de regering kiest voor een
binnendijks baalhoekkanaal
De Belgen zijn voor soort Baalhoex-examen gezet
nb
Eens met voorkeur raad voor de waterstaat
rV^i
Teleurstelling en blijdschap
over keus Baalhoekkanaaltracé
Verdronken Land Saeftinge
ontving Belgisch bezoek
nb
Schweppes-Ginger Ale
TRACE GROTE GEVOLGEN VOOR
RUILVERKAVELING KIELDRECHT
ts
c
WtfNSMCIOM1'"
PROVINCIAl! ZEEUWS! COU»ANT
9
(Van onze Haagse redacteur).
nrv HAAG De raati v00r dewater-
L heelt rich met zeven tegen drie
m,n uitgesproken voor een tan-
«iiiks trace van het Baalhoekka-
Nederlandse regering is het
I nt! deze voorkeur. Bü de verdere
onderhandelingen met België zal hel
buitendijkse trace door het Verdrom
ken Land van Saeftinge van nu af aan
buiten beschouwing blijven. Over de
aanleg van het Baalhoekkanaal zal het
kabinet overigens pas een definitieve
beslissing nemen als de onderhande
lingen volledig zijn afgerond. De uitein
delijke goedkeuring berust bij de
tweede en eerste kamer.
Minister Drees van verkeer en water
staat heeft de inhoud van het in fe
bruari gereed gekomen advies van de
raad van de waterstaat bekend ge
maakt aan de Nedex-landse onderhan
delingsdelegatie, aan de staten-gene-
raai en aan de Belgische minister van
openbare werken. Behalve voor een
binnendijks Baalhoekkanaal heeft de
raad ook geadviseerd tot het meest
noordelijke trace voor de bochtafsnij
ding bij Bath. Ook hiermee is de Ne
derlandse regering het eens. Het ad
vies van de raad voor de waterstaat
is ongeveer drie weken geleden be
sproken door het kabinet. De regering
vindt, dat het Land van Saeftinge van
wege zijn natuurwetenschappelijke
waarde en zijn betekenis voor het mi
lieu zoveel mogelijk moet worden ont-
ADVERTENTIE)
de exotische kmgdrink
Voor de aanleg van een binnendijks Baalhoekkanaal is ongeveer
700 ha (landbouw) grond nodig plus 60 ha buitendijks schorren-
gebied. Er zullen 230 woningen moeten worden gesloopt. Het
binnendijks trace heeft grote gevolgen voor de in uitvoering
Kieldrecht. Een deel van de werken, waar-
onder een gloednieuw gemaal bij Paal van 4,5 miljoen, is voor
niets uitgevoerd. Hetzelfde geldt voor de hoofdwaterloop naar
het gemaal (3,5 ton), een aantal duikers 1,2 miljoen) en enkele
broggen (2,5 ton). De afwatering en het wegenstelsel in het
zullen volledig moeten worden veranderd.
Wannefr het Baalhoekkanaal door
Saeftinge wordt gelegd hoeft slechts
een zeer klein gedeelte van het bedijk-
to land ie worden doorsneden. Alleen
het dorpje Paal zou dan moeten ver
dwijnen plus 550 ha van het verdron
ken land van Saeftinge. Door de aan-
les van het Baalhoekkanaal komt het
gebied aan de oostkant ervan geïso
leerd te liggen. Overwogen wordt deze
terreinen te gebruiken als bergplaats
voor specie uit het kanaal. Later kan
illt ecbied worden ingericht als groen
strook tassen de Belgische industrie
terreinen en het verdronken land van
Saeftinge,
Voorwaarden
De raad voor de waterstaat heeft
de regering eveneens geadviseerd over
de voorwaarden die aan de aanleg
van het Baalhoekkanaal moeten wor
den verbonden. In het verdrag met
België moet ondermeer worden vast
gesteld, dat de waterkwaliteit binnen
een bepaalde termijn aan met name
te noemen normen moet voldoen. Ver
der moetai er regels worden gesteld
over een vorm van permanent overleg
en zijn garanties nodig voor de nale
ving van het verdrag.
