PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
INDUSTRIEBONDEN
BEREID IETS TOE
TE GEVEN
„Bereikbaarheid haven voor schepen
tot 125.000 ton levenseis voor Gent"
KANSEN VOOR KABINET-DEN UYL
ZIJN GESTEGEN
'Interessant materiaal' uit
gesprek met groep werkgevers
Sowjet-Unie stelt
'diplomabelasting'
buiten werking
Vandaag
in de
krant...
ROTTERDAM
WELLICHT
'HASJ-HAVEN'
ZEVEN MIJNWERKERS DOOR WATER OPGESLOTEN
Opmerkingen
over de chaos
216e jaargang no. 69
\V.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURG8B. VLISSINGSE, GOESE. BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 22 maart '73
t. ■nm V.ltf., K. Mttrphult
0 Bur- Vllu-, Wtlllr. 56-60. 1.1. SI 44
12, Hl. «*57. Zl.rlkm, rad. Hl. 15*6. H»,
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG De drie industriebonden zijn van plan iets van
hun harde stellingen prijs te geven. Dat is de indruk die men heeft
nadat de Contactgroep Metaal werkgevers, een categorale werk-
geversgroep, bestaande uit 600 kleine bedrijven met in totaal
85.000 werknemers, en de bonden dinsdagavond met elkaar had
den gesproken. Zowel bij de industriebonden als bij de werkgevers
heeft men het gevoel dat als in deze sector tot een akkoord kan
worden gekomen, het voor de werkgeversorganisaties, die nu
nog het been stijf houden, gemakkelijker is om met de bonden
lot afspraken te komen.
De Contactgroep Metaalwerkgevers
jteldc de bonden voor de maximering
ran de prijscompensatie, door de bon
den gesteld op 250,- per procent per
jaar, te verhogen. De werkgevers stel
den een bedrag voor, dat voor de
bonden niet aanvaardbaar bleek. Het
werd door de industriebonden dusda
nig geamendeerd, dat er toch een
hogere maximering dan f250,- uit de
bos kwam.
Pensioenen
De werkgevers stelden tevens voor
om het overblijvende deel van de
prijscompensatie niet te bestemmen
voor de lagerbetaalden. maar te ver
werken ln een optrekking van de
pensioenen van het totale personeel.
Industriebond N W-voorzitter Arie
Groenevelt heeft woensdagmiddag in
Driebergen gezegd dat met de voor
dellen van de werkgevers „interessant
laar voren is geko-
kgeverskringen werd ons
1 dat de contactgroep ver
dergaande voorstellen heeft gedaan,
omdat in deze sector een aantal zwak
ke bedrijven zitten, die als ze door
een staking zouden worden getroffen,
bet niet langer bol kunnen werken en
tot sluiting moeten overgaan. De in
dustriebonden zouden de voorstellen
ran de contactgroep hebben aangegre
pen om uit de stakingsimpasse te
Weinig beweging
Tot nu toe hebben de bonden moe
ten constateren dat de stakingsacties
W8inig beweging in het werkgevers-
fronb hebben gebracht. Daarnaast zijn
lang niet alle leden van de bonden
gelukkig als er in hun bedrijf een
stakingsparool wordt uitgeroepen. ,,De
leden worden heen en weer geslingerd
tussen de liefde voor het bedrijf en
hun lidmaatschap voor him bond. Bo-
Mariniers naar
de kapper gestuurd
UTRECHT (ANP) De algemene
ledenvergadering van de Vereniging
Van Dienstplichtige Militairen
(VVDM) heeft woensdag in Utrecht
besloten een brief naar minister De
koster van defensie te sturen, waarin
opheldering wordt gevraagd over het
feit dat 58 recruten en vijf hofmees
ters op de van Braam Houckgeest
marinierskazerne in Doorn door het
kazemecommando naar de kapper
zijn gestuurd.
Volgens de WDM gaf eerste officier,
overste J. Toet in opdracht van kazer
necommandant, kolonel der mariniers
S. J. Haarmeeter, de soldaten de op
dracht hun haar te laten knippen op
straffe van intrekking van het wee
kendverlof.
