TV-filmserie James Stewart EWALD VANVUGT'KUS VAN LUST, ZAAD VAN LIEFDE' 21 Overzicht van werk Steve Mille Bah, bah! boetje bah 'MARKS' VAN ALQUIN: KWALITEITSPRODUKT King Crimson komt naar Nederland iiriiii TOPTIEN TOPTIENTOPTIEN TOPTIEN TOPTIEN TOPTIENTOPTIEN TOPTIEN ROMAN OVER INDIA JATERDAG 24 MAART 1973 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Sieve üliller zegt zelf over zijn nieuwe dubbelelpee 'Anthology': „DU It het eerste album van mij dat ovei de gehele linie genomen goed Is Tot nu wist je dat iemand min ol meer een fan van je moest zijn om de albums op prijs te stellen. Ja, er ffjren goeie en minder goeie num mers en ook een paar nummers, dit ik maar liever vergeet, maar Antho logy is wat ik altijd wilde maken Twee goeie elpees, die aandacht var breder publiek blijven opeisen" Zo. en nu weten de echte fans van S'.eve Miller in elk geval welke num mers de meester zelf goed vindl Verder zal het nieuwe album voor die fans weinig nieuws inhouden Het is tenslotte een album met ah ondertitel The best of the Steve Miller Band 1968-1972' Op beide el pees komen dus nummers voor, die al eerder op de plaat verschenen Sieve Miller komt uit Dallas Texas Daarvandaan komen ook mensen als Sir Douglas, Johnny Winter en Janis Joplin, dus dan is het al een beetje duidelijk in welke muziekrichting je Steve Miller kunt plaatsen. De musi- ei uit Texas hebben verschillende dingen gemeen, de wortels van hun muziek liggen in de blues en daarop wordt voortgeborduurd tot wat de nieuwe rock wordt genoemd. Steve Miller is sterk beïnvloed door men- jen als Jimmy Reed en T-Bone Wal ker. Miller had al een eigen blues groepje toen hij nog maar twaalf was. Dat was omstreeks 1955. Wat ervan terechtgekomen is, is duidelijk ta beluisteren op 'Anthology'. Het öubbelalbum geeft een duidelijk overzicht van Millers ontwikkeling en het kan bovendien voor de men sen, die Miller nog niet kenden een leuke eerste kennismaking zijn. Die mensen zuileen geconfronteerd wor den met de rythm bluesmuziek, die Miller en zijn band vooral in het begin speelden, met soms harde rock en dan weer erg gevoelige nummers- (Capitol 1 C 188-81 312/13). Rod Stewart zorgt voor de zang In drie nummers op de elpee in A Broken Dream van Python Lee Jack- ion. Toevallig zijn die nummers-de titelsong, 'I'm done Fine' en 'The Blues'- ook de beste van de elpee. De rest van de plaat kunnen we vergeten. Zanger David Bentley kan natuurlijk niet op tegen het 'schuur- geweld' van Rod Stewart. Maar ook de andere musici op de plaat, waar onder Tony Cahill (ex-Éasy Beats) en Gary Boyele (ex Brian Auger Trinity) komen niet tot bijzondere prestaties. (Youngblood YQ 20.076). W.B. ROD STEWART SAMENSTELLING WOUT BAREMAN PETER DE JONGE Gruwelijke anti-Osmondjan (of wel Peter de Jonge). Sidderend van woe de schrijf ik deze brief. Dat je per se kritiek op de Osmond-familie hebt, had, zoals ik al zei: smaken verschil- Maar zo afkraken! Dat ging te ver! Toen ik de krant las, was ik 't liefst je persoonlijk een aframmeling ko men geven. En ik zal eens precies vertellen wat de Osmonds nou wel zijn en daar is niets op in te brengen, als jij dat niet vindt heb je pech ge had .zoals ik al zei: smaken verschil, len. Nou, hier gaan we dan. Ten le: Ze hebben geen 'tandpastaglimlach!' Ze hebben een charmante lach over zich en toevallig hebben ze een punt gaaf gebit. Moeten ze soms niet la chen als ze op de foto moetenTen 2e: „Originaliteit is nooit hun sterk ste punt geweest" volgens de heer De Jonge Dit slaat als een tang op een varken. Omdat ze zich The Os mond Brothers noemenWat doet de naam er nou toe? Het is toch de meest voor de hand liggende naam, die prettig in de mond ligt. Heb je er soms iets op tegen?! En dan Little Jimmy zo afkraken. Toevallig is hij geen kleuter, maar een lief kereltje van negen jaar. Bovendien is de groep origineel! Want er bestaat geen 2e groep op de wereld die zo knal- goed. hartveroverend, charmant en prettig in 't gehoor ligt. Ten 3e: Er zijn inderdaad enkele liedjes, die ze niet zelf hebben geschreven, maar er zijn verschillende artiesten die hun nummers zingen. 