BERLIJN-
AKKOORD
GETEKEND
Ontslag bij HAL voor 831 man
Zeeuwse Raad Arbeidsmarkt sprak over
groei Terneuzen 60-70.000 inwoners
KY GEEFT THIEU TWEE WEKEN
VVD houdt vast aan
belastingcorrectie
Ultimatum aan president in verkiezingskwestie
Door bezuinigingen:
WEGENBOUW
VREEST 3000
ONTSLAGEN
Vandaag
in de
krant...
BRANDT: GEEN CRISES MEER
REGERING DOET
EEN BEPERKTE
INGREEP IN
ECONOMIE
DISCUSSIES ROND CONCEPT-SCHRIJVEN AAN GS
Verhoging van het
voorzieningenpeil
i.v.m. leefbaarheid
noodzakelijk
Brief werkgevers
Vredesberaad
214e jaargang -
207
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MID DELB U RGSE. VLI SS IN G S E, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
p.- »o.l ƒ21.70 P.r hwirlaal
96. adv. Oo.t5.rf, UI.
f 4 9» ktw. Ciro 359300
(Intl 4 n.
.uw.tr..1 22. UI. 4457
Courant, MM4.lt.urf-
Zaterdag 4 september '71
SAIGON (RTR) In krin
gen die nauw contact onder
houden met de Zuidvietname-
se vice-president Nguyen Cao
Ky is vrijdag meegedeeld dat
deze president Nguyen Van
Thieu twee weken de tijd
geeft om de presidentsverkie
zingen van 3 oktober af te ge
lasten. Anders loopt Thieu
het gevaar dat hij met geweld
wordt geconfronteerd, aldus
deze kringen.
Bij de verkiezing is Thieu de enige
kandidaat. Ky en het voormalige
staatshoofd generaal Duong An
Minh hetoben zich teruggetrokken
en de president van verkiezingsbe
drog beschuldigd.
In genoemde kringen zei men
eveneens dat K> vastbesloten is de
president te 'vernietigen* en dal hij
zich niet meer gebonden acht door
ile grondwet. Ky is van mening dat
zestig procent van het leger achter
hem staat. Topmiiitaircn die de
president rouw zijn, zullen Thieu
niet te hulp snellen indien er een
confrontatie komt. aldus deze krin
gen.
President Thieu heeft eerder via de
televisie meegedeeld dat ae verkie
zingen doorgaan, ook al is hij d<
enige kandidaat. HIJ kritiseerde Ky
en generaal Minh die hij de schuld
gaf van het feit dat er maar een
kandidaat is.
De vice-president zei vrijdagoch
tend op een persconferentie dat hij
Thieu als een gevaar voor het land
beschouwt en dat er in Zuid-Viet
nam een dictatuur komt indien de
president wordt herkozen. Hij deel
de ook mee dat hij op 3 oktober
niet zal stemmen.
DEN HAAG (ANP) De Ne
derlandse wegenbouwers, die
de laatste jaren 75 procent van
hun materieel nodig hadden
voor het verwezenlijken van de
geprogrammeerde rijks- en pro
vinciale wegen, vrezen op grond
van de door de regering-Bies
heuvel aangekondigde bezuini
gingsplannen het komende jaar
slechts 55 procent van hun ma
terieel te kunnen benutten. Zij
zijn ook bang, dat van de 15
werknemers in de Nederlandse
wegenbouw wel eens zo'n 3000
overbodig zouden kunnen wor-
Dit heeft de voorzitter van de Neder-
imdsd Vereniging van Wegenbouwers,
ir. H. D. Prins, vrijdagmiddag in Den
Haaggezegd op een persconferentie,
die voorafging aan de maandag te
houden jaarvergadering van zijn vere
niging.
De raad van bestuur bouwbedrijf,
waarin genoemde vereniging ook deel
neemt, heeft woensdag een onderhoud
gehad met minister dr. W. Drees van
verkeer en waterstaat, die volgens de
voorzitter heeft gezegd de problemen
van de wegenbouw wel aan te voelen,
maar niet anders te kunnen handelen.
Zijn advies zou dan ook hebben ge
luid: zoek prioriteiten.
