„Meer inspraak-vooraf nodig
voor woningbouwcorporaties"
'Caisson' Kapelle
tijdelijk aangewezen
als wegrestaurant
Afdeling 'nazorg-werken'
van de rijkswaterstaat
Neerslag van fluor ook schadelijk
voor de zwanen- en ganzenkolonies?
eerste paal
VARIANTE!V VOOR TUSSENDAMMEN
vcrband met
voor ae
fOPtiDAG
1 MAART 1972
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
328 FLATS IN
KATSPOLDER
MM» tt
Md dJ mr
xau tl KI nM-iltomnen in te
Bijou»
WONINGRAADVOORZITTER J. J. KEMPE IN TERNEUZEN
TERNEUZEN - Voorzitter J.
j. Kempe van de afdeling Zee
land van de nationale woning
raad heeft dinsdag in Terneuzen
gepleit voor meer inspraak van
de woningbouwcorporaties bij
ie bouwplannen in de verschil
lende gemeenten. Naar zijn me
ning zullen de corporaties ('als
grootste bouwers') van meet af
aan bij de projecten betrokken
moeten worden en een eigen in
breng moeten krijgen als het
om de woningsoort, de terrei
nen en de keus van de aanne
mer gsat.
De twniUtr van de woningraad
boni de Zeeuws-Vlaamse gemeen-
we o.i kt hart het komende woning-
nnUwdenoek in de streek samen
met indut bouwinstanties kritisch te
hddjken. ,ft ben beslist voorstander
Tin tra fttechappelijk opgezet on-
imoti mar dat niet met cijfers die
ai li roor bet pakken liggen", aldus
ie beer Kempe, VUssingse bezwaren
:/fen het woninpnarktonderzoek in
Midden-Zeeland toelichtend. De enquê-
Ie berstte daar naar zijn mening tal
un overbodige rragen.
De beer Kempe sprak dinsdagmiddag
op een bijeenkomst na afloop van het
siaa ran de (althans: officiële eer
ste paai voor 328 galerijflats (4 woon-
Westsluis te
Wemeldinge
buiten bedrijf
SQELDINGE In verband met
onderhoudswerkzaamheden zal de
Westsluis te Wemeldinge vanaf van
dag (woensdag) buiten bedrijf zijn.
De werkzaamheden zullen ongeveer
dne dagen in beslag nemen. De door
bande vaart moet gedurende deze
periode met enige vertraging rekening
Men.
lagen) in het plan-Katspolder. De 4-
kamerflats worden gebouwd voor de
woningbouwvereniging 'Terneuzen De
gemeente heeft op dit moment 1118
huizen in aanbouw: een nog nooit
bereikt aantal. Het gaat om 505 wo
ningwetwoningen, 602 premiewoningen
en 11 woningen in de vrije sector.
Burgemeester J. C. Aschoff, die dins
dagochtend in passende kleding aan
de heistelling stond, wees op de recep
tie in restaurant T>e Vijverhof' op het
belang van het ontstaan van een ste
delijke agglomeratie in Zeeuwsch-
Vlaanderen. Terneuzen heeft in de
streek naar zijn mening een belangrij
ke taak te vervullen, al zal er nauw
moeten worden samengewerkt met.
andere plaatsen. Hij verwachtte dat
het woningmarktonderzoek nog eind
dit jaar van de grond zal komen. Of
het afwijzen van Vlissingen van het
onderzoek in Midden-Zeeland nog ge
volgen heeft wist hij niet. De burge
meester nam wel aan, dat het onder
zoek een voortgaande behoefte aan
eengezinswoningen zal aantonen. De
flatbouw in de Katspolder is dan ook
voorlopig het laatste hoogbouw
project dat de gemeente realiseert.
Samenwerking
Burgemeester Aschoff was blij met de
groeiende samenwerking van de
Zeeuws-Vlaamse gemeenten. „De tijd
moet voorbij zijn dat er alleen con
currentieverhoudingen bestaan. We
moeten samen bouwen aan de leef
baarheid in deze gemeente en de
streek". Daarbij is verantwoorde
industrievesting echter een van de
eerste eisen.