'Down by the lazy river' hebben Merrill en Alan Os- mond geschreven. Ten 4e: Ze zijn geen kinderartiesten! De leeftijd doet er NIET toe. Het gaat om de mu ziek. Want waarom staan ze dan op verschillende popstations nummer 1? Waarom heeft 'Crazy Horses' (door hem zélf geschreven) 7 weken 1 ge staan? Waarom stonden er 2 Ip's van hen in de lp-top 20? Waarom stijgt de plaat van Donny zo snel? Waarom zijn er miljoenen op de hele wereld smoorverliefd op The Os monds? Waarom staat in elk pop blad minstens 1 foto van de Os. monds? Juist, omdat anders 't pop blad niet compleet is. En waarom is 't dan niet compleet? Omdat duizen den mensen de juiste waardering op kunnen brengen voor de Osmonds".! Als je het nou nog niet weet, kom dan maar eens langs, zal ik je uitge breid voorlichten. Als jullie deze brief plaatsen zal ik niet meer zo boos zijn. Een hartstochtelijke Osmondfan. Mary de Wispelaere. Schepenenlaan 320, M'burg. De top tien van deze week, geno teerd door Hilversum III, ziet er als volgt uit: DOWN BY THE LAZY RIVER The Osmonds 2. (2) GO LIKE ELIJAH Chi Coltrane '1 (4, MAYBE TOMORROW. MAYBE TONIGHT Earth <fc Fire i. (5) KILLING ME SOFTLY Roberta Flack 5. LE LAC MAJEUR Mort Shuman 6. (9) CUM ON FEEL THE NOI7.E Slade 7. (10) MY GIRL DONNA Buffoons 2. (3 j YELLOW BOOMERANG Middle of the road 9. (-) HELLO HOORAY Alice Cooper 10. 12, BI ANC A Freddy Breck Hoewel het aantal nieuwe Ne derlandse formaties de laatste tijd niet overstelpend is zijn er onlangs twee groepen bij ge komen, die enerzijds niets dan lof kregen en anderzijds al bij voorbaat werden verdoemd. Van deze twee groepen zijn langspeelplaten verschenen, die echter tot nu toe zeer wei nig aandacht hebben gekregen. ALQUIN is de eerste van de twee. Deze uit Delft afkomstige groep maakt muziek, die valt onder het hoofdje pop met een hoog IQ. On der die naam vallen ook Supersister, Focus en Solution. Naast intelligente pop maken deze groepen ook kwali teitspop. Hoewel Alquin hier en daar al wordt versleten voor smakeloze imitators, blijkt wel uit de eerste elpee 'Marks' dat componist Ferdi nand Bakker een aantal frisse idee- en op popmuziekgebied lanceert. En ondanks het feit dat er in verschil lende nummers gedeelten te horen zijn, die opvallende overeenkomst vertonen met de drie groten van de IQ-pop, heeft 'Marks' zoveel eigen kenmerken dat zonder meer gespro ken kan worden van een nieuwe aanwinst met een eigen gezicht. 'Marks' opent met het nummer 'Oriental journey', dat van opbouw De Britse groep King Crimson verzorgt zaterdag 31 maart een nachtconcert in het Amsterdamse Concertgebouw. In het voorprogram ma treedt de Engelse zangeres Claire Hamill op. King Crimson geniet al vier jaar een grote faam in de popwereld door hun opwindende, op klassieke leest geschoeide rockmu ziek. Ondanks de wisselende bezet ting vorig jaar stapte drummer Bill Bruford over van Yes naar King Crimson produceert de for matie een hecht geluid. De organisa tie van het nachtconcert, dat begint om 00-30 uur, is in handen van het organisatiebureau Paul Acket. NICO STEENBERGEN Disk jockey Nico Steenbergen van Radio Noordzee Internationaal heeft een eigen stijl van platen- presentatie opgebouwd. Hij verzorgt iedere maandagavond tussen half acht en acht uur een programma, waarin oude successen worden ge draaid. Wie een verzoeknummer heeft mag een briefje schrijven naar Nico, maar of dat. verzoek wordt ingewilligd is een groot vraagteken- Zo kreeg een briefschrijver vorige week maandag te horen: ,Je hebt wel een andere plaat aangevraagd, maar ik draai wat ik goed