Andere zaken die in het tractaet
moeten worden geregeld:
1 Er moet een arbitragecommissie
worden ingesteld:
I Met de werken mag pas worden
begonnen als ae kwaliteit van het
Scheldewater belangrijk is verbe
urd;
I Er moet aandacht worden be
steed aan lucht- en bodemveront
reiniging;
B Er za! een integrale schadeloos
stelling moeten worden gegeven.
De betrokken gemeenten zullen in
stmt moeten worden gesteld de
sociale gevolgen van de uitvoering
ran de werken op'
MOEDERDAG
een
fantastische
collectie
BLOESES
met o.a.
Kerko en
Dick Holthaus
Breda Tilburg Goes
Roosendaal Middelburg
Er moet een groenstrook van
meer dan 500 meter diepte worden
aangelegd tussen Nieuw-Namen
het Belgische industriegebied;
Het (binnendijkse) gebied
oosten van het Baalhoekkanaal
moet als groenstrook worden inge
richt.
Voor het begeleiden van de plaatse
lijke bevolking zal eventueel een bege
leidingscommissie worden ingesteld.
De regering heeft, aldus het ministerie
van verkeer en waterstaat, alle begrip
voor de problemen van sociale en
materiële aard die de eventuele aan
leg van het Baalhoekkanaal zal opwer
pen voor de plaatselijke bevol
king.
250 meier
Volgens de plannen zal het Baal
hoekkanaal óp Nederlands gebied een
bodembreedte krijgen van ca 250 me
ter. De bodemdiepte zal 16.90 meter
NAP bedragen. Bij Baalhoek is een
grote zeesluis ontworpen met een
lengte van 500 meter, een breedte van
64 meter tusen de kolkwanden en een
drempeldiepte van —17,40 meter NAP
alles geschikt voor zeeschepen tot on
geveer 125.000 ton.
Op Belgisch gebied staat het kanaal
bij Kallo door middel van een sluis
van geringere afmetingen in verbin
ding met de Belgische Schelde. Het
kanaal met de voorhaven zou op
Nederlands gebied ongeveer 10 km
lang worden. In principe is besloten
aan beide einden van het kanaal (bij
Baalhoek en Kallo) kokers aan te
brengen ten behoeve van de noodzake
lijke doorspoeling vain het kanaalbek
ken en de dokken. Bij uitvoering van
het project, dat voor rekening van
België komt, moet gedacht worden
aan een investering -"an ten minste
500 miljoen. De raad voor de water
staat heeft bij het beoordelen van de
plannen rekening gehouden met de op
merking en beswaren van g.s. van
Zeeland, gemeentebesturen, de vereni
ging milieuhygiëne Zeeland, bedrijven,
belangenorganisaties en particulieren.
Deze 'organisaties kregen gelegenheid
hun opvattingen op hoorzittingen naar
voren te brengen.
Bochtafsnijding
Naar het oordeel van de raad voor
de waterstaat heeft Saeftinge met zijn
schorren en slikken ter grootte van
2700 ha een gróte natuurlijke waarde.
Uit gegevens van Nederlandse cn Ecl-
gische natuurwetenschappelijke in
stanties is bekend dat het Land van
Saeftinge een zeldzaam type levensge
meenschap bevat, dat van groot be
lang is voor het in stand houden van
het evenwicht in het gehele milieu.
