PROVINCIALE ZEEUWSE COORANT
PROGRESSIEVEN
VORMEN KABINET
Marine Ierland houdt
schip met wapens aan
Veel doden in verkeer op de Zeeuwse
wegen in eerste kwartaal van 1973
Onderhandelingen
Philips afgebroken
Amerikaanse verhalen over
martelingen in Noord-Vietnam
Demonstratie arts-assistenten
w
Vandaag
in de
krant...
Bondgenoten
216e jaargang - no. 76
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE. BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 30 maart 1973
PTT in
trek bij
overvallers
Pagina 3
m W. t. P«Hr. Hoofdradftctl*. O. A. d. Kok. 0 AbonMiri
•d.. 01186-384. t«o. 2751. rod. 011M-47S9. Mlddolburs. MwM »1. Hl.
tol. 2054. Huil!. Sfconürai! lol. <058. 0 Ad.,pt 50 cor.r tv mm. I.
27,35 por
ZONODIG ZONDER KVP-ERS
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Ook zonder KVP-bewindslieden willen de progressieve drie een kabinet vormen.'
PvdA-leider Den Uyl acht voldoende 'speelruimte' aanwezig voor zo'n progressief kabinet. Forma
teur Burger echter wil vandaag alvorens verder te gaan met zijn formatie toch eerst nog KVP-leider
Andriessen benaderen om hem duidelijkheid te vragen over de manier waaróp de grote meerderheid
van de KVP-fractie een kabinet-Den Uyl wil gedogen. „De formateur heeft een eigen kijk op de si
tuatie, hij heeft ook nog aan zijn formatie-opdracht te voldoen", zei Den Uyl vanochtend vroeg, na
afloop van een beraad van bijna vijf uur met Burger.
Da heren Den Uyl, De Gaay Fortman nieuwe situatie die is ontstaan na de
on Van Mierlo hebben zeer uitvoerig weigering van de KVP en ABP om ver
met de formateur overlegd over de der aan de formatie mee te werken.
GOUDZWAARD PRAAT VERDER
UTRECHT De onderhandelingen bij Philips over de cao, die per
1 april van kracht moet worden, zijn donderdag afgebroken. De
drie Industriebonden hebben geen akkoord kunnen vinden met de
raad van bestuur van Philips over de drie harde punten uit de cao,
die ook voor de metaalindustrie gelden. Deze punten zijn een ver
hoging in centen en procenten, iedere werknemer onder de wer
kingssfeer van de cao brengen en een maximum voor de prijscom
pensatie.
De Industriebonden voelen wat de
textielindustrie betreft niet veel voor
het aantrekken van een informateur.
Zij zien de waarden van een dergelijk
iemand niet direct zitten, maar zij
willen er ook geen halszaak van ma
ken. Als de werkgevers in de textiel
menen dat er een informateur moet
komen, zullen de Industriebonden
daarmee akkoord gaan. Maar nog
maals, een dergelijke figuur juichen
zij niet toe.
Vier van de vijf bonden betrokken bij
het overleg over de zuivel-cao (26.000
werknemers) hebben zich donderdag
na onderling bestuursberaad uitgespro
ken voor stakingsacties gericht op her
vatting van het overleg over de cao
op baks van de vakbondseisen. Het
overleg met de werkgeversorganisa
ties is woensdag vastgelopen. Deze vier
zijn: de NKV-bond AVG. de NW-bond
AVB en de industriebonden NKV en
CNV.
Vandaag hoopt prof. dr. B. Goud
zwaard met de bij het metaaloverleg
betrokken partijen een concreet sys
teem te kiezen voor de vaststelling
van de prijscompensatie. Volgens het"
door partijen aanvaarde weekschema,
had dit donderdag al moeten gebeu
ren, doch de besprekingen werden
onderbroken door twee vrij lange
schorsingen, een op verzoek van de
werknemers- en een op verzoek van
de werkgeversdelegatie
Prof. Goudzwaard zei na afloop van
het gesprek, dat hij niet verwacht dat
hij de voorbereidende- besprekingen
SCMJTTENHELM WEER
NOS-VOORIITTER
DEN HAAG (ANP) Bij KB van 28
maart fs de heer E. A. Schüttenhelm
opnieuw benoemd tot voorzitter van
het bestuur van de Nederlandse Om
roep Stichting.