Ir. Prins had gewezen op de nota van
de werkgroep-Nelissen. waarin gesteld
werd, dat in 1972 de uitgaven aan
rijkswegen 75 miljoen gulden minder
zouden worden, aan provinciale en
gemeentelijke wegen 15 miljoen en
lien miljoen gulden mmder voor on
derhoud. De voorzitter merkte verder
op, dat de wegenbouwsector de laat
ste drie tot vier maanden een rem
ming in de afgifte van goedkeuringen
voor wegenwerken had geconstateerd
(Zie slot pag. 7 kol. 7)
Woningbouw
DE DRIE VAKCENTRALES heb
ben toegestemd in de oprichting
van een nationale ontwikkelings
maatschappij voor sociale wo
ningbouw. Zij zullen niet direct
deelnemen maar wel de financië
le basis helpen leggen.... (pag. 3)
Deserteur
DE JONGE SPAANSE deserteur
Menas Garcia Pellicer is toch het
land uitgezet. Een poging van de
advocaat, mr. A. D. van Leeuwen,
om uitstel te krijgen, mislukte...
(pag. 7)
Nieuws uit binnen- en bui
tenland op de pagina's 1, 3
en 7.
Nieuws uit Zeeland op pa
gina 2, 4, 5 en 6.
Sport op de pagina's 8 en 9.
Radio-tv: pagina 19.
Financieel nieuws: pag. 21.
En in de
Pagina 13. Sint-Anna ter Muiden
en de kunst. Verhalen
van F. C. Terborgh in
Hans Warrens letter
kundige kroniek.
Pagina 14: Zestig jaar geleden
brandde de Jacobsto-
ren in Vlissingen af;
stemmen uit de ker
ken.
Pagina 15: Dammen, schaken,
bridge, puzzel en cu
linair avontuur.
Pagina 17: Poprubriek',
schrijven.
lezers
KABINET BESPRAK FINANQELE PROBLEMEN
(Van onze parlementaire redact iel
DEN HAAG Gisteren heeft
het kabinet vrijwel de gehele
dag opnieuw langdurig verga
derd over de financiële moeilijk
heden waarin ons land is komen
te verkeren en over de oplossin
gen daarvoor. Met name de libe
rale vice-premier Geertsema
heeft daarbij zeer duidelijk het
standpunt van zijn partij naar
voren gebracht dat niet kan
worden afgeweken van de af
spraak dat de belastingcorrec
tie ook volgend jaar zal plaats
vinden.
De belastingcorrectie was indertijd
ook al een afspraak bij de vorming
van het kabinet-De Jong. maar in 1969
gaf dit aanleiding tot enige wrijving.
Met name de AR-fractie maakte toen
bezwaren en kon slechts met grote
moeite weer in gareel worden gehou
den. In het afgelopen voorjaar werd
een wetsvoorstel van minister Witte-
veen aangenomen waarbij de belas
ting automatisch aan de inflatie jaar
lijks zal worden aangepast.
Bovendien werd in het regeerakkoord
afgesproken dat de belastingcorrectie
het volgende begrotingsjaar zal door-
tcgcnstander van dat idee is en de
drie confessionele partijen de felste
voorstanders. Naar in politieke krin
gen verluidt, voelt de minister-presi
dent zelf ook weinig om de afspraken
hierover te schenden, maar weet ook
lxl.| niet hoe anders tot een oplossing
moet worden gekomen.
Voorlopig ziet het er naar uit dat met
name op het gebied van de subsidies
nog meer zal moeten worden ingegre
pen, ofschoon de besprekingen daar
voor reeds voorlopig waren afgerond
Overigens zullen de politieke leiders
van de regeringspartijen maandag ver
gaderen met premier Biesheuvel en;
minister Nelissen (financien).
Het wordt niet onwaarschijnlijk ge-;
acht dat ook zij met nieuwe voorstel
len zullen komen die de problemen
kunnen verzachten.
Op de jolo lijdeus de ona^rlenc
ning v.l.n.r. de Franse ambassa
deur Jean Sauvagnargues. de
Britse ambassadeur Sir Roger
Jackling. de Russische ambassa
deur Pjotr Abrassimoio en de
Amerikaanse ambassadeur Ken
neth Rush.
(Van onze correspondent)
BONN In de toekomst zullen er geen Berlijn-crises meer zijn.