Het is het enige schorrengebied van
allure dat in het Deltagebied zal over
blijven. Voor verschillende vogelsoor
ten is het waarschijnlijk de laatste
toevlucht in de delta. Het is niet
alleen een belangrijk broedgebied,
maar tevens een belangrijk tussensta
tion voor trekvogels en een voedsel
plaats voor duizenden vogels uit
Noord- en Oost-Europa. Ook uit bota
nisch oogpunt, namelijk voor zout-
planten van mariene herkomst en oe
verplanten uit het zoete gebied heelt
het land van Saeftinge grote beteke
nis, Voor vele wetenschappelijke insti
tuten geldt het als een interessante
plaats voor onderzoekingen,
Onafhankelijk van de plannen voor
een Baalhoekkanaal wordt al jaren
gedacht over verbetering van de vaar
weg in de Westerschelde ten zuiden
van Bath. De toenemende scheepvaart
op Antwerpen met steeds grotere
schepen was voor de Nederlands-Bel
gische Technische Schelde Commissie
aanleiding het onderzoek te richtten
op een meer ingrijpende verbetering
dan alleen het verbeteren van de
bocht zejf. De genoemde commissie
kwam met het plan de bocht af te
snijden door de noordelijke top van
het Land van Saeftinge. Daarvoor be
stonden twee mogelijkheden, die el
kaar in technische zin weinig ontlie
pen. Men koos voor de meest noorde
lijke bochtafsnijding, die het Land
van Saeftinge zoveel mogelijk onaan
getast zal laten. De raad van de
waterstaat heeft over dit plan gunstig
geadviseerd.
De bochtafsnijding van Bath leidt
tot een verkorting van de vaarweg
met ongeveer 3 kilometer. De breedte
van de nieuwe route zal 400 meter op
de bodem bedragen en de diepte onge
veer 10 meter beneden gemiddeld laag
water. Om nautïsch-technische rede
nen zal liet nodig zijn het Nauw van
Bath aan de benedenstroomse zijde af
te sluiten met een 'beteugelingsdam'.
gelegen op een pen van omstreeks
halftij (ca NAP). Aan de boven
stroomse zijde van het Nauw van
Bath is in de daar geprojecteerde
dam een onderwaterdrempel geprojec
teerd waardoor een zekere doorstro
ming door de oude geul in stand zal
blijven.
Alternatief
Bij de plannen voor het Baalhoek
kanaal maakt de raad van de water
staat melding van een alternatief pro
ject. Het is afkomstig van drie Delft-
se ingenieurs, die voorstelden van het
Baalhoekkanaal af te zien en in plaats
daarvan vanuit het havengebied op de
linker Schelde-oever een kanaal langs
de oostrand van het Land van Saeftin
ge te graven, dat zou moeten aanslui
ten op de bochtafsnijding bij Bath. De
scheepvaart bestemd voor zowel de;
linker Schelde-oever als de rechter
Schelde-oever zou dan niet afzonder
lijk door respectievelijk Baalhoekka
naal en bochtafsnijding van Bath va
ren. maar uitsluitend van laatstge
noemde vaarweg gebruik maken. Dit
leek een aantrekkelijke oplossing uit
een oogpunt van de waterhuishouding
en de ruimtelijke ordening. De raad
van de waterstaat liet de minister
weten dat zijn commissies hieraan
zelfs de voorkeur gaven, tenzij dit
plan om technisch-nautische redenen
op bezwaren zou stuiten. Uit nader
uitvoerig onderzoek door rijkswater
staat en de dienst van het loodswe
zen is echter gebleken dat dit kanaal
niet voor realisering in aanmerking
kon komen. De raad van de water
staat heeft zich met deze conclusie
geheel kunnen verenigen. Het zou on
der meer de vaarweg van de bochtaf
snijding van Bath te zwaar belasten en
er zouden zeer bezwaarlijke verkeers
situaties optreden bij de splitsing van
de scheepvaart van en naar de linker
en rechter Schelde-oever.
De plannen voor het Baalhoekka
naal zijn zoals bekend gebaseerd op
de Belgische wens om de nieuwe
haven - en industrieterreinen op de
linker Schelde-oever toegankelijk te
maken voor grote zeeschepen. De Bel
gische minister van openbare werken
vroeg daarvoor in 1967 de medewer
king van Nederland. De Nederlandse
regering verklaarde zich in principe
akkoord met de aanleg van het ka
naal. Er zouden echter geen Neder
landse belangen mogen worden ge
schaad.