Verscherpt
De stakingsacties bij Clitex in
Clinge en De Schelde te Vlissin-
gen zullen worden verscherpt.
Vandaag wordt ook het werk neer
gelegd op de werf Scheldepoort
in Vlissingen-Oost. (Pag. 2)
Inflatie
Het Nederlands Christelijk Werk
geversverbond heeft gepleit voor
een gezamenlijke strijd tegen de
Inflatie in 1974... (Pag. 3)
Dodenweg
Op de 'dodenweg' tussen Souburg
en Nieuw- en Sint Joosland wordt
een snelheidsbeperking van 90 tor
van kracht. Voorts zal er een in
haal ver bod worden ingesteld
(pag. 11).
Rode Jeugd
IN het proces tegen een lid van
de Rode Jeugd in Eindhoven is
gisteren een straf geëist van drie
jaar... (Pag. 15)
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 5, 7, 11 en 13.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3
en 15.
Sport op de pagina's 17 en
19.
Radio en televisie op pagina
21.
Financieel nieuws op pagina
25.
morgen bijzonder hard moeten wor
den gewerkt en dan zullen alle partij
en heti op alle punten direct met
eikaar eens moeten zijn", zei hij.
Voordat de besprekingen begonnen,
legde de voorzitter van de werkne
mersdelegatie, W. Wamsteker, een ver
klaring af naar aanleiding van het
gerezen meningsverschil tussen NW-
waarnemend voorzitter A. de Boon en
werkgeversvoorzitter drs. S. Bakke
nist over gemaakte afspraken ten
zien van de beëindiging van stakings
acties.
In die verklaring zei de heer Wam
steker, dat de werknemersdelegatie
niets wist van welke afspraken of
protocollen dan ook. „We zijn om de
tafel gaan zitten in de wetenschap dat
er een open gesprek zou plaatsvin
den". De voorzitter van de metaal-
werkgeversdelegatie, ir. A. Prins zei
hierop, dati hij op de hoogte was van
(Zie slot pagina 3 kolom 4)
„De brief van Aantjes (arp) was dui
delijk, maar Andriessen was onduide
lijk. We zijn wel dankbaar voor het
gedogen van Andriessen, maar het ka
binet moet niet lam gelegd worden.
Het moet zaken kunnen doen. Daar
zitten we voor", zei Den Uyl, die eer
der op de avond voor de radio de
KVP een 'vijandige houding* had ver
weten.
De linkse drie willen weten wat de
'politieke wil' van de KVP is. Ze-reke
nen er daarbij nog steeds op dat de
beide ARP'ers Boersma en De 'Gaay
Fortman sr.. die al eerder toezegden
in een kabinet-Den Uyl te willen gaan
zitten, nog op datzelfde standpunt zou
den staan.
De progressieve drie hebben met hun
bereidheid om desnoods met een vrij
wel rood minderheidskabinet voor de
tweede kamer te verschijnen een nieu
we wending aan de formatie-Burger
gegeven. De formateur zelf echter
moet volgens zijn formatieopdracht
eerst nog onderzoeken of een meerder
heid van de kamer een kabinet-Den
Uyl wil gedogen. Daarvoor zal hij An
driessen zijn brief om verduidelijking
schrijven. Ook al zien de drie linkse
(Zie slot pag. 3 kol. 1
SAIGON: De laatste Amerikaanse
militairen verlaten Zuid-Vietnam.
De Amerikaanse ambassadeur
Elsworth Bunker neemt hier al-
scheid van generaal Frederick
Weyand, bevelhebber van de Ame.
rikaanse strijdkrachten in Viet
nam. voor diens vertrek naar Ho-
noloeloe.
KISSINGER OORLOG IN CAMBODJA
KAN IN EEN MAAND OVER ZIJN
WASHINGTON (UPI/AP) Enkele uren nadat de laatste Amerikaanse krijgsgevangenen van de
Vietnamese oorlog donderdag waren vrijgelaten, begonnen ex-krijgsgevangenen verhalen te vertellen
over martelingen en mislukte ontsnappingspogingen.