Dat feit heeft bondskanselier Brandt vrijdagavond in een toe
spraak via radio en televisie de „eigenlijke betekenis" van de
overeenkomst genoemd, die om 1 uur 's middags in West-Berlijn
was ondertekend.
fcantlijri
DEN HAAG (GPD) De regering
grijpt beperkt in om de economie te
verbeteren. Zij heeft een rem gezet op
het obligatie-verkeer. Met ingang van
maandag mogen buitenlanders nog;
slechts in guldens luidende obligaties
van Nederlanders kopen met guldens
die vrij komen uit verkoop van obli
gaties door buitenlanders aan Neder
landers. Op die manier zal de kapi-
taalinvoer dalen en de economie, zo
als gewenst is, verkrappen. Een speci-j
ale obligatie-gulden (o-gulden) wordt]
De ondertekening vond plaats in het
gebouw van de voormalige geallieerde
controleraad waar 17 jaar geleden de
laatste conferentie van de vier mo
gendheden was gehouden over het
verdeelde Duitsland, echter zonder re
sultaat. De technische details moeten
nog worden uitgewerkt door de Oost
en Westduitsers en de Wesiberli.fners-
.Hoewel de tweede Duitse' fase bevre
digend moet worden afgesloten wil de
overeenkomst van vrijdag van kracht
kunnen worden in de eerste fase, om
met de woorden van de Franse am
bassadeur Jean Sauvagnargues
spreken, „de beslissende die alle esen-
tiele punten bevat voor een regeling"
Een succesvolle afsluiting van 't hele
pakket problemen over Berlijn zal een
groot aantal onderhandelingen tussen;
Oost en West in Europa in beweging:
zetten die tot nu toe hebben gehangen
op 'n bevredigende oplossing voor Ber
lijn. Hieronder vallen de ratificering i
van de een jaar geleden gesloten ver-,
dragen van Wesr-Duitsland met Mos-j
kou en Warschau en een Europese:
veiligheidsconferentie waar de Sowjefc-
Unie al verscheidene jaren krachtig
naar streeft. Als kernpunten van de
overeenkomst tussen Amerika. Enge
land, Frankrijk en de Sovjet-Unie
noemde Brandt: „Het verkeer tussen
de Bondsrepubliek en West-Berlijn
wordt in de toekomst niet meer ge
stoord. de banden tussen beide zijn
niet meer omstreden, Bonn kan West-
Berlijn in het buitenland (ook In
Oost-Europa) vertegenwoordigen.,
W'est-Berli.iners zullen de DDR en
Oost-Berlijn kunnen bezoeken en In
veiligheid kunnen leven en wer
ken".
Naar het oordeel van de bondskan
selier hebben alle bij de onderhande
lingen betrokken landen hun interesse
voor het verwijderen van spanningen
duidelijk tot uitdrukking gebracht.
Daarom zou het mogelijk moeten zijn
ook op andere gebieden resultaten te
bereiken, die de samenwerking en de
vrede ten goede komen.
De ondertekening door de ambassa
deurs van de grote vier, die anderhalf
jaar aan de overeenkomst hebben ge
werkt, was inmiddels van verschillen-
(Zie slot pag. 7 kol. 5)
OVERLEG MET DE VAKBONDEN AFGESLOTEN
Gesprekken
Nu de tekorten groter blijken te zijn
dan men ten tijde van de kabinetsfor
matie had vermoed, wordt eraan ge
dacht de belastingcorrcctie maar ach
terwege tc laten. In de afgelopen 1
week heeft premier Biesheuvel reeds,
persoonlijke gesprekken gehad met de
fractieleiders van de vijf regeringspar
tijen. Daarbij is naar voren gekomen
dat de VVD met name de felste
ROTTERDAM (ANP) De besprekingen tussen de directie van
de Holland Amerika Lijn enerzijds en de federatie van werkne
mersorganisaties in de zeevaart en de katholieke bond van ver-
voerspersoneel anderzijds over het eventuele ontslag van ruim
1000 man personeel op de cruisseschepen 'Rotterdam', 'Nieuw-
Amsterdam' en 'Statendam' zijn vrijdag in Rotterdam afgerond.
