PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MR. BIESHEUVEL FORMATEUR
Uitspraak in rechtszaak tegen
New York Times is uitgesteld
Voorstel aan staten: PZEM-directeur
ir T. Bogerd ontslaan na schorsing
Economie
verkeert
al in
alarm-fase
KABINET VAN 16 MINISTERS: KVP 6, VVD 3, ARP 3, CHU 2, DS'70 2
Prof. Steenkamp
in VPRO-vrijdag
KRANT WEIGERT DOCUMENTEN AF TE STAAN
STAKING VAN
AMSTERDAMSE
TAXI
CHAUFFEURS
Vandaag
in de
krant...
Betoging
Verboden
GS VOORSTEL CONFORM STANDPUNT RAAD BESTUUR PZEM
DB PZEM
KREEG HET
VERTROUWEN
Kritiek
PZEM en
politiek
214e Jaargang - no. 140
WAARIN OPGENOMEN DE MI D D ELBU RGSE. VLI SSI NG S E, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
01156-554. txr. 2751).
I. I«r.
ranco w ml 1MI w kwartaal
I. C2X. «3. 5212) CM-k. g. tal.
iluaiat 4 S kt* Cira 559M0.
Vrijdag 18 juni 1971'
In raceboot
de wereld rond
Pagina 13
(Van onze pa riemen taire redactie
DEN HAAG Mr B. W. Biesheuvel, de fractieleider van de ARP. zal vandaag door informateur
prof. Steenkamp worden voorgedragen als formateur van het vijfpartijenkabinet uit KVP, ARP.
CHU, WD en DS'70. De vijf gesprekspartners hebben donderdag een akkoord bereikt over deze
voordracht, die inhoudt, dat bij slagen van de formatie mr Biesheuvel de nieuwe minister-presi
dent van ons land zal zijn. Hij zal dan ook dat is akkoord bevonden door de vijf premier
worden van een grotere regering dan die van zij n voorganger De Jong. Er zal vrijwel zeker een
nieuw ministerie van milieubeheer worden gevormd, terwijl er een nieuwe minister zonder por
tefeuille (zonder eigen ministerie) bij komt. voor waterschapsbeleid. Het totaal aantal ministers
zal dan zestien worden, die met de volgende sleutel zullen worden verdeeld: KVP 6. WD 3, ARP 3,
CHU 2 en DS '70 2.
\lles verliep ook gisteren volkomen
naar wens op het Binnenhof. De vijf
hebben zeer waarschijnlijk voor het
laatst onder leiding van pror. Steen
kamp vergaderd. Vandaag zal het re
geerakkoord worden gepubliceerd, la
ter op de dag gevolgd door de .sleutel'
voor de zetelverdeling en de forma- j
teursvoordracht. Vanmiddag komen de
meeste fracties bijeen om de verdeling
van 6-3-3-2-2 te bespreken. Sommige
fracties venvachten daar veel tijd voor
nodig te hebben, maar dat er een kink
in de kabel zou komen is wel zeer on
waarschijnlijk. omdat de VVD pas
maandagochtend zal vergaderen (dus
ruim na het bekend worden van het
bereikte akkoord).
De vijf fractieleiders zijn het donder
dag ,over alle punten die mogelijk zijn'
eens geworden. Dat betekent dat ook
het bezuinigingsrapport van de com-
missie-Nelissen (voor nieuwe taken
900 miljoen gulden bezuinigen) volle
dig akkoord is bevonden. Eerder deze
week werden de vijf het ook al eens
over een ander heet hangijzer de lega
lisenng van de abortus. Beide zaken
zijn in het vandaag te publiceren re
geerprogramma volledig verwerkt
De gisteren bereikte .sleutel' voor de
verdeling van de ministerszetels week
in zoverre af van de eerdere verwach!
tingen. dat de ARP toch drie zetels
krijgt te vullen in plaats van twee..
HILVERSUM (ANP) Kabinets
formateur pror. Steenkamp zal
vanavond in het radiopragramma
.VPRO vrijdag' tussen zeven en
half acht vragen beantwoorden
van luisteraars. Het programma
wordt uitgezonden vanuit de
Haagse radio studio van de NOS.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Bij het vooronderzoek in het door de regering
tegen de New York Times aanhangig gemaakte proces heeft de fe
derale rechter Murray Gurfein gisteren zijn uitspraak opgeschort
over het verzoek van het ministerie van justitie om het dagblad te
dwingen zijn exemplaren van het geheime Vietnam-rapport voor
inspectie te overleggen. Het argument van de advocaat van de Times
was, dat inspectie de identiteit van degene, die.de studie in handen
heeft gespeeld van het dagblad zou kunnen compromitteren. Minis
ter van justitie John Mitchell en de Amei'ikaanse binnenlandse vei
ligheidsdienst (FBI) hebben inmiddels gesuggereerd dat zij op het
spoor zijn van de informant.
Voor zover bekend bestaan er vijftien
originele exemplaren van de studie,
die, omdat zij als ,zeer geheim' waren
bestempeld, geregistreerd waren,
waarbij een lijst werd opgemaakt van
personen, die er toegang toe hadden.
