PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Thyl van Limburg" gepakt
SCHILDERIJ VERMEER TERECHT
j
Kaland: „Ik ben een lafaard als ik nu
een ander opknap niet PZEM-affaire"
"De brief' zwaar
beschadigd
'Thyl'
ontkent
Oppositie wilde
niet praten met
3 Zuidafrikanen
'v?
TNO: UITLAATGASSEN VERKEER
VEROORZAKEN SMOG-VORMING
ïmmm
mm.
Alleen als ontmoeting openbaar is
f|!te
VERTRAGING BEHOEDT JORDAANS
VLIEGTUIG VOOR ONTPLOFFING
Vandaag
in cf@
krant...
Jongetje (8) schiet
oppas (18) dood
Stellingen
betrokken
214e jaargang no. 235
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 7 oktober 1971'
HIROHITO TELEFONISCH
BEDREIGD
DEN HAAG (ANP) De in Den
Haas gevestigde buitenlandse persbu-i
reaus Reuter en AFP zijn woensdaga
vond opgebeld door een onbekend
gebleven man, die meedeelde dat „Hï-
rohito zijn bezoek aan Nederland aan
staande zaterdag niet zal overleven".!
De onbekende belde op even voor
negen uur. De man maakte zich niet
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Vermeers schilderij 'De brief' is, tamelijk zwaar be
schadigd, maar niet onherstelbaar, teruggevonden. De dief,
de 21-jarige leerling-kelner Mario Pieter Roymans, ofte wel Thyl
van Limburg naar verluidt een zoon van tamelijk welgestelde
ouders werd woensdagmiddag om kwart over twee in de koeien
stal van een abdij bij Zolder, na een lang» achtervolging over
meesterd.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL In de rijkswachtkazer
ne te Hasselt wordt Mario Roymans
onophoudelijk verhoord. De 21-jarige
beweerde woensdagavond aanvanke
lijk dat liet teruggevonden schilderij
niet liet echte doek was doch slechts
een kopie. Naderhand weigerde hij
hardnekkig de diefstal te bekennen:
die is, zo zei liij, door een mij
onbekende man gepleegd. Hij ver
klaarde niet hoe hij aan het schilderij
kwam, maar gaf wel toe dat hij de
telefoongesprekken liad gevoerd.
De jongeman, die tot voor acht
dagen in liet bouwbedrijf werkte,
komt uit de gemeente Neren bij Ton
geren. Hij woonde daar alleen. Zijn
moeder is overleden en zijn vader
verblijft thans in Spanje. Toen hij in
het hotel Soetewey werd aangenomen
als hulpkracht bij een groot bruilofts
feest, sliep hij aanvankelijk met de
zoon van de eigenares in een kamer
van het hotel - later, toen er meer
gasten waren, kreeg hij een noodbed
in een kantoortje. Daaronder lag het
schilderij.
Mario Roymans wordt beschreven
als een aardige, ijverige jongeman, die
het ogenschijnlijk in het hotel zeer
naar zijn zin had.
Niemand had er enig vermoeden
van, dat de jongen aan de naam van
het cafe Uilenspiegel, dat ook door de
eigenares van het hotel wordt geëx
ploiteerd, een pseudoniem zou ontle
nen, waarmee hij Belgie en Nederland
dagenlang in spanning heeft gehou
den.
In zijn met bizarre fantasie en veel
geldingsdrang omklede idealisme
knoopte hij een net van verwikkelin
gen, waarin hij zich tenslotte onver
mijdelijk moest verstrikken. Zozeer
zelfs, dat ongeveer op het ogenblik
van zijn arrestatie bij de rijkswacht
nog een tweede tip over zijn identiteit:
binnenkwam van een familielid dat de
stem op de radio had herkend.
Dit is de nog zeer onverwachte
ontknoping van een merkwaardige
diefstal, die moest dienen om met het
schilderij als onderpand 14 miljoen
gulden los te krijgen voor hulp aan
Oost-Pakistan. Op het moment dat
Thyl van Limburg werd gearresteerd,
zaten in Brussel juist de vertegen
woordigers van de betrokken musea,
de verzekeringsmaatschappijen en de
hulporganisatie Caritas Catholica bij
een om te beraadslagen hoe zij kon
den voldoen aan zijn eis, dat woens
dagavond op de televisie een contract
moest worden getoond, waarin het
geld ter beschikking werd gesteld,
wilde de Venneer nog aan liet Rijks
museum worden teruggegeven.
