRIE WILLEN NIEUWE
OPDRACHT VOOR
MR BURGER
Duitse overvallers
gijzelden 2 vrouwen
Beroep Den Uyl op 'gezond verstand' KVP
BRAND VERWOEST ACHT
WINKELS IN ARNHEM
vM
Vandaag
in de
krant...
Van voren
ai aan
Prof. Wessel
uit bestuur
Vrije Democraten
BI6r jaargang - no. 82
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
22. lil. 4457' Zlirl
UI. 3346. èdm. UI. 2094. Hulil, Suir.itraa
O. A. dl Kok, AbonniminupriJ» 127.35 OI. hwiHl lr.no> Mr wl t 7».75
01184-4799, Mlddilburd, MirH 81, Ul.^7651^(b.«». r.d. 2078/3162, M*>. 6248). Qoii. Crou
I. 2762.
Vrijdag 6 april 1973
Scherpere acties
Incidenten bij Scheldepoort en
Clitex: verscherping van de sta
kingsacties wordt overwogen (pa
gina 2);
Stakingen
DE VAKBONDEN in Driebergen
maken zich op voor een langduri
ge strijd in het conflict om de
salarisnivellering, (pag. 3)
Vormingsdag
IN DE TWEEDE kamer is giste
ren opnieuw een motie ingediend
voor het invoeren van de tweede
vormingsdag voor werkende jon
geren. (pag. 13)
Nieuws uit Zeeland op
pag. 2,4,5,7,9,11 en 17
Binnen- en buitenlands
nieuws op pag. 3,13 en 21
Sport op pag. 14 5
Radio en tv op ^ag. 19
Financieel nieuws op pag. 21
BEVOLKING MAG DE
NIET-AMBTELIJKE
ADVIEZEN ZIEN
TERNEUZEN „Als je stukken vrij
geeft moet de bevolking ook weten
wie ze erover aan kan spreken. Dat
zijn b. en w- en niet de ambtenaren".
Dat zegt burgemeester J. C. Aschoff
van Terneuzen. Hij meent dat daaro
ver nooit verwarring mag bestaan.
„Ik wil best kwijt dat ik de procedure
die nu wordt gevolgd rond het con
cept-voorontwerp streekplan Oost
Zeeuwsch-Vlaanderen niet gelukkig
vind. Een functionaris van de ppd
doet mededelingen, die verschijnen in
de krant, maar formeel kan niemand
de beleidsinstanties ter verantwoor
ding roepen omdat gs zelf nog geen
voorstel hebben gedaan".
„Toch leiden die publikaties een eigen
leven, er komen raadsvragen, maar in
Middelburg wordt gezegd dat het nog
maar om een ambtelijk stuk gaat.:
Intussen is er al volop verwarring
gezaaid:De man in de straat ziet door'
de bomen het bos niet meer.
willen dat in Terneuzen voorkomen"
De verantwoordelijkheid voor alles
wat er aan beleidsvoornemens naar
buiten komt ligt bij b. en w. Men
moet bij cms komen met op- of
aanmerkingen, geen kritiek uitoefenen
op ambtenaren, dat zal ik ook in de
raadsvergaderingen nooit goedkeu
ren".
Daarmee trekt burgemeester Aschoff
een cirkel rond de 'verordening open
baarheid van bestuur', die de inwo
ners van zijn gemeente sinds vorige
week officieel het recht geeft een
aantal 'stadhuisstukken' in te zien. De
raad ging akkoord met de verorde
ning zoals die ruim een halfjaar func
tioneert in Gorinchem (zonder daar
overigens tot veel uitbundigheid ten
stadhuize te hebben geleid) maar
voegde het zinnetje 'met uitzondering
van ambtelijke stukken' toe- En dat
betekent in de praktijk dat de advie
zen die b. en w. van hun ambtenaren
korps krijgen (medewerkers van de
gemeentesecretarie, de sociale dienst,
de politie en openbare werken) niet
zondermeer op de stapel vrij toegan
kelijke piilikaties worden gelegd. Tot
ongenoegen van een aantal raadsleden
van de fracties van PvdA en D'66, die
tegen deze behoedzame toevoeging
stemden. Wat wèl zonder problemen
ingezien kan worden zijn verordenin
gen (zoals bijvoorbeeld een algemene
politie- of bouwverordening) en advie
zen van niet-ambtelijke instanties, zo
als sport- en culturele raad. Bij deze
publikaties hoort verder een 'plan van
kansen en voorwaarden' dat drie jon
ge architecten voor de binnenstad
hebben gemaakt-
Misverstanden
Vanwaar de beperking over de 'amb
telijke stukken' die burgemeester
Aschoff verzekert het bij herhaling
overigens minder streng moet worden
opgevat dan de formulering doet ver
moeden?
