Crisis in
Belgie
dreigt
GESPREK KABINET
BEDRIJFSLEVEN:
INFLATIE TE LIJF
Zeehaven-industrieareaal Zuidwest-
Nederland uitbreiden met 4000 ha
Bevriezing' kinderbijslag overwogen
Vrouw in
Haarlem
vermoord
Italiaan bekent
wurging vrouw
Vandaag
in de
krant...
Posttarieven
Begroting
Wanorde
INWONERS
BEJAARDEN
TEHUIS NAAR
SPANJE
BREED OVERLEG MET WERKGEVERS EN -NEMERS
DREES EENS MET CONCLUSIE RIJKSPLANOLOGISCHE COMMISSIE
SCHELDE-
BEKKEN
EN GEBIED
VAN MOERDIJK
Moerdijk
Scheldebekken
Reglementen
Symboliek en
staatsrecht
214e jaargang - no. 224
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
MIJ. vin d. CV Provincial* Z
tfalltr. 56-60, lel. S144 <b a s
iel. 3346. *dm. Ml. 2094
f 6.60. Ingeeonden mededell
ad ver l«nt 11v r«r
oil ƒ21,70 kwartaal. Lom nummert 30 cenl tlncl. 4 H kt» i
8969). Ooatku'i. tel 3395. T*rn*vten. Nitvwilraat 22. tal. 4437
6 bi*. Ciro 359300, Provinciale Zeeuaa* Courant. Middelburg.
Vrijdag 24 september *71
Schipper naast
rechter....
Pagina 2
REL OM UITLATING
SOCIALISTISCHE
VOORMAN
(Van onze correspondent)
BRUSSEL In Belgie dreigt
een regeringscrisis. Edmond Le-
burton, voorzitter van de Bel
gische Socialistische Partij heeft
in een interview laten weten dat
hij zijn regeringspartner, de
Christen-democratische CVP we
gens herhaalde woordbreuk beu
is.
De CVP heeft op haar beurt na
kennisneming van Leburton's opinies
en zijn weigering om zich daarvoor te
verontschuldigen donderdagmiddag
het overleg geboycot dat tussen rege
ring en regeringspartners zou plaats
vinden over de vraag of het kabinet-
Eyskens tot aan de verkiezingen in
het voorjaar zou moeten aanblijven
ofwel vervroegde verkiezingen zou
moeten uitschrijven.
Problemen
Na het rustige vakantieseizoen heb
ben de problemen zich in Belgie in
nauwelijks een maand tijd torenhoog
opgestapeld. Het gaat daarbij niet
allereerst om typisch in Vlaams-Waal
se tegenstellingen wortelende kwesties
als de indeling van de voerstreek (ten
zuiden van Maastricht) en het Cultu
reel Akkoord, dat culturele autonomie
verschaft aan beide taalgroepen, maar
in de praktijk tot eindeloze ruzies
aanleiding geeft.
Voor het moment staan meer dan
ooit economische vraagstukken op de
voorgrond gevoegd bij budgettaire
kwesties in verband met het nieuwe
begrotingsjaar.
De export en het bedrijfsleven zijn
op eenzelfde niveau blijven hangen
waar expansie nodig zou zijn, de prij
zen stijgen, de vakbonden hebben
straffe looneisen gesteld en het is
zonneklaar dat de regering in het
laatste deel van haar zittingsperiode
voor de draad zal moeten komen met
een reeks zeer impopulaire maatrege
len zoals een vermoedelijke verhoging
van de indirecte belastingen en een
verzwaring van het BTW-tarief om de
stijging in het budget te financieren.
Een stijging waarvan sommige zegs
lieden beweren dat die wel eens 10
procent zou kunnen belopen.
