Platteland Hontenisse
loopt leeg
extiA
ONZEKERHEID OVER DE TOEKOMST
BI) INWONERS VAN HONTENISSE
VOORZIENINGEN HONTENISSE
HIJMOM NOVEMBER 1971
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
OVERHEID LAAT BEVOLKING IN SPANNING OVER INDUSTRIEVESTIGING
Stem bewoners niet altijd doorslaggevend
KLOOSTERZANDE Waarom worden de laatste
jaren geen woningen in Ossenisse gebouwd? Heeft
het wellicht iets te maken met de komst van in
dustrie en wil de overheid op die manier langzaam
de kern dood laten bloeden? Waarom injecteert de
gemeente de kleine kernen niet: is er geen geld of
is het allemaal doorgestoken kaart? Heeft het nog
rin om je stem te laten horen of maakt het toch
niet uit bij de besluitvorming? Vragen die onder df
bevolking van Hontenisse leven. Vragen waarui.
ook een zekere achterdocht spreekt. Onzekerheid
over de toekomst houdt de merendeel agrarische
bevolking reeds jaren in spanning. Komt er indus
trie, welke industrie komt er dan, moeten we ver
dwijnen en wanneer komt die industrie dan, is een
greep uit de vragen die de bewoners bezighouden
liet jemecnlebestuur kan niet veel an
ders dnen, dan afwachten en proberen
om zoveel mogelijk de stem van de
bevolking in Middelburg en Den Haag
le laten horen. Vorig jaar is burge
meester mr. M. Somers 'de boer' op
jevreest om de meningen te peilen over
it aanleg van het Baalhoekkanaal. Tij
dens die hearings kwam er naar voren
tot het merendeel van de bevolking de
voorkeur gaf aan een buitendijks tracé,
is door het Land van Saeftinghe. Ook
h de gemeente Hulst waren de meeste
Hnsen voorstander van een buiten
dijks tracé.
Eet werd binnendijks en de vraag rijst
ca ook onmiddellijk op of het geven
va inspraak nog zin heeft. Burgemees
ter Somers heeft nu echter goede moed
ca: er bij de keuze van industrie vest i-
c? bij Ossenisse of langs het Baal-
iaókanaal meer rekening met de be
volking zal worden gehouden. De heer
Somers: „Het is toch een goed teken
dat er een vergelijkende studie tot
SUM is gekomen van het ETI, de PPD
to ós rijkswaterstaat over de industrie-
veiuing. Ook de mogelijkheid voor
fcsjmu is open gehouden.
Sffi GEGEVENS
lijk om een planning op de langere
termijn te maken. Een veel gehoorde
kreet: „We hebben niets tegen de
komst van industrie, maar laat ze het
dan wel zeggen. Nu worden we maar
aan het lijntje gehouden. We willen nu
eindelijk wel eens duidelijkheid". Die
onzekerheid treft de gemeenschap in de
ziel.
Het waterschap Hulster Ambacht kan
dit jaar geen inventarisatie van kapi-
taalswerken geven, omdat er geen dui
delijkheid is over de toekomst. In het
gebied rond Ossenisse wordt er getem
poriseerd en worden nieuwe werken
opgeschoven. Geen gezonde situatie.
FEL TEGEN
Burgemeester Somers is van mening
<iat er snel meer gegevens op tafel
moeten komen. Het is duidelijk: door
die onzekerheden is het bijna onmoge-
De zoon van één van de grootste land
bouwers in het landbouwgebied rond
Ossenisse, Serrarens, (80 ha waarvan
60 ha in de directe omgeving van
Ossenisse) is bang voor de ontwikkelin
gen bij Ossenisse. Hij licht het toe: „Je
kunt gerust zeggen dat de meeste boe
ren fel tegen industrie zijn. Het gaat
toch goed. We kunnen nog prima de
kost verdienen. We hebben een hele
mooie boerderij en je kimt dan wel
zeggen, koop dan ergens anders grond,
maar waarom is dat nodig? Waarom
ga je een streek verpesten als het niet
nodig is? Het gaat hier goed, en ik zie
niet in waarom je hier industrie naar
toe moet halen".