De WDM is van mening dat een en
ander in strijd is met de in 1971 door
de toenmalige minister van defensie
Den Toom afgekondigde richtlijnen
waarbij de haardracht werd vrijgela
ten. Vooral bij de marine en de
marechaussee zijn er al herhaaldelijk
moeilijkheden geweest over de haar
dracht-kwestie. De andere krijgsmach
tonderdelen zijn op dit punt veel
soepeler, aldus de WDM.
Noord-Ierland
DE ULTRARECHTSE Noordierse
protestantse 'Loyalisten' hebben
de conclusies in het Britse wit
boek over de toekomst van hun
provincie afgewezen, (pag. 9).
Suriname
DE BESPREKINGEN tussen de
Surinaamse regering en de vak
bonden zijn dinsdagavond afge
broken, omdat de regeringsdele
gatie onheus was bejegend door
een aantal stakers, (pag. 11),
Nieuws uit Zeeland op
pag. 2,4,5, 7 en 9
Binnen- en buitenland op
pag. 3,9,11 ën 19
Sport op pag. 13,14 en 15
Radio en tv op pag. 17
Beurs en financiën pag. 19
vendien spreken de acties hen niet zo
aan, omdat het niet de directe ar
beidsvoorwaarden raakt", aldus een
lid van een van de verbondsbestu-
ren.
Intussen hebben de industriebonden
him stakingsacties enigszins uitge
breid. Woensdag golden stakingsparo
len voor 44 bedrijven met in totaal
38.300 werknemers. De organisatie
graad van de werknemers is van be
drijf tot bedrijf verschillend en vari
eert van 30 tot 80 procent. Een pro
bleem van de industriebonden is
feit dat de stakingen hen tot en meti
woensdag 4.5 miljoen gulden hebben
gekost, zonder dat er veel gebeur-
Voorstellen
De besturen van de bonden zijn
thans bezig om de voorsteUen van de
Contactgroep Metaalwerkgevers zeer
zorgvuldig nader uit te werken om
(Zie slot pagina 3 kolom 2)
Politie Maasstad
ROTTERDAM (ANP) De Rotter
damse politie acht het niet uitgesloten
dat de Maasstad een belangrijk door
voercentrum van verdovende midde
len is. Tot voor de spectaculaire hasj-
vondst, afgelopen zaterdag, wees de
politie steeds beschuldigingen ln die
richting uit onder andere Amerika
Frankrijk van de hand.
„Recente ontwikkelingen rechtvaardi
gen het vermoeden dat partijen verdo
vende middelen via de Rotterdamse
haven hun weg vinden", aldus de
politie woensdagmorgen in een eerste
officiële reactie op de spectaculaire
hasjvondst van vorige week, toen in
een douaneloods aan de Schiehaven
bijna 2000 kg Pakistaanse hasj werd
aangetroffen. Dat in de Rotterdamse
haven regelmatig verdovende midde
len worden aangevoerd heeft volgens
de politie gezien de omvang en
aard van het scheepvaartsverb
geen verwondering te wekken. Rotter
damse politiefunctionarissen geven
toe geen flauw idee te hebben in
welke omvang in het verleden verdo
vende middelen zijn binnengesmok-
WAKEFIELD Reddingsploegen
zijn woensdag met man en
macht bezig geweest om zeven
vermiste mijnwerkers te redden
die op 244 meter diepte in een
kolenmijn in het noordoosten
van Engeland achter een muur
van water gevangen zitten. Een
woordvoerder van de nationale
kolenstaatsraad zei woensdag dat
drie van de zeven vermisten
waarschijnlijk al dood zijn. Acht
andere mijnwerkers konden het
vege lijf redden door een tunnel
toen het water omlaag stortte.
Driehonder mannen zijn bezig
met het oppompen van het water
om bij de vermisten te komen
voordat de lucht in hun schuil
plaatsen is uitgeput. Zover kan
worden nagegaan zitten zij in een
mijngang van drie bij 2.4 meter,
die 823 meter lang is. Geschat
wordt dat de hoeveelheid lucht
toereikend is voor 40 uren. Het
ongeluk deed zich voor om
streeks half zes in de ochtend in
de Lofthouse-mijn bij Wakefield.
