PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
OMROEPBIJDRAGE VRIJWEL
ZEKER OP F. 108
Hoogovens: via
'informateur'
weer praten
Zuivering afvalwater tot drinkwater
is in de toekomst mogelijk en nodig
CHU WIL NIET MEER PRATEN
Ondanks amendementen progressieyen, VVD en DS'70
CO-OP NEDERLAND PRAAT OVER
OVERNAME, ZEKER 700 ONTSLAGEN
Vandaag
in de
krent...
Journalist Courant
krijgt uitstel
216e jaargang no. 70
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE. BRESKENSE COURANT EN VRIJE 8TEMMEN
VHjdag 23 maart 1973
Groeistuip
Pagina 2
I. 4457. Zlarlkit», r.
27.35 p.' kwailMl
(b.g... r»l- 2079/3162. »tf.
p.r 7.50. I
m» mui* t 0.21.
i. f*<. 01»0. m' 0>ts) op-.-v.-1. i<
4 H C«« 332300, 0rprrl«UI
TELEURGESTELDE REACTIES ANDRIESSEN EN AANTJES
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De CHU wil niet praten met formateur Burger over de vorming van een kabinet-Den
Uyl. Dit ondanks een uitnodiging van de formateur aan CHU-leider Tilanus. De fractieleiders van
KVP en ARP hebben naar aanleiding van deze beslissing van de CHU-fractie Burger gevraagd het
gesprek dat voor vanochtend tien uur was gepland, voorlopig niet te laten doorgaan.
ANDRIESSEN
De CHU-fractie is boos op Burgerl
omdat dir/e donderdagmorgen in
een brief aan CHU-fractieleider Ti
lanus heeft geschreven niets te zien
in een gesprek met de CHU. Deson
danks vroeg hij de CH-fractieleider
bij het gesprek van Andriessen en
Aantjes met de formateur aanwe
zig te zijn. Zijn argument om Tila
nus toch uit te nodigen luidde:
.Andriessen en Aantjes hebben nu
eenmaal gezegd dat uw aanwezig
heid voor hen essentieel is".
Tilanus verklaarde donderdagavond
na enkele langdurige vergaderingen
van zijn fractie met het partij be-
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Hoewel het debat over de Wijziging van de Wet op de Omroepbijdrage nog lang niet
!s afgerond volgende week komt de minister van crm pas aan bod staat het nu reeds vrijwel
vast dat het regeringsvoorstel om de luister- en kijkgelden tot 108 te verhogen op een kamer
meerderheid zal kunnen rekenen..
De christen-democraten maakten donderdag duidelijk de 108 te kunnen accepteren; bovendien is
het zeer waarschijnlijk dat de progressieve drie, zij het noodgedwongen, zich bij de confessionelen
rullen aansluiten. Zelfs de liberalen zouden in het uiterste geval het voorstel van minister Engels
willen steunen.
De vreemde politieke situatie doet
rich voor dat het voorstel van de
minister bijna zeker gesteund zal wor
den. hoewel op de confessionelen
n3 bijna alle fracties voorstellen
hebben gedaan voor een minder forse
verhoging.
PvdA, PPR en D'66 bijvoorbeeld zijn
voorstander van een verhoging tot
f99,-. Zij dienden daartoe een amende
ment in, waarin wordt voorgesteld de
Wereldomroep uit de algemene midde
len (dus niet meer ten laste van de
„omroeppot") te bekostigen.
VOORSTEL AAN INDUSTRIEBONDEN
(Van onze redactie economie)
DRIEBERGEN Hoogovens wil via een 'informateur' het cao-
overleg hervatten. De raad van bestuur heeft dit in een brief aan
de drie industriebonden en de unie BLHP (beambten) laten weten.