Voorzitter W. J. Weterings van de
woningbouwvereniging Terneuzen
(met 3700 huizen de grootste in
provincie) vroeg zich af of er in dit
tempo kan worden doorgebouwd. De
ontwikkeling van de conjunctuur speelt
daarbij een grote rol. De voorzitter
van de bouwvereniging begreep niet.
dat er boven de Schelde gemeenten
zijn die niet willen deelnemen aan een
woningmarktonderzoek. „Zij vergeten
dacht ik, dat wil men een verant
woord woningbouwbeleid voeren, een
dergelijk onderzoek een onmisbare
factor is. Dit geldt voor heel Zeeland
maar zeker voor Zeeuwsch-Vlaande-
ren. Het resultaat van dit onderzoek
zal kunnen uitmaken of wij ons opti
misme voor de toekomst kunnen
handhaven".
DEFINITIEVE BESLISSING VOOR RW
'58 VALT PAS OVER ENKELE JAREN
»0M VERKEER
WAT TEGEMOET
TE KOMEN"
WES/KAPELLE - Het café-
•uaurant-motel 'de Caisson'
Kapelle-Biezelinge is door
te minister van verkeer en wa
terstaat tijdelijk aangewezen als
wegrestaurant voor het Zeeuw-
te gedeelte van rijksweg 58. Dit
«tekent onder meer dat langs
te meuwe rijksweg in de buurt
■«n de Caisson de blauwe
AWB-borden met de aandui-
"wegrestaurant' geplaatst
mllen worden.
Coördinatie
De heer Weterings, die ook dinsdag
weer scherpe kritiek leverde op de
PZC-berichtgeving over zijn organisa
tie. bepleitte voor Terneuzen gemeen
telijke coördinatie van alle woning
bouwplannen die in uitvoering zijn of
worden genomen. „Ik krijg wel eens
de indruk dat er maar gebouwd
wordt zonder rekening te houden met
de werkelijkheid.
Wij zijn voor verscheidenheid, doch
bepaalde gebondenheid in dezen is
toch wel gewenst. Dit geldt niet alleen
voor de woningwetbouw doch ook
voor de particuliere bouw. Daarnaast
worden reeds ontwikkelde projecten
geremd, omdat een andere instantie,
waarvan men toevallig iets in de
krant leest, bijvoorbeeld ook een aan
tal bejaardenwoningen gaat bouwen".
Het was voor hem een open vraag of
plannen als Hof Zeldenrust. de west
zijde van de Axelsestraat bij Driewe
gen en de overkant van de kreek op
korte termijn zullen worden gereali
seerd. „Het voortgaan met de bouw
van grote aantallen woningen is ver
moedelijk voorlopig voorbij. Plannen
als deze, waarbij in een keer 499
woningen van start gaan, is misschien
te veel van het goede".
De voorzitter van de woningbouwvere
niging Terneuzen ging er vanuit dat
er nog wel degelijk behoefte is aan
woningen, ook in Terneuzen. Zijn or
ganisatie heeft 500 woningzoekenden
op de lijst staan, maar het merendeel
is op zoek naar woningen met een
huur van rond de 100,- per maand
„De bouw van dergelijke woningen is
onmogelijk. Bovendien is met de sane
ring van het Java onze woningvoor
raad zeer goedkope woningen totaal
verdwenen". „Woningzoekenden zul
len zich naar het inzicht van de
heer Weterings moeten instellen op
huurprijzen van rond de 150,- en een
huurpercentage van minimaal 16 pro
cent van het bruto-inkomen.
Een stevig pleidooi voor regionale
samenwerking van de woningbouwver
enigingen kwam van voorzitter W. C.
van der Hooft van de woningbouwver
eniging West-Zeeuwsch-Vlaanderen',
die reeds allerlei activiteiten coördi
neert met de vereniging in Terneu
zen.
Op dit kaartje een aantal moge
lijkheden om een afgesloten Oos-
terschelde met zogenaamde 'tus-
sendammen' in compartimenten
te verdelen. Bij de technische
studie wordt gebruik gemaakt
van nog meer varianten, waarbij
steeds ook een rol speelt de
vraag welk vak moet verzoeten
en welk vak kan eventueel een
zout milieu behouden?
