TV-filmserie
James Stewart
EWALD VANVUGT'KUS VAN LUST, ZAAD VAN LIEFDE'
21
Overzicht
van werk
Steve Mille
Bah, bah! boetje bah
'MARKS' VAN ALQUIN:
KWALITEITSPRODUKT
King Crimson komt
naar Nederland
iiriiii
TOPTIEN TOPTIENTOPTIEN TOPTIEN
TOPTIEN TOPTIENTOPTIEN TOPTIEN
ROMAN OVER INDIA
JATERDAG 24 MAART 1973
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Sieve üliller zegt zelf over zijn
nieuwe dubbelelpee 'Anthology': „DU
It het eerste album van mij dat ovei
de gehele linie genomen goed Is
Tot nu wist je dat iemand min ol
meer een fan van je moest zijn om
de albums op prijs te stellen. Ja, er
ffjren goeie en minder goeie num
mers en ook een paar nummers, dit
ik maar liever vergeet, maar Antho
logy is wat ik altijd wilde maken
Twee goeie elpees, die aandacht var
breder publiek blijven opeisen"
Zo. en nu weten de echte fans van
S'.eve Miller in elk geval welke num
mers de meester zelf goed vindl
Verder zal het nieuwe album voor
die fans weinig nieuws inhouden
Het is tenslotte een album met ah
ondertitel The best of the Steve
Miller Band 1968-1972' Op beide el
pees komen dus nummers voor, die
al eerder op de plaat verschenen
Sieve Miller komt uit Dallas Texas
Daarvandaan komen ook mensen als
Sir Douglas, Johnny Winter en Janis
Joplin, dus dan is het al een beetje
duidelijk in welke muziekrichting je
Steve Miller kunt plaatsen. De musi-
ei uit Texas hebben verschillende
dingen gemeen, de wortels van hun
muziek liggen in de blues en daarop
wordt voortgeborduurd tot wat de
nieuwe rock wordt genoemd. Steve
Miller is sterk beïnvloed door men-
jen als Jimmy Reed en T-Bone Wal
ker. Miller had al een eigen blues
groepje toen hij nog maar twaalf
was. Dat was omstreeks 1955. Wat
ervan terechtgekomen is, is duidelijk
ta beluisteren op 'Anthology'. Het
öubbelalbum geeft een duidelijk
overzicht van Millers ontwikkeling
en het kan bovendien voor de men
sen, die Miller nog niet kenden een
leuke eerste kennismaking zijn. Die
mensen zuileen geconfronteerd wor
den met de rythm bluesmuziek,
die Miller en zijn band vooral in het
begin speelden, met soms harde
rock en dan weer erg gevoelige
nummers-
(Capitol 1 C 188-81 312/13).
Rod Stewart zorgt voor de zang
In drie nummers op de elpee in A
Broken Dream van Python Lee Jack-
ion. Toevallig zijn die nummers-de
titelsong, 'I'm done Fine' en 'The
Blues'- ook de beste van de elpee.
De rest van de plaat kunnen we
vergeten. Zanger David Bentley kan
natuurlijk niet op tegen het 'schuur-
geweld' van Rod Stewart. Maar ook
de andere musici op de plaat, waar
onder Tony Cahill (ex-Éasy Beats)
en Gary Boyele (ex Brian Auger
Trinity) komen niet tot bijzondere
prestaties.
(Youngblood YQ 20.076).
W.B.
ROD STEWART
SAMENSTELLING
WOUT BAREMAN
PETER DE JONGE
Gruwelijke anti-Osmondjan (of wel
Peter de Jonge). Sidderend van woe
de schrijf ik deze brief. Dat je per se
kritiek op de Osmond-familie hebt,
had, zoals ik al zei: smaken verschil-
Maar zo afkraken! Dat ging te ver!
Toen ik de krant las, was ik 't liefst
je persoonlijk een aframmeling ko
men geven. En ik zal eens precies
vertellen wat de Osmonds nou wel
zijn en daar is niets op in te brengen,
als jij dat niet vindt heb je pech ge
had .zoals ik al zei: smaken verschil,
len. Nou, hier gaan we dan. Ten le:
Ze hebben geen 'tandpastaglimlach!'
