LINKS REGERINGSPROGRAMMA WORDT
DOOR DE FRANSEN SERIEUS GENOMEN
Trieste thuiskomst voor Chichester
buitenland "ITT-plan voor val
ISRAËLI'S VERGIFTIGDEN ALS
WRAAK ARABISCHE LANDERIJEN
Zingende dolfijnen
DOLFINARIUM
DINSDAG 4 JULI 1972
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
BRITSE ZEEZEILER NU IN HET ZIEKENHUIS
LONDEN Voor de Engel
sen heeft de oceaanrace der
eenzamen naar New Port,
Rhode Island, USA, alle aan
trekkingskracht verloren.
Zondagavond in de schemer
dobberde namelijk de Gyp
sy Moth V van de legenda
rische sir Francis Chiches
ter de thuishaven Plymouth
weer binnen. En hij was nu
eenmaal de hoop des vader
lands in de oceaanrace.
Terwijl onze landgenoot Dijk
stra moest opgeven wegens een
gebroken mast, brak ook Chiches-
ters mast, maar in wel heel wat
minder eervolle omstandigheden.
Ergens in de Golf van Biscaje
was de man, die het eens waagde
in zijn eentje rond de wereld te
zeilen, immers aangevaren door
eën Frans vaartuig dat. de oude
man te hulp was gesneld omdat
die naar men aannam bezig was
van uitputting de macht over het
roer te verliezen.
Daarbij was de top van de
grote mast gebroken en de Fran
sen hadden na een onredelijk ru
we ontvangst van de kant van sir
Francis— hij had geroepen dat
ze maar beter konden opkrassen
kort daarop een ander schip
aangevaren, bij welk ongeluk
minstens vijf passagiers het leven
verloren.
De Britten raakten verdeeld
over het geval-Chichester. De
kranten hadden al een week lang
geroepen dat de zeerob was zoek
geraakt te midden van de huizen
hoge golven van de oceaan. Het
was aantrekkelijker nieuws dan
de wellicht dramatischer manier
waarop het pond sterling naar de
kelder ging en het werd gul gele
zen.
Later in de week vlogen de
eerste toestellen van de RAF in
de richting van de plaatsen waar
men sir Francis kon vermoeden
an tenslotte vonden ze hem. Zoon
Giles en een in de geheimen van
de zeevaart onderlegde vriend
van Chichester werden toen door
de Royal Navy per helicopter
naar het fregat Salisbury gevlo
gen en op de Gypsy Moth ge
dropt. De marine repareerde ook
de schade aan de grote mast.
Min of meer geëscorteerd door
liet fregat voeren Chichester en
zijn uit de hemel gevallen beman
ning naar Plymouth verder, of
liever gezegd, terug. De beelden
van de aankomst in Plymouth
doen wat opzienbarend aan. Chi
chester wordt in een snelle mo
torboot van de Navy overgeladen.
HIJ staat naast de roerganger en
wuift enthousiast naar de menig
te. Op de achterplecht ziet men
de in het wit geklede matrozen,
alsof er een admiraal aan boord
is.
Op de vaste wal wordt sir
Francis door een marine-officier
onopvallend maar aan duidelijk
heid niets overlatend een stenen
trap naar het straatniveau opge
sjord. Daar staat een zwarte li
mousine klaar met opengezwaai
de deuren.
In het 'Naval Hospital' van Ply
mouth komt sir Francis nu weer
op krachten.
Chichester zelf verklaarde gis
teren dat hij niet om hulp had
gevraagd als die Fransen zijn
grote mast maar niet hadden ge
ramd. De marine en de lucht
macht hebben verklaard deze red
dingsactie nauwelijks een cent
meer heeft gekost. Men vloog
toch al altijd over de oceaan en
iet repareren van een schip is
goed ter oefening van de matro
zen.
Voor het eerst sinds de race
op 17 juni van start ging is er in
Plymouth nieuws binnengekomen
over de Amerikaanse zeiler Tom
Pollett en zijn trimaren Three
Cheers en de Fransman Terlaln
met zijn Vendredi Treizc. FoJll'ttc
blijkt zich halverwege Plymouth
Newport te bevinden. Hij houdt
•en tamelijk zuidelijke koers aan
Zijn positie is 42 graden 2!) minu
ien noord en 41 graden 22 minu
ien west. De route, die Follett
,-olgt is honderden mijlen langer
lan de meer directe cirkel-route.