Onduidelijk
De toestand was donderdagavond
onduidelijk: een mislukt topoverleg en
voor vrijdag een kabinetszitting in het
vooruitzicht waar de CVP wel zou
willen verschijnen, maar ditmaal de
socialisten aarzelen met komen. Pre
mier Eyskens, die drie jaar lang zijn
regering langs ontzagwekkende klip
pen heeft geleid en wiens staatsman
talent meermalen uiteenvallen van het
kabinet heeft voorkomen, behoort tot
de CVP. die 17 ministers telt tegen de
socialisten 12.
„De tijd van ultimatums is voorbij'
heeft Leburton donderdagmiddag uit
geroepen. Daarvan heeft het Belgische
volk, politiek ongeïnteresseerd als het
is, kennis genomen
AMSTERDAM (ANP) De 31-jarige
Italiaan Mario R. heeft bekend dat hij
zijn 26-jarige vrouw dinsdagavond in
hun flat in de Beethovenstraat in
Heemskerk door wurging om het le
ven heeft gebracht.
Aan zijn daad is een hevige ruzie
vooraf gegaan. Aanvankelijk verklaar
de de man dat hij zijn vrouw dood in
de keuken had aangetroffen, maar
nadat uit het sectierapport van dr.
Zeldenrust was gebleken dat zij was
gewurgd, sloeg de man door.
MINISTER DREES schrijft het
parlement dat de verhoging van de
posttarieven per 1 oktober zal
doorgaan. (Pag. 3).
De begroting van verkeer en wa
terstaat (met voor Zeeland alle
gevolgen van dien) is gisteren vrij
gegeven. (Pag. 7).
DE RAAD VAN ADVIES weten
schapsbeleid vindt dat over het
wetenschappelijk onderzoek aan
de Nederlandse universiteiten en
hogescholen slechts wanordelijke
gegevens beschikbaar zijn.
(Pag. 11).
Nieuws uit Zeeland op pagi
na 2, 5, 7, 9 en 15.
Binnen- en buitenland op
pagina 1, 3 en 11.
Sport op pagina 12 en 13.
Radio en tv op pagina 17.
Financiën op pagina 19.
SCHIPHOL (GPD) De 70 in-
woners van het bejaardentehuis
Taxandria' uit Valkenswaard zijn
gistermorgen voor een verblijf
van drie maanden met een DC-9
van Martin Air vertrokken naar
Torremolinos in Zuid-Spanje. De
directie van het bejaardencen
trum koos voor deze niet alle
daagse verhuizing, om de moder
nisering van het pand in Val
kenswaard zo snel mogelijk en
met zo weinig mogelijk overlast
voor de bewoners te laten uitvoe-
en.
De bejaarden zelf bleken bijzon
der enthousiast over het idee.
Directrice, zuster Van Leeuwen-
stijn: „de mensen waren de laat
ste dagen erg opgewonden. Toen
ik vanmorgen om zes uur met de
gong rondging, waren ze allemaal
al wakker en stonden al bijna
klaar".
De oudste inwoner van het tehuis
is de 91-jarige opa Gall, die over
zijn vertrek naar Spanje zei: „ik
heb er altijd al van gedroomd
om vreemde landen te zien. Ik
heb wel een keertje gevlogen,
maar nooit zover".
Met de staf van het bejaardente
huis reizen ook een arts en een
geestelijk verzorger mee. De ge
middelde leeftijd van de bejaarde
reizigers is 74 jaar.
Foto: De bejaarden die niet kon
den lopen werden door behulp
zame stewardessen over de lucht
haven naar het vliegtuig gereden.
DEN HAAG (GPD) In een zeer breed overleg (100 vertegen
woordigers van de centrale werkgevers- en werknemersorganisa
ties) hebben een kabinetsdelegatie en het georganiseerd bedrijfs
leven donderdag in Den Haag unaniem geconcludeerd, dat de in
flatoire ontwikkeling hoognodig en gezamenlijk moet worden om
gebogen.
De ramingen van het Centraal Planbu-|
reau zien er zo gevaarlijk uit. dat alj
het mogelijke moei worden gedaan te;
voorkomen dat ze uitkomen", aldus
ministers drs. J. Boersma (sociale za
ken). die deze eerste orïenterende be
spreking na het verschijnen van de
miljoenennota en de CPB-cijfers met
de werkgevers- en werknemersorgani
saties leidde.