Gezegd wordt, dat het in een impasse
geraakte cao-overleg via directe weg
niet is te doorbreken. „Wij stellen u
daarom vooro m met u, als vertegen
woordiger van een van de belangrijk
ste bij het cao-overleg betrokken bon
den. na te gaan of er een procedure
kan worden gevonden die kan leiden
tot hervatting van de cao-onderhande
lingen", aldus de raad van bestuur in
rijn brief aan de heer J. de Jong,
bondssecretaris van de Industriebond
NW.
De informateur zou de verschillende
standpunten nader kunnen analyseren
en hij kan zonodig voorstellen doen,
waarop de onderhandelingen, eventueel
onder zijn leiding, kunnen worden her
vat.
Ook de positie van de vereniging hoger
Hoogovenspersoneel bij de komende
onderhandelingen moet onderwerp
van bespreking zijn, aldus de raad van
bestuur van Hoogovens.
De heer H. Bode van de Industriebond
NKV verklaarde, dat de bonden zich
op korte termijn over de brief van
Hoogovens zullen beraden. „We heb
ben steeds gezegd dat een verzoek om
het overleg te hervatten niet door ons
zou worden afgewezen", aldus de heer
Bode. We zullen een eventueel resul
taat eerst ter beoordeling aan onze le
den voorleggen.
Recori
De acties van de industriehonden in de
metaal- en textielindustrie hebben
donderdag een nieuw record bereikt.
Het aantal bedrijven waar stakingen
werden voortgezet of uitgeroepen, was
weliswaar iets minder dan woensdag
'11 inplaats van 44), maar het aantal
bij deze acties betrokken werknemers
was met 41.770 ruim 3000 hoger dan
woensdag.
Het grootste stakingsobject van de
Industriebonden was de RDM in Rot
terdam (6000 werknemers).
Schepen
De Belgische metaalbonden hebben
Nieuws uit Zeeland op
pag. 2,4, 5, 7 en 9
Binnen- en buitenlands
nieuws op pag. 3 en 11
Sport op pag. 13
Radio en televisie op pag. 15
Financieel nieuws op pag. 17
hun leden In Antwerpen opdracht ge
geven geen reparatiewerk te verrich
ten aan twee grote tankers, die nu nog
bij ND SM in Amsterdam liggen, maar
In verband met de daar uitgeroepen
staking, volgens de drie industriebon
den naar Antwerpen zouden worden
versleept. Het gaat om 'Gulf-Zwedcn'
en 'Gulf-Finn'.
De regionale actieleiding van de drie
industriebonden in Amsterdam liet de
centrale actieleiding in Driebergen
donderdag weten dat de kans bestaat
dat beide tankers naar Antwerpen ver
trekken om uitstel van reparatiewerk
te voorkomen. De centrale actielciling
nam onmiddellijk contact op met de
Belgische vakbeweging, die gunstig
reageerde op het verzoek, beide sche
pen besmet te verklaren. Inmiddels
werden in Nederland zelf initiatieven
genomen om het uitvaren van de sche
pen te verhinderen. Daarvoor werd
een beroep gedaan op de federatie van
werknemers in de zeevaart en de drie
vervoersbonden
Ook de liberalen willen eigenlijk
een „verlaging van de verhoging", na
melijk tot f95,-. Maar de VVD komt
tot deze verlaging op grond van heel
andere argumenten dan de socialisten
en hun politieke vrienden. Dr- KI. van
Dijk es. willen namelijk wél de We
reldomroep uit de omroepbijdragen
financieren, maar de „omroeppot"
niet meer belasten met de bedragen,
die beschikbaar komen voor het Be
drijfsfonds voor de Pers. Belangrijker
echter nog Is dat zij een geheel ander
Investeringssysteem voor de omroep
voorstaan. Tot nu toe komen de in
vesteringen uit de omroepkas; de
VVD wil dat de omroep leningen
aangaat op de vrije kapitaal
markt.
