PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
GASEXPLOSIE IN
SCHOTS STADJE-
ZEKER 13 DODEN
Spoedig een vergunning nodig
voor lozingen in Noordzee
„In 1972-73 een nationaal zeehavenplan
Clarkston rampgebied
SABOTEURS WILLEN
GASKRAAN NAAR HET
WESTEN DICHTDRAAIEN
GIFTIGE AFVALSTOFFEN OP
STORTPLAATS IN TEGELEN
BARZEL BIEDT
COMPROMIS
AAN
Vijftig ontslagen
Arnhems bedrijf
Het rode boekje
van Hrees
BINNENLANDSE VEILIGHEIDS DIENST ATTENT
Vandaag
in de
krant...
MINISTER DREES OP EERSTE 'GROOTSCHEEPSE' PERSCONFERENTIE:
214e jaargang - no.
248
WAARIN OPGENOMEN DE M ID D ELBU RGSE, VU SS IN G S E, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 22 oktober 1971
Provinciale Zeeuwse
Enerverende Mij.
Pagina 2
Directie NV Bcli. Mi), van d<
Bur. Vlies., Walstr. 56-60,
Zierilcce, red. lel. 3346,
GLASGOW (AFP-RTR) Een gasontploffing, die zich donderdag heeft voorgedaan in de voorstad
Clarkston van Glasgow (Schotland) heeft minstens 13 doden en 50 gewonden geëist. De drukke
wijk Clarkston is in een rampgebied veranderd. Honderden bewoners werden in plaatselijke
schoolgebouwen ondergebracht om er de nacht door te brengen. De niet-geëvacueerden werd drin
gend verzocht, geen lucifers aan te steken in verband met de ontdekking van een nieuw gaslek.
De treinverbinding van Glasgow naar Clarkston en andere voorsteden is gestaakt omdat men vreest, dat de schokken
vproorzaakt door voorbijrijdende treinen instortingen zullen veroorzaken in beschadigde gebouwen. De volle omvang
van de verwoestingen zal waarschijnlijk pas vandaag tegen de middag bekend zijn, zo is van ambtelijke zijde verklaard.
Op de foto een beeld
ONDERZOEK HERKOMST CYAN1DEH0UDENDE STOFFEN
VENLO (ANP) Op de voormalige gemeentelijke vuilstortplaats
van Tegelen bij Venlo in Limburg is een grote hoeveelheid
cvanidehoudende afvalstoffen aangetroffen.
Het gemeentebestuur heeft onmiddellijk maatregelen getroffen om de drink
watervoorziening veilig te stellen. Er zijn voorts drinkwatermonsters getrok
ken die momenteel worden onderzocht. Tevens is men bij de voormalige stort
plaats begonnen met boringen.
De gifstoffen werden gevonden tijdens een onderzoek van deskundigen van
de inspectie volksgezondheid en milieuhygiëne, provinciale waterstaat en de
geo-hydrologische afdeling van het rijksinstituut voor de drinkwatervoorzie
ning. Het onderzoek werd ingesteld nadat bij het gemeentebestuur van Tege
len een melding was binnen gekomen, dat ongeveer drie jaar geleden zeer gif
tige afvalstoffen zouden zijn gestort bij de voormalige gemeentelijke -stort
plaats. Het onderzoek dat nog steeds aan de gang is richt zich ook op de
herkomst van de afvalstoffen.
enorme ravage in de wijk Clark
ston, die in een compleet rampge
bied werd veranderd.
•BESTAND AAN HET
THUISFRONT'
BONN (REUTER) De Westduitse
oppositieleider Rainer Barzel heeft
de regering aangeboden een aantal
voorwaarden een compromis te
sluiten over de politiek van toena
dering tot Oost-Europa. De CDU
fractieleider veroorzaakte donder
dag nogal opschudding in de bonds
dag toon hij tijdens de bcgrolings-
debatten een 'bestand aan het thuis
front' voorstelde over de oost-poli
tiek, die tot dusver scherp is aange
vallen door de oppositïevoerende
CDU en vooral door de Beiere zus
terpartij CSU.