Drs S. C. Bakkenist, voorzitter van de
werkgeversdelegatie, verklaarde na af
loop van het beraad, het conjuncture-
Minister De Koster besluit:
ONDERWIJZER KRIJGT UITSTEL
VAN MILITAIRE DIENST ALS
SCHOOL IN DE KNEL KOMT
DEN HAAG (ANP) Onderwijzers van lagere scholen krijgen voorlopig
uitstel van opkomst in militaire dienst wanneer door het vertrek van de
leerkracht de school zou worden gedupeerd. Het gaat liier om urgente
gevallen die zich aandienen of zich kort geleden hebben aangediend, nadat het
met het ministerie van onderwijs en wetenschappen overeengekomen aantal
vrijstellingen voor onderwijzers is overschreden. Minister De Koster van
defensie heeft dit besluit genomen, terwijl het overleg met zijn ambtgenoot
van onderwijs en wetenschappen nog gaande is.
Hij wil met dit besluit scholen die in moeilijkheden zouden komen alsnog in
staat stellen in de komende vaoature te voorzien. Tevens wil hij ruimte
scheppen voor een nadere regeling met de minister van onderwijs, zonder dat
het onderwijs thans schade ondervindt. Zoals gemeld, hebben beide ministe
ries de afspraak gemaakt dat voor het schooljaar 1971-1972 aan 500
onderwijzers voor wie vervanging onmogelijk zou blijken, vrijstelling zou
worden verleend. Het ministerie van onderwijs zou over elke aanvraag een
advies uitbrengen. Defensie volgt deze adviezen op. Het aantal van 500 is
reeds overschreden. Thans wordt overlegd hoe voor de verdere noodgevallen
een bevredigende oplossing kan worden gevonden.
Ie vooruitzicht zoals dat in de macro-
economische verkenning van het CPB
is geschetst zelfs nog te optimistisch
te vinden. De dollarcrisis bijvoor
beeld. met de gevolgen daarvan voor
de Nederlandse economie, is in de
ramingen nog niet verwerkt, zei hij.
Drs H. ter Heide, woordvoerder van
de werknemersorganisaties, verklaar
de de toekomst niet zo somber in te
zien. Twee niet-economische factoren
zullen zijns inziens in 1972 bijdragen
tot een afremming van de inflatie: de
presidentsverkiezingen in de Verenig
de Staten en de deskundigheid van de
Westduitse minister Schiller (econo
mische zaken en financien), die er
borg voor zal staan dat het in ons
buurland volgend jaar weer beter
gaat, waarvan ook onze economie de
vruchten zal plukken.
Minister Boersma sprak opnieuw zijn
vertrouwen uit in de bereidheid van
de sociale partners, zich op basis van
vrijwilligheid te matigen. „We hebben
een uitermate constructieve discussie
gevoerd, in een bijzonder goede sfeer.
Ik zeg niet dat ik optimist ben. maar
wel ben ik realist. Constructief over
leg biedt een uitweg, zo is het altijd
geweest, ook in de jaren '56-58, de
periode van de bestedingsbeperking'
aldus drs Boersma.
Hij beklemtoonde, dat de regering
geen plannen heeft met nieuwe maat
regelen op het gebied van de loon- en
prijsvorming te komen, omdat het
bedrijfsleven naar de mening van het
kabinet mans en reeel genoeg is zelf
de nodige discipline te betrachten.
Drs Ter Heide wees er op, dat het
inflatieprobleem op langere termijn
gezien een mondiaal of in elk geval
een Europees probleem is. Hij was
niet gelukkig met de verwijzing van
minister Boersma naar de jaren'56-'58.
toen het georganiseerde bedrijfsleven
ook via constructief overleg uit de
impasse kwam.
