Impasse in Helsinki
om procedurekwestie
Stormslachtoffers onder bomen
kunnen voor deel worden gered
KONING HOESSEIN BESCHULDIGT
PALESTIJNSE VERZETSBEWEGING
^SekKer
Herman van Veen
- na aanhouding -
nooit meer
naar België"
Woensdag 29, donderdag 30 november,
vrijdag 1 en maandag 4 december zijn
wij tot 's avonds 9 uur geopend!
WOENSDAGAVOND OM 10 UUR AL EEN NAUWKEURIGE
VOORSPELLING VAN DE VERKIEZINGSUITSLAG
AMSTERDAM: START EERSTE EASE
BOUW ACADEMISCH ZIEKENHUIS
C A R 0 N -
INFINI
VAN BIEMEN
DIMSDAO 28 NOVEMBER 1972
PROVINCIAL! ZEEUV/SE COURANT
11
ROEMENEN HOUDEN VAST AAN SOEVEREINITEITSVERKLARING
(ADVERTENTIE)
(Van onze speciale verslaggever)
HELSINKI Het ambassa
deurschap ter voorbereiding
van een conferentie voor vei
ligheid en samenwerking in
Europa is al op het eerste
punt van de procedure-rege
ling vastgelopen. De Roeme
nen hebben ook tijdens de zit
ting van maandag vastgehou
den aan een formulering, die
zegt dat alle deelnemende lan
den gelijk zijn en soeverein,
ongeacht militaire allianties,
waarvan zij deel uitmaken'.
Dat is in feite een rechtstreek
se aanval op de Breznjev-
doctrine (die aan de landen
binnen de Russische invloeds
sfeer slechts een beperkte
soevereiniteit toebedeelt) en
blokkeert verdere voortgang.
De Roemenen hebben het weekeinde
besteed aan bezoeken bij andere,
ambassadeurs om uitvoerig duide
lijk f° maken, waarom zij aan hun
zienswijze vasthouden. Het resul
taat van onder andere deze be
moeienissen was dan ook een zeer
substantiële steun van landen als
Nederland, België, Zwitserland,
Frankrijk, West-Duitsland en voor
zichtig ook van de VS-
De tekst die maandagochtend bij de
ambassadeurs op tafel lag, luidt
aldus: „Alle deelnemende landen
zullen deelnemen op basis van vol
ledige gelijkheid en onafhankelijk
heid", De Roemenen willen daar
nog bij zetten: „Onafhankelijk van
het feit of ze tot enige militaire
alliantie behoren". De Russen, doch
ook Moskou-getrouwe Oostbloklan
den als de Polen, Hongaren en
Bulgaren, hebben aan die toevoe
ging uiteraard geen enkele behoef
te, ook al gaan zij met het eerste
stuk van de formulering wel ak
koord.
Bij de westelijke landen heerst de
opvatting, dat de kwestie ook later
nog wel aan de orde kan komen
wanneer de relaties tussen de sta
ten onderling worden besproken,
maar zij verzetten zich niet tegen
het Roemeense initiatief. In elk
geval heeft Nederland wel zo dui
delijk voor de zienswijze van Boe
karest gepleit, dat dr. Valentin Lu-
patti, de woordvoerder van de Roe
meense delegatie, die door collega
ambassadeurs als de ster van de
vergadering wordt bestempeld, de
Nederlanders kwam bedanken.
Pijnlijke situatie
De Roemenen zijn van plan onverbid
delijk aan hun eis vast te houden
en naarmate de debatten zich,
voortslepen, wordt het voor
Sowjet-Unie steeds moeilijker even
tuele toegevendheid het karakter
van een grote politieke en diploma
tieke nederlaag te ontnemen ei
ontwikkelt zich de voor de Russi
sche diplomatie toch wel zeer pijn
lijke situatie, dat zij nu voor het
forum van de wereld en in aanwe
zigheid van neutrale en westelijke
toeschouwers de diepgaande
ningsverschillen in haar
kamp moet uitvechten, terwijl hun
strategie er in eerste aanleg op
was gericht het Westen te verde
len.
Weliswaar beklagen zij zich bitter
over het „gebrek aan positieve be
reidheid" van de Roemenen, dat zo
schril afsteekt tegen hun eigen be
doeling om deze conferentie zo
soepel mogelijk te laten verlopen.