De mogelijkheden zoals ze op dit
kaartje zijn aangegeven behelzen:
1. Een dam van Schouwen naar
Noord-Beveland. even ten oosten
van de Zeelandbrug. waarmee het
Zeeuwse Meer in tweeën wordt
verdeeld. 2. Een dam van Schou
wen naar Zuid-Beveland. waarbij
in het westen ook het Veerse
Meer bij de toekomstige bestem
ming kan worden betrokken. 3.
Een dam van het Volkerak tot
aan het kanaal door Zuid-Beve
land plus een dam ter hoogte van
de Schelde-Rijnverbindinswaar
mee het scheepvaartgedeelte van
het Zeeuwse Meer kan worden
gescheiden van de rest. 4 Een
dam tussen Zuid-Beveland en
Tholen, waarmee kan worden be
reikt dat de scheepvaart van en
naar het kanaal door Zuid-Beve
de-Rijnverbinding wordt afgebo- aantal mogelijkheden tot
gen. Het kaartje beoogt slechts 'verkaveling' van de afgesloten
land in de richting van de Schel- een indruk te geven van een Oosterschelde.
SCHARENDIJKE In dit voormalige directiegebouw van rijkswaterstaat bij
de Brouwersdam wordt de nieuwe afdeling voor de zogenaamde nazorg-
werkzaamhedenOosterschelde ondergebracht.
Slot van pagina 1
ling zelf (de aanleg van tussenaam-
men dus) pas na 1978 aan de orde.
in een eerder stadium zullen al ande
re voorzieningen moeten worden aan
gepakt. Bijvoorbeeld de spuimogelijk-
heden vauit het Zeeuwse Meer naar
de Westerschelde en de bouw van een
inlaat(uitlaat)-sluis in de deltadam
door de Oosterschelde. In dit getal
gaat het om projecten, die vrijwel
lijktijdig met de afsluiting van
zeearm (in 1978) gereed moeten zijn.
GROTE TROEPEN KLEINE WILDE ZWANEN IN DE ZEEUWSE WEILANDEN
lUiUCll.
ïenh,°Sgenicur1van 'iet arr°ndisse-
«win?VnaYlj,k.Swaterstaat' ir- F-
SL adrlUkl; ,dinsdaS dat de
hik S,Jri 1. een Wde-
I? riteÏÏ. w ge verkeersintensiteit
u 1 gemeend dat
^r5^MWeglChu"den restaurant
Om^,dabe' is"' aldus ir'
ut vonr L SprenKer betekent
unJP Caisson dat nog dit jaar
t»t het oo«neen speciaal
°°g op het vrachtverkeer
getroffen moet worden. Zo moet de
parkeerplaats uitgebeid worden, moet
er een eenvoudig restaurant gedeelte
zijn en telefoons, douches en een een
voudige slaapgelegenheid De exploi-
tante van de Caisson, mevr J. Leijs.
zei 'erg blij' te zijn met de tijdelijke
aanwijzing. Zij verwacht dat het nog
wel tien jaar zal duren voordat een
definitieve beslissing over de plaa's
van een wegrestaurant valt. Men is
inmiddels al begonnen met het ver
groten van de parkeerplaats tussen
motel en restaurant) en ook de ande
re voorzieningen zullen zo dee'i'e
mevrouw Leijs mee spoedig wor
den aangebracht. Onder meer wordt
de verlichting aangepast.
Aanvraag
Zoals bekend, wordt al geruime tijd
gediscussieerd over de noodzaak om
langs het Zeeuwse deel van rijksweg 58
een voorziening voor de weggebrui
kers te maken. Rijkswaterstaat heeft
tot nu toe steeds de boot afgehouden,
vanwege te geringe verkeersomvang.
Mevrouw Leijs vertelde dat de Cais
son een van de eerste bedrijven is
geweest die indertijd een aanvraag bij
rijkswaterstaat hebben ingediend om
wegrestaurant te mogen worden De
exploitant van hotel-cafc-restaurant
'Ruimzicht' langs de oude rijksweg bij
's-Heer-Hendrikskinderen heeft mid
den 1967 eveneens een verzoek inge
diend om een wegrestaurant te mogen
bouwen langs de nieuwe rijksweg 58.