Maar men heeft er het voordeel
van uit een gunstiger richting,
terwijl men niet op zijn hoede
behoeft te zijn voor eventuele
ijsbergen.
In de loop van maandag kwam
voor het eerst bericht binnen 'van
de Jean Yves Terlain meldde Ra
dio-Luxemburg dat hij er uitein
delijk in was geslaagd zijn radio-
lendinstallatie in orde te bren
gen. Hij gaf tevens zijn positie
yp: 1200 km ten westen van New-
poort. Hij verwacht de resteren
de afstand in vier dagen af te
kunnen leggen.
hïnnCn tsiï New York Times: voorgelegd aan Witte Huis
Herten publiceert Chileense president"
geen gegevens
bijstandtrekkers
'Ondersteuning' van slepende onteigeningsprocedure
(Van onze correspondent)
JERUZALEM Toen de Arabi
sche boeren van het 4000 in
woners tellende dorpje Akra-
ba in de omgeving van Na
bloes op de bezette westoe
ver van de Jordaan niet be
reid bleken hun landerijen
aan de Israëlische militaire
autoriteiten te verkopen,
werd besloten hen 'een lesje
te geven',: op 28 april vloog
een Piper over de landerijen
en vergiftigde de gewassen.
De Israeli's beweerden het terrein
nodig te hebben als militaire oefen
plaats. Veel waarschijnlijker is ech
ter dat het gebied voorbestemd is
voor een Israëlische nederzet
ting.
Een woordvoerder van het ministe
rie van defensie wist alleen te ver
tellen dat het gebied militair ter
rein is en voor onbevoegden verbo
den. Dat de velden vernietigd zijn
geeft hij na enige aarzeling wel toe,
maar verder zegt hij „van niets" te
weten.
Het leger zou verdere details kun
nen geven, zo suggereert hij, maar
in militaire kringen weet men ook
van niets en verwijst men weer
terug naar defensie. Voor het ge
woonlijk soepel lopende militaire
apparaat is dat een merkwaardige
gang van zaken. Het bewijst dat er
een luchtje aan de zaak zit. De
ongeveer 4.000 bewoners van Akra-
ba weten het wel: eerst hebben de
Israeli's geprobeerd het land te ko
pen.
De mukhtar, het dorpshoofd, ging
er niet op in. „Dat zou dan de
tweede keer zijn, want ook direct
na de oorlog in 1967 hebben de
Israeli's al op een deel van onze
landerijen beslag gelegd. Toen dach
ten we dat er niets aan te doen
was, omdat het voor het leger was,
maar als we nu ook nog onze beste
landerijen moeten afstaan, dan
blijft er voor ons helemaal niets
meer over".
Generaal Gazit, coördinator van de
generale staf van de bezette gebie
den, zegt dat het bedoelde gebied
deel uitmaakt van een terrein dat
al vijf jaar geleden is geconfisceerd
voor het houden van schietoefenin
gen. „Wij hebben de bewoners ge
waarschuwd dat zij hun leven wa-
NEDERLANDSE TOERIST
IN OOSTENRIJK SINDS
VRIJDAG VERMIST
BREGENZ (ANP) Een Nederland
se toerist de 87-jarige heer Jules
Ruttes uit Amsterdam wordt sinds
vrijdag in de omgeving van de Oos
tenrijkse vakantiex>laats Bludenz in
Vorarlberg vermist. De heer Rutten
heeft vrijdagmiddag zijn hotel verla
ten voor een wandeling in de omge
ving van de zogenaamde 'Tschengla
kopf'.
Toen hij voor het avondeten niet
terug kwam, zijn andere hotelgasten,
samen met de politie en leden van
een reddingsbridade, een speurtocht
naar hem begonnen. Het zoeken naar
de vermiste vakantieganger is ook
zaterdag en zondag, ondanks het
slechte weer, voortgezet. Aan de zoek
actie wordt deelgenomen door 50
man van de bergreddingsdienst, tien
politiemannen, vrijwilligers en vijf
speurhonden. Maandagmiddag had
men nog geen spoor van de heer
Rutten gevonden.