In 1970 bereikte het Belgisch-Neder
landse overleg het stadium, waarin
voor wat betreft de technische aspec
ten overeenstemming bestond over zo
wel het Baalhoekkanaal als de bocht
afsnijding bij Bath. Begin 1971 waren
de voorbereidingen zover gevorderd
dat een uitspraak moest worden ge
daan over de tracés van beide vaar
wegen.
In de door rijkswaterstaat en de
Rijksplanologische Dienst opgestelde
nota, dié voor een adviesaanvrage aan
de raad van de waterstaat werd voor
gelegd, werden voor het Baalhoekka
naal twee oplossingen behandeld: een
binnendijks en een buitendijks tracé,
beiden zo dicht mogelijk tegen de
bestaande hoogwaterkering gelegen.
Bij een binnendijks tracé zou zo
weinig mogelijk land verloren gaan en
zou het Land van Saeftinge vrijwel
onaangetast kunnen blijven. Bij het
buitendijks tracé zou een gedeelte
van het Land van Saeftinge worden
aangetast, doch van het binnendijkse
land slechts een beperkt gebied wor
den aangesproken. Het Baalhoekka
naal wordt wat afwerking betreft het
grootste in ons land.
INBU8rzt&
Zo wil de regering het Baalhoekkanaal
laten lopen, binnendijks door Oost-
ZeeuwschrVlaanderen. Be dikke zwar
te lijnen geven het verloop aan van
de bochtafsnijding bij Bath.
Gestippeld is een alternatief plan van
drie Delftse ingenieurs, dat volgens
rijkswaterstaat en het loodswezen niet
voor uitvoering in aanmerking komt.
MR. VAN AARTSEN: AGRARISCHE BELANGEN
ZIJN GEDIEND MET BUITENDIJKS TRACE
VLISSINGEN De reacties gister
avond op de keus voor een binnendijks
tracé van het Baalhoekkanaal zijn in
Zeeland even uiteenlopend als een
half jaar geleden de standpunten over
de twee alternatieve mogelijkhe
den.
„Deze keus stelt mij wat teleur", zo
verklaarde gisteravond commissaris
der koningin mr. J. van Aartsen, die
nog eens in herinnering bracht, dat
zowel de meerderheid van de staten
als het college van gedeputeerde sta-
HULST Burgemeester P. J. G.
Molthoff van Hulst heeft dinsdag
morgen met een tiental Belgische
journalisten, de Antwerpse sche
pen van culturele zaken G. van
Elewijck en directeur W. van de
Berg van de koninklijke maat
schappij voor dierkunde in Ant
werpen een tocht gemaakt over
de Westerschelde. Bovendien nam
het gezelschap een kijkje bij het
Verdronken Land van Saeftinge.
De Belgische gasten waren een
dag overgekomen om wat meer
indrukkc-i te krijgen van dit ge
bied. Zij stapten rond half elf in
het haventje van De Paal aan
boord van de Karma om z'o'n
twee uur rond te varen over de
Westerschelde. De tocht werd be
sloten met een borreltje en een
hapje.
ten de voorkeur hadden uitgesproken
voor een buitendijks tracé. Mr. Van
Aartsen: „En ik weet wel dat men
dan direct zal zeggen dat het gaat
over aantasting van het Land van
Saeftinge, maar dan wil ik er toch
nog wel eens even op wijzen, dat een
buitendijks tracé de ecologische waar
de van het Land van Saeftinge niet
zodanig zal aantasten, dat daarmee de
betekenis van het land van Saeftinge
in ernstige mate zou zijn aangetast.
Verder geef ik de voorkeur aan het
buitendijkse tracé, omdat dit naar
mijn oordeel de agrarische belangen
beter tot zijn recht zou doen komen,
ik denk aan de waterschapsbelangen
en verder is er dan nog de ruimte.
Het binnendijkse tracé tast de ruimte
van het Zeeuws-Vlaamse gebied nogal
belangrijk aan".