Ze hebben een charmante lach over
zich en toevallig hebben ze een punt
gaaf gebit. Moeten ze soms niet la
chen als ze op de foto moetenTen
2e: „Originaliteit is nooit hun sterk
ste punt geweest" volgens de heer
De Jonge Dit slaat als een tang op
een varken. Omdat ze zich The Os
mond Brothers noemenWat doet de
naam er nou toe? Het is toch de
meest voor de hand liggende naam,
die prettig in de mond ligt. Heb je er
soms iets op tegen?! En dan Little
Jimmy zo afkraken. Toevallig is hij
geen kleuter, maar een lief kereltje
van negen jaar. Bovendien is de
groep origineel! Want er bestaat geen
2e groep op de wereld die zo knal-
goed. hartveroverend, charmant en
prettig in 't gehoor ligt. Ten 3e: Er
zijn inderdaad enkele liedjes, die ze
niet zelf hebben geschreven, maar er
zijn verschillende artiesten die hun
nummers zingen. 'Down by the lazy
river' hebben Merrill en Alan Os-
mond geschreven. Ten 4e: Ze zijn
geen kinderartiesten! De leeftijd doet
er NIET toe. Het gaat om de mu
ziek. Want waarom staan ze dan op
verschillende popstations nummer 1?
Waarom heeft 'Crazy Horses' (door
hem zélf geschreven) 7 weken 1 ge
staan? Waarom stonden er 2 Ip's
van hen in de lp-top 20? Waarom
stijgt de plaat van Donny zo snel?
Waarom zijn er miljoenen op de hele
wereld smoorverliefd op The Os
monds? Waarom staat in elk pop
blad minstens 1 foto van de Os.
monds? Juist, omdat anders 't pop
blad niet compleet is. En waarom is
't dan niet compleet? Omdat duizen
den mensen de juiste waardering op
kunnen brengen voor de Osmonds".!
Als je het nou nog niet weet, kom
dan maar eens langs, zal ik je uitge
breid voorlichten. Als jullie deze
brief plaatsen zal ik niet meer zo
boos zijn.
Een hartstochtelijke Osmondfan.
Mary de Wispelaere.
Schepenenlaan 320, M'burg.
De top tien van deze week, geno
teerd door Hilversum III, ziet er als
volgt uit:
DOWN BY THE LAZY
RIVER
The Osmonds
2. (2) GO LIKE ELIJAH
Chi Coltrane
'1 (4, MAYBE TOMORROW.
MAYBE TONIGHT
Earth <fc Fire
i. (5) KILLING ME SOFTLY
Roberta Flack
5. LE LAC MAJEUR
Mort Shuman
6. (9) CUM ON FEEL THE NOI7.E
Slade
7. (10) MY GIRL DONNA
Buffoons
2. (3 j YELLOW BOOMERANG
Middle of the road
9. (-) HELLO HOORAY
Alice Cooper
10. 12, BI ANC A
Freddy Breck
Hoewel het aantal nieuwe Ne
derlandse formaties de laatste
tijd niet overstelpend is zijn er
onlangs twee groepen bij ge
komen, die enerzijds niets dan
lof kregen en anderzijds al bij
voorbaat werden verdoemd.
Van deze twee groepen zijn
langspeelplaten verschenen,
die echter tot nu toe zeer wei
nig aandacht hebben gekregen.
ALQUIN is de eerste van de twee.
Deze uit Delft afkomstige groep
maakt muziek, die valt onder het
hoofdje pop met een hoog IQ. On
der die naam vallen ook Supersister,
Focus en Solution. Naast intelligente
pop maken deze groepen ook kwali
teitspop. Hoewel Alquin hier en daar
al wordt versleten voor smakeloze
imitators, blijkt wel uit de eerste
elpee 'Marks' dat componist Ferdi
nand Bakker een aantal frisse idee-
en op popmuziekgebied lanceert. En
ondanks het feit dat er in verschil
lende nummers gedeelten te horen
zijn, die opvallende overeenkomst
vertonen met de drie groten van de
IQ-pop, heeft 'Marks' zoveel eigen
kenmerken dat zonder meer gespro
ken kan worden van een nieuwe
aanwinst met een eigen gezicht.
