PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Prins Bernhard opende Pechiney-fabriek
KABINET: CONTROLE BIJ SMOG
OP BEDRIJVEN IN RIJNMOND
NEDERLAND KAN NIETS
DOEN TEGEN ,MEBO II'
Beperkte verhoging
ministerssalarissen
Franco
Paus en
synode
Hans Warren
Philipsgeen
obligatielening
BVD: vermoedens van illegale activiteiten
Werkgroep
Tories mei hakken;
over de sloot
in Macclesfield
BROOD TWEE
CENT DUURDER
Vandaag
in de
krant...
Honderden tonnen
ruwe olie in
haven Rotterdam
AMNESTIE OP
GROTE SCHAAL
MET OPROEP TOT SAMENWERKING IN MILIEUBESCHERMING
EEN GIFT VAN
ƒ100.000 AAN
DE PROVINCIE
OPNIEUW WAARSCHUWINGSFASE DRIE - NKV-BESTUURDERS WILLEN STAKING
214e jaargang - no. 231
WAARIN OPGENOMEN DE M l D D ELBU RGSE, VLI SSl NG SE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 2 oktober 1971
Zeeuwse Prijs:
Hans Warren
Pagina 2
i. Cen 'omstreden ambt'' al-
\MM ■L' dus de ondertitel van
I een bundel studies, die
kS^I enige jaren geleden ver-
scheen over de paus van
fe- y Rome. Er werkten voor-
aanstaande theologen van
katholieken en protestantse» huize
aan deze uitgave mee, terwijl de
auteur Michel van der Pias een inlei
ding schreef. Daarin wordt opgemerkt,
dat de laatste tijd de figuur van de
paus extra-kritisch wordt gewaar
deerd: hij wordt vrijwel voortdurend
gevolgd door de moderne publiciteits
media. Deze relatie pauselijk ambt
enerzijds, openbare mening ander
zijds kwam deze week ook aan de
orde in Rome bij de opening van de
bisschoppensynode. Paus Paulus zin
speelde namelijk op 'druk van buiten
af', tot uitdrukking komend in de pu
bliciteitsmedia. Inmiddels heeft de
Poolse kardinaal Wyszynski de pause
lijke opmerkingen nog eens onder
streept en zo mogelijk verhevigd. Hii
veroordeelde die bisschoppen, die in
terviews aan kranten gaven en op die
manier zouden proberen de synode te
beïnvloeden. Aldus zou de synode een
parlement worden, wat zij niet is. al
dus de kardinaal. De ergernis van
paus Paulus tot uiting komend in
zijn openingstoespraak duidt op
spanning, zij is symbolisch voor de
huidige RK-Kerk.
Paus Paulus heeft het niet gemak
kelijk. Hij is gevormd in een
periode, waarin sprake was van
een ander pausdom dan waarom op
dit ogenblik wordt gevraagd. In de
hier reeds eerder genoemde bundel
studies gaat de Groningse hoogleraar
dr, Delfgaauw na hoe de generatie
van mensen, geboren tussen 1900 en
1925, de paus vroeger zag. Hij gold
als het hoogste en onfeilbare gezag,
aldus Delfgaauw „De katholiek van
die tijd werd gekenmerkt door eer
bied voor alle gezag, maar het geesle-
lijk gezag won het toch verre van het
wereldlijk. Als er conflicten rezen
tussen de paus en
een of andere we-
reldlijke instantie, I y* ,i
dan waren wij er a fJAHlltJK
priori van over- 1 I
tuigd dat het recht
aan de kant van de paus lag". Het is
de opvatting, die in Rome nog altijd
wordt gehuldigd, het is de zekerheid
van waaruit sommige Romeinse pre
laten leven en werken, het is het den
ken ook waarin de huidige paus is ge
vormd. Hij leeft vanuit de overtui
ging, dat het. door hem beklede ambt
onaantastbaar is: een inzicht waarbij
niet de persoonlijke opvattingen of
als men dit woord zou willen ge
bruiken ambities een rol spelen,
maar alleen het ambt geldt. Deze,
paus weet zich een schakel in een ke
ten, tweeduizend jaar geleden begon
nen, zijn ambt beschouwt hij als een
onaantastbare missie, in eenzaamheid
te volbrengen. Zo verschijnt hij voor
zijn mede-bisschoppen, zo ook voor de
wereld. Toen hij aartsbisschop van
Milaan was vond zijn omgeving hem
een nogal juridisch denkende figuur,
die sterke waarde hechtte aan kerke
lijke tradities. Het zijn karaktertrek
ken die ook naar voren kwamen tij
dens belangrijke momenten in zijn
pausschap. Deze week is dat opnieuw
gebleken.
