Hartelijke ontvangst voor het CHLOORGAS
ONTSNAPTE
koninklijk paar
in Djakarta
IN ZWEMBAD
Mogelijk gerechtelijk vooronderzoek
naar oorzaak treinongeval Oostdijk
PVDA EN D'66 LIEPEN
UIT RAAD ROTTERDAM
Sphinx moet weer
150 man ontslaan
Van een
lekken dakje
Reuzechampignons
in de Biesbosch
IN LIMBURG
NA REL OM UITLATING THOMASSEN
Vandaag
in de
krant...
OFFICIER VAN JUSTITIE TEMIDDELBURG OVERWEEGT:
Dagbladpers
214e jaargang - no. 200
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 27 augustus 1971'
Pagina 2
VEEL MENSEN OP DE BEEN
7 DORDTENAREN IN ZIEKENHUIS
(Van onze correspondent)
DJAKARTA De eerste dag van het tiendaags statiebezoek van
koningin Juliana en prins Bernhard aan Indonesië werd gister
avond afgesloten met een prachtige voorstelling door Javaanse
en Sumatranse dansers en musici. Eerder hadden de koningin en
president Soeharto tijdens het staatsbanket in het Merdeka-pa-
leis, waar 140 Nederlandse en Indonesische gasten voor waren
uitgenodigd, in toespraken getuigd van de grote en groeiende
vriendschap tussen beide volken.
De president zei onder meer dat toen
hij en zijn echtgenote vorig jaar in Ne
derland waren ze het gevoel hadden
een „toppunt te benaderen van de
vriendschap tussen heide volken",
maar toen president Suharto het ko
ninklijk paar Indonesische bodem zag
betreden kreeg hij het gevoel dat nu
het „hoogtepunt van die vriendschap
was bereikt".
De president merkte in zijn tafelrede
verder op dat „het herinneren aan het
verleden de mens emotioneel maakt,
coch de capaciteit om een revaluatie
ie maken van wat voorbij is. kan vaak
TERHEIJDEN (ANP) In de
Brabantse Biesbosch zijn enlcele
reuzechampignons gevonden. De
grootste heeft een omtrek van
105 cm en weegt 3"e kg. De
vondst werd gedaan door enkele
leden van de botanische afdeling
ven dc bejaardenvereniging in
Terheijden.
Bij een speurtocht door de Bies
bosch vonden de bejaarden der
tien reuzenchampignons. De pre
cieze vindplaats houden zij geheim
om te voorkomen dat er veel
mensen komen kijken en de
champignons beschadigen.
DJAKARTA Toegejuicht, door
duizenden inwoners van Djakarta
rijden de hoge gasten door de
straten van de Indonesische
hoofdstad.
krachten geven om de opbouw
van de toekomst een nieuw aanzien te
geven". De president meende dat „on
ze beide naties thans bezig zijn aan die
nieuwe periode inhoud te geven".
De koningin sprak over haar blijd
schap dat ze nu „het prachtige land
mag zien". „Wij beiden hebben grote
bewondering voor uw streven in taaie
volharding naar opbouw, temidden
van de moderne wereld die zozeer aan
sterke en snelle veranderingen onder
hevig is en waarin elke natie en ieder
mens zijn medezeggenschap en verant
woordelijkheid ten volle' zal dienen te
aanvaarden".
Hare majesteit sprak verder van
„vriendschap die onze beide volken
verbindt, die zichzelf bewezen heeft,
die herleefd is en opnieuw is opge
bloeid".
Geschenken
Een bewijs van die vriendschap kwam
ook tot uiting in de geschenken die
aan het eind van de middag werden
uitgewisseld. Het koninklijk paar bood
de heer en mevrouw Soharto een uit
gebreid kristallen tafelservies aan met
Zie slot pag. 3 kol. 4)
Gulpen zwaar getroffen door wateroverlast
NOODWEER
HEERLEN (GPD) In Zuid-Limburg
heeft donderdagavond een hevig nood
weer geheerst. Het stadje Gulpen
kreeg een wateroverlast te verwerken
zoals men er in dertig jaar niet heeft
gekend. Ook Margaten, Heer en Sint-
Geertruid moesten het zwaar verduren.