Telefoongesprek
Een langdurig telefoongesprek dat
hij rond een uur in de middag
voerde met de radio-nieuwsdienst van
de BRT is Mario Roymans woensdag
tenslotte noodlottig geworden op een
moment dat hij steeds duidelijker
genoegen begon te beleven aan zijn
hoofdrol in het dagelijkse nieuws. Een
oplettende bediende van een pompsta
tion in Kuringen, waar hij ging opbel
len, kreeg argwaan, toen hij op de
bagagedrager van de bromfiets, die
Roymans bereed, enkele exemplaren
van het Brusselse dagblad Le Soir zag
en bovendien een fietsvlaggetje ont
waarde waarop de naam Thyl stond.
Daar kwam nog bij, dat Roymans de
pompbediende met zeer veel nadruk
had verzocht even het kantoortje te
verlaten, aangezien hij graag een ver
trouwelijk gesprek met zijn verloofde
wilde voeren.
Aangezien de bediende, die zijn ooi-
achterdochtig te luisteren had gelegd,
uit. het gesprek ook nog enkele malen
het woord 'schilderij' opving, was er
reden te over om de rijkswacht te
alarmeren.
Gevolgd
Inmiddels vertrok Thyl van Lim
burg na het telefoongesprek aanvanke
lijk zonder te bemerken dat hij door
de eigenaar van het pompstation-
Felix Mommep. per auto werd
gevolgd. Toen hij echter na ongeveer
twee kilometer rijden onderweg ook
een auto van de inmiddels gearriveer
de rijkswacht ontwaarde, smeet hij
zijn brommer neer en rende weg door
de landerijen. Nog steeds achtervolgd
door een inmiddels vrijwel aar. het
eind van zijn kraphten geraakte Mom-!
men, verdween hij tenslotte tussen dc
gebouwen van de boerderij, die be
hoort bij de abdij van Herckenrode
uit het gezicht.
Terwijl de rijkswacht inmiddels eeni
kordon trok en ook een speurhond;
ijlings was aangevoerd, vond Felix
Mommen in de stal een uitgeputte
vluchteling: „Hij lag tussen de bees
ten, verstopt onder stro en mest. Ik
heb mijn knie in.zijn buik gezet en
zijn handen gegrepen toen hij die
HASSELT' Directeur Van Schen-
del van het Amsterdamse Rijks-
museurn bekijkt de ook op de
foto duidelijk zichtbare be
schadigingen aan „De brief".
door de mest heen uitstak, Toen had
ik hem".
Er bestaat overigens nog een twee
de lezing van het verloop van de
Zie slot pag. 3 kol. 2)
DEN HAAG Onder het 'sieg
heil'-geroep van een tiental jeug
dige demonstranten van het
Zuid-Afrika Comité arriveerden
woensdagmiddag drie Zuidafri-
kaanse parlementsleden op het
Haagse Binnenhof. De Zuidafri
kanen spraken anderhalf uur
lang met een gereduceerde
groep Nederlandse Kamerleden,
omdat alle deelnemers van de
oppositiepartijen zich hadden te
ruggetrokken uit protest tegen
het feit, dat de informele bijeen
komst achter gesloten deuren
werd gehouden.
Nadat enkele PvdA- en PPR-leden
begin deze week reeds hadden ver
klaard, dat zij alleen aan het gesprek
zouden deelnemenals het volledig
openhaar zou zijn, heeft de Zuidafri-
kaanse ambassadeur, de heer T. J.
Endemann, een brief aan mr. C. Berk
houwer (VVD), voorzitter van de bij
eenkomst, geschreven, waarin hij aan
kondigde, dat het parlementaire trio
uit zijn land alleen zou verschijnen
als aan het oorspronkelijke uitgangs
punt - een .collediale ontmoeting' in
vertrouwelijke sfeer - zou worden
vastgehouden.