De exemplaren, die in liet bezit zijn
van de Times, zijn vermoedelijk ko
pieën van één van deze originele. Het
ministerie van justitie heeft zijn aan
klacht gebaseerd op enkele artikelen
ivan de wet op de spionage, waarin
het publiceren van geheime stukken
als een misdaad wordt beschouwd.
Voor het verstrekken van dergelijke
stukken en het publiceren ervan, staat
een maximum gevangenisstraf van
tien jaar en - of een boete van 35.000
gulden.
Volgens Sidney Zion, gewezen recht
bankverslaggever van de New York
Times, heeft dit blad het Vietnam-
rapport ontvangen van prof. Daniel
Ellsberg van het technologisch insti
tuut van Massachusetts. Hij gaf het in
maart van dit jaar. Prof. Ellsberg
kreeg het materiaal op zijn beurt van
de Rand Corporation, die veel ondei
zoek voor de regering verricht heeft.
Om het voortijdig uitlekken van d«
serie te voorkomen, terwijl er aan
werd gewerkt, bracht de New York
Times verslaggevers, die er mee be
last waren, (waarvan een aantal af
komstig van het Times-bureau in Was
hington, onder wie de Pentagon-coi -
respondent Neil Sheean, die naar ver-j
luid de documenten bemachtigde
drie maanden geleden over naar de
eiide verdieping van het Hilton Hotel;
in New York. Daar werd een volledig
redactiebureau geïnstalleerd, inclusief I
een zeer uitgebreide bibliotheek over
Vietnam en Zuid-Oost Azië.
Voor het zetten van de kopij werd
verleden week een tijdelijke muur
opgetrokken in de zetterij van het
dagblad, waartoe alleen een kleine
groep vertrouwde zetters toegang had,
die zich tot geheimhouding hadden
verplicht. Zo groot was de voorzich
tigheid. waarmee .project X', zoals
het op de krant werd genoemd, was
omgeven, dat zelfs collega's van de
verslaggevers die eraan werkten, niet
ivisten waar zij waren, en wat zij
deden. De enige overweging, die dei
leiders van het dagblad bij de publika-l
tie hebben gehad, nadat zij vastge-j
steld hadden dat de publikatie nietj
schadelijk zou zijn voor de nationale'
defensie en de oorlog in Vietnam, was
do echtheid van de studie. Dit werd
zorgvuldig onderzocht voordat met!
het schrijfwerk werd begonnen. j
Reacties
De New York Times publiceerde giste
ren een overzicht van de reacties van
andere landen op de openbaarmaking
van de documenten. Geen van de
geciteerde commentaren keerde zich!
tegen de publikaties ervan. In de VS,
zelf werd de Times verdedigd door de
vereniging van redacteuren van het
persbureau Associated Press, die zich
in een brief tot de minister van
justitie richtte, en door de vereniging
van uitgevers, waarbij 90 procent van
de boekuitgeverijen aangesloten is.
Een scherpe en voorspelbare anture-
actie werd geleverd door een zegsman
van de reactionaire organisatie van
veteranen van buitenlandse oorlogen.
Deze man noemde de publikatie van
de documenten .zeer dicht bij de
dunne scheidingslijn van verraad, zo
het al geen verraad in wezen is'.
Intrigerend is verder dat senator Wil
liam Fulbright (die zich op het ogen
blik in Londen bevindt en daar be
kendmaakte dat de dokumenten naar
zijn mening niets bevatten dat de
nationale veiligheid in gevaar brengt),
zich al op II november 1969 met een
AMSTERDAM (ANP) De Amster
damse loontaxichaufreurs. eenderde
van het totaal aantal taxichauffeurs
gaan vanmorgen om 6 uur voor 24
uur in staking om kracht bij te zetten
aan de looneisen, die door de ver-
voersvakbonden die overigens niet
achter de staking staan, zijn ge-;
steld.
Men heeft met opzet vrijdag genomen
omdat dit de drukste dag in het taxi
taxibedrijf is.
De eisen van de vakbonden zijn: door
berekening van de f 400,- 3 procent
loonsverhoging op 1 april, 1 pet op 1
juli en 6 pet op 1 oktober, zo werd in'
het communiqué van het actiecomité
meegedeeld. In de hoofdstad zijn cir
ca 380 loonchauffeurs en ongeveer 600
bedrijf is.
brief tot minister van defensie Lalrd
richtte, met het verzoek om inzage
van de studie waarvan hij gehoord
had. Fulbright herhaalde dat verzoek
in een tweede brief op 19 januari 1970
en opnieuw op 30 april van dit jaar,
toen een copie van het rapport al in
handen van de Times geweest moet
;r dan één de zware post van
premier is. Bovendien is gisteren een
even naar voren gekomen mede kan
didaat voor het formateurschap (dat
bijna altijd uitmondt in een premier
schap) afgevallen, te weten de demis
sionaire KVP-minister Nelissen.
Deze was genoemd, omdat de VVD de
formateur in de eerste plaats uit KVP-
kring wilde zien komen. Wat echter
zeer waarschijnlijk was, is gebeurd: de
KVP heeft bedankt, daarna bedankte
de VVD en vervolgens gingen de vijf
akkoord met mr Biesheuvel.