Wiesenthal wil
symbolische
berechting Nazi's
WENEN (DPA) De directeur van
het documentatiecentrum van de bond
van joodse vervolgden in Wenen, Si
mon Wiesenthal, heeft maandag geëist
dat de beklaagden in het laatste
Auschwitzproces die werden vrijge
sproken, 'symbolisch voor een interna
tionaal tribunaal gedaagd worden'.
De plaatsvervangende hoofdaanklager
op het internationale proces in Neu
renberg, Robert M. W. Kempner, heeft
zich volgens Wiesenthal bereid ver
klaard op het symbolische proces als
aanklager op te treden.
Als aanklachten zouden de aanklach
ten moeten dienen die bij het Oosten
rijkse openbaar ministerie berusten.
Als rechters zouden internationaal er
kende juristen uitgenodigd moeten
worden.
gen als zij toch 't gebied betreden",
aldus generaal Gazit.
De bewoners van Akraba hebben
verscheidene brieven gestuurd naar
de ministeries van defensie en land
bouw, maar zij hebben nooit enig
antwoord ontvangen. Van een mili
taire functionaris kregen ze toen de
raad om niet verder te klagen,
anders zouden ze wel eens het ge
vaar kunnen lopen geen compensa
tie te krijgen.
De Israeli's doen enerzijds hun best
het levenspeil in de bezette gebie
den op een hoger plan te brengen
en maken daar ook propaganda
mee. Dit soort methodes maakt
echter het liberale karakter van de
bezetting ongeloofwaardig en het
doet de verhouding tussen de Israë
li's en Arabieren alleen maar
kwaad, te meer omdat voor een
Arabier zijn land emotioneel het
gevoeligste punt is.
GEEN STEUN
VOOR ZSM
Slot van pag. 1
maal in, aldus de Industriebond NVV.
'14 miljoen'
Met zeven miljoen gulden (3.5 miljoen
van élk der banken) zou de ZSM in
staat zijn geweest drie schepen af te
bouwen en op die manier elf miljoen
gulden binnen te halen, aldus ver
klaarde de bewindvoerder van de
ZSM tegenover de Industriebond.
Vijfhonderd man
Met de moeilijkheden van de ZSM
staat de werkgelegenheid van 500
werknemers op het spel, 350 perso
neelsleden van de ZSM zelf en 150
werknemers van toeleveringsbedrij
ven, die afhankelijk zijn van het
voortbestaan van de scheepswerf.
Directeur J. van de Abeelen van de
ZSM zou volgens de Industriebond
NVV tot op dit moment geloven dat
er een potentiële koper is voor het
bedrijf. Hij is namelijk maandagmid
dag bezocht door een man die hem
vertelde dat hij over 10 miljoen dol
lar en voldoende opdrachten beschikt.
De bewindvoerder is minder optimis
tisch. Tegenover de Industriebond
NVV heeft hij het vermoeden uitge
sproken met een 'dubieuze kandidaat-
koper' te doen te hebben. Bij navraag
was het de bewindvoerder namelijk
gebleken dat de bank die achter de
kandidaatkoper zou staan helemaal
niet bestond. Vanmiddag om 14.00 uur
dient voor de rechtbank in Haarlem
de aanvraag tot faillissement var
ZSM.
DEN HAAG: Het Haagse minia
tuurstadje Madurodam heeft er
weer een fraai gebouw bijgekre-
i: een replica op schaal van
het stadhuis van Gouda, dat
maandagochtend officieel werd
overgedragen. De onthulling en
overdracht vond plaats door bur
gemeester P. van Dijke van Gou
da. Pieter Eelkman Rooda en
werd aanvaard door de burge
meester van Madurodam, Harm
Heslinga.
DEN HAAG Burgemeester en
wethouders van d<- gemeente Herten
(L.) hebben minister Geertsema van
binnenlandse zaken gemeld dat zij
gedetailleerde gegevens over bijstand
genietenden in liet vervolg niet meer
zullen verstrekken. Ook niet aan
raadsleden. De minister acht het pu
bliceren van dergelijke persoonlijke
gegevens niet in overeenstemming
met een juiste uitvoering van de Bij
standswet. De persoonlijke levenssfeer
van de bijstand-genietenden kan dan
worden aangetast.