Tenslotte is er dan nog het voorstel
van DS'70 dat de omroepbijdrage
eveneens tot „slechts" f95,- wil op
trekken, maar op grond van wéér
andere motieven dan die van de socia
listen en liberalen. De democraten
zijn het wel eens met de WD dat de
Wereldomroep niet „zomaar" op de
algemene middelen mag drukken,
maar zijn het volledig met de libera
len oneens dat de omroep inflaWebe-
vorderende leningen zou mogen doen.
DS'70 is namelijk van oordeel dat de
gehele omroep gewoon moet bezuini
gen („Iedereen moet bezuinigen in
deze tijd, waarom de omroep niet?").
Deze bezuinigingen zouden kunnen lei
den tot een kijkgeld van f 95,-.
Voor geen der genoemde voorstel
len van PvdA, WD en DS'70 lijkt
echter een meerderheid te vinden.
Want hoewel KVP en .ARP er wel
voor voelen de Wereldomroep niet
meer ten laste te laten komen van de
„omroeppot", waardoor in principe
verlaging van de voorgestelde f 108,-
mogelijk is, zullen zij het amende
ment van de linkse drie niet steunen,
omdat zij menen dat de beschikbaar
komende financiën voor de omroep
bestemd moeten worden.
Deze omroep kampt op het ogen
blik met een verlies van rond 90
miljoen gulden, veroorzaakt door de
vertraging in de inning van de ver
hoogde omroepgelaen (50 miljoen) en
de stijging van de lonen van het
omroeppersoneel (40 miljoen). Drs. J.
J. Voogd (pvda) deelde desgevraagd
mee met de confessionelen te zullen
meestemmen als zijn amendement
wordt verworpen en in ieder geval
niet de verlagingsvoorstellen van WD
en DS'70 te zullen steunen.
Ook beide moties van de
Zie slot pagina 3 kolom 2)
stuur en de Eerste-Kamerfractle1
van de CHU dat Burgers brief geen
enkel uitzicht biedt. Tilanus wil
alleen praten als Burger zwart op;
wit wil garanderen dat de confessi
onelen inspraak krijgen in pro]
grammasamens telling en zetelver
deling van een kabinet.
In zijn schriftelijke reactie aan Bur
ger herinnert Tilanus de formateur
eraan dat de formatie-opdracht of
ficieel luidt: de vorming van een
kabinet dat geacht mag worden in
voldoende mate steun te ondervin
den van de volksvertegenwoordi
ger. De CH-leider kondigt in zijn
brief al aan dat de CHU die steun
beslist niet meer zal geven.
'Verstandiger'
van de samenwerking. Daarom li
deze beslissing van dr CHU wd
een bijzonder negatief standpunt".
ARP-fractlelrlder Aantjes liet rich
donderdagavond In dezelfde be
woordingen uit-
Dg fracties van ARP en KVP zullen
vanochtend verder vergaderen over
de vraag wat er nu te doen staat-
Later op de dag zal men dan
Burger van het definitieve stand
punt op de hoogte stellen. Andries
sen verwachtte donderdag echter
niet dat in de loop vanvandaag nog
een gesprek zou kunnen volgen alt
de fracties van KVP en ARP daar»
toe eventueel zouden besluiten- In
kringen van KVP en ARP werd
donderdagavond laat de verwach
ting uitgesproken dat de voorstan
ders van een kabinet-Den Uyl het
wel zullen winnen en dat KVP en
ARP de CHU verder alleen zullen
laten.
ARP-fractieleider Aantjes zei donder
dagavond dat hij de reactie van
Tilanus op Burgers brief alleszins
begrijpelijk vindt. Hij betreurde
het dat de situatie nu zo is komen
te liggen. KVP-leider Andriessen:
„Ik heb samen met Aantjes gepro
beerd de CHU weer bij de forma
tie te betrekken. Het spijt me dus
erg dat dat nu niet is gelukt. Het]
was overigens wel duidelijk, dat op|
Burgers brief aan de CHU, die ikj
niet verstandig vind. een pittig ant-,
woord moest komen, maar het had,
van de zijde van de CHU toch nog;
wel wat verstandiger gekund".