'Marks' opent met het nummer
'Oriental journey', dat van opbouw
De Britse groep King Crimson
verzorgt zaterdag 31 maart een
nachtconcert in het Amsterdamse
Concertgebouw. In het voorprogram
ma treedt de Engelse zangeres Claire
Hamill op. King Crimson geniet
al vier jaar een grote faam in de
popwereld door hun opwindende, op
klassieke leest geschoeide rockmu
ziek. Ondanks de wisselende bezet
ting vorig jaar stapte drummer
Bill Bruford over van Yes naar
King Crimson produceert de for
matie een hecht geluid. De organisa
tie van het nachtconcert, dat begint
om 00-30 uur, is in handen van het
organisatiebureau Paul Acket.
NICO STEENBERGEN
Disk jockey Nico Steenbergen
van Radio Noordzee Internationaal
heeft een eigen stijl van platen-
presentatie opgebouwd. Hij verzorgt
iedere maandagavond tussen half
acht en acht uur een programma,
waarin oude successen worden ge
draaid. Wie een verzoeknummer
heeft mag een briefje schrijven naar
Nico, maar of dat. verzoek wordt
ingewilligd is een groot vraagteken-
Zo kreeg een briefschrijver vorige
week maandag te horen: ,Je hebt
wel een andere plaat aangevraagd,
maar ik draai wat ik goed vind en
niet wat jij wilt als je toevallig eens
een plaatje aanvraagt". Nico moet
maar meedoen aan de Noordzee-quiz
'Prijsbewust'. Misschien wint ie wel
een pick-up: dan kan hij de hele dag
platen voor zichzelf draaien.
zeer fraai is. De groep gaat zeer
speels om met wendingen sn het
ritme en de melodie, wat het luiste
ren tot een boeiende en aangename
bezigheid maakt. "The least you
could do is send me some flowers'
(morgen zie ik je weer) sluit mooi
aan bij de eerste song. al proeven
we hier vooral in het begin het
ijle geluid en de saxpartij toch
een duidelijke overeenkomst met
Solution. 'Soft royce' en 'Mr. Bar-
hum jr's magnificent and fabulous
city' 'de titels zijn soms vreselijk)
tonen het duidelijkst, meer nog dan
de andere nummers, dat de jazz de
Alquin-jongens duidelijk kan beko
ren. De stuwende Osibisa-achtige rit
miek en sound worden gevolgd door
opzwepend en tot vrolijke danspas
jes aanzettend vioolspel-
Kant twee begint wat vlakjes met 'I
wish I could' en al Is het intro dan
net iets te langdradig, daarna ont
wikkelt het nummer zich tot een
keurig uitgebalanceerd produkt en
wordt bijzonder goed toegewerkt
naar een climax, zodat ook hier
weer sprake is van klasse. Aan het
slot van 'I wish I could' laat Bakker
horen dat hij vaardigheid bezit op
de synthesizer. Voor het eerst horen
we een Nederlandse groep op een
Emerson-wijze dit instrument functi
oneel gebruiken. Na de opjagende
tonen van de synthesizer volgt het
rustpunt: You always can change'.
Het slot van de elpee, 'Catherine's
wig", is wellicht het fraaiste gedeelte
van "Marks'. Het vioolspel, de gevoe
lige fluit, de piano's en de drum-
partij doen wat folkloristisch aan:
een geweldige afsluiting van een
minstens even geweldige langspeler.