In enkele plaatsen brandden door blik
seminslag boerderijen uit.
Terwijl het onweer in alle hevigheid
woedde begon in Gulpen het water van
twee kanten de laaggelegen dorpskom
in to stromen. Het veranderde in niet
te stuiten vaart het kerkplein en de
markt in enorme modderpoelen. Auto's
op het kerkplein stonden tot aan de
ramen in het water. Doordat het rivier
tje de Gulp plotseling fors steeg wer
den twee gasleidingen stukgeslagen. In
allerijl wist personeel van Lima-gas de
ze gevaarlijke situatie het hoofd te bie
den.
De winkeliers in het centrum van Gul
pen hebben grote schade geleden door
dat voorraadkelders onder water kwa
men te staan.
In de forellenkwekerij dreigden door
de enorme watertoevoer de dammen
te bezwijken. De bevolking hielp met
man en macht mee aan versterking
van de dammen met zandzakken.
m
ROTTERDAM (GPD) De
fracties van de Partij van de
Arbeid en D'66 zijn gisteravond
na een woedend 'verdwijnt u
maar. u kunt luisteren of ver
dwijnen', van burgemeester W.
Thomassen demonstratief uit
de raadzaal van Rotterdam
weggelopen. De breuk tussen
de Partij van de Arbeid-fractie
en burgemeester Thomassen
lijkt daarmee een feit te zijn ge
worden.
Bomen
VOLGENS onderzoekingen, verza
meld door de SWOV, kunnen bo
men die te dicht langs de weg
jtaan gevaar opleveren voor het
verkeer. (pag. 3)
Klopjacht
DE MEEST GEZOCHTE man in
Engeland is op het moment de
dader van de overval op een ju
welierszaak in Blackpool gevolgd
door de moord op de commissa
ris van politie van die stad.
(pa. 9)
EXTRA SPORT
Vandaag de PZC extra-sportkrant,
waarin behalve veel nieuws over
clubs en spelers alsmede voorspel
lingen voor de nieuwe competi
tie, gesprekken met Wim de Vos,
de grillige ster van Middelburg en
nu Veer-speler (pag 17), met de
Bredase scheidsrechter Frans
Derks (pag. 18). strafcommissie-
secretaris Clees Steenbakker (pag.
25) en naar Belgie vertrokken
Zeeuws-Vlaamse voetballers (ook
pag 25).
Nieuws uit Zeeland op pagi
na 2, 4, 5 en 7
Binnen- en buitenlands
nieuws op pagina 3 en 9
Sport op pagina 10 en 11
Radio en tv op pagina 13
Beurs en financien op pagi
na 15
Het incident gebeurde, nadat op vra
gen van een 'der PvdA-ers wethouder
II. W. Jettïnghof (eveneens pvda) had
bevestigd, dat na afgelopen maandag
b en w van Rotterdam een convenant
over de oprichting van een dienst
milieubeheer met de provincie Zuid-
Holland en Rijnmond hebben gete
kend.
In maandagavond gestelde vragen had
dr H. Lamberts (pvda) onthuld, dat
dit convenant bestond. De vragen wa
ren bedoeld om te verhinderen, dat de
overeenkomst zou worden getekend.
Gistermiddag had de fractie van de
Partij van de Arbeid er lucht van
gekregen. Men besloot op de 's
avonds te houden commissievergade
ring over de toepassing van de hinder
wet om 'haring of kuit' te vragen.