Barzel had zijn compromis afhanke
lijk gemaakt van drie punten, waar
over de partijen overeenstemming
zouden moeten bereiken.
Er wordt voortdurend gesproken, al
dus Barzel, over politieke besluiten,
die onder druk van buitenaf wor
den genomen, dit spookbeeld zal
verdwijnen en er zal een ander
klimaat worden geschapen als het
parlement eenstemmig verklaart
dat er geen besluiten genomen zul
len worden onder druk. Hij doelde
kennelijk op aandrang van Moskou
om het Russisch-Westduit-s verdrag
spoedig te ratificeren;
oppositie en regering moeten geza
menlijk het 'extreem linkse radica
lisme' in de -Bondsrepubliek bestrij
den;
de regering moet in haar wetge
ving ruimte laten voor compromis
sen die rekening houden met het
standpunt van de oppositie.
Brandt verwelkomde Barzels aanbod
tot samenwerking behoedzaam. „Als
de oppositie niet aanstuurt op een
totale confrontatie met de regering,
zoals Barzel zegt, kan ik daar al
leen maar blij om zijn omdat dat;
het werk van dit parlement en het
land alleen maar ten goede zal
komen", aldus de bondskanselier.
Voor samenwerking was wel nodig
dat de oppositie ophoudt met de
regering te beschuldigen van 'uitver
koop van Duitsland' en van het
afhankelijk maken van het land van
Moskou zo vond l)ij.
RAINER BARZEL
Mankement aan stuur
30.000 FORDS
TERUG NAAR
DE DEALER
AMSTERDAM (ANP) Alle Ford
personenauto's van het type 12m,
15m, Escort, Capri en Cortina, die
geproduceerd zijn tussen 1 december
1969 en 31 juli 1970 -moeten terug
naar de dealer voor het opheffen
een mankement, dat aan het licht
gekomen is.
Ford Nederland te Amsterdam heeft
laten weten dat alle dealers
vraagd een speciale versterkingshout
aan te brengen in het stuur van
genoemde modellen, Mogelijke me
taalmoeheid in het stuurwiel zou na
melijk een mankement bij het bestu
ren van de auto kunnen opleveren,
wanneer krachtig aan het stuur moe-t
worden gedraaid, bij voorbeeld bij
het parkeren, aldus Ford.
Voorzover bekend z-ouden er in Ne
derland drie gevallen zijn voorgeko
men, waarbij dit probleem zich heeft
geopenbaard. Van genoemde Fordt-y-
pe's rijden er ongeveer 30.000 op de
Nederlandse wegen. Alle overige mo
dellen alsook de wagens van genoemd
type, gebouwd na 31 juli 1970 lijden
volgens Ford niet aan het euvel.
ARNHEM (ANP) In verhand met
het teruglopen van de orders heeft de
directie van Fischer en Portér NV in
Arnhem, besloten circa vijftig werkne
mers te ontslaan.
De vakverenigingen zijn akkoord
gaan met een afvloeiingsregeling. Het-
bedrijf maakt meet- ©n
tuur.
HOOGEVEEN (GPD) Geen geld voor het noorden, dan de
gaskranen dicht. Dat is het motto van een geheime organisatie
die van plan is op grote schaal sabotage te plegen aan de afsluit-
stations van de Gasunie. Enkele honderden leden zullen ervoor
in touw komen als de regering niet op zeer korte termijn een
ontwikkelingsprogramma voor Groningen, Friesland en Drente
lanceert.
De operatie zou perfect zijn voorbe
reid, zo vertelt een van de leiders van-
de organisatie die het hoofdkwartier
in I-Ioogeveen heeft gekozen. De be
doeling is op vele plaatsen in het:
noorden de gastransportleidingen naar
het westen dicht te draaien.