.Dat was het meest ongelukkige voor
beeld, dat de heer Boersma kon ge
ven. Politiek en sociaal is er toen een
radicaal verkeerd beleid gevoerd. Als
de minister in verband met de oplos
sing van de huidige problematiek een
voorbeeld in de termen van een beste
dingsbeperking geeft, is dat voor de
vakbeweging bij voorbaat geen aan
vaardbare oplossing", aldus NW-voor-
(Zie slot pag. 3 kol. 5)
DEN HAAG: Van links naar
rechts: staatssecretaris Oosten
brink en de ministers Longman,
Boersma, Nelissen en üdink.
Jongen bij spelen
met haspels gedood
EDE (ANP) De 12-jarige Vincent
Ingen-Housz uit Ede is woensdagmid
dag om het leven gekomen doordat
zijn hoofd bekneld raakte tussen twee
kabels.
Kinderen van de Palace-Atheneschool
waren met deze haspels aan het spe
len en rolden de grote zwarte schij
ven tegen elkaar.
MINISTER BOERSMA: VOOR le EN 2e KIND
DEN HAAG (GPD) De rege
ring 'overweegt ernstig' de
kinderbijslag voor het eerste
en tweede kind met ingang
van 1 januari '72 te bevriezen.
Reden is de voorgenomen ver
betering in de positie van de
bejaarden en gehandicapten.
Dit wordt vermeld in een adviesaan
vraag aan de Sociaal-Economische
Raad inzake het te voeren sociale
verzekeringsbeleïd in de periode '72-
'75. De aanvraag is door minister
Boersma en staatssecretaris Riet
kerk (beiden sociale zaken) aan de
SER verzonden.
Premiedruk
In deze regeringsperiode moet, zoals
in het regeerakkoord is vastgelegd,
de stijging van de premiedruk wor
den beperkt tot een orde van groot
te van 3 procent. Zonder uitbrei
ding van de voorzieningen is in de
periode "71-75 echter al een stijging
van de sociale premies van 1,7 tot 2
procent te verwachten.
Voorlopige berekeningen wijzen erop,^
aldus beide bewindslieden, dat ook
een verhoging van de aow-uitkerin-
gen voor gehuwden tot het besteed
bare minimumloon (met overeen
komstige aanpassingen van de aow
voor ongehuwden en de aww-uitke-
ringen) een premieverhoging van
0,4 procent tot gevolg heeft.
Daarnaast vergt dan bijvoorbeeld
in '73 een volksverzekering tegen
arbeidsongeschiktheid (vao) en ver
dere optrekking van de interim
uitkeringen een extra premielast
van 1,1 procent.
Bij deze ramingen is dan nog geen
rekening gehouden met de gevolgen;
Marokkaanse
vriend aange-
Vertrouwen houden
HAARLEM (ANP) De politie
van Haarlem heeft in de nacht
van woensdag op donderdag de
dertigjarige fabrieksarbeider Al
lah J. S. Z. uit Haarlem aange
houden, naar aanleiding van de
dood van zijn 38-jarige vriendin,
Frida S. M. van Nie. Zij is dood
aangetroffen in de ringvaart in
de Haarlemmermeer. De Marok
kaan leefde samen met de
vrouw, die sedert 15 september
werd vermist.
Voorlopig neemt de politie aan, datj
de man de vrouw geweldadig om het
leven heeft gebracht en haar daarna
in hrand heeft gestoken en in del
ringvaart gegooid. Uit een eerste ver-I
hoor is komen vast te staan, dat er
voor 15 september een vechtpartij is
geweest tussen de man en de vrouw,
waarbij de vrouw gewond raakte.
Op woensdag 15 september meldde de
Marokkaan zich bij de Haarlemse po
litie met het verzoek mevrouw De Nie
op te sporen, omdat ze niet thuis was.
Enkele uren later kwam een zuster
van mevrouw De Nie bij de politie
met een briefje: „Veel verdriet, Ik
sterf liever". Dit briefje was bestemd
voor de 13-Jarige zoon van mevrouw
De Nie.