Procedure
In zijn brief vestigde de ambassa
deur er de aandacht op, dat het
voorstel van de oppositie niet alleen
afwijkt van de normale procedure in
Nederland, maar 'ook van onze erva
ringen en hoffelijkheidsnormen in an
dere landen'. Hoewel de bereidheid
tot een dialoog volop aanwezig was,
„kunnen wij tot onze spijt niet tegen
woordig zijn hij een openbare ont
moeting, die sommige Kamerleden
wensen te misbruiken voor publici-
teitsmanoeuvres ten nadele van Zuid-
Afrika".
De ambassadeur verzocht de heer!
Berkhouwer ten slotte hem voor half
drie 's middags telefonisch op de
hoogte te stellen van de beslissing de:
commissieleden - want het had hem
al verbaasd, dat een half uur voor het
tijdstip, waarop de ontmoeting was
vastgesteld, 'een voorstel in ove
ging genomen wordt, dat afwijkt
de oorspronkelijke veronderstel
ling'.
Om vijf voor half drie kon de heer
Berkhouwer de ambassadeur meede
len, dat de stemmen hadden gestaakt
C Zie slot pag. 3 kol. 7
„Wetenschappelijk instrumentarium voor uitvoering wet ontbreekt"
DEN HAAG/DELFT (GPD-ANP)
Niet de industrie, maar het
verkeer veroorzaakt dc smog,
waarvan westelijk Nederland
de laatste weken veel last
heeft. De verkeersdichtheid
van de randstad zorgt voor
een verhoogde verontreiniging
door uitlaatgassen, waaruit
smog ontstaat. Dit consta
teert het instituut voor ge
zondheidstechniek TNO te
Delft in een rapport dat
woensdag aan het ministerie
Tijdbom in koffer ontploft naast toestel
BEIROET (AIT-RTR)
Ken uitstel van hel
vertrek om technische
redenen heeft woens
dag een Jordaans lijn-
vliegtuig er voor be
hoed, dat het in de
lucht door een tijd
bom werd opgeblazen.
Nu kwam de helse ma
chine tot ontploffing,
voordat de koffer
waarin de bom zat,
aan boord werd ge
bracht van de Caravel-
le vau de Jordaanse
luchtvaartmaat
schappij Alia die op
het vliegveld van Bei
roet gereed werd ge
maakt voor een vlucht
naar Amman.
'Verongelukt'
De koffer explodeerde
onder de vleugel van
het toestel, zonder dat
zich hierbij persoonlij
ke ongelukken voorde
den of schade werd
aangericht. Volgens
een woordvoerder van
de Libanese luchtha
ven zou de Cara veile
ongetwijfeld zijn ver
ongelukt. als de tijd
bom tijdens de vlucht
was ontploft. Het va
lies was eigendom van
een Jordaanse rege
ringsfunctionaris, Mo-
hamed Hindawi, die
verklaarde niet te we
ten hoe de bpm in zijn
koffer was gekomen.
„Als ambtenaar van de
Jordaanse regering
heb ik er geen enkel
belang bij mijn land
schade te berokkenen,"
aldus Hindawi. De
man wordt nog vastge
houden.
litairen, nadat het toestel aan een
ramp ontkwam.
van volksgezondheid en mi
lieuhygiëne en aan de Delftse
gemeenteraad is toegezonden.
TNO heeft van 17 tot 23 september in
het Rijnmondgebied een onderzoek
ingesteld naar de smogvorming en
daarbij op alle punten verhoogde
concentraties ozon gevonden. Hier
uit wordt geconcludeerd dat de in
dustrie niet de boosdoener kan zijn.
Vooral Delft, dat dichtbij de belang
rijke verkeersader rijksweg 13 ligt,
ondervindt hiervan tie gevolgen. In
de afgelopen dagen kwamen dan
ook tientallen klachten van inwo
ners van Delft.
Bij de centrale meld- en regelkamer]
van het openbaar lichaam Rijn-j
mond heeft het woensdagavond!
klachten geregend over stank. De]
woordvoerder van Rijnmond sprak!
rond tien uur over een absoluut!
klachtenrecord van 150 per uur, dat
via vier telefoonlijnen door de cen
trale meld- en regelkamer werd ver
werkt.
gerekend al meer dan elfhonderd.