Onder onze leden zi.in employés van
een woordvoerder. Volgens hem is bij
de Gasunie direct alarm geslagen na
dat het bestaaar van de organisatie
bekend werd.
Idealisten
Men zegt geen communistische provo-'
de Gasunie en de NAM en daardoor} cateurs maar noordelijke idealisten te
beschikken we over veel technische!
kennis, Met de voorbereiding zijn
zijn. We zijn het politieke gepraat
over ontwikkelingsplannen meer dan
al geruime tijd bezig geweest, aldusbeu. We weten dat we met onze actie
Johnson
IN DE AFLEVERING van van
daag vertelt Jonhson in zijn me
moires over zijn strijd om de
burgerrechten en de resultaten
daarvan. (Pag. 3).
Nobelprijs
DE AMBASSADEUR van Chili in
Parijs, Pablo Neruda, heeft de
Nobelprijs voor de letterkunde
toegewezen gekregen. (Pag. 11).
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 5, 7 en 9.
Nieuws uit binnen en bui
tenland op de pagina's 1, 3,
11 en 13.
Sport op pagina 12 en 13.
Radio en televisie op pag. 18
Financieel nieuws pag. 17.
MINISTER DREES KONDIGT AAN:
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Chemische stoffen en andere verontreinigende en schadelijke stoffen, die over Ne
derlands grondgebied worden aangevoerd mogen voortaan niet meer in een groot dèel van de
Noordzee en het Kanaal worden geloosd of gedumpt. Hiervan kan slechts worden afgeweken met
een vergunning van de directie Noordzee van de rijkswaterstaat.
Dat is de strekking van een koninklijk
besluit, waarmee het kabinet op initia
tief van minister Drees is akkoord ge
gaan. De minister deelde dit mee op
een bijeenkomst met de pers gisteren.
Het gaat minister Drees erom schade
aan Nederlandse belangen in het
bijzonder het gevaar voor de kwaliteit
van onze kustwateren te voorko
men. Bij het vaststellen van het gebied
waar men slechts met vergunning mag
lozen is rekening gehouden met de ei
genschappen van i;al van gevaarlijke
stoffen en met de waterbeweging in de
Noordzee. Aanvragen voor vergunning
zullen van geval tot geval worden beke
ken.
'Vrij snel'
Het is volgens minister Drees nog niet
duidelijk wanneer het besluit in wer
king zal treden, maar hij meende wel.
dat het „vrij snel" zal zijn. Om welke
stoffen het precies gaat kon de mir
ter nog niet zeggen. Ook bestaat
nog geen inzicht over de manier, waar
op men zou kunnen controleren of aan
het besluit gevolg wordt gegeven. Te
gen schepen onder vreemde vlag die in
strijd met deze bepaling handelen kan
in volle zee niet worden opgetreden.
Bij aankomst pf terugkeer van zo'n
schip in Nederlandse havens kan wel
vervolging plaatshebben. De regering
verwacht dat in de toekomst regelin
gen van internationale aard ook optre
den in volle zee mogelijk zullen
ken.
Enige andere uitspraken van de
windsman: ik ben gekant tegen een
vergunningenstelsel voor de aanschaf
van personenauto's; de continuïteit
de wegenbouw is zeer belangrijk, ma
lle kan tot mijn spijt geen concrete be
dragen noemen voor 1973; begrijpelijk
bij moeilijke, beslissingen, was zijn re
actie, toen hij hoorde, dat een donder
dag te nemen beslissing ten aanzien
van de Leidsebaan door provinciale
staten van Zuid-Holland was uitge
steld; en de bevolking heeft grote be
langstelling voor vervoersproblemen.
de wet overtreden maar een andere
oplossing zien we niet meer. aldus de
leider van de geheime sabotageorgani-
sat-ie.
Hij zegt dat de ontwikkeling van het
noorden niet snel genoeg gaat. „In het
westen moet men maar eens voelen
dat het noorden geen achtergebleven
gebied of wingewest is. Het westen is
even afhankelijk van het noorden als
andersom". Als de regering niet vlot}
met een ontwikkelingsprogramma
komt wil de groep de afsluiters bezet-
ten van de gasleidingen die naar het|
westen en zuiden lopen waardoor
men daar zonder gas zou komen te
zitten.