De eerste vrijgelatenen hadden het stilzwijgen bewaard, maar het ministerie van defensie hief don-
derdga de beperkingen op het afleggen van verklaringen op.
VROEGERE LEIDER IRA GEARRESTEERD
LONDEN Een Cypriotische
kustvaarder met vijf ton wapens
en munitie aan boord voor de
provisionele IRA werd donder
dag door de marine van de Ier
se republiek in de val gelokt en
aangehouden. Behalve de wa
pens vonden de Ieren aan boord
van de kustvaarder de vroegere
leider van de IRA in Belfast, de
AMSTERDAM Van de 352
arts-assistenten in vier grote zie
kenhuizen in Amsterdam hébben
er 252 donderdag een uur lang
het werk neergelegd om aandacht
te krijgen voor hun zeer zware
arbeidsomstandigheden en de
slechte rechtspositie waarin zij
verkeren- De 100 arts-assistenten
die niet meededen aan de demon
stratie. waren wel solidair, maar
waren onmisbaar voor de medi-
Drs. F. M. Rasker van de A.m-
sterdamse afdeling van de Lande
lijke Vereniging van Arts-Genees
kundigen (LVAG) vond dat de
actie prima is verlopen. „Wij zijn
in feite vorig jaar november al
gestart, toen we aankondigden
dat we actie zouden gaan voeren
als onze eisen niet zouden worden
ingewilligd. „De minister heeft
zijn belofte van november '71
niet ingelost om „een adequaat
samengestelde commissie" in te
stellen ter bestudering van de
problematiek rond de assistent-
geneeskundigen. Integendeel, die
belofte is zelfs ingetrokken. Dins
dag ztjn we nog bij de minister
geweest, maar ook toen kon of
wilde hij geen enkele toezegging
doen", aldus drs. Rasker.
43-jarige Joe Kahili. Hij was de
man, die het gewapende verzet
van de IRA op gang bracht, toen
het Britse leger in 1969 in Noord-
Ierland ingreep. Op het ogen
blik maakt hij deel uit van de
politieke raad van de provisio
nele IRA in Dublin.
Het snelle en verrassende optreden
van de drie weken oude regering van
de Ierse republiek, heeft Londen tot
een gevoel van grote tevredenheid
aanleiding gegeven. De Ierse minister
van defensie Paddy Donegan gaf in
Dublin een persconferentie, maar wil
de niet vertellen of hij bij deze zaak
hulp van de Britten, met name van de
Britse geheime dienst, heeft gekregen.
Uit zijn antwoord valt echter af te
leiden, dat dit met grote waarschijn
lijkheid wel het geval is geweest.
De Cypriotische kustvaarder
gendom van een tweetal Duitsers in
Frankfurt en draagt de naam Claudia.
Ze was acht dagen eerder Gibraltar
gepasseerd en bij het naderen van de
verlaten Zuidierse kust begon ze in
cirkels rond te draaien. Toen er ten,
slotte een ontmoeting tot stand was
gekomen met een motorboot, die van
de kust uit in zee was gestoken, ging
de Ierse politie tot de aa.-r.-jil over. De,
overval speelde zich af ter hoogte van!
het vissersdorpje Dungarten, dat een
bekend watersportcentrum is voor
diepzeevissers.
De Claudia zal. nadat ze is gelost,
zo snel mogelijk de Ierse territoriale!
wateren moeten verlaten. De arrestan
ten zullen vandaag worden voorge
leid.