Maar informatie van Roemeense
zijde leert dat de Russen, bij alle
verrassing die zij nu ten toon
spreiden, al geruime tijd voor het
begin der beraadslagingen van het
afwijkende Roemeense standpunt
op de hoogte warén gesteld-
In dit nauwelijks meer subtiele tref
fen der doctrinesspeelde nog een
andere gebeurtenis mee. Het Finse
secretariaat bleek vertaalde teksten
van de procedure-ontwerpen
hebben vervaardigd, die onderling
grote en essentiële verschillen ver
toonden. Zo liepen de Engelsen
aanvankelijk rond met een lijst
van acht punten, terwijl het er tien
waren. De Franse tekst vertoonde
wel'een toevoeging over de militai
re bondgenootschappen en de ande
re teksten niet. Ook de Duitse
versie was niet in overeenstem
ming met de conclusies, die vrij
dagmiddag na de zitting waren ge
trokken.
Vertalingen
Dit betekende een slechte aanteke
ning voor de Finnen, ondanks hun
opzichtige behoedzaamheid om
geen fouten te begaan. Dinsdag
wordt wederom vergaderd: over
negen van de tien procedureregels
is de algemene overeenstemming
duidelijk. Maar over dat ene punt
kan in theorie tot sint-juttemis
worden doorgepraat, zonder dat
men een stap verder komt.
Het volle pond
De Roemenen blijven er nuchter on
der: „Dit punt is voor ons
doorslaggevend belang en er
geen enkele reden om de discussie
tot straks uit te stellen. Wij wach
ten met belangstelling de argumen
ten van de Sowjet-Unie af om
tegen onze tekst te zïjr". Boekarest
eist het völle pond van het diplo
matieke voordeel dat zijn delegatie
in de eerste ronden heeft verwor
ven. In de woorden van Neder
lands reizende ambassadeur Quar-
les van Ufford betekent dit
vrij diepgaande onenigheid".
„Staatsgreep in Jordanië voorbereid"
BEIROET (AFP) Koning
Hoessein van Jordanië heeft in
een maandag gepubliceerd
vraaggesprek met het Libanese
blad 'Al Nahar' de Palestijnse
verzetsbeweging ervan beschul
digd met financiële steun van
Libië een staatsgreep in Jorda
nië te hebben voorbereid.
ADVERTENTIE
Bloemen
met
Sint-Nicolaas
J bloemin en tuincentrum
middelburg souburg goes
De Libische leider Kadafi, aldus ko
ning Hoessein, had beloofd op het
"uur H" naar Damascus te gaan om
daar de hulp in te roepen van de Syri
sche en de Iraakse luchtmacht die het
koninklijk paleis, het radio- en televi
siestation en de militaire installaties
in Amman hadden moeten bombarde
ren. Een officier, majoor Rafeh El
Hindawi, waarnemend commandant
van een tankeenheid, was volgens ko
ning Hoessein rechtstreeks betrokken
bij het- complot. Hij zou voor zijn
dewerking 20.000 dinar hebben gekre
gen.
Koning Hoessein verklaarde dat
het complot bleek dat de Palestijnse
verzetsbeweging zich met 'een nïe
activiteit bezig hield die van
voorbereiden van staatsgrepen',
zei dat zijn regering de kwestie
stig opneemt en dat 'wij voorbereid
zijn op de ergste gevolgen'.
Volgens de koning wilde men op een
recente bijeenkomst van de Syrische.
Egyptische en Libische staatshoofden
de zaak van verzoening met Jordanië
bespreken, maar de behandeling werd
op verzoek van de verzetsbeweging uit
gesteld. „De guerrillaleider Yasser Ara
fat ontmoete de Egyyptische en Libi
sche staatshoofden en deelde hen mee
dat er in Jordanië een operatie werd
voorbereid. Hij verzocht het bespre
ken van de kwestie een paar maanden
uit te stellen. „Arafat kreeg de tijq
die hij nodig had".
HELSINKI: Veiligheidsvoor
schriften gelden ook voor de
deelnemers aan de voorbereiden
de besprekingen voor de Veilig
heidsconferentie. De Spanjaard
Javier Ruperez (links) en dr.