Bij onderzoek bleek de politie dat het
briefje inderdaad door haar was ge
schreven. De jongen vertelde de poli
tie. dat de Marokkaan ruim veertien
dagen tevoren met zijn moeder had
gevochten, waarbij zij ernstig gewond
werd. De politie heeft de Marokkaan
„w.aangehouden, verdacht van zware mis-
lijk hogere premiestijging leiden, handeling. Volgens de politie is ht
- -i ruet uitgesloten, dat mevrouw De Nie
het briefje na de vechtpartij heeft
geschreven.
voor de sociale uitkeringen van een
verhoging van de belastingvrije
voet. Naarmate deze stijgt en de
gewenste aow- en vao-verhoging ge
koppeld blijft aan het minimum
loon' op basis van de netto-netto-
verhouding, zou dat tot een aanzien-
Ook moet rekening worden gehou-1
den met het feit, dat. zodra de'
sociale uitkeringen op gelijke hoog
te zijn gebracht met het minimum-;
loon. de netto-uitkeringen snellen
stijgen dan het besteedbare mini
mumloon.
Zie slot pagina 11 kolom 2
Woensdag is uit de ringvaart in Haar
lemmermeer het lichaam van de1
vouw opgehaald. Ze was ontkleed,
ernstig verbrand en had onderhuidse
bloedingen in de hals en onder de
schedel.
DEN HAAG De regering is
het eens met de conclusie van
de rijksplanologische commis
sie, dat met het oog op de ar
beidsvoorziening het zeehaven-
industrieareaal in zuid-west Ne
derland tot 1980 met maximaal
4000 ha mag worden uitgebreid.
Deze uitbreiding zal hoofdzake
lijk in het Scheldebekken en in
het Moerdijkgebied moeten wor
den gezocht.
Over de conclusies die de rijksplano
logische commissie in haar studie
over zuidwest Nederland (het zoge
naamde paarse boekje) heeft samen
gevat, zegt minister Drees in de toe
lichting or zijn begroting, dat ze goed
aansluiten op het beleid van de rege
ring. Nog geen uitsluitsel kan hij
geven over de gedachte, het Reimers-
waalproject in ongewijzigde vorm ver
vroegd uit te voeren. De commissie
pleit in haar studie voor de aanleg
van een overslaghaven aan de Wester-
schelde. zodat een zeekanaal naar het
Reinierswaalgebied achterwege zou
kunnen blijven. Volgens minister:
Drees zijn de studies over het Rei-
inerswaalplan momenteel nog in volle,
gang, zodat hij over dc suggesties van
de rijks planologische commissie geen
mening kan geven.
De bewindsman is het eens met de
opvatting, dat bij de ontwikkeling
van het industriegebied Moerdijk met
de bescherming van andere belangen
(waterhuishouding. waterkwaliteit,
landschap) zorgvuldig rekening moet
worden gehouden. Hij doet echter
geen uitspraak over het standpunt
van de commissie, dat verdere uitbrei
ding van hei industrieterrein Moerdijk,
geheel achterwege zou moeten blijven)
Eventuele uitbreiding van het indus
trieaal in de Hoeksche Waard zal in
elk geval slechts zeer beperkt zijn.
Een verdieping van de Oude Maas,
waaraan uit waterstaatkundig oog
punt grote bezwaren kleven, zal in
verband hiermee achterwege kunnen
blijven.
Minister Drees deelt mee, dat in 1972
bij Terneuzen begonnen zal worden
met de aanleg van een insteekhaven
gecombineerd met een zwaai kom. In
de begroting is voor dit doel een
bedrag van ƒ3,5 miljoen opgenomen.
Het havenschap Terneuzen is al be
gonnen met de bouw van een haven
voor roll-on roll-off vprkwr. waardnnr
het havengebied ten zuiden van Ter-,
neuzen met circa 100 hectare netto I
kan worden uitgebreid.
