Tarievenoorlog in luchtvaart?
Goedkoper
vliegen
„NUL-GULDENS" LIJKEN
GEVAAR VOOR ECONOMIE
Amsterdamse effectenbeurs
nieuws
SER beveelt
industriële
herstrveturer'w%s-
maatschappij oon
Belgie verlaagt
exportheffing
Reduktie op
ziekenhuislening
CV-plannen?
Even bellen!
HollestelleNV
01100 - 6995
Mogelijk bedrijf
legerkleding
in Grol-fabriek
Hercules bouwt
TPA-fabriek in
Verenigde Staten
ZATERDAG 11 SEPTEMBER 1971
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
21
VOORTBESTAAN 1ATA OP HET SPEL
UTRECHT Er wordt deze dagen heel wat afgepraat in lucht
vaartkringen. Zowel in Amsterdam als in de Verenigde Staten
zijn afgevaardigden van de bij de IATA, de Internationale Air
Transport Association, aangesloten luchtvaartmaatschappijen bij
elkaar gekomen, om te spreken over de dreigende tarievenoorlog,
die mogelijk zelfs een einde van de IATA zou kunnen inluiden.
De maatschappijen verkeren in een
moeilijke situatie. Aan de ene kant is
het zeer wenselijk de tarieven te ver
hogen, om op die manier de onrustba
rende kostenstijgingen nog enigszins
te kunnen compenseren, aan de ande
re kant is er een duidelijke behoefte
om te komen tot een verlaging van de
tarieven, om op die manier het reizen
per vliegtuig aantrekkelijk te maken,
om tot beter bezette vliegtuigen te
komen en daardoor tot rendabeler
vluchten, maar bovenal om lagere
tarieven om de moordende concurren
tie van de steeds talrijker wordende
chartermaatschappijen het hoofd te
kunnen bieden.
N'u al wordt een op de vier passa
giers die van Europa naar Amerika
vliegt, vervoerd met een goedkope
chartervlucht. De Luchthaven Schip
hol heeft een paar weken geleden
voorspeld dat het chartervervoer bin
ten r,iet al te lange tijd de gewone
lijndiensten zal overvleugelen waar
door de lijnmaatschappijen in een
nog ongunstiger positie komen te zit-
Concurrentie
veren, is het voor de IATA-leden zaak
zo spoedig mogelijk tot een beslissing
te komen.
Eenvoudig zal dat niet zijn. De door
de IATA vastgestelde tarieven worden
nu al op allerlei ingewikkelde manie
ren ontdoken. Alleen op de Noord-
Atlantische route gelden meer dan 40
verschillende tarieven, variërend van
tarieven voor studenten en 65-plus-
sers. tarieven voor verschillende be
roepen, voor de dag waarop men
vliegt, tarieven afhankelijk van de
verblijfsduur of groepskortingen.
Vaak ook wordt korting gegeven als
men een bepaalde tijd van tevoren
boekt.
Tarievenuiarwinkel
Zij moeten immers op vastgestelde
tijdstippen vliegen, of er nu wei of
geen passagiers in het vliegtuig zitten
en de praktijk wijst uit dat er zeer
veel vliegtuigstoelen onbezet blijven.
De chartermaatschappijen vliegen
wanneer het toestel vol is. zij vliegen
daardoor rendabeler. Bovendien be-1
hoeven zij zich niet te houden aanl
vastgestelde tarieven.
Tot nu toe wordt de ontwikkeling
van de chartermaatschappijen afge
remd door allerlei bepalingen die;
vaak alleen in het leven zijn geroepen j
om de bij de IATA aangesloten lijn
maatschappijen te beschermen. Dit
heeft in de loop der jaren tot diverse'
luchtvaartpolitieke conflicten geleid,!
maar duidelijk is inmiddels wel ge-j
worden dat het chartervervoer nietl
door vaak willekeurige bepalingen te-1
gengehouden kan worden.
De IATA legt de tarieven voor het
internationaal vliegvervoer bindend
vast. Dat betekent dat alle bij de
IATA aangesloten luchtvaartmaat
schappijen voor een bepaald traject
dezelfde prijs berekenen. De meer dan
100 IATA maatschappijen kunnen elk
aar dan ook niet met prijzen becon
curreren, maar uitsluitend met dienst
betoon en kwaliteit.
Wanneer een maatschappij overgaat
tot de aanschaf van een beter en
sneller toestel, dan moeten de ande
ren wel volgen om niet achter te
blijven. De klant wil immers het beste
en het modernste. Daarom blijven de
maatschappijen gigantische bedragen
stoppen in alsmaar nieuwe typen.