Het zal voor het noorden niet gelden,
zo zegt de leider, want we beschikken
over informatie om het noorden zijn
gas te laten houden. De leden van de
organisatie zouden zich al met dit
speciale punt hebben beziggehouden.
Bij de Gasunie ontkent men iets af te
weten van het bestaan van de gehei
me sabotageorganisatie in het noor
den. Het betekent echter niet dat we er
niet op voorbereid zijn. Het is even
wel ondoenlijk om alle afsluitgroepen
permanent te bewaken. Dat zijn er
namelijk vele tientallen.
Den Haag is echter wel op de hoogte.
„De binnenlandse veiligheidsdienst Is
de laatste tijd attent op een groep
zich idealisten noemende mensen in
het noorden van het land, die op hun
wijze willen proberen een versnelling
van het ontwikkelingsprogramma
voor Groningen, Friesland en Drente
af te dwingen", heeft het ministerie
van binnenlandse zaken in antwoord
op vragen meegedeeld.
De voorlichtingsdienst van de Gasunie
in Groningen zegt dat de leidingen en
afsluitstations periodiek worden ge
controleerd door onderhoudsploegen.
Zie slot pagina 11 kol. 4
Vliegongeluk in
VS - 16 doden
PEORIA (AFP) Een klein lijn vlieg
tuig van de 'Chicago and Southern
Airlines' is donderdagavond kort voor
dat het in Peoria in de staat Illinois
zou landen, neergestort. Het toestel
had zestien personen aan boord
veertien passagiers en twee beman
ningsleden die allen de dood von
den. De machine kwam uit Chicago.
99
GEEN STERKE
UITBREIDING
ZEEHAVENS
DEN HAAG Volgend jaar,
hooguit in het jaar daarop, zal
de regering met een nationaal
zeehavenplan op tafel komen.
Minister Drees (verkeer en wa
terstaat) heeft dat gistermiddag
aangekondigd tijdens zijn eerste
'grootscheepse' persontmoeting
in het departementsgebouw.
Overigens liet hij wel doorsche
meren dat in de komende kabi
netsperiode niet aan een sterke
uitbreiding van de zeehaveiige-
bieden moet worden gedacht.
De regering zal een zwaarder ac
cent leggen op investeringen in
de woningbouw.
„We hebben de laatste tijd wel erg
hard gehold en geïnvesteerd", aldus dr
Drees. En hij legde er de nadruk op
dat een groei in de zeehavenindustrie
zal moeten worden afgemeten aan
factoren als milieuhygiëne en arbeids
markt;. Zoals hij ook al hij de toelich
ting op zijn begroting had gezegd,
stelde minister Drees ook nu nog eens
vast dat de adviezen van de rijks
commissie zeehavenoverleg (de zoge
naamde commissie-Posthumus) belang
rijke bouwstenen zullen vormen voor
een nationaal zeehavenplan. „Die com
missie is op het ogenblik bezig met;'
een inventarisatie. Daarna komt een
behandeling van de zaak in het licht,
van de algemene lijnen van ruimtelij-j
ke ordening", aldus de bewindsman.;
I-Iavenbeleid beschouwt minister'
Drees als een belangrijk instrument
om de ontwikkeling te beïnvloeden.}
En hij wees er daarbij op dat dej
overheid vrij grote invloed heeft op;
de investeringen in deze sector. Terug-;
kijken constateerde hij vervolgens dat;
„we iets harder hebben gelopen dan!
we met mankracht; konden bijhou
den". Terwijl de minister duidelijk het
probleem van de buitenlandse arbeids
krachten naar voren haalde stelde hij'
vast dat „er momenteel op andere,
gebieden behoefte is om iets hwder
te hollen, bijvoorbeeld in de woning-i
houw"; I-n voorstellen op het terrein!
van de nationale zeehaven ontwikke
ling zal minister Drees zijn collega.