SMAKELOZE IMITATIE
Een smakeloze imitatie van alles
wat in Nederland op kwaliteitspop-
gebied is gepresteerd is terug te
vinden op de elpee 'Orion' van de
formatie PANTHEON'. Na de single
op het Vertigo-label (gunstig voor
de promotie in het buitenland, rie
pen de platenmaatschappijen) was
ie plagiaat al duidelijk. Kant a en
b van die single staan ook op de
elpee- "Daybreak' is een duidelijk
Supersister-nummer, met de kenmer
kende fluit, het orgel en de korte
tikjes van de drummer- Daarheen
horen we dan gitaarspel a la Jan
Akkerman. 'Anaïs' is natuurlijk hele
maal te gek om los te lopen. Wie
zou vertellen dat hier een wegge
gooide tape van Focus is geperst
zou onmiddehjk geloofd worden- De
gitaarpartij is duidelijk gejat van
het eerste gedeelte van het Focus-
werk "Eruption'. Het achterkant vul
lende werk 'Orion' is qua opbouw en
hier en daar uitwerking geënt op
"Eruption' van de elpee Focus II.
Het klasseverschil is trouwens onbe
schrijfelijk.
AMSTERDAM „Tegenwoordig
hebben acteur» geen tijd meer «in
hun vak goed te leren. In dit werk
komt talent wellawaar op de eerste
plaat», maar daar kun Je niet op
drijven, de tweede zeer belangrijke
plaat» Is voor ervaring en nog een»
ervaring", aldus oude rot in het
Amerikaanse fllmvak. de 64-Jarige
James Stewart.
De TROS haalde hem vanuit Lon
den (waar hij de doop van zijn
eerste kleinkind bijwoonde) naar
ons land om een televisieprogram
ma met hem op te nemen. De TROS
gaat vanaf 9 Juni tot eind september
elke drie weken een film van Ste
wart uitzenden, totaal negen stuks
Een aantal westems-oude-s'ijl zoal-.
„Band of the river" uit 1952 me".
Rock Hudson en .JDestry rides
again" uit "39 met Mariene Dietrich,
de circusfilm „The greatest show on
earth" uit '51 met Charlton Heston
en „Flyght of the Phoenix" ulti 1966.
Over een Hltchcock-film met Ste
wart (zoals bijvoorbeeld ..Rear win
dow") zijn nog onderhandelingen
gaande.
Aan James Stewart, met zijn eer
lijke blauwe ogen en zijn nu zilver
grijze haardos zijn de jaren met
ongemerkt voorbij gegaan. Hij is
een beetje trillerig, hoort niet al te
besti meer en praat af en toe haast
onverstaanbaar zacht. Hij ls erg blij
eindelijk met Nederland kennis te
maken. „We hadden er al zoveel van
gehoord, van vrienden. Ik heb van
daag een rondvaart gemaakt en
morgen gaan we naar het Rijksmu
seum en Artis, heel fantastisch alle
maal".
Stewart heeft zijn vrouw Gloria,
met wie hij binnenkort 25 jaar ge
trouwd is (hij huwde pas toen hij
41 jaar was) meegebracht. Waarom
hij niet, zoals zoveel acteurs, al een
paar keer getrouwd is geweest?
.Ach, ik heb er eigenlijk nooit aan
gedacht Misschien komt dat wel
omdat ik pas laat aan mijn huwelijk
ben begonnen"- Ook in een ander
opzicht verschilt Stewart van veel
van zijn collega's: hij heef", geen
hekel aan de belangstelling voor zijn
privëleven. „Dat is nou eenmaal een
deel van je werk, het hoort erbij,
dat weet je van tevoren- Mijn fans
hebben er recht op, mij op straat
aan te houden en te vragen om een
handtekening".
James Stewart heeft meer dan ~'i
films gemaakt, enkele van de ac
teurs en actrice» waarmee hij het
liefst heeft gespeeld zijn .Mariene
Dietrich, Kim Novak. Henry Fonda
en Peter Finch. John Wayne en
Hitchcock zijn goede vrienden van
hem. Hij wil geen voorkeur uitspre
ken over zijn films, maar „It's s
wonderful life" onder regie van
Frank Capra met wie hij drie
films maakte vond hij het leukste
om te doen.