Minister Geertsema komt tot deze
uitspraken in zijn antwoord op de
vragen van de tweede kamerleden
mevr. M. H. M. F. Gardeniers-Berend-
sen, A. C. M. Weijters en C, F. Kleis-j
terlee, allen vertegenwoordigers van,
de KVP. De kamerleden hadden de;
minister attent gemaakt op het feit;
dat in een bijlage van de begroting
1972 van de gemeente Herten publika-1
tie plaatsvond van de door de
meente verstrekte hulp krachtens de
Algemene Bijstandswet. De publikatie
vermeldde de naam van de ontvange-
ne, de grootte van het bedrag
persoonlijke gegevens, aan de hand
waarvan de toekenning van bijstand
was vastgesteld.
De minister bevestigt deze gang
zaken, maar voegt eraan toe van de
gemeente Herten vernomen te hebben
dat deze bijlage ten behoeve
raad abusievelijk in de
neergelegd.
WIJZIGING
STRUCTUUR
LUCHTMACHT
LEEUWARDEN (ANP) De Iucht-
machtraad onder voorzitterschap van
minister De Koster (defensie) heeft
besloten de commandostructuur bij
de koninklijke luchtmacht te wijzigen.
Uit de studies die de luchtmachtstaf
vorig jaar is begonnen is gebleken,
dat het mogelijk is om de vier com
mandostaven tot twee te reduceren.
Dit zal leiden tot een vermindering in
de personeelsbehoefte van ongeveer
125 man.
Deze samenvoegingen passen In het
raam van de bezuinigingen, zoals
voorgesteld in het rapport van de
commissie Van Rijckevorsel. Ontsla
gen zullen niet vallen. Het militair- en
burgerpersoneel, dat niet bij de nieu
we staven wordt tewerkgesteld, zal
geleidelijk worden geplaatst in door
natuurlijk verloop elders vrijgekomen
en vrijkomende functies. Met het be
trokken personeel zal binnenkort
overleg worden gepleegd, daarbij zal
zoveel mogelijk rekening worden ge
houden met de persoonlijke verlan
gens, aldus de luchtmachtraad.
NEW YORK <RTR) Het gro
te ITT-concern International I
Telephone and Telegraph cor-!
poration) heeft vorig jaar een
plan van 18 punten voorgelegd
aan het Witte Huis om de val
van de regering-Allende in Chili
te bewerkstelligen, zo berichtte
de New York Times maandag.
Voor het plan, dat economische
oorlogsvoering en militaire sa
botage behelsde, zou de hulp
van een afdeling van het Witte
Huis, van de CIA en van ver
scheidene buitenlandse regerin
gen nodig zijn.
De New York Times zegt de beschik
king te hebben over een brief en een
memorandum, die de vice-president
van ITT, William Merriam, heeft ge-1;
schreven aan Peter Peterson, de toen-;
malige assistent van Nlxon voor inter
nationale economische zaken. De
brief, gedateerd 1 oktober 1971. begon
met de aanhef "Beste Pete'. Peterson!
verklaarde echter in een interview
met de NYT dat hij zich het schrijven
niet kan herinneren. In het memoran
dum stelt ITT voor Chili 'economisch
in de tang te nemen' door Internatio
nale leningen aan het land tegen te
gaan, import van Chileense produkten
zoals koper te verbieden en de export
naar het land stop te zetten. Daar
door zou een economische chaos ont
staan, die de regering-Allende binnen
een half jaar ten val zou moeten1
brengen. ITT stuurde het plan naar!
het Witte Huis twee dagen nadat Chili
de Chileense telefoonmaatschappij
Chitelco, waarin ITT een belang van
70 procent bezet, had onteigend.
Hulp
In de brief aan het Witte Huis drong
Merriam er bij de regering-N ixon op
aan de hulp aan Chili (naar schatting
toen een miljoen dollar) stop te zet
ten en ook de hulp via de Inter-
ASTMAKLINIEK
DAVOS DICHT
DEN HAAG De astmakliniek in
Davos gaat definitief dicht. Het be
stuur van de Stichting Astma Cen
trum Davos heeft het door de minis
ter van volksgezondheid voorgestelde
opschorlingsbesluit niet overgenomen.