Van alle kanten uit heel Enge
land zijn pompen naar de mijn
gebracht om het water weg te
werken, dat blijkbaar door het
kolenfront is gebroken toen d*
mannen aan het werk waren-
Hanoi: geen hulp
van gemeenten die
Saigon steunen
AMSTERDAM (ANP) De Voord-
Vietnamese vertegenwoordiger in Pa
rijs heeft vorige week in het gesprek
met de .Amsterdamse delegatie over de
actie 'Amsterdam helpt Hanoi' laten
blijken dat Noord-Vietnam moeilijk
hulp zou kunnen aanvaarden van een
instelling of een gemeente, die tevens
steun verleende aan Zuid-Vietnam,
voorzover dit onder het gezag van
Saigon staat.
GEVOLG VAN AMERIKAANSE DRUK
(Van onze correspondent)
JERUZALEM Volgens de
correspondent van het Israë
lische blad Yedioth Achronot in
Moskou, Viktor Louis, hebben
de Russische autoriteiten de wet
op de diplomabelasting voor
Russische joden in feite buiten
werking gesteld, zonder hem
DEN HAAG Kabinetsformateur
Burger ontving gistermiddag de
fractieleider van de tweede kamer
Andriessen fkvpj en Den Uyl
(pvda), links.
CONFESSIONELE LEIDERS VRIJDAG BIJ BURGER
Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De kansen op een kabinet-Den Uyl, waarin ook
enkele christen-democratische ministers zitting krijgen, zijn aan
merkelijk gestegen nu de KVP in principe bereid lijkt zo'n kabi
net te gedogen. KVP-fractieleider Andriessen heeft van die be
reidheid blijk gegeven in het gesprek dat hij woensdag onder lei
ding van formateur Burger had met PvdA-fractieleider Den Uyl.
De formateur heeft in aansluiting op dat gesprek de fractielei
ders van KVP, ARP en CHU uitgenodigd vrijdag samen met hem
te komen praten.
De impasse, waarin de formatie
was beland, lijkt woensdag inderdaad
te zijn doorbroken. Andriessen heeft
in het gesprek met Den Uyl weten te
bereiken dat de CHU weer bij de
formatie wordt betrokken. De KVP-
fractieleider noemde dat een „belang
rijk element". Er zullen volgens hem
echter nog wel „ernstige moeilijkhe
den" op programmatisch gebied moe-
ten worden overwonnen voordat Den
Uyl zijn intrek in het Catshnls kan
tieleider Tilanus, voordat de drie hun
eigen fracties raadplegen. Naar de'
mening van de fractieleider van de:
KVP begint de tijd nu te dringen. „Als
er wat van de formatiepoging van
Burger terecht moet komen, dan op
korte termijn", zei hij. Den Uyl ty
peerde het gesprek met Andriessen na
afloop als „hard maar reëel". Hij gaf
zichzelf een redelijke kans-
Andriessen zei, dat er nog serieuze
problemen op te lossen zijn voordat
hij partijgenoten kan adviseren zitting
te nemen in het kabinet-Den Uyl.
Daarover zal volgens hem nader over
leg nodig zijn. Den Uyl wil dat over
leg overlaten aan het kabinet zelf,
maar Andriessen verlangt over een
aantal punten zekerheid vooraf- Hij
vindt het een weinig begerenswaardi-
nochtans formeel op te heffen.
Dit bericht wordt bevestigd
door de correspondent van As
sociated Press in Moskou, Hen
ry Shapiro.
De .journalist" Viktor Louis, die
o.m. ook voor een Londens avondblad
werkt, is in feite een agent van de
Russische inlichtingendienst en hij
wordt vaak gebruikt als onofficiële
spreekbuis van de Russische regering.
In Israël wordt in officiële kringen
met grote voorzichtigheid gereageerd-
Er wordt een afwachtende houding
aangenomen, waarbij er de nadruk op
wordt gelegd dat beide bronnen in het
algemeen bijzonder betrouwbaar zijn.