CH-leider Tilanus verklaarde donder-1
dagavond na afloop van zijn laat
st fractievergadering niet bang te
zijn dat de politieke samenwerking!
tussen KVP. ARP en CHU nu in
het gedrang komt- Er rijn te vee'.:
punten van overeenkomst en op
regionaal niveau wordt al tè veel,
samengewerkt om het samengaan-
van de drie partijen op een detail
te laten afspringen, meende hij.
Het verschil van standpunt tussen
KVP en ARP enerzijds en CHU f
anderzijds noemde hij slechts een!
verschil van taxatie van de politie-1
ke situatie.
Samenwerking
KVP-leider Andriessen was echter,
van mening dat deze beslissing van
de CHU nadelig kan werken op de
christen-democratische samenwer
king. „Van de komende dagen zal
wat dit betreft veel afhangen. Ik!
verwacht in ieder geval een spoe
dig gesprek tussen de drie partijbe-
sturen. De politieke activiteit in het
parlement is meestal de drijfve»
LENTEWEER
(Van onze weerkundige medewer
ker
PATERS WOLDE Met een
kleine slag om de arm verwach
ten wij ook tijden* het weekein
de fraai lenteweer In Brabant
werd donderdagmiddag 15 graden
bereikt. Tot In Midden-Frankrijk
steeg het kwik tot 20 graden. In
de middag is nog een kleine stij
ging van de temperatuur moge
lijk. al blijven de nachten met
nachtvorst in het binnenland vrij
koud.
Eer. hogedrukgebied strekt zich
uit van Engeland tot de Balkan,
maar tegen het weekeinde komen
wij wel aan de rand ervan te
liggen. Voorlopig blijft de stro
ming overwegend zuidelijk en dat
betekent- zachte lucht met
zon.
De kleine slag om de arm Is
noodzakelijk voor de kustgebie
den. Bij een kleine winddraaiing
naar zuidwest kan daar gemakke
lijk kille zeelucht met hier en
daar een mistbank binnendrijven.
Dit doet zich vooral In het voor-
Jaar nogal eens voor en geeft
soms een winterjas verschil met
het zonnige weer ln het binnen
land. De kans op zon en fraai
lenteweer is wel groot, maar
langs de kust wat kwetsbaarder,
dus een kleinere kans.
NEW YORK Gigantische
stoomwolken rezen ten hemel,
toen in het centrum van New
York in de buurt van het Stug-
vesantgebouw een stoomleiding
met een doorsnede van ong. 60
cm- brak- Diverse geparkeerde
auto's werden beschadigd en in
de straat ontstond een groot gat
Niemand werd gewond.
DEN HAAG De Griekse politie
heeft de Nederlandse Journalist Ab
Courant (44) officieel meegedeeld dat
hij uit het land zal worden gewezen.
Dank zij de bemiddeling van de Ne
derlandse Journalisten Vereniging en
de Nederlandse ambassade in Athene
heeft hij twee dagen uitstel gekregen
om zich onder medische behandeling
te kunnen stellen.
ONDERNEMINGEN IN ZEER HACHELIJKE POSITIE
UTRECHT Co-op Nederland
en Co-op UA zoeken een koper
om het in ernstige financiële en
structurele moeilijkheden verke
rende bedrijf voor een debacle te
behoeden. Dit werd donderdag in
Utrecht meegedeeld op een in al
lerijl belegde persconferentie
naar aanleiding van de uitkom
sten van een integraal onderzoek
naar de totale positie van Co-op
Nederland en Co-op UA, dat door
het raadgevend bureau Beren-
schop in opdracht van Co-op is
uitgevoerd.
Hoe ernstig de situatie is. blijkt wel
uit het feit dat de banken reeds enige
tijd geleden om surséance ".-an beta
ling hebben verzocht. Nu blijkt dat de
Co-op met enkele potentiële kopers
onderhandelingen voert, hebben de
banken de organisatie nog wat adem
tocht gegeven.
