PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT V.S. STAKEN BOMBARDEMENTEN NOORD-VIETNAM Middenstandsconsulent bezorgd over grote detailbedrijven buiten kernen AMERIKAANS CONSULAAT AMSTERDAM EVEN BEZET Ondertekening bestand nog deze week verwacht i'fiRCRlMEi KVP voor extra-parlementair kabinet met brede basis NIXON Vandaag in d@ krant... Kamerlid wil vervolging voor euthanasie Bekentenissen in Watergate-proces Griekenland ziet af van VS-hulp 216e jaargang - no. 13 WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN r««0 p«r e-5«t 29.75 P«r Dinsdag 16 januari 1973 Matrozenbroeken n planlersjasjes pagina 3 22. KI. 4457. ZltflkM», red. tal. I. 2094. Huilt, Sleenstrott 6. li DEN HAAG In 'net raam vi teur Rupert maandagmiddag op zijn kantoor ontvangen. (Van onze correspondent) WASHINGTON President Nixon heeft sinds maandagmiddag vier uur alle Amerikaanse vijande lijke activiteiten in Noord-Vietnam stopgezet. De perschef van het Witte ÏHuis, Ronald Ziegler, lichtte toe dat deze beslissing unilateraal was en gebaseerd op de vorderingen in de vredesgesprekken tus sen dr. Henry Kissinger en Le Due Tho en niet gezien moest worden als een onderdeel van de onder handelingen waarbij concessies van Hanoi werden bedongen. Vanuit Parijs wordt echter van Noord- vietnamese zijde vernomen dat de staking van alle Amerikaanse activiteiten ten noorden van de 17de breedtegraad al beloofd werd tijdens de recente reeks onderhandelingen. Volgens berichten uit Saigon van een Amerikaanse correspondent van de CBS-televisie- en radio-omroep zou president Thieu al twee dagen geleden op de hoogte zijn gesteld van de door Kissinger en Le Due Tho uitgewerkte nieuwe overeenkomst en bereid zijn deze mede te ondertekenen. De r we -overeenkomst zou twee concessies van Hanoi bevatten. In de eerste plaats zou Hanoi akkoord gaan met een „tijdelijk" herstel van de be standslijn, zoals deze werd vastgelegd RUPPERT ZOEKT HET IN 'BRUGFUNCTIE' (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG KVP-fractieleider Andriessen zal leden van zijn partij niet ontraden zitting te nemen ineen extra-parlementair kabinet als zo'n kabinet naar program en samenstelling in de ogen van de KVP het landsbelang kan dienen. Dat heeft informateur Ruppert maandag geantwoord op een mag van die strekking. rking zullen geven. PvdA- tactieleider Den Uyl wilde na zijn bezoek aan Ruppert echter niet zeg gen hoe hij op de vraag van de informateur gereageerd'heeft. Men neemt in Den Haag aan dat Den Uyl voorwaarden heeft gesteld aan zijn bereidheid. Een van die voor n-aarden zou zijn, dat de WD en DS'70 niet meedoen aan een dergelijk kabinet. VVD-fractieleid-r Wiegel, die na Andriessen bij Ruppert ontboden werd, zou juist hebben geëist dat de MA niet deelneemt aan een dergelijk kabinet waarin ook de VVD vertegen woordigers zou hebben. Hoe een extra-parlementair kabinet er uit moet gaan zien was maandag morgen ook voor dr. Ruppert nog een vraagteken. De opstelling van Den Uyl is bijzonder belangrijk en er is niets wat hem in ethisch opzicht kan be lemmeren mee te doen. aldus de in formateur. Ruppert stelde zich voor met de fractieleiders te praten over enkele programmatische hoofdlijnen voor zo'n kabinet, omdat hij geen blanco volmacht meende te kunnen vragen. Ruppert schreef maandagmorgen nog geschiedenisdoor een omschrij ving te presenteren van zijn opvattin gen over een extra-parlementair kabi net, dat in de ogen van staatsrechtsge leerden vele verschijningsvormen kent- Onder een extra-parlementair ka binet verstaat Ruppert een kabinet dzt vooraf geen afspraken heeft ge maakt met de fracties in de Tweede Kamer. De informateur verklaarde maan dagmorgen dat hij bepaald niet afwij zend