Constantin Vlad, lid van de veel
besproken Roemeense delegatie,
moeten zich hier legitimeren bij
een Finse politieman
De enorme raffinaderijbrand op
het eiland Bahrein, in de Perzische
Golf, leek zondag af te nemen. Het
schijnt dat men een tiental opslag
tanks die ten prooi van de vlammen
waren iaat uitbranden en zich voorna
melijk erop concentreert uitbreiding
te voorkomen.
(Van onze correspondenti
BRUSSEL De cabaretier Herman
van Veen heeft in de nacht van zater
dag op zondag enige uren doorge-|
bracht op het politiebureau te Oosten
de. Na zijn vrijlating, nog steeds in
zeer opgewonden toestand, heef: hij
gezegd dat hij wel de laatste keer in
België was geweest en niet meer naar
„dat fasicistenland" en „die politie-1
laat" wilde terugkeren.
Aanleiding tot Van Veens avontuur
was wat rijkswacht en politie van
Oostende een routinezaak noemen. Bij I
tijd en wijlen pleegt men de Identiteit
van in Oostende verblijvende vreem
delingen te controleren. Dat het dit
maal grootscheeps gebeurde en dat de
vermaakswijk werd afgezet zal echter I
v/el in verband moeten worden ge
bracht met een recente inbraak bij
een juwelier.
Nadat eerst de Montmartrewijk
was afgezet en vreemdelingen die de
wijk poogden te verlaten en zich niet
voldoende konden legitimeren in de
overvalwagen werden gestopt, ging de
politie optreden in bars en restau
rants. Zij troffen daar Herman van
Veen aan in gezelschap van enige
vrienden, Zaterdagavond had Van
Veen in Oostendes Kurzaal als gast
van de Vlaamse Club voor een pu
bliek van 1.600 mensen een enorm
succes gehad en na afloop van de
voorstelling was hij een stukje gaan
eten. Van Veen moest mee naar het
bureau, kwam in een reeds volle over
valwagen terecht en het hielp hem
niets dat hij het contract toonde,
waarbij zijn optreden in Oostende
geregeld was.
Eerst bemiddeling van het bestuur
van de Vlaamse Club heeft ertoe
geleid dat Van Veen eindelijk het
politiebureau weer mocht verlaten-
Dat deed zijn kwaadheid nog toene
men. Zijn maatschappij-kritisch pro
gramma van de vorige avond voort
zettend, tierde hij dat het een schande
was dat hij wel werd vrijgelaten toen
men eenmaal wist wie hij was, doch
dat anderen, die zich niet konden
legitimeren, maar toch ook niets op
hun kerfstok hadden, nog moesten
blijven
HDroopen
Computers oefenden voor verkiezingen
RIJSWIJK Rond tien uur
woensdagavond drie uur
na het sluiten van de stem
bussen zullen de compu
ters een vrijwel nauwkeuri
ge voorspelling kunnen ge
ven van de uitslag van de ka
merverkiezingen. Als het
niet te veel tegenzit, hoopt
de ANP-verkiezingsdienst
om ongeveer een half uur
na middernacht met het de
finitieve resultaat te komen.
Het Philips computercen
trum in Rijswijk woens
dagavond het voornaamste
zenuwcentrum heeft aan
de hand van de ervaringen
deze berekeningen gemaakt.
De computerdeskundigen zijn
ervan uitgegaan dat om tien uur
300 van de in totaal 863 gemeen
ten de plaatselijke resultaten heb
ben doorgebeld. Dit aantal is no
dig voor een berekening, die niet
meer dan tienden van procenU-n
van de definitieve uitslag zal af
wijken.
Het computercentrum heeft
maandagavond twee uur proefge
draaid om de laatste oneffenhe
den in de behandeling van de
uitslagen uit de weg te ruimen.
Aan de hand ran uitslagen van
'67 bootste men de .situatie zo
reëel mogelijk na. Een enkele
onvolkomenheid werd nog ont
dekt, maar over het algemeen
verliep het „spel" zeer soepel. De
enige plaats waar in feite fouten
kunnen worden gemaakt, zijn de
gemeenten zelf, waar de stem
men moeten worden opgeteld, be
aamde de heer J. Jolles van de
ANP-verkiezingsdienst.