Zou de overeenkomst (die indruist
tegen de PvdA-wens, dat Rijnmond
het milieubeheer moet gaan doen)
door Rotterdam getekend zijn. dan
zouden de aanwezige PvdA-ers de ver
gadering ('niets anders dan lege dozen
verplaatsen') stante pede verlaten.
'Philippica
dinsdagmiddag was getekend. Daarop
vroeg burgemeester Thomassen, als
toehoorder aanwezig, het woord en
begon hij een philippica tegen zijn par
tijgenoot Lamberts.
De burgemeester verweet hem met de
publikatie van het omstreden conven
ant 'gestdfen goed' te hebben gebruikt.
Hij beschuldigde Lamberts van het
'weggrissen van stukken uit gemeente
lijke kamers en bet doortrechteren
daarvan naar de pers.' Hij zei ook.
dat 'een ontstellende daling van de
publieke moraal' te vinden en kondig
de aan: „Als dit gezelschap de zaal uit
is, dan zal ik enkele, mededelingen
doen."
Evenals wethouder Jettinghoff stelde
de heer Thomassen, dat de overeen-1
komst feitelijk niet meer was dan'
'een beginselverklaring.' waarover al
sinds juni overeenstemming bestond, j
Niettemin kon hij meedelen, dat Rijn-I
mond te elfder ure besloten heeft het
stuk niet te tekenen, omdat men bang
is. hiermee zijn eigen glazen in te
gooien.
De kwestie krijgt overigens nog een
nasleep, want op 1 september komt
het partijbestuur in de persoon van
Zie slot pag. 3 kol. 3
DORDRECHT (GPD) Gistermorgen omstreeks half tien is door
nog onbekende oorzaak een flinke hoeveelheid dodelijk chloorgas
ontsnapt en terecht gekomen in het overdekte gedeelte van het
sportfondsenbad in Dordrecht. Het is aan het snelle optreden van
een aantal personeelsleden te danken, dat de 67 kinderen die aan
het schoolzwemmen waren ten tijde van de gasontsnapping, geen
nadelige gevolgen zullen ondervinden.
Toch zijn direct twee kinderen aaar
het Donltse gemeenteziekenhuis ver
voerd terwijl later op de dag nog drie
kinderen voor observatie in hetzelfde
ziekenhuis opgenomen werden. Ook
twee personeelsleden, de heren \Y
Hendriks en badmeester L. ten Haaf
moesten in het ziekenhuis worder
opgenomen. Zij hadden een zo grot"
hoeveelheid gas ingeademd dat opna
me dringend noodzakelijk was. Ver
moedelijk zal het nog wel een week
duren voordat zij het ziekenhuis mo
gen verlaten. Het onderzoek heeft
aangetoond dat zij geen nadelige ge
volgen van het hachelijke avontuur
zullen overhouden. De toestand van
badmeester Ten Haaf is redelijk.
Machinist W. Hendriks verwisselde
gisterochtend, zoals hij een keer in de
vier weken doet. de lege cylinder
chloorgas voor een volle. Op het mo
ment dat hij het koppelstuk aan de
volle cylinder met een inhoud van 50
liter wilde bevestigen, gebeurde er
iets met het koppelstuk zodat het gas
kon ontsnappen. De machinist, die
tijdens het verwisselen van de cylin
ders niet het voorgeschreven masker
droeg, kreeg de volle straal gas in het
gezicht. Ondanks dat hij door het gas
bijna niet meer kon ademhalen wist
hij nog in de machinekamer te komen
en de machines te stoppen. Inmiddels
was het gas, door een ruim dat
normaal afgesloten hoort te zijn, de
machinekamer ingestroomd, waardoor
het na het ventilatiesysteem werd
meegezogen naar het overdekte zwem
bad. Badmeester L. ten Haaf kreeg
het gas tijdig in de gaten omdat het
een penetrante geur verspreidt. On
middellijk haalde hij de zwemmende
kinderen uit het water en bracht ze
naar buiten. Zijn optreden kon echter
niet verhinderen dat een tiental kinde
ren onpasselijk werd tengevolge van
het ingeademde gas.
