PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
OVERHEID DREIGT
MELKINDUSTRIE
MET INGRIJPEN
VS: Brosio
nu spoedig
naar Moskou
„Belgische belangen zijn met de aanleg
van Baalhoekkanaal nauwelijks gediend
„Zo groot mogelijke matiging"
KAMER WIL LOSSERE
BAND MET DE WEST
Chinese
kernproef
SENAATSCOMMISSIE IN VS:
50.000 MAN UIT EUROPA
Vandaag
in de
krant...
TWEEMANSCHAP
LEIDT CHU
Prijzenregen
214e jaargang no. 272
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISS1NGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
l. Markt 51. 1*1. 7
2078/3162, «dv. 6248). Goe:
I. 6396, adv. 8969). Ooil
Vrijdag 19 november 1971
IJzeren
vuist
pagina 2
LARDINOIS
WASHINGTON (DPA-RTR) De commissie voor toewijzingen
van de Amerikaanse Senaat heeft donderdag met 14 tegen 13 stem
men de resolutie van een subcommissie bekrachtigd waarin uit
bezuinigingsoverwegingen aangedrongen wordt op terugtrekking
voor 1 juli van 50.000 man Amerikaanse troepen die in West-
Europa zijn gelegerd.
Het besluit dat de subcommissie woensdag nam. is fel bekritiseerd door
minister van defensie Meivin Laird. In congreskringen meent men dat presi
dent Nixon er zijn veto over zal uitspreken, zelfs al zou het door het congres
worden aangenomen.
Een groep senatoren, onder wie de leider van de democratische fractie, Mike
Mansfield, streeft ernaar dat de Amerikaanse troepenmacht in Europa in
totaal 300.000 man wordt ingekrompen.
DEN HAAG (ANP) Minister
Lardinois (landbouw en visse
rij) heeft donderdag een sterk
beroep op de consumptiemelk-
industrie gedaan, zich bij de
voor maandag aanstaande voor
genomen prijsverhoging verder
te matigen dan zij reeds van
plan was. De minister deed dit
beroep mede namens zijn ambt
genoot van economische zaken,
mr. Langman tijdens een ge
sprek met het economisch over
legorgaan consumptiemelkbe-
drijven.
Zou de consumptiemelkindustrie he
sluiten tot de prijsverhoging met drie
cent per liter in het westen en met
twee cent per liter in het overige deel
van Nederland, waarvan woensdag in
een vergadering van het produktschap
voor zuivel en in een persconferentie
van de Koninklijke Nederlandse Zui-
velbond FNZ sprake was. dan zou
men de kans lopen op ingrijpen door
de o verheid, zo werd te verstaan
gegeven.
In het gesprek werden van regerings
zijde alternatieve prijsverhogingen ge
noemd; het economisch overlegorgaan
consumptiemelkbedrijven wilde niet
meedelen welke. De overheid, zo werd
van de kant van het overlegorgaan
meegedeeld, ziet wel dat er voor de
consumptiemelkindustrie een groot
probleem ligt, maar wil een oplossing
die in het licht van de reeds gestegen
kosten van levensonderhoud, aan
vaardbaar is.
NAVO WEET VAN NIETS
WASHINGTON (DPA-AFP) De voormalige secretaris-generaal
van de NAVO, Manlio Brosio, zal binnenkort zijn voorgenomen
reis naar Moskou kunnen beginnen, zo heeft het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken donderdag bekend gemaakt.
MAROKKAAN OVERLEDEN
NA SCHOT AGENT
WEERT (ANP) Dc 23-jarige Ma
rokkaanse gastarbeider Mohammed
Ben Maarouf uit Maarhcczc, die vrij
dagavond 12 november in Weert een
schot door dc longen kreeg tijdens
een worsteling met de politie, is
woensdagavond in het St-Janzieken-
huis te Weert overleden.
De agent heeft het schot gelost, toen
hij bij onenigheden in een café wor
stelend met de Marokkaan op de
grond lag. Vier getuigen hebben ver
klaard dat het de bedoeling van de
agent was in de lucht te schieten.
