LEGALISATIE VAN DRUGS
KAN VEEL VOORKOMEN
„ALS ZE HET GILLEN
NIET HOREN,
GELOVEN ZE HET N
17
ERE DOCTOR H. J. KRAUWEEL:
RUTH BREUNIS-COHEN:
JATERDAG 13 JANUARI 1973
PROVINCTAlï ZEEUWS1 COURANT
AMSTERDAM „Als alle drugs gelegaliseerd worden, zal het
gros van de Nederlandse bevolking vooropgesteld dat men
weet waar het om gaat er toch niet aan beginnen, daar ben ik
vrij zeker van. Hetzelfde zou gelden voor alcohol of tabak als dat
nu pas zou worden ontdekt: tegenwoordig worden nieuwe pro-
(lukten eerst door allerlei instanties onderzocht en worden de
mensen op de eventuele gevaren bij gebruik ervan, gewezen.
Helaas is alcohol en tabak in ons leven gekomen in een tijd dat
we, bij gebrek aan keuringsdiensten van waren, weinig wisten
over de mogelijke slechte invloed van deze artikelen."
Dal zegt de heer -H. J. Krauweel
directeur van de Jellinek-kliniek In
Amsterdam, aan wie de universiteit
van Amsterdam dezer dagen een ere
doctoraat in de geneeskunde verleen
de. 9e kliniek houdt zich bezig met
de oorzakelijke behandeling van ver-
davingszickten. De lieer Krauweel
Krijgt het ere-doctoraat voor zijn
verdiensten op medisch-maatschap-
pelijk terrein. Hij heeft de benade
ring van de alcoholisch verslaafden
(In latere jaren werden ook drug
verslaafden behandeldlosgemaakt
uit het oorspronkelijke raam van
drankbestrijding en geheelonthou
ding.
Bovendien werd de ere-doctor be
loond met een prijs van de Hélène
de Montigny-stichting, elke drie jaar
op aanbeveling van de rector
magnificus van de universiteit van
Amsterdam uitgereikt aan ie
mand die zich „in buitengewone ma
le verdienstelijk heeft gemaakt voor
iet mensdom in het algemeen". Bij
de prijs hoort een financiële belo
ning van £17-622. „Ik denk dat ik
dat geld aan de kliniek zal schenken
anders pikt de belasting het maar
in", oordeelt directeur Krau
weel.
De nieuwe ere-doctor is „een beet
je verlegen" met al die lovende
woorden. „Ik kan zó tien mensen
aanwijzen die het ook verdienen en
mijn trouwe medewerkster, me:
Timmer, verdient het dubbel. Ik ge
loof niet dat dit valse bescheiden
heid van mij is. Onder mijn regie
hebben we weliswaar veel kunnen
doen, maar een mens kan niets
alleen, je moet wel samenwerken. Ik
had bepaalde ideeën toen ik hier
kwam en ik heb medewerkers ge
zocht die het in grote lijnen met me
eens konden zijn. Je moet ie mede
werkers natuurlijk wel een leans ge
ven. Als directeur en niet-medicus
had ik 26 jaar lang voornamelijk
een coördinerende en stimulerende
taak. Wat we bereikt hebben is te
danken aan gezond verstand en niet
aan zwarte kunst".
In 1909 begonnen de psychiater
dokter Bouwman en de hoofdonder
wijzer Van der Woude hun polikli
niek voor alcoholisten, in het huis
aan de Keizersgracht. Zij vonden
het beter de patiënten zoveel moge
lijk in de maatschappij te houden.
De Jellink-kliniek heeft nu 99 bed
den. „Daar heb ik voor gezorgd.
Sommige mensen móét je hospitali
seren. Als je daar niet onderuit
kunt, dan in elk geval dicht bij huis.
We streven ernaar de opneming van
een patiënt de inleiding te laten zijn
tot betere mogelijkheden als ambu
lant patiënt".
De mannelijke alcoholisten nemen
68 van die bedden in beslag, 19
worden bezet door mannelijke drug
verslaafden, en twaalf bedden zijn
voor vrouwelijke drank- en drug
verslaafden samen. Per jaar behan
delt de staf van de kliniek 660
patiënten.