Op zoek naar de oorzaak stuitte de
heer Ten Haaf in de machinekamer
op de heer Hendriks die bijna het
bewustzijn had verloren. Ook de heer
Hendriks werd door de heer Ten
Haaf in veiligheid gebracht. Inmiddels
waren auto's ter plaatse van brand
weer en politie en ambulances van gg
gd.
tlijl
Foto. Eén van de chloorgas-cilinders
OOK ONTSLAGEN AAN DE TOP
Foto: politie „te water" in Gulpen.
MAASTRICHT (GPD) Begin
september zullen vakbonden en
directie van de aardewerkfa
briek Sphinx in Maastricht be
sprekingen voeren over het ont
slag van 150 man administratief
en technisch personeel.
Het ontslag wordt voorgesteld in het
rapport-Berenschot dat volgende week
aan de raad van bestuur van de Sphinx
wordt aangeboden. Naast het ontslag
voor 150 man, voornamelijk beambten
pleit het rapport ook voor het afsto
ten van de Belgische dochteronderne
ming in Heiksem bij Antwerpen. Geen
eenstemmigheid bestaat over het al of
niet sluiten van de produktie-afdeling
in Wijck bij Maastricht. De directeur
Van de Belgische dochteronderneming,
de heer Vinken (47), is met ingang van
15 augustus ontslagen. Ook Sphinx-di-
recteur Loosjes uit Maastricht heeft
ontslag gekregen. Venvacht wordt, dat.
nog enkele topfunctionarissen het be
drijf zullen verlaten.
Bij het arbeidsbureau In Maastricht
venvacht men elke dag de ontslagaan
vragen voor de 150 man administratief
personeel binnen te krijgen.
Het personeel van Sphinx bad het ont
slag donderdag verwacht. Leden van de
ondernemingsraad zeggen dat het niet
uitgesloten is dat het ontslag toch nog
in augustus zal plaatsvinden. Directeur
L. van Kempen van de Sphinx blijft,
bij zijn eerdere verklaring dat hij niet!
weet wanneer de ontslagen ingaau en
om hoeveel man het gaat.
NOG GEEN NIEUWE
DEUR IN D1JKC0UPURE
MIDDELBURG - Er komt zeer
waarschijnlijk een gerechterlijk
vooronderzoek naar de oorzaak
van het treinongeval van maan
dag' 4 augustus te Oostdijk, na
bij Krabbendijke. Zoals bekend
botste de intercitytrein uit Vlis-
singen in volle vaart op een los
geschoten vloeddeur in de dijk-
coupure. Drieentwintig men-
sen liepen daarbij verwondingen
op.
Deze week heeft de officier van justi
tie hel proces-verbaal over dit in de
analen van de spoorwegen als 'uniek'
opgetekende treinongeluk binnen ge
kregen. „Ik wacht nog op de foto's.
Pas als ik die heb. kan ik tot een
bepaalde conclusie komen." aldus mr
Lebrct, die, zoals hij opmerkte, er
over denkt een gerechtelijk vooron
derzoek te vorderen bij de rechter
commissaris.
Over de oorzaak van het treinongeluk
is veel gespeculeerd Mr Lebret: „Blik-I
seminslag als oorzaak van het trein
ongeluk lijkt minder onwaarschijn-1
lijk dan we aanvankelijk dachten. Uit
de verhoren van de getuigen is geble
ken. dat zij alleen vlak voor het j
ongeval een geweldige blikseminslag
hebben waargenomen. Ik wil dat bij
een vooronderzoek wel eens duidelijk;
uitgezocht zien."