„Shapiro woont al 40 jaar in Mos
kou", zei een regeringsfunctionaris in
Jeruzalem.
Afwachten
ge positie om alles wat het kabinet
doet straks in de Kamer op zich te
moeten laten afkomen.
In het gesprek is tussen de beide
fractieleiders niet onderhandeld en erl
is ook niet over een zetelverdeling:
gesproken. Den Uyl heeft nog eens,
uiteengezet wat hij van de KVP ver-
wacht. De christen-democraten behou-i
den de vrijheid voorstellen van heti
kabinet te amenderen of te verwer
pen-
Portefeuille
Het kabinet zal niet lichtvaardig de por
tefeuillekwestie stellen. Maar het zal
weggaan als essentiële onderdelen van
zijn beleid, bijvoorheeld op het gebied
(Zie slot pag. 3 kol. 1
Gezien de volstrekte onberekenbaar-j
heid van de Russische autoriteiten
inzake de emigratie van Russische
joden, zei de regeringsfunctionaris dat
hij eerst wilde afwachten hoeveel;
Russische joden er in Wenen zullen
aankomen zonder de belasting te heb
ben hoeven betalen. Ook over berich
ten dat zij die de belasting al betaald
hebben, deze weer terug zouden krij
gen, wilde men hier nog niets defini
tiefs zeggen.
Aan de andere kant wijzen Israëli
sche regeringsfunctionarissen erop dat:
de arrestatie van joden die emigratie
visa aanvragen, doorgaat, zodat niet
gesproken kan worden van een alge
mene liberalisatie-
De Russische maatregel is een di
rect gevolg van het wetsinitiatief van:
de Amerikaanse senator Jackson om:
de Amerikaans-Russische handelsover-j
eenkomst afhankelijk te stellen van;
de afschaffing van de diplomabelas
ting. Israël heeft de in Amerika geuite
beschuldiging dat de Israëlische rege
ring de feitelijke initiatiefnemer ach
ter de schermen is geweest, van de
hand gewezen en gezegd dat- het hier
om een puur Amerikaanse zaak gaat-
BURGEMEESTER G. VAN DEN DAELE TIJDENS GEMEENTERAADSZITTING
„ONDERHANDELINGEN
MET NEDERLAND
MOETEN NU EENS
OFFICIEEL WORDEN"
(Van een onzer verslaggevers)
GENT De haven van Gent
moet bereikbaar worden ge
maakt voor schepen tot 125.000
ton. Op welke manier, via een
nieuw kanaal of een aanpassing
van het bestaande kanaal, doet
niet ter zake. Het is wel belang
rijk dat het zo spoedig mogelijk
gebeurt, want anders vermin
dert de aantrekkingskracht van
de Gentse haven en stijgt bijge
volg de werkloosheid.
Dit heeft de burgemeester van Gent
G. van den Daele woensdagavond zijn
gemeenteraad voorgehouden tijdens
de slotzitting van de begrotingsdebat-
len. De burgemeester noemde de be
reikbaarheid van de haven voor grote
re dan tot nu toe een levenseis van de
stad Gent. De onderhandelingen met
Nederland moeten nu eindelijk maar
eens officieel worden, riep hij uit.
„Nog nooit hebben we een toezegging
gekregen dat het al zover is".
De weg van Gent naar zee loopt
'jammer genoeg" altijd over Temeu-
zen, zo stelde de heer Van den Daele
enigszins spijtig vast, want van
verbinding door
Zeebrugge verwachtte hij geen heil.
,3rugge probeert nu wel het ertsver-
voer naar zich toe te halen, maar ik
voorspel dat geen enkel volgeladen
ertsschep van 125.000 ton in Zeebrug
ge zal aanleggen. Toch zal Brugge
met de bouw van de nieuwe sluis in
Zeebrugge de Gentse aanspraken op
ten nieuwe sluis in Temeuzen kunnen
ifremmen".