In totaal zullen woensdag ln
Rijswijk 153 personen aan het
werk zijn. Zij moeten direct na
zeven uur d<- tijd waarop de
stembussen worden gesloten
al !ri actie komen. De kleinen-
plaatsen. waar men bijzonder
snel klaar 1» met het tellen van
de stemmen, maken er een tradi
tionele strijd van het eerste te
zijn met opbellen. BIJ de afgelo
pen verkiezingen won Klaaswaal
de strijd. Dit jaar zal het een
ander dorp zijn, zo weet de ver-
kiezingsdienst al te voorspellen.
Een niet nader genoemde kleine
gemeente heef. namelijk ge
vraagd of zij om even voor zeven
uur het stemlokaal al mag slui
ten om zodoende een kleine,
maar doorslaggevende voor
sprong te krijgen.
De geschiedenis leert echter
dat er ook plaatsen 7-ijn die niet
aan deze race willen deelnemen.
In 15)67 moest een verontruste
verklezlngsdlenst een kleine Lim
burgse gemeente aan de telefoon
krijgen omdat de uitslag uitbleef.
Geen wonder: de voltallige ge
meentesecretarie zal In de kroeg
en was de computer verge
ten.
In een pamflet roept het in Am
sterdam zetelende Surinaamse Revo
lutionair Volksfront alle Surinamers
op niet deel te nemen aan de verkie
zingen van 29 november 'uit protest
tegen de racistische en discrimineren
de houding van de Nederlandse maat
schappij tegenover Surinamers".
Leiden en Utrecht akkoord met coördinatie structuur
DEN HAAG (ANP) Minister Van Veen van onderwijs en we
tenschappen heeft het bestuur van het academisch ziekenhuis
in Amsterdam toegestaan de gezamenlijke architecten een voorlo
pig onwerp te laten maken voor de eerste bouwfase uit het ge
coördineerde structuurplan. De minister is er daarbij van uitge
gaan dat de architecten de toezegging hebben gedaan zo spoedig
mogelijk met elkaar een samenwerkingsovereenkomst aan te
gaan voor de bouw van de academische ziekenhuizen in Amster
dam, Leiden en Utrecht.
De schriftelijke opdracht aan de ar-,
chitecten voor het voorlopig ontwerp
zal door de projectdirecteuren'van de
drie instellingen gezamenlijk moeten
worden voorbereid. De deelopdracht
aan de architecten zal onder meer
moeten inhouden een omschrijving
van de eerste bouwfase die uitgaat
van het gecoördineerde structuurplan
voor Amsterdam dat de architecten
vorige week hebben gepresenteerd.
De opdracht behelst ook een omschrij-|
ving van de centrale voorzieningen en
terreinvoorzieningen die hiervoor!
moeten worden uitgevoerd. Voorn zal
de opdracht een raming van de kosten
en van de honorering moeten omvat
ten.
Op verzoek van de minister zal het
ontwerp, voordat de opdracht aan de
architecten wordt gegeven, worden
voorgelegd aan de coördinator nieuw
bouw academische ziekenhuizen. )r. C.
A. Doets. Gaat deze met de plannen
akkoord dan zal hij zorgen voor de
nodige kredietopeningen bij de Bank
voor Nederlandse Gemeenten.
QUANG TRI (VIETNAM): Lucht
landingstroepen van het Zuidviet-
namese leger trekken door de
letterlijk verpulverde binnenstad
van Quang Tri op weg naar het
icesten. waar zij zullen pogen de
daar aanwezige communistische
troepen te verjagen.
BOOMCHIRURG JAN COPIJN: „HET DUURT HONDERD
JAAR VOOR JE EEN MOOIE VOLLE BOOM HEBT"
Akkoord
UTRECHT De schade die in de orkaannacht aan het Nederland
se bomenbestand is toegebracht, is verbijsterend, maar technisch
gezien is voor 10 a 20 procent van de omgewaaide bomen redding
nog mogelijk. Landschappelijk is boomredding vooral van belang
voor bomen die langs wegen staan, of als solitair op een andere
plaats bepalend zijn voor het landschap. Aangenomen dat dat geldt
voor 20 procent van de zes tot zeven miljoen omgewaaide bomen,
kan boomredding betekenen dat voor 100.000 tot 200.000 bomen in
beginsel kans bestaat op een betere toekomst dan de zaag.