„We willen voorkomen dat er ook
maar een spoortje onduidelijkheid
blijft bestaan over de beleidsverant
woordelijkheid. Wij zijn de aangewe
zen instantie om beleidsvoornemens
te verdedigen en naar buiten te bren
gen. Als je zo'n beperking niet nadruk-;
kelijk opneemt zou je extreem
gesproken de mensen ae vrijheid j
geven om zomaar het stadhuis binnen
te -lopen en aan een ambtenaar tej
vragen met welk advies hij bezig is 1
en hoe dat er precies uitziet. Ik ben!
bang dat het vrijgeven van alle mate
riaal vertragend gaat werken, terwijl
er daarnaast een grote kans is da-
ambtenaren bij voorbaat rekening
gaan houden met het feit dat hup
adviezen naar buiten komen"- Open
heid heeft in de allereerste plaats te
maken met de mentaliteit van het
gemeentebestuur, vindt burgemeester
Aschoff. Daar helpen geen 1000 forme
le regels aan. „Wij willen als gemeen
tebestuur beslist een open beleid voe
ren en ik dacht werkelijk niet dat we
zoveel geheimen hebben. De verorde
ning zoals die nu is vastgesteld ver
biedt natuurlijk niet om nimmer een
ambtdlijk advies naar buiten te bren
gen. Maar dan willen we wel dat dat
zeer nadrukkelijk onder verantwoor
delijkheid van b. en w. gebeurt. Een
voorbeeld is de nota speeigelegenhe-
den. waarmee we de boer zijn opge
gaan: De mensen mochten hun me
ning geven- Zoiets kan in de toekomst
best nog eens gebeuren".
In Gorinchem heeft de 'verordening
openbaarheid van bestuur' ruim
een half jaar van kracht en zonder
restricties aan de openbaarheid van-
ambtelijke adviezen niet bepaald
tot een stormloop op 'stadhuispapie
ren' geleid.
Hoofd interne zaken van de gemeente
Gorinchem G- T. Heyenga heeft de
'score' secuur bijgehouden: „Ik geloof
dat er 10 keer om inzage is gevraagd
en daarbij ging het in 7 gevallen om
informatie aan de pers. Ach, in
stuk staat in feite wat mensen vroe
ger al mochten. Alleen moeten ze nu
een formuliertje invullen als ze Iets
willen bekijken. Je kunt rustig zeggen
dat de verordening bij ons slecht
functioneert".
Burgemeester Aschoff laat zich niet
bij voorbaat ontmoedigen: „Of er iets
verandert en of er in de praktijk iets
van die openheid terechtkomt ligt
de bevolking. De mensen moeten over
de mogelijkheden worden geïnfor
meerd. Ik hoop dat men de weg weet
te vinden".
f^AhtlijK
te betrekken: als hij die in rcdeli.'Ee
mme kon meekrijgen zou «n progrev
sief kabinet volcoen aan de formule,
die bet staatshoofd hem had meegege
ven. Er Is nu echter komen vast t«
staan dat Burger weliswaar een pro
gressief minderheidskabinet kan vor
men. maar daarbij onvoldoende garan
tie kan geven voor de samenwerking
met de kamer. „De formatieformule
legt mij een plicht op waaraan ik
meen mei volledig te kunnen voldoen",
zo rapporteerde Borger gisteren aan
de koningin. Zou zij hem destijds heb
ben opgedragen 'een kabinet te for
meren' zonder enige toevoeging of
beperking dus dan had hij een ka
binet-Den Uyl voor de tweede kamer
kunnen brengen. De slag om het beleid
van dit kabinet had zich dan in het
parlement kunnen afspelen.