De werkgroep havengebieden Zeeland
heeft verder mogelijkheden aangege
ven voor de uitbreiding van het ha-|
vengebied bij de Axelse Sassing. In ae
eerste fase zou dit een areaal van:
ongeveer 260 hectare netto opleveren..
Het havenschap Terneuzen heeft deze'
mogelijkheid in nader onderzoek.
Onderwerp van studie vormen verder i
nog de verdere mogelijkheden tot uit
breiding van het. zeehavenareaal ten
oosten van het Sloegebied in de zak!
van Zuid-Beveland en langs het Gat;
van Ossenisse (Terneuzen-Oost).
In het kader van de vergroting van del
havenbekkens in het Sloegebied is hei
havenschap Vlissingen begonnen met
de verlenging van het Cittershaven
met bijkomende werken. Daaronder
valt ook een verplaatsing van de wa
terkering.
vaartreglement op de Westerschelde
zegt minister Drees, dat zowel Neder
land als Belgie streven naar een spoe
dig resultaat. Het is de bedoeling dc
reglementering op de Westerscheide
aan te passen aan de reglementen die
al gelden op de overige wraterwegen
in Nederland.
Spoedig resultaat verwacht minister
Drees van het overleg over de regle
mentering op het kanaal Gent-Temeu-
zen. Een ontwerp voor een nieuw
bijzonder reglement werd al in 1970
aan de Belgische regering overgelegd.
Het overleg over enkele aanvullingen
vergde echter veel tijd.
Het overleg met de provincie Zeeland
over de problemen rond de opheffing
van de wet op de calamiteuze oolders
is zover gevorderd, dat in beginsel
overeenstemming is bereikt over een,
regeling die rekening houdt met de
bijzondere waterkeringslasten in Zee-!
land. Een voorstel tot intrekking van
de wet op de calamiteuze polders kan
dit zittingsjaar worden yerwacht.
S7;
amervoorzitter Van Th iel
heeft woensdag in een
A toespraak waarmee hij het
voorzitterschap van de twee-
i de kamer opnieuw aanvaard-
de er op gewezen, dat de
jaarlijkse sluiting van de par
lementaire zitting een 'pure. formali-
teit' is geworden. Die sluiting speelt
zich at op de zaterdag vóór de derde
dinsdag: de minister van binnenlandse
zaken verschijnt dan in de verenigde
vergadering eerste en tweede kamer
samen en verklaart namens de ko
ningin de zitting voor gesloten. En
daarmee is dan de hele plechtigheid
afgelopen. De heer Van Thiel stelde
woensdag vast, dat dit jaar slechts
een 'zeer klein aantal leden' aanwezig
was en dat de sluiting slechts één mi
nuut duurde. Hij overweegt nu om
met zijn collega van de eerste kamer
en met de regering te bespreken of de
huidige gewoonte niet moet worden
veranderd. In dit verband rijst de
vraag of niet ook de openingsceremo
nie dit jaar voor het laatst op de
derde dinsdag in september gehouden
aan een nadere beschouwing moet
worden onderworpen.
De opening van het parlementaire
jaar is zonder meer zinvol. Bij die
gelegenheid wordt het regeringspro
gramma voor het komende jaar ge
presenteerd en wel in een bijeenkomst,
waarin alle belangrijke organen van
de staat bijeen zijn- het staatshoofd,
de ministers, de raad van state en de
beide kamers der staten-generaal. Het
regeringsprogramma is vervat in de
troonrede, maar daar moet met na
druk op worden gewezen niet in de
troonrede alleen. In feite is het belang
rijkste stuk van die dag de miljoenen
nota, de samenvatting van 's lands
financiële toestand. Nu is echter het
opvallende, dat strikt formeel gezien
die miljoenennota helemaal niet aan
de orde komt bij
de opening, maar
pas enige tijd later,
namelijk als de mi
nister van financiën
de rijksbegroting
met een korte toelichting bij de twee
de kamer indient. Het accent van de
dag ligt hoe dan ook op de rijksbe
groting, meer dan op de troonrede.