De beslissing op dat verzoek is nog
steeds niet gevallen. Wel heeft rijks
waterstaat de eigenaar van Ruimzicht
op de hoogte gesteld van de tijdelijke
beslissing ten gunste van de Caisson.
VERVUILING MAAKT
VOEDSELVOORZIENING
TOT EEN PROBLEEM
De laatste jaren verblijven van
de herfst tot in het vroege
voorjaar in onze provincie
kleine wilde zwanen in troepen in
de orde van grootte van 20 tot 200
exemplaren. Deze grote watervo
gels vertoeven voornamelijk op de
weilanden.
Dit laatste is volgens zwanenex-
pert de heer A. Timmerman, werk
zaam bij het Rijksinstituut voor
Natuurbeheer (R.I.N.) te Leersum
in Utrecht in geheel Nederland het
geval. Voorheen kwamen kleine
wilde zwanen in hoofdzaak voor
op het IJsselmeer en de omringen
de wateren waar zij fourageerden
op fonteinkruiden die zij met hun
lange hals vanaf de bodem opvis
ten.
Door de sterke watervervuiling
zijn, volgens de heer Timmerman,
echter vele velden met fontein
kruiden verdwenen tengevolge
waarvan de kleine wilde zwanen
in het IJsselmeer en omgeving
flink in aantal zijn verminderd.
De dieren hebben noodgedwongen
naar ander voedsel moeten om
zien en dat blijkt gras geworden te
zijn.
Dit opvallende verschijnsel is zich
overigens niet alleen in ons and
aan het ontwikkelen, maar (vol
gens de heer Timmerman) over de
gehele wereld. Door de vervuiling
van de wateren sterven bepaalde
voor zwanen van belang zijnde
voedselplanten af en stappen zij
op een meer 'toendra-achtige' le
venswijze over. En weilanden zijn
een soort, zij het kunstmatige,
'toendra's'
nale onderzoek aan zwanen in Ne
derland, worden doorgegeven.
Schade
De broedgebieden van de Euro
pese kleine wilde zwaan is ge
legen in Noord-Rusland. Nova
Zembla en Noord-Siberië. Het is
een bekend feit dat daar grote de
len van het uitgestrekte land ont
gonnen worden voor landbouw en
industrie met alle gevolgen van
dien voor het milieu, de flora en
fauna. Ook dat zal deze vogels
geen goed doen Onderzoekingen
naar de gevolgen en de invloed
van het grazen in de winterkwar
tieren is onder andere op Walche
ren door medewerkers van Fauna
beheer. de Wildschadecommissie
en het Rijksinstituut voor Natuur
beheer gedaan. Daarbij ging het
om het vaststellen van eventuele
schade voor de eigenaren van de
graslandpercelen.
Er is volgens mededelingen van de
deskundigen géén schade gecon
stateerd.
Immers: de zwanen die regelmatig
'wandelend' voedsel zoeken laten
voortdurend mest vallen die vrij
gelijkmatig over de wei wordt uit
gespreid, door de neerslag oplost
en in de bodem terecht komt. wat
met name in de lente een gunstige
invloed kan hebben op de gras
mat.
Hetzelfde bleek ook uit een ge
sprek dat we onlangs hadden met
de heer W. v. d. Meule uit Grijps-
kerke, eigenaar van een weiland
waarin op enige winters achtereen
zo'n 50 tot soms 200(1kleine wil
de zwanen vertoefden en ook nu
weer aanwezig zijn.