Waarom heeft het staatshoofd des
tijds een zo beperkte opdracht
verstrekt? Werd niet aldus tegelijker
tijd een grote kans op mislukking
'meegebakken'? In zekere zin was dat
inderdaad het geval. Een dergelijke
formule komt echter niet zomaar uit
de lucht vallen, maar is grondig over
wogen. In de eerste
plaats heeft de ko
ningin een reeks van
adviseurs geraad
pleegd, onder wie
de fractievoorzitters.
Voorts was van overwegend belang
het rapport, dat informateur Ruppert
had uitgebracht na een omstandige en
langdurige verkenning van de politie
ke situatie Hij rapporteerde op 31
Januari jl het niet bij voorbaat uitge
sloten te achten, dat 'een opdracht
aan een socialistische formateur zal
kunnen leiden tot een voor de meerder
heid van de volksvertegenwoordiging
aanvaardbare uitkomst'. In een derge
lijke formule zit een bepaalde aanwij
zing. Bovendien zal de koningin zeker
hebben overwogen, dat het landsbe
lang niet ls gediend met een kabinet
dat de kans loopt onmiddellijk of na
korte tijd naar huis te worden gezon
den. De opdracht was derhalve gericht
op het landsbelang en beoogde een sta
biele regeringsperiode. De uitwerking
van die opdracht blijkt nu, naar Bur
gers oordeel, onmogelijk.
'Theoretisch gesproken zou nu aan
A Burger (of aan Der. Uyl) onmid
dellijk een nieuwe opdracht kunnen
worden verstrekt: als de koningin dit
maal de formule "het vormen van een
kabinet' zou hanteren, zou een progres
sief minderheidskabinet zonder meer
mogelijk worden. Een onmiddellijke
opdracht in deze zin echter zou dwars
ingaan tegen de staatsrechtelijke prak
tijk. Die wil namelijk, dat het staats
hoofd na het teruggeven van een op
dracht opnieuw adviseurs uit parle
ment en raad van state raadpleegt over
de op dat ogenblik ontstane situatie
en de verder te volgen gedragslijn. De
koningin is daarmee al begonnen: de
agenda voor Soestdijk en Huis ten
Bosch is reeds tot en met maandag
volgeboekt. Dat overleg is geen wassen
neus. maar vormt een wezenlijk on
derdeel van de kabinetsformatie. Uit
de parlementaire adviezen zal immers
moeten blijken hoe de fracties over
nieuwe stappen denken en welk totaal
beeld uit hun opvattingen vai- af te
leiden. Wat zuilen me; name Ar.ónes
sen en Aantjes de koningin meedelen?
Indien zij adviseren thans aan Burger
een ruime opdracht te verlenen, zou
de koningin vermoedelijk een dergelijk
advies wel volgen. Het zou immers be
tekenen dat KVP en AR bereid zijn een
progressief minderheidskabinet een
kans te geven.
In de nu aanbrekende fase beschikken
KVP en AR inderdaad over een be
slissende kaart: het advies van Aantjes
en Andriessen aan het staatshoofd be
paalt in feite of Den Uyl in het Cats-
huis kan komen of niet. Misschien toch
wel iets voor een toekomstig PvdA-
congres om te overwegen: een starre
programmatische houding zoals
met name door het PvdA-congres is
uitgestippeld heeft in feite de sleu
tel voor het Catshuïs in handen van
KAT en AR gelegd. Als de progressieve
programmapunten niet bij voorbaat
star en onverbiddelijk zouden zijn ge
hanteerd, had Burger wél aan de for
mule kunnen voldoen. Wat zullen Aan-
tjes en Andriessen nu adviseren? Gis
teravond bleek, dat hun frac-ies nog
geen omlijnd standpunt hadden maar
toch wel dachten aan een christen-de
mocratische formateur, die tegen
beter weten in? Den Uyl tot conces
sies zou moeten bewegen. In Den Haag
g8at bovendien het gerucht dat de con
fessionelen maar het liefst een ex* ra-
parlementair kabinet zouden zien.