Udink (volkshuisvesting) en Langnaan
t economische zaken) sterk betrekken,
zo kondigde hij nog aan.
Reimerswaal
De minister werd op deze persconfe-!
rentic nog nader aan de tand gevoeld
over zijn houding tegenover het Rei-}
merswaalhavenplan. „Sommige toezeg-'
gingen hebben meer liet karakter vanj
een politieke uitspraak dan
van een belofte", aldus dr. Drees in
antwoord op de vraag, welke waarde!
er moet worden gehecht aan regerings
toezeggingen, die zoals in hetl
geval Reimerswaal een latere rege
ring niet zonder meer wil overnemen.
Honorering van vroegere regeringstoe
zeggingen hangt volgens minister
Drees van een groot aantal factoren
af: is er al wat gedaan, zijn er al
kosten gemaakt, heeft de tegenpartij
zich er op de een of andere wijze al
op moeten instellen. Minister Drees is,
zo zei hij. zich over Reimerswaal nog
aan het oriënteren. Dal. geldt- ook
voor andere plannen, waarin we in
Nederland erg goed zijn gesorteerd".
In het kader van de mogelijkheden
'(mede in verband met factoren als'
arbeid en milieu) zal voor de komen
de 10 a 20 jaar moeten worden bezien!
wat mogelijk en noodzakelijk is. „Pas!
na zo'n inventarisatie kun je gaan;
afwegen wat wel en wat niet. moei:
worden geëntameerd", aldus minister'
Drees. I
W2
Jie minister Drees bezig
o hoort, vraagt zich
onvermijdelijk af; „Doet die
man het nu anders dan zijn
voorgangers? En wat is dan
het verschil?" Gistermiddag
hebben we ons die vragen ge
steld, toen de minister een eerste
Haagse persconferentie hield ter ken
nismaking met, die journalisten, die
zich in Nederland met waterstaatsza
ken bezighouden. Doet hij het anders
dan zijn voorganger? Zonder twijfel.
Opvallend was gisteren, dat hij op con
crete vragen omstandige theoretische
antwoorden gaf. beschouwingen die
voor elk onderdeel afzonderlijk zijn
filosofie bevatten, waarop hij een con-,
creet beleid wil gaan baseren. Deze
constatering echter houdt tevens in.
dat de minister op een aantal punten
nog niet aan een beleid toe is, ook niet
wanneer het gaat om de voortzetting
van het vroegere beleid. Bij minister
Drees is de continuïteit kennelijk niet
de belangrijkste overweging: hij doet
niet iets omdat zijn voorganger het
ook deed. Bovendien wil hij voor zijn
eigen beslissingen een zo rationeel mo
gelijke onderbouw, liefst van weten
schappelijk kaliber.
Bij een bewindsman van dit type is
het van belang te weten welke uit
gangspunten hij kiest. We noemden
reeds zijn rationele instelling, maar
dat is op zichzelf niet voldoende, er
behoren ook overwegingen van andere
aard te zijn: men zou ze 'beginselen'
kunnen noemen. In zijn verklaring van
gisteren hebben we er drie herkend,
In de eerste plaats het regeringsak
koord: minister Drees verwees bij
voortduring naar het akkoord-Steen
kamp, een stuk dat
voor hem blijkbaar
dezelfde waarde
heeft als voor de
Chinezen het rode
boekje van Mao.
Voort-s hanteert hij als uitgangspunt
het begrip 'ombuiging', een woord dat
ook in regeer-akkoord en -verklaring
is terug te vinden. Nu zijn er allerlei
filosofieën mogelijk over de betekenis
van dit woord, maar gisteren konden
die worden opgeborgen. Drees ver
klaarde namelijk zonder blikken of
blozen, dat ombuiging heel gewoon
'bezuiniging' betekent. Daarover kan
dus geen misverstand ontstaan. Het
derde Dreesiaans beginsel is zo
bleek gisteren 'het andere denken'.