„Ik maak tegenwoordig veel tele
visiefilms, er is er onlangs weer een
gereed gekomen en ook werk ik
mee aan een televisieserie: „The
Smith family". Verder word ik veel
gevraagd voor shows: de David
Frost- en Dean Martinshow onder
meer. Ik heb er altijd spijt var.
gehad niet meer op het toneel te
hebben gestaan. Daar leer je zo
enorm veel van. Dat geldt voor
iedereen". (Twee jaar geleden speel
de Stewart nog een toneelrol in
„Harvey" waarvan hij in 1950 de
filmversie deed) „Het is erg jammer
dat de jonge garde zo weinig tijd
JAMES STEWART
heeft om het vak grondig onder de
knie te krijgen, vroeger duurde het
langer voordat je een ster werd.
zodat Je de gelegenheid had veel
ervaring op te doen".
„Nu worden er veel films gemaakt
met onbekenden in de hoofdrollen
en hoewel het velen niet aan talent
ontbreekt, hebben ze na zo'n eer-te
succes gewoon te we:r.ig om op
terug te vallen. Televisiefilms, maar
ook bioscoopfilms, worden boven
dien ln een enorm hoog tempo ge
maakt, al worden er nu veel minder
bioscoopfilms dan vroeger geprodu
ceerd. Veertig jaar geleden gingen in
Amerika 90 miljoen mensen één
keer per week naar de film. nu nog
maar 18 miljoen. Volgens mij komt
dat deels omdat het publiek kriti
scher is geworden, deels door de
tv". James Stewart - met ne*. grijs
pak, donker behaarde polsen en erg
mooie handen. Italiaanse „punters"
met leren strikje erop aan de voeten
kreeg in 1940 een Academy
Award voor .Philadelphia-story" met
Katheryn Hepburn en Gary Grant
en in 1962 de gouden bc-er in Berlijn
voor de film „Mr. Hobbs takes a
vacation". Voor .Anatomy of a mur
der" de Volpi-beker op het festival
in Venetië in '59. Stewart maakte
zijn filmdebuut in 1935 in „The mur-
aerman" met Spencer Tracy.
Liefhebberijen heeft Stewart niet
weinig: reizen (safari in Afrika),
golfen, fotograferen, een oogje op
zijn kinderen houden, accordeon spe
len en vliegen. Tot voor kort was
hij reser.'epiioot reserve-generaal
van de Amerikaanse luchtmacht,
maar ook privé heeft hij altijd graag
en veel gevlogen.
Dus heeft hij genoeg te doen als hij
zich wil terugtrekken uit de film?
.Meer dan genoeg, maar Ik wil hele
maal niet ophouden met werken,
daarvoor houd ik teveel van mun
vak.
IN DE JAREN 69-71 heeft Ewald Vanvugt
in India gereisd. Hij heeft daar heel inten
sief rondgekeken en blijkbaar bovenal geno
ten van de prachtige natuur. Hoewel Van
vugt een wat moeizaam, soms zelfs vrij on
duidelijk Nederlands schrijft, zijn deze ly
rische, beeldende natuurbeschrijvingen mo
gelijk de beste stukken uit 'Kus van lust,
zaad van liefde', zijn nieuwste boek, dat hij
roman over India' noemt.
Nu kun je net zo lyrisch en net zo fraai evo
cerend schrijven over de schoonheden in
een Hollandse poldersloot als over die in
een lotosvijver in de morgenstond in India,
maar laat een Hollands deerntje overbuigen
naar een plomp, en hoogstens een Hollandse
boerenjongen wordt ontroerd, terwijl een
Indiaas meisje dat een hybiskus plukt voor
ons veel eerder de allures van een sprookjes
prinses uit de 1001 nacht aanneemt.
Met een boek is het al net zo: vele hedendaags!
Nederlandse schrijvers schrijven beter en peilen
dieper dan Ewald Vanvugt. maar de huisbakken
Hollandshuis slaat er af en we stouwen stapels
van die lectuur op de planken zonder dat er ook
maar iets van in de herinnering beklijft.Vanvugt
slaat zijn vleugels uit. schrijft, echt niet zo diep
gaand, over verre streken, over andere zeden en
gewoonten, en is daardoor, zonder direct beter te
zijn, op menige bladzij veel leesbaarder en interes
santer. En bovendien blijft er wel iets in je
herinnering hangen: een boeiend beeld, een teke
nend, voor ons zeldzaam voorval.