Ook hebben de besprekingen, die tus
sen het bestuur en het Nederlandse
Astmafonds gevoerd zijn, niet geleid
tot wijziging van de sluitingsplan-
In een radiouitzending is maandag
morgen dit besluit meegedeeld tijdens
een gesprek dat minister Stuyt voerde
met een vertegenwoordiger van het
bestuur van de Stichting Astma Cen
trum Davos en dr. J. H. Lamberts, lid
van de Tweede Kamer voor de PvdA
en lid van de vaste kamercommissie
voor volksgezondheid, die hij verte
genwoordigde.
Staatssecretaris Kruisinga: één pet extra
„NA SLUITING VRACHTSTATIONS
2.500.000 TON EXTRA OVER DE WEG"
DEN HAAG (ANP) Het sluiten van een aantal laad- en los
plaatsen van de spoorwegen heeft tot gevolg dat 2,5 miljoen ton
goederen minder per spoor per jaar vervoerd zullen worden. Dit
betekent dat het wegvervoer minder dan één procent extra zal
vervoeren.
Dit effect valt te verwaarlozen, aldus heeft staatssecretaris Kruisinga van ver
keer en waterstaat meegedeeld tijdens een besloten mondeling overleg met de
vaste tweede-kamerconunissie voor verkeer en waterstaat. Een en ander is
gebleken uit het maandag gepubliceerde verslag van dat overleg.
Om in de toekomst geen onverwachte onaangename verrassingen te krijgen is
met de NS afgesproken, dat niets van de bestaande infrastructuur wordt
opgebroken, tenzij de spoorwegen er absoluut zeker van zijn dat een bepaalde
voorziening nimmer meer gebruikt zal worden.
Oorspronkelijk was afgesproken, dat per 28 mei jongstleden een groot aantal
laad- en losplaatsen zou worden gesloten. Nader overleg tussen betrokkenen
en NS leidde er toe, dat na die datum nog 21 haltes voor verladers
openbleven, waaronder in Zeeland Kapelle-Biezellnge.
volgens de staatssecretaris zijn de planologische aspecten van het goederen
vervoer per' spoor in de beschouwingen betrokken geweest. In alle regio's
blijven een of meer laad- en losplaatsen bestaan. Van geen der gesloten
inrichtingen kon worden gezegd dat de maatschappelijke betekenis opwoog
tegen het bedrijfseconomische nadeel van openhouden.
ONDERHANDELINGEN
DEN HAAG OVERNAME
EMS-BEZIT MISLUKT
DEN HAAG (ANP) De pogingen
van de gemeente Den Haag om een
consortium van diverse bouw- en be
leggingsmaatschappijen in te schake
len voor het overnemen van de Haag
se en Scheveningse belangen van
Zwolsman's EMS zijn niet gelukt.
Het consortium is uiteen gevallen, zo
heeft het college van b. en w. van Den
Haag in een brief aan de gemeente
raad meegedeeld
De overblijvende maatschappijen
'een veel kleinere groepering' heb
ben bericht dat zij niet tot een bod op
de Haagse EMS-bezittingen zijn kun
nen komen. Zij hebben wel belangstel
ling voor overname van afzonderlijke
objecten in de badplaats Schevenin-
gen. In de loop van augustus zullen
deze maatschappijen rechtstreeks in
contact treden met de EMS
De EMS heeft eind 1971 Den Haag aan
geboden om het geheel van de bezittin
gen van deze maatschappij in de ge
meente over te nemen. Deze zijn onder
meer het Kurhaus. het Grand Hotel,
enige kleinere hotels, het Circusthea
ter en de Pier.
Den Haag wilde zelf niet als koper op
treden. maar vormde een derde partij,
een groep bouwondernemingen en be
leggingsmaatschappijen reeds actief in
Den Haag. die met de naam consor
tium werd aangeduid. EMS-directeur
Zwolsman protesteerde tegen de gang
van zaken, omdat hij niet in de vor
ming van deze financiële groep was ge
kend. Enige weken geleden drong hij
aan op spoed. „Anders sluit ik het
Kurhaus", aldus de heer Zwolsman.
Kleuter verdronken
NIJKERK (ANP) De bijna twee ja-
rige Marnix Daniels is maandagmid
dag in een vijvertje bij zijn huis in Nij-
kerk verdronken. Doordat de familie
thuis de verjaardag vierde van zijn
broertje was Marnix even aan de aan
dacht van zijn ouders ontsnapt.
