KAMER BEZORGD
OVER TOEKOMST
VAN ARME LANDEN
Regering Bangia Desj
in Dacca aangekomen
'Onvoldoende bewijsmiddelen' voor
een vervolging in de PZEM-affaire
Staatssecretaris
begrotingsbewaker
GEEN TWEE MINUTEN STILTE
Vandaag
in de
krant...
Justitie en
PZEM
Mr. Andriessen
fractieleider KVP
DR VERINGA
TREKT ZICH
TERUG UIT
POLITIEK
Bomans
214e jaargang - no. 301
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MI DDELBU RGSE, VLISSI N G S E, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 23 dec. 1971
llrcctl» NV Boh. Ml), van do CV Provincial» Zeeuwse Courant: F. v. d. Veldi
I Bur. Vllss., Welsfr. 56-60, tel. 5144 (b.g.g. red, 4799. odv 01136-584, e.
lierllcee, red Ie! 3346, adm tel 2094 Q Advertentieprijs 44 cent i
I. 6396, adv. 8969). Ootlt
Middenstandsafgevaardigde J. de
Jong is er zooensdagmiddag niet
in geslaagd de kamer twee mimi
ten stilte op te leggen 'ter geden
king van al die ondernemers die
na slapeloze nachten het loodje
moesten leggen'. De heer De Jong
vroeg de kamer hierom, aan het
slot van zijn betoog tijdens het
debat over de begroting van fi
nanciën. Kamervoorzitter, mr Van
Thiel liet echter onmiddellijk de
hamer vallen en kondigde de vol
gende spreker aan omdat, naar
zijn zegge-n, de spreektijd van de
heer De Jong verstreken ivas.
De middenstander, met het hor
loge in de hand, weigerde echter
het spreekgestoelte te verlaten. De
voorzitter loste het incident op
door de vergadering voor vijf mi
nuten te schorsen. De man op het
spreekgestoelte ivist nog op te
merken dat zelden een spreektijd
nuttiger kon worden besteed dan
door enkele ogenblikken te zwij
gen. De heer De Jong achtte na
derhand zijn actie als geslaagd.
De voorzitter gaf er immers reliëf
aan door die schorsing van vijf
minuten, zo zei hij.
AKKOORD VAN WASHINGTON
(Van onze parlementaire redactie) i Dr. vondeling viel minister NeBssen
1 aan op zijn verklaring, die hij dinsdag
DEN HAAG De tweede kamer heeft er by minister Nelissen van naar aanleiding van het bereikte ak-
financiën op aangedrongen, dat bij alles in het werk zal stellen om e?j!?'wïïTtehttartf'oJS
toewijzing van bijzondere trekkingsrechten in het kader van het een nadeel van soo min gulden ^heen
Internationale Monetaire Fonds en de verstrekking van ontwikke- Snameh j k ^"eWoetten^aaif°de Ne-
lingshulp te koppelen. Met name drs. Engwirda (d '66) en drs. Van, deriandsche Bank ^sevoigen
L 11 - van het Akkoord (revaluatie van de
Amelsvoordt (kvp), die mede namens CHU en ARP sprak, toondenj Nederlandse gulden). De vergoeding
zich beducht voor de zeer nadelige gevolgen voor de ontwikkelings-j van de boekverhezen deed dr. vonde-
landen, die aan de bijzondere trekkingsrechten van de rijke IMF-
landen kunnen kleven. Het maken van centrale reservevaluta, door
de technische handgreep van de bijzondere trekkingsrechten zou
de verschillen tussen rijke en arme landen nog groter maken.
De ontwikkelingslanden zijn - vooral
volgens oppositie en drie confessione
le partijen - bij het Akkoord van
Washington (ter bezwering van
valutacrisis) tussen wal en schip ge
vallen. „Toen de beslissingen genomen
werden, kon hun stem vrijwel hele
maal niet gehoord worden", klaagde
dr. A. Vondeling van de PvdA.