„De vrouwen zijn, dat blijkt maar
weer uit deze cijfers, de verstandig-
sten", aldus ilrauweel. „Niet alleen
in Nederland is het aantal vrouwelij
ke verslaafden (6 pet van de alcoho
listen, 10 pet van de drug-patiënten)
relatief laag: dat geldt voor de hele
wereld. Ik vermoed dat dat te ma
ken heeft met het feit dat we nog
altijd in een mannenmaatschappij
leven. De vrouw moet daarin het
solide element zijn. Daarbij is zij de
draagster van het leven en mis
schien uit dien hoofde voorzichtiger
met haar lichaam".
„Nu de vrouw meer plaats gaat
opeisen in die mannenmaatschappij
stijgt het percentage verslaafden on
der het zwakke geslacht helaas.
Waarom willen vrouwen zo nodig
baas in eigen bulk worden, dat zijn
ze toch al? Ik zou zo zeggen dat de
vrouw moet leren minder afhanke
lijk van de man te zijn in verstande
lijk en emotioneel opzicht: het
wordt tijd dat ze baas in eigen
hoofd wil zijn".
OVERDREVEN
MEDICIJNGEBRUIK
De Jellinek-kliniek geeft naast
hulp aan alcoholisten en drug-ver
slaafden ook steun aan mensen die
verslaafd zijn door overdreven medi
cijngebruik- Verder is er een afde
ling voorlichting, onderwijs en op
vang, die cursussen verzorgt voor
sleutelfiguren in de maatschappij:
maatschappelijk werkers, leraren,
schoolartsen, dominees en pastoors.
„Die cursussen zijn een poging tot
preventie door kennisoverdracht en
aanpak-verandering. Het is van
groot belang dat deze mensen, ver
slaafden die bij hen komen, niet
negatief tegemoettreden".
In Nederland is genezing van alco
holisten niet onvoorspoedig. In de
Jellinek redt 40 procent van de pa
tiënten het; zij worden weer sociaal
aangepast- Dat houdt in dat ze vol
doen aan drie criteria: niet meer
drinken, de familie-verhoudingen
draaglijk en normaal maken, alsme
de de verhoudingen op het werk.
Twintig procent van de patiënten is
veel beter geworden maar heeft nog
wat 'schoonheidsvlekjes'. Tien pro
cent blijft veel aandacht vragen.
„Daar moeten we verrekte hard aan
werken om ze op dat niveau te
nouden", aldus de heer Krauweel.
Onveranderd blijft 30 procent- Vol
gens de binnenkort afscheid nemen
de directeur is dat ook te wijten
aan het gebrek aan mankracht.
„Maar ook voor de sociaal-aangepas-
ten is het zo: ben je eenmaal vat
baar voor alcoholisme (of dat nu
aangeboren is of verkregen), dan
blijf je het"-
Bij het drugs-publiek gaan we niet
eens van criteria uit. „Bij 20 procent
van deze patiënten is een gunstige
verschuiving te zien in het functione
ren- na behandeling. De rest sukkelt
door. Ze delen him brood met el
kaar, vaal: -- misschien door hun
bekende weerstandsloosheid ook
met. mensen die ze niet eens aardig
vinden- Als het druggebruik wat be
ter is geïntegreerd in de maatschap
pij, en we houden lang genoeg vol,
dan zal het waarschijnlijk stukken
beter gaan".
„Ieder meas drinkt weieens een
glaasje behalve de geheelonthou
ders dan en heel velen, vooral
jeugdigen, roken weieens een stickie.
Maar er komt een punt dat de
meesten zeggen: ik ga niet verder.
Degenen die wel verder gaan wor
den veelal aangetrokken door het
experiment, het avontuur. Ze kunnen
echter ook op één vlak tot hun
grenzen experimenteren, in plaats
van aan alle kanten in het wilde
weg Ben soort beperking, dus speci
alisatie, is hier misschien wel aan te
raden", meent de 66-jarige heer
Krauweel.