De grootmoeder haalde het kind later
levenloos uit het water.
AmerfluuMftr ontwikkelingsbank voor
de getuigen van de aardbeving te
beëindigen.
..Bespreek met de CIA hoe deze kan
helpen bij de campagne' zo stelde
Morriaun het Witte Huts voor. „Neem
contact op met betrouwbare kringen
ln het Chileense leger. Vertraag «ie
levering van brandstof voor de man-
ne en van ben/is».* voor de lucht
macht". zo schreef Merriam volgen*
de NYT. De vice-president van ITT
waarschuwde wel dat de kwestie
voorzichtig behandeld moe', worden
'anders kan het gevaarlijk zijn". Vol
gens de NT heeft het Witte Hui*
geen acties ondernomen naar aanlei
ding van deze brief, maar heeft het
enkele maande» inter wel zelf sanc
ties afgekondigd tegen Chili. De brief
van Merriam ts aan het licht gekomen
tijdens een onderzoek^ van de senaats-
naar internationale concern», aldus de
New York Times
Eerder dit jaar publiceerde de Journa
list Jack Anderson documenten waar
uil moest blijken dat ITT contact had
opgenomen met de CIA om de Instal
latie van Allende tot president te
verhinderen.
Nederladse bagger
en vliegtuighulp
aan Bangla Desj
DEN IIAAG (A.NP) De schenking
van 18 miljoen van Nederland aatl
Bangla Desj wordt gebruikt voor de
aankoop van Nederlandse vliegtuigen
voor de binnenlandse luchtvaart en
voor technische bijstand bij dr reha
bilitatie van de haggervloot en de op
bouw van een baggerorgatAsatle, als
mede voor zover mogelijk, de leveran
tie van baggermateriaal.
Deze wijze van besteding geschiedt op
verzoek van de regering van Bangla
Desj, aldus heelt minister Boertien
van ontwikkelingssamenwerking maan
dag geantwoord op schriftelijke vragen
van de tweede-kamerleden Ter Beek
(pvda), Mommersieeg 'kvp), Scholten
'arp>. Engwirda (q'66). Bos (chu) en
De Gaay Fortman ppr
De Nederlandse regering heelt het
voornemen binnenkort een lening van
f 16 miljoen aan de regering van
Bangla Desj aan te bieden. Daarnaast
aai een bedrag van 5.6 miljoen aan
technische hulp worden toegezegd.
De dood op de weg
Als gevolg van een klapband van een
personenauto zijn maandagmiddag op
rijksweg 12 twee vrachtwagens op elk
aar gebotst waarbij twee personen ge
dood en twee zwaar gewond werden.
Het ongeluk ontstond tussen Woerden
en Utrecht toen de personenauto
door een klapband begon te schuiven
en van de weg raakte.
Andere weggebruikers raakten in pa
niek en begonnen 'volkomen overbo-
dig' het verkeer van de rechter- naar
de linkerrijbaan te dirigeren, aldus de
rijkspolitie.
Hierdoor botsten een Nederlandse en
een Duitse vrachtwagen tegen elkaar,
waarbij de Nederlandse auto in brand
vloog. De bestuurder werd zwaar ge
wond uit de wagen gehaald. Zijn ver
loofde. W. M. van den Tempel (21).
die naast hem zatkon niet meer gered
worden. De bestuurder van de geslipte
personenauto overleed in 'net. Utrecht
se ziekenhuis De twee inzittenden van
de Duitse vrachtauto werden zwaar
gewond.
De 46-jarige mevrouw J Hen
driks uit Nijmegen is maandag in
Helmond bij een autobotsing om het
leven gekomen. De auto waarin zij zat
verleende op een kruising geen voor
rang en kwam in botsing met een
andere wagen.
In de gemeente Nijkerk ls in de
nacht van zondag op maandag een
personenauto met vijf Marokkanen te
gen een aantal bomen gereden. Een
van de inzittenden, de 27-jarige K.
Hassnauoi uit Putten, verloor daarbij
het leven.
De 21-jarige R. Bonn uit Venlo is
maandagmorgen te Bleriek aangere
den door een personenauto. Het slacht
offer werd hij die botsing op slag
gedood.