Een veelgehoorde uitdrukking in de
kerk van Rome luidt:: "Wij den
ken in eeuwen'. Zij is echter niet
altijd meer in overeenstemming met
de werkelijkheid: er kan namelijk niet
meer in eeuwen worden gedacht, de
realiteit van nu en straks komt als
een vlQedgolf op de mensheid van
thans af, ook op hen die behoren tot
hiërarchie van de RK-Kerk. In de
opmerkingen van de paus over een
eventuele beïnvloeding van de synode
is echter nog iets van het denken in
eeuwen te herkennen, er is sprake bij
hem van irritatie, omdat onbevoeg
den de gang van zaken trachten te
beïnvloeden. Vermoedelijk zal de paus
de komende weken nog wel vaker
worden geconfronteerd met het nieu
we denken in zijn kerk, een denken
dat weigert in eeuwen te rekenen,
maar korte termijn-oplossingen wil.
De spanning tussen beide richtingen is
ook merkbaar geworden tijdens de
opening van de synode en dat is
symptomatisch voor de huidige RK-
Kerk. Delfgaauw heeft in zijn hier
eerder geciteerde verhandeling over
het 'omstreden ambt' gevraagd om
een nieuw pausbeeld, namelijk een
paus die 'geen monarch is over bis
schoppen en gelovigen', maar de eer
ste onder zijn gelijken, een bisschop
'die er voor openstaat raad te krij
gen en te geven, en bemiddelaar te
zijn waar dit mogelijk is'. Ook deze
synode zal duidelijk maken welk
pausbeeld de huidige drager van dit
zware ambt voorstaat.
Gedeputeerde staten van Zeeland
hebben onze letterkundige mede
werker Hans Warren de Zeeuwse
prijs verleend. Deze onderscheiding
is meer dan een gebaar: zij betekent
voor deze Zeeuwse dichter de erken
ning van zijn grote kwaliteiten door
de gemeenschap, waarin hij leeft en
werkt. Een verdiende onderscheiding.
Wij wensen hem gaarne en van harte
geluk.
EINDHOVEN (ANP) Philips heeft
naar aanleiding van de hardnekkige
geruchten op de Amsterdamse effec
tenbeurs, nogmaals en met nadruk
ontkend, dat een aandelenemissie of
converteerbare obligatielening in voo--
bereiding is of overwogen wordt.
Vanzelfsprekend worden dan ook geen
steunaankopen verricht, aldus Philips.
Vrijdag deden zich verder de volgende
gebeurtenissen voor op milieugebied:
Rotterdamse NKV-bestuurders
spraken over een officiële staking. Zij
vinden dat de vakbeweging zich actie
ver moet, opstellen tegenover milieu
vervuiling. Maandag wordt de moge
lijkheid van een staking besproken
met vertegenwoordigers van NVV en
CNV.
De samenwerkende vakcentrales
komen midden volgende week bijeen
DEN HAAG (ANP/GPD) Minister-president Biesheuvel heeft
vrijdagavond na het kabinetsberaad verklaard, dat er inderdaad
een BVD-rapport met vermoedens van illegale activiteiten van
Radio-Nordsee bestaat, maar dat het al dateert uit de periode van
het vorige kabinet. Zouden de vermoedens juist blijken te zijn,
dan moet het bij een afsluitende conclusie blijven: maatregelen
tegen het buitengaats liggende schip zouden toch niet zijn te on
dernemen. „Maar", aldus de premier, „ik neem de grootste voor
zichtigheid in acht met er iets over te zeggen, omdat er niets be
wezen is. Wij reageren nuchter: de zeeen liggen vol met dit soort
dingen".