Griep
NEDERLAND IS goed voorbereid
op de komst (begin januari) van
een griepepidemie van het Hong-
kongtype, hetzelfde als hier in
1968 heerste, (pag. 3).
Nieuws uit Zeeland op pagi
na 2, 5, 9, 11, 16, 17.
Binnen- en buitenland op
pagina 3,15,25.
Sport op pagina 17 en 19.
Radio en tv op pagina 23.
Beurs en financiën op pagi
na 25.
Naar de woordvoerder van het State
Department meedeelde, zal Manlio
Brosio, op de NAVO-ministersconfc-
rentie die op 9 en 10 december wordt
gehouden, verslag kunnen uitbrengen
van zijn bevindingen in Moskou. Hij
wilde niet zeggen, lioe Washington
aan de wetenschap is gekomen dat de
Russen Brosio willen ontvangen.
Noch bij hel hoofdkwartier van de
Noordatlantische-Vrrdragsorganisa-
tic in Brussel, noch bij het Belgische
ministerie van buitenlandse zaken be
schikte men donderdagavond over een
bevestiging van de berichten uit de
Verenigde Staten.
Oorspronkelijk had Brosio in het mid
den van deze maand naar de Sowjet-
Unie willen reizen, maar er kwam
niet bijtijds een gunstige reactie op
de door België overgebrachte aankon
diging van zijn komst. Het doel van
de reis is voor de NAVO nadere
inlichtingen te verkrijgen over de hou
ding van de Russer ten aanzien van
eventuele onderhandelingen tussen
oost en west over een evenwichtige
en wederzijdse troepenvermindering
in Midden-Europa.
Intussen verklaarde Brosio's opvolger,
oud-minister Luns, in Ankara, dat hij
over het succes van de verkennende
missie van zijn voorganger minder
optimistisch was dan een maand gele
den. Mr Luns zei dat hij na de
verklaring van de Russische partijlei
der Brezjnjev in mei in Tiflis enige
hoop had gekregen, maar dat er tot
dusver van de zijde van de Sowjet-
Unie geen enkele gunstige reactie
ontvangen.
LONDEN Koningin Elizabeth
II drukt de hand van de voormali
ge Britse minister van defensie
lohn Profumo. een van de beheer
ders van de- Attlee stichting voor
sociaal werk, tijdens de opening
van Attlee House, genoemd naar
wijlen premier Clement Attlee.
GEMENEBEST-STATUUT BEPLEIT
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Vrijwel de gehele tweede kamer heeft zich donder
dag uitgesproken voor het losser maken van de band tussen
Nederland en de rijksdelen in de West. Dit gebeurde tijdens de
behandeling van de begroting van de vice-minister-president (mr.
Nelissen), onder wie ook de zaken van onze rijksdelen over zee
vallen.
De verklaring enige maanden geleden
van mr Van Lier (pvda), die namens
de parlementaire delegatie tijdens een
bezoek aan de West al had laten
weten dat Nederland niet langer wil
wachten öp een initiatief op dit ge
bied van de andere rijksdelen, werd
met name onderschreven door de lie
ren Mommersteeg (kvp), Van Dijk
(vvd), Pors (ds'TO) en De Goede
(d'66). Hieruit blijkt dat ook hun
fracties het standpunt delen van de
parlementaire delegatie.
Gemenebest
PvdA. KVP en VVD toonden zich
voorstanders van een Gemenebeststa
tuut zonder voorbehoud, terwijl DS'70
de 'dominionstatus', ofschoon wellicht,
wat prematuur, niet van de hand
ARP," CHU, SGP en GPV stelden zich
wat bedachtzamer op. Namens AR en
CH zei mej. H. van Leeuwen (ar):
„Het gaat er om dat wij vanuit de
gegroeide historische verantwoorde-
PASPOORTEN
DUURDER
DEN HAAG (ANP) Maandag zullen
de paspoorten 17.50 meer gaan kos
ten. De reeds eerder aangekondigde
verhoging van de rijksleges op pas
poorten van 7.50 tot 25,- zal dan
worden ingevoerd.