maar dan een 'echt', zonder ook maar
enige binding met welke fractie dan
ook. Hier en daar is al de naam van
SER-voorzitter De Pous genoemd als
mogelijke minister-president: hij zou
enkele voor een kamermeerderheid
acceptabele figuren uit het huidige ka
binet kunnen overnemen en voorts een
reeks niet politiek-gebonden figuren
kunnen aantrekken. De komende dagen
zal moeten blijken wat er van een der
gelijk gerucht waar is. Op dit ogenblik
is in ieder geval duidelijk, dat men in
Den Haag weer van voren af aan is
begonnen.
Akkoord bereikt
in Wounded Knee
PINERIDGE (UPI) De voornaam
ste onderhandelaar van de Amerikaan
se regering heeft donderdag ver
klaard, dat overeenstemming ls bereikt
me', de Indiaanse bezetters van het
dorpje Wounded Knee ter opheffing
van de bezetting die 37 dagen geduurd
heeft.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De progressieve drie willen dat mr. Burger zijn werk afmaakt en een progressief ka
binet van de grond brengt. De leiders van PvdA, PPR en D'66 zullen in hun adviezen aan de konin
gin aandringen op verruiming van de formatieopdracht, die dan weer door mr. Burger zou kunnen
worden aanvaard. Deze had donderdagavond nadat hij 's ochtends van zijn formatieopdracht
was ontheven niet zo bijster veel zin om weer eens te gaan onderhandelen met de KVP. „Ik vind 't
nu wel mooi genoeg. Ik heb van alles en nog wat overhoop gehaald", zei hij.
PvdA-lelder Den Uyl, die door het
mislukken van de formatie-Burger
grote barrières op zijn weg naar het
Catshuis ziet opdoemen, deed donder
dagavond een beroep op het „gezonde
verstand" van de KVP. Burger stond
volgens Den Uyl al met één voet over
de eindstreep. „Het landsbelang vergt
daj, na vier maanden formatiewerk,
die andere voet ook over de streep
wordt getrokken", zei de oppositielei
der direct na afloop van een fractie
vergadering.
Den Uyl zei dat hij nog steeds het
idee had, dat er in de KVP reële
bereidheid is om een progressief min
derheidskabinet een faire kans te ge
ven. Hij wees het idee van de KVP'er
Steenkamp, van een soort tussen-kabi-
net van onduidelijke signatuur dat de
zaken gaande moet houden, van de
hand-
D'66-leider Van Mierlo vond, dat
Burger nog maar één letter nodig had
voor het oplossen van de rebus. „In
het weekeinde wordt beslist of de
KVP die ene letter wil aandragen",
aldus Van Mierlo. PPR-leider De Gaay
Fortman gelooft, dat er nog steeds
een meerderheid in de Tweede Kamer
is te vinden voor een progressief
kabinet. „Als we 14 KVP'ers uitzoe
ken, dan vinden we die zo bereid om j
mee te doen", zei hij.
De tweede-kamerfracties van KVP en
ARP willen in meerderheid nu een j
christen-democraat een nieuwe forma-
tiepoging laten ondernemen. Hij zou
moeten uitzoeken of er toch niet een
kabinet met de progressieve drie, met
Den Uyl als premier, kan worden ge
vormd.
Deze formateur, waarvoor de naam
van KVP-minister van justitie mr. Van
Agt wordt genoemd, zou Den Uyl tot
programmatische concessies moeten
bewegen.
MUNCHENGLADBACH Onder
toezien van de politie verlaten de
twee bankrovers met hun gijze-
laarsters (links) het filiaal van
de Dresdner bank in Möncheng-
ladbach. Voor de vrije aftocht
was een grijze Mercedes beschik
baar gesteld.