Hij schrijft dat zijn besluit om met
zijn verhaal naar een krant te stappen
is ingegeven door de leiding van de
'Radio Noordzee Internationaal mo
biele discotheek' in Amsterdam, een
Zie slot pagina 9 kolom 2
om een rapport over de luchtveront-i
reiniging in Rijnmond te bespreken.
Het rapport wordt opgesteld door des-i
kundigen van de drie vakcentrales.
De penetrante geur, die lijkt op
kaltepiesluchl. en die afkomstig is uil
de Roode Vaart in Noord-Brabant
heeft gisteren Utrecht bereikt.
Er kwamen klachten uit deze plaats j
en uit Lopik.
In Eerbeek, een plaats met- 7 pa-!
pierfabrieken, hebben veel inwoners!
gisteren geklaagd ever hoofdpijn, mis-j
selijkheid en roetoverlasl.
Een van de nieuwe fabrieken maakt
zoveel lawaai, dat het geluid vele-
decibellen boven de normen liggt. De'
raad heeft het bedrijf ontheffing ver
leend van de voorwaarden in de hin
derwet, omdat de werkgelegenheid,
van 100 mensen in het geding is.
Hel. kamerlid dr. J, Z, Baruch
(ds'70) heeft minister Stuyt gevraagd;
om een onderzoek naar de vervuiling;
van de Donge na klachten van inwo
ners van Geert ruidenberg.
Premier Biesheuvel deelde vrijdag
avond nog mee. dat al het mogelijke!
gedaan zal worden om de wet op de'
luchtverontreiniging zo snel mogelijk:
in werking te laten treden, In afwach
ting daarvan is een intensief toezicht1
op en controle van bedrijven in Rijn-i
mond noodzakelijk. Vandaar het ver
zoek aan de drie, niet met name
genoemde bedrijven.
Besloten is voorts een ambtelijke!
werkgroep te vormen, met deskundi-j
gen van de ministeries van volksge
zondheid. economische zaken, sociale
zaken en verkeer en waterstaat. Deze;
groep krijgt de opdracht elke maand
aan de ministerraad te rapporteren'
over de effectuering van de genomen
maatregelen. Voorts staat het de!
groep vrij zelf voorstellen te doen;
over maatregelen ter vermindering)
van de luchtverontreiniging.
Tot slot verklaarde de premier dat
ratificatie van het verdrag van
Straatsburg tegen piratenzenders niets
aan de bevoegdheden van de regering
om op te treden kan veranderen
althans niet waar het om spionage-
schepen zou gaan.
Ex-diskjockey Andy Archervan Radio
Nordsee heeft directeur John de Mol
van het zendschip in een brief meege
deeld, nooit te hebben beweerd, dal
vanaf de Mebo 11 spionage wordt
gepleegd alleen dat de mogelijk
heid daartoe aanwezig is.
Naar de mening van de diskjockey if
zijn verhaal erg 'opgeblazen'. Arehei
biedt in de brief zijn excuses aar
voor wat hij noemt zijn 'dwaasheid'
DEN HAAG (ANP) De Nederland
se Bakkerij Stichting heeft haar le
den geadviseerd met ingang
maandag aanstaande de prijs van een
brood met twee cent te verhogen.
De prijsverhoging is noodzakelijk ge
worden omdat, overeenkomstig de
cao, de lonen in het bakkerijbedrijf
zijn gestegen met zes procent plus
twee procent indexering. Bovendien
zijn er in het bakkerijbedrijf nog an
dere kostenstijgingen geweest, zo zegt
de Nederlandse Bakkerij Stichting.
Bisschoppen
DE SYNODE van bisschoppen
in Rome doet de beste zaken in
de 'bar'. pag. 9.
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 4, 5, 6, 7,10 en 11;
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3 en
9;
Sport op de pagina's 12 en
13;
Televisie op pagina 23;
Financieel nieuws op pagina
25.