3urgemeester Van den Daele onthield
tich woensdagavond van het uitspre
ien van een voorkeur voor het tracé
/an een eventueel nieuw kanaal van
lent naar Temeuzen. Hij sprak conse
quent van een aangepast kanaal, in
combinatie met een nieuwe sluis in
Temeuzen toegankelijk voor schepen
tot 125.000 ton. Het stadsbestuur van
Gent gaat binnenkort over deze ver
langens praten met de betrokken mi
nister.
Een grotere sluis en dito kanaal zou
den de capaciteit van de Gentse haven
met 30 tot 40 procent vergroten. Vol
gens de burgemeester geen overbodi
ge luxe.
Ertsschepen
De omvang van de ertsschepen neemt
toe tot gemiddeld 100.000 ton. Het
staalbedrijf Sidmar, met 5000 werkne
mers één van de kurken waarop de
Gentse economie drijft, wordt nu ge
remd in zijn ontwikkeling omdat de
grootste schepen die er kunnen aan
leggen maximaal 65-000-tonners zijn.
vijf jaar kan Sidmar margi-
worden", zo waarschuwde burge
meester Van den Daele.
De economische toestand in het Gent
se haven- en industriegebied schilder
de hij als nogal somber af. „Het gaat
niet zo goed meer. Wij moeten ons
niet bezondigen aan triomfalisme. De
werkloosheid in 1972 was groter dan
in het jaar daarvoor en ik vrees een
verdere stijging als de capaciteit van
de haven niet wordt uitgebreid".
Milieu
Een andere waarschuwing van de
Gentse burgemeester betrof het stre
ven naar een rein milieu:
„Men moet hierin niet overdrijven en
zodoende het klimaat voor het aan
trekken van industrieën bederven- Op
het ogenblik is men wel bezig een
soort anti-industrie-mentaliteit te
scheppen. Het zijn evenwel de oudere
bedrijven die het sterkst vervuilen.
Zij hadden ook veel eerder maatrege
len moeten nemen. Maar geen enkele
nieuwe industrie zal hier zijn afval j
P.S
f^antltjK
uitte van de politieke
d worden vaak grote
«i gebruikt, maar dat
IS?2C| neemt niet wvg dat ze ae-
[rTVrl zrxlat er redin Is re ernstig
*1^15 ,e ni-men Gisteravond zei
bijvoorbeeld fractieleider De Gaar
Fortman tijden* een politieke tv-uit
zending van de PPR dat bij misluk
king van de formatle-Burre.- er 'een
volstrekte chaos' zou volgen. Hij sprak
dat vrij koel uit. weloverwogen. nl<*
de indruk wekkend dat hij een grapje
maakte. Er zijn twee mwlljkheden:
Ba» de Gaay Fortman v-rwacht een
chaos indien de formatie-Burger mis
lukt of hij voorspelt or opzettelijk
een. Tussen die twee 1* een zodanig
verschil dat enkele vragen onvermijde
lijk rijn.
Gesteld: de PPR-fracUevoorriOer
verwacht chaotische toestanden
bij een eventuele mislukking van de
formatie. Dat zou kunnen Inhouden,
dat naar zijn mening een soort lucht-
ledig ontstaat, waarin do samenleving
zoal niet ln opstand komt, dan toch ln
leder geval ln beweging Op diverse
fronten zou regering*,Ingrijpen nodig
rijn met alle kwalijke gevolgen van-
dien. de parlementaire democratie zou
worden uitgehold of zelfs niet meer
functioneren. We ne
men althans aan.
dat zo ongeveer de
chaos kan worden
beschreven. waar
aan De Gaay Fort
man denkt. De vraag is nu: zal hek in
derdaad zo gaan. is in het hier bedoel
de ge-val een chaos onvermijdelijk?
Men mag inderdaad bij een ruet-pro-
kabinet verwachten dat her en
spanningen ontslaan, het conflict
model zal (nog) eerder worden gehan
teerd dan nu het geval is. Zou er daar
entegen een kabinet-Den Uyl komem.
dan zal dat zonder enige t wijf ei de
houding van de vakbonden beïnvloe
den. Bij een kabinet van progressie-
ven zullen bijvoorbeeld politieke sta
kingen nauwelijks zijn te verwachten
en de mogelijkheden voor een centraal
<of sodaali akkoord liggen ongetwij
feld gunstiger. Maar of nu in het om
gekeerde geval een situatie omstaat,
waarvoor het woord 'chaos' moet wor
den gebruikt?