Tot deze 'opening naar links' werd
donderdagavond na uitvoerige fractie
vergaderingen besloten. Een aantal be
houdende KVP'ers en Antirevolutionai
ren zag evenwel meer in de vorming
van een extra-parlementair kabinet van
brede samenstelling, een 'programka
binet' zoals ook de CHU wil.
Andriessen verklaarde 's middags al
in een eerste reactie, dat de linkse
partijen de schuld droegen van de
mislukking van de formatie-Burger.
„Er is een uitermate moeilijke situa
tie ontstaan, die we met z'n drieën
(KVP, ARP en CHU) zullen proberen
op te lossen. Maar een progressief
minderheidskabinet zie ik echt niet
direct zitten", zei Andriessen. Ook
Aantjes meent dat de schuld bij Den
Uyl ligt, omdat hij een veel te starre
houding heeft aangenomen-
WD-leider Wiegel staat nog steeds
op het standpunt, dat zijn partij rege
ringsverantwoordelijkheid wil gaan
dragen. Wat hij aan de koningin zal
adviseren, wilde hij nog niet zeggen,
maar zeker is wel dat de WD zich
met hand en tand zal blijven verzet
ten tegen een eventuele socialistische
formateur.
De koningin zal vanmorgen o
(Zie slot pagina 3 kolom 6)
POLITIE WILLIGDE EISEN IN
MONCHEN GLADBACH (AP) Twee met machinepistolen
gewapende overvallers hebben donderdag in MÖnchen Gladbach
twee vrouwen in gijzeling genomen en hen bijna vijf uur lang
in een bank vastgehouden voordat zij met hun twee gijzelaars in
een door de politie beschikbaar gestelde auto wegreden. Zij had
den bovendien een miljoen mark bemachtigd.
Volgens de autoriteiten waren de ei
sen van de overvallers ingewilligd na
dat zij hadden beloofd de twee vrou
wen later vrij te laten.
De vier reden weg in een grote wa
gen, langs rijen politie en toeschou
wers die zich bij de bank in het
centrum van de stad hadden opge
steld. Twee politieauto's achtervolg
den de wagen maar het was niet
bekend waar deze naar toe ging.
Vrij spoedig na het vertrek werd
van de gijzelaars vrijgelaten- de 19-
jarige Beate Peters. Volgens de politie
had het meisje bij haar 29-jarige col
lega Ingrid Schwabl willen blijven.
Maar de overvallers hadden gewei
gerd haar verder mee te nemen en
lieten haar niet meer in de auto
stappen.
De bankrovers hadden met de politie
afgesproken dat de twee gijzelaars
uiterlijk vrijdag 0100 uur in vrijheid
gesteld zouden worden. Een aanbod
van de politiemannen om de plaats
van de meisjes in te nemen
de overvallers afgewezen.
De overvallers kwamen om 16.30
donderdagmiddag bij het bijkantoor
van de Dresdner Bank binnen en
eisten geld. Zij namen de twee vrou
welijke bankemployés in gijzeling
toen alarm werd gegeven.
OOK DRUKKERIJ EN WOONHUIZEN VERNIELD:
SCHADE ENKELE MILJOENEN GULDENS
THEM Een felle uitslaan
de brand, die gepaard'ging met
talrijke explosies, heeft donder
dagavond in het Arnhemse Spij
kerkwartier acht winkelpanden,
een drukkerij en acht boven dit
zakencomplex gelegen woningen
verwoest.
De schade loopt in de vele miljoe
nen guldens. Bij de brand, die is
ontstaan na een gasontploffing. Is nie
mand gewond geraakt. De oorzaak!
van de gasexplosie is nog onbekend.l
Uitgebrand zijn: vier verfwinkels, drlej
behangselzaken en een glashandel, alle;
toebehorend aan de firma J. Willekes.
De drukkerij, waarvan alleen het kan
toor kon worden behouden, was ei
gendom van de firma Bensdorp.