Pag. 15: Drie eeuwen kinderpren
ten: Natuurfotograaf J.
v. d. Kam: ..Eerste doden
door milieuvervuiling
zullen nog wel opzien ba-
Pag. 15: Stemmen uit de Kerken:
Liesbelh Hnser expo
seert in Kortgene: Stan
ley Jones, Franklin Roo
sevelt en Keizer Hirohi-
to.
Pag. 17: Letterkundige Kroniek
van Hans Warren; Pop
rubriek.
Pag. 19: Schaken, dammen, bridge,
hengelrubriek, puzzel
en culinair avontuur.
ROTTERDAM (ANP) Door het op
treden van een breuk in de aanslui
ting tussen de losleidingen aan de wal
en aan boord van de tanker Analisa
Loli Getti is naar schatting 100 tot
300 ton ruwe olie de Rotterdamse
haven ingestroomd. Dit gebeurde don
derdagavond in de 5e petroleumhaven.
De olie was bestemd voor de Esso-
raffinaderij in de Europoort.
De deur van de telex-kamer, waar
achter zich de spionage-acHvitei-
ten zouden hebben afgespeeld.
DEN HAAG (ANP) De ministerraad heeft in zijn vrijdag gehouden vergade
ring besloten, dat in het komend jaar 1972 de salarissen van de ministers en
de staatssecretarissen niet reëel verbeterd zullen worden. In die salarissen
worden alleen de prijsstijgingen volgens de indexeringsclausule verrekend.
Aldus heeft minister-president mr. B. W. Biesheuvel na afloop van de minister
raadsvergadering meegedeeld.
„Wij hebben het alleen over onze eigen salarissen gehad", aldus verklaarde de
premier. „Ambtenarensalarissen moeten besproken worden in het georganiseerd
overleg". In het kabinet is afgesproken, dat minister mr. W. J. Geertsema van
binnenlandse zaken een nota zal uitbrengen over de salarissen van de top
ambtenaren en die van het hogere personeel in het vrije bedrijfsleven.
LONDEN De conservatieven kwa
men bij de donderdag gehouden tus
sentijdse laatste verkiezing in het
noordwestelijke industriestadje Mac
clesfield met de hakken over de sloot.
Zij behielden deze zetel met een
meerderheid van slechts 1.079.
Dit was een enorme, tuimeling vergele
ken bij de algemene verkiezingen van
vorig jaar juni, toen de Tories in
Macclesfield een traditionele veilige
conservatieve zetel, een meerderheid
van 10.452 behaalde-
De verkiezing in Macclesfield werd!
•algemeen beschouwd als een steek-1
proef inzake Engelands toetreding tot;
de EEG waarover het Britse parle-i
ment op 28 oktober aanstaande na|
een zesdaags debat zal beslissen.
RUIM ANDERHALVE TON
UIT ZAK GEGLEDEN
NIJMEGEN (ANP) Een 25-jarige
koopman uit Cuyk. die donderdagmid
dag f 159.000,van de bank had ge-I
haal cl en daarmee per auto naar Nijme-I
gen reed, bemerkte bij aankomst, dat
hij liet geld kwijt was.
Vermoedelijk is hei geld. dat in een!
plastic mapje zat. bij het instappen uit
zijn zak gegleden. Er heeft zich nog
geen vinder gemeld.
MOOI
HERFSTWEER
(Van onze weerkundige
medewerker
Blijft de mist in de morgenuren
niet te lang hangen, dan krijgen
we een fraai herfstweekeindc met
zon. Ons front blijft voorlopig
aan de westrand van een hoge-
drukgebied liggen dat op vrij gro
te hoogte is gevuld met warme
lucht. Hierdoor kan de tempera
tuur evenals vrijdag tot rond de
20 graden stijgen en dat is voor
oktober flink boven normaal.
Wel is deze toestand gunstig voor
mistvelden in de nacht en morgen
uren, hetgeen de vervuiling in
het Rijnmondgebied opnieuw
doet toenemen. Ook zondag is
nog vrijwel zelfde weertype te
verwachten, wellicht maandag ge
volgd door iets koelere lucht van
de Noordzee. De laatste keer dat
wij bijzonder warme oktoberda
gen kregen, was in 1959 toen op
2 oktober de temperatuur tot 24
graden en landinwaarts zelfs nog
tot 26 graden steeg.