staat tegenover de vorming van een extra-parlementair kabinet. Hij wil, nu er een patstelling is ontstaan a er in de Staten-Generaal geen vas te werkbare meerderheid te vormen is. het onderzoek naar de mogelijk heid van zo'n kabinet van harte ter band nemen. De informateur ziet voor zo'n kabinet een duidelijke brugfunc tie. In vroeger dagen is zo'n brugfunctie ook wel eens vervuld door een min derheidskabinet, maar dat was vol gens Ruppert in tijden van een min- EEG DE EERSTE ZITTING van de ministerraad van de vergrote EEG is geen succes geworden: de heren konden het niet eens wor- (pag. 3). Censuur DE WESTERSE landen hebben hij de hervatting van de voorbe reidende besprekingen voor een veiligheidsconferentie in Helsinki Rusland gevraagd de reisbespre- king en censuur af te schaffen... (pag. 9). Nieuws uit Zeeland op de pagina's 1, 4, 5, 7 en 10. Binnen- en buitenlands nieuws op pagina 3. Sport op pagina 11. Redio en televisie op pagi na 13. Financieel nieuws op pagina 15. der scherpe tegenstelling. Het grote voordeel van een extra-parlementair kabinet in de huidige politieke situatie DEN HAAG (ANP) Het kamerlid Beuker (rkpn) is van oordeel dat een strafvervolging moet worden ingesteld tegen de achttien artsen uit Friesland, die actieve euthanasie zouden hebben toegepast. Hij heeft minister Van Agt (justitie) gevraagd om het openbaar ministerie een vervolging tegen deze artsen te doen instellen. WASHINGTON (DPA) In het pro- ces inzake spionage in het hoofdkwar tier van de Amerikaanse democrati sche partij, het Watergate House, heb ben maandag vier beklaagden het voorbeeld van de voormalige raads man van het Witte Huis, Howard Hunt, gevolgd en een volledige beken tenis afgelegd. Van de zeven beklaagden houden nu nog Gordon Liddy en James McCord, twee leden van het republikeinse ver kiezingscomité, hun onschuld vol Hunt, die als het "brein' van de spio- nagezaak werd gezien, had vorige week al schuld bekend en bevindt zich nu op borgtocht van 100.000 dollar tot aan zijn proces in vrijheid. De zeven beklaagden waren er van beschuldigd inbraak gepleegd te heb ben en illegaal afgeluisterd te hebben. Vijf van hen waren op de ochtend van de 17de juni 1972 in het Waterga- te-hotel in de kantoorruimte van de democraten op heterdaad betrapt. is volgens Ruppert dat de fractieleden in de Tweede Kamer niet meer gebon den zullen zijn aan afspraken. Ieder kamerlid zou zich nu afzonderlijk kunnen opstellen en het samenspel tussen kabinet en parlement zou daar door juist beter tot zijn recht kunnen komen. Een dergelijk extra-parlementair ka binet, dat bij voorkeur uit beroepspo litici zou moeten bestaan, mag vol gens de informateur niet te snel met portefeuilles gaan zwaaien als bepaal de voorstellen worden afgestemd door het parlement. Evenmin zou een der gelijk kabinet al snel met controver siële wetsontwerpen in de Kamer moeten komen. „Alleen in een derge lijk geval kan de brugfunctie volledig tot zijn recht komen", liet Ruppert weten. De informateur wees erop, dat de vorming van een extra-parlementair kabinet ook de voorkeur zou kunnen genieten omdat er niet alleen geen meerderheid in de Kamer te vinden is die met elkaar wil werken, maar ook omdat er bijna geen fractie in de Tweede Kamer is die niet verdeeld is over belangrijke punten. Als extra argument noemde Ruppert verder ook dat de Eerste Kamer nu een heel andere samenstelling heeft dan de Tweede Kamer en zich tegenover een regering van een bepaalde kleur wel eens heel anders zou kunnen opstellen dan de Tweede Kamer. De fase van de informatie die nu is ingegaan wordt volgens Ruppert de langste tot nu toe. Als er duidelijk heid bestaat over de kansen van een extra-parlementair kabinet