Een mening die overigens niet dooT al
zijn collega's wordt, gedeeld. Het is
bekend: tijdens een hearing die vorig
jaar is gehouden, is duidelijk aan het
licht gekomen dat veel landbouwers
hun grond best tegen een schappelijke
prijs willen verkopen.
Medestanders vindt de heer Serrarens
bij de gemeentebesturen van Hontenis
se en Hulst die zich beide duidelijk
hebben uitgesproken voor industrie ten
oosten van het Baalhoekkanaal.
Wat er uit de bus komt, is voorlopig
nog niet te zeggen. Van alle kanten
wordt de minister overstroomd met
gegevens en meningen. Binnenkort ver
schijnt de vergelijkende studie van het
ETI, de PPD en rijkswaterstaat met
een mening van gedeputeerde staten.
Daarna heeft de bevolking nog de kans
om zich over de studie uit te spreken
en worden er ook nog verschillende
instanties gepolst. Kortom het is een
'ange weg met als eindpunt?
GEEN INDUSTRIE
En wellicht komt er wel helemaal geen
industrie als men een inwoner van
Ossenisse mag geloven: „Er wordt nu
wel zo hard over gepraat en de kranten
staan er iedere dag vol mee, maar ik
KLOOSTERZANDE Hel beleid van de gemeente
Hontenisse is vooral gericht op het stimuleren en
injecteren van de kernen Vogelwaarde en Klooster-
zande, "Een logische zaak als men de voorzieningen
in deze kerkdorpen vergelijkt met het peil in de
andere kerkdorpen.
In Kloosterzande en Vogelwaarde kunnen de bewo
ners vrijwel alles kopen: van levensmiddelen tot en
met meubels. Ossenisse steekt daar wel erg hij af
met twee kruidenierswinkels een stomerij-kleerma
ker en een café.
Ook de gemeentelijke voorzieningen worden gecon
centreerd in Kloosterzande en Vogelwaarde. Zowel
in Kloosterzande als in Vogelwaarde treft men een
prachtig sportcomplex aanDe overige dorpen moe
ten het met heel wat minder doen. Alleen Lams
waarde springt er weer uit met een sportveld en
een prachtig gemeenschapshuis.
Een overzicht van de voorzieningen van de kernen
in Hontenisse geeft aan dat het voorzieningenpeil
parallel loopt met het aantal bewoners en de
gemeenschapszin in de kernen:
Of de middenstand het in de bedreigde kerner.
(Terhole en Ossenissenog zal uithouden is een
open vraagSlager Bracke te Terhoie gelooft me:
dat er werk zal zijn voor een opvolger. ..Het vaat
langzaam achteruit. Nu heb ik nog mijn werk.
gelooj echter niet dat er voor mijn kinderen no:
toekomst in zit".
De voorzieningen in de dorpen:
KLOOSTERZANDE: 10 café's, zeven kruidenier
twee bakkers, drie slagers: drie kappers: twe<
schoenmakers: twee drogisten: twee elektrowinkels.
vier ijzer-loodgieterswinkels: twee meubelzaken,
drie textielwinkels: twee winkels voor bureau- er.
schrijfbehoeften: een stomerij: een jietsenzaak;
twee aardappelhandels: een zaak voor sportartike
len: twee winkels voor stoffering: een bedrijf voor
tegelzetters: een kunsthandel: twee melkwinkels:
twee schildersbedrijven: drie garages: een kleerma
ker: een sportveldencomplex: een zwembad en vier
scholen drie lagere scholen en een kleuterschool
HENGSTDIJK: Drie café's: vier kruideniers: een
benzinepomp, en twee scholen (een kleuter en een
lagere school/ en een gymlokaal
OSSENISSE: Een café en een verenigingsgebouw
twee kruidenierseen lagere en een kleuterschool;
een kleermaker stomerij en een gymlokaal.