De keus voor een noordelijk tracé
voor de bochtafsnijding bij Bath is
volgens mr. Van Aartsen alleen maar
toe te juichen. „Want dit werd door
iedereen voorgestaan. Dat er verder
bij de eventuele afsluiting van de
onderhandelingen met betrekking tot
bet Baalhoekkanaal voorwaarden zul
len worden gesteld ten aanzien V3n
water-, bodem- en luchtzuiverheid is
op zichzelf ook iets wat aanbeveling
verdient", aldus mr. Van Aarts-
Geen verrassing
„Op zich is het geen verrassing",
reageerde burgemeester P. J. G. Molt
hoff van Hulst. „Vanuit de wandel
gangen wisten we al geruime tijd, dat
het hier wel op neer zou komen. Toch
zullen we wat de realisering van één
en ander betreft wel moeten denken
aan een periode van tien jaar. En in
die periode zal er nog heel wat water
door de Schelde vloeien". De burge
meester, die stelde dat de keus voor
een binnendijks tracé niet zijn per
soonlijke voorkeur geniet, zei er overi
gens wel blij mee te zijn „dat nu na
maanden, bijna jaren van niet weten
waar we aan toe zijn, van alsmaar
praten over plannen een formele be
slissing op tafel is gekomen. Er wordt
dus toch in ieder geval op een plaats
in ons land nog bestuurd. En daar-
verheug ik me. Ik had allang
Burgemeester M. Somers van Honte-
nisse liet gehandicapt door moei
lijkheden met zijn stem via zijn
echtgenote weten dat hij wel blij was,
dat er nu eindelijk een keus is ge
maakt, maar dat Hontenisse voor een
buitendijks tracé was. dit in verband
met het behoud van de landbouwgron
den.
W. Goeman, secretaris gewestelijke
raad voor Zeeland van het landbouw
schap: „Zeer teleurstellend voor dc
landbouw. Er gaat veel goede grond
verloren. Vele goede landbouwbedrij
ven worden radicaal doorsneden, het
geen in een tijd van moderne bedrijfs
voering funest is".
De reactie van drs. W. J. Wolff te
Kapelle, secretaris van de Stichting
Het Zeeuwse Landschap: „Ik ben zeer
met deze beslissing ingenomen. Het is
precies, waarvoor wij al die tijd heb
ben gepleit. Het is ook een teken, dat
het de regering ernst is met het
milieubeheer. Deze beslissing betekent
een andere koers aan de tot dusver
gevolgde. Men trekt blijkbaar de con
sequenties, zoals die zijn gesteld in
bet 'paarse boek'. Ik vind het een
verheugende beslissing".
Positief
De heer G. M. P. Sponselee te Hulst,
lid van de VerenigiEg Milieuhygiëne
Zeeland en voorzitter van De Steit-
kluut': „Het is zonder meer toe te
juichen, dat men de kwestie van het
behoud van Saeftinge positief heeft
beoordeeld. Ook die keus van die
noordelijke bochtafsnijding is bijzon
der gunstig. Men heeft van alle kw2de
het minst kwade gekozen en dat al
leen al is reden om dik tevreden te
zijn".
Afgaande op de strenge bepalingen die
in het tractaat zullen worden opgeno
men kan het volgens de heer Sponse
lee nog wel een langdurige geschiedenis
worden. „Ik geloof namelijk niet dat
België op korte of zelfs op middellange
termijn in staat zal zijn om zelfs al
aan de normale eisen van waterkwali
teit te voldoen".
BAGGERWERKZAAMHEDEN
DREMPEL VAN BORSSELE
VLISSINGEN Tot vrijdag 19.00 uur
en op zaterdag 13 mei 1972 van 06.00
tot 18.00 uur zullen op de drempel
van Borssele, in vak 1 A en B, onder
houdswerkzaamheden worden uitge
voerd, met behulp van de sleephop
perzuiger Transmundum II'. De sleep
hopperzuiger vervoert regelmatig de
gebaggerde specie naar de haven van
Vlissingen-Oost.