Dat is de mening van boomchirurg
Jan Copijn uit Groenekan bij Utrecht,
die stelt: „Vooral solitaire bomen
waar kruin en wortelkluit intact zijn
kunnen nog vertuid worden". Hij zou
iedereen die met omgewaaide, land-
schapsvormende bomen te maken
heeft willen toeroepen: alsjeblieft,
zaag ze niet zo maar aan kachelhout
jes. Het duurt 100 jaar voor je weer
een mooie, volle boom hebt.
„Meestal", zegt hij, „wordt in een
paniekreactie direct de zaag er maar
ingezet. Het is begrijpelijk als het om
bomen gaat die in de weg liggen. Dan
kan het ook moeilijk anders; maar in
heel veel gevallen is er geen haast bij
en dan is het de moeite waard te
bekijken of andere maatregelen moge
lijk zijn".
Voor bomen in bossen is overeind-
zetten en vertuien vaak een onhaalba
re zaak; bij afzonderlijk of in singels
staande bomen is het dikwijls wel
degelijk mogelijk ze weer overeind te
zetten en juist die solitairen zijn voor
het landschap zo belangrijk.
Uitsnijden
Boomredding is bij de orkaanslacht
offers alleen mogelijk als de wortel
kluit in zijn geheel bewaard is geble
ven bij het omvallen en als de kruin
niet kapotgeslagen is. Door uitsnij
den van de kruin (vormsnoeien, zegtj
boomchirurg Copijn) moet dan eenj
st.uk gewicht weggenomen worden uit
de top van de boom, waarna hij doorl
een kraan met een telescopisch uit-j
schuifbare arm overeind wordt gezet.
Om de stam niet af te worgen, moe
ten op de hoogte waar hij wordt
beetgepakt voorzieningen worden ge
troffen.
Is de boom te zwak. dan zijn dikke
zwachtels om de stam noodzakelijk
om te voorkomen dat de kabel de
cambriumlaag, de levenslaag /an del
boon:, beschadigt. Staat de boom!
overeind dan is het vaak mogelijk!
hem te verankeren aan andere bomen.;
In het landschap ziet niemand daar1
iets van, zegt de boomchirurg. Kan
dat niet, dan moet hij met kabels;
vastgezet worden aan in de grond
aangebrachte tuiblokken, In ieder ge-|
val moet hij een jaar of vijf extral
steun hebben voor hij voldoende be-j
worteld is om weer uit zichzelf over-1
eind te staan. Om de beworteling zo
snel mogelijk te laten verlopen zijn!
Honderden guldens
Met het overeind zetten van een
flinke boom is gemiddeld een paar
honderd gulden gemoeid, schat de
heer Copijn (het huren van een kraan
kost ongeveer 50 gulden per uur).
Maar of je een zware stam met
zwaar materieel weghaalt of met
zwaar materieel overeind zet, maakt
financieel niet zo veel uit, en voor een
waardevolle boom moet je wat over
hebben. Zeker in de tegenwoordige
tijd.
Het argument dat in het eerste
geval de eigenaar de houtopbrengst'
van de omgevallen boom als aardige
pleister op de wond heeft, spreekt
niet erg aan. De houtprijzen, die al
niet hoog waren, zullen door het bij!
de houthandelaren té verwachten gro
te aanbod nog zakken, is zijn mening.
Bovendien is er een plicht tot her
planten en ook daarmee is geld ge
moeid-
Maar het zwaarste argument is en
blijft de waarde van de grote boom
voor landschap en milieu. Daarom;
ziet de heer Copijn het als een redelij-,
ke zaak wanneer particulieren in]
voorkomende gevallen steun krijgen!
van de gemeente bij het redden van|
zo'n boom. Uit ervaring weet de heerj
Copijr dat veel gemeenten bereid zijn
financieel bij te dragen als dat nodig
is om een waardevolle boom te be-,
houden.
Net op tijd
nog vsel groter zijn geweest.