DEMONSTRATIE
VAN KY MET
ZWAAR ESCORTE
SAIGON AFP-RTR) Geëscorteerd i
door jeeps met de mitrailleurlopen in
de lucht wijzend en gevolgd door
vrachtwagens vol gewapende militai-;
reu heeft vice-president Ngoejen Cao
Ky vrijdagochtend deelgenomen aan
een demonstratie tegen de enige presi-j
dentskandidaat voor de verkiezingen
van 3 november, president Ngoejen
Van Thieu. De demonstratie had
plaats op een kilometer van het presi
dentiele paleis.
Kort nadat Ky en zijn gevolg waren
gearriveerd, trachtte een van de spre
kers zich voor de televisie-camera s
van het leven te beroven. Omstanders
verhinderden dat hij z-ich met een
scheermes de buik opensneed. Op' een
vraag waarom hij zelfmoord wilde
plegen, zei hij dat het niet was om
tegen Thieu te betogen maar om de
imperialisten en communisten te vra
gen nu eens en vooral Vietnam in
vrede en vrijheid te laten leven.
Ky zei tot de enkele honderden beto
gers de verkiezingen niet te aanvaar
den en niet ter stembus te gaan.
Zeen zware regenval zorgde ervoor
dat de betogers zich verspreiden en
een mars naar het 'Doc Lap '-paleis j
niet doorging.
Er was een grote politiemacht op de
been maar er gebeurde niets.
In welingelichte militaire kringen in
Saigon is meegedeeld, dat een 2.500
man sterk Noordvietnamees regiment
uit Cambodja Zuid-Vietnam is binnen
gedrongen om kennelijk te pogen de
presidentsverkiezingen van zondag te
verstoren. Men meende echter, dat dit
geen ernstige bedreiging vormt.
Amerikaanse vliegtuigen, waaronder B
52 bommenwerpers hebben een
Noordvietnamees bevoorradingsbasis
vernietigd en meer da.n 100 Noordviet-
namese soldaten gedood bij twee da
gen durende luchtaanvallen, zo hebben
Amerikaanse en Zuid Vietnamese bevel
hebbers vandaag bekend gemaakt.
De NooFdvïetnamese opslagplaats lag
5 km ten oosten van de Amerikaanse
artilleriebasis Pace, precies op de
grens met Cambodja.
„De Sowjet-Unie veroordeelt krachtig
de nieuwe uitdagingen met gebruik
van wapens tegen de democratische
republiek Vietnam en het Vietnamese
volk hulp zal blijven verlenen, opdat
liet een antwoord kan geven aan de
imperialistische aanvaller".
MADRID (RTR) Generaal Franco
heeft vrijdag bij de 35ste verjaardag
van zijn machtsovername een amnes
tie afgekondigd, die 3.086 gevangenen
meteen op vrije voeten brengt en de
straffen van de meeste andere gedeti
neerden reduceert. Kort na de publi-
katie van deze amnestie in het Spaan
se staatsblad liet Franco zich op het,
balkon van het koninklijk paleis in!
Madrid toejuichen door meer dan
300.000 mensen.
In een toespraak tot de menigte re
kende de 78-jarige generaal af met dej
geruchten dat hij op het punt staat:
plaats te maken voor de door hemi
als toekomstige koning van .Spanje1
aangewezen prins Juan Carlos, die.
naast hem op het balkon stond.'
„Franco, Franco", zo klonk het mas-i
saai toen hij verklaarde: „Ik wil ui
nogmaals de verzekering geven dat ik,1
zolang God mij leven en verstand;
laat. aan het roer van het schip van!
staat blijf".
De amnestie is de ingrijpendste sinds!
1958, maar maakt een uitzondering]
voor ter dood veroordeelden wier,
straf gewijzigd is. Dit betekent dat de
zes Baskische nationalisten die in de
cember van het vorig jaar in Burgos,
ter dood waren veroordeeld maarj
wier straf in dertig jaar werd omge-;
zet nadat Franco hun gratie had ver
leend, er buiten vallen. In de Baski-i
sche provincies werd dan ook met!
teleurstelling van het amnestiebesluit
kennis genomen.