„Dan heb je ook nog een groep (die
vind je hier het meeste) die een
aangeboren of door omstandigheden
aangekweekte, behoefte heeft zich
zelf te vernietigen, of die sneller
ergens aan verslaafd raakt dan een
ander. .Alle mensen in de min of
meer ontwikkelde landen weten don
ders goed dat er inzake milieuhygië
ne krachtdadig afgeremd moet wor
den. willen we over dertig jaar niet
met z'n allen stikken. Toch wordt er
te weinig gedaan. We blijven hopen
dat er uiteindelijk niets ernstigs ge
beurt. De eerste beste alcoholist
doet precies hetzelfde".
(Van onze correspondent)
Het is nogal ondenkbaar: plotseling staat in de krant dat een op zich
zelf zo keurige hoofdcommies van het ministerie van justitie warm zeep
sop heeft gegoten in een student die gearresteerd is bij een demonstra
tie tegen de 1.000 gulden collegegeld. De meest behoudende figuren in Ne
derland zouden nog rood aanlopen van opwinding, kabaal in de tweede
kamer, motie van wantrouwen tegen de verantwoordelijke minister, sta
pels dreigbrieven aan het adres van de martelende hoofdcommies, etc. Ver
weg, in Brazilië en dat soort landen wordt zo wel gemarteld; af en toe
staat het in de krant. Kardinaal Alfrink heeft het zelf bevestigd, het is
dus nog waar ook, maar het is wel veilig ver weg.
mensen gevangen omdat ze hun mening
gezegd hebben- Dan zullen ze, hoor je dan-
ook best wat anders gedaan hebben. Ie
mand zit niet zomaar gevangen".
„Neem Willem Duys. Als die een armza
lig bloederig kindje omhoog houdt, barst
iedereen in snikken uit en peurt geld in de
melkbus. Als je gewoon zegt: er zijn
landen waar je in de gevangenis komt als
je je mening zegt of dé verkeerde gods
dienst hebt, dan hoor je weer: hebben ze
dan niks anders gedaan. Nee, mevrouw,
niks anders. Iemand wordt <en psychiatri
sche inrichting ingedouwd omdat hij an
ders denkt dan de regering".
Berichten over martelingen van gevange
nen in Ierland zijn alweer wat schokken
der, want Ieren zijn eigenlijk wel mensen
van ons slag, en die martelen dus ook.
Een marteling in België is nog weer erger,
in Maastricht zou je 't dan al kunnen
horen- Om te proberen deze martelingen
van politieke gevangenen wat dichter bij
huis te halen, heeft Amnesty International
in de weken voor Kerstmis een actie
gevoerd.
Amnesty International is een vereniging
die opkomt voor mensen die vervolgd
worden wegens het zeggen van him me
ning. In tal van landen zijn afdelingen, de
meest opvallende activiteiten in Nederland
zijn adoptiegroepen en kaartenacties. Iede
re maand wordt een gevangene uitgekozen
die dringend hulp nodig heeft en deze
wordt door de leden dan bedolven onder
ansichtkaarten.
De gevangene krijgt zo enige morele
steun, en de kaarten worden ook gestuurd
naar de verantwoordelijke autoriteiten om
hen er op te wijzen wat ze in hun land
eigenlijk aan het doen zijn. Een adoptie-
groep adopteert drie gevangenen, één uit
een communistisch land, één uit het Wes
ten en één uit de derde wereld. De groe
pen proberen „hun" gevangenen op alle
mogelijke manieren te helpen, tal van
gevangenen zijn al vrij gekomen.
Mevrouw Ruth Breunis-Cohen is pers
secretaresse van de Nederlandse afdeling
van Amnesty- Haar probleem: hoe krijg je
welvarende Nederlanders warm voor poli
tieke gevangenen?