De democratie zoals wij die kennen,
is immers een begrotingsdemocratie,
waarin het beeld tot stand komt In
'gemeen overleg' tussen regering en
volksvertegenwoordiging over de mi
nisteriële begrotingen.
Men kan zich in dit verband afvra
gen: waarom dient de minister
van financiën zijn begroting niet in
tijdens de opening? Hij zou dan voor
een breed forum mede uitgezonden
via radio en tv de uiteenzetting
kunnen geven, die hij nu in de loop
van de middag voor de tweede kamer
geeft. Minister Nelissen slaagde er dit
jaar in bondig uiteen te zetten wat er
op dit ogenblik met 's lands financiën
aan de hand is, maar dat gebeurde
niet in de Ridderzaal, maar in de twee
de kamer. Deze procedure kan echter
niet worden veranderd, want zij ls
precies in de grondwet voorgeschre
ven. Daarin staat, dat de ontwerp-be-
grotingen 'dadelijk na het openen der
gewone zitting van de staten-generaal'
bij de tweede kamer moeten worden
ingediend. Let wel: bij de tweede ka
mer. De opening van het parlement
geschiedt daarentegen ln een verenig
de vergadering (van eerste en tweede
kamer samen), zodat de begroting
daar dus niet kan worden ingediend.
Dat zou in strijd met de grondwet
zijn.
De laatste jaren is wel eens de ge
dachte naar voren gekomen, dat
de troonrede beter kan worden ver
vangen door een regeringsverklaring.
Aanhangers van deze opvatting wijzen
er op, dat het hier om een programma
gaat, waarvoor de regering en zij
alleen verantwoordelijk is, niet het
staatshoofd, dat onschendbaar is. De
koningin leest derhalve de troonrede
strikt ambtshalve voor. dus zonder
dat haar eigen mening in het geding
is. Zo gezien is de troonrede een
staatsrechtelijke fictie, er wordt ge
suggereerd dat het om een rede \an
de koningin gaat. terwijl het in wer
kelijkheid een toespraak betreft, die
de minister-president heeft geschre
ven. Sommigen menen nu, dat men
van deze fictie maar beter een werke
lijkheid kan maken, namelijk door de
troonrede te vervangen door een ver
klaring. voor te lezen door de minis
ter-president. Het is een gedachten-
gang, die ons niet bij voorbaat ver
werpelijk voorkomt, maar wel is dan
de vraag of in dat geval de opening
van de staten-generaal met helemaal
degradeert tot een formaliteit, zoals
nu al de sluiting is geworden. Boven
dien lijkt ons het argument van de
'fictie' niet heel sterk: het staatsrech
telijke leven zit vol ficties, in meer
dan één opzicht. Om er een voorbeeld
van te noemen: de hele begrotings
machinerie is al drie-vier dagen vóór
de opening op volle toeren, de kran
ten, radio en tv hebben er vertrouwe
lijk onder embargo kennis van kun
nen nemen en voor toelichtingen is
gezorgd. Er is een vrij brede kring,
die officieus enkele dagen vóór de
derde dinsdag op de hoogte wordt ge
steld, zodat men direct na de indie
ning al kan reageren. Dat is de wer
kelijkheid. De fictie is, dat iedereen
pas na de opening de stukken in han
den krijgt. Dat gaat nu eenmaal zo.
Toch zit er iets onbevredigends in de
gang van zaken rond prinsjesdag.
Misschien komt dat omdat de accen
ten nogal op het uiterlijk vertoon wor
den gelegd, hetgeen zoals dit jaar
soms een schrille tegenstelling
vormt tot de inhoud van de regerings
stukken. Er is echter de laatste jaren
al heel wat versoberd, het goud-galon
en de witte broeken van de ministers
zijn verdwenen, het is allemaal minder
kleurig geworden. Voor de oorlog was
dat anders. Er is eens een freule De
(Voor vervolg zie pagina 3
