PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
HOTELBRAND SEOEL:
154 DODEN
Waterbeheersing St-Philipsland gediend
met twee gemalen, voor aan- en afvoer
„NEDERLAND ONTSN APT
AAN TANKERRAMP"
VREDIGE KERSTVIERING
IN CONFLICTGEBIEDEN
'Transatlantische'
niertransplantatie
PERSONEEL EN GASTEN SPRONGEN IN PANIEK DOOD TEGEMOET
BROOD CENT
DUURDER
PAKISTAN VRAAGT EGYPTE TE
HELPEN BIJ REPATRIËRING
Vandaag
in de
krant...
Pakistan
Vietnam
RAPPORT COMMISSIE WATE RBEHEERSING EN ONTZILTING
ALS ZEEARMEN
ZIJN AFGESLOTEN
Verdroging
Afwatering
214e jaargang - no. 303
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Maandag 27 dec. 1971
6-584° «lo"z751) MWdelbu'rs, Markt'51? lal 7651 (b.9.9.'nr® 2078/3162. adv. 6248) -Goes, GrotaJUiria 2, t.' 2faw'g^Ó'^sIsOO.' VfOTlnij'u'"^ wie'"courtnl^Middelbm"
SEOEL Hotelgasten ge
bruiken matrassen om naar
buiten te springen.
SEOEL REUTER/AFPDe hotelbrand van eerste kerstdag,
in de Zuidkoreaanse hoofdstad Seoel, heeft aan 154 mensen het
leven gekost. Dit is het hoogste dodencijfer dat. ooit bij een derge
lijke brand is geregistreerd. Het tragische record tot nu toe da
teerde van 7 december 1946, toen het hotel Winecoff in het Ame
rikaanse Atlanta, in de as werd gelegd en 119 mensen in de vlam
men omkwamen.
Het officiële dodencijfer van de brand
in het Pae Yong-pak-hotel in de bene
denstad van Seoel is zondagavond pas
bekendgemaakt door een vertegen
woordiger van de directie. Tot dan toe
waren honderden redders 24 uur lang
zonder onderbreking bezig geweest
zich een weg te bai.'en door de resten
van verkoold meubilair en verwrongen
ijzeren staven en hadden zij 116 lijken
geborgen waarvan er enkele zodanig
waren verbrand dat ze niet kunnen
worden geïdentificeerd. Van de overige
38 slachtoffers zijr." de meesten te plet
ter gevallen nadat zij uit de ramen van
het 22 verdiepingen tellende gebouw
waren gesprongen. Voorzover bekend
zijn er 49 gewonden.
Na uren van grote verwarring werd
zondagavond ook eerst bekendgemaakt
dat zioh op het moment dat de brand
uitbrak 296 personen in het hotel be
vonden. Van hen waren 70 hotelbe
dienden en 226 gasten: 207 Koreanen,
15 Japanners, 2 Chinezen, 1 Amerikaan
en 1 Indiër.
De hotelleiding heeft laten weten dat
aan de familie van elk slachtoffer een
bedrag van ongeveer 8500 gulden zal
worden betaald. Tevens zal voor elk
dodelijk slachtoffer iets meer dan 4000
gulden beschikbaar worden gesteld als
begrafeniskosten.
Oorzaak onbekend
Over de oorzaak van de brand is niets
met zekerheid te zeggen. Een van de
lezingen is dat een fles propaangas is
ontploft ïn een koffiebar op de twee
de verdieping. Het vuur sloeg toen zeer
snel over op de hogergelegen verdie
pingen zodat niemand de kans kreeg
zich via de normale weg in veiligheid
te stellen. Op het hoogtepunt van de
brand, die men pas na acht uur mees-
ter was omdat de brandladders niet
hoger reikten- dan de negende verdie
ping, stonden vele gasten in de ramen
van de hoogste etages gillend en zwaai
end om hulp. Meer dan 100 mensen
sprongen in doodsnood naar heneden.
De lijken van 29 slachtoffers werden
op straat gevonden of op daken van
nabijgelegen gebouwen. Sommigen wis
ten op het dak van het hotel te komen
vanwaar zij door helikopters van het
leger konden worden gered. Een van
hen slaagde er niet in het touw onder
de helikopter vast te houden en maak
te van een hoogte van honderd meter
een dodelijke val op de grond. Veel
gasten schijnen ook op hun kamers
door de snel om zich heen grijpende
vlammen te zijn verrast. De reddings
ploegen vonden tientallen slachtoffers
in de kamers en in de acht liften, die
door de enorme hitte vast kwamen te
zitten.