Hij heeft van allerlei dingen in zijn boek verwerkt
waardoor het nog al een heterogeen geschrift ge
worden is. Het heeft het meeste van een reisver
slag; zo zijn er allerlei nuchtere feiten, cijfers,
commentaren in opgenomen die niets met het
liefdesverhaal, het sprookje, te maken hebben, en
die eerder wonderlijk aandoen, alsof ze uit een
journalistiek artikel zijn blijven staan. Dan weer
verwerkt hij in gesprekken een soort instructieve
tractaatjes, ook meer tot lering van de lezer dan
tér versterking van zijn verhaal.' En dat is het
liefdesverhaal van een Prins en een Prinses, een
romance tussen Oost en West, die wonderlijk mooi
had kunnen worden wanneer Vanvugt wat meer
zelFoeheersing had opgebracht en bijvoorbeeld de
Prins en de Prinses nooit in een echt contact met
elkaar had gebracht. Lang heeft hij dat inderdaad
vermeden en aldoor heb ik gehoopt dat dit niet
gebeuren zou, dat ze elkaar niet zouden vinden',
dat ze elkaar enkel zouden zien eventueel begeren,
zonder elkaar echt te ontmoeten met alle gevolgen
van dien. Maar Vanvugt heeft ze op den duur heel
innig lijfelijk verenigd, en weet dan eigenlijk ook
niet meer zo best wat hij er mee aan moet.
Dus laat hij zijn verhaal maar alleronbevreöigends'
ophouden.
Naar aloud, beproefd en niet gek gebruik zijn de
hoofdstukken om en om aan leven en streven van
de Prins en de Prinses gewijd.
De prins is Gopal, een straatarme boerenjongen uii
de brahminkaste, die zijn geboortedorpje verlaten
heeft en naar Patna, in Bihan is getrokken. Hij is
25 jaar en al lang gehuwd met een door zijn
familie uitgezocht vrouwtje dat hem volkomen
onverschillig laat. Wanneer blijkt dat hij aan lepra
lijdt, wordt hij door zijn vader verstoten en begint
hij een zwervend leven zoals duizenden en duizen
den bezitlozen in India dat leiden, melaats of niet
Hij draagt uiterlijk al de tekenen: een paar kootjes
van vingers en tenen werden afgezet, de randen v?~
zijn oren zijn gehavend en zijn neusbeentje is stuk
Maar nog steeds is hij een mooie kerel. In een
primitieve opwelling werpt hij zijn medicijnen weg,
waardoor zijn ziekte, verder voortwoekert en later
weer ingegegrepen moet worden. Hij maakt de
pelgrimstocht naar de vier uithoeken van India en
begint later, onder invloed van een goeroe, weer
sulp'nonetabietten in te nemen, die maken dat zijn
lepra, die toch al niet van een besmettelijke soort
is, tot stilstand komt en geneest. Naarmate hij
meer en meer afstand doet van zijn lichaam, rijpt
zijn geest.
De prinses is een meisje uit New-York, Jane, die
men het beste als een hipster zou kunner
omschrijven. Ze heeft in New-York op een kantooi
gewerkt en ze is toen haar ouders' huwelijk stuk
ging om een volkomen duistere reden met vakantie
naar Europa gezonden- Zij bereikt India in het
gezelschap van twee schatrijke Engelse jongens in
een zilverkleurige landrover. Rood haar. groene
ogen, mooi, en verder behangen met alle kettingen
en bonte kleren die de eenvoudigste fantasie al
oplevert. Onnodig te zeggen dat het drietal
constant zo stoned is als apen, want hennep groeit
nu eemnaal manshoog langs de weg in India (net
als in Zeeland overigens, als je dat wil) en als ze
daaraan niet genoeg hebben, is er nog een voorraad
LSD en dergelijken. Gemakshalve, als in een
Courths-Mahlertje, is ieder óf zo rijk dat hij nooit
iets hoeft te doen, of juist zo arm dat hij toch al
naast de afvalhoop ligt en ook niets meer hoeft te
doen. Maar op den duur vond Vanvugt het toch wel
nodig aan Jane een bron van inkomsten te ver
schaffen, want ze Liet de Engelse jongens schieten
Wat denkt u? Precies, ze heeft een broer in New
York, die dol is op hasj, en in New-York groeit er
nu eenmaal alleen gras met één s tussen de
straatstenen. Dus wat doet Jane? Ze wentelt zich
net zo lang door de hasjvelden tot ze de kleverige
troep in ballen ran zich af kan schrapen, stopt die
in opgezette vossen of in de standaard van sche
merlampen en stuurt die naar New-York, waarna
de dollars "bij duizendtallen naar haar toerollen.