Het staat vast, dat van het vaste personeel 154 Nederlanders en
379 buitenlanders binnenkort zullen worden ontslagen, benevens
271 werknemers met een seizoencontract. Daarnaast zullen nog 27
werknemers op wachtgeld worden gesteld.
De directie van de HAL liet in meij
van dit jaar reeds weten, dat ruim
1000 personeelsleden zouden moeten
worden ontslagen teneinde hiermee
liquidatie van liet cruise-bedrijf van
de Holland-Amerika-Lijn te voorko
men. De met ontslag bedreigde perso
neelsleden (allen beneden de rang van
onder-officier) waren in de hotel-
dienst van de maatschappij werk
zaam.
De HAL-directie deelde toen ook mee,
dat alle vrijgekomen plaatsen later
zouden worden ingenomen door Indo
nesisch personeel. De HAL-directie be
sloot in juni het ontslag op te schor
ten na een hernieuwd overleg met de
werknemersorganisaties. Op 31 juli jl.
waar bij de Holland-Amerika-Lijn
2395 zeevarenden in dienst.
In totaal zijn zeven besprekingen tus
sen beide partijen gevoerd. De vak
bonden hebben in de afgelopen m:
den nauwkeurig bekeken of het moge
lijk was het aantal met ontslag be
dreigde Nederlanders zo veel mogelijk
te verminderen. „Het aantal Nederlan
ders, dat oorspronkelijk op straat zou
komen te staan, bedroeg aanvankelijk
400", zo verklaarde vrijdagmiddag
desgevraagd het bestuurslid C. Rood-
enburg van de federatie van werkne
mersorganisaties in de zeevaart, die
nauw betrokken is geweest bij aile
overleg.
Hotelsector
„We hebben evenwel andere functies
kunnen creeren, met daarbij een om
en bijscholing, zodat nu uiteindelijk
maar 154 Nederlanders in vaste diens:
(Zie slot pag. 7 kol. 1
MIDDELBURG De recente
lijk geïnstalleerde Zeeuwse
Raad voor de Arbeidsmarkt,
vrijdagmiddag voor het eerst in
openbare vergadering bijeen in
het gebouw van de kamer van
koophandel te Middelburg,
heeft zich na langdurige en vaak
levendige discussies met voor
zichtigheid geschaard achter
een aan het college van gs van
Zeeland gerichte ontwerp-brief
over de ruimtelijke ordening in
oostelijk-Zeeuwsch-Vlaanderen
Hoewel de raadsleden van het;
presidium het aanbrengen van'
verfijningen en andere nuance-1
ringen in het ontwerp-schrijven
bedongen, kon men meegaan
met de algemene teneur van het
schrijven, waarin onder meer
een groei van Terneuzen tot een
stad van zestig- a zeventigdui
zend inwoners wordt bepleit.
De raad, zo was in het ontwerp-
schrijven geformuleerd, acht uit een
oogpunt van leerbaarheid een verho
ging van het voorzieningenpeil ge
wenst. Een gemeente met meer inwo
ners heeft meer armslag, zo werd uit
de vergadering aangevuld en dit zal.
door uilhreiding van liet dienstenpak
ket. de leefbaarheid van geheel
Zceuwsch-Vlaanderen ten goede ko
men.
De Zeeuwse Raad voor de Arbeids
markt, zo bleek uit het conceptschni-
ven. had de laatste tijd een groot deel.
van zijn besprekingen gewijd aan de
ruimtelijke ordening van oostelijk
Zeeuwsch-Vlaanderen in verband niet.
de ontwikkeling van havens en indus-l
trieen in en nabij dit gebied. Men;
bracht, hierbij arbeidsmarkt en leef
baarheid met elkaar in relatie, zoals
tijdens de vergadering ook aandacht
werd besteed aan ae relatie tussen
planologie en arbeidsmarkt. Elemen
ten, die niet van elkaar te scheiden
zijn, zo overwoog men. wat tevens
een antwoord was op de principiële
vraagstelling of de nieuwe raad zich
op het terrein van de planologie mag
bewegen.