De politie van Seoel schrijft het grote
aantal slachtoffers niet alleen toe aan
liet feit dat het vuur zich zo snel heeft
uitgebreid. Op talrijke belangrijke pun
ten ir.4 het hotel bleken brandblusappa-
raten en veiligheidsuitgangen te ont
breken. Volgens onbevestigde berich
ten zouden de toegangsdeuren van het
gebouw gesloten zijn geweest om te
voorkomen dat de gasten weggingen
zonder te betalen.
DEN HAAG (ANP) De Nederland
se Bakkerijstichting zal haar leden ad
viseren met ingang van 3 jarAiari de
broodprijs met één cent te verhogen
per brood van 800 gram.
De prijsverhoging wordt noodzakelijk
geacht in verband met de kostenstij
gingen, die veroorzaakt worden onder
andere door de stijging van de pen
sioenpremies en andere sociale lasten
in het bakkersbedrijf. Het ministerie
van economische zaken, aldus de Ne
derlandse B akker ij sfcich tingheeft geen
tegen prijsverhoging.
Deskundigen na aanvaring bij Hoek van Holland:
WEST-EUROPA HAD HET UITZONDERLIJK WARM...
DEN HAAG (REUTER/AFP/DPA) De wereld heeft Kerstmis 1971 in betrekkelijke rust gevierd.
Weinig actie werd gemeld van plaatsen die onlangs nog veel en veelsoortige moeilijkheden te zien
gaven. In Zuid-Korea en Australië echter werd de herdenking van de geboorte van Christus door
rampzalige gebeurtenissen verstoord, terwijl in Zuid-Afrika een verkeersvliegtuig met veel personen
aan boord vermist raakte. Voor de meeste Westeuropese landen ging de hoop op een witte kerst
niet in vervulling. In vele landen werden temperaturen gemeten die uitzonderlijk hoog waren voor
de tijd van het jaar.
Het ernstigste voorval van het afgelo-i
pen feest weekeinde was de hotel-1
brand in de Zuidkoreaanse hoofd
stad Seoel. Een cycloon trof dei
ROTTERDAM (ANP) Haven
en scheepvaartdeskundigen in
Rotterdam zijn een uitgebreid
onderzoek begonnen naar de
oorzaak van de aanvaring, vrij-
Nieuwe Pakistaanse regering geformeerd
RAWALPINDI NEW DELHI
(RTR/AFP) President Zoel-
fikar Ali Bhoetto heeft vrijdag"
een uit tien ministers bestaande
Pakistaanse regering gevormd.
Twee van hen, onder wie vice-
president Noeroel Amin, zijn uit
Oost-Pakistan afkomstig.
President- Bhoetto, die zelf de porte
feuilles van buitenlandse zaken, defen
sie, binnenlandse zaken en interpro
vinciale coördinatie heeft en tevens
premier is, verklaarde dat hij met een
derde vertegenwoordiger van Oost-Pa
kistan besprekingen voert om hem in
zijn kabinet op te nemen. Algemeen
wordt aangenomen dat dit sjeik
Moedjiboer Rachman is, die naar Ra
walpindi is gebracht voor besprekin
gen met de nieuwe president.
President Bhoetto heeft zondag vijf
hooggeplaatste functionarissen tijdens
de regering van generaal Jalija Chan
onder huisarrest; gesteld. Het zijn twee
gepensioneerde opperofficieren die res
pectievelijk het nationale persbureau
en de nationale scheepvaartonderne
ming hebben geleid, en drie gewezen
bankiers.
Bhoetto heeft een commissie ingesteld,
die de omstandigheden moet onderzoe
ken welke tot de militaire nederlaag
in Oost-Pakistan en de wapenstilstand
in het westen hebben geleid.
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's: 2,5 en 7;
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's: 1 en
3;
Sport op de pagina's: 9,10
en 11;
Televisie op pagina: 12;
Financieel nieuws op
pagina: 13.
De Pakistaanse regering heeft Egypte
officieel gevraagd hij India, te bemid
delen om een regeling te treffen voor
humanitaire vraagstukken, zoals de re
patriëring van de duizenden Westpa-
kistaanse militairen in Oost-Pakistan
en het beëindigen van de slechte be
handeling van de betrokkenen. Dit
heeft het gezaghebbende Egyptische
blad 'Al Achram' vrijdag meegedeeld.