TERHOLE: Drie ca fee; twee kruideniers: een linge
riewinkel: een slager: een schilderswinkel en een
lagere en een kleuterschool met een gymlokaal.
WALSOORDENVijf café's: een bakker: een elec-
trowinkel.
KRUISDORP: Een café-
KRUISPOLDER: Een café en een winkel met van
allerhande spullen.
LAMSWAARDE: Vier café's. een slagerij: drie krui
denierswinkels: een schilder: een electrowmkel; een
oomp smederij: een sportveld en een lagere en
kleuterschool.
STOPPELDIJK: (onderdeel van VogelwaardeAcht
afé's; een slager, een schoenwinkel; vier kruide-
liers; twee schildersbedrijven; een drukkerij en
roekwinkel: een meubelzaak: een garageeen super-
■narkt; twee elektrowinkels; -smederij en een lagere
vu een kleuterschool.
BOSCH KAPELLE: Vier café's: twee kruideniers:
een slagerij; een bakker- een electrowinkeleer.
schilderswinkel: een textielwinkel: een kleuterschool
en een sport celdencom plex.
Slager Bracke te Terhole; 'Gaat achteruit'.
TERHOLE EN OSSENISSE BLOEDEN DOOD, LAMSWAARDE BLIJFT BEHOUDEN
VOGELWAARDE EN KLOOSTERZANDE GROEIEN FLINK
KWOSTERZAXDE Het platteland van de gemeente Hontenisse loopt leeg.
unbfu n?ilar Zeker" Nuchtere cijfers tonen liet aan. En het gaat vrij hard:
ï»i i/V1 van dil -'aar woonden er nog 1028 n
hit. y" ïan hdzclfde jaar waren het e
n een half jaar van 63 mensen.
"=sae conclusie die getrokken kan
Hn"~firaan de hand van de bevol-
iurd si per 1 okt°her van dit
b™ ^'^Sstelling voor de kleine
«ram met uitzondering van Lams-
huïï»' steeds verder af. Een
(ifr T-, -le vo'=ens een woordvoer-
femeente niet meer te
■rj® j®;"fe kan toch van de ge
sante met venvachten dat ze koste
6611 QOrp instandhouden,
v wonen waar hij
ÜdnTX - oe'angstelling om in die
mies te pan wonen is nu
p'"™' minimaal
Bedachte die niet door iedereen
wordt gedeeld. Het hoofd van de la
gere school in Ossenisse, E. Hiel.
strijdt al jaren, met een aantal mede
standers, voor woningbouw in het
dorp, dat naar zijn mening met de
ondergang wordt bedreigd als er
geen nieuwe impulsen komen. Het
actiecomité, dat verleden jaar zo veel
van zich deed horen, wacht nu ech
ter de gebeurtenissen gelaten af.
Zonder iets te ondernemen. De vorig
jaar nog strijdbare Hiel zegt nu: „Er
is niets te melden. We wachten af.
We hebben ons best gedaan om wo
ningen te krijgen en het is niet ge
lukt".
haalt niets uit. Natuurlijk het dorp
moet behouden blijven, daar is ieder
een het over eens. Het is een prima
gemeenschap, er mankeert niets aan.
Je moet de zaak echter niet overtrek
ken. Volgens mij blijven, als er hon
derd woningen gebouwd worden,
minstens 85 leegstaan. Je kan dan
toch niet verwachten dat ze als een
razende gaan bouwen. Dat heeft
niets te maken met de komst van in
dustrie, het is een beleidszaak. Er is
nu eenmaal weinig interesse om in
een klein dorp te wonen. Ja er ko
men veal mensen die belangstelling
hebben voor een weekeindhuisje, dat
is een geheel ander verhaal. Maar ik
geloof niet dat veel jonge mensen
zich definitief in Ossenisse willen
Ook raadslid Perdaen (landbouwer
in de buurt van Ossenisse) blijft er
ook in de gemeenteraad steeds op
hameren dat initiatieven dringend
noodzakelijk zijn. Woningbouw voor
Ossenisse is zijn wens.