Ofschoon door het koninklijk besluit
voor deze maatregel nog getekend
moet worden, hebben de provinciale
griffies reeds bericht van het ministe
rie van buitenlandse zaken ontvangen
dat de verhoogde rijksleges v;
maandag moet worden geïind.
De regering wil ook de prijs voor
afgifte van paspoorten in het buiten
land verhogen tot 25.-. Nu kosten
deze paspoorten in de EEG-landen
5,- en in de rest van de wereld 20,-.
De geldigheidsduur van paspoorten
verstrekt in de EEG-landen komt op
vijf jaar, in de overige landen blijft
de geldigheidsduur drie jaar.
De regering heeft deze voornemens
neergelegd in een wetsontwerp tot
wijziging van de kanselarijrechten.
lijkheid zo met de beide koninkrijks
partners omgaan, dat in onze actieve
betrokkenheid bij het vinden van
reële oplossingen op de weg naar
volledige onafhankelijkheid steeds het
belang van deze landen centraal en
voorop wordt gesteld". In heide frac
ties leeft de vrees dat door een langer
dan noodzakelijk rekken van volgende
fasen, op de voor ons liggende geza
menlijke weg naar beëindiging of wij
ziging van het statuut, polarisatie kan
ontstaan.
Gelijkwaardigheid
„Wij willen Suriname en de Neder
landse Antillen niet zo maar van ons
afstoten", aldus mr Van Lier, „wij
erkennen een blijvende Nederlandse
verantwoordelijkheid voor het wel en
wee van onze huidige statuut-partners.
Maar wij willen dat die mede-verant
woordelijkheid gaat werken in een
band van echte gelijkwaardigheid".
„Een soepel Gemenebest", stelde mr
Mommersteeg voor, „waarbinnen de
onderlinge relaties tussen Nederland,
Suriname en de Nederlandse Antillen
al naar gelang de behoefte en
realiteit verschillend geregeld kun
nen worden. Hét is in het belang van
alle drie partijen als deze verdere
verzelfstandiging van Suriname en de
Nederlandse Antillen binnen een rede
lijk korte termijn zal worden gereali
seerd".
Alle sprekers drongen er bij de
ring op aan, om bij de komende
besprekingen een duidelijk onder
scheid te maken tussen Suriname en
de Antillen. „Wij moeten Suriname en
de Antillen bij de besprekingen uiteen
houden", zei dr Van Dijk. Ook de
termijn waarbinnen de nieuwe ver
houding tussen ons land en de West
moet ontstaan, zal voor Suriname
(vier jaar) anders moeten zijn dan
voor de Nederlandse Antillen (acht.
jaar), die vooral door de geografische
structuur in een veel moeilijker posi
tie verkeren bij een verzelfstandiging.
Minister Nelissen zal als vice-premier
volgende week dinsdag de kamer la
ten weten of hij er ook zo over
denkt.
veel aandacht kreeg hij het debat is
de grote toevloed van Surinamers en
Antillianen naar ons land. Op dit mo
ment woont 10 procent van de Suri
namers en de Antillianen hier in Ne
derland. Zowel van oppositionele zijde
als van de kant van de regeringspar
tijen werd er op aangedrongen maat-l
regelen te treffen, opdat de West niet
meer zo'n groot verlies aan jonge,
vaak Intellectuele mensen zal krijgen
als nu het geval is".
„Juist in het proces naar zelfstandig-
Zie slot pag. 3 kol. 5)
Emigranten
Een van de problemen die bijzonder
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG In afwachting van
een goede vervanger voor professor
dr. J. W. van Hulst, die zijn voorzit
terschap van de CHU zo spoedig mo
gelijk wil neerleggen, heeft het dage
lijks bestuur van de Unie besloten om
de voorzitterstaak voorlopig over te
hevelen naar dc beide vice-voorzitters,
ds. A. Oliemans en dr. E. Bleu-
mink.