Men moet er van uitgaan, dat de
Nederlandse samenleving er niet
bU voorbaat op uit is die chaos op
te roepen. Weliswaar zou het een wei
nig opgewekte gar.g van zaken zijn als
nog weer eens de hele formatlemachi-
he opnieuw op gang zou moeten wor
den gebracht, maar indien dat om wei-
ke reden toch zou gebeuren, dan is
dat een politieke realiteit. Daar hoeft
geen chaos uit voort te vloeien: de dan
ontstane situatie zal op dat moment
moeten worden beoordeeld en op
grond daarvan zal tot een beleid wor
den besloten. Voor dat beleid dient
een kamermeerderheid te worden ge
vonden. Als die niet te vinden ls
het geldt trouwens óók bij het optre
den van een progressief kabinet dan
is dat een gevolg van de onmogelijke
stellingen, die de verkiezingen hebben
opgeleverd. We zitten nu eenmaal ln
een overgangstijd wat de politieke par
tijen betreft en daaraan moet zo snél
mogelijk een eind komen. Zo nodig
geforceerd: in een democratie betekent
dat verkiezingen. Het woord 'chaos'
echter lijkt ons in dit opzicht weinig
gelukkig. Wanneer men dergelijke on
heilszwangere terminologieën veel en
voortdurend gebruikt gaan velen er
op den duur in geloven als ware het
een onvermijdelijk noodlot, een pro
fetie die zichzelf vervult. Zelfs de
meest geëmotioneerde en geëngageer
de politicus dient naar ons gevoel nooit
de redelijkheid uit zijn overwegingen
te verwijderen. Redelijkheid zegt de
Poolse marxist Kolakowski „tole
reer: verschillende oplossingen, op één
na: dat wij welke oplossing ook als de
definitieve zouden beschouwen". Rede
lijke mensen nemen het woord 'chaos*
niet zo snel in de mond.
Misschien echter bedoelde De Gaay
Fortman de chaos welbewust en
opzettelijk te voorspellen, namelijk ln
die zin dat de verliezende partij in het
geval van een mislukking-Burger zich
geroepen weet de chaos te doen ont
staan of op zijn minst te bevorderen.
In dat geval zou van de progressieven
niet mogen worden verwacht, dat zij
een loyale oppositie voeren. Nu zou
men nog kunnen begrijpen, dat in een
dergelijke situatie voor de progressie
ven het niet eenvoudig zou wezen
zich loyaal op te stellen teven de dan
optredende regeringscoalitie, uzt hoeft
ook niet. mits de loyaliteit wél wordt
betracht jegens de parlementaire de
mocratie. Deze vorm van democratie is
namelijk nog altijd ondanks tegen
gestelde vertogen hier en daar het
stelsel van redelijkheid. Daarbinnen
valt zodanig te opereren, dat het op
roepen van een chaos niet nodig is. er
rijn immers andere wegen. We nemen
aan dat De Gaay Fortman eenzelfde
mening ls toegegaan en dat zijn op
merking over de chaos niet de strek
king had van een dreigen met een dis-
loyale houding jegens de parlemen
taire democratie. Vermoedelijk heeft
hij uitsluitend een verwachting uitge
sproken. Er mag echter van hem als
parlementariër worden verwacht, dat
hij in elke situatie het mede tot zijn
taak rekent een chaos te voorkomen.
De ontwikkelingen in Den Haag
sinds gisteren maken overigens
duidelijk, dat er een kans is op wel
slagen van de formatie-Burger: De
Gaay Fortman zal in dat geval als ver
tegenwoordiger van een regeringspar
tij nog meer en beter kunnen bijdra
gen aan het voorkomen van een
chaos. Afgezien daarvan echter zou hij
als redelijk man en als politicus voor
zijn verwachtingen een irrationele
woordkeus dienen te vermijden.