vind en niet wat jij wilt als je toevallig eens een plaatje aanvraagt". Nico moet maar meedoen aan de Noordzee-quiz 'Prijsbewust'. Misschien wint ie wel een pick-up: dan kan hij de hele dag platen voor zichzelf draaien. zeer fraai is. De groep gaat zeer speels om met wendingen sn het ritme en de melodie, wat het luiste ren tot een boeiende en aangename bezigheid maakt. "The least you could do is send me some flowers' (morgen zie ik je weer) sluit mooi aan bij de eerste song. al proeven we hier vooral in het begin het ijle geluid en de saxpartij toch een duidelijke overeenkomst met Solution. 'Soft royce' en 'Mr. Bar- hum jr's magnificent and fabulous city' 'de titels zijn soms vreselijk) tonen het duidelijkst, meer nog dan de andere nummers, dat de jazz de Alquin-jongens duidelijk kan beko ren. De stuwende Osibisa-achtige rit miek en sound worden gevolgd door opzwepend en tot vrolijke danspas jes aanzettend vioolspel- Kant twee begint wat vlakjes met 'I wish I could' en al Is het intro dan net iets te langdradig, daarna ont wikkelt het nummer zich tot een keurig uitgebalanceerd produkt en wordt bijzonder goed toegewerkt naar een climax, zodat ook hier weer sprake is van klasse. Aan het slot van 'I wish I could' laat Bakker horen dat hij vaardigheid bezit op de synthesizer. Voor het eerst horen we een Nederlandse groep op een Emerson-wijze dit instrument functi oneel gebruiken. Na de opjagende tonen van de synthesizer volgt het rustpunt: You always can change'. Het slot van de elpee, 'Catherine's wig", is wellicht het fraaiste gedeelte van "Marks'. Het vioolspel, de gevoe lige fluit, de piano's en de drum- partij doen wat folkloristisch aan: een geweldige afsluiting van een minstens even geweldige langspeler. SMAKELOZE IMITATIE Een smakeloze imitatie van alles wat in Nederland op kwaliteitspop- gebied is gepresteerd is terug te vinden op de elpee 'Orion' van de formatie PANTHEON'. Na de single op het Vertigo-label (gunstig voor de promotie in het buitenland, rie pen de platenmaatschappijen) was ie plagiaat al duidelijk. Kant a en b van die single staan ook op de elpee- "Daybreak' is een duidelijk Supersister-nummer, met de kenmer kende fluit, het orgel en de korte tikjes van de drummer- Daarheen horen we dan gitaarspel a la Jan Akkerman. 'Anaïs' is natuurlijk hele maal te gek om los te lopen. Wie zou vertellen dat hier een wegge gooide tape van Focus is geperst zou onmiddehjk geloofd worden- De gitaarpartij is duidelijk gejat van het eerste gedeelte van het Focus- werk "Eruption'. Het achterkant vul lende werk 'Orion' is qua opbouw en hier en daar uitwerking geënt op "Eruption' van de elpee Focus II. Het klasseverschil is trouwens onbe schrijfelijk. AMSTERDAM „Tegenwoordig hebben acteur» geen tijd meer «in hun vak goed te leren. In dit werk komt talent wellawaar op de eerste plaat», maar daar kun Je niet op drijven, de tweede zeer belangrijke plaat» Is voor ervaring en nog een» ervaring", aldus oude rot in het Amerikaanse fllmvak. de 64-Jarige James Stewart. De TROS haalde hem vanuit Lon den (waar hij de doop van zijn eerste kleinkind bijwoonde) naar ons land om een televisieprogram ma met hem op te nemen. De TROS gaat vanaf 9 Juni tot eind september elke drie weken een film van Ste wart uitzenden, totaal negen stuks Een aantal westems-oude-s'ijl zoal-. „Band of the river" uit 1952 me". Rock Hudson en .JDestry rides again" uit "39 met Mariene Dietrich, de circusfilm „The greatest show on earth" uit '51 met Charlton Heston en „Flyght of the Phoenix" ulti 1966. Over een Hltchcock-film met Ste wart (zoals bijvoorbeeld ..Rear win dow") zijn nog onderhandelingen gaande. Aan James Stewart, met zijn eer lijke blauwe ogen en zijn nu zilver grijze haardos zijn de jaren met ongemerkt voorbij gegaan. Hij is een beetje trillerig, hoort niet al te besti meer en