NIETS VERWIJTEN
De gemeente valt niets te verwijten.
Het gemeentebestuur heeft in het
verleden geijverd voor woningbouw
in Ossenisse. De adviescommissie
rïjkssteun woningbouw in Zeeland
liet echter een duidelijk nee horen
Volgens velen een ongelukkigbesluit
volgens anderen een verstandige be
slissing. Landbouwer Serrarens jr in
Ossenisse: „Het heeft geen zin om in
het dorp veel te investeren. Dat is
veel te duur en onpraktisch en het
GEEN BEZWAAR
Een mening die op het gemeentehuis
te Kloosterzande wordt gedeeld, al
blijft die mening zoveel mogelijk
binnenkamers. Een woordvoerder die
zeer goed met de stand van de za
ken op de hoogte is. maar liever zijn
naam niet wil vermelden: „We heb
ben van gemeentezijde nooit enig be
zwaar gehad tegen woningbouw in
de kleine kernen. We hebben gaarne
toestemming gegeven om in Ossenis
se woningen te laten bouwen. Dat is
niet doorgegaan, en dat is onze
schuld niet. Aan de ene kant zijn we
blij dat die woningen er niet zijn ge
komen want wie wie garandeert mij
dat die huizen nu inderdaad be
woond zouden worden. Dat moet je
naar afwachten. Het is gemakkelijk
>m te zeggen, bouw maar huizen".
BEVOLKING
Overigens is de terugloop van de be
wolking in Ossenisse zeker in verge-
'ijking met andere dorpjes in Honte-
ïisse en het. algemene beeld in Ne-
lerland zeker niet alarmerend. De
ïevolking in Terhole en Walsoorden
teemt zelfs veel harder af. Per 1
anuari van dit jaar telde de kern
issenisse 314 zielen en nu zijn het er
12.
'oor Terhole zijn de cijfers 543 be
woners per 1 januari en 529 bewo-
ers per 1 oktober van dit jaar.
Valsoorden: 214 naar 200 inwoners,
n Kuitaart waren er in januari 98
>ewoners en per 1 oktober stonden
r 94 in de boeken van de gemeente
:enoteerd. Postief op de balans staan
le kernen Vogelwaarde. Klooster-
ande. Hengstdijk en Lamswaarde.
Iloosterzande heeft nu 2912 bewo-
•ers tegen 2870 per 1 januari en in
"ogelwaarde wonen er nu 1785 men
en tegen 1731 per 1 januari. Ook
lengstdijk groeit mede door de ont
wikkeling van het recreatiegebied 'De
Vogel': 471 mensen in januari en per
oktober 481.
Iet beleid voor de komende jaren
igt dan ook vast als men afgaat op
le nuchtere cijfers en de voorzienin-
:en die in de kerkdorpen aanwezig
ijn: het uitbreiden van de kemen
Vogelwaarde en Kloosterzande, het
DP peil houden van Lamswaarde en
Hengstdijk en het afronden dat wil
zeggen langzaam laten verdwijnen
van Ossenisse en Terhole.
zie het de eerste jaren nog niet gebeu
ren. Het vestigingsklimaat is helemaal
niet gunstig in Zeeuwsch-Vlaanderen.
We doen maar net alsof de industrieën
staan te dringen om zich toch aub te
mogen vestigen. Ik geloof er niets van".
Burgemeester Somers zegt het iets di
plomatieker maar de bedoeling komt
op hetzelfde neer: „Het vestigingskli
maat is niet zo gunstig. Dat kan over
een paar jaar wel anders zijn. de eerste
jaren geloof ik echter niet in chemische
industrie".
Kees van Oosten
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Een boer in de buurt van Ossenisse ploegt zijn land. Hoe lang kan het nog?
DeNieuwbouw in Kloosterzande. Er is belangstelling om in die kern te wor.
bevolking van Lamswaarde was bij de opening ven het dorpscentrum present-