zal Rup pert zijn eindrapport opmaken. Onder zoek naar de mogelijkheid van een minderheidskabinet van de confessio nelen met de VVD of van de confessi onelen alleen is volgens Ruppert niet meer nodig. Over deze mogelijkheden zou hij in de afgelopen weken al voldoende informatie hebben gekre gen. De informateur sloot echter niet uit dat hij eventueel nog op één van de reeds onderzochte mogelijkheden opnieuw zal terugkomen als blijkt dat ook de variant van het extra-parle mentair kabinet niet zal kunnen sla- in de overeenkomst van Genëve van 1954. Hiermee zou Hanoi, in ieder geval voor beperkte duur, het bestaan van twee Vietnams erkennen een prin cipe waar het zich tot nu toe tegen heeft verzet en daarmee ook het bewind van president Thieu- Deze „tij delijke" herstelde bestandslijn ver plicht Hanoi bovendien niet om de naar schatting 145.000 man Noordviet- namese troepen in Zuid-Vietnam terug te trekken, wat wel een conditie zou zijn geweest wanneer de bestandslijn permanent zou zijn aanvaard. Verder zou Hanoi akkoord zijn ge gaan met een internationale macht van 2.000 man. die toezicht moet houden op het naleven van de be- standsvoorwaarden. Noord-Vietnam wenste tot nu toe deze macht te beperken tot 250 man, met zeer geli miteerde bevoegdheden. Welke conces sies door Washington zijn gedaan is niet bekend, maar het is waarschijn lijk. dat het staken van alle Ameri kaanse militaire operaties in Noord- Vietnam wel in dat licht gezien moet worden. Deze unilaterale wapenstil stand strekt zich echter niet uit tot het opruimen van de mijnen die al in de haven van Haifong werden gelegd een punt waarover nog nader on derhandeld zal worden. Ook wordt bericht dat Hanoi er niet langer op staat dat de Ameri kaanse krijgsgevangenen pas vrijgela ten zullen worden wanneer president Thieu de politieke gevangenen in Zuid- Vietnam in vrijheid stelt. Welke ga ranties de nieuwe overeenkomst voor deze groep politieke gevangenen heeft, is niet bekend. President Thieu zou het voornemen hebben om zich woensdag (de dag dat zijn dochter trouwt) tot het Zuid- vietnamese volk te richten met een bekendmaking van de nieuwe overeen komst en de bereikte wapenstilstand. In Washington wordt aangenomen dat. in dat geval, president Nixon gelijktijdig (het is tenslotte voor hem de dag van zijn tweede inauguratie) het bestand zal afkondigen. Het Witte Huis vermeed echter alle speculaties en zei alleen dat dr. Henry Kissinger in „de nabije toekomst" weer naar Parijs zou vertrekken misschien nadat in Washington, Hanoi en in Saigon de overeenkomst voorlo pig is geparafeerd. Generaal Alexan der Haig, Kissingers rechterhand, die onlangs werd benoemd tot vice-staf- chef voor de strijdkrachten, zal presi dent Thieu vermoedelijk morgen de volledige nieuwe tekst van de overeen komst ter hand stellen. Bondskanselier Willy Brandt en de leiders van zijn Sociaal-Democratische Partij hebben maandag verklaard dat voortduring van de oorlog in Vietnam de betrekkingen tussen de Verenigde Staten en Europa ernstig zou kunnen schaden. Met Brandt als voor zitter sprak het partijbestuur steun uit aan de opmerkingen die de minis- Vierendertig bezetters wilden protesteren tegen Vietnam OOSTENRIJK VERWERPT BESCHULDIGING BELGRADO WENEN (RTR) Oostenrijk heeft maandag bekendgemaakt dat het in twee nota's de Joegoslavische beschul digingen heeft verworpen, dat het vo rige zomer anti-communistische gue- rillastrijders niet heeft kunnen beletten Joegoslavië binnen te dringen en dat het de Joegoslavische minderheidsgroe pen bepaalde rechten zou hebben ont houden. ter van financiën Helmut Schmidt vorige week in de VS had gemaakt. „Het. bestuur onderstreept de op vatting die Helmut Schmidt tijdens zijn