Htrs al- fe5uirne 6011 publiek geheim dat
had Pr in ™hü?g zou opgaan. Minister Drees zelf
voorW^i fr. vorig jaar ziJn persoonlijke
het dan Jn doorschemeren. Maar nu is
gek<£ vSr da.raad Y.an de waterstaat heeft
de reaerine binnendiiks' Baalhoekkanaal en
de KK** d!e voorkeur. En het tracé voor
KhelS-de vaargeul van de Wester-
noordeliik- vU,S vrij ^nvoudig lag zal zo
nu dooïïe^pri- i komen" De kogel is dus
lagen mPf Sn blJ de voortgaande onderhande-
mojecten zal d-e ultvoeririg van beide
gaan. deze bas'sgegevens worden uitge-
SvaEfdSr't deze Baalboekkwestie dus
de SdUrSe^inra°rgeSlaKen naar de kant van
binnenkant «srl/il rnefc kanaal aan de
van oostelijk 7ppf zeeiV6rin£- door bet poldergebied
ste 335 Zt™ch;,Vlaanderen dus, is de hoog-
schorren- en slikkpn^w J3" het 1,611011,1 van het
Hes liggen vüor rip l Saef,irige. De reac-
kringen die Tieh k-- and- Euige opluchting in de
nen om hot,^zooder sterk hebben ingespan-
redden.
nen om w «.i zonder sterk hebben 1
"tatttSS1' nauuurgebied te
Toth heelt ri.t, mK rame de landbouw.
•«eraaït h« heeÏÏ, in "e taad
gen'yk de gemene lijn ook binnen
de raad van de waterstaat doorgetrokken. Min of
meer tot een uitspraak gedwongen leverde de
streek zelf op een hoorzitting in Hulst destijds ook
een bijzonder verdeeld beeld op. Men was het
eigenlijk alleen maar eens op dit punt: liever
helemaal geen kanaal. Maar toen bleek dat men
met een dergelijke houding bij een kennelijk onver
mijdelijke keuze tussen twee naar voren geschoven
tracés slechts onduidelijkheid zou achterlaten, trad
er een scheiding op. Landbouw, waterschappen en
ruilverkaveling aan de ene kant; de natuurbescher
ming aan de andere. Ook het provinciaal bestuur
kwam met een verdeeld standpunt voor de draad.
Een meerderheid uit het college van gs koos
uiteindelijk toch voor een Baalhoekkanaal over de
rand va.n Saeftinge en een minderheid sprak zich
uit voor een binnendijks tracé.
Het was eigenlijk al meteen een gegeven dat na een
dergelijk gespleten standpunt van de streek zelf
de bedekte voorkeur uit 't gezamenlijke rapport van
de rijkswaterstaat en de rijks planologische dienst
een prominente rol zou gaan spelen. Vooral het
zware accent dat in landelijke natuurbeschermings
kringen was gelegd op het behoud van Saeftinge en
wat daarvan tussen de regels van het rapport, naar
boven kwam. Tekenend was in dit opzicht ook de
uitspraak die minister Drees zich twee maanden na
de hoorzitting liet ontlokken op een persconferentie
in Brussel: „Het gaat toch wel heel sterk om de
keuze tussen een klein agrarisch gebied met wat
kleine dorpen tegenover een gebied, het verdronken
Land van Saeftinge, dat in het Westeuropese delta
gebied uitzonderlijk is geworden". In de raad van
de waterstaat heeft Saeftinge per slot van rekening
de belangrijkste rol gespeeld: de bewoordingen,
waarmee het unieke karakter ervan in het advies
wordt omschreven, geven in dit opzicht aan hoe de
kaarten zijn geschud.