Het probleem bij het interviewen van
actiegroepen is vaak dat deze mensen zich
in hun streven naar een volledig mogelijke
publiciteit uitdrukken in een soort stencil-
taal, waardoor die publiciteit nauwelijks
meer te lezen is. Niet mevrouw Ruth
Breunis-Cohen, die zich bedient van een
smeuig Nederlands. Dat doet niks af aan
de ernst van de zaak van de politieke
gevangenen, maar de problemen komen zo
wel beter over.
Ze woont in Rotterdam, man- twee kin
deren, is joodse („Ik zit vrij dun in m'n
familie"), heeft zelf drie en een half jaar
in het Jappenkamp gezeten, maar wil daar
liever niet over praten. Als we op zoek
gaan naar haar motieven om zich in te
zetten voor politieke gevangenen, komt het
er tnrh van .Naast ons was het gebouw
van de Kempetai, een soort Gestapo. Dat
gebouw was hoger dan de gevangenis
muur. dat hadden ze heel slim gedaan,
want zo kon je vanuit de gevangenis zien
wat er gebeurde. Je kon het martelen zien,
je zag die mensen zo hangen met de
armen naar boven; sigarettenpeukjes, na
gels eraf, de oude beproefde metho
den"-
„Ik heb nou het rare idee dat wij die
die oorlog toch overleefd hebben, een
voorbeeld moeten zijn voor de kinderen;
wat er gebeurde is strijdig met alles waar
je in gelooft. Wat klinkt dat onbenullig,
hè, maar als je er zelf over praat is het
toch anders. Het is toch logisch! Mijn
familie is er niet meer, ik heb het wel
overleefd, ja, waarom doe je- iets? Voor
Vietnam, Griekenland het geeft niet wat.
maar je doet iets
„Amnesty trekt mij persoonlijk erg aan
omdat het gaat om Oost en West en de
derde wereld. Wat ik niet moet, dat zijn
die kleine hokjes, ijsmutsen breien voor
blanke negers, dat soort dingen. Ik ben
vreselijk gefrustreerd geworden toen ik
laatst een hele zaterdag heb gestaan in
een standje van ons hier op het Beurs
plein. Dat plein wordt omsloten door V
en D, de Hema en de Bijenkorf. We
hadden er een hele dag gestaan en vijf
gulden en dertig cent opgehaald"-
„Daar lopen letterlijk duizenden mensen,
zulke stromen- dat je niet meer ziet dat
het allemaal mensen zijn, het is een massa
pakjes-dragende figuren zo walgelijk.
Op zaterdag, dan ga je boodschappen
doen, je eet in de stad een tosti en je
haalt wat lekkers bij de koffie. Zo zijn de
zaterdagen geprogrammeerd. En op zon
dag dan is er de kerk, denk je even aan
iets anders, als je op zondag ergens gaat
staan, krijg je de mensen wel mee".
„Als je met zo'n standje staat merk je
dat de mensen het niet willen weten, er is
veel ellende in de wereld, maar het is ver
van hun bed.' Ze kijken je aan alsof je een
kip bent die een eendenei heeft uitgebroed.
Ze kijken je aan van: mens wat moet ik
nou met jou aan? Je ziet er wel snugger
uit, maar geloof je zelf wat je zegt? Ze
zijn er van overtuigd dat het overal zo
gaat als in'Nederland met keurige proces
sen-verbaal. voorarrest, vragen in de Ka
mer etcetera".
.Maa>- dan zeg je: er zitten gewoon
BUREN
„De mensen geloven niet dat het waar
is- Zolang ze het zelf niet voelen, geloven
ze het niet. Als ze het gillen niet horen,
geloven ze het niet. Weet u het zeker, hebt
u dan foto's? Maar wat denkt u, mevrouw,
zeg ik dan, dat zo'n regime foto's laat
maken?"
Het is uw vereniging nog niet gelukt
in brede lagen van de bevolking leden te
werven?
Ruth Breunis-Cohen: ,-Als je zo es rond
kijkt wie er lid zijn, komen ze wel uit alle
lagen van de bevolking. Er zijn ook stra
tenmakers bij. Ik heb een bloemenman,
een man met zo'n kar, die komt hier af en
toe aanbellen en brengt een paar gulden.