Het besluit is woensdagavond in
een spoedvergadering van het bestuur
in Utrecht genomen. Deze vergadering
werd belegd nadat prof. Van Hulst in
een brief 'om medische redenen' (te
veel werk) ontslag had gevraagd. De
hoogleraar aan de VU blijft nog wel
lid van de eerste kamer en heeft
gezegd, dat hij tot uiterlijk 29 april
volgend jaar (dan wordt een algeme
ne ledenvergadering van de CHU ge
houden) aan wil blijven.
VS MELDEN:
WASHINGTON (AFP) De Chinese
volksrepubliek heeft donderdag om
streeks 19 uur onze tijd in het gebied
van Lop Nor in Midden-China een
kernontploffing in de atmosfeer te
weeg gebracht, ter sterkte van circa
20 kiioton TNT. Dit heeft de Ameri
kaanse commissie voor kernenergie
bekendgemaakt. De Amerikaanse
woordvoerder zei dat het de twaalfde
Chinese kernproef was. Elf proeven
werden in de atmosfeer genomen en
één op het aardoppervlak.
VERENIGING MILIEUHYGIËNE ZEELAND STUURT MEMORANDUM AAN STATEN-GENERAAL
„VERHALEN SCHADE
TWIJFELACHTIG..."
VLISSINGEN „Met de uitvoering
van liet plan een Baalhoekkanaal aan
te leggen worden de Belgische belan
gen niet, althans niet duurzaam ge
diend. Bovendien zullen in ieder geval
Nederlandse belangen met de uitvoe
ring van het plan worden geschaad,
en hiermee worden de belangen van
de bevolking van Oosl-Zeeuwsch-
Vlaanderen bedoeld. Tenslotte zal het
niet altijd mogelijk zijn deze schade
te verhalen of zelfs maar op geld tc
waarderen, en er zijn geen mogelijk
heden voor compensatie voorhanden".
Dit is de mening van de samenstellers
van het zojuist door de Vereniging
Milieuhygiëne Zeeland uitgebrachte
memorandum, dat is gericht aan de
leden van de staten-generaal. De on
dertekenaarster van het memoran
dum, VMZ-voorzilster mr -C. Kanne-
kluut' en de Vereniging Milieubeheer'
en Leefbaarheid West-Brabant een
Nederlands-Belgisch traktaat met be-1
trekking tot de aanleg van een Baal
hoekkanaal en afsnijding Nauw van
Bath niet te ratificeren voordat de
bevolking van Oost Zeeuwsch-Vlaande-!
ren door middel van een inspraak- en
bezwarenprocedure haar wensen om
trent. de toekomst van dit gebied tot
uiting heeft kunnen brengen.
De samenstellers geven voorts te ken
nen dat ze in de gelegenheid gesteld
willen worden in een openbare hoor
zitting hun standpunt toe tc lichten
ten overstaan van de vaste commis
sies van buitenlandse zaken, economi
sche zaken, landbouw en visserij, mi
lieuhygiëne en verkeer en waterstaat.
Procedure
Het ministerie van verlieer 'en water
staat heeft gedurende de maand au-i
gustus een inspraakprocedure op gang!
gebracht met betrekking tot de keuze
tussen twee tracés van een Baalhoek
kanaal. „Dit is door een groot deel!
van de bevolking duidelijk gezien als!
een manoeuvre om de aandacht af te
leiden van de kernvraag: moe! dit
kanaal'er wel komen. Toch hebben
vele groeperingen zich beijverd ten
koste van veel vrije tijd en geld. om
hun bezwaren en opmerkingen aan de
raad van de waterstaat kenbaar te
maken. Voordat cle raad van de wa
terstaat gelegenheid heeft gehad ad
vies uit te brengen heeft de minister
van verkeer en waterstaat op 11 okto
ber reeds zijn persoonlijke mening
tijdens een persconferentie te Brussel
ten beste gegeven en zeer terecht
heeft de regionale Zeeuwse pers hier
op gereageerd en de zogenaamde in
spraakprocedure betiteld als 'rookgor
dijn' en 'wassen neus', aldus enige
conclusies in het memorandum, dal1
verder uitvoerig ingaat op de bezwa-!
ren tegen de uitvoering van het Baal-|
hoekplan.