Afkomst
(Zie slot pagina 3 kolom 6
Luitenant-kolonel John A. Drames; zei
dat de communisten zijn collega Ed
win Atterberry uit Dallas 'Texas)
hadden doodgemarteld nadat deze in
1969 een ontsnappingspoging had ge
daan. Drie andere voormalige krijgs
gevangenen, die samen met Dramesi
een persconferentie hielden op de
luchtmachtbasis Andrews, zeiden te
geloven dat andere militairen ook wa
ren gedood door de handen van dege
nen die hen gevangen hadden geno
men. De Noordvietnamezen hebben
nooit erkend dat Atterberry krijgsge
vangen was- Kolonel Rlsner. onder
commandant van alle Amerikaanse
krijgsgevangenen, zei dat martelingen
routine waren tod oktober 1969 toen
de Verenigde Staten over het lot van
de krijgsgevangenen gingen publice
ren. Na die tijd werd nog sporadisch
gemarteld. Zij bogen je hoofd tot je
tenen in je keel staken en hielden je zo
tot jetoegaf wat zij ook wilden",
aldus Eisner. Kolonel Gaddis zei in de
eerste 48 uur van zijn gevangenschap
vier maal gemarteld te zijn en 3000
dagen in eenzame opsluiting te heb
ben doorgebracht. De laatste 67 Ame
rikanen die in Noord-Vietnam werden
vastgehouden werden donderdagmor
gen met twee hospitaal-vliegtuigen
van het -type C 141 van het vliegveld
Gia Lam bij Hanoi naar de Ameri
kaanse luchtmachtbasis Clark op de
Filippijnen overgevlogen. Een kwar
tier nadat de laatste Amerikaanse
krijgsgevangenen uit Hanoi w;
vertrokken, hebben donderdagmorgen
om half elf onze tijd ook de laatste
Amerikaanse militairen Zuid-Vietnam
verlaten. De laatste commandant
de Amerikaanse troepen, generaal Fre
derick Weyand, hield voordat hij op
het vliegveld van Saigon in het vlieg
tuig stapte dat hem naar de Verenig
de Staten terug zou brengen, twee
korte toespraken, een in het Vietna
mees en een in het Engels, waarin hij
zei de indruk te hebben dat Zuid-
Vietnam nu sterk genoeg is om zich
zelf tegen elke aanval te verdedigen
en „in vrede met de buren te leven"
Er is in Zuid-Vietnam nu nog een
groep van 825 Amerikaanse militairen,
die zijn toegewezen aan de militaire
viermogendhedencommissle. Zij blij- j
ven er tot en met het komende week-'
einde. Daarna zullen er nog alleen
159 mariniers achterblijven, die belast
zijn met ae bewaking van de Ameri
kaanse ambassade in Saigon, en vijf
tig mariniers die de Amerikaanse mili
taire attaché ter beschikking staan.
De speciale adviseur van president
Nixon, Henry Kissinger, heeft donder
dag tegen leden van her. Amerikaanse
congres gezegd, dat de oorlog in Cam-
(Zie slot pagina 3 kolom 5
NEGENENTWINTIG SLACHTOFFERS IN EERSTE DRIE MAANDEN
AANZIENLIJK
MEER DAN
VORIGE JAREN
VLISSINGEN Als de tendens
van het eerste kwartaal zich
voortzet, wordt 1973 een zwart
jaar voor het verkeer op de
Zeeuwse wegen. Tot en met don
derdag vielen in het verkeer in
Zeeland 29 doden. Dat aantal be
tekent een stijging met acht in
vergelijking tot het aantal ver
keersslachtoffers in de eerste
drie maanden van 1971. Opmer
kelijk is de toename in de ernst
van de ongelukken: bij vier on
gevallen waren meerdere doden
te betreuren. Over heel 1972 de
den zich evenals in de beide
jaren déarvoor zes ongeluk
ken voor, die aan meer dan één
betrokkene het leven kostte.
De cijfers sinds 1968 geven aan, dat
het merendeel van de verkeersdoden
in de afgelopen vijf jaar op de Zeeuw
se wegen is gevallen in de zomer
maanden en het laatste kwartaal. Het
aantal verkeersslachtoffers in de eer
ste drie maanden van dit jaar bete
kent ook een sterke toename in verge
lijking met de eerste kwartalen
de voorgaande jaren.