„Het is een ongelooflijke ge
nade dat net het blad. eraf was", aldus:
de heer Copijn. „Was dat niet hetj
geval geweest, dan zouden hele loof-!
bossen plat gegaan zijn. Nu heeft de
storm vooral veel naaldhout geveld.
Bij Havelte en op de Veluwe heb ikj
hele bossen grove dennen en Douglas-
sparren plat zien liggen". De neer]
Copijn, heeft ook in de bossen bij dei
Lage Vuursche veel schade gezien.
Voor een leek is het opmerkelijk:
dat zoveel bomen, die toch in bosver-
band bij elkaar stonden en dus een
zekere bescherming leken te hebben,
tegen de grond gegaan zijn. Voor,
boomchirurg Copijn is dat een logi-]
sche zaak. „Bomen in het bos hebben]
een heel kleine wortelkluit en hebben:
dus minder houvast".
Bomen zijn vooral daar omgewaaid
waar ze maar een beperkte mogelijk-
heid tot beworteling hadden: op de
hoge zandgronden, daar waar oeria-
gen of dichte zandplaten in de bodem
zitten, waar de grondwaterstand on
gunstig is (sterk merkbaar in ruilver-
kaveüngsgebieden, waar de grondwa
terstand verlaagd is) en waar asfaltla-
gen op de weg, kabels in de berm. of;
bespuiting van de omgeving met on
kruidbestrijdingsmiddelen een deel
van het wortelgestel aangetast had
den.
De firma gebroeders Copijn uit
Groenekan heeft samen met het stede
bouwkundig bureau Hajema in Assen
een adviesbureau, waar mensen die
een eeuwenoude boom liever redden
aan in mootjes zagen kunnen wagen
hoe dat. moet. Inlichtingen en advies:
Copijn in Groenekan - 03461 1256 of.
Bureau Hajema in Relde: 05934 - 1652'
en 05999 - 4483.
De besturen van de academische zie
kenhuizen van Amsterdam. Lelden en
Utrecht, zijn akkoord gegaan met het
gecoördineerd structuurplan, dat de
gezamenlijke architecten van de drie
instellingen hebben aangeboden. Het
nieuwe plan verschilt op enkele hoofd
punten van het oude. Tegen het oude
hadden, zoals bekend. Leiden en
Utrecht bezwaar gemaakt.
De 'strokenstructuur' van het oude
plan heeft plaats gemaakt voor een
'blokkenstructuur' met betrekkelijk
kleine eenheden. Een goede aanpas
sing aan de beschikbare terreinen is
daardoor mogelijk geworden. De uit
breiding in de toekomst is door ver
betering van de externe flexibiliteit
aanzienlijk vergemakkelijkt.
Het nieuwe plan voorziet ook ln de
mogelijkheid niet-klinische afdelingen
elders onder te brengen. Het bebou
wingspercentage in Leiden en Utrecht
zal lager zijn. namelijk minder dan 25
procent in plaats van 30 procent. Een
ander verschil zit in de toegang tot
het gebouw. Aanvankelijk was in het
Amsterdamse plan gedacht aan meer
dan één ingang. Het nieuwe plan voor
ziet in een ingangsgebied. Daarin kun
nen naar keuze één of twee toegangen
worden gemaakt.
In het nieuwe plan is de toelating van
het daglicht verbeterd. Dit is bereikt
door het- projecteren van grotere bin
nenhoven. De leefbaarheid van het
complex kan door deze voorziening
winnen.
STOCKHOLM (.AFP) Over de hele
wereld is in tien jaar tijd een bedrag
van 15 tot 16 miljard dollar (49 tot
52 miljard gulden) uitgegeven aan
wetenschappelijk onderzoek voor mili
taire doeleinden en de ontwikkeling
van nieuwe wapensystemen- Dit heeft
het internationale instituut voor vre
desonderzoek van Stockholm (SIPRI)
maandag bekendgemaakt.
Volgens een SIPRI-studie komt 85 pet
van deze uitgaven voor rekening ran
de Verenigde Staten en de Sowjet-
Unie.
fADVERTENTIE
AANBIEDING
EAU DE TOILETTE SPRAY
MET KLEINE TAS SPRAY
FLEUR DE ROCAILLE
GRATIS
15,50
Parfumerie
KLOKSTRAAT 10 - GOES
