MINISTER LANGMAN: „GEEN
ALGEMENE PRIJSBESCHIKKING"
Smith en Home
zijn het eens
Veiling Goes investeerde 1,6 miljoen
in experimenteerproject champignons
Pakistan
licht
VN in
INBREKER
VLUCHT IN
GIJZELT AGENT EN
GESTOLEN WAGENS
Vandaag
in de
krant...
Schoten
Nummer
DIRECTEUR DRS. D. J. A. BUTIJN GEEFT OPENING VAN ZAKEN
Openheid der
openheden
214e jaargang - no. 277
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 25 nov. 1971
-
Papegaaiduiker
bij Nummer Een
Pagina 2
3346. «dm. ld. 2094
r.nco pu pon 21.70 p.r kwartaal. Loss.
I. 6396. «d» 8969). OoHOurfl. I.l 2762. 1
cluil.t 4 blw. Giro 359300. Provlni
REGERING WIL SEEER VAN WANTROUWEN NIET VERSTOREN
DEN HAAG De regering wil op dit ogenblik geen prijsmaatregel nemen. Zij erkent haar verant
woordelijkheid, ook voor de prijsontwikkeling. Maar zij wil, gezien de overlegsituatie met het be
drijfsleven, de sfeer van wantrouwen niet verstoren. Dit zei minister Langman van economische
zaken woensdag tijdens het debat over de interpellatie-Brautigam, waarin een algemene prijsbe-
schikking werd gevraagd. Het ziet er niet naar uit dat de daartoe strekkende motie van PvdA,
D '66 en PPR zal worden aangenomen. De vijf regeringspartijen, SGP en GPV zijn er tegen. Vanmid
dag zal worden gestemd.
Home U en lan SmitH.
AKKOORD MET RHODESIË
(Van onze correspondent)
LONDEN Voor de politici in
de Britse hoofdstad is het
woensdag tijd geweest voor de
champagne of voor de kater, al
naar de stemming was. Het ak
koord dat Rhodesië en Engeland
woensdagmorgen in Salisbury
hebben gesloten is vooralsnog
een geheim dat vooral door de
Britse minister van buitenland
se zaken, sir Alec Douglas
Home, liefdevol gekoesterd
wordt. Een woordvoerder van
de Britten in Salisbury zei, dat
Home 'zeer blij was' en dat het
akkoord in overeenstemming
was met de befaamde 'vijf prin-
Vanmiddag na een paar uurtjes slaap
en een uiteenzetting in de minister
raad, betreedt Home het lagerhuis
voor een verklaring waarin hij de
afspraken met het regime van lan
Smith bekend zal maken. De conser
vatieven zijn voor het merendeel in
een gelukzalige staat van opwinding
en een aantal van hen heeft al een
motie van gelukwensen getekend zon-
INDIA ZETTE
TANKS IN
NEW YORK-NEW DELHI-KA-
RATSJI (AFP-RTR-DPA) De
Pakistaanse regering heeft
woensdag een brief aan de Pool
se voorzitter van de Veiligheids
raad, Eugenius Kulaga, gezon
den waarin zij de raad in kennis
stelt van de 'Indiase aggressie'
tegen Pakistan. Dit is van in
gelichte zijde in New York ver
nomen kort nadat de Indiase
autoriteiten hadden erkend dat
e tanks zondag uit zelfver-
ig de grens met Oost-Pa-
kistan waren overgetrokken.
Pakistan verzoekt op dit moment nog
geen bijeenkomst var, de raad.
Een woordvoerder in New Delhi, com
mentaar gevend op een mededeling
van premier Gandhi dat zondag 13
(Zie slot pagina 13 kolom 4)
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 4, 5, 7 en 9
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1,3, 9
en 13
Sport op de pagina's 14 en
15
Televisie op pagina 17
Financieel nieuws op pagina
19
der precies te weten wat eigenlijk
precies te vieren is. Bij de oppositie
is de sfeer minder uitbundig en velen
daar menen dat Engeland nu inder
daad de zwarte meerderheid in Rho
desië aan de blanke minderheid ver
kwanseld heeft.