„De mensen klagen over alle moge
lijke soorten stank. Ook de katte-
pies is er weer bij", aldus Rijn
mondwoordvoerder G. Schilder. De
meeste Magers wonen in Vlaardin-
gen. Maassluis, Delft, Den Haai.
een deel van het Westland. Opnieuw
zijn het zeer stabiele weertype
de windstilte oorzaak van de stank.
'Flop:
Fase 2
Om kwart over tien kondigde Rijn
mond waarschuwingsfase 2 af. Deze
houdt een verzoek in aan de indus
trieën in het Waterweggebied om
lage stankbronnen af te sluiten,
voorzichtig te zijn bij reparatie
werkzaamheden aan leidingen en
bij het Iaden en lossen. De deskun
digen lieten het alarm uitgaan op
grond van ongunstige weersver
wachtingen voor het komende et
maal.
Het totale aantal telefoontjes van
Rijnmondbewoners over stank be
liep om elf uur over de hele dag
Schandaal
De werknemers van de Veneco
die nu op straat dreigen gezet te
worden, hebben de ontwikkelin
gen bij het Middelburgs bedrijf
als 'schandalig' bestempeld
(pag 2).
'Generale'
WOENSDAGOCHTEND is op
Schiphol een uitgebreide 'genera
le repetitie' van de aankomst van
keizer Hirohito van Japan gehou
den. Alle routes die de keizer mor
gen zal volgen werden 'proef-ge-
reden'. (Pagina 13).
Nieuws uit Zeeland op de pa
gina's 2, 4, 5, 7 en 9
Nieuws uit binnen en buiten
land op pag. 1, 3 en 13
Sport op pagina 14 en 15
Radio en tv op pagina 17
Financieel nieuws pag. 21
Deskundigen zijn van mening, dat nu
de commissarissen der koningin
door een koninklijk besluit be
voegdheden hebhen gekregen ter
uitvoering van de wet op de lucht
verontreiniging, dit in feite voorlo
pig een flop betekent, „We hebben
op dit moment geen enkele tech-
nïsch-wetenschappelijk instrumenta
rium om in bet kader van de wet
Zie slot pag. 3 kol. 6
HORSMONDEN (AP) Een jeugdige
Engelse babysitter, Christine Phipps,
IS jaar oud, is woensdagmorgen
vroeg door een jongen van 8 jaar op
wie zij moest passen, doodgeschoten.
De politie spreekt van een 'ongeval'.
De jongen en zijn broertje speelden
cowboy en indiaantje. Een hunner had
een pistool. Dat ging af en Christine
werd dodelijk getroffen.
VERANTWOORDING VOOR CHU-KAMERKRING
j^antlijn
CHU LAAT HAAR
GEDEPUTEERDE
NIET VALLEN...
MIDDELBURG „Ik zou me
zelf een lafaard vinden, wanneer
ik een ander zou opknappen
met het voorzitterschap van het
dagelijks bestuur van de PZEM
en zelf als gedeputeerde rustig
op een stoel zou blijven zitten
voor hetzelfde salaris. Dal wil
de ik niet, dat wil ik niet en dat
zal ik ook nooit doen". Gedepu
teerde A. J. Kaland stond gis
teravond in Middelburg tegen
over zijn eigen gelederen, de ka
merkring Zeeland van de CHU,
om verantwoording af te leg
gen over het gevoerde beleid.
En hij liet, er ook ditmaal gen spoortje
van twijfel over bestaan, dat; hij er niet
over piekert om terug te treden als
PZEM-db-vooïzitter, zolang de meer
derheid van de staten en de meerder
heid van de PZEM-aandeelhouders zijn
beleid steunen.