De fractievoorzitter J. M. den Uyl
(pvda) en H. A. F. M. O. van Mierlo
(d'66) achten het teleurstellend dat de.
openbaarheid rond de nog steeds,
voortdurende informatie .bekeken' is.
Ze zeggen dit in een open brief, don
derdag aan informateur prof. P. A. J.
M. Steenkamp verzonden. De beide;
fractievoorzitters noemen het een ab-i
solute voorwaarde, dat de gegevens,
die gedurende het Informatiewerk een
rol hebben gespeeld, worden gepubli
ceerd, tegelijk met het bereikte ak
koord. Die gegevens, aldus de openj
brief, moeten gekend worden om een
gefundeerd oordeel te kunnen vellen;
over de uitkomst van het werk.
In een open brief van de heren Den
Uyl en Van Mierlo wordt het .al erg,
genoeg' genoemd, dat de uitkomst vanj
deze kabinetsformatie niet aan het'
oordeel van de kiezer wordt onderwor
pen en dat de kiezer maar weer moet1
afwachten, wat het effect van zijn
stem zal worden.
NEW YORK De uitgever van
de New York Times, Arthur Sulz
berger (r) beantwoordt hier vra
gen van verslaggevers op de Ken
nedy luchthaven van New York.
Hij besprak gisteren het rechter
lijk verbod tot publicatie van het
McNamara-rapport over de Viet
namese oorlog in de NYT. Sulz
berger ontkende dat de publicatie
schadelijke gevolgen zon hebben
voor de nationale veiligheid.
VOLGENS ABN-
CONJUNCTUUR-
METER:
DEN HAAG (ANP) Volgens
de conjunctuurindicator, welke
de Algemene Bank Nederland
toepast, beweegt de conjunctuur
in Nederland zich in neerwaartse
richting. Dit conjunctuurindica-
torsysteem van de Algemene
Bank Nederland werkt met waar-
schuwings- en gevarenzones. Op
het ogenblik bevindt de conjunc
tuur zich nog in een waarschu
wingszone. maar te verwachten
is, dat in het eerste of tweede
kwartaal van het volgend jaar de
.onderste gevarengrens' zal wor
den bereikt.
Dr A. Batenburg, lid van het presidi
um van de raad van bestuur van del
Algemene Bank Nederland, heeft hier
over onlangs mededelingen gedaan,
die thans zijn gepubliceerd. Het wordt
volgens dr Batenburg tijd. dat werk
gevers en werknemers, producenten
en consumenten, regering en parle-,
ment, de handen ineen slaan om zich'
te bezinnen op de huidige conjunctu
rele situatie, die duidelijk in de rich
ting van één op handen zijnde achter
uitgang wijst. Met andere woorden
er is een kentering van de conjunc-j
tuur op handen. De stijgingspercenta-,
ges van verscheidene relevante econo-1
mische grootheden zoals de industrie- j
le produktie, de consumptieve beste-,
dingen, de uitvoer, het arbeidsover-
schot en de beoordeling van de order-1
positie geven een duidelijke daling tej
zien ten opzichte van de situatie van!
een jaar geleden.
De gegevens, die over de eerste maan-i
den van 1971 bij de grote banken!
binnenkomen over de ontwikkelingen
in bepaalde bedrijven, vooral in de
sector van de middelgrote onderne
mingen, zijn zorgwekkend.
De werkelijke toestand is volgens drj
Batenburg veel ernstiger dan blijkt
uit de indicatorgrafiek van de Algeme- j
ne Bank. Wij moeten rekening houden)
met een abrupte ommekeer, maart
ook als de valutachaos niet zo plotse-1
ling was ontstaan, had men moeten,
verwachten, dat, de geldstroom naar
ons land minder zou zijn geworden,!
Wanneer de lijn van grotere krapte,
(van geld) zich gaat aftekenen, zal
blijken, dat een veel groter aantal
ondernemingen, dan thans reeds het1
geval is, moeilijkheden krijgt.
Reclamestunt
kost kleuters
het leven
(Van onze correspondent)
ROME De dood school in de
biskwietjes voor twee nichtjes, die
met vakantie aan het Lido van Vene
tië logeerden. De kinderen van tien en
negen jaar waren met honderden an
dere kinderen in zee aan het spelen,
toen een klein vliegtuig op geringe
hoogte overvloog en kleine doosjes
met kinder-biskwietjes en zuurtjes
aan parachutes liet dalen.
De reclamestunt van de snoepfabriek
was aardig bedacht, maar het resul
taat bleek rampzalig. Er ontstond on
der de kinderen een enorme run, wie
het eerste de begeerde buit zou vero
veren. De nichtjes, Monica en Daniela
Bodi geheten, werden onder de voor-;
bijstormende kleuters vertrapt, waar
bij ze onder water verdwenen en
verdronken.
Monica werd later levenloos bij een
golfbreker aangetroffen. Naar Daniela
moest een uur worden gezocht. Ze
bleek in een kuil onder het waterop
pervlak te zijn gezakt
fa ant lij