bezoek aan de VS kenbaar maak te. dat de oorlog in Vietnam alle Europeanen ernstig in beroering heeft gebracht en het gevaar heeft gescha pen voor een vervreemding met. blij vende gevolgen voor de betrekkingen tussen Europa en Amerika als de oorlog niet spoedig beëindigd wordt. Westelijke diplomaten in Bonn zeiden de verklaring te beschouwen als een discrete manier voor Brandt om tege moet te komen aan in het openbaar geuite eisen dat hij de Amerikaanse bombardementen op Vietnam veroor deelt zonder zich daarbij de toorn van het Witte Huis op de hals te halen. AMSTERDAM Bezetting van het Amerikaanse consulaat-gene raal. Bezetters achter de ramen van het gebouw. Aan de gevel hangen spandoeken met teksten 'Nixon teken de vrede nu' en 'Nixon war criminal' AMSTERDAM Maandagmorgen omstreeks 8 uur heeft een i groep van 34 mensen het Amerikaanse consulaat aan het Mu- seumplein in Amsterdam bezet. De bezetters wilden hiermee i uiting geven aan hun afschuw over de reeks terreurbombarde- 1 menten, die de Amerikaanse regering laat uitvoeren op Vietnam. De bezetting heeft echter maar kort geduurd. Reeds om kwart voor tien werden de bezetters door de Amster damse politie uit het consulaat ge haald. De politie had eerst geprobeerd eenruit met een bijl in te slaan, maar dat lukte niet omdat de ruiten van het Amerikaanse consulaatsge bouw van gepantserd glas zijn. Ten slotte slaafcde de hoofdstedelijke poli tie erin aan de achterzijde van het gebouw naar binnen te komen. De bezetters hadden spandoeken aan de gevel van het gebouw gehangen met de leuzen „Nixon teken de wede nu" en „Nixon war criminal". Terwijl de politie, onder leiding van commissaris De Rhoodes. aan de voorkant van het gebouw nog pogin gen deed om een kogelvrije ruit in te hakken, vonden andere agenten aan de achterkant van het consulaat een rolluik dat niet op slot was. Zo kon den zij binnendringen en de bezetters arresteren. Met politïebusjes werden; zij afgevoerd. 34 bezetters Alle bezetters, die van plan waren; geweest het gebouw 24 uur bezet te j houden, zijn naar het hoofdbureau; van politie gebracht. He tbleken 27 mannen en zeven vrowuen te zijn. Het waren er meer dan de actievoer ders zelf hadden gepland. Blijkbaar zijn ook leden van de „buitendienst", i die voor het uitdelen van pamfletten, het geven van verklaringen en het begeleiden van de actie met spreekko ren moest zorgen, mee naar binnen gegaan. Toen de groep bij het gebouw ver- j scheen, gingen eerst twee van dej jongelui naar binnen. Ze deden zichl voor als Amerikanen. Een oogwenk, later drong de rest binnen. De bezetters zal in ieder geval lo kaalvredebreuk ten laste worden ge legd. Verwacht werd, dat iedereen na verhoor weer zou worden vrijgela ten. Van de zijde van de Amerikaanse ambassade te Den Haag weigerde men commentaar op de bezetting te leveren, omdat dit alleen maar voed sel zou geven aan de Vietnamdemon- straties. Ook het ministerie van bui tenlandse zaken wilde niet reageren'; op de bezetting van het consulaat, die; inmiddels al ongedaan was ge- maakt. De Haagse politie heeft maandag morgen in verband met de bezetting, de bewaking van de Amerikaanse am bassade verscherpt. Bij het gebouw aan het Lange Voorhout zijn enkele I agenten op post gezet. Ook bij de| residentie van ae Amerikaanse ambas sadeur aan de Tobias Asserlaan staat i sinds maandagmorgen een politieman op wacht- Wim Schmidt, veiligheidsman van het consulaat, verklaarde: „Het ge bouw is niet moedwillig beschadigd! door de bezetters, ook al is er hier en daar wel wat kapot gegaan. Dat .s echter ook gebeurd toen de politie de; bezetters meenam. Het consulaat :s overigens aan alle kanten beveiligd met pantserglas en dan nog de diver se