Secretaris-generaal Thant van de "VN
heeft Vittorio Winspeare-Guicciardi,
hoofd van het VN-bureau in Genève,
aangewezen als de speciale vertegen
woordiger van de volkerenorganisatie
in India en Pakistan. Hij heeft op
dracht gekregen, onverwijld naar het
betrokken gebied te gaan om zich met
dringende humanitaire kwesties bezig
te houden.
dagmorgen, tussen de Noorse
mammoettanker 'Elisabeth
Knudsen' (107.000 brt) en de Li
beriaanse tanker 'Theogennitor'
(24.000 brt). Deze aanvaring
leidde tot de stranding van de
Noor, vier mijl west van Hoek
van Holland. Het schip zat daar
een dag aan de noordelijke rand
van de geul vast, totdat negen
Europoortslepers de mammoet
zaterdagmorgen konden lostrek
ken.
Het ongeluk is volgens Rotterdamse
scheepvaartdeskundigen wonder boven
wonder goed afgelopen-
„We hebben ceel geluk gehad", aldus
de directeur van het loodswezen in Rot
terdam, kapitein D. J. Maas- Met een
beetje minder geluk zou zich, aldus de
directeur, vrijdag voor de Nederlandse
kust gemakkelijk een ramp hebben
kunnen voltrekken, die vergeleken had
kunnen worden met die van de 'Torrey
Canyon'.
Men acht het een gelukkige omstan
digheid dat de aanvaring tussen de
'Elisabeth Knudsen' en de 'Theogenni
tor' slechts een klein lek bij de Noor
veroorzaakte- en dat de pogingen van
de Europoortslepers om de vastgelo
pen mammoet los te trekken niet wer
den vertraagd door slecht weer. On
gunstige weersomstandigheden zouden
voorts de kans op breken van de tan
ker aanzienlijk hebben vergroot.
In Rotterdamse haven- en scheepvaart-
kringen is men uitermate ingenomen
met het 'rampenplan' voor gestrande
olietankers,-dat door de oliemaatschap
pijen is ontwikkeld.
Op basis van het draaiboek in dit
rampenplan werd ijlings een in Rot
terdam beschikbare tanker in dit
Zie slot pag. 3 kol. 7
HOEK VAN HOLLAND De
Noorse mammoet-tanker Elisabeth
Knudsen (107.000 brt) na een aan
varing op de Noordzee aan de
grond liep.
Dordtenaar kreeg Amerikaanse nier
LEIDEN (ANP) In Leiden is
zaterdag de eerste 'transatlanti
sche' nieroverplanting ter we
reld verricht. De nier, die 37 uur
tevoren in Californië beschik
baar kwam, is over een afstand
van ongeveer tienduizend kilo
meter vervoerd naar het Leids
Academisch Ziekenhuis. Dit
transport werd mogelijk dankzij
de conservering in een 'perfusie-
apparaat', ontwikkeld door de
tot Amerikaan genaturalizeerde
Nederlander, dr. F. O. Belzer.
Donor van de nier was een patiënt in
Californië. Een van zijn nieren kon
daar niet worden gebruikt. Deze nier
is nu overgeplant in het lichaam van
een 41-jarige Dortenaar. Hij was voor
de transplantatie ruim een half jaar
met een kunstnier behandeld. Met de
patiënt gaat het goed, aldus de univer
sitaire persdienst. Dr. Belzer heeft met
deze operatie willen aantonen dat nie
ren niet voor transplantatie verloren
hoeven te gaan, als zij beschikbaar ko
men, terwijl er in die omgeving geen
ontvangers voor zijn. Ook heeft hij
willen demonstreren dat het conserve
ren van transplantatïenieren uit het
experimentele stadium is gekomen.
Het perfusieapparaat van dr Belzer.
ontwikkeld in 1968, maakt het moge
lijk nieren tot 72 uur goed te houder-
Bij de meest gebruikelijke methode
van onderkoeling is acht uur het ma
ximum.
Klein
Australische stad Townsville in
Queensland op de eerste Kerstdag
en nieuwe stormen veroorzaakten
de dag daarna overstromingen.
Drie mensen kwamen om in de
cycloon die huizen wegvaagde en
de straten achterliet vol modder,
omgevallen telegraafpalen en om
gewaaide auto's. Reddingsploegen
zochten koortsachtig in het Andes-
gebergte van Noord-Peru naar een
verkeersvliegtuig dat vrijdagavond
reeds met 98 personen aan boord
verdween. Gevreesd wordt dat her.
toestel tegen een berghelling re
pletter is gevlogen.