Zelfs al zou Co-op Nederland over-; De kern van het advies van Beren
genomen worden, dan moet er toch1 schot is dat op zeer korte termijn
gerekend worden op ontslag voor 600
a 700 man. In het ergste geval
indien er geen koper beschikbaar is
zal dit ontslag voor duizenden
werknemers betekenen. Bij Co-op Ne
derland werken in totaal 6000 man.
Het grootste deel hiervan zou volgens
mr. H'. Mazzola, gedelegeerd commis
saris van Co-op Nederland, in de pro
vincie Utrecht vallen. In Utrecht zijn
OA het hoofdkantoor, de administra
tie en produktleorganen gevestigd. In
totaal werken hier ongeveer 1100
IR. P. STOTER - WATERMIJ ZEELAND - BIJ PREMIÈRE FILM DELTAWATER:
WATERVOORZIENING
VEILIG, MAAR PRIJS
ZAL VERDUBBELEN
GOES Het is mogelijk dat in
de wat verdere toekomst afval
water zal moeten worden ge
zuiverd tot drinkbaar water. Ir.
P. Stoter, directeur van de Wa
termaatschappij Zeeland wees
hierop in zijn toespraak die hij
hield ter gelegenheid van het in
première gaan van de bedrijfs
film 'Delta-water', donderdag
in Goes.
Aanvoer van water uit grote riveren
zal gezien de beperkte ruimte in ons
land steeds grotere kosten met zich
meebrengen. „Transport van water is
bovendien 'n weinig nuttige fase in het
zogenaamde kringloop-principe", be
toogde ir. Stoter. De zuiveringstech
nieken zijn thans nog niet ver genoeg
gevorderd. Het afvalwater wordt nu
veelal nog niet gezuiverd. „Aan het
gebruik ervan kleven nog bezwaren,
maar de mogelijkheden voor het her
gebruik van afvalwater moeten zeker
intensief worden bestudeerd".
„Er zal een nauwe samenwerking
moeten ontstaan tussen de afvalwater
sector en onze maatschappij". De wa-
tcrleiöingdirecteur zag een dergelijke
samenwerking ook voordelen bieden
voor aanleg van leidingen, inspectie
van de huisaansluitingen, onderzoek
naar sanitaire apparatuur, beheerkaar-
ten van leidingnetten (mede in ver
band met de in voorbereiding zijnde
wet op de leidingregistratie), wacht
en storingsdiensten, alsmede voor de
inning van de heffingen op grond van
de wet verontreiniging oppervlaktewa
ter en de rioolbelasting. Voor zo'n
samenwerking moet een geëigende or
ganisatie aanwezig zijn, meent ir. Sto
ter. „De bestuurders zouden daarvoor
moeten zorgdragen".
Directeur Stoter verzekerde zijn ge
hoor, dat zijn maatschappij voor de
eerstkomende periode de watervoor
ziening veilig kan stellen. „Dit zal
echter wel financiële offers vergen"-
De waterprijzen zullen, afgezien van
de geldontwaarding, binnen 10 tot 15
jaar ongeveer verdubbelen. Zeeland
staat hier overigens niet alleen. Op
vele plaatsen in Nederland wordt re
kening gehouden met een verdubbe
ling van het watertarief. De investe
ringen, die de komende vijf jaar no
dig zuilen zijn, resulteren in een ge
middelde investering van 45 tot 50
miljoen gulden per jaar. In een perio
de van vijf jaar zal de historische
aanschaffingswaarde thans 231,6
miljoen gulden ongeveer verdubbe
len.
Projecten
Voor de aanvulling van de watervoor
ziening op de korte en middellange
termijn rijn er voor de komende vijf
jaar de volgende projecten gepland:
de winningsmiddelen voor het
pompstation - Braakman moeten
worden uitgebreid:
Heti project tot infiltratie van wa
ter uit het Haringvliet in de dui
nen van Schouwen zal moeten
worden aangelegd:
de werken voor de aanvoer van
water uit de Biesbosch moeten
worden gerealiseerd.