Meestal niet eens omdat daar behoef
te aan is. maar omdat de concurren
tie het ook doet en de vliegtuigfabrie
ken bepalen wanneer er weer een
nieuw toestel op de markt moet ko
men.
De Boeing-fabrieken werken nu al
aan een Jumbo die tweemaal zoveel
passagiers kan vervoeren, terwijl er
ook een op stapel staat die weer iets
sneller kan vliegen. Het lijkt ondenk
baar dat de luchtvaartmaatschappijen
daarop zitten te wachten en het is
voorspelbaar dat de directies met
angst en beven de ontwikkeling van
dip iets snellere maar in ieder geval
veel duurdere toestellen volgen
Prestige-object
Er speelt ook nog een ander pro
bleem. Het bezit van een eigen lucht
vaartmaatschappij is vaak een presti
ge-object van verschillende landen. De
laatste 20 jaar zijn er nog al wat
nieuwe staten en staatjes bijgekomen,
die vaak direct, veelal met buitenland
se hulp, een nationale luchtvaartmaat
schappij oprichten, zodat de spoeling
steeds dunner wordt.
Doordat de luchtvaartmaatschappij
vaak een prestige-object werd, bepaal
den niet langer zuiver economische
factoren de exploitatie. Veel staten
hebben grote belangen in de nationale
vliegbedrijven. Ook de KLM is voor
ongeveer 70 procent in handen van de
staat. Omdat de staat zelf daardoor
belang heeft in een rendabel vliegen
van de maatschappij werd en wordt
vaak uiterst karig omgesprongen met
het verlenen van landingsrechten
buitenlandse maatschappijen als er
een sterke concurrentie te verwachten
valt voor de eigen maatschappij. Dat
protectionisme betekent in feite ook
een rem op een rendabele ontwikke
ling van de luchtvaart
Bijna de gehele zomer wordt er nu
gepraat, over een herziening van de
tarieven voor vluchten over de Atlan
tische Oceaan, een van de meest
belangrijke vliegroutes. En nu onlangs
de Engelse BEA heeft aangekondigd
de tarieven voor Europese reizen in
bepaalde gevallen te willen gaan hal-
Het lijkt onwaarschijnlijk dat de
IATA-leden tot de conclusie komen
dat deze warwinkel van tarieven beter
opgedoekt kan worden en men komt
tot een eenheidstarief waarin alle
kortingen en diensten zullen zijn ver
disconteerd. Er zal dan weer een
nieuw tarief ingevoerd worden. Een
voorstel hiertoe, voor 200 dollar heen
en weer over de oceaan mits twee
maanden van tevoren geboekt en be
taald is, is in ieder geval in goede
aarde gevallen. Alleen de Duitse Luft
hansa is tot nu toe niet akkoord
gegaan. Dat tarief moet dan dienen
als wapen tegen de chartermaatschap
pijen. Maar het was nog maar nauwe
lijks bekend dat de IATA tot een
dergelijk voordelig tarief wilde ko
men. of de IJslandse luchtvaartmaat
schappij Loftleider, die geen lid van
de IATA is en zich dus ook niet aan
de IATA-afspraken behoeft te houden
en daarom bijvoorbeeld niet op Schip
hol mag landen, deelde mee het nog
goedkoper te kunnen met bedragen
die 50 tot 100 gulden beneden de
nieuwe IATA-tarief liggen.
De BEA wil met haar voorstel om
de tarieven op Europese vluchten in
bepaalde gevallen te halveren berei-
Slot van pagina 1
worden geboekt en betaald, vond de
maatschappij onzakelijk, omslachtig
en onhanteerbaar.
Tot volgende week woensdag heeft de
Lufthansa de tijd om te laten welen
of zij wellicht toch nog de andere wil
volgen of dat zij vasthoudt aan haar
opvattingen. Gebeurt het laatste dat
gelden van 2 februari af geen tariefaf
spraken meer Op 1 februari lopen de
bestaande afspraken af.
Zelfmoord
De directeur-generaal van de IATA.