Waarna ze de straat op gaat en Lady Bountiful
speelt, elke bedelaar krijgt een biljetje. Zo trekt
zij door India, steeds sterker in de ban van het
Oosten. Ze houdt nog net het benul om haar pas
niet in het riool te gooien-
Tweemaal ontmoet ze Gopal, maar geen van beide
-eren komt het tot een contact tussen hen. De
derde keer wel. Ze zijn dan allebei, de Indiaanse
pelgrim en de Amerikaanse hipster al vele jaren
zwervende, vervreemd van hun maatschappij en
rijp om elkaar te vinden. Die ontmoeting vindt
plaats in Dwarika aan de Arabische Zee. Misschien
is het het beste een bladzij te citeren, die toont
tevens enkele goede en minder goede kanten van
V'anvugts verteltrant:
.Kort na zonsondergang liep hij (Gopal) hoog op
zijn verminkte maar genezen tenen over het strand
zls een hofdanser met een uitgelaten school kinde
ren in zijn binnenste. Gehurkt bij de Arabiess Zee
sprenkelde hij een handje water over zijn hoofd. Ook
de oceaan bedankte hij voor haar bestaan. Vlakbij
hoorde hij plotseling schril gepiep als van eer. vogei
in gevaar. Een paar passen verder was uit de
golven een rieten mandje aangespoeld, overdekt
met een doek, waaronder het snelle vogeigepiep
klonk. Gehurkt bij het drijvende voorwerp een
vierkanten rieten wan zoals Indiase huisvrouwen
gebruiken om granen schoon te maken, in de wind
kaf van koren scheidend keek de Prins nieuws
gierig onder de doek. Het fijn gevlochten mandje
lag vol met geschenkjes: kam bananen, bundeltje
wierookstaafjes, tros plastic armbandjes, kokos
noot, munten, pakje intens rood pigment, en met de
pootjes vastgebonden een schriel piepend haantje.
De rijkdom van een arm mens, gul gedeeld met de
elementen.
Verrast en blij als een kind met deze pelgrimsgift
aan de zee, zorgvuldig op de golven gezet en droog
weer aangespoeld, keek Gopal rond naar andere
mensen. De vreugde van deze gave is met het delen
le verdubbelen. Dieper langs de duinen zat op het
verlaten strand een vage gestalte. Met de mand in
zijn handen wandelde hij recht naar die ander:
..Kijk! Wat de zee ons schenkt'" De ander bleef
kalm zitten terwijl de onbekende dichterbij kwam.
Toen Gopal zat. gleed zijn blik 'over een ontspannen
bruin gezicht, rustig stralende ogen. zacht glimla
chende lippen, lange rode haren- Behoedzaam
vouwde hij de doek open en toonde het godenge
schenk. Jane was in India gewend elke vreemde als
familie te ontmoeten. Langzaam en speels namen
zij de offergaven in hun handen, bekeken de
vruchten, armbandjes en pigment, aaiden het haan
tje. en legden alles zorgvuldig terug op zijn plaats-
„Ja. Prachtig!" Jane sprak Hindi met een diepe
warme stem. Maar die kip?" Uit de plooien van
haar deken kwam een blanke hand met een fluwe
len buidel waaruit ze. rinkelend met munten en
sleutels, een zilveren zakmesje haalde dat ze open
knipte, Met één krachtige beweging sneed de Prinses
het koordje tussen de hanepoten door. Koesterend
streelde ze de vochtige verenrillend verhief de
huisvogel zich op zwakke pootjes om snel van het
wijde strand onder haar beschuttende deken te
scharrelen." (pp. 182/183)
Hun contact is intens, maar het duurt niet lang.