Slachtoffers
Van de totaal 23 slachtoffers konden j
er dezelfde avond 19 het ziekenhuis,
weer verlaten. Nu, ruim drie weken
na het ongeval, ligt nog een slachtof i
fer in het ziekenhuis, namelijk de 18-
jarige mejuffrouw Luyter uit Beek
(L), die aanvankelijk niets mankeer
de. derhalve de reis voortzette, maarj
in de trein op weg naar huis onwel
werd en in een ziekenhuis in Sittard
werd opgenomen. „Zi jis de enige die
nog in het ziekenhuis verblijft.' vertel
de ons gisteren een woordvoerder van
de NS te Utrecht.
Vloeddeuren
Het spoorwegongeval in de dijkcoupu-
re te Oostdijk is voor (le Nederlandse
Spoorwegen aanleiding geu eest in de
dagen kort na hel ongeval alle vloed
deuren in de dijkcoupures op hun
veiligheid te onderzoeken. In hel
hoofdspoor Vlissingen-Bergen op
Zoom zijn in totaal elf dijkcoupures:
drie op Walcheren en acht op Zuid-
Beveland. De W'aicherse coupures
worden afgesloten mei schotbalken.
welke balken men op elkaar stapelt.
Op Zuid-Beveland zijn er drie van
(Zie slot pag. 4 kol. 6)
De zwaar geschonden vloeddeur.
dag na het treinongeval. (Foto PZC
§\\Je leven snel. Ruim tien
VV jaar geleden op 1
oktober 1960 werd het
zestigjarig bestaan gevierd
van de socialistische dagblad
pers in Nederland: het jubi
leum van Het (Vrije) Volk.
De drie toespraken, die bij die gelegen
heid zijn gehouden, werden korte tijd
later uitgegeven in een boekje, dat tot
titel had .De toekomst van Het Vrije
Volk". Enkele citaten daaruit: „Voor
leder is De Arbeiderspers een begrip
geworden. Gesteund en geschraagd
door vele honderden toegewijde wer
kers heeft oas bedrijf een zeer belang
rijke plaats in het Nederlandse volks
leven veroverd. De krant is onze tolk
en ons getuigenis, onze leidsman en on-
_ze niet weg te denken hulp in de
strijd" Woorden van de toenmalige
president-commissaris van de NV Ar
beiderspers, G'. W. van Wingerden.
Voorts dr Thijs W. van Veen. toen ad
junct-hoofdredacteur: „De onafhanke
lijkheid van Het Vrije Volk is verwer
kelijkt op een wijze, die uniek mag he
ten. Van geen krant weet de lezer zo
precies waaraan hij toe is. Deze duide
lijkheid zal de krant ook in de toe
komst slechts ten goede kunnen ko
men. De krant en het Nederland
waarin Het Vrije Volk zijn taak heeft
te vervullen". Citaten van tien jaar
geleden: de daarin vervatte opinies zijn
vooral deze week achterhaald door bit
tere en harde feiten: Het Vrije Volk
is in feite zijn zelfstandigheid aLs eigen
onderneming kwijt en wordt een doch
ter van de NDU en de Perscombina
tie. Een laatste citaat van tien jaar
geleden, afkomstig van drs D. Roe
mers. toen NW-voorzitter: hij hield
de voorzichtigste toespraak van alle
feestgangers ,.Ik hoop dat de krant
nog een bloeiperiode tegemoet za!
gaan". Van die hoop is niet vee! over
gebleven. Een tragische ontwikkeling.
We leven snel. De samenleving wij
zigt zich voortdurend en de kran
ten veranderen mee, krant en samen
leving vormen immers één geheel. We
hebben in dit verband op deze plaats
al eens gewezen op de deconfessionali
sering in Nederland. Zij treedt de
laatste jaren in de journalistiek verhe
vigd op. Wat Het Vrije Volk betreft
is het begin daarvan in feite al aan te
wijzen in het begin van de jaren der
tig. Van Veen signaleerde het in zijn
jubileumrede van 1960 zonder het ech
ter als 'ontzuiling' aan te duiden; in
1931 werd namelijk Het Volk van „een
krant voor partijgenoten" omgezet in
een modern nieuwsblad. In de loop
der jaren en vooral na de tweede we
reldoorlog kwam het accent steea*
meer op het nieuws-blad te liggen en
minder op 'krant
voor partijgenoten'.