Uit de adviestekst blijkt verder dat de raad van de
waterstaat nog een opvallende poging heeft onder
nomen om aan de keus tussen de beide tracés
binnendijks of buitendijks te ontkomen. De
voorzitter van de hoorzitting, ir. M. A. Geuze, had
al eerder laten weten dat het adviesorgaan zich niet
strikt en star zou bepalen tot de voordelen en
bekeken
L
Cl
■S bekeken
nadelen van de twee keuzemogelijkheden, maar dat
ook andere suggesties op hun waarde zouden wor
den onderzocht. Het blijkt nu dat dit geen loze
toezegging is geweest. Het alternatief van drie
Delftse studenten een bochtafsnijding met een
kanaal richting Antwerpen er achteraan is erg
precies onder de loep genomen. De raad van de
waterstaat, heeft het aanvankelijk zelfs beschouwd
als het ei van Columbus om uit de moeilijkheden te
komen. Men kende er een algemene voorkeur aan
toe. Nader techniseh-nautisch onderzoek van rijks
waterstaat en loodswezen heeft tenslotte moeten
uitmaken dat. het 'studenten-alternatief' geen haalba
re kaart bleek te zijn. De knoop is daarna doorge
hakt ten nadele van het betrokken landbouwgebied,
de dorpjes achter de dijk. ten koste zelfs van nog
pas uitgevoerd ruilverkavelingswerk en een project
als een splinternieuw poldergemaal.
De voorkeur van het kabinet voor een binnendijks
tracé van een Baalhoekkanaal betekent overi
gens nog Gp geen stukken na dat de Belgen nu a\
op korte termijn de eerste spa voor dit kanaal en
voor de afsnijding van de Bocht van Bath in de
nog heel wat water door de Westerschelde naar zee
grond kunnen steken. Voordat het zover is, zal er
worden afgevoerd en dat water zal een stuk
schoner moeten worden. Populair gezegd komt het
daarop wel ongeveer neer, vrat Nederland van de
Belgen vraagt, wil het voor beide projecten ooit tot
een definitieve Nederlandse toestemming komen.
De eisen zijn niet voor tweeërlei uitleg vatbaar. In
het traktaat met de Belgen over deze affaires zal
moeten worden vastgelegd dat de Belgen pas aan
de uitvoering mogen beginnen, wanneer de kwaliteit
van het Scheldewater aanzienlijk zal zijn verbeterd.
Er moet bovendien een arbitragecoijunissie komen,
een integrale schadeloosstelling voor gedupeerden
door de werken en dan wil Nederland ook de
nodige garanties op het gebied van grensoverschrij
dende lucht- en bodemverontreiniging.
Kort en goed komt het er toch wel op aan, dat
Nederland de Belgen voor een soort examen
zet. Het hele verdere verloop van de onderhandelin
gen op de Belgische houding ten opzichte van eisen
kan op langere termijn en in ander verband zelf als
een test van wederzijdse toezeggingen worden ge-
Een voorlopig standpunt dus van de Nederlandse
regering. Definitieve knopen worden pas doorgehakt,
wanneer duidelijk is hoe er vanuit België op deze
eisen wordt gereageerd. Overigens is de Nederland
se houding in al haar voorlopigheid duidelijk ge
noeg. En wie de laatste tijd in België zo eens een
visje uitgooit over het 'geval Baalhoek' krijgt toch
wel de indruk dat men daar beseft: het is de
Nederlanders menens. Steeds vaker wordt van Bel
gische zijde uit naar voren gebracht dat er echt
flinke sommen geld zijn uitgetrokken om de hele
afvalwaterproblematiek aan te pakken; dac er zui-
veringsmaatschappijen in oprichting zijn, die een
eind moeten maken aan de laat-maar-lopen-politiek;
dat er strenge eisen worden opgelegd aan nieuwe
industrieën en dat zelfs met subsidies wordt
gepoogd om de verouderde bedrijven milieu-tech
nisch te saneren. In de komende jaren zal blijken
in hoever deze beloftes in verstrekkende maatrege
len worden omgezet. Er is tenslotte nog eens een
kanaal geweest dat honderd jaar 'in de molen' heeft
gezeten. En sindsdien zijn de problemen er niet
eenvoudiger op geworden.
KEES VAN DER MAAS