Verzanding
Zo wordt het als 'niet onmogelijk'
beschreven dat de uitvoering van dc
nieuwe waterwerken een belangrijke
verzanding ten gevolge zal hebben
met de kosten die daarvoor moeten
worden gemaakt.
„Voorts bestaat de mogelijkheid dat
de afdamming van de Oosterschelde
door het verleggen van de stroming
langs de Zeeuwse kust verzanding in
de monding van de Westerschelde zal
veroorzaken. Onder deze omstandighe
den moet het welslagen van eenbag-
gerprogramma waarbij de Wester
schelde zal worden uitgediept tot een
diepte van 12 meter bij laag water
over een vaargeulbreedte van 400 nie
ter als zeer twijfelachtig worden be
stempeld. Als men er niet in slaagt dc
Westerschelde bevaarbaar ie r.i.ii-.-r
en te houden voor schepen van onge- i
veer 50 voet diepgang dan zal het
nieuwe kanaal slechts een lapmiddel
zijn, waarmee de Belgische belangen
slecht gediend zijn", aldus het memo
randum.
Wat betreft de nadelige gevolgen op
Nederlands grondgebied wordt veron
dersteld dat de dorpjes Paal. Emma-
dorp, Kruïspolderkaai en Baalhoek di
rect worden weggevaagd of binnen
korte tijd uitsterven. „De sociale j
structuur van het geheel agrarische
gebied zal ingrijpend worden gewij
zigd."
Het memorandum besluit met de con-l
clusie dat de Nederlandse regering,
stelt, dat de uitwerking van de voor
stellen van België slechts een bij!
uitstek Belgisch belang wordt gediend,!
en dan het volgens de VMZ daarente
gen zeer twijfelachtig is of de Beigi-!
sche economische en andere belangen:
met de tot stand- koming van dezel
projecten wel volledig en duurzaamI
zij." gediend.
j^Antlijn
§T7r is hier en daar een kriti-
III sche discussie op gang
gekomen over de prijzenre
gen bij bepaalde televisie
prijsvragen. Sommige men
sen zijn verontwaardigd;
moet dat nou, reeksen van
geschenken omdat een paar onbenul
lige vragen goed worden beantwoord?
Binnen het NOS-bestuur heeft men
zich al met deze zaak bezig gehouden,
waarbij de ene omroep zich veront
waardigd over de ander toonde: in der
gelijke gevallen is aan balken en splin
ters geen gebrek. Jaren geleden zijn
dergelijke debatten ook in de Verenig
de Staten gevoerd, maar daar werden
prijzen gegeven, vergeleken waarbij de
Nederlandse televisie alleen maar voor
wat grabbelton-geschenken zorgt. In
Amerika ging het namelijk om vele
tienduizenden dollars per avond en bo
vendien was er sprake van het onver
mijdelijke schandaal: het bleek dat
kandidaten tevoren op de hoogte wa
ren gesteld van enkele top-vragen. In
Nederland gaat dat allemaal wat rus
tiger, maar niettemin komen ook hier
bezwaren naar voren.
Vermoedelijk heeft dat mede te ma
ken met de intensieve relatie tus
sen tv en kijker. Bij een krant ligt dat
wat anders: de lezer ergert zich ook
wel eens aan bepaalde aspecten van
zijn dagblad, maar kan daar veel beter
afstand van nemen dan bij de televi
sie. Het tv-toestel is immers een stuk
van zijn huiskamer en suggereert, dat
het vertoonde een verlengstuk van die
kamer is. Sommige kijkers hebben nei
ging op uitzendingen te reageren alsof
him gezinsleden in het spel zijn. Zij
voelen zich er persoonlijk bij betrok
ken en zien er niet tegen op om naar
de telefoon te lopen
om even te vertel
len hoe zij er over
denken. Opvallend
in dit verband is de
stroom van reacties
bij een quiz wanneer de leider of leid
ster van het spel zich heeft vergist:
„Wilt u vooral niet bellen, de telefoon
staat al roodgloeiend", zo wordt nogal
eens gevraagd. In diezelfde sfeer pas
sen reacties over hoge prijzen bij een
dergelijke wedstrijd.