Nou, dat is voor jouw gevangenen, zegt-ie
dan, jullie doen zo je best".
„Maar dat is ook al een beetje een
speciale vent, hij heeft een voogdijkind,
dus toch alweer iemand die bereid is om
ja hoe moet je het omschrijven? Het
zijn wel alle lagen van de bevolking, maar
het is toch het soort mensen dat bereid is
om door te denken. Oudere mensen die de
oorlog meegemaakt hebben n zeggen: dit
nooit meer- En jongeren die er thuis over
gehoord hebben en zeggen: dit hoeven we
niet. Het zijn dus mensen die zien dat er
behalve Bonanza nog andere dingen in het
leven zijn".
„Kijk es, als je bijvoorbeeld in een kerk
een lezing houdt en je noemt gevallen dan
geloven ze je. Als je zegt: we hebben hier
die havenstaking gehad voor de 400 gul
den; bij ons is claar niemand om gearres
teerd. Maar in dat en dat land heeft die
en die man 16 jaar gekregen om zoiets,
dan geloven ze je: als je dit soort dingen
maar gebruikt".
-,Het is onwaarschijnlijk moeilijk. Grie
kenland is een erg mooi land en daar ga
je heen op vakantie. Van mij mogen ze er
heen, hoor, als je er maar heen gaat met
het idee dat niet alles goud is wat er
blinkt"-
Een probleem lijkt me ook dat in
kranten regelmatig berichten staan over
grote aantallen politieke gevangenen. Maar
die enorme getallen zeggen op den duur
niet zoveel meer. behalve dat het er veel
zijn.
Ruth Breunis-Cohen: „Ik zal Je es wat
laten zien". Uit een andere kamer komt ze
terug met een vlechtwerk gemaakt door
politieke gevangenen van de voedselblikjes,
die ze gekregen hebben. Die blikjes zijn
allemaal in keurige reepjes gesneden en
hebben zo een zeer nauwkeurig vlechtwerk
opgeleverd. Duidelijk werk van mensen die
alle tijd hebben.
Ruth Breunis-Cohen: „Toen ik het uit
pakte heb ik staan janken. Kijk alleen es
naar die engeltjes, gemaakt van stukjes,
geknipt uit zo'n blikje. Die mensen zitten
al jaren in een kamp, komen nooit meer
vrij. Als je dit ziet, raak je er nog meer
van overtuigd dat dit werk waanzinnig
belangrijk is- Er wordt ons wel verweten:
jullie moeten je met structuren, systemen
in een land bezighouden en niet met
individuele gevallen, terwijl jullie drie
mensen helpen, kreperen er duizend. Maar
als wij wachten tot die structuren veran
derd zijn, zijn er intussen 1.003 gekre-
peerd".
U hebt op de televisie eens een dag
sluiting over Amnesty gedaanwat voor
reacties komen daar dan op binnen?
Ruth Breunis-Cohen: ,-De opname ging
zo: ik stond foldertjes uit te delen, aan
kwam een dominee langs en vroeg: me
vrouw vertelt u er es wat over en dan
gingen we samen op een bankje zitten. De
opnamen voor die vijf minuten hebben
een dag geduurd, allemaal mensen er om
heen: roepen „dag moeder"; je was net
bezig en begon iemand naar die camera te
zwaaien of de groeten aan zijn tante te
doen".
„De reacties; er reageren maar weinig
mensen die tegen zijn. Wel zag iemand es
een foto van mij waarop ik een zilveren
Davidsster droeg, waarop hij reageerde
dat hij een groot respect voor mij had.
Hij had gezien dat ik joodse was- En aan
wat er nu in Israël gebeurde, kon je ook
maar weer duidelijk zien dat je joden en
joden had. Het kwam niet duidelijk uit de
verf bij welke groep ik nu precies behoor
de".