Over het algemeen toonde het parle
ment zich bij de behandeling van de
begroting van financien wel tevreden
met het. Akkoord van Washington van
de tien rijke landen. Er waren echter
nog wel wat vragen over onzekere
gevolgen van de re- en devaluaties
van een aantal betaalmiddelen. Vooral
de handelspolitieke voorwaarden die
de Verenigde Staten zullen gaan stel
len om het Akkord er in het Ameri
kaanse Congres door te krijgen, wer-
BEGROET DOOR MEER DAN 100.000 BENGALEN
CALCUTTA (AFP, RTR) Met de aankomst in Dacca van de
waarnemende president, Sayed Nazroel Islam, is woensdag de re
gering van 'Bangia Desj' in functie getreden.
De premier van de eerste regering van 'Bangia Desj', Tajoeddin
Ahmed, heeft meegedeeld dat het parlement zo spoedig mogelijk
bijeen zal worden geroepen om een grondwet op te stellen. De re
gering zal op korte termijn eigen geld inomloop brengen, een
douanedienst instellen en paspoorten gaan uitgeven. Een wet op
schadevergoeding van de door het Pakistaanse leger aangerichte
schade wordt voorbereid.
De regering heeft meegedeeld dat
meer dan 400 politiemannen het werk
hebben hervat. De telefoonverbindin
gen tussen Dacca en Londen zijn
hersteld. Ook is weer telefoonverkeer,
mogelijk met de plaatsen Comilla,
Tsjittagong, Feni en Sjandpoer. Zon-,
dag zal een luchtvaartdienst tussen de
hoofdstad en Cacutta worden geo
pend. Bij vijftien jutefabrieken in het
gebied van Dacca wordt weer ge
werkt. Op het platteland is de oogst
in volle gang. De waarnemend presi
dent van Bangia Desj en de leden van
het kabinet werden door meer dan
100.000 juichende Bengalen op het
vliegveld van Dacca ontvangen. Toen
waarnemende president Syed Nazroel
Islam in de deuropening verscheen,
werd hij begroet door een wild ge
juicht. De ovatie werd overgenomen
door de mensen die vijftien rijen dik
langs de anderhalve kilometer lange
weg naar het vliegveld stonden.
Generaal
Volgens onbevestigde berichten heb
ben Indiase militairen 'generaal' Ab-
doel Wadir Siddiquï gearresteerd, een
leider van de Moekti Baliini, die vrij
dag voor het forum van .journalisten
een vastgebonden man met de bajo
net aanviel en vervolgens doodschoot.
Siddiqui, die leider was van 17.000
guerrillastrijders in Dacca en omge
ving, hield zich na dit incident schuil.
De Indiase troepen zeggen, dat zij de
situatie in de hand hebben. Maar er
wordt nog steeds melding gemaakt
van moorden in de buitenwijken van
Dacca, waar veel Bihari's wonen (In
diase moslims, die ervan worden be
schuldigd de Westpakistaanse militai-
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's: 2, 4, 5 en 7;
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's: 1, 3
en 9;
Sport op pagina: 11;
Radio en televisie op
pagina: 13;
Financieel nieuws op
pagina: 15.
ren te hebben geholpen bij het doden
van duizenden Bengalen). Pakistaanse
troepen hebben in de twee dagen voor
de capitulatie in Oost-Pakistan zeker
280 intellectuelen vermoord. Dit heeft
een vertegenwoordiger van de rege
ring van Bangia Desj woensdag in
Calcutta meegedeeld, Pakistan heeft
woensdag ontkend, dat zijn troepen
200 leidende burgers in Dacca hadden
vermoord, kort voordat de stad in
handen vam Indiase troepen viel
Families
De Pakistaanse regering heeft
dracht gegeven, de paspoorten van de
leden van dc 22 rijkste families
Pakistan in beslag te nemen. Volgens
de radio liad een officiële woordvoer
der de bevolking er ook aan herin
nerd, dat mensen die bun kapitaal
naar het buitenland liaddcn overge
bracht, dit naar Pakistan moesten
laten terugkeren.
Een officiële woordvoerder in Karatsji
heeft meegedeeld, dat de beperkin
gen voor schepen die de haven 's
nachts aandoen, zijn opgeheven. De
haven van Karatsji is nu dag en nacht
open.
De leider van de Oostbengalese Awa-
miliga sjeik Moedjiboer Rachman, is
uit zijn gevangenschap in West-Pakis
tan ontslagen. Hij bevindt zich nu
onder huisarrest, zo heeft radio-Pakis
tan woensdag bekendgemaakt.
Hazim Pirzada, een medewerker van
de nieuwe Pakistaanse president.
Bhoetto, heeft meegedeeld, dat hij
niet kan onthullen waar de 51-jarige
sjeik Moediib zich thans ophoudt.
(Pirzada wordt minister van voorlich
ting in de nieuwe Pakistaanse rege
ring. die Bhoetto aan het vormen is)
Resolutie
De veiligheidsraad van de Verenigde
Naties heeft dinsdagavond met der
tien stemmen bij twee onthoudingen
een resolutie aanvaard waarin „een
duurzaam staakt het vuren en beëindi
ging van alle vijandelijkheden in alle
conflictgebieden" op het Indiase sub
continent wordt geëist.
De Sowjet-Unie, die India, steeds heeft
gesteund en drie eerdere resoluties
met veto's torpedeerde, onthield zich
ditmaal van stemming.
De resolutie eist dat alle maatregelen
Zie slot pagina 9 kolom 1
den door met name de drie confessio
nele partijen en de VVD met arguso
gen bekeken.
ling uitroepen: „Dat is een lelijke
tegenvaller en dat moet de minister
toch ook toegeven". De communist
Marcus Bakker vond dat de 'wezenlij
ke tegenstellingen in het kapitalistisch
systeem weer eens duidelijk
aangetoond'.
Minister Nelissen zal donderdag ant-1
woorden op de beschouwingen van de.
Kamerleden.
D
SUGGESTIE VAN D '66:
(Van onze parlementaire redactie).
DEN HAAG Het kamerlid De
Goede (D '66) wil van staatsse
cretaris mr. Van Stee van finan
ciën 'omdat hij toch een vrij
klein takenpakket heeft' een he-
grotingsbewaker maken, die bo
vendien in de loop van het vol
gend jaar met een volledig uit
gewerkt meerjarenplan van fis
cale programma's moet komen.
Het kamerlid heeft minister Ne
lissen van financiën gevraagd of
hij de taakverdeling van het
drietal Nelissen - Scholte - Van
der Stee nog eens wil herzien.
Het Kamerlid deed deze suggestie
woensdag bij de behandeling van de
begroting van financien in de Tweede
Kamer. De fractieleider van DS'70,
Berger, was het met De Goede eens,
PARIJS VRAAGT
SPOEDBERAAD
EEG-MINISTERS
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Frankrijk heeft woens
dag om een spoedbijeenkomst van de
EEG-ministerraad gevraagd in ver
band met de aanpassing van het ge
meenschappelijk stelsel van compense
rende heffingen en subsidies bij de j
monetaire afspraken van Washington.
De Fransen zijn zeer verontrust over
de mogelijkheid dat Italië, zoals het
heeft laten doorschemeren, met zijn
gedevalueerde lire door het niet toe
passen van dit systeem, zou kunnen
profiteren van goedkope import. De
Fransen noemen dit 'een schokkende
inbreuk op de EEG-beginselen'. Zij
hebben dan ook voorlopig de invoe
ring tegengehouden van nieuwe com
penserende heffingen die aanstaande
maandag van kracht hadden moeten
worden- Een publikatieblad met 17
kolommen cijfermateriaal, waarin de
heffingen per produkt en per bestem
ming zijn gerangschikt, lag daartoe al
gereed.
dat er best gedacht kan worden aan
fiscale maatregelen op het gebied van
de milieubeheersing. Dat was dan ook
een van de weinige belastingen die
volgens de heer Berger ingevoerd, of
verhoogd zou mogen worden. Hij
pleitte nog eens krachtig voor "herbe
zinning op functie en omvang van
inkomstenbelasting', waarbij hij voor
al dacht aan optrekking van de belas
tingvrije voet.
Bij de belastingen constateerde de
heer Wisselink (CHU), die mede na
mens KVP en ARP sprak, een achter
lopend promotiebeleid bij de belas
tingdienst, een toenemend aantal frau
degevallen en een 'harde fiscale
strijd', omdat er een toenemend aan
tal belastinginspecteurs zijn overheids
functie neerlegt en belastingconsulent
wordt..
Sprak de liberaal Port'neine over
ondeugdelijke registratie van eigen
dom van onroerende goederen,
Vondeling (PvdA) vond het maar
merkwaardig dat een klein land als
Nederland nog steeds geen geïnterna
tionaliseerd Staatsmuntbedrijf heeft.
„Waarom maakt financien nou geen
haast met het ophalen van de koperen
centen, om ze daarna te vervangen
door aluminium centen. Daar kan
men tien miljoen gulden op verdienen,
heb ik becijferd".
BOMAANSLAGEN
IRA IN NEWRY
BELFAST (AP) Leden van bet
Ierse Republikeinse Leger (ïra) zijn
woensdag een Noordïers grensplaatsje
binnengevallen. Zij legden bommen,
staken huizen in brand en joegen
duizenden mensen die kerstinkopen
deden verschrikt op de vlucht.
De IRA-leden kwamen Newxy een
stadje met 14.000 inwoners dicht bij
de grens met de Ierse republiek
binnen in auto's met valse nummer
borden.
Met getrokken revolver dwongen zij
burgers een garage, een tankstation,
een dokterswoning en een supermarkt
te verlaten. Daarna plaatsten zij ex
plosieven en reden weg.
Volgens de Engelse veiligheidstroepen
zijn de aanvallers waarschijnlijk ont
snapt over de grens naar de Ierse
republiek.
DEN HAAG De fractieleider j
van de KVP, dr. G. H. Veringa,j
treedt af als fractieleider van de
KVP en wordt per 1 februari lidl
van de Raad van State. Hij volgt]
prof. Romme op, die 75 jaar is!
geworden en tot minister van
staat is benoemd.
De KVP-fractie heeft gisteravond mr.
F. H. .J J. Andriessen tot voorzitter
benoemd. Sinds de ziekte van de heer
Veringa was mr. Andriessen plaatsver
vangend fractieleider. De heer An
driessen is 42 jaar oud. Hij is direc
teur geweest, van het Katholiek Insti
tuut voor Volkshuisvesting. Sedert 23
februari 1967 is hij lid van de tweede
kamer.
Dr. Veringa (46) is nog herstellende
van een zware maagoperatie, die hij
dit najaar onderging in het Haagse
ziekenhuis Joannes de Deo. Hij is
fysiek niet meer in staat een zo druk
bestaan als het fractieleiderschap vanl
de KVP te vervullen. i
De fractieleider var. de PvdA, drs. J
M. den Uyl, noemde woensdagavond!
het vertrek van dr. Veringa „een ver-;,
lies voor de Nederlandse politiek"..
Hij omschreef de vertrekkende frac-i
tieleider als een „buitengewoon inte-|
ger en beminnelijk mens" en wenste
hem in zijn persoonlijke omstandighe-1
den en zijn nieuwe werkkring „het!
allerbeste" toe.
Dr. Veringa was pas sinds de laatste
kamerverkiezingen fractieleider van I
de KVP. Hij volgde toen drs. N.j
Schmelzer op. die terugtrad om een:
andere politieke loopbaan te gaan vol
gen. Eerder was dr. Veringa minister
van onderwijs en wetenschappen in
het kabinet-De Jong. Hij trad bij de
verkiezingen op als lijsttrekker van de
KVP, hetgeen veel van zijn fysieke
krachten heeft gevergd.
WALDHEIM
GEKOZEN
NEW YORK (RTR) De algemene
vergadering van de VN heeft woens
dag de Oostenrijker Kurt Waldheim
gekozen tot secretaris-generaal van de
VN als opvolger van Thant. Hij was
door de Veiligheidsraad voorgedragen.
Zijn ambtstermijn gaat 1 januari in
en duurt vijf jaar.
De verkiezing geschiedde bij acclama
tie. De assemblee bracht eerder Thant
een staande ovatie.
ftuntltjK
OFFICIER VAN JUSTITIE MR. W. J. KOLKERT:
IR. BOGERD
VERTREKT PER
1 FEBR. 1972
MIDDELBURG De justitie
zal de directeur van de PZEM,
ir. T. Bogerd niet strafrechtelijk
vervolgen. De officier van justi
tie in Middelburg, mr. W. J.
Kolkert, heeft woensdag laten
weten, dat het onderzoek van
de rijksrecherche 'onvoldoende
bewijsmiddelen' heeft opgele
verd om aan te tonen, dat ir.
Bogerd opzettelijk valsheid in
geschrifte heeft uitgelokt ten
aanzien van de verschrijvingen
voor de directeursbungalow in
Domburg. Tegen lagere PZEM-
personeelsleden zal ook geen
vervolging worden ingesteld.
De aandeelhouders van de
PZEM zijn woensdagavond ak
koord gegaan met een regeling
voor het ontslag van ir. Bogerd.
Op een persconferentie zei de Middel
burgse officier van justitie, dat het
mogelijk was geweest lagere PZEM-
ambtenaren strafrechtelijk te ver
volgen. „Naarmate men hoger in de
top doordringt worden de lijnen va
ger, maar onderaan de piramide is
duidelijk aan te geven, dat er valsheid
in geschrifte is gepleegd en een trapje
hoger kan men uit de opdrachten aan
ondergeschikten uitlokking tot vals
heid in geschrifte Iialen. De kleine
mannetjes worden echter niet ver
volgd.
Het zou bepaald onelegant zijn wan
neer de man, die volgens de algemeen
gangbare opvatting verantwoordelijk
is voor wat er gebeurt vrijuit - zou
gaan. tewijl de lagere figuren in de
organisatie voor wat zij ten onrechte
als een bevel zagen in de arbeidssfeer
waarin zij leefden, zouden moeten
voorkomen. Het zou onterecht zijn
als ik zou zeggen: jullie komen voor
en jullie krijgen allemaal je straf,
maar de man om wie het ging zou
vrijuit gaan", aldus mr- Kolkert.
Niets te doen
De officier verklaarde, dat de zaak
tegen ir. Bogerd wordt geseponeerd.
Het vooronderzoek van de rijksre
cherche zal dus niet worden gevolgd
door een verzoek aan de rechter-com-
missaris om een gerechtelijk vooron
derzoek. „Zuiver strafrechtelijk is er
in deze zaak niets te doen", zo zei mr.
Kolkert, die liet weten dat hij de
ondergeschikte PZEM-personeelsleden
in deze zaak 'bespaart dat ze zelfs als
verdachte worden geseponeerd': hun
verklaringen zullen uitsluitend dienen
als getuigenverklaringen en er wordt
geen 'verdachtendossier' van aange
legd.
Mr. Kolkertr „Om de zaak zo fair
mogelijk af te doen, zal ik ook niet
zeggen wie er verdachten zouden zijn
geweest, behalve de directeur!
Die mensen bestaan justitioneel niet.
Ik praat daarom niet over aantallen
en enkele uitlokkertjes. Er moet een
keer een einde komen aan deze ge
ruchtmakende zaak. Als ik de centrale
figuur niet kan vervolgen, dan vind ik
het ook onjuist de kleine te vervolgen
Als ik de kans had gehad dat aan de
hand van dit onderzoek bij de recht
bank nog iets boven tafel te kunnen
brengen, dan had ik dat terwille van
het fair play gedaan.
Maar dan had ik toch wel voor 51 pro
cent zeker moeten zijn van de zaak,
ook al zat dan de mogelijkheid
vrijspraak er in.
Ik heb de overtuiging, dat ik het voor
de rechtbank nooit zou halen".
Tot die uitspraken kwam de officier
van justitie, nadat hij op de perscon
ferentie een uitvoerig overzicht had
gegeven van het vooronderzoek van
de rijksrecherche onder leiding van
inspecteur N. Rood. Hij wees erop.
dat dit onderzoek een half jaar in
beslag genomen heeft. De aanleiding
tot het. verzoek aan de procureur-
generaal te mogen beschikken over de
rijksrecherche lag in het uitbrengen
van het rekenkamerrapport en het op
9 juni in de PZC gepubliceerde voor
stel van het cLd. aan de raad van
bestuur van de PZEM geen disciplinai
re maatregelen te nemen tegen welk
personeelslid dan ook.
Mr. Kolkert sprak van 'een uitermate
omvangrijk 011 dei-zoek'. Er zijn
aldus de officier drieënzestig
PZEM-medewerkers als getuigen ge
hoord, er zijn kilo's stukken in beslag
genomen en bestudeerd, omdat ze op
deze zaak betrekking hadden.
Mr. Kolkert; „De beschuldiging voor
valsheid in geschrifte komt meer
voor, maar als het een aan de weg
timmerende functionaris betreft, is
een diepgaand onderz-oek zeker nodig.
Hij legde er de nadruk op, dat het bij
het onderzoek uitsluitend ging om de
strafrechtelijke kanten van de zaak.
Buiten liet onderzoek van de justitie
bleven:
(Zie slot pag. 2 kol3
Middelburgse officier
jan justitie zal in de
PZEM-kwestie niet lot
enige vervolging overgaan,
ere*®- zo heeft hij gisteren meege-
I deeld. Bij het opsporingson-
Verzoek, door de rijksrecher
che met grote nauwkeurigheid uitge
voerd, zijn ten aanzien van de PZEM-
directeur geen feiten gebleken op
grond waarvan de rechtbank tot een
veroordeling zou kunnen overgaan.
Het openbaar ministerie is namelijk
niet in staat in de zin van de straf wc-'
het wettig en overtuigend bewijs te
leveren. Het onderzoek van de recher
che en de justitie was gericht, op het
delict uitlokking van valsheid in ge
schrifte. Daarbij ging het. om deze
vraag: heeft de PZEM-directeur aan
zijn directe medewerkers of onderge
schikten duidelijk en met opzet de op
dracht gegeven verschrijvingen te ple
gen ten behoeve van zijn bungalow. De
officier heeft tijdens een persconfe
rentie gisteren over deze zaak geen
misverstand laten bestaan: het bewijs
voor deze uitlokking was niet te leve
ren. Zou hij slechts voor éénenvijftig
procent een kans hebben gezien om
tot vervolging over te gaan, dan zou
daartoe zonder meer zijn besloten. In
dat geval zou deze kwestie aan het
oordeel van de rechtbank zijn onder
worpen. ook al zou de officier het risi
co hebben gelopen, dat het eindoordeel
toch vrijspraak zou zijn geweest. Nu
echter het percentage minder dan één
envijftig is. moest tot seponering wor
den besloten.
De officier van justitie is gisteren de
discussie niet uit de weg gegaan
over deze kwestie: tijdens een
persconferentie is hij" uitvoerig op
allerlei vragen ingegaan. Achtergrond
mede was kennelijk de overweging, dat,
hij in geen enkel opzicht de indruk
wilde wekken, dat het vervolgingsbe
leid in deze geruchtmakende kwestie
niet op de juiste wijze zou zijn toege
past. Wij menen dat mr. Kolkert er in
is geslaagd duidelijk
te maken, dat in
deze zaak zonder
aanzien des per-
soons is opgetreden
en dat tenslotte de
enig-mogelijke beslissing is genomen.
Daarmee is nu de strafrechtelijke kant.
van de PZEM-zaak afgewerkt: geen
vervolging, noch tegen de directeur
noch tegen diegenen, die in feite de
bewuste boekingen hebben verricht.
Dit justitiële besluit zal ongetwijfeld
een intense spanning doen wegvallen
bij een groep van direct bij déze zaak
betrokkenen. Tevens kan het bijdra
gen men mag hopen dat dit het ge
val zal zijn tot een verder herstel
van de verhoudingen bij het Zeeuwse
energiebedrijf. Nu inmiddels ook bet
ontslag van de directeur is geregeld,
komt de definitieve liquidatie van de
PZEM-affaire eindelijk in zicht.
Velen zullen de plotselinge dood van
Godfried Bomans ervaren als het
heengaan van een goede vriend.
Zulk een ervaring is haast vanzelfspre
kend wanneer het om tv-persoonlijk-
heden gaat: zij zijn in het huis van
velen te gast en vaak wordt er over
hen intensief gesproken. Bomans was
populair, populair in de goede zin van
het woord. Hij beschikte over die zeld
zame eigenschap zichzelf te kunnen
zijn tijdens televisie-uitzendingen, hij
zag kans zijn opvattingen en gevoelens
over te brengen op de tv-kijker en was
bovendien een goed vakman. Zo heeft
hij voortreffelijke interviews gemaakt,
waarbij hij minder als 'vragensteller'
en veel meer als 'gesprekspartner' op
trad. Zijn vraaggesprekken met theo
logen als Kuïtert en Mönnich om
maar een voorbeeld te noemen wa
ren voorbeelden van zijn vakman
schap. Hij bleef in dergelijke gesprek
ken zichzelf: een boeiende persoonliik-
heid, die de moed had met zijn twijfels
t.e leven.
Zijn grote veelzijdigheid zal in deze
dagen ongetwijfeld in vele be
schouwingen naar voren worden
gebracht: zijn literair en journalistiek
schrijverschap, zijn optreden als spre
ker, zijn radio- en t-v-werk, stuk voor
stuk facetten van zijn erudiete per
soonlijkheid. Zij hebben hem een zeer
eigen plaats gegeven in de Nederlandse
taalgemeenschap. We geloven echter,
dat zijn belangrijkste functie in het
huidig tijdsbestek is geweest die van
modern katholiek. Bomans bewoog
zich vrijmoedig en met grote eerlijk
heid langs de grenzen van zijn eigen
kerkgenootschap en verkende voort
durend taak en plaats van de christen
in deze samenleving. In dit opzicht
was hij steeds in dialoog met zichzelf,
met zijn verleden, met zijn verwonde
ring, De gesprekken bijvoorbeeld, die
hij voor de tv voerde met zijn broer
en zuster beiden in het klooster
waren meer dan het ophalen van her
inneringen: het was de confrontatie
van de moderne katholiek katholiek
gebleven ook met een geloofsbele
ving en een roeping, die hem met
respect, maar ook met bevreemding
vervulden. Hij was altijd in gesprek
'met de vorigen', waarbij zijn even
als hij betrekkelijk jong gestorven
vader een vaak obsederende rol ver
vulde. Menigeen uit de Rooms-Katho-
lieke Kerk maar ook uit andere ker
ken herkende in Bomans' situatie
veel van zichzelf.
Zo gezien vervulde Bomans in dit
land een merkwaardige functie.
Hij was de personificatie van wat
Bonnhoeffer 'de mondige mens' heeft
genoemd. Een mens zoekend naar een
nieuwe verhouding tot zijn God, po
gend tevens in een verzakelijkte we
reld het mysterie te hervinden. Zijn
heengaan betekent een groot gemis
voor de Nederlandse samenleving.