rolluiken". De drie man personeel, die met de bezetters in het consulaat aanwezig waren, kregen van de bezetters van zelfsprekend geen toestemming om de deur voor de politie te openen- Ver der werd hun geen strobreed in de weg geiega- Het gerucht gaat dat de consul zelf heeft gevraagd de bezet ters niet te vervolgen, althans zeer coulant te behandelen- Schmelzer Schmidt: „Ik stel me zo voor dat dat gerucht onjuist is en dat dit overgelaten wordt aan politie en justi tie". De Amsterdamse hoofdofficier van justitie, mr. J. F. Hartsuiker, heeft maandagochtend meegedeeld dat hij een snelle berechting ran de bezetters door de politierechter wil bevorderen. Het zal toch echter wel een paar weken duren voor zij terecht zullen staan, zo voegde hij er aan toe. Snelle berechting OP TERREINEN VOOR HANDEL- EN INDUSTRIE EN BEDRIJFSLEVEN 5 SLECHTE ZEEUWSE VOORBEELDEN GOES De rijksconsulent voor het midden- en kleinbedrijf in Zeeland, de heer A. Korstanje, is zeer bezorgd over de detail handelsvestigingen (van met na me grotere bedrijven) op terrei nen buiten de Zeeuwse stads- en dorpskernen. Dat gebeurt dan op grond die volgens de bestem mingsplannen meestal de be stemming heeft van 'industrie' of 'handel-industrie' en ook wel 'bedrijfsterrein'. „Het is een complexe zaak en vooral vanaf 1966 is het probleem nogal naar voren gekomen, ook in Zee land", aldus de heer Korstanje. Als oorzaken van de verplaatsing naar de buitenrand van stad en dorp noemt de consiüent onder andere de toename van het aantal auto's en de toename van de koopkracht (meer en grotere artikelen tegelijk). De lieer Korstanje wijst er op dat Zeeland niet zonder kleerscheuren van de ont wikkeling is afgekomen, „vooral daar waar de oude stads- en dorpskernen moeilijk toegankelijk zijn". Volgens de consulent tracht de lokale overheid in bestemmingsplannen voor nieuwe woonwijken rekening te hou den met de trek naar de buitenkant, door bijvoorbeeld bij de wijkwinkel- centra ruimte parkeermogelij kheden te scheppen. „En ook in de binnenste den zie je dat men zoveel mogelijk parkeerruimte probeert te creeëren". De heer Korstanje signaleert dat on danks die activiteiten toch nog de grote detailhandelsondernemingen naar de industrie- en handei^erre'nen willen, „Het hangt vaak van het zicht en de houding van het gemeente bestuur af of er bezwaren worden gemaakt tegen deze mijns inziens on juiste gang van zaken. Geeft men zonder bezwaar een vestigingsvergun ning af. dan kunnen de gevolgen desa streus zijn voor de reeds gevestigde ondernemers", betoogt de heer Kor stanje. De rijksconsulent stelt dat de kosten van vestiging op industrieterreinen veel lager zijn dan ir. de centra: grondkosten zijn geringer en vaak ook de bouwkosten (minder schoon- heidseisen)„Dat leidt tot oneerlijke concurrentie, omdat men door goed kope vestigingsfactoren ook goedkope re aanbiedingen kan doen". Voorbeelden Do heer Korstanje heeft een aantal Zeeuwse voorbeelden bij elkaar ge zocht, die naar zijn mening aantonen hoe het niet moet. Een zorgelijke ontwikkeling heeft volgens de consu lent plaatsgevonden in Goes-Zuid: ves tiging van een winkelcentrum, De Bussel' genaamd, en vrijwel tege lijk vestiging van de Agrimavkt vlakbij op een bedrijfsterrein. „In het winkelcentrum zijn al veel leegstaan de winkeleenheden en dat neemt nog toe. Dat wil wel niet zeggen dat de huidige bedrijven allemaal onrendabel zijn, maar in zijn totaliteit is De Bussel door de intertijd gegeven ver gunning aan de Agrimarkt niet uit de verf gekomen", meent de heer Kor stanje. De rijksconsulent vindt dat de leeg staande winkelvakken het winkelcen trum een ongezellig aanzien geven. „Het gevolg is grote kapitaalverlie zen. Ik heb intertijd bij