Volgens eigenaar Willekes moet de
voorraad, waaronder een miljoen kilo
verf, voor 95 procent als verloren
worden beschouwd. In de winkels
RONDETAFELGESPREK
OVER MILIEUSITUATIE
IN RIJNMONDGEBIED
DEN HAAG (ANr? Minister Stuyt
(volksgezondheid) zal het initiatief ne
men tot het houden op korte
termijn van een ronde tafelconfe
rentie over de mllieusituatie in de
Rijnmond.
Ir. D- S. Tuijnman. voorzatter van de
commissie voor milieuhygiëne uit de
tweede kamer, heeft dit meegedeeld.
Naar zijn mening eist de milieusitua
tie in Rijnmond wettelijke machts
middelen die de bestaande onduide
lijkheid ten aanzien van bevoegdheden
De heer Tuijnman is ervan overtuigd
dat minister Stuijt zijn oordeel over
de noodzaak van wettelijke machts
middelen 'in grote lijnen deelt'.
„Ik ben van oordeel dat het op deze
wijze niet verder mag gaan", aldus de
heer Tuijnman in een brief aan de
vereniging tegen milieubederf in en
om het nieuwe Waterweggebied. De
vereniging voerde woensdag een ge
sprek met de leden van de vaste
oommissie. Toen enkele uren later
opnieuw een stankgolf optrad, vroeg
de vereniging telegrafisch een reactie
van de commissie.
OEGSTGEEST (ANP) Prof. mr. .1.
Wessel (Oegstgeest) heeft zijn be
stuursfunctie in de onlangs opgerichte
politieke partij "Vrije Demovraten' ter
beschikking gesteld. Hij kan niet in
stemmen met 'de te geringe draag
kracht' van zijn mede-bestuursleden.
In een verklaring zegt de hoogleraar
dat in de Vrije Democraten' onenig
heid is ontstaan, d.e hij toeschrijft
aan een gebrek aan daadkracht van
die mede-bestuursledén, die belast zijn
met de organisatie en voorbereiding
van het tegen 14 april in Driebergen
te houderf congres van deze partij.
werkten ruim 30 mensen. De door de
brand dakloos geworden gezinnen zijn
tijdelijk bij familie onderge
bracht.
JAUBERT FRANS
MINISTER VAN
BUITENLANDSE
ZAKEN
(Van onze correspondent)
PARIJS De grootste verrassing
in de samenstelling van de nieuwe
Franse regering waarvan overigens
Pierre Messmer de premier blijft
is dat president Pompidou als opvol
ger van Maurice Schumann, die bij de
laatste kamerverkiezingen zijn zetel
verloor, een voor het grote publiek
totaal onbekende topfunctionaris. Mi
chel Jaubert, tot minister van buiten
landse zaken heeft benoemd.
Michel Jaubert is in de schaduw
van heb Franse staatshoofd sedert
tien jaar zijn voornaamste en trouw
ste medewerker en tot donderdag was
hij secretaris-generaal van het Elysée.
Ter vervanging van een ander slacht
offer van de jongste verkiezingen,
oud-premier Pleven, is de gaullistische
champagnefabrikant Jean Taitinger
tot minister van justitie gebombar
deerd. Op het departement van defen
sie. dat de orthodoxe gaullist Mchel
Debrë ter wille van de politieke door
braak moest verlaten, werd Robert
Galley benoemd, die ln het vorige
kabinet de portefeuille van transport
beheerde.
Het ministerie van cultuur, waar
vroeger de beroemde schrijver André
Malraux zetelde, werd onder leiding
geplaatst van een andere gaullistische
romancier, Maurice Druon, lid van de
Académie Francaise.
De beide secretarissen-generaal van
de gaullistische en van de conservatie
ve partij van Giscard dTlsiaing, Pey-
refitte en Poniatowski, maakten hun
entree in de nieuwe regering respec
tievelijk als minister voor de admini
stratieve hervorming en voor de pos-
terij en-
De bezetting van de overige sleutel-
posten van binnenlandse zaken, finan
ciën en onderwijs bleef ongewijzigd.
BURGEMEESTER TERNEUZEN OVER OPENBAARHEID BESTUUR: