BLOEDBAD BIJ ONDERDRUKKING
GE VAN GENISOPROER-37 DODEN
Meerderheid Zeeuwse staten kiest
buitendijks tracee Baalhoekkanaal
I Helikopters leggen traangaswolk over gebouwen
EEG WIL DEVALUATIE DOLLAR
Kettingbotsing in
Engeland: 10 doden
en 60 gewonden
MR VAN AGT
NIET TEGEN
VRIJLATING
3 VAN BREDA
ARSENICUM IN
GRONDWATER
Vandaag
in de
krant...
Bankroof
GESPREK HEATH,
LYNCH EN
FAULKNER OP
27 SEPTEMBER
KERKENDAG
MILIEU-MOTIE
NAAR REGERING
EN PARLEMENT
Landeriy pn
vervelend
214e jaargang - no. 215
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE M ID D ELBU RGSE. VLI SS IN G S E, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
r. Vilt».. Wtlfttr. 56-60. I)
Ir.iuo P«r po.l 31,70 Mr kwartaal.
I. 6366. adv. 1569) Ootlfcuif. lal. 2
clutlaf 4 Uw. G.ra 359300. I
il 23. 1.1 4457
Dinsdag 14 sept. 1971
ATTICA (DPA-AFP-RTR) De opstand die bijna 1.300 gedeti
neerden donderdag j.l. ontketenden in de gevangenis van Attica
in de Amerikaanse staat New York, is maandag bedwongen
maar tegen een hoge prijs. Een bestorming van de gevangenis
door duizend man van de politie en de nationale garde had een
bloedbad tot gevolg, waarbij 37 mensen het leven lieten: 28 ge
vangenen en negen van de 38 gijzelaars. Urenlang speelden zich
in de cellenblokken verbitterde gevechten af, nadat de zwaarbe
wapende ordetroepen met gasmaskers op het gevangenisterrein
op waren gestormd, terwijl boven hun hoofden helikopters van
het leger wolken traangas uitbraakten. Op een binnenplaats wer
den de lijken van negen gijzelaars aangetroffen. De muiters had
den hun de keel afgesneden zodra de eerste helikopter boven de
gevangenis verscheen.
ATTICA: Het hoofd van het ge
vangeniswezen in de staat New
York. Russell Oswald, keek zeer
bezorgd, toen duidelijk werd. dat-
bij het bedwingen van de opstand
in de staatsgevangenis tientallen
doden waren gevallen.
DEN HAAG (ANP) „Ik heb tot nu
toe geen argumenten gehoord waarom
de drie Duitse oorlogsmisdadigers in
de Bredase strafgevangenis niet -/ouden
moeten worden vrijgelaten". Dat heeft
minister Van Agt (justitie) maandag
op een kennismakingsbijeenkomst met
de pers in Den Haag gezegd.
Er is sinds zijn benoeming tot minister
geen gratieverzoek van de drie op het
departement binnengekomen. De be
windsman kan echter ook ambtshalve
gratie verlenen.
Minister Van Agt zei overigens, dat hij
bet met een voorstel tot vrijlating 'nog
moeilijker' zou krijgen dan zijn voor
ganger mr. Polak. Er zijn volgens de
minister twee argumenten in te bren
gen tegen hem als indiener van zo'n
voorstel. „Ten eerste ben ik een ariër,
wat mijn voorganger niet was; en ten
tweede een heel jonge, die van de oor
log weinig bewust heeft meegemaakt",
zo zei hij.
Er is over deze kwestie geen afspraak
binnen de ministerraad gemaakt, aldus
mr. Van Agt.
DISSELDORF DPAIn het grond
water van de IVestduitse gemeente
Norf bij Dusseldorf is een wolk arseni
cum met een concentratie van 27 milli
gram per liter ontdekt.
De overige gijzelaars (cipiers en ande
re gevangenisemployes) wisten te ont
komen of werden bevrijd, maar de
meesten van hen waren gewond, vier
werden zwaar gewond. Volgens onbe
vestigde berichten is een van hen in
het ziekenhuis overleden. Onder de
muiters vielen volgens de politie ze
ker 100 gewonden.
De advocaat William Kunstier, die
d^el uitmaakte van het bemiddelings-
comite van burgers, dat de afgelopen
dagen met de muiters onderhandelde,
sprak nog tijdens de gevechten zijn
afschuw uit over de bestorming. Hij
verweet gouverneur Nelson Rockefel
ler van de staat New York, beëindi
ging van de onderhandelingen te heb
ben gelast. Dit besluit was .monster
lijk'. aldus Kunstier. die grote bekend
heid heeft gekregen als verdediger
van leden van de buitenparlementaire
oppositie in Amerika. Volgens hem
hadden de onderhandelingen voortge
zet kunnen en moeten worden, „al
had het een half jaar of een jaar
moeten duren". „Ik schaam me toch
zo verdomd, dat ik in dit land leef",
zo zei Kunstier. Bij deze actie had
men in naam van orde en wet ijskoud
de dood van mensen op de koop toe
genomen.
Sommige staatsautoriteiten daarente
gen zeggen, dat met de bestorming
niet langer gewacht mocht worden
daar de opstandigheid naar andere
gevangenissen dreigde over te slaan.
De directeur van het gevangeniswezen
in New York, Russell Oswald, ver-'
klaarde van zijn kant, dat besloten
was tot de aanval over te gaan. toen
de afgelopen avond en nacht in de
gevangenis .verdachte activiteit' was
waargenomen. De muiters hadden vol
gens hem barricaden opgeworpen, die
onder stroom gezet of met, benzine
overgoten, en er acht gijzelaars met
het mes op de keel heen gevoerd.
schaarden zich zondagavond achter
het herhaalde verzoek van het bemid
delingscomite aan gouverneur Rocke
feller. naar de gevangenis te komen
om de klachten te onderzoeken. Een
leider van de beweging der zwarte
panters. Bobby Seale, die dit weekein
de in het comité was opgenomen,
waarschuwde dat er een bloedbad kon
ontstaan, maar Rockefeller reageerde
afwijzend. Zondagavond al begonnen
de voorbereidingen voor de bestor
ming, waarbij de politie versterkt
werd met leden van de nationale
garde. Traangas was de voorgaande
dagen al in grote hoeveelheden aange
voerd.
Ruim een uur na het verstrijken van
(Zie slot pagina 9 kolom 5)
ATTICA- Naaste familieleden van gijzelaars in tranen
MINISTER NELISSEN: OPWAARDERING GULDEN TE HOOG"
BRUSSEL De zes Euromarkten willen dat de dollar devalueert in het kader van een wereldwijde: ten bü de eeg. De diverse systemen
j,- om de dollarcrisis het hoofd te bieden
herziening der onderlinge muntverhoudingen. De ministers van financien zijn het daarover maan- bleken volgens <ie bewindslieden be-
dag in de loop van de dag tijdens hun besprekingen in de Belgische hoofdstad in grote lijnen eens j vr^Bt^dNteiissentidat,wii nazeggen
geworden. Met dit gezamenlijk standpunt zullen zij tevoorschijn treden op de aanstaande verga- dat op langere termijn geen moeilijk- i
dering van de tien rijkste landen ter wereld en het Internationaal Monetair Fonds. heden zouden kunnt'n onlslaan-
Eisen
GEALARMEERD door een zend
amateur heeft de Londense poli
tie gisteren vergeefs gezocht naar
bankrovers die met. elkaar via
de ether in verbinding stonden.
De politie kwam later tot de ont
dekking dat voor wellicht mil
joenen is gestolen uit een bank
kluis (pag. 3)
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 4, 5, 6 en 7.
Binnen- en buitenlands
nieuws op de pagina's 1, 3
en 9.
Sport op pagina 10.
Televisie op pagina 11.
Financieel nieuws op pagina
13.
Dc opstand was donderdag ontke
tend door 1.280 van dc ruim 2.000
gedetineerden in Atlica voor het
overgrote deel negers en l'ortorica-
lien. Zij gijzelden 38 personen (32
cipiers en zes andere gevangenisem-
ployees) en eisten onder andere op
heffing van de censuur op lectuur en
post. politieke en religieuze vrijheden,
betere voeding en toepassing van de
minimumloonregeling van de staat
New York. De gevangenisdirectie be
dreef volgens ben racisme. De muiters
dreigden hun gijzelaars te zullen do-|
den als hun actie met geweld werd
onderdrukt.