Na de tweeweekse oorlog met Pakis
tan vierden de christensoldaten
van het Indiase leger vredig Kerst
mis in de lichte vorst van Kasj
mier en de hitte van de Bengaalse
oerwouden. Er kwamen geen mel
dingen van nieuwe incidenten aan
de bestandslijn in het westen waar
de hooglanden van Kasjmier en
Jammoe bedekt waren met verse
sneeuw. Vanuit het oosten kwam
het bericht dat de evacuatie van
30.000 Pakistaanse soldaten die
zich negen dagen geleden aan de
Indiase troepen overgaven binnen
enkele dagen zal beginnen. In New-
Delhi hieven de restaurants en ca
fe's tot dien in de nacht open en
alle grote hotels en warenhuizen
waren opgesmukt mei kerstbomen
en veelkleurige lichten.
De Vietnam-oorlog nam het gebruike
lijke kerstbestand in acht maar
volgens Saigon kwamen in drie
dagen tijd meer dan 40 schendin
gen van de zijde van de Vietcong
voor. Er vielen in de taestandsperi-
ode aan beide zijden in totaal
meer dan 30 doden, terwijl in
Cambodja en Laos. waar het wa
pengekletter aanhield, meer dan 35
doden voornamelijk aan commu
nistische zijde werden betreurd.
De nier die op eerste kerstdag in Lei
den werd overgeplant, is geconser
veerd in een onlangs door dr Belzer
ontwikkelde kleine versie van zijn per
fusieapparaat. Het berust op dezelfde
principes als het grote, maar kan door
zijn geringe afmetingen worden ver
voerd onder een vliegtuigstoeL Het
weegt maar twaalf kilo. liet grote ap
paraat daarentegen 200 kilo.
Het perfusieapparaat werkt volgens
het principe, dat de nier voortdurend
met plasmavloeistof wordt doorspoeld
Zo wordt het lichaamsdeel zoveel mo
gelijk in menselijke omstandigheden
LEIDEN De patiënt, op wie in
het Academisch Ziekenhuis de eer-
ste transatlantische niertrans-
plantatie' werd verricht. De naam
van de patiënt werd niet bekend
gemaakt.
bewaard. Het kleine apparaat is één
keer eerder gebruikt, bij vervoer van
een nier binnen de Verenigde Staten
van Amerika.
Het transplantatieteam stond onder
leiding van dr. J. L. Terpstra en dr. H.
W. Dïcke. Het nabehandelingsteam
wordt geleid door dr. M. W. Kalff en l
L. van de Putte, beiden van de afde
ling nefrologie van het academisch I
ziekenhuis.
Noord-Ierland had tijdens de kerstda
gen het rustigste weekeinde sinds
maanden. De Britse militairen wer
den wel meermalen gealarmeerd
omdat er verdacht uitziende pak
jes op straathoeken of voor huis
deuren werden gevonden maar de
ze bevatten geen explosieven. In
het interneringskamp Long Kesh
bij Belfast, waar leden van het
Ierse republikeinse leger worden
vastgehouden, konden de gevange
nen niet genieten van een kerstdi
ner. Ze zijn in hongerstaking en
krijgen vandaag weer het gebrui
kelijke kostje.
Rome
Naast de vele staatshoofden en rege
ringsleiders hield ook paus Paulus
zijn gebruikelijke kersttoespraak.
Op het plein van de Sint-Peiter in
Rome vertelde hij een menigte van
25.000 gelovigen dat zij ongelovige
hoogmoed en intolerantie zelfge
noegzaamheid moeten opgeven en
Christus moeten aanvaarden 'die
in staat is onze eindeloze reeks
ziekten te genezen.' De boodschap
van de paus, via radio en televisie
in gehele wereld te beluisteren,
werd gevolgd door zijn kerstgroet
in 13 talen waaronder het Neder
lands en het Chinees.
Bethlehem
Stromende regen verstoorde de kerst-
plechtigheden in Bethlehem, de
wieg van het christendom, maar
kon toch niet verhinderen dat pel
grims, toeristen en hippies in kleu
rige kledij de stad bleven binnen
komen. a! waren hef er minder
dan andere jaren. Het hoogtepunt
van de plechtigheden was de ponti
ficale hoogmis in de kerk van de
Zie slot pag. 3 kol. 6)
SINT-PHILIPSLAND Als de
Oosterschelde na de andere
zeearmen is afgesloten en het
Zeeuwse Meer ontstaat, is de
waterbeheersing op Sint-Philips-
land het best gediend met de
vervanging van de drie bestaan
de situatiesluizen door één ge
maal in de Oude' Polder. Die op
lossing biedt ook voor de aan
voer van zoet water uit het
Zeeuwse Meer de beste moge
lijkheden: dan i-s het namelijk
mogelijk een inlaatgemaal te si
tueren aan de Steintjeskreek.