praat af en toe haast onverstaanbaar zacht. Hij ls erg blij eindelijk met Nederland kennis te maken. „We hadden er al zoveel van gehoord, van vrienden. Ik heb van daag een rondvaart gemaakt en morgen gaan we naar het Rijksmu seum en Artis, heel fantastisch alle maal". Stewart heeft zijn vrouw Gloria, met wie hij binnenkort 25 jaar ge trouwd is (hij huwde pas toen hij 41 jaar was) meegebracht. Waarom hij niet, zoals zoveel acteurs, al een paar keer getrouwd is geweest? .Ach, ik heb er eigenlijk nooit aan gedacht Misschien komt dat wel omdat ik pas laat aan mijn huwelijk ben begonnen"- Ook in een ander opzicht verschilt Stewart van veel van zijn collega's: hij heef", geen hekel aan de belangstelling voor zijn privëleven. „Dat is nou eenmaal een deel van je werk, het hoort erbij, dat weet je van tevoren- Mijn fans hebben er recht op, mij op straat aan te houden en te vragen om een handtekening". James Stewart heeft meer dan ~'i films gemaakt, enkele van de ac teurs en actrice» waarmee hij het liefst heeft gespeeld zijn .Mariene Dietrich, Kim Novak. Henry Fonda en Peter Finch. John Wayne en Hitchcock zijn goede vrienden van hem. Hij wil geen voorkeur uitspre ken over zijn films, maar „It's s wonderful life" onder regie van Frank Capra met wie hij drie films maakte vond hij het leukste om te doen. „Ik maak tegenwoordig veel tele visiefilms, er is er onlangs weer een gereed gekomen en ook werk ik mee aan een televisieserie: „The Smith family". Verder word ik veel gevraagd voor shows: de David Frost- en Dean Martinshow onder meer. Ik heb er altijd spijt var. gehad niet meer op het toneel te hebben gestaan. Daar leer je zo enorm veel van. Dat geldt voor iedereen". (Twee jaar geleden speel de Stewart nog een toneelrol in „Harvey" waarvan hij in 1950 de filmversie deed) „Het is erg jammer dat de jonge garde zo weinig tijd JAMES STEWART heeft om het vak grondig onder de knie te krijgen, vroeger duurde het langer voordat je een ster werd. zodat Je de gelegenheid had veel ervaring op te doen". „Nu worden er veel films gemaakt met onbekenden in de hoofdrollen en hoewel het velen niet aan talent ontbreekt, hebben ze na zo'n eer-te succes gewoon te we:r.ig om op terug te vallen. Televisiefilms, maar ook bioscoopfilms, worden boven dien ln een enorm hoog tempo ge maakt, al worden er nu veel minder bioscoopfilms dan vroeger geprodu ceerd. Veertig jaar geleden gingen in Amerika 90 miljoen mensen één keer per week naar de film. nu nog maar 18 miljoen. Volgens mij komt dat deels omdat het publiek kriti scher is geworden, deels door de tv". James Stewart - met ne*. grijs pak, donker behaarde polsen en erg mooie handen. Italiaanse „punters" met leren strikje erop aan de voeten kreeg in 1940 een Academy Award voor .Philadelphia-story" met Katheryn Hepburn en Gary Grant en in 1962 de gouden bc-er in Berlijn voor de film „Mr. Hobbs takes a vacation". Voor .Anatomy of a mur der" de Volpi-beker op het festival in Venetië in '59. Stewart maakte zijn filmdebuut in 1935 in „The mur- aerman" met Spencer Tracy. Liefhebberijen heeft Stewart niet weinig: reizen (safari in Afrika), golfen, fotograferen, een oogje op zijn kinderen houden, accordeon spe len en vliegen. Tot voor kort was hij reser.'epiioot reserve-generaal van de Amerikaanse luchtmacht, maar ook privé heeft hij altijd graag en veel gevlogen. Dus heeft hij genoeg te doen als hij zich wil terugtrekken uit de film? .Meer dan genoeg, maar Ik wil hele maal niet ophouden met werken, daarvoor houd ik teveel van mun vak. IN DE JAREN 69-71 heeft Ewald Vanvugt in India gereisd. Hij heeft daar heel inten sief rondgekeken en blijkbaar bovenal geno ten van de prachtige natuur. Hoewel Van vugt een wat moeizaam, soms zelfs vrij on duidelijk Nederlands schrijft, zijn deze ly rische, beeldende natuurbeschrijvingen mo gelijk de beste stukken