Met deze projecten en een stijging
van het waterverbruik met 5 procent
per jaar zou voor ongeveer 1990 geen
verder aanvullend project gereed be
hoeven te rijn. Dat betekent, dat bij
een voorbereidingstijd van 5 jaar en
een uitvoerigsperiode van 4 jaar. rond
1980 met de studie van een nieuw
project zou moeten worden begonnen,
en bij stijging van de percentages
zelfs eerder.
Volgens ix. Stoter zijn de verdere
aanvullingsmogelijkheden:
verdere aanvoer uit de Bies
bosch;
aanvoer uit de spaarbekkens Gre
vel in gen of St-Philipsland (pas mo
gelijk na afsluiting van de Ooster-
schelde);
aanvoer uit het Albertkanaal in
België;
waterontzouting;
gebruik van afvalwater.
Produktie
In het begin van zijn inleiding ver
strekte hij cijfermateriaal over de
produktie van de waterleidingmaat
schappij in de afgelopen jaren. Tussen
1950 en 1972 steeg de produktie en ln
de inkoop van het bedrijf van Iets
meer dan 5 miljoen kubieke meter
water tot bijna 40 miljoen kubieke
meter.
Een verdubbeling van 5 tot 10 miljoen
kubieke meter vond plaats in onge-
gekozen moet worden uit de volgende
alternatieven:
liquidatie, welke mogelijkheid Be
renschot niet aanvaardbaar acht op
grond van de personele consequenties
en de redelijke commerciële posi
tie;
verkoop van delen van de onderne
ming om uit de vrijkomende gelden
de noodzakelijke sanering te financie
ren. Ook deze mogelijkheid echt Be
renschot nauwelijks aanvaardbaar in
verband met de juridische en financie
ringsstructuur:
het inbrengen van bezittingen eo
verplichtingen in een NV om de be
stuurbaarheid van de NV te herstel
len. Deze mogelijkheid kan volgens
Berenschot echter alleen positief wor
den beoordeeld indien het risicodra
gend vermogen een financiële injectie
van 20 miljoen gulden wordt toege
diend en bankgaranties worden ver
strekt.
Verreweg de beste oplossing vindt
Berenschot het samengaan van Coop
geheel of ln gedeelten, al of niet in
Joint-ventures, met een financieel
krachtige onderneming.
De vakbonden, die eveneens op de
persconferentie aanwezig waren, zijn
nogal boos over het feit dat zij pas
woensdag rijn ingelicht over de op
handen zijnde maatregelen. Zij kregen
hierdoor geen gelegenheid hun leden
te Informeren voordat de zaak open
baar werd gemaakt. De vakbonden
beschuldigen de Co-op ervan informa
ties te hebben achtergehouden, terwijl
op 15 maart de cao-onderhandelingen
plaatsvonden. Bovendien is gebleken
dat de Co-op mededelingen aan de
SER-commissie voor fusiegedragsre
gels heeft gedaan, zonder daarin de
vakbonden te bennen.
De financiële situatie van Co-op Ne
derland is de laatste jaren bepaald
niet rooskleurig te noemen. De organi
saties leden een verlies van meer dan
50 miljoen gulden. Dit jaar houdt men
rekening met een verliespost van 4 a
5 miljoen gulden. De heer Mazzola
legde er echter de nadruk op dat ae
liquiditeit van Coop het afgelopen
jaar niet is achteruitgegaan, 'volgens
hem had de centralisatie van Co-op,
die in 1972 is ingezet, ln 1969 nog rin
gehad. „nu Is het te laat", zo zal
hij.
Mocht de financiële situatie van Co
Zie slot pagina 9 kolom 5) Zie slot pagina 3 kolom 7