Eén ding is zeker: Home heeft het
Britse regeringscentrum hij verras
sing genomen. „We weten eigenlijk
niet eens precies hoe hij het versierd
heeft', zei woensdagmiddag een con
servatieve afgevaardigde enthousiast.
De gezamenlijke verklaring van Home
en Smith geeft weinig aanknoping.
..Er is overeenstemming bereikt", al
dus de verklaring, „over voorstellen
om een einde te maken aan het
bestaande grondwettelijke verschil".
Destijds toen Home zelf premier was
heeft hij zijn 'vijf principes' geformu
leerd waarvan het grondidee was dat
Rhodesië dan pas door Engeland onaf
hankelijkheid zou worden verleend als
er duidelijk werd gestreefd naar rege-
(Zie slot pag. 3 kol. 5)
Op dit ogenblik zijn de voorwaarden
tot ingrijpen niet aanwezig volgens de
minister. Noch hij noch het bedrijfsle
ven voelt nu voor een prijsstop. Er is
overleg met de sociale partners. Vol
gende week zal de regering in bijeen
komsten met werkgevers en werkne
mers haar standpunt uiteen zetten.
Bij deze standpuntbepaling baseerde
de minister zich mede op het SER-
advies om niet meer gedetailleerd in
te grijpen in de prijsontwikkeling. De
regering hanteert nu globale instru
menten op dit gebied. De algemene
economische aspecten worden daarbij
in ogenschouw genomen.
De minister erkent dat loslating dei-
prijzen een opwaartse druk kan uitoe
fenen. Er zijn bedrijven, die na 2l/a
jaar gebonden prijsvorming, hun prij
zen op een verantwoord sociaal-econo
misch peil moesten brengen. Het zo
genaamde loslatingseffect wordt voor
1972 op gemiddeld een half procent
geraamd, maar het Centraal Planbu
reau meent dat het ook iets hoger
kan zijn.
De heer Langman ziet dit effect thans
nog niet. Er zijn sedert de zomer nog
maar drie prijsindexcijfers bekendge
maakt. Loonsverhogingen werken met
zes maanden vertraging. Intussen is
wel zeker dat de winstmarges van de i
bedrijven steeds minder kunnen heb-;
ben.
zouden lopen. Hier is met het be-j
drijfsleven overlegd en een matigings*
resultaat is bereikt.
Inflatie
Plicht
De mate van inflatie waaraan ons
land lijdt, worde ook door buitenland
se ontwikkelingen bepaald. Wij zijn
zelfs in de jaren '68-'70 achtergebleven
bij het buitenlandse inflatietempo.
Volgens de minister is dit een plei
dooi voor wat de EEG wil: stabilisa
tie bereiken over de grenzen heen.
Het beeld van onze economie is dat
van een hoogconjunctuur in zijn laat
ste fase, verergerd door de inflatie,
De heer Langman is van mening dat
er in het algemeen aan de prijzenkant
voldoende is gematigd. Hij wees erop
dat de regering over middelen be
schikt om wel in te grijpen. Met
name op gebieden waar de concurren
tie onvoldoende is. Het is dan ook de
bedoeling dat op die sectoren betere
greep kan worden verkregen. Vandaar
dat de SER advies is gevraagd over
het mededingingsbeleid om dat te
kunnen verscherpen, zodat de concur
rentie meer kans krijgt. De gang van
zaken bij de melkprijs is een voor
beeld van het gevaar dat minder-
draagkrachtigen bij sterke stijging'
Op sommige gebieden heeft de rege
ring niet alleen de bevoegheden om in
te grijpen, maar zelfs de plicht aldus
de heer Langman. Overigens zou de
regering, als de prijzen niet waren
losgelaten, toch toestemmingen tot
prijsverhogingen hebben moeten ge
ven ora ondernemingen uit de geva
renzone te houden. Als grote concerns
in sectoren met onvoldoende concur
rentie onredelijke prijsverhogingen
zullen toepassen dan zullen zij de
minister op hun weg vinden, zo verze
kerde hij.
Wel vond de minister dat de SER-
adviezen die de regerinr in staat moe
ten stellen betere eonjunctuurpolitiek
te bedrijven vaak lang uitblijven en
dan nog geen concrete uitkomst ge
ven. Op vele vragen naar de scherpe
prijsstijgingen van de laatste maan
den (3.8 procent) zei hij dat het cijfer
voor dit jaar inderdaad een half pro
cent hoger zal liggen dan het Centraal
Planbureau heeft verwacht. Dat bete-
(Zie slot pag. 13 kol. 1)
De ontvoerde politieman J. J. K.
van Hattum. Na het avontuur kon
hij weer lachen toen hij voor de
fotograaf poseerde. De heer en
mevrouw van Hattum werden
gisteren door hun collega's in de
bloemetjes gezet.
NA ONTSNAPPING AGENT GESIGNALEERD IN ROOSENDAAL
ROTTERDAM: De auto van de
Rotterdamse journalist, zcaarin
een politieman lange tijd lieeft
rondgereden onder bedreiging van
een geiuapende inbreker. In de
wagen zaten vier kogelgaten.
ROTTERDAM-ROOSENDAAL De gemeentepolitie van Roosendaal, manschappen van de rijkspoli
tie van het district Breda, enkele Porsches van de SAS-groep en vliegtuigen van rijkspolitie hebben
woensdag de gehele dag intensief gezocht naar een man, die 's morgens in een benzinepompstation
in Rotterdam had ingebroken en daarna een agent die hem betrapte, gegijzeld. Vannacht was de
man nog niet gevonden. Inspecteur Winters van de Roosendaalse gemeentepolitie houdt er rekening
mee, dat hij zich in zijn gebied kan bevinden, omdat een Roosendaalse kapper tegen tien uur een
man in zijn zaak kreeg, die zich liet knippen en zijn snor liet afscheren. Deze man voldeed aan
het signalement dat de inmiddels ontsnapte agent van de inbreker had gegeven.
Voordat de wilde rit begon had de
politie in het tankstation een tweede
inbreker gearresteerd. Deze weigert
echter de naam van zijn ontsnapte
medewerker te geven.
Woensdagmorgen tegen vijf uur be-1
trapte de Rotterdamse hoofdagent J.'
van Hattem (29) op heterdaad een'
inbreker in een SHELL-station in Rol:-'
terdam-zuid. Omdat de inbreker zeer
bang. en nerveus deed, liet hij zijn:
vuurde viermaal en doorboorde daar
bij de voor- en achterruit van del
wagen voor liem.
De inbreker schoot terug, maar raakte
niet.
Terug in Rotterdam wist de gegij-j
zelde agent de wachtmeester te bedui-j
den dit verdere actie beter achterwe-l
ge kon blijven. De inbreker maakte;
;"i zich daarop meester van een andere
auto en liet zich daarin door zijn
revolver r'SeT Sï dïeSffi
de loon van de °p een stille weS moest agent Van
Irpr riere riln»1 Hattem weer een andere auto aanhou
den, waarmee de vlucht vervolgd
werd. Op een weg tussen Breda en
Tilburg, in Dorst, kwam het tweetal
in een file terecht.
Op dat moment begon Van Hattem
moment keek hij
revolver van de inbreker. Deze dwong'
de agent mee te gaan. Buiten werd
een inmiddels opgedoken fotograaf ge-
sommèerd hef tweetal in zijn auto'
weg te brengen. Even later moest dei
agent het stuur overnemen. De foto-;
daarWi d°°r de »>»<*telmg sescho-;
SS5K °JZvan Hattem dacht van wel, Zcpe-Ï
cedes. Daarna meldde hij zijn ont
snapping bij de rijkspolitie in
Dorst.
De Duitser stapte even later bij de
rijkspolitie in Wouw binnen. Hij had,
zo verklaarde hij, argwaan gekregen
tegen zijn lifter en hem in Roosendaal
afgezet met de mededeling dat hij
daar moest zijn voor een bezoek aan
een klant. Zijn passagier had dit geac
cepteerd en was uitgestapt. Daarop
was de Duitser naar Wouw doorgere
den. Dat was rond kwart voor
tien.
Even later kreeg de Roosendaalse
kapper de man op bezoek die zijn
snor liet afscheren.