Knut Hammarskjoeld: ..Mocht het ge
beuren dan geloof ik toch nog niet
dat de maatschappijen er voor zullen
voelen elkaar hot mes op de keel te
zetten. Niemand staat te dringen om
door een moordende concurrentie aan
een financiële zelfmoord ten onder te
gaan". De president-directeuren van dp
,23' hebben trouwens afgesproken dat
zij zich zullen houden aan de Montre-
al-tarieven, waarover ze het alleen
met de Lufthansa niet eens konden
worden. Dat betekent in ieder geval
dat iedereen onder bepaalde voor
waarden .goedkoop' naar Amerika
kan. ook al is hij niet zo jong meer.
studeert hij met en is hij geen lid van
een verenigmg die een vliegreis naai
de andere kant van de Atlantische
Oceaan gaat maken, Bestaande .nor
male' tarieven zouden geen of nauwe
lijks wijziging ondergaan
Knut Hammarskjoeld ziet de eventu
eel komende .open situatie' liever als
een periode waarin men zal gaan
experimenteren. „Voor het reizende
publiek zouden daar echter zeker at
tractieve mogelijkheden uit kunnen
voortvloeien".
Scherper zou de concurrentie moge
lijk kunnen worden, wanneer de Luft
hansa de periode-zonder-afspraken
zou aangrijpen om de tarieven scherp
te verlagen om zo een groot aantal
reizigers te lokken dat dan weer voor
een voordelige exploitatie zou zorgen.
Dan zou de kans ontstaan dat ande
ren meegaan in een concurrentie
strijd Ook de Lufthansa, die evenals
bijna alle andere luchtvaartmaat
schappijen moeilijke tijden door
maakt, zit echter niet op een gevecht
om de tarieven te wachten Ze vreest J
alleen, dat het accepteren van het
zogenoemde Montreal-pakket slechts
verliezen op de Noord-Atlantische rou
te zou opleveren of vergroten.
Amsterdamse
wisselmarkt
AMSTERDAM <ANP> - Londen 8.45'i-
46"*New Yoric 3 tl ,-3.44r'<; Montreal
J.T3-: 3.39A; Parijs 62 41-62 49; Brussel
7 12V7 13H; Frankfort l0iJeij.101.64j.
Stockholm 67.65',2-67.70'J: Zürlch 86 09-
38 14 Milaan 56.03' :-36.03Vj; Kopenha-
;cn 46.90-46.95; Oslo 19.67^-48.72';; We
nen 14.05' :-14.06'Lissabon ongenoteerd;
Madrid 4.90-5.15
AMSTERDAM: Vrijdagmorgen is
in het RAI-Congrescenlrum te Am
sterdam de LAT A-conferentie ge
opend waarin de tarievenoorlog
van de luchtmachtmaatschappijen
zal worden behandeld We zien
hier een deel van de vergaderen
den, rechts op de voorgrond de
president-directeur van de K.L.M.,
dr. G. van der Wal.
ken dat de vele lege plaatsen in de
vliegtuigen gevuld worden. Wanneer
de BEA echter die tarieven invoert
zal ook de KLM dat moeten doen
omdat zij een deel van de trajecten in
een poule vliegt. De andere maat
schappijen zullen dan uit concurren-
tie-overwegingen moeten volgen.
Dat er iets aan de tarieven gedaan
moet worden is wel duidelijk gewor
den. De vooruitzichten van de maat
schappijen zijn bepaald niet gunstig.
De Italiaanse maatschappij Al Italia
leed in 1970 voor het eerst verlies. De
Lufthansa denkt dit jaar op
Noordatlantische route 80 miljoen
mark te verliezen en ook bij de KLM
ziet men de toekomst zorgelijk tege
moet.
Hopelijk komt men in IATA-vcr-
band tot een oplossing. Een misluk
ken van een gesprek en daarmee
wellicht een uiteenvallen van de IATA
zal ongetwijfeld leiden lot nieuwe kar
tels van maatschappijen waarhij de
markten zullen worden verdeeld ten
koste van de kleine ondernemin-
gen.
DEN HAAG (ANP) Een werkgroep
van de Sociaal-Economische Raad be
veelt de oprichting aan van een indus
triële herstruetureriiigsi Maatschappij
die een daadwerkelijke bijdrage levert
aan een herstructurering van de in
dustrie in ons land. De belangrijkste
taak van deze NV is het ontplooien
van initiatieven om tot een optimale
sectorstructuur te komen. Dat kan
gebeuren door stimuleren van struc
tuuronderzoeken ol' het bewerkstelli
gen van aanbevelingen die uit die
onderzoeken voortkomen
De werkgroep heeft dit opgemerkt in'
een oniwerp-advies dat de SER in zijn!
vergadering van 17 september zal be
handelen. De werkgroep heeft in dat
zelfde ont.werp-advies meegedeeld
geen aanleiding te zien de vorming
van een readaptatiefonas aan te beve
len.