De raad (s in het algemeen van me
ning dat de arbeidsmarktfacetten in
lot dusver gepubliceerde plannen nog
te weinig tot hun recht komen. Zo
kan de raad zich verplaatsen in de
gedachtengane die in de brief van de
Kring van Werkgevers in de Kanaalzo
ne van Zeeuwse li - V1 aanderen aan de
Raad voor de Waterstaat is neerge
legd. Daarin zijn zoals bekend bepaal
de denkbeelden ontwikkeld ten aan
zien van het voorontwerp streekplan-
Oost-Zceuwseh-Vlaanderen en het;
Baalhoekkanaal.
Genoemde Kring van Werkgevers had)
de Zeeuwse raad voor de Arbeids-i
markt een afschrift van deze brief
gestuurd. Het Nederlands Katholiek
Vakverbond heefi zoals bekend adhe
sie betuigd aan het standpunt van de
Kring van Werkgevers en in de verga
dering van gistermiddag was het.
CNV-districtsbestuurder C Pinxteren,
die mede namens zijn NW-collega W.j
M. Pel verklaarde het hiermee geheel:
eens te zijn: het standpunt van de,
Kanaalzone-werkgevers wordt dus;
door alle drie de vakbonden onder-;
schreven.
In het concept-schrijven van de raad
voor de arbeidsmarkt was hieraan
dus eveneens aandacht besteed: in een
eerste formulering werd gezegd: „Er
dient naar een samenwerking gezocht
te worden bij de haven- en industrie
ontwikkelingen in het gebied waarbij
grenzen geen belemmering voor een
optimale structuur mogen vormen".
Bij de aanleg van een nieuw zeehaven-
industrieterrein dient men met de
groei van Terneuzen rekening te hou
den. ervan uitgaande, dat de werk-
woon-afstand over de weg maximaal
30 a 40 minuten mag bedragen, zo
werd in het concept gezegd. Voor een
verfijning van het inzicht is de raad
thans bezig meer gegevens te verza
melen over de ontwikkeling van de
arbeidsmarkt en het leefklimaat in
het betrokken gebied op middellang,
termijn.
Men is. zo bleek uit mededelingen var
voorzitter dr ir J Nijman. bezig met
het voor geheel Zeeland opstel
len van een vijfjaren-prognose voor
de arbeidsmarkt. Die mededeling
kwam hij het agendapunt "Effect van
Zie slot pag. 6 kol. 2
§pr ls de afgelopen dagen
E. deining ontstaan rond
het afgelasten van een
vredes manifestatie, Kosmo-
komplot 71 genaamd, die zou
worden gehouden op de ter
reinen van de hervormde
stichting Kerk en Wereld in Drieber
gen. De leiding van dit instituut be
sloot de manifestatie niet te laten
doorgaan nadat er allerlei moeilijkhe
den waren gerezen. Ze waren van ver
schillende aard. maar hadden op de
een of andere manier toch met elkaar
ie maken. In dit verband stellen som
migen vooral De Telegraaf aanspra
kelijk voor het onverwachte niet door
gaan van het geheel: dit blad heeft
voor een berichtgeving over Kosmo
komplot '71 gezorgd, die bij de direct-
betrokkenen als uiterst negatief is er
varen. Zij zou aanleiding zijn geweest
voor pressie op het breed modera-
men van de hervormde synode met als
uiteindelijk gevolg de afgelasting van
de bewuste manifestatie. Met name
de groep Septuagint heeft in dit op
zicht felle kritiek op de synode geuit:
„Niet alleen een aantal hervormden,
maar ook het breed moderamen van
de synode zijn voor een Goliath door
de knieën gegaan", aldus Septuagint.
Ter verduidelijking van het geheel:
Kosmokomplot "71 hield een sa
menwerking in tussen allerlei actie
groepen van diverse signaturen, zoals
het Angolacomité, Betaald Ant
woord, de Bond van dienstwei
geraars, de Koffieaktie, SJaloom,
wereldwinkels enz. om er slechts
enkele te noemen. Een soort
gelijke bijeenkomst was ook vorig
jaar gehouden, maar er was ditmaal
een nieuw element
aan toegevoegd. Het
motto was namelijk
'oppositie kiezen', in
welk verband uitno
digingen waren ge-
- richt tot linkse oppositiepartijen In
het parlement. Intern had dat al tot
enige spanning aanleiding gegeven,
maar de kritiek van buiten kwam
vooral los omdat de uitnodigingen wa
ren beperkt tot de oppositie. Waarom
niet KVP, AR en CH zo werd ge
vraagd: het betreft partijen, waarin
allerlei mensen uit diverse kerken
zich bezighouden met de problemen,
die tijdens de manifestatie aan de orde
zouden komen. Zo ontstond een es
calatie van kritiek met als uiteindelijk
gevolg, dat Kosmokomplot '71 werd al-
gelast.