uit 'Kus van lust, zaad van liefde', zijn nieuwste boek, dat hij roman over India' noemt. Nu kun je net zo lyrisch en net zo fraai evo cerend schrijven over de schoonheden in een Hollandse poldersloot als over die in een lotosvijver in de morgenstond in India, maar laat een Hollands deerntje overbuigen naar een plomp, en hoogstens een Hollandse boerenjongen wordt ontroerd, terwijl een Indiaas meisje dat een hybiskus plukt voor ons veel eerder de allures van een sprookjes prinses uit de 1001 nacht aanneemt. Met een boek is het al net zo: vele hedendaags! Nederlandse schrijvers schrijven beter en peilen dieper dan Ewald Vanvugt. maar de huisbakken Hollandshuis slaat er af en we stouwen stapels van die lectuur op de planken zonder dat er ook maar iets van in de herinnering beklijft.Vanvugt slaat zijn vleugels uit. schrijft, echt niet zo diep gaand, over verre streken, over andere zeden en gewoonten, en is daardoor, zonder direct beter te zijn, op menige bladzij veel leesbaarder en interes santer. En bovendien blijft er wel iets in je herinnering hangen: een boeiend beeld, een teke nend, voor ons zeldzaam voorval. Hij heeft van allerlei dingen in zijn boek verwerkt waardoor het nog al een heterogeen geschrift ge worden is. Het heeft het meeste van een reisver slag; zo zijn er allerlei nuchtere feiten, cijfers, commentaren in opgenomen die niets met het liefdesverhaal, het sprookje, te maken hebben, en die eerder wonderlijk aandoen, alsof ze uit een journalistiek artikel zijn blijven staan. Dan weer verwerkt hij in gesprekken een soort instructieve tractaatjes, ook meer tot lering van de lezer dan tér versterking van zijn verhaal.' En dat is het liefdesverhaal van een Prins en een Prinses, een romance tussen Oost en West, die wonderlijk mooi had kunnen worden wanneer Vanvugt wat meer zelFoeheersing had opgebracht en bijvoorbeeld de Prins en de Prinses nooit in een echt contact met elkaar had gebracht. Lang heeft hij dat inderdaad vermeden en aldoor heb ik gehoopt dat dit niet gebeuren zou, dat ze elkaar niet zouden vinden', dat ze elkaar enkel zouden zien eventueel begeren, zonder elkaar echt te ontmoeten met alle gevolgen van dien. Maar Vanvugt heeft ze op den duur heel innig lijfelijk verenigd, en weet dan eigenlijk ook niet meer zo best wat hij er mee aan moet. Dus laat hij zijn verhaal maar alleronbevreöigends' ophouden. Naar aloud, beproefd en niet gek gebruik zijn de hoofdstukken om en om aan leven en streven van de Prins en de Prinses gewijd. De prins is Gopal, een straatarme boerenjongen uii de brahminkaste, die zijn geboortedorpje verlaten heeft en naar Patna, in Bihan is getrokken. Hij is 25 jaar en al lang gehuwd met een door zijn familie uitgezocht vrouwtje dat hem volkomen onverschillig laat. Wanneer blijkt dat hij aan lepra lijdt, wordt hij door zijn vader verstoten en begint hij een zwervend leven zoals duizenden en duizen den bezitlozen in India dat leiden, melaats of niet Hij draagt uiterlijk al de tekenen: een paar kootjes van vingers en tenen werden afgezet, de randen v?~ zijn oren zijn gehavend en zijn neusbeentje is stuk Maar nog steeds is hij een mooie kerel. In een primitieve opwelling werpt hij zijn medicijnen weg, waardoor zijn ziekte, verder voortwoekert en later weer ingegegrepen moet worden. Hij maakt de pelgrimstocht naar de vier uithoeken van India en begint later, onder invloed van een goeroe, weer sulp'nonetabietten in te nemen, die maken dat zijn lepra, die toch al niet van een besmettelijke soort is, tot stilstand komt en geneest. Naarmate hij meer en meer afstand doet van zijn lichaam, rijpt zijn geest. De prinses is een meisje uit New-York, Jane, die men het beste als een hipster zou kunner omschrijven. Ze heeft in New-York op een kantooi gewerkt en ze is toen haar ouders' huwelijk stuk ging om een volkomen duistere reden