Een politiemacht van 500 man omsin
gelde de gevangenis, en er begonnen
moeizame onderhandelingen waarbij
een bemiddelingscomite van dertig
burgers werd ingeschakeld. Op een
gegeven moment eisten de muiters
.politiek asiel in een niet-imperialis-
tisch land', een eis waar zij overigens
niet serieus aan vast leken te houden.
Zaterdag liepen de onderhandelingen
volledig vast, volgens het bemidde
lingscomite door dat de gevangenisau
toriteiten over twee belangrijke eisen
niet wilden praten: geen rechtsvervol
ging voor strafbare feiten die samen
hingen met de opstand, en de over
plaatsing van gevangenisdirecteur Vin
cent Manescu. Vooral de eerste eis
was klemmend geworden door het
overlijden van een bewaker, die don
derdag door de gevangenen uit een
raam was gegooid. In de staat New
York kan de doodstraf worden uitge
sproken wegens moord op een politie
man of een gevangenbewaarder. Alle
andere eisen waren wel ingewilligd.
De gevangenen en ook de gijzelaars
Bovendien menen de ministers dat
het VS-plan om zijn betalingsbalans
in 1972 met 13 miljard dollar te
verbeteren, nogal ambitieus is. Ten
opzichte van het huidige tekort van 11
miljard betekent dit het creeren van
een overschot van twee miljard. Zulks
zou kunnen leiden tot ernstige terug
slag op de economie van andere lan
den. onder andere door een verminde
ring van werkgelegenheid en aeflatie-
verschijnselen.
De zes willen tijdens de komende
bijeenkomsten proberen dit alles aan
de VS duidelijk tc maken. Zij wensen
voorts meer inlichtingen over de wij
ze waarop de VS denken die 13
miljard voor htm betalingsbalans bij
een te krijgen.
De vergadering van maandag die in
de opvatting van sommige minimiers
nog slechts 'inleidende onderhandelin
gen' kan worden genoemd, heeft dui
delijk gemaakt dat Frankrijk in het
raam van een wereldwijde aanpassing
van de pariteiten wel bereid is tot
revaluatie van de franc. Over percen
tages is echter nog niet gesproken
Sommige landen zullen meer moeten
doen dan andere landen, aldus een
zegsman. De Nederlandse minister
van financien, Nelissen, meent dat de
momentele opwaardering van de gul
den ten opzichte van de dollar van 4.5
tot 5 pet te hoog is voor de funda
mentele economische situatie in Ne
derland. Als er dan ook over herzie-,
nmg van wisselkoersen wordt gespro-1
ken, kan er zeker geen sprake van
TIJDENS DICHTE MIST
THELWALL (AP/RTR) Een kettingbotsing van ongeveer
200 voertuigen heeft maandagmorgen tijdens het ochtend
spitsuur in Engeland aan tien mensen het leven gekost.
Zestig gewonden moesten in ziekenhuizen worden opgenomen, terwijl tien
tallen anderen werden behandeld in een inderhaast ingerichte eerste hulp
post. De kettingbotsing deed zich voor in dichte mist op een weg in de
omgeving van Thelwall in Cheshire.
De weg zag er over een grote afstand uit alsof er een veldslag had gewoed,
bij de botsing waren personenwagens, tankwagens en zware vrachtwa
gens betrokken. De politie wijt het ongeluk aan het feit dat met veel
te grote snelheid in de dichte mist werd gereden.
zijn dat <iie voor de gulden op deze
hoogte uit zou komen.
De bewindslieden hebben het belang
onderstreept van het zo sael mogelijk j
tot; stand brengen van een nieuw
niet noodzakelijkerwijs het goud be-,
hoeft te zijn, doch ook kan bestaan,
uit speciale trekkingsrechten bij het
Internationaal Monetair Fonds, of uit:
een combinatie van goud en trek-i
kingsrechten. Het Internationaal Mo-!
netair Fonds moet zo snel mogelijk
weer gaan werken.