Deze conclusies staan in een vrijdag i
uitgebracht rapport van ecii werk
groep van de commissie waterbeheer-1
sing en ontzilling over 'de waterbe-j
heersing van St-Pliilipsland na de af
sluiting van de zeearmen. Het rapport
is vrijdag aan het waterschap 'Tholen
en St-Philipsland' aangeboden.
Zeven jaar geleden werd een werk
groep gevormd, die zich met de studie
over de toekomstige- waterbeheersing
van St-Philipsland bezighield. Aanlei
dingen vormden het wegvallen van de
getijbeweging na de afsluiting van de
Oosterschelde en de verlaging van de
grondwaterstand als gevolg van de
afdamming; de mogelij kheid het
grondwater aan te vullen met zoet
water uit het Zeeuwse Meer om ver
droging van de gronden tegen te
gaan; de noodzaak de ontwatering
van het westelijk deel van de Prins
Hendrikpolder te herzien als gevolg
van de doorsnijding van deze polder
door de Schelde-Riinverbinding.
Nu is de ontwatering van St-Philips
land geregeld langs natuurlijke weg
door drie zeesluizen. Die natuurlijke
situatie zal na afsluiting van de ze
men vervangen moeten worden door
bemaling. Eén van de vragen was
de drie huidige afwaterïngsgebieden
gehandhaafd moeten worden of beter
tot één gebied kunnen worden samen
gevoegd. De al'wateringsgebieden be
staan nu uit ae Prins Hendrikpolder
(200 ha, grootste kwelbezwaar)de
Oude- en Henriettepolder (680 ha, ge
ringste kwelbezwaar). De Anna Jaco-
bapolder met een drietal andere pol
ders (960 ha).
Als de getijbeweging in het toekomsti
ge Zeeuwse Meer wegvalt, zal het
constante waterpeil om en nabij NAP
liggen, welk peil aldus het rapport
zich ook op de schorren zal instel
len. Met name in de zomer zal een
verlaging van de grondwaterstand op
treden, die van invloed zal zijn op de
droogtegevoelige en verdrogende gron
den: een oppervlakte van in totaal
bijna 600 hectare. Berekeningen in het
rapport maken duidelijk, dat de jaar
lijkse schade op deze gronden voor de
landbouw tussen 45.000 en 60.0001
zal liggen. Als opbrengstdepressie bij;
de huidige toestand vóór de afdam
ming is 200.000 berekend.
Door de afdamming zal ook het zout-i
patroon zich wijzigen, het zoutbe-
zwaar zal aanzienlijk afnemen, z-o zeg-!
gen de samenstellers van het rapport.
Met name in de Prins Hendrik, de)
Anna Jacoba- en het oostelijk deelj
van de Krammerpolder zal nagenoeg)
geen zoute kwel meer voorkomen.
Voor de (kunstmatige)
de toekomst heeft men drie mogelijk
heden bekeken: de bouw van één,
twee of drie gemalen. „Ofschoon dej
kostenvergelïjking geen significante!
verschillen aangeeft, komt de werk
grond op grond van een aantal over
wegingen tot de conclusie, dat de
bouw van één gemaal is te prefereren.
Dit alternatief biedt ook voor de
wateraanvoer de beste mogelijkhe
den", zo wordt gezegd. Men meent,!
dat. aanpassingswerken in ieder geval!
nodig-zijn, als men opbrengstderving
van de landbouwgrond wil beperken'
of voorkomen. Wel tekent men daar
bij aan, dat het 'zeer moeilijk' zal zijn
voorzieningen te treffen, die alleen del
extra schade door de deltawerken op
vangen.
Het rapport wijst erop, dat naast een|
toename van de verdroging als gevolg
van de afdamming ook het omringen-!
de buitenwater verzoeten, waardoor
in principe meer mogelijkheden voor
het gebied ontstaan. „Dit zou bijvoor-!
beeld de ontwikkeling van de glastuin-)
bouw mogelijk kunnen maken", zo
stelt men.
Als belangrijkste aanpassing ziet men
die van de afwatering, gecombineerd]
met de watervoorziening. „Aangezien
het. zoutbezwaar in ae polders na dei
afdamming aanzienlijk zal afnemen,)
zal slechts incidenteel doorspoelen
van poldersloten met zoet. water
noodzakelijk zijn. Men zal in het alge
meen kunnen volstaan met. de aan
voer van zoet water uit het Zeeuwse:
Meer voor het op peil houden van dej
Zie slot pag. 5 kol. 5)
CHICAGO De 25-jarige vlieg- I
tuigkaper zveret Leary Ho't j
(rechts) wordt weggeleid door
een politieman.