Daarna begon het grootscheepse
een vechtpartij. Het is niet zeker dat; speurwerk van de politie. Tweemaal
werd een auto aangehouden, waarvan
breker doorgelaten moest worden,,
omdat hij anders de gegijzelde agent
zou doodschieten. De vluchtwagen
werd daarop nieL- in de weg
legd.
naamd krimpend van de pijn liet hij
zich uit de auto in de berm vallen. Dei
inbreker dook daarop onmiddellijk bij
een Duitser in de auto, die gedwongen
werd in de richting van Wouw te
rijden.
Op de weg naar Utrecht stiet het
tweetal op eei» patrouillewagen van
de Rijkspolitie, waarvoor de vluchte
ling rechtsomkeei-t Liet maken. Wacht
meester Van Pelt in de politiewagen
zette daarop de achtervolging in.
Agent Van Hattem achtervolgde de
Duitser nog met de auto die hij tot
op dat moment als gijzelaar had
stuurd om het nummer te noteren
van de Duitse wagen, een witte Mer-
de bestuurder echter niets
ontvoering te maken had. In het cen
trum van Roosendaal werden alle ca-
fë's uitgekamd, parken doorzocht en
auto's aangehouden. De uitvalswegen
werden afgezet. Ook de treinen naar
Rotterdam werden in de gaten gehou
den. Na twaalf uur verplaatste de
zoekactie zich naar de rijksweg naar
Bergen op Zoom. De politie zag op
een gegeven moment dat een auto
zich uit de aangehouden file losmaak
te en omkeerde. Hoewel alle beschik-
(Zie slot pag. 3 kol. 4)
„BESTUUR
VOERDE
BESLUITEN VAN
LEDEN
VERGADERING
NIET UIT"
GOES „Tot eind september
van 1971 bedroegen alle inves
teringen, de aanloopkosten mee
gerekend, in het champignon-
bedrijf 1,6 miljoen gulden. Na
maart had het anders gekund,
omdat toen de experimenteer
fase was afgesloten en de leden
vergadering haar goedkeuring
had verleend aan cle definitieve
oprichting van een champignon-1
bedrijf. De besluiten van de ver
gadering zijn door het bestuur
niet uitgevoerd. Besluiteloos
heid, met name als egvolg van
de hele problematiek, samen
met een eventuele veilingfusie,
was de oorzaak van de hele el
lende."
De directeur van de Veiling Vereni
ging .Zuid-Beveland', drs D. J. A. Bu-
lij'* (40). weet precies de oorzaak van
de moeilijkheden waarin de veiling
vereniging nu is gemanoeuvreerd. De
laatste twee jaar van zijn zevenjarige
periode als directeur van de veiling
heeft drs Butijn zich vooral bezigge
houden met liet verbreden van de
basis van de veilingactiviteiten.
Deze basisverbreding was een nood
zaak omdat, de Goese veiling slechts
steunde op de twee pijlers: appels en
peren, twee onderdelen van het; vei
lingwezen die al sinds jaren in eem
crisis verkeren. Drs Butijn had samen
met de rijkstuinbouwconsulent naar
verschillende andere pijlers gezocht,
onder andere de glasteelt, bollenteelt
en bloementeelt. Bij de leden van de
veilingvereniging bestond echter geen
animo. „Moet er vanuit de veiling zelf
niet iets worden ondernomen om te
komen tot omzetsvergroting en zo
doende een vermeerdering van de in
komsten". vroeg directeur Butijn zich
af. Hij ging uit van de vuistregel dat.
wil men de kosten de baas blijven,
men jaarlijks moet zorgen voor een
omzetsverhogiQg met 10 procent. Nu
in 1971, zou de omze' van de veiling
.Zuid-Beveland' 18 miljoen guide
moeten zijn. Het is 8 a 9 miljoen, een
funeste ontwikkeling voor een veiling.
Op 6 januari 1970 nam drs Butijn het
initiatief tot de opbouw van een
champignonbedrijf in Goes. Op dat
moment speelden er geen fusiegedach
ten bij het veilingbestuur. „Ik heb het
champignonbedrijf ook nooit willen
zien als een vervanger van de Veiling-
u fusie-gedachte. Het: was gewoon in
een tijd dat de boeken moesten wor
den afgesloten. Je vraagt je dan ar:
wat kan ik nu weer eens doen om •- -u
verhoging van de tarieven tegen te;
gaan?" Met dit nieuwe bedrijf bleek i
een behoorlijke winst te maken, die;
ten goede zou komen aan de leden
van de Goese veiling", vertelt drs
Butijn.