De overeenstemming die maandag:
tentoongespreid werd is volgens des-i
kundigen ongeveer het maximum wat'
voor een politiek op lange termijn'
nodig en mogelijk is.
Overigens hebben de ministers niet;
nagegaan wat er moet geschieden j
wanneer de VS zouden weigeren aan
een algemene herziening van de pari
teiten en dus aan devaluatie van hun|
dollar mee te werken.
Compromis
De Duitsers, die steeds op het j
standpunt heb".en gestaan dat geen
devaluatie van de dollar nodig is
wanneer de andere munteenheden vol
doende zouden worden gerevalueerd,
hebben zich binnenskamers toch be
reid verklaard een dollardevaluatie te
accepteren. Daar ligt kennelijk de
kern van een compromis, dat zij in de1
afgelopen weken met de Fransen heb
ben bewerkstelligd. Ook Parijs wil nu
zo nodig de eigen munt revalueren.
De Duitsers, economisch in zo ruime
mate van goede verhoudingen met de
Verenigde Staten afhankelijk, willen
echter een communique waarin deze
tere kwestie niet al te onverbloemd
aan de orde wordt gesteld. Op dat
punt spitsen zich tenslotte de discus
sies toe, nadat minister Schiller een
ontwerpcommunique van de Europese
Commissie had verworpen.
In dc morgenuren hebben de minis
ters gesproken over de interne moei
lijkheden in dc monetaire Terhoud.in-
LONDEN AFP/RTRDe premiers
van Groot-Brittannie, Noord-Ierland
en de Ierse republiek zullen elkaar op]
27 en 28 september in Londen ontmoe
ten.
Heath, Faulkner en Lynch zullen in het j
buitenverblijf Chequers van de Britse
premier een ronde-tafelconferentie
houden. Dit is in Londen officieel be
kendgemaakt.
De Ierse premier Lynch liet vorige'
week weten dat hij bereid was aan een
dergelijk gesprek deel te nemen a!s:
daaraan geen voorwaarden vooraf zou-1
den worden verbonden. Hij behoudt
zich het recht voor ook over de her
eniging van Ierland te spreken.
De rooms-katholieke primaat voor ge
heel Ierland, kardinaal William Con
way en vijf andere Ierse bisschoppen
hebben zondag in een verklaring de
terreur van het republikeinse verzet in
Noord-Ierland scherp veroordeeld.
GRONINGEN - Om de impasse, waar
in de oecumene in Nederland momen
teel op het officiële vlak verkeert, te
doorbreken, heeft een groep vooraan
staande leden van verschillende ker
ken het plan in studie genomen om
tot een 'nationale kerkendag' te ko
men, een beraad van alle kerken.
De groep, waarin leden van de Her
vormde. Gereformeerde, Roomskatho-
lieke en Lutherse kerk zitting hebben,
heeft voor 30 oktober op 'Kerk en
Wereld' in Driebergen een vergadering
gepland.
AFSPIEGELING STANDPUNT COLLEGE G.S.
j^AKtltjK
Braderie in Goes: pagina's
15, 17, 19, 23 en 25.
MIDDELBURG Het stand
punt van provinciale staten over
het tracee voor het Baalhoekka
naal is: een meerderheid kiest
voor een buitendijkse oplossing,
dus over de rand van het Land
van Saeftinge. Dat is gisteren na
een bijna zes uur durend debat
in de staten gebleken en dat zal
volgende week op een speciale 1
hearing van de raad van de wa- j
terstaat namens het provinciaal j
bestuur worden meegedeeld.
Het beeld dat provinciale staten
gisteren in deze kwestie opleverden
was een afspiegeling van wat het
college van gs naar voren had ge
bracht. De meerderheids-keus voor
een buitendijks tracee was afkom
stig van CHU. KVP, VVD, SGP en
AR (de laatste bracht daarbij nog
de nuance aan van: een lichte voor
keur.
PvdA en BP spri 'ten een zekere
voorkeur uit voor een binnendijks
tracee (achter de dijk door het land
bouwgebied). PPR en I) '66 vonden
liet 'op dit moment niet verant
woord om al een uitspraak over
een tracee te doen".