LEUK
„Wat het ook erg leuk doet is de
opmerking: denk es aan de joden in
Rusland. Waarop ik dan zeg: dat doen we
ook mevrouw, we denken óók aan Perzen
en Turken. Als je het zo stelt is het
kennelijk in de hele «aw> mis, hoor je
dan. Ja, dat is net ook, meneer. Mensen
hebben vaak ook graag dat je je met een
speciaal groepje bezig houdt. Banketbak
kers die graag hebben dat er iets gedaan
wordt voor een banketbakker die ergens
vast zit- Of er wordt gezegd: denk es aan
de baptisten in Rusland. De groep waar je
zelf emotioneel bij betrokken bent is altijd
belangrijker dan andere groepen".
,-Ierland is ook veel erger dan Spanje-
Ik vermoed dat het komt omdat Ierland
in het Engelse taalgebied ligt, het is dicht
bij en dat geeft een bepaalde angst. Iets in
België zou nog harder aankomen. Ierland
is dichtbij en je ziet hert op de tv: dan
geloven ze het wel. We hebben een missie
naar Ierland gestuurd en als je dan die
foto's ziet: mensen met een zak over het
hoofd, in een kist opgeslagen".
„Maar zoiets is weer minder erg als je
even later over martelingen in Brazilië
hoort- Bij het martelen wordt daar ge
bruik gemaakt van de technische vooruit
gang. Een speciale machine om bij iemand
zeepsop in het lichaam te pompen. In
Brazilië is ook berekend wat de invals
hoek van slagen moet zijn. Je ziet dan
geen blauwe plekken, maar het slachtoffer
sterft wel aan Inwendige bloedingen. Het
is angstaanjagend te zien hoe martelingen
toenemen als onderdeel van een gevestigde
orde".
Schrikt u er nog steeds van?
Ruth Breunis-Cohen: „Je schrikt niet
meer van de informatie: daar en daar
wordt gemarteld. Dat weet Je al. Als je de
rapporten leest denk je wel: oh God, ze
hebben er weer wat bij geleerd- Immuun
word je er niet voor, moedeloos wel. Want
wat is precies martelen-? Het dringt moei
lijk tot mensen door. Korea, Vietnam, dat
is wel erg, maar er is een oorlogssituatie
en dan krijg je van die dingen. Maar als
je dan es niet naar huis terug kunt, omdat
het is weggebrand? Als je vrouw en je
kinderen zijn weggebracht. Ja, dat is dan
wel vervelend - waarom snappen ze het
nou toch niet?"
Is het in de praktijk regelmatig moge
lijk contacten met politieke gevangenen te
leggen?
Ruth Breunis-Cohen: ,-Met Rhodesië heb
ben we bijvoorbeeld een tijd gehad dat we
redelijk met- gevangenen konden corres
ponderen. Brazilië kom je niet in. Paraguay
heeft een waanzinnige censuur, Grieken
land ligt ook erg moeilijk, we moeten het
hebben van contacten, gewone mensen,
mensen als u en ik".
Ruth Breunis-Cohen: ..Nou ja, ze zeggen
wel altijd dat wat wij zeggen niet waar is.
De Braziliaanse ambassade heeft bepaald
dat er in Brazilië geen berichten mogen
komen die aan Amnesty ontleend
zijn"-
Ruth Breunis-Cohen: „Mijn gevoel ook.
Als ze geen bezwaren hebben tegen wat
we zeggen, zouden ze ons niet tot een
verboden organisatie maken. En dan weer
krijgen we het etiket van links, even later
zijn we weer rechts. Toen we iets zeiden
over de politieke gevangenen in Indonesië
waren we een communistische martelorga
nisatie, toen we even later met Rusland
bezig waren, waren we anti-communis
tisch".
„Maar daar gaat het niet om- we zijn
niet tegen bepaalde regeringen, we zijn
alleen tegen dictatoriale regimes, of die
nou links of rechts zijn".
Helpt publiciteit eigenlijk?
Ruth Breunis-Cohen: .Als het Sn de
krant staat, is het waar. Maar het beste is
natuurlijk als lk in een damesblad op de
foto zou komen met op ae ene arm een
kind en in de andere hand een koekepan.
„In haar gezellige woning aan de Spoorsin-
gel" etcetera. „Ik ben bang dat net dan wel
helpt".