De 60-jarige H. J. Oskam is maan
dag op een kruising in zijn woonplaats
Benschop (Utrecht) om het leven geko
men Hij werd uit een kantelende
(Van onze correspondent)
PARIJS Zal de nacht van 27 juni
waarin de communistische en socialis
tische topleiders Marchis en Mitterrand
na maanden en zelfs jaren onderhande
len, eindelijk hun handtekeningen
plaatsten onder een gemeenschappelijk
regeringsprogramma, later mogen wor
den bijgeschreven op de welvoorziene
kalender van Frankrijks historische
data als 14 juli, 11 november, 4 septem
ber etc.?
Het is natuurlijk nooit voorzichtig op de
toekomstige gebeurtenissen al te ver vooruit
te willen lopen. Maar niettemin kan worden ge
zegd, dat, openlijk of stilzwijgend, door vriend
of vijand van. beide ondertekenaars het gewicht
waarmee het akkoord nu al op de huidige
politieke situatie in Frankrijk drukt, wel wordt
ingezien.
Het gaullistische regeringskamp heeft, zoals
begrijpelijk, de meeste moeite die betekenis
van het linkse akkoord ook voor de buitenwe
reld ruiterlijk te erkennen. Weliswaar hadden
in het verleden president Pompidou, premier
Chaban Delmas en verschillende andere gaullis
tische topfiguren herhaaldelijk de wenselijk
heid bepleit van een eensgezinde oppositie
waardoor in Frankrijk net als in de overige
grote westelijke landen als Amerika., Engeland
en West-Duitsland het democratische spel op
basis van een geloofwaardig politiek alternatief
voor het gevolgde regeringsbeleid eindelijk zui
verder kan worden gespeeld.
Doch in werkelijkheid waren de gaullisten,
vooral sedert het aftreden en de dood van de
nationale held generaal De Gaulle, die in 1958
nog één miljoen communistische stemmen tot
zich wist te trekken, zich natuurlijk heel goed
bewust dat het voortbestaan van hun huidige
meerderheid in hoge mate werd bevorderd, zo
niet bepaald door de onderlinge verdeeldheid
van de linkse partijen die daardoor de kiezers
juist geen andere keuze boden.
Doch in de politiek verdient nu eenmaal niet
iedere waarheid ook publiekelijk te worden
uitgesproken. De nieuwe hausse van sociale
maatregelen die premier Chaban Delmas enkele
dagen na de ondertekening van het linkse
akkoord lanceerde, kon toch wel als een tame
lijk veelzeggend antwoord op de geboorte van
die rode coalitie worden verstaan. En een
andere indirecte repliek waaruit bleek dat het.
linkse regeringsakkoord toch wel au-serieux
wordt genomen, is door beurs- en handelskrin
gen al gegeven. De papieren van de elektroni
sche, farmaceutische, vliegtuig-, bank-, en an
dere ondernemingen, die op de nominatie staan
door een volksfrontregering genationaliseerd te
zullen worden, hebben op de beurs al niet
onduidelijke tekenen van nervositeit ver
toond.
Overigens heeft dat perspectief staatsbedrijf
te zullen worden, ook weer niet bij alle
machtige industriëlen enkel vrees en afkeer
ten gevolge gehad. Zo wordt die mogelijkheid
door de grote staalfabrieken van Wemtel-Side-
or. die momenteel tot over htm oren in de
schulden zitten, eerder als een onvoorziene
uitkomst gezien, indien een linkse regering
tenminste bereid zou zijn mettertijd ook nog
met redelijke schadeloosstellingen over de brug
te komen.
Doch intussen staan ook in het linkse kamp
de politieke barometers toch niet overal en
voortdurend op bestenilig. Voldoening heerst
wel algemeen over het feit. dat de Franse
communisten nu dan toch eindelijk hun Itali
aanse geloofsgenoten zijn gevolgd door het
stalinisme definitief af ie zweren en de strijd
bijl van de koude oorlog ook op het binnen
landse front te begraven. De vele en soms
bijzonder belangrijke concessies, die ze de
socialisten hebben gedaan, bewijzen, zo is de
heersende overtuiging, wel dat de communisten
nu ook in Frankrijk het socialisme willen
vestigen via een verkiezingsoverwinning en niet
langer middels een revolutie, die ze dan ook op
de requisietenzolder schijnen te hebben bijge
zet.