Dit proces werd bo
vendien verhaast
door technische fac
toren: nieuwe media
als radio en tv meldden zich. waardoor
de leesgewoonten zich wijzigden. Het
gedrukte woord devalueert en het
beeld televisie profiteert daar
van. Nieuwe ontwikkelingen in de gra
fische industrie dwingen de dagbladen
tot hoge investeringen, de kostenstij
gingen staan daardoor niet in verhou
ding tot de vermeerdering van de in
komsten. Dat alles valt nog weer sa
men met een ander verschijnsel: het te
ruglopen van de advertentie-omzetten,
mede een gevolg van reclame in radio
en tv. Op dit stuk van zaken heeft de
regering zich weinig aan de kranten
gelegen laten ligger.: zij heeft gewei
gerd de media te laten deelnemen aan
de exploitatie van radio- en tv-reclame.
Ook in dit opzicht vormen de kranten
een 'papieren spiegel' van de samenle
ving: zij ondergaan de ontwikkelingen
daarin zeer direct. De recente herver
kaveling ten aanzien van Het Vriie
Volk is er opnieuw en het ongewilde
bewijs voor.
De afgelopen twintig jaar heeft zich
voorts een verschijnsel voorge
daan, dat in dit hele spel van krachten
in de dagbladwereld ook van invloed
is geweest: Nederland verloor zijn hol-
landistische trekken. In de negentien
de en in de eerste helft van de twin
tigste eeuw verschraalde Nederland tot
'Holland', de randstad waarin de drie
hoek Rotterdam-Den Haag-Amsterdam
de dienst uitmaakte. De rest bestond
uit een reeks secundaire gebieden: ove
rig Nederland. De industrialisatie- en
infrastructuurpolitiek van de afgelo
pen jaren heeft dit beeld echter duide
lijk gewijzigd, er ontstonden nieuwe
industriegebieden, waardoor de rand
stad niet langer meer het enige krach
tencentrum is in dit land. Nederland
is weer bezig Nederland te worden,
een geheel, samengesteld uit zelfbe
wuste gewesten. Deze regio's hebben
hun' eigen kranten, die de problema
tiek van de eigen streek omstandig be
handelen en daarnaast een uitgebreide
algemene voorlichting geven. De regio
nale dagbladpers wist daardoor een
deel van de markt te veroveren ten
koste van de nationale dagbladen. Het.
ziet er nu naar uit. dat het Vrije Volk
zal trachten van dit proces te profi
teren: het wordt vooral een Rotterdam
se krant. Beter een sterk regionaal dag
blad dan een zwakke nationale krant.
We leven snel. De hierboven vermel
de citaten uit toespraken bij het
Arbeiderspers-jubileum tonen dat aar.
op het moment dat deze toespraken
werden gehouden, begon zich het pa
troon al af te tekenen, dat deze week
zo nadrukkelijk naar buiten is geko
men, de ontmanteling van een bedrijf,
waarover tien jaar geleden met trots
en respect werd gesproken. Het is goed
te bedenken met name dient dat in
Den Haag te gebeuren dat het mo
ment var. stabilisatie rn de Nederland
se krantenwereld nog steeds niet is be
reikt Zes jaar geleden waarschuwde
professor Rooy hoogleraar in de
perswetenschap en econoom in een
opstel over de verzuiling en de dag
bladpers. dat alle kranten zich moesten
gaan bezighouden met de strijd om
het bestaan. Hij schreef dat in 1965.
toen het er nog vrij rooskleurig scheen
uit te zien. Het zou gaan aldus
(Voor vervolg zie pagina 3
hnlnm 1