Er werd in deze zitting een motie
aanvaard, ingediend door dr E. J
Prins (pvda). Daarin werd vastgesteld
dat in het tractaat over het Baalhoek
kanaal een internationale milieuraad
verplicht moet worden gesteld, ge
combineerd met een arbitrage-clausule]
•oor het oplossen van geschillen. Ver
der wordt in datzelfde verdrag een
allesomvattende regeling (met. sane j
ties) gevraagd voor waarborgen met!
het oog op schadeloosstellingen en
milieubescherming. De motie was een
soort van compromis tussen twee eer
der (door chu en pvda) ingediende
moties en kreeg de steun van alle
statenleden met uitzondering van he:
viertal van PPR en D '66.
Bij de behandeling van de nota
over de Baalhoek-tracees deed gedepu
teerde mr J. P. Boersma een aantal:
exacte mededelingen over een voorlo
pige milieubeschermingsregeling met
de Belgen, vooruitlopend op hel trac
taat over de aanleg van een Baalhoek
kanaal bereikt.
De-e regeling de heer Boersma
citeerde een brier van het staatstoe
zicht op de volksgezondheid houdt
in dat:
er gezamenlijk overleg tussen Ne
derlandse en Belgische ambtenaren
zal komen over alle industrievesti
gingen en wijzigingen in bestaande
ve. 'igingen in het grensgebied met
Belgie; uit dat. overleg zal een
advies aan de bevoegde instanties
moeten komen;
- aar. in een beroepsprocedure op dit
punt is voorzien:
dat een zekere controle mogelijk;
zal zijn;
dat men de weg over Den Haag -
Brussel niet al te gecompliceerd
wil maken.
De regelingen zouden van kracht
moeten worden zodra het tractaat
over het baalhoekkanaal wordt afge
floten „De Nederlandse regering is
dus bijzonder diligent op milieuzaken
•i deze Baalhoekzaak". aldus mr
Boersma
a Het -concept-voorontwerp streek
plan Oost Zeeuwsch Vlaanderen zal
orden terugverwezen naar de provin
ciale planologische commissie. He:
komt er dus op neer da- het plan
geheel op de helling wordt geze:.
woonte om over het lagcr-
KYAJAi huis te spreken als een to-
taliieit. alsof het gaat om een
j figuur mc-t menselijke elgen-
j schappen. Harold Nicolson
parlementslid in de Jaren
vóór en tijdens de tweede wereldoor
log schreef zijn boelende dagboeken
uit die periode vaak in deze stijl. Zo
noteert hij ergens tijdens een zitting:
„The House is sad and glum". het huis
is bedroefd en nors. In de statenver
gadering van gisteren viel een soort
gelijke notitie te maken: landerig en
vervelend. Een groot deel van de dag
werd besteed aan het Baal hoek-debat,
aan de vraag namelijk welk tracé voor
dit kanaal moet worden gekozen. Wel
licht dat daarmee de landerigheid van
de vergadering was te verklaren. Het
is immers een ongrijpbaar onderwerp:
de staten moesten een standpunt be
kendmaken ten behoeve van de raad
van de waterstaat en daarbij was het
zinloos te spreken over de vraag of
het kanaal er al dan niet moest komen.
Het bleek evenmin mogelijk de aan
leg te beschouwen in de totale plano
logische opzet van het gebied en ten
slotte vielen er meningsverschillen te
signaleren tussen deskundigen. Eigen
lijk een debat zonder bevoegdheden en
misschien daardoor landerig en verve
lend.
Het kwam heel moeilijk op gang. de
techniek werkte weer eens niet
mee: er waren storingen in de ge
luidsinstallatie met als gevolg dat de
vergadering in het begin al moest wor
den geschorst voor het leggen van
enige noodverbanden. Zou het zo lang
zamerhand geen zin hebben om de ge
luidsinstallatie van de statenzaal mee
te geven aan een opkoper? Wat ons
betreft hoeft de man er geen cent voor
te geven, want het ding is aftands en
werkt zelden op momenten, waar
op het; nodig is. Er komt nog bij. dat,
gebruik wordt gemaakt van een micro-
foon-aan-een-touwtje, die een bode de
statenleden als een ambtsketen moet
omhangen Een merkwaardig en primi
tief ritueel: iedere spreker krijgt het
microfoontje om. Is het een tempera
mentvol man die zijn er overigen»
nier. zo veel in de staten dan ver
geet hij het ding af
te doen: als de bode
er dan niet als de
kippen bij is neemt
het bewuste staten
lid het hele spreek
gestoelte in zijn kielzog mee. Dat is
gisteren net niet gebeurd, de enige die
struikelde was een gedeputeerde.