Het linkse regeringsprogramma voorziet nu
voor vijf jaren na een eventuele zege in een
eerste etappe op die weg die door middel van
sociale, economische en ook structurele maat
regelen zou moeten worden afgelegd. Die struc
turele wijzigingen betreffen mede een herzie
ning van een tiental artikelen van de grondwet,
waardoor het parlement weer een deel van zijn
verloren terrein op de presidentiële republiek
zal kunnen heroveren.
Toch kan, volgens de meeste staatsrechtge
leerden, ook weer niet worden gezegd, dat de
linkse partijen het parlementaire systeem van
de derde en de vierde republiek weer zouden
willen herstellen. Want hel fundamentele begin
sel van de vijfde republiek, waarin de presi
dent door het ganse volk word gekozen, is in
het rode regeringsprogramma onaangetast gela
ten.
Niettemin zijn alle dissonanten in de dialoog
tussen communisten en socialisten na de dikke
halve eeuw rode broeaersstrijd die sinds de
scheuring op het socialistische congres van
Tours in 1902 uitbrak, toch ook nog niet bij
toverslag verdwenen. Zo heeft. Mitterrand op
de bijeenkomst van de Socialistische Internati
onale in Wenen een tiental dagen geleden al
verklaard, dat hij dank zij de overeenkomst
met Marchis bij de komende verkiezingen drie
van de vijf miljoen communistische stemmen
achter zijn eigen vanen denkt te kunnen verza
melen. Een opmerking, die bij Marchis natuur-
lijk niet in de allerbeste aarde is gevallen.
En dat Mitterrand zich nog niet helemaal
lekker voelt bij de gedachte zijn lot nu onver
brekelijk aan de tweemaal zo machtige com
munistische partij te hebben gekoppeld, deed
hij afgelopen zondag nogmaals vermoeden,!
door een nieuw en klemmend beroep op de
radicalen te doen, hun partijvoorzitter te ver
plichten het roer eveneens resoluut in de linkse
richting te keren. Mitterrand heeft sedert tien
jaren altijd de uiteraard ook juiste stelling
verdedigd, dat binnen het linkse Frankrijk het
numerieke evenwicht met de communisten her
steld zou moeten worden om te voorkomen
dat ze hun socialistische en andere bondgeno
ten in een volksfront helemaal naar hun hand
zetten.
Die conditie is voor Mitterrand en voor het
ogenblik nog een schone wensdroom en daar
om valt dan ook te voorzien, dat aan het)
touwtrekken tussen socialisten en communisten j
binnen hun nieuwe concentratie voorlopig nog
lang geen einde zal zijn gekomen. Doch ook
zonder idylle, blijft toch het feit bestaan, dat
in 1966 bij de presidentsverkiezingen Mitter
rand zonder gemeenschappelijk regeringspro
gramma al 45 procent van het Franse electo
raat op zijn linkse kandidatuur wist te vereni
gen. Het lijkt dus geen onhaalbare kaart dat
de linkse partijen bij de komende verkiezingen
in maart of eerder met een duidelijk plan van
actie die score nog zullen weten te verbete
ren.
Slechts enkele procenten zijn voldoende om
de weegschaal te doen overslaan en het opti
misme in de linkse gelederen wordt nog ver
hoogd door het wel algemeen erkende feit dat
het gaullistisch-conservatieve kamp door de
tele politieke en andere schandalen alsmede
door Pompidou's recente referendumflop intus
sen aan eenheid, innerlijke kracht en aanzien'
sinds 1966 allerminst gewonnen heeft.
f ADVERTENTIE t
m
in het Dolfinarium Brugge
In het 1600 plaatsen tellende over
dekte stadion geven zeeleeuwen
en dolfijnen 35 minuten lang een
unieke show. Sprongen tot 5 meter
hoog uit het water, doldrieste
kapriolen, in formatie uitgevoerde
opdrachten.
Dagelijks shows om 10.00,11.30,
13.00, 14.30, 16.00 en 17.30 uur.
(zondags niet om 10.00 uur).
St Michiels/Brugge,
tel. 050/16968 België
uo. Boudewijnpark, met speeltuin en
uitstekend restaurant
ALARMCENTRALE
ANWB
NEDERLAND:
Omgeving Drenthe fam. Brusse-Mo
bach uit Zeeland met Citroen Ami