DIVIDENDEN
DESSO
Tapijtfabriek H. Desseaux zal aan de
op 2 december te houden jaarvergade
ring voorstellen over het boekjaar
1970-1971 een onveranderd dividend
vaci 4 per gewoon aandeel van 20
uit te keren.
AKZONA
Het bestuur van Akzona Inc. te Ashe-
villc (VS) heeft het dividend over het
3e kwartaal 1971 onveranderd vastge
steld op 25 dollarcent per gewoon
aandeel, aldus een bericht van AKZO.
Akzona Inc. is een Amerikaanse on
der-neming, waarvan 60 pet van het
aandelenkapitaal .n bezit is van AKZO
NV.
MATUBEL
De raad van bestuur van Matubel NV
zal aan de op 25 oktober te' houden
jaarvergadering voorstelle.- het divi
dend over het ooekjaar 1970 '71 vast
te stellen op ƒ2.50 per aandeel van
20,- (12,5 pet). Het dividend over het
boekjaar 1969-'70 bedroeg 10 pet.
BRUSSEL (AP) - De Belgische rege
ring heeft besloten om de exporthcf-
f:n~ op een selectieve lijst van pro-
dukten te verlagen van 1.75 pet tot 1
pet voor sommige produkten en tot
0,5 pet va; andere produkten Deze
verlaging zal 1 oktober ingaan.
In een toelichting op de beslissing zei
de premier Gasto. Eyskens dat de
produkten die van de verlaging profi
teren voornamelijk die goederen zijn
die geleden hebben onder de Ameri
kaanse beslissing om een extra import
heffing van tien procent in te stellen.
De 66-jarige neei B Veen uit
Winschoten is vrijdagmorgen m Zaan
dam met zijn fiets door een auto
aangereden, Hij was op slag dood. De
man logeerde bij familie in Zaandam.
Scheepvaartunie gewild
Op een kalm Damrak deed Scheepvaart Drue
vrijdag van rich spreken Door enige vraag in j
een overigens dunne markt schoot de koers bij
opening met f 4,20 omhoog nasr 65 50. waarna
een lichte afbrokkeling begon. KNSM w»s even
eens beter en kwam met een winst van f 2.50 op
99.50. Van Ommeren steeg 2 pnt naar 242, maar
HAL moest fractloneel achteruit naar 88.6
De internationals lagen verdeeld in de markt
AKZO begon 0 20 hoger op 75.40 en Philips
onveranderd op 1 36 90. Hoogovens moest 0.70
terug naar f 67.10. Kon. Olie f 1.30 naar
139.70 en Unilever 0.30 naar 117
KLM was f 2 op zijn retour op 122.50. Helneken
2 40 op f 236.10 en Nationale Nederlanden 1
op 62. De cultures waren nauwelijks prijshou
dend. ABN en Amrobank moesten beide een
halve guldtj terug naar resp 271 en f 55.90
Staatsfondsen lagen licht verdeeld ln de markt.
De lokale markt sloot de week kalm af Verlie
zen en winsten hielden elkaar zo'n beetje ln even
wicht. Bos Kalis was 1.20 hoger
f 0.50. Stad Rotterdam, die meegedeeld heeft,
dat een onderhandse plaatsing van certificaten
bij Woudsend de winst per aandeel gunstig ra!
beïnvloeden won 1.50. evenals Bois. Homburg
deed het f 2.50 beter, Elsevier ƒ1, v. d. Grinten
2 en Bergoss 8 pnt.
Hoeks Machines moest 20 prijsgeven en Neder-
horst 1 50. Delta-Lloyd en Kluwer gingen f 1
achteruit, Chasmadntosh 1.20, Grasso 8 pnt
en aVn Reeuwljfc. Interlas en VRG-papier leder
5 pnt. De BNG-lentagen waren wat beter ge
stemd dan de staatsfondsen. De stemming was
verdeeld, maar hier deden zich wat meer en
grotere uitschieters naar boven voor Op de
beurs wist men U vertellen, dat de koers van de
..ob'.igatiegulden" ivoor buitenlanders nodig voor!
de aankoop van Nederlandse obligates en alleen
te krijgen door de verkoop van ar.dere Neder-
landse .obligaties door het buitenland) gestegen-
is tot ongeveer 103 pet
ACF verliet de beurs f 2 hoger, v. d. Grinten!