Bij de teleurgestelde verbitterd H
misschien een beter woord re
acties was die van de groep S.ia-
loom het duidelijkst. Zij trok zich uit
de organisatie terug, omdat zij niet
wenste mee te werken aan een con
gres, waarvan de doelstellingen zijn
vervaagd tot 'iedereen, alle richtingen
en alle partijen'. Sjaloom vindt dat
ons land al vol is van ruimtes voor dit
soort kleurloze meetings. Dat is dui
delijke taal: men weet waar men met
Sjaloom aan toe is. De manifestatie
was naar het inzicht van deze groep
bedoeld als een voorbereiding tot het
'maatschappij-kritische werkseizoen'.
Kennelijk moeten daaruit figuren wor
den geweerd, die behoren tot de hui
dige gouvernementele partijen: er dient
volgens het thema van de manifes
tatie 'oppositie te worden gekozen'.
Nu kan men wel uiterst bitter doen
over De Telegraaf, omdat die de
directe aanleiding tot de moeilijk
heden zou zijn, het neemt niet weg dat
deze krant allerminst als enige oor
zaak kan worden aangeduid. De kern
van het conflict zit veel dieper: er is
bezig zich een scheiding der geesten
te voltrekken. Ter ene zijde is er in
dit geval sprake van een aantal actie
groepen, die duidelijk stelling kiezen:
zij zijn kritisch ingesteld ten aanzien
van de huidige maatschappij en menen
dat men die maatschappij slechts van
uit een totale afwijzing moet bestrij
den. Vanuit die gedachtengang plaat
sen deze groepen ter andere zijde al
diegenen, die over deze problematiek
anders denken, ook al stellen die zich
op de basis van een christelijke belij
denis. Zo ontstaat een nieuwe anti
these, een scheidslijn, die steeds scher
per wordt in de kerken van het wes
ten. Er is al bezig een theologie van de
revolutie te ontstaan, strevend naar
radikaal nieuwe typen van maat
schappijstructuren. Diegenen, die de
ze theologie aanhangen, beschouwen de
officiële kerken als 'slapend in Gethse-
mané', zoals een Nederlands theoloog
niet zonder overdrijving formuleerde.
Kennelijk wensen de actiegroepen
zelfs niet 'één uur met hen te waken'
tijdens Kosmokomplot '71.
Wie zich van het bestaande afkeert
en slechts wenst te spreken met
diegenen, die dezelfde maat
schappijkritische opvattingen huldigen
ae Sjaloomgroep zegt dat met zo
veel woorden wijst de dialoog zon
der meer af en stelt zich in feite sek
tarisch op. Aldus ontstaat een ver
vreemding tussen mensen, die zeggen
tot eenzelfde geloofsgemeenschap te
behoren. Dit sektarisme leidt boven
dien tot eigenaardige opvattingen. In
dit speciale geval bijvoorbeeld, dat
'oppositie kiezen' zou inhouden, dat
men wél de oppositie uit het parle
ment aan een manifestatie mag laten
meedoen, maar niet regeringspartijen.
Men ziet daarbij over het hoofd, dat
óók de oppositie tot het parlementaire
stelsel behoort. Met andere woorden:
de buitenparlementaire actiegroepen,
die bij Kosmokomplot samenwerkten,
hadden er geen bezwaar tegen een par
lementaire categorie tot gesprekspart
ner te kiezen. In dat geval echter kan
men moeilijk de regeringspartijen bui
ten schot houden, zeker niet als daar
toe politici behoren, voor wie het
christen-zijn de basis van het politiek
handelen is. Weigert men daarmee een
gesprek, dan laat men merken be
paalde mede-christenen niet serieus te
nemen. Het is wat vreemd allemaal,
vreemd vooral omdat het moest die
nen ter inleiding van wat 'vredesbe
raad' wordt genoemd. Op deze manier
wordt het wel een erg aardse vrede,
niet één die alle verstand te boven
gaat.