Man gedood door
trap van paard
ZIJDERVELD (ANP) Bij het inla
den in een veeauto van een paard in|
Zijderveld, gemeente Everdingen, is1
vrijdagmiddag de 29-jarige expediteur'
D. H. de Groot uit Leerbroek om het
leven gekomen. Hij kreeg zon trap!
van het paard, dat hij op slag dood'
VLISSINGEN Een enorme
zuil van aluminium (zeven me
ter hoog en vijftien ton zwaar)
kwam gistermorgen tegen half
twaalf omhoog uit de smelt-
gróeve in de gieterijhal van Pe-
chiney Nederland NV. Met ka
pitale letters op het zilverachti
ge metaal de mededeling dat
prins Bernhard op 1 oktober
1971 het nieuwe bedrijf in het
Sloegebied heeft geopend. Sa
men met vele honderden geno
digden stond de prins te kijken
naar het opdoemen van dit
'muurkrantverslag' over de of- i
ficiele handeling, die hij evenj
tevoren met de bekende druk op
de knop had verricht. Pechiney
Nederland NV was officieel in
bedrijf.
Het is daar in Vlissingen-Oost, en
later op de Westerschelde voor de
gasten aan boord van liet salonschip
'Holland Pearl', een gebeurtenis ge
worden met zon en vlaggen in een
bijzonder opgepoetst fabriekscomplex,
de melding van een feestelijke gilt
van 100.000 van Pechiney aan hol
provinciaal bestuur (bestemd voor so
ciale en culturele activiteiten in Zee
land). een gebeurtenis met een goed
verzorgde lunch voor gasten en perso
neel en de taalhoffeüjkheid over en
weer: Fransen die hun toespraken in
liet Nederlands hielden en Nederlan
ders die dat in het Frans deden.,
Naast de vele gelukwensen in de rich
ting van Pechiney Nederland NV met
de start van de produktie waren er
bij deze officiële opening ook de zor
gen, waarmee Pechiney wordt gecon
fronteerd en waarmee het bedrijf de
omgeving confronteert: de malaise in
de wereldaluminiummarkt; en strijd
tegen verdere verontreiniging van het
leefmilieu. De president van Pechiney
SA, de heer Pierre Jouven, ging in
zijn toespraak op beide in; de staats
secretaris van buitenlandse zaken, drs
Th. E. Westerterp deed het en prins
Bernhard kennelijk gevolg gevend
aan wat hem in een reeks van brïevei
uit Zeeland was verzocht deed aar
het eind van zijn korte speech eei
oproep om tot samenwerking te ko
men in het bestrijden van de nadeler
die industrievestigingen voor hun oir
geving kunnen meebrengen.
Gastheren van de prins waren gist-
ren naast de top van Pechiney t
commissaris van de koningin in Ze;
land, mr J. van Aartsen. loco-burg)
meester Ch. J. Gillissen Verschage var
Vlissingen en de ambassadeur van
Frankrijk in ons land, de heer Chr. de
Margerie. Als een geste van de kant
van de provincie bood mr Van Aarts
en Pechiney de Zeeuwse vlag aan. di'
meteen in top werd gehesen.
(Voor meer nieuws over de opening
van Pebhiney: pagina 7).
I DEN HAAG (ANP) Het kabinet heeft drie bedrijven in Rijnmond gevraagd zich vrijwillig te la
ten controleren, zodra bepaalde fasen van het luchtverontreinigingsalarm van kracht zijn. Premier
Biesheuvel deelde dit vrijdagavond mee aan het slot van het kabinetsberaad, waarin 'de snel ver
ergerende situatie in het Rijnmondgebied' is besproken. Het gaat hier om bedrijven die dag en nacht
werken en die in de afgelopen dagen in hoge mate hebben bijgedragen aan de .smogvorming. De
mededeling kwam kort voordat in Rijnmond opnieuw waarschuwingsfase drie werd afgekondigd in
verband met de kans op smogvorming door het windstille weer.