3.50 en Gist 1. Albert Heyn daarentegen
moest uiteindelijk 2.20 terug. Amfas verloor
1.50 en Van Hattum en Blankevoort 1. On-,
danks een gestage afbrokkeling eindigde Scheep-,
vaart Unie op 64. wat een winst betekende!
van 2.70. Bij de andere actieve fondsen kwa-j
men verder nagenoeg geen wijzigingen van bete-(
kenls meer voor. Van een vaste trend
UKUOAI 1Kb
im a i
Veo 10 "IB I
Ned tf -70-3-»
Ned 68 4'A
Ned 59 «'6
Ned 60-1 «'A
Ned '61 4V,
N auttl S'A
Net. '94 1-2 8V.
Ned '551
N-d -37 8
100.40
100.40
101.20
101
97.20
94.70
94.70
94.80
39.60
89.30
87 40
87.10
84.70
85.70
81.70
t;ndh<"T«> 'M
D Haag '521
O Haag S2-3
..eld.55. 4V. 86 35.60
Hoogoven» SVi 73 73
Meelfah; 6'/. 94 30b 91.20
Wyer» '66 6 IS 87 SO 87.20
Handel uilwti
416 H«JZ> 17
Man Unxigc 14
r*ua*t-Naoam U
Bensdorp lot >2
Bergn et> Jurg IE
Berxel Pat
Binder*' W 5
Bol»
Bore wenrj 18
Bredere»'» b 3*
Bunrrn I
Bijenkorf e
Calve e
Cent Suiker
169.80 StOi
146 5 St
55.10 n>
84.60 84.90
At.TlF.VK 4ANIIKLKN
Amrcbank
Amst Ruoo
OeU Ulj c
Dordt Prtj
75.20 75.60
27150 271 .SO
56.40 56 JO
Geld v pap
Geld Helena
Gist-Brocade»
Grinten vd
172. 17250
VXt 991
35.20 34.»
860 MO
60.30 69.50
65.10 66
40 40.20
S3
•83 186JO
BUITKNL CKRrt
tnlano Kat Ga»
Int Nickel
Shell OU
Toll '47 3
BvNG bbj I
BvNG krt l-2 6»..
BvNG '68 1-7 6V.
BvNG '57 6
flrNG '85-1 S'A
BVNG '58 S'A
BvNG '64 6>/«
B-NG '58 '59 «14
Handel industrlr -n
ft 111 owe 87.10
Fr Gr DU 4'A 82.00g
West NO 3V«
87 10
83.30
84.40
80.90
94 30
90.60
90.30
36.90
83.20
84 JO
30.80
Hero Cons
Boek'» Msca
Rolee
Hoi 1 Bctoo
Homburg
VERKVHiOh STATEN
Kon Petr
1N5M
Nat Ned
86.50
81
67.10
Hypotheekbanken
>3.75
IP 56 I'/,
4KZOZ Cb NV -
N Gl» U '66 6>A
Pgem '57 e 90,50
Pgem '64 e 39.00g
R rtjo pup! 6>a
R.Sch 69 t-3 7t* 84
icholt Hon 4'A 83
KLM '68 7 90
CM '62 98 50
90.10
89 1
95 1
NiET-AUriKVK AANDELEN
Beleg gtngamlj or
Alg Ponds oes 102 201.5*
Converto 795 tjo
Holland Fund 62; 617
DA*
E-iropaJonds
Eur union
V'aleurop
Bank- krediet- -
AMEV
Delta ven. groep
1 Ned Mldstb.
Slavenburg
65.90
82.30
129.10
66.30
82.50
128»
I B B Condor
ir.iep
Interlas
In tenia tlon-M
Kwnpen ea Beg
KN Papier
KV tapijt
Linnet eves
Ltjempf
Ltjm en Gel
Meelfabr NB e
Mees Bouw
Moss
Van Nells
Net am
Nont
Nutnda
.N!jverd.-ten Cate
Ovtng
134.10 130.50
52.50 53.20
130-» 120 JO
62 30 6250
292 295
98.50 98 b
140.30 141.20
140.20 -
98 97.50
61 JO 61
109.70 109JO
Pal the
Pont bout
Ruhaafc Co.