de opening al gezegd dat het een onverteerbare /.aak was. Dat is nog steeds zo". De heer Korstanje heeft overigens lof voor het huidige gemeentebestuur van Goes, dat onlangs via een besluit voorkwam dat in het vervolg vesti ging op industrieterreinen mogelijk wordt. Conclusie van de consulent uit de gang van zaken in Goes-Zuid: „De bestemming van gronden door de wet ruimtelijke ordening die uiteinde-; lijk tot doel heeft de menselijke acti viteit binnen de beschikbare ruimte; zo goed veilig te stellen heeft als het ware hier als een gewerkt". Tweede voorbeeld van de heer Kor stanje is de gang van zaken in del gemeente Duivelarid: „In de kern Nieuwerkerk is een levensmiddelen markt op agrarisch terrein versche nen. Dat is een voorbeeld van niet- optreden van het gemeentebestuur ge weest. Op het terrein stond een land bouwonderneming". De vestiging van grootwinkelbedrijven op industrieterrein bij Vlissingen zit de rijksconsulent als derde voor beeld niet lekker. „Daar is meer dan 10.000 vierkante meter vloerop pervlak en heeft bij de ondernemers in het midden- en kleinbedrijf in zo wel Vlissingen als Middelburg veel ontstemming gewerkt. De stelling van b. en w. van Vlissingen dat dit niet1 voorziene centrum ook consumenten naar de binnenstad trekt, loopt niet parallel met de mening van de midden- stand. Ook al zou het wel zo zijn. dan gaati dat ook weer ten koste van andere centra", aldus de heer Korstanje. Hij herinnert er aan dat nieuwe vestigin gen niet meer mogelijk zijn. Vierde Zeeuwse voorbeeld van de con- Zie slot pagina 7 kolom 5) Drs. Norbert Schmelzer. de Neder landse minister van buitenlandse za ken. heeft maandagmorgen in Brussel, in een eerste persoonlijke reactie, de bezetting scherp veroordeeld. Schmel zer zei: ,Jk moet onwettige en met geweid gepaard gaande acties, die die nen om onlustgevoelens af te reage ren, ter. sterkste afkeuren. Als men die gevoelens wil uiten kan dat via het parlement of door middel '.-an vreedzame demonstraties. Dit weder rechtelijk optreden moet ik ter. sterk ste afkeuren en het leidt dari ook tot niets, eerder tot het tegendeel van wat ermee bedoeld wordt," aldus de Nederlandse bewindsman- Een paar honderd jongelui hebben maandagavond een betoging gehouden bij net Amerikaanse consulaat-generaal in Amsterdam, dat 12 uur tevoren door geestverwanten nog bezet werd gehouden. Luide hun verontwaardiging over Amerika's bemoeienissen in Zuid- oost-Azië roepend, liepen de betogers rondjes rondom het huizenblok waar in net consulaatsgebouw aan het Mu seumplein staat. Politie was op ruime schaal aanwezig om het consulaat, in dien nodig, te beschermen. De tuin van het gebouw is 's avonds en 's nachts hel veïiicht om eventuele indringers van het nu weer permanent onder be waking staande gebouw niet de gele genheid te geven te profiteren van hst nachtelijk duister. Een organisatie die zich het 'Jongo» renfront' noemt roept de scholieren van Amsterdam op tot een demonstra tie bij het consulaatsgebouw. Het. on derwijs zou daartoe donderdagochtend moeten worden gestaakt. ATHENE AFPDe Griekse rege ring heeft besloten af te zien van de kosteloze militaire hulp die de Ame rikaanse regering voor 1973 heeft aangeboden, zo heeft het Griekse mi- nLsterie van voorlichting maandag avond meegedeeld. Hierm.ee worden de geruchten beves tigd die in ae Griekse kranten hadden gestaan. Griekenland zou hiermee willen voor komen dat het militaire regime in het Amerikaanse congres ter sprake zou worden gebracht. Maandagochtend had het Griekse mi nisterie van financiën meegedeeld, dat de begroting 1973 geen rekening hield met Amerikaanse militaire hulp.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1973 | | pagina 1