met vakantie naar Europa gezonden- Zij bereikt India in het gezelschap van twee schatrijke Engelse jongens in een zilverkleurige landrover. Rood haar. groene ogen, mooi, en verder behangen met alle kettingen en bonte kleren die de eenvoudigste fantasie al oplevert. Onnodig te zeggen dat het drietal constant zo stoned is als apen, want hennep groeit nu eemnaal manshoog langs de weg in India (net als in Zeeland overigens, als je dat wil) en als ze daaraan niet genoeg hebben, is er nog een voorraad LSD en dergelijken. Gemakshalve, als in een Courths-Mahlertje, is ieder óf zo rijk dat hij nooit iets hoeft te doen, of juist zo arm dat hij toch al naast de afvalhoop ligt en ook niets meer hoeft te doen. Maar op den duur vond Vanvugt het toch wel nodig aan Jane een bron van inkomsten te ver schaffen, want ze Liet de Engelse jongens schieten Wat denkt u? Precies, ze heeft een broer in New York, die dol is op hasj, en in New-York groeit er nu eenmaal alleen gras met één s tussen de straatstenen. Dus wat doet Jane? Ze wentelt zich net zo lang door de hasjvelden tot ze de kleverige troep in ballen ran zich af kan schrapen, stopt die in opgezette vossen of in de standaard van sche merlampen en stuurt die naar New-York, waarna de dollars "bij duizendtallen naar haar toerollen. Waarna ze de straat op gaat en Lady Bountiful speelt, elke bedelaar krijgt een biljetje. Zo trekt zij door India, steeds sterker in de ban van het Oosten. Ze houdt nog net het benul om haar pas niet in het riool te gooien- Tweemaal ontmoet ze Gopal, maar geen van beide -eren komt het tot een contact tussen hen. De derde keer wel. Ze zijn dan allebei, de Indiaanse pelgrim en de Amerikaanse hipster al vele jaren zwervende, vervreemd van hun maatschappij en rijp om elkaar te vinden. Die ontmoeting vindt plaats in Dwarika aan de Arabische Zee. Misschien is het het beste een bladzij te citeren, die toont tevens enkele goede en minder goede kanten van V'anvugts verteltrant: .Kort na zonsondergang liep hij (Gopal) hoog op zijn verminkte maar genezen tenen over het strand zls een hofdanser met een uitgelaten school kinde ren in zijn binnenste. Gehurkt bij de Arabiess Zee sprenkelde hij een handje water over zijn hoofd. Ook de oceaan bedankte hij voor haar bestaan. Vlakbij hoorde hij plotseling schril gepiep als van eer. vogei in gevaar. Een paar passen verder was uit de golven een rieten mandje aangespoeld, overdekt met een doek, waaronder het snelle vogeigepiep klonk. Gehurkt bij het drijvende voorwerp een vierkanten rieten wan zoals Indiase huisvrouwen gebruiken om granen schoon te maken, in de wind kaf van koren scheidend keek de Prins nieuws gierig onder de doek. Het fijn gevlochten mandje lag vol met geschenkjes: kam bananen, bundeltje wierookstaafjes, tros plastic armbandjes, kokos noot, munten, pakje intens rood pigment, en met de pootjes vastgebonden een schriel piepend haantje. De rijkdom van een arm mens, gul gedeeld met de elementen. Verrast en blij als een kind met deze pelgrimsgift aan de zee, zorgvuldig op de golven gezet en droog weer aangespoeld, keek Gopal rond naar andere mensen. De vreugde van deze gave is met het delen le verdubbelen. Dieper langs de duinen zat op het verlaten strand een vage gestalte. Met de mand in zijn handen wandelde hij recht naar die ander: ..Kijk! Wat de zee ons schenkt'" De ander bleef kalm zitten terwijl de onbekende dichterbij kwam. Toen Gopal zat. gleed zijn blik 'over een ontspannen bruin gezicht, rustig stralende ogen. zacht glimla chende lippen, lange rode haren- Behoedzaam vouwde hij de doek open en toonde het godenge schenk. Jane was in India gewend elke vreemde als familie te ontmoeten. Langzaam en speels namen zij de offergaven in hun handen, bekeken de vruchten, armbandjes en pigment, aaiden het haan tje. en legden alles zorgvuldig terug op zijn