RUn-Schelde
Set: Exp MtJ
Schotbeton
Scholt Honig
Verklaring: •—gedaan en bieden; ggedaan laten; i>—bieden: Ilaten: dÏ1J2 1
Cure» Service
Colgate
Cot-jmms oa>
Dow Cbetn
Eastman Kodak
Ford Motor
Gen Elee
Gen Motor»
tnt TeJ en Tel
Kennecof
Nat DlrtllJ
Nrtn Am Philips
Perm Cent Comp
Radio Corp
Republic Sieel
0b 70 Shell OU
a 193 1 S perry Rand
0 85 Standard Brand»
83 b studebaker
175.5 sun OU Comp
129.5 Texas tnstr
175 Un Pac Rr
5 17 OB Steel
186 Weattngh dec
>0 53.20 Wnoiwortb
D 69-59 gr Z1-22J3; r— ex d
61.50
32.50
24.60
4520
31.8
42J0
60 20
3030
90.25
49.95
BEURSOVERZICHT VAN DEZE WEEK
5 geen
Industrie
Scheepvaart
Bank- en vei
Handel enz.
Algemeen
109.7 110.0:
101.8 101.4
AMSTERDAM (ANP) De advieskoer-
sen voor buitenlands bankpapier geldend
in Amsterdam op de volgende werkdag
luidden gisteren onveranderd.
AMSTERDAM (ANP) Op de 8.5 petj
30-jarige obligatielening van 8.5 min'
ten laste van de stichting Rooms
Katholieke Ziekenverpleging te Zwolle1
is voor een dusdanig bedrag inge
schreven, dat bij toewijzing een re
ductie moet worden toegepast, aldus
emittenten.
DELI-MIJ EN INDUFLOR:
BOD OP JONGENEEL
UTRECHT (ANP) De NV Dell-
Maatschappij in Amsterdam (Deli-
Mij) en Compagnie Industrielle ct
Forestiere SA te Brussel (Indufor)
zullen gezamenlijk een bod doen op
alle aandelen Jongeneel NV in
Utrecht, totaal 7.018.000 nominaal.
Deli-Mij en Indufor zullen de aandeel
houders van houthandel Jongeneel
voorstellen hun aandelen over te dra
gen aan Deli-Mij-Indufor tegen een
contante betaling van ƒ450 per aan
deel van f 100 nominaal. Zoals bekend
is eerder door de Thyssen-Bomemisza
Group NV een bod van 400 pet uitge
bracht. dat echter door het bestuur
van Jongeneel niet kon worden aan be
volen. Thyssen-Bomemisza trok zich
daarop uit de onderhandelingen terug.
Als het aanbod van Deli-Mij en Indu
for gestand wordt gedaan, zullen de
over te nemen aandelen door Deli-Mij
en Indufor worden verdeeld in de
verhouding 60 pet vooi Deli-Mij en 40
pet voor Indufor Commissarissen en
directie van Jongeneel bevelen aan
vaarding van het bod aan aandeelhou
ders aan, aldus 'n gezamenlijk bericht
van de drie betrokken directies.
AMSTERDAM Pal voor het
weekeinde heeft de Nederlan-,
se regering gemeend de kapi-i
taalstroom vanuit het buiten;
land te moeten indammen door;
het creeren van een aparte obli-j
gatiemarkt voor buitenlandse!
kopers. Deze kunnen pas op on-;
ze eigen obligatiemarkt opere-j
ren als tegenover hun aankopen
ook verkopen staan voor bui
tenlandse rekening.
In de praktijk komt het hierop neer!
dat voor de afwikkeling van nieuwe!
buitenlandse obligatie-aankopen be
taald moet worden met aparte gul
dens die hun leven onder naam van;
'nul-guldens' zijn gaan leiden. Hier-,
door hebben deze 'nul-guldens' een;
eigen koers ontvangen. Kenmerkend
voor de ondanks alles toch nog blij
vende buitenlandse belangstelling voor
onze obligatiemarkt: de notering van
de 'nul-gulden' is deze week al opgelo-'
pen tot bijna 103 procent. Dit bete-:
kent dat er meer door buitenlanders;
wordt gekocht dan verkocht. Zij moe
ten dus een premie van drie procent
betalen en hoe hoger deze premie
wordt des te meer zal hun belangstel
ling tanen. Iets wat de regering nu
precies beoogt.