Daarom kon hartelijk worden gelachen,
evenals om een verspreking van een
geachte afgevaardigde, die in plaats
van 'schadevergoeding voor gedupeer
den' sprak over een schade uitkering
'aan gedeputeerden'. Alweer grote vro
lijkheid. al dan niet met PZEM-bijge-
dachten. Het geeft wel zo ongeveer
aan in welke zanderige stemming de
Zeeuwse bestuurderen bijeen waren.
F\an w aren er nog wat kribbigheden.
IS vooral aan het slot. Men weet: er
was een meerderheids- en een min
derheidsstandpunt bij gedeputeerde
staten. De meerderheid wilde het Baal
hoekkanaal buitendijks, de minderheid
binnendijks. Gedeputeerde Boersma
vormde met zijn collega Van Poelje de
minderheid, maar was tevens woord
voerder van het college. Bij de replie
ken werd wat vinnig gedaan aan het
adres van deze gedeputeerde Boersma:
nïj zou te veel het accent hebben ge
legd op het minderheidsstandpunt
Waarna mr Schlingemann onder de
druk van deze omstandigheden nog
wat nader de meerderheidsoverwegin
gen uiteenzette. Naar ons gevoel was
het bij sommige sprekers nogal spij
kers op laag water zoeken: mr Boers
ma liet weliswaar merken een sterke
voorkeur te hebben voor het binnen
dijks tracé, maar dat wil niet zeggen
dat hij het meerderheidsstandpunt
verzaakte. De kribbigheden zouden zich
vermoedelijk niet hebben voorgedaan
als net college als geheel wijzer was
geweest: het had de verdediging van
de algemene beleidslijn in de?e kwes
tie aan mr Boersma moeten opdragen
vervolgens zou dan mr Schlingemann
het meerderheidsstandpunt hebben
kunnen verdedigen, waarna mr Boers
ma namens de minderheid weer aan
het woord had kunnen komen. Als ge
deputeerden over deze procedure wa'
meer hadden nagedacht, zouden de
kribbigheden gisteren zeker achterwe
ge zijn gebleven. Men moet '.vellicht
nog wat wennen aan de gedachte, dat
er twee standpunten verdedigd moe
ten worden, het is nog maar de tweede
keer dit jaar. Overigens was het betoog
m eerste instantie van mr Boersma
helder en overzichtelijk, hij sprak bo
venalen als een man me: bestuurser-
varing. Een tekenend citaat in dit op
zicht: Het gaat hier om een reeks van
handelingen en bestuurlijke ontwikke
lingen, waarbij men niet zomaar plot
seling halverwege en middenin kan
zeggen: nu gaan we het helemaal an
ders doen".
T"\e PPR en D '66 hadden dat het hels'
maar gedaan. Ze stonden wa: da:
betreft echter alleen in de staten
en dat is begrijpelijk. In absolute zin
moge het acceptabel lijken om tegen
di. Baalhoekkanaal zonder meer een
stoer nee te zeggen, in de realiteit van
het dagelijks bestuur kan men een
voorgeschiedenis niet negeren. Even-
mm kunnen zomaar bepaalde comoe-
temiegrenzen worden overschreden.
Ook daarop wees mr. Boersma: de be
voegdheden van de landsoverheid zijn
van een andere aard dan die van h»t
provinciaal bestuur. Er komt nog een
p™ n1^ 0:'" ~e'[en 06 staten
ffti en D 66 zouden zijn gevolgd
pen tracé-keuze, maar voorlopig nee
.egen net kanaal totdat meer gegevens
op tafel komen dan zegt men in Den
Haag jammer, dan maar zonder de
Zeeuwen om vervolgens een besluit te
nemen. De houding van beide kleine
fracties was meer demonstratief dan
V oor vervolg zie pagina 3
kolom 1