Zoals gezegd: vier ongelukken hadden
in de afgelopen maanden meer dan
één dode tot gevolg. Op 9 januari
kwamen twee Duitsers om bij een
frontale botsing op de rijksweg 58
tussen Oost-Souburg en Nieuwiand,
bij de plaats waar de vierbaansweg
overgaat in een tweebaansverbinding:
drie mensen verongelukten op nieuw
jaarsdag bij een eveneens frontale
botsing tussen Hoek en Biervliet; en
het afgelopen weekend vielen bij twee
botsingen vijf doden: zondagmorgen
werden drie mensen gedood bij een.
inhaalmanoeuvre op rijksweg 58 vlak-|
bij de grens van Zeeland met. Noord-
Brabant en diezelfde avond kwamen
om bij een frontale'
botsing op de provinciale weg Zaam-
slag-Terhole. Bij de 21 verkeersdoden I
uit het eerste kwartaal van 1972 vie
len er acht hij twee botsingen met
meerdere doden: zes mensen werden
in de avond van zaterdag 18 maart
gedood bij een frontale botsing op de
Wilgenhoekseweg te Serooskerke, j
twee mensen verloren het leven bij!
een ongeluk op de Sloeweg bij Rit-!
them.
Oorzaken
Er gebeurden in de eerste drie maan
den van 1973 tot nu toe in totaal
drieëntwintig ongelukken met dodelij-|
ke afloop. Eén daarvan deed zichj
voor op de Zeelandbrug, waar op 24!
januari een vrachtwagen op spectacu
laire wijze door de brugleuning reed.
Zes van de ongelukken ontstonden.!
toen. auto's zich op de linkerhelft van
de rijbaan bevonden, in twee van de
zes gevallen was er sprake van een
inhaalmanoeuvre. Bij het oversteken
vielen bij vier ongelukken in totaal
vier slachtoffers, in drie gevallen
raakten auto's al of niet door een
slip van de weg twee ongelukken
ontstonden, toen bestuurders van au
to's tegen een boom reden en in twee
gevallen verongelukten mensen door
dat ze op een stilstaand voertuig
reden. In één geval werd geen voor
rang verleend, één slachtoffer reed bij
mist in de "VTissingse buitenhaven en
drie mensen werfien door een auto
Overzicht
(Zie slot pagina 11 kolom 3)
fiatlilt
de vroeger» Amerikaanse on-
derminister van buitenland)»
zaken Goonre Bail een scherpe -e
gegeven van de huidige verhouding
Amerika - Europa Die verhouding ls
verkoeld. Naar het oordeel van Bail
Is de Vietnamese oorlog rnet r.ame
schuld daaraan: „Kr heerst in Europa
een toenemende mate van afkeer je
gens Amerika", m m> -1 hij conclude
ren. Hij is overigens nl« de eerste
Amerikaan die de Vietnamese oorlog
in verband brengt met de verslechte
ring van de Europees Amerikaanse
verhoudingen. Senator J. Willi am Pul-
bright heeft dat al Jaren geleden ge
daan en gebruikte er c-n bi.u-oncier
duidelijk beeld voor: "Vieinam-laü-out'.
De schade van deze oorlog zal ..op do
lange duur een even belangrijke in
vloed hebben op onze betrekkingen
met Europa als op onze toekomstige
positie in Zuidoost-Azië" schroef hij
zeven Jaar geleden Vermoedelijk heeft
de Vltrtnam-iall-out een vrij langdurige
werking. Er ir. in Europa oen generatie
opgegroeid die de Verenigde Staten on
middellijk in relatie brengt met wat
zich in Zuidoost-Azië heeft afgespeeld
en daarvan zijn aller!'-: emoMonele ge
voelens het gevolg. Senator Pul bright
sprak in dit verband jaren g'-N-den al
over een „wijd verbreid gebrek aan
vertrouwen in Europa jegens Ameri
ka's beleid en oordeel".
In Amsterdam ging George Ball ver
der dan de Vletnam-poii'.lek van zijn
land. HU maakte tevens een reeks
opmerkingen over het buitenlandse
beleid van president Nlxon. Daarin Is
sprake van een toenemend isolationis
me. een niet onbekend element in de
buitenland.se politiek van de Verenigde
Staten. Maar Bail meende dat hier
geen sprake was van de traditionele
negentlende-eeuwse isolementspoiitiek,
maar van een moderne variant van het
Franse gaulllsme Nlxon voert name
lijk geen beleid als bondgenoot, maar
ziet zich vooral als pre-:d«-r.' van een
trotse supermacht. Fulbngh' heeft
daarvoor d«nti;ds 6- term „de arro
gantie van de macht" gebruikt, hij
vond dat Amerika ..verblind was door
het idee voor de
hele wereld verant
woordelijk te zijn".