plaats- „Ja. Prachtig!" Jane sprak Hindi met een diepe warme stem. Maar die kip?" Uit de plooien van haar deken kwam een blanke hand met een fluwe len buidel waaruit ze. rinkelend met munten en sleutels, een zilveren zakmesje haalde dat ze open knipte, Met één krachtige beweging sneed de Prinses het koordje tussen de hanepoten door. Koesterend streelde ze de vochtige verenrillend verhief de huisvogel zich op zwakke pootjes om snel van het wijde strand onder haar beschuttende deken te scharrelen." (pp. 182/183) Hun contact is intens, maar het duurt niet lang. Jane keert terug naar Amerika 'om moeder te worden' en Gopal gaat op pad naar het vierde en laatste oord van zijn pelgrimagie, ergens in de Hi malaya's. Dit verhaal had Ewald Vanvugt nodig om India te evoceren in al haar schoonheid en ellende, in haar wijsheid en dwaasheid. Hij beschrijft de uitbundige natuur, de bouwwerken van schier onaardse pracht, de onvoorstelbare rijkdom, en hij beeldt de gruwe lijke armoede uit in ae krottenwijken, het leven '.-an mensen die zich 's nachts onder een vies vod te slapen leggen op straat. Hij geeft filosofische gesprekken weer, wijze parabels, en toont ook hoe een melaatste, in dit. geval Gopal zelf, genadeloos wordt neergeknuppeld en met gebroken ledematen voor dood blijft liggen omdat, hij het gewaagd heeft het op te nemen voor een misbruikt jochie tut een eethuis, een kind dat uit zijn eigen streek kwam. Nu eens stuwt hij onze neus vol verrukkelijke kruidengeur. dan weer dwingt hij ons de stank van verrottende lichaamsdelen in te ademen- Een feest wordt even kleurrijk beschreven als een lijkver branding (voortreffelijk, die pagina 69). Soms is er een mengeling van humor en ernst, zoals in deze scène: (Jane heeft aan het strand een dikke Indiër van een jaar of dertig ontmoet, en vermoedt dat hij een praatje wil maken j: „Hij vertelde: „Vier dagen gegleden overleed mijn vader. Ik kwam naar Ftameshwaram om zijn as in de zee uit re strooien. Volgens mijn vaders goeroe is dit de juiste plaats, en hij gaf me de astrologies berekende precieze datum en tijd om dat te doen. Mijn horloge is niet waterproef wil je ine. ais ik de zee in waad. vanaf het strand precies op tijd het sein geven?". De man stond op. greep uit een tas aan een boomtak een koperen pot en gaf haar zijn horloge. „Over vier minuten om zeven voor twee is de juiste tijd", zei hij zakelijk en deed zijn bril in de tas- Samen liepen zij naar de zee er. de brahmin- zoon waadde een paar honderd meter tot zijn middel in het water de baai in. Vanaf de kanten '.iepen dorpsjongens die de man met het koperen potje de zee zagen ingaan ook snel het water in. klaar om meteen als de pot was weggeworpen het glinsterend voorwerp achterna te duiken om later de koperen urn aan ae andere nabestaanden te verkopen. Zwemmen en spelend hielden zij zich op een afstandje. De man keek vanuit de zee naar de vrouw in de witte sari op het strand, die rustig nee knikte. De zoon stond afwachtend, zijn vaders as boven zijn hoofd geheven. Toen Jane met gespitste wijsvinger in de hemel wees. dook de man met de urn onder water en kwam met lege handen weer boven. De drie dorpsjongens zwommen snel dichterbij. Noch de brahmin noch de Prinses schonk hun aandacht" (p. 159) Zo geeft Ewald Vanvugt ons af en toe tafereeltjes te zien die zich in Je geheugen griffen. En op de beste momenten laat hij ons heel duidelijk zien dat men op een totaal andere wijze kan leven, goed en zinvol leven, dan wij dat hier Ln het Westen gewend zijn. Het omslag waar dit boek Ln gestoken is, van Philip Renard, is zo ongelooflijk, afschuwelijk, dat het enkel nog overtroffen wordt door een paar andere omslagen van zijn hand in dezelfde serie. Ewald Vanvugt: Kus v Lust, a liefde. De Beiige B.'J.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1973 | | pagina 21