Wat ziet de kijker namelijk gebeu
ren? Er worden stapels cadeaus
weggegeven, waarmee enorme bedra
gen zijn gemoeid, althans zo ervaart
de man of de vrouw het in de huiska
mer. En de eerste opmerking is: „Wat
een verspilling. Of het geen geld kost".
Er wordt over doorgepraat, terwijl op
het scherm de prijzenregen verder
gaat. „En dan willen ze" in derge
lijke gevallen spreekt men meestal
over een anonieme 'ze' „de kijkgel
den ook nog verhogen. Zeker om mooi
weer van te spelen". Meestal komt er
nog de grief bij, dat al die geschenken
worden gegeven zonder dat er veel
voor moet worden gedaan. Zoiets stuit
de Nederlander tegen de borst: voor
niks gaat de zon op, wie iets krijgt
moet er een redelijke prestatie tegen
over zetten. En daar is bij de meeste
quiz-uitzendingen geen sprake van: het
gaat om flauwe spelletjes, waarbij
geen verband bestaat tussen verrich
ting en beloning. Wanneer zoiets keer
op keer via het scherm in de huiska
mer gebeurt, winden sommige Neder
landers zich daarover danig op.
In de recente discussie wordt voorts
een zeer hedendaags argument naar
voren gebracht: de relatie met de con
sumentenmaatschappij. Sommigen be
togen, dat er een merkwaardige Tegen
spraak bestaat tussen de commentaren
van sommige omroepen en hun prij-
zenbeleid, om het zo maar eens te noe
men. In die commentaren wordt im
mers de consumentenmaatschappij
zelden geprezen, integendeel men zet
zich er tegen af omdat zij onnodige be
hoeften creëert, waardoor allerlei nood
in de wereld niet kan worden opgelost
Diezelfde omroepen niettemin strooi
en met de munt van die consumenten
maatschappij, namelijk allerlei ver-
bruiksgoederen, die wel makkelijk
maar niet strikt nodig zijn. Een derge
lijke houding is onwaarachtig en af
keurenswaardig, zeggen ae aanhangers
van deze kritische theorie.
In al deze argumenten zit wel iets zin
nigs: als men ze zo hoort of leest,
heeft men neiging om te zeggen: „He
is niet helemaal zuiver met die prij
zen". Toch geloven we dat er niet al te
zwaar aan moet worden getild. Wan
neer men het strikt zakelijk bekijkt, is
het twijfelachtig of een quiz-uitzending
inclusief de prijzen duurder is dan bij
voorbeeld een groots-gemonteerde
show met allerlei top-sterren. In die
gevallen worden flinke honoraria uit
betaald, die evenwel geen enkele kij
ker naar de telefoon doet grijpen. Het
aardige bij de tv-spelletjes is in ieder
geval, dat men een groepje mensen
eens plezierig in de bloemetjes zet. De
gezichten van de gelukkigen spreken
soms boekdelen: beduusd maar toch
ook erg blij. Maar er zijn nu eenmaal
kijkers, die zich ook daaraan ergeren,
ook al spelen ze zelf mee in toto of
staatsloterij.
TNe omroepen kunnen vermoedelijk
veeI van de kritiek wegnemen ais
ze de prijzen zowel in aard als aantal
enigszins binnen de perken houden. Bij
de concurrentie tussen de omroeo-n
met allerlei spellen en spelletjes heeft
men kennelijk uit het oog verloren, dat
in Nederland matigheid nog altijd als
een grote deugd wordt beschouwd. Bo
vendien mag men hier niet opzichtig
doen. ook met in het geven van
cadeaus Om een befaamde slagzin te
variëren: een matige omroeD is ziin
zendtijd waard.
In Belfast is donderdag bij een
aanval van een sluipschutter op een
Britse legerpost een militair doodge
schoten. Een andere Brit werd zwaar
gewond. Het aantal Britten die dit
jaar in Noord-Ierland het leven heb
ben verloren, is hie-mee gekomen op
.17. Sinds het begin van de ongeregeld
heden in 1969 zijn nu 158 Britse
militairen gedood.