Jane keert terug naar Amerika 'om moeder te
worden' en Gopal gaat op pad naar het vierde en
laatste oord van zijn pelgrimagie, ergens in de Hi
malaya's.
Dit verhaal had Ewald Vanvugt nodig om India te
evoceren in al haar schoonheid en ellende, in haar
wijsheid en dwaasheid. Hij beschrijft de uitbundige
natuur, de bouwwerken van schier onaardse pracht,
de onvoorstelbare rijkdom, en hij beeldt de gruwe
lijke armoede uit in ae krottenwijken, het leven
'.-an mensen die zich 's nachts onder een vies vod te
slapen leggen op straat. Hij geeft filosofische
gesprekken weer, wijze parabels, en toont ook hoe
een melaatste, in dit. geval Gopal zelf, genadeloos
wordt neergeknuppeld en met gebroken ledematen
voor dood blijft liggen omdat, hij het gewaagd heeft
het op te nemen voor een misbruikt jochie tut een
eethuis, een kind dat uit zijn eigen streek kwam.
Nu eens stuwt hij onze neus vol verrukkelijke
kruidengeur. dan weer dwingt hij ons de stank van
verrottende lichaamsdelen in te ademen- Een feest
wordt even kleurrijk beschreven als een lijkver
branding (voortreffelijk, die pagina 69). Soms is er
een mengeling van humor en ernst, zoals in deze
scène: (Jane heeft aan het strand een dikke Indiër
van een jaar of dertig ontmoet, en vermoedt dat
hij een praatje wil maken j: „Hij vertelde: „Vier
dagen gegleden overleed mijn vader. Ik kwam naar
Ftameshwaram om zijn as in de zee uit re strooien.
Volgens mijn vaders goeroe is dit de juiste plaats,
en hij gaf me de astrologies berekende precieze
datum en tijd om dat te doen. Mijn horloge is niet
waterproef wil je ine. ais ik de zee in waad.
vanaf het strand precies op tijd het sein geven?".
De man stond op. greep uit een tas aan een
boomtak een koperen pot en gaf haar zijn horloge.
„Over vier minuten om zeven voor twee is de
juiste tijd", zei hij zakelijk en deed zijn bril in de
tas- Samen liepen zij naar de zee er. de brahmin-
zoon waadde een paar honderd meter tot zijn
middel in het water de baai in. Vanaf de kanten
'.iepen dorpsjongens die de man met het koperen
potje de zee zagen ingaan ook snel het water in.
klaar om meteen als de pot was weggeworpen het
glinsterend voorwerp achterna te duiken om
later de koperen urn aan ae andere nabestaanden
te verkopen. Zwemmen en spelend hielden zij zich
op een afstandje.
De man keek vanuit de zee naar de vrouw in de
witte sari op het strand, die rustig nee knikte. De
zoon stond afwachtend, zijn vaders as boven zijn
hoofd geheven. Toen Jane met gespitste wijsvinger
in de hemel wees. dook de man met de urn onder
water en kwam met lege handen weer boven. De
drie dorpsjongens zwommen snel dichterbij. Noch
de brahmin noch de Prinses schonk hun aandacht"
(p. 159)
Zo geeft Ewald Vanvugt ons af en toe tafereeltjes
te zien die zich in Je geheugen griffen. En op de
beste momenten laat hij ons heel duidelijk zien dat
men op een totaal andere wijze kan leven, goed en
zinvol leven, dan wij dat hier Ln het Westen gewend
zijn. Het omslag waar dit boek Ln gestoken is, van
Philip Renard, is zo ongelooflijk, afschuwelijk, dat
het enkel nog overtroffen wordt door een paar
andere omslagen van zijn hand in dezelfde serie.
Ewald Vanvugt: Kus v
Lust,
a liefde. De Beiige B.'J.