Met dit 'andere denken' bedoelt de
bewindsman de veranderende op
vattingen over industrialisatie, wegen
aanleg, autogebruik, milieuhygiëne,
werkgelegenheid enz. In concreto komt
dat er voor hem op neer, dat allerlei
beleidsopvattingen uit het jongste ver
leden opnieuw moeten worden bekeken
en -doorgedacht. Een voorbeeld daar
van is het zeehavenbeleid: minister
Drees gaat er niet van uit, dat in dit
opzicht het beleid van zijn voorganger
automatisch moet worden voortgezet,
maar wil een nieuw of liever ge
zegd: aangepast beleid hebben,
waarin nieuwe gegevens en opvattin
gen ('het andere denken') een plaats
hebben gekregen, Voor hem is bijvoor
beeld een Reimerswaalplan helemaal
geen vast gegeven, alleen omdat er in
een vorig kabinet vage toezeggingen
zijn gedaan aan de provincie Noord-
Brabant. Hij wil dat allemaal nog
eens opnieuw bekijken en bestuderen
in het licht van de huidige wetenschap
en omstandigheden, om daarna op
grond, van die studie een besluit te
nemen. Wat het zeehavenbeleid betreft
zal dit besluit vervat zijn in een nieu
we nota, een nationaal zeehavenplan.
Ombuiging zou niets meer betekenen
dan bezuiniging, liet de minister
weten. \ye hebben echter de indruk,
dat het in zijn beleid om heel wat meer
gaat dan bezuinigingen. Er is namelijk
wel sprake van een ombuiging in de
zin van 'anders gericht beleid'. Op
zichzelf is dat toe te juichen: het is
niet zinvol zich de wet te laten voor
schrijven door automatisme. Minister
Drees is dat dan ook duidelijk niet
van plan. Maar er zijn ook negatieve
kanten aan dit herwaarderen van vroe
gere uitgangspunten. Een regeringsbe
leid staat namelijk niet op zichzelf,
maar heeft directe gevolgen voor het
bestuur van wat in Nederland
wordt genoemd de lagere organen:
de provincies, gemeenten, waterschap
pen. Voor een deel is hun beleid im
mers -gebaseerd op uitgangspunten
van het centrale gouvernement en
juist daarin heeft het departement
van minister Drees een belangrijk
aandeel: aanleg van wegen, havens, ka
nalen enz. De lagere organen baseren
hun projecten (streekplannen enz,)
voor een niet gering deel op de plan
ning van de rijksoverheid, er daarbij
van uitgaande, clat men daarop ook
kan rekenen. Wanneer nu een reeks
essentiële punten uit die planning op
nieuw aan de orde worden gesteld en
misschien ook wel in de prullemand
verdwijnen, wordt het voor provincies
en gemeenten niet gemakkelijk. Ook
daar wordt dan een omschakeling ver
eist. En wat gebeurt als minister
Drees het departement van verkeer en
waterstaat slechts kortstondig zou be
heren? Opnieuw een ombuiging?
JV/Tinister Drees doet het inderdaad
IV! anders dan zijn voorgangers en
kan in lange op zichzelf boeiende
beschouwingen uiteenzetten waarom.
In theorie heeft hij het gelijk aan zijn
kant, maar er kan twijfel over be
staan of in alle gevallen de praktijk
van het beleid zich met deze "ombui-
gings-ideolügïe' laat verenigen. Er is
alle reden om het beleid van deze mi
nister op dit departement nauwkeurig
te volgen: verrassingen zijn niet uit
gesloten. Ombuiging is kennelijk het
sleutelwoord uit het rode boekje van
KOPENHAGEN' (DPA-REÜTER)
Na een heftig, debat heelt het Deense
parlement woensdagnacht de wet op
de tijdelijke invoertoeslag van tien
procent goedgekeurd met 90 tegen 88
stemmen.