Experiment
De plannen werden voorgelegd aan de
algemene ledenvergadering. Vanaf ju
ni 1970 begon een experimenteerpro
ject. dat zou duren tot maart 1971.
Op 11 maart van dit jaar kwam de
ledenvergadering weer bijeen. Hel be
stuur was toen in liet bezit van een
lijvig rapport van de Nederlandse Ac
countants Maatschap, die zich met de
hele ontwikkeling had beziggehouden.
De inhoud van dit rapport pleitte
voor oprichting van een champignon
bedrijf, Aan de leden was de keus: of
oprichting of het hele plan vergeten.
De leden zeiden weer ja.
Men keurde een plan goed. dat uitging
van een investering van 4 miljoen.
Een essentieel punt in het rapport
was dat het champignonbedrijf zou
gaan werken als een nv. Het moest
een dochteronderneming worden vanl
Bu
pahtlijK
de veilingvereniging. Omdat bij een
de risico's beperkt blijven tot het
gestorte kapitaal, zou de veiling nooit
.volledig aansprakelijk zijn. als het
project zou mislukken.
Een ander argument voor de oprich
ting van een nv was dat het veilingbe
stuur al genoeg werk had aan de
leiding van de veiling. Drs Butijn:
„Het was de bedoeling dat een des
kundig team zich zou bezighouden
met de managing van het bedrijf. De
mogelijkheid bestond om een deskun
dige raad van commissarissen aan te
stellen".
Er was een bank. die wilde financie
ren. mits voor de eerste kredietverle
ning een garantie gesteld kon worden,
ofwel door de veiling, of door een
borgstellingsfonds voor de landbouw
Drs Butijn over de basis van het plan
dat aan de leden werd voorgelegd:
„Die basis was een financiële deelna
me van de veiling met 50.000. De
overige geldmiddelen zouden van een
bank komen. Er was trouwens een)
bank, die in dit project geld wilde'
(Zie slot pag. 7 kol. 4)
pij bet openbaar bestuur
van deze tijd kan men
iKv.>;y I het beste meekomen wan-
neer men een woord van de
Prediker varieert: 'Openheid
;_j der openheden, alles is open-
heid'. Een gemeente- of pro
vinciaal bestuur, dat zichzelf respec
teert, zorgt er op zijn minst voor. dat
commissievergaderingen in het open
baar worden gehouden, zodat de bur
ger de overtuiging heeft dat vrijwel
niets van het overheidsbeleid zich ach
ter gesloten deuren afspeelt. Daarnaast
is 'inspraak' een dierbaar thema: op al
lerlei manieren wordt gepoogd de bur
ger de indruk te geven, dat hij kan
meepraten vóórdat belangrijke beslis
singen worden genomen. En daarmee
lijkt het ideaal van Thorbecke ui: ce
vorige eeeuw ten lange leste toen :e
zijn benaderd: 'Openbaarheid is licht,
geheimhouding duisternis', schreef de
ze liberale staatsman, 'publiek belang,
publiek behandeld, trekt belangstel
ling, onderzoek, kunde en bekwaam
heid. Geheimhouding kweekt wantrou
wen en geeft aan ontevredenheid of be
weging de gevaarlijkste wapens tegen
het bestuur in handen. Openbaarheid
was steeds de schrik aller slechte, de
steun aller goede regering'. Wanneer
men deze Thorbeckiaanse woorden
legt naast allerlei recente besluiten tot
het houden van openbare commissie
vergaderingen. kan men eigenlijk al
leen maar concluderen, dat goede rege
ringen' in Nederland in aantal toene
men.