bekend, nog nergens in Nederland,
laat staan in Europa, onderzoek is
verricht. Het is zeer zeker de moei
te waard ook aan dit aspect aan
dacht te schenken, temeer daar
jonge zwanen herkenbaar aan
de asgrauwe kleur weinig wor
den gezien doordat wellicht het
geboortecijfer afneemt
Voedselgebrek
Zwanen
Een andere punt is, dat, ons in
ziens. de zwanen door hun
veranderende voedselgewoon
ten nu mét het gras óók allerlei
zuren en mineralen b.v. fluor
opnemen die via de lucht op het
gras neerslaan. En dit kan op de
lange duur van grote invloed op
deze vogels gaan worden. Hetzelf
de geldt o j. voor planten etende
ganzensoorten. Volgens de heer
Timmerman was dit een nieuw
gezichtspunt, waarnaar, zover hem
Het mag dan een boeiend
schouwspel zijn de prachtige,
ongeveer 1.20 meter metende
dieren op de groene weiden te
zien lopen (of er boven te zien
vliegen) waarbij hun geel met git
zwarte snavel een duidelijk onder
scheidingsteken is met de veel
grotere knobbelzwaan die een ro
de snavel heeft en in ons land o.a.
in parken en langs vijvers broedt;
het is ons inziens in wezen een
trieste zaak dat het nu al zover ge
komen is, dat tengevolge van de
algehele vervuiling voor dit soort
watervogel onvoldoende water
planten meer zijn.
P. Schollevaer.
FotoWim Riemens.
Ir. M J. LOSCHACOFF
Voor de versteviging van de duinkoj>
pen van de eilanden zal de nu in
Sc harend! jke gevestigde afdeling ook
projecten moeten ontwerpen. In het
jongst verschenen rapport van minis
ter Drees "het deltaplan in het licht
van de laatste ontwikkelingen'
wordt nog eens gewezen op het effect
dat de deltadammen hebben op de
kustontwikkeling, met name de kop
pen van de eilanden. Deze koppen
gaan al sinds jaren achteruit, maar
door de aanleg van de deltadammen
in het Haringvliet en het Brou
wershavens© Gat is dat proces
versterkt. Onderzoekingen hebben uit-
gewezen dat de kop van Goeree per
jaar zo'n 7 meter terugwijkt en dia
van Schouwen een meter of 5. Op
Walcheren is de teruggang 1 tot en
kele meters. Er zijn al speciale verde
digingsmaatregelen getroffen om deze
invloeden van stroom en golf tegen ie
gaan. Er is extra zand aangevoerd en
er zijn paalschermen en strandhoof-
den gebouwd. Als afdoende maatregel
wordt aanbevolen de uitbouw van een
zanddam (2 tot 3 kilometer vanuit het
meest bedreigde punt. aan de kop
verdedigd door een bastion van beton
blokken. De afdeling van ir. Loscha-
coff werkt dit soort projecten voor
de deltakustverdediging nader uit.
AFSCHEID BURGEMEESTER
BULDER VAN WESTKAPELLE
WESTKAPELLE In verband met
het afscheid van burgemeester F. A.
Bulder, vrijdag as., is er voor de
bevolking en verdere belangstellenden
gelegenheid 's avonds van 20.00-21.30
uur afscheid te nemen van de heer
Bulder in het verenigingsgebouw
'Westkapelle Herrijst'. Zoals bekend
zal 's middags in een bijzondere
raadsvergadering afscheid worden ge
nomen van de heer Bulder, die is
benoemd tot burgemeester van Krim
pen aan de IJssel.
Zeeland
Wat Zeeland betreft: een gedeel
te van de genoemde zwane-
soort is uitgeweken naar onze
streken. Gebieden waar belangrij
ke concentraties kunnen werden
waargenomen zijn bijvoorbeeld
Schelphoek, de kreken bij Ouwer-
kerk. de Tluimpot' op Tholen.
'Het Schenge' in Zuid-Beveland.
"De Braakman' bij Terneuzen.
soms de 'Canisvliet' bij Sas van
Gent. 'Het Grote gat' bij Oostburg
en de reservaten in het Veerse
Meergebied. Op Walcheren zijn
het vooral de weilanden rondom
Veere en Middelburg die de laatste
winters erg 'in trek' zijn.
Geregeld kregen en krijgen we
waarnemingen van lezers en ver
richten wij zelf ook tellingen aan
zwanen, die dan op verzamelsta-
ten aan de heer Timmerman, die
door het International Wildfowl
Research Bureau aangewezen is
als coördinator van het internatio-