Ondertussen was de beurs wel ver-1
baasd over de maatregelen, ondanks1
de geruchten die al enige tijd over de1
eventuele komst van de 'nul-guldens'
de ronde hadden gedaan. Maar sedert
de gulden is gaan zweven was in eik
geval op de obligatiemarkt de buiten
landse belangstelling aanzienlijk ge
taand. De dagelijkse omzetten liepen
ADVERTENTIE
ZAAGMOLENSTRAAT 1, GOES
GRONINGEN (GPD) Mol unifor
men kledingindustrie in Breda, een
bedrijf dat ondermeer NAVO-legerkle-
ding maakt, heeft donderdag meege
deeld het failliete Grol-bedrijf in nieu
we Schans over te willen nemen. De
vakbonden tonen bijzondere belang
stelling voor deze gegadigde, omdat
het kledingbedrijf dc ruim 200 ex-Grol'
werknemers denkt tc kunnen plaatsen.'
Donderdagmiddag is in de Grol-fa
briek door de vakbonden een voor
lichtingsdag gehouden, waar zich twee
serieuze gegadigden hebben gemeld.
De stichting wasserijbedrijven voor
de Groninger ziekenhuizen zei, eventu-|
eel 110 van de 250 Grol werknemers
te kunnen overnemen. Directeur A. P.
Maas van Mol uniformen kledingin
dustrie zeer grote belangstelling voor
de fabriek te hebben, maar vond de
gevraagde acht ton voor de panden
veel te hoog. De heer Maas zei, dat
hij de curator mr. Dorhout. 550.000
gulden wil bieden. Volgens hem hangt
een definitief besluit tot vestiging in
Nieuwe Schans af van een garantie
van het ministerie van defensie, dat
Mol ook legerkleding voor het Neder
landse leger kan maken. Ook wordt
een investeringspremie van de rege
ring verwacht. Volgende week zulien
de vakbonden met het Grol-personeel
overleggen of op hef. aanbod van Mol
uniformen kledingindustrie moet wor
den ingegaan.
De 20-jarige J. L. van der Zwet is
donderdagavond bij een verkeersonge
luk in zijn woonplaats Den Haag om
het leven gekomen. Op een kruispunt
werd hij met zijn motorfiets aangere
den door een taxi, die hem geen
voorrang verleende.
tot ver beneden die van het afgelopen-
voorjaar terug en de rente had enige'
moeite zich staande te houden. Boven-,
dien lijkt de maatregel niet zonder|
gevaar voor onze economie, die hieri
en daar al duidelijk op de rem blijkt
to zijn gezet. Het is bepaald geen'
publiek geheim dat alleen dankzij de
buitenlandse belangstelling voor onze
naar verhouding nog altijd hoge rente,
met de daaruit voortvloeiende koop-?
lust voor obligaties, het rentepeil in!
ons land in dit jaar toch enigermate
is gedaald.
De Nederlandsche Bank kon er zelfs'
enige maanden geleden een disconto-;
verlaging door invoeren. Het nu voor
lopig indammen van de buitenlandse
vraag betekent het scheppen van een
vraagvacuum, hetgeen sterk rente-aan
trekkende gevolgen met zich kan
brengen. En dat lijkt voor onze eco
nomie niet bepaald gunstig. Dit te
meer nu overal om ons heen de rente
flink aan het teruglopen is. In Ameri
ka blijft de obligatie-index op Mali
Street sterk oplopen. Engeland ver
laagde kort geleden het officiële dis
conto met niet minder dan een pro-i
cent. terwijl deze week ook Zweden
tot een verlaging is overgegaan.
Hoe dan ook: het meest sensatione-i
le wat de Amsterdamse effectenbeursl
deze week heeft laten zien was hetj
spektakelvuur op de obligatiemarkt.
De koersen daar zijn voor vele lenin-j
gen rond drie procent teruggelopen.'
Dat komt op een behoorlijke rentever
hoging neer en kennelijk om dit pro
ces nog meer kracht bij te zetten is
de regering deze week nog met een
nieuwe staatslening voor het beurs-
licht verschenen, waarvan wel het per-
DEN HAAG Hercules Incorporated,
een van de grootste chemische con
cerns van de Verenigde Staten, gaat
in Wilmington (North-Carolina) een
fabriek bouwen voor de produktie
van terephtaalzuur (TPA). met een
capaciteit voor ruim 90.000 ton per
jaar. Men verwacht deze fabriek in
1973 gereed te hebben.
Hercules heeft tot deze uitbreiding
besloten nu in de laatste jaren de
vraag naar grondstoffen voor de ver
vaardiging van polyester-vezel en -film
sterk is toegenomen. DMT blijft oven-
geos de meest gevraagde grondstof I
voor de produktie van deze vezel en|
film. Het ligt in de bedoeling van'
Hercules.de produktiecapaciteit van
DMT in de toekomst nog verder uit'
:e breiden. Het bedrijf, dat sinds 1953j
DMT produceert, heeft behalve in Wil
mington ook DMT-fabrieken in Bur
lington New-Yersey). USA en in Eu
ropa in Middelburg.