Het is een geëmotioneerde vergadering
geworden. Vooral aan het begin van de
bijna vier uur durende bijeenkomst
hakte de heer Kaland hard in op het;
verloop van de PZEM-kwestie. die hij
bestempelde als een zaak van politieke
agitatie. „Ik sta hier met een volstrekt
zuiver geweien, ook al blijft er nog tien
jaar een recherche-onderzoek aan de
gang", riep hij uit En dan: „In wezen
gaat het niet om het bestuur en niet
om een voorzitter. Er moet olie op het
vuur worden gegooid, want dat vuur
moet branden. Olie met veel of weinig
zwavelgehalte. En als de goedwillenden
nu niet opstaan, dan zullen er slacht
offers vallen. Want natuurlijk krijg je
mensen kapot. Ms je kijkt wat hier
eenmaal door terreur is gebeurd. Ik!
geen woorden voor...
Integriteit]
Er
ongeveer honderddevtigt
zeeuwse CHU-leden in de aula van
de christelijke mavo aan dc Middel
burgse Olmenlaan. Daartussen zo'n der
tig andere belangstellenden, aan wie
kamcrkring-voorzitlor C, F. van der,
Peijl maar meteen bij hel begin van'
de bijeenkomst verzocht of ze zich
van inmenging in de discussie wilden
onthouden, Aaii dat verzoek werd vol
daan.
Niet minder dan zeventien duidelijk
mondige leden kwamen na de verkla
ringen van de heren Kaland en Van
der Peijl naar voren om vragen te
stellen en hun visie te geven op de
PZEM-zaak en zijn consequenties. Bijl
herhaling werd vastgesteld dat de CHI
in Zeeland (er werd gesproken na-]
mens afdelingen en statenkringen) de]
integriteit van de heer Kaland geen!
moment in twijfel trekt. En voor
voorzitter Van der Peijl was dat aan1
het eind reden om de conclusie te!
trekken dat de gedeputeerde op een!
stevige ruggesteun van een grote!
meerderheid uit eigen kring kan re
kenen.
Toch lag de kwestie van de koppeling
PEM-db-be.stuur en gedeputeerde, voor,
de heer Kaland in de bewogen staten-1
zitting van 18 juni jl„ ook gisteravond
niet voor iedereen even gemakkelijk.!
De heer Smallegange (Middelburg):
Zie slot pag. 2 kol. 6
het PZEM-beleid gis-
teravond afgelegd door de
gedeputeerde Kaland ten
rfWI overstaan van de CH-kamer-
%-Js. rij kieskring Middelburg
heeft geen enkel nieuw feit
opgeleverd, maar wat erger is
ook geen nieuw gezichtspunt voor een
verder beleid. Wie namelijk de hoop
had gekoesterd, dat via deze Interne
CH-discussie wegen zouden zijn aan
gegeven om uit de huidige crisis te
geraken, is bedrogen uitgekomen. Een
voorzichtige poging werd ondernomen
door Middelburgs gemeentesecretaris,
mr J. Hooy, maar het. bleef bij een po
ging, er werd onvoldoende op gerea
geerd. Daardoor werd deze bijeen
komst voor de nabije toekomst een
teleurstelling: eigenlijk werden alleen
de standpunten nog eens duidelijk ge
markeerd. de loopgravenoorlog als
men ons deze navrante vergelijking
wil toestaan blijft een feit. De heer
Kaland heeft wellicht persoonlijk eni
ge voldoening na gisteren overgehou
den, want in meerderheid bleek de
vergadering zonder meer bereid hem
haar vertrouwen te schenken. Overi
gens wil dat niet zeggen, dat er geen
oppositie was, maar het accent van
de discussie lag bij de medestanders.
Op grond daarvan kon voorzitter Van
der Peijl aan het slot van de bijeen
komst constateren, dat de vergadering
in meerderheid achter Kaland en diens
beleid stond.