Toch is het de vraag of Thorbecke
wel zo enthousiast zou zijn ge
weest over de bestuursvormen
van deze tijd. Een kenmerk van de
Thorbeckiaanse bestuursstructuur is
namelijk de doorzichtigheid: er was
destijds een duidelijke afbakening van
de drie bestuurslagen en de deelne
mers aan dit bestuur kenden nauwkeu
rig him bevoegdheden. Die doorzichtig
heid is echter voor een groot deel ver
dwenen, er wordt geëxperimenteerd
met nieuwe bestuursvormen men
denke aan de gewes
ten en er zijn
nieuwe instellingen
gekomen, waarvan
Thorbecke niet kon
dromen. Een soci
aal-economische raad was in zijn dagen
ondenkbaar en datzelfde gold voor al
Ier lei raden binnen het kabinet. Een
raad voor de ruimtelijke ordening
om een voorbeeld te noemen be
stond niet en was evenmin nodig in de
vorige eeuw. Datzelfde gold voor aller
lei adviescolleges: men had genoeg aan
de raad van state. Tegenwoordig echter
heeft de regering legio raden en andere
adviescolleges, die stuk voor stuk van
invloed zijn op het beleid of een deel
daarvan. Daardoor wordt de beleids-
gang van de overheid ondoorzichtig en
moeilijk toegankelijk. Dat geldt niet al
leen voor de centrale overheid, maar
ook voor de provinciale en gemeente
besturen.
Op provinciaal niveau zijn er even
eens allerlei raden werkzaam. Zij
treden mede op als adviesorgaan
van gedeputeerde of provinciale staten.
Een onvermijdelijke ontwikkeling: in
dergelijke raden zitten deskundigen
op een bepaald beleidsgebied samen
met diegenen, die directelijk bij het be
leid zijn betrokken. Op die manier kan
zoals dat tegenwoordig met een
eigenaardige uitdrukking heet 'he:
grondvlak' meepraten. Via een cultu
rele raad bijvoorbeeld heeft de bevol
king inspraak in het cultuurbeleid, via
de sportraad op het sportbeleid enzo
voort. Tegelijkertijd echter ontstaat
aldus een nieuwe "laag* tussen bestuur
den en bestuur: wil de een of andere
instelling subsidie of andere steun ont
vangen van het provinciaal bestuur,
dan heeft zij niet alleen met dat be
stuur te maken, maar ook met de be
wuste raad. Op bet gemeentelijk vlak
is het precies zo: er komen steeds
meer raden en adviescommissies. Zo
zijn er gemeenten met officieel inge
stelde contactcommissies voor de mid
denstand. in het leven geroepen om
een zo goed mogelijk contact tot stand
te brengen tussen gemeentebestuur en
middenstand. Dat klinkt voortreffelijk,
maar als een middenstandsorganisatie
bepaalde denkbeelden heeft over de in
richting van de woonkern, dan heeft
zij een nieuwe ambtelijke weg te be
wandelen: via de contactcommissie,
die is er immers voor. Het is allemaal
keurig gekanaliseerd en gebureaucra
tiseerd via afgevaardigden van midden
standsbonden. Hoera voor de inspraak,
maar een handig gemeentebestuur kan
in naam van de democratie en de in
spraak de medezeggenschap om zeep
brengen: als het maar zorgt dat het de
bewuste adviescommissie meekrijgt
is er geen vuiltje aan de lucht, de in
spraak is keurig toegepast.
Zo zijn er ook kritische opmerkingen
te maken over de openbaarheid
van commissievergaderingen, een
onderwerp waarover vorige week in de
staten nogal langdurig is gesproken.
Op zichzelf is openbaarheid van com
missies gunstig, waarbij we overigens
de moeilijkheden aan de kant van pers
organen maar buiten beschouwing la
ten: het. is namelijk niet eenvoudig
voor het toenemend aantal openbare
commissievergaderingen competente
verslaggevers ter beschikking te heb
ben. Dit praktische punt echter terzij
de latend moet openbaarheid van de
bewuste commissies worden toege
juicht. Die openbaarheid evenwel eist
bij leden van gemeenteraden en provin
ciale staten een grote mate van zelfbe
heersing. Zij mogen namelijk niet uit
het oog verliezen, dat het om de voor
bereidende behandeling in een commis
sie van bepaalde voorstellen gaat en
niet om het eindstadium. Met andere
woorden: de commissievergaderingen
dienen om volksvertegenwoordigers in
de gelegenheid te stellen zoveel infor
matie te verkrijgen ais nodig is om een
voorstel in een openbare raads- of sta
tenvergadering te behandelen. Men zal
vooral op het voorlopig karakter van
Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