De nieuwe TPA-fabriek. tot de bouw
waarvan thans besloten is. verrijst
naast de bestaande produktie-eenheid
voor DMT te Wilmington.
centage (acht procent) bekend is ge
maakt, maar nog niet de emissie-
koers. terwijl het bedrag niet is vast
gelegd. Een bewijs temeer dat men
om welke reden dan ook in Den Haag
kennelijk tegen iedere prijs de rente
omhoog wil hebben.
Aandelen
Slecht dus voor onze obligatie
markt, maar slecht ook voor de aan
delenmarkt. De door de valutastor-
men toch al niet prettig liggende
markt ontving deze week nieuwe sti
mulansen voor de geforceerde koers
dalingen. Vooral in de meer lokaal
gerichte sectoren kwamen de klappen
weer hard aan.
Voor de internationals bleven de
verliezen over egend tot circa twee
gulden beperkt niettegenstaande ook
hier het binnenlandse publiek tot ver
koop overging. Maar door het hoge
aanzien van de gulden in het buiten
land bleef de belangstelling van die
zijde voor onze hoofdfondsen bestaan
en aangezien hier geen beperking
geldt voor buitenlanders konden de
koersverliezen beperkt blijven. Heine-
ken verloor echter vijf gulden, evenals
Bols. Maar hier speelden geruchten
over een accijnsverhoging een belan
grijke rol. Van Ommeren moest tien
punten prijsgeven. Van de cultuuraan
delen verloor Amsterdam Rubber vrij
wel alle koerswinst van de vorige
week, maar kon Deli Maatschappij de
winst van vijf gulden behouden.
Bevredigend
Het meeste bedrijfsnieuws had be
trekking op dc halfjaarcijfers. Oxer
het algemeen luiden die ook nu weer
bevredigend. Wereldhaven kon er zelfs
vijf gulden door oplopen. De rest
werd voor kennisgeving aangenomen.
Ogem verloor echter terrein van 81
gulden op 77 gulden en Hagemeijer
van 126 gulden op 121 gulden, omdat
hier de teneur van de bereikte resulta
ten tegenvallend werd uitgelegd.
Merkwaardige tonelen speelden zich
af rond de notering van aandelen
Houthandel Jongeneel en de Porceley-
ne Fles. die dagen uit dc notering
werden gehouden omdat achter de
schermen voortdurend om de zeggen-
schap in het bedrijf werd gevochten.
Voor de rest was het op de lokale
markt vrijwel overal koersverlies wat
dc klok sloeg. Als groep viel die van
dc aannemers op, omdat van de nieu
we regering juist sterke bezuinigingen
in de utiliteitssector worden ver
wacht. Dc Bataafsche Aanneming en
Ballast N'cdam verloren vijf gulden.
Hollandse Beton zes gulden. En Vere
nigde Bredero 15 punten. Voorts
moesten Gist Brocades en Van der
Grinten opnieuw terrein prijsgeven:
resp. zes gulden en tien gulden, ter
wijl ACF en Albert Heijn elk rond
vijf gulden verloren. Elsevier sprong
weer als vanouds fors op en neer,
maar verloor per saldo toch tien
gulden. Alleen voor aandelen Van Nel-
Ie en Desseaux bestond goede belang
stelling die in verband wordt gebracht
met zeer gunstige verwachtingen. Van
N'elie steeg 20 punten. Desso zes gul
den. De beurs sloot in gedrukte stem
ming.
HOOG EM LAAG WATER
Vlissingen
Terneuzen
Zierikzee
Hansweert
Wemeldinge
Vlissingen
Terneuzen
Zierikzee -
Hansweert
Wemeldinge
uur cm
6.56 175
7.21 192
8.07 135
7.51 210
8.34 156
uur cm
8.15 149
8.39 167
9.19 116
19.25 177
19.54 194
20.37 132
20.23 215
2101 152
uur cm
20.55 158
21.24 176
22.09 122
21.52 197
22.32 141
uur cm
0.47 179
1.11 192
1.28 149
1.43 207
1.47 166
uur cm
1.58 153
2.20 166
2.40 136
2.50 181
2.55 150
uur cm
13.19 159
13.43 172
14.06 130
14.14 136
14.20 146
uur era
14.44 144
15.08 157
1551 126
15.37 171
15.41 141