De werkelijkheid is
vermoedelijk ge
nuanceerder: Nixon
rekent koel-zakelijk mc-t de macr.ts-
driehoek Washington - Mo- kou - Pe
king en maakt zijn verhoudingen bin
nen bondgenootschappen en met an
dere landen daaraan ondergeschikt»
Dat blijkt uit zijn beleid, dat in Kist in-
ger een bekwaam en weterr-ohap^elk.
geschoolde uitvoerder heeft. Bal! er
kende het deze week: op het stuk van
de Noordatlantische betrekkingen :s er
veel minder sprake dan een aantal Ja
ren geleden van gemeenschappelijke
belangen. Europa en Amerika zijn uit
elkaar gegroeid.
Het Amsterdamse congres ls er ove
rigens niet uitgekomen: wat moet
er gebeuren om betere en nieuwe
verhoudingen te creëren Er kwam
een slotverklaring, waarin vage lijnen
worden aangegeven voor een verdere
dialoog tussen Europa en Amen ka.
Over het algemeen hebben dergelijke
congressen weinig nut: men is vriende
lijk voor elkaar, men houdt elkaar
over en weer wat waarheden voor,
maar in hun hart weten alie deelne
mers dat de werkelijke politiek niet
op congressen wordt gemaakt. Het
hangt niet van de goede gezindheid
van congresgangers af hoe de verhou
ding tussen Europa en Amerika zal
zijn: zij kunnen hooguit proberen aan
het thuisfront een gunstig klimaat
helpen te bevorderen.
Wat de werkelijke verhoudingen be
treft zijn er twee kardinale pun
ten: in de eerste plaats de binnen
landse ontwikkeling in de Verenigde
Staten, in de tweede plaats de verdere
gang van zaken binnen de EEG. De
Vietnam-faii-out zal in Amerika zelf
vermoedelijk het snelst verminderen
omdat de binnenlandse problematiek
er zo enorm groot ls: de nood van de
steden, de sociale verschillen tussen
blank en zwart, de problemen van het
milieu, om slechts enkele te noemen.
Voor reeksen van brandende vraag
stukken moet een oplossing worden
gevonden, maar het is de -.Taag of de
republikeinen daarvoor wel voldoende
aandacht hebben. Niet ten onrechte
signaleerde Ball deze week in Amster
dam 'gaullistische' tendensen in het
beleid van Nixon: de huidige president
denkt in macht en machtspolitiek en
wenst de Verenigde Staten een beslis
sende rol te laten spelen. Tegelijker
tijd echter ontstaat er in de Ameri
kaanse samenleving een soort heim
wee naar een waarlijk nationale pre
sident. een Roosevelt, een John F. Ken
nedy. een figuur met charismatische
trekken, die ae Amerikaanse mythe
herstelt. In dit opzicht zouden de vol
gende presidentsverkiezingen wel eens
de nederlaag voor de republikeinen
kunnen betekenen: zij hebben geen
goede kandidaat voor Nixon, terwijl
de democraten met Ted Kennedy kan
nen komen. De tweede ambtstermijn,
van Nixon kan in meer dan één opricht
een moeilijke periode voor de Euro-
Amerikaanse betrekkingen betekenen.
Moeilijk niet alleen omdat Nixons bui
tenlandse politiek niet erg bondge
nootschappelijk' is, maar vooral om
dat de huidige president niet de figuur
is voor het 'national leadership', het
leiderschap met name in de binnen
landse politiek. En dat kan een toe
neming van het isolements-denken in
de VS tot gevolg hebben: te veel aan
dacht gericht op de binnenlandse me-
ningsverschillen.
'at de EEG betreft: in de vergrote
gemeenschappelijke markt spelen
zich eveneens gaullistische ont-
■ikkelingen af. Er zijn namelijk tekb-
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