Twee aspecten kwamen met name
gisteravond uitvoerig aan de or
de. Punt één: het aanvankelijke be
sluit van het PZEM-dagelijks bestuur
om geen disciplinaire maatregelen te
nemen op grond van het rekenkamer
rapport. plus de enkele dagen daama
gevolgde zwenking van honderd tach
tig graden, to.en werd voorgesteld de
directeur voornemen tot ontslag aan
te zeggen. Tweede punt: de politieke
koppeling, door gedeputeerde Kaland
nadrukkelijk aangebracht tussen het
voorzitterschap van het PZEM-bestuur
en het lidmaatschap van gedeputeerde
staten. Ten aanzien van het eerste
pimt sprak de Middelburgse afgevaar
digde Hooy over
een „fataal besluit",
een opvatting die
werd gedeeld door
een andere Middel
burger, namelijk
drs H. Stegeman. Deze wees er terecht
op, dat de nieuwe feiten, aangevoerd
ter motivering van de honderdtachtig-
graden-zwenking, in werkelijkheid
geen nieuwe feiten waren. Het ging
om vier elementen: het inmiddels bin
nengekomen advies van de rechtskun
dige raadsman, het onderzoek door de
justitie, de houding van de vakbonden
en een brief van enkele personeelsle
den. Geen van deze vier bevatte een
nieuw gezichtspunt over het beleid van
de directeur en toch werd een zwen
king gemaakt, zo werd gesteld. Dat is
inderdaad een uiterst zwak punt in de
verdediging van het dagelijks bestuur,
een punt dat achteraf gezien onweer
legbaar is.
Er werd ook druk gefilosofeerd over
de koppeling: was zij terecht of
ten onrechte? In ieder geval is zij nog
altijd een feit, dat politieke conse
quenties heeft gehad en nog voortdu
rend heeft. Gisteravond is duidelijk
geworden, dat gedeputeerde Kaland
er geen moment aan denkt om tot ont
koppeling. over te gaan: hij acht het
voorzitterschap van het PZEM-bestuur
een essentieel element van zijn taak.
Men kan daar uiteraard over twisten:
mr Hooy poogde een opening te vin
den door de vraag te stellen of het
PZEM-voorzitterschap eigenlijk wel
een eenheid vormt met de andere ge
deputeerden-taken van de heer Kaland.
Diens antwoord was bevestigend. Wij
hebben al eerder onze twijfels dien
aangaande uitgesproken. In het ver
leden berustte het voorzitterschap van
het dagelijks bestuur bij de gedepu
teerde Van der Weel: hij had een ge
heel ander pakket van taken als de
heer Kaland. Deze kon destijds toe*
hij dp eerste maal optrad als gedepu
teerde nogal wat vragen, omdat de
CH verkiezingswinst had geboekt.
Zijn fractievoorzitter zinspeelde daar
toen bij de verkiezing van gedeputeer
den op. Deze sterke positie heeft hij
bij zijn huidige termijn weten te hand
haven, ook al was er toen geen sprake
van verkiezingswinst. Naar ons gevoel
had het antwoord op de vraag van mr
Hooy ontkennend moeten luiden: een
andere verdeling van taken is even
goed mogelijk.
Het gaat hier echter stuk voor stuk
om op dit ogenblik onvruchtbare
filosofieën, want de gedeputeerde Ka
land denkt er immers niet aan zo
kwam gisteren ondubbelzinnig vast re
staan ook maar even over een ont
koppeling te denken. Ook hij is in een
gepolariseerde situatie terechtgeko
men: hij stelt, dat er een statenuit-
spraak is en een beslissing van de aan
deelhouders, democratisch genomen
besluiten, waaraan hij zich onverkort
wenst, te houden. Voor hem is daarmee
de discussie afgedaan, een opvatting
waarin de CH-kamerkring hem giste
ren is gevolgd. En daarom is er na gis
teren maar één conclusie mogelijk: de
stellingen zijn wat de CHU betreft vol
strekt onveranderd en in dit opzicht
zijn er geen wegen aangegeven om tof.
een oplossing te komen. Eén ding is
daardoor duidelijk, ook de gedeputeerde
Kaland onderstreepte dat het is nu een
volstrekt politieke zaak geworden. We
zouden er aan willen toevoegen, dat
dan ook een politieke oplossing zal
moeten worden gevonden.
Het is nog onvoorstelbaar hoe die za."
uitvallen. Men mag aannemen, dat
zij dit jaar nog aan de orde zal komer.
wanneer de provinciale begroting in de
staten wordt behandeld. Er is in de
begeleidingsbrief van gedeputeerde sta
ten eèn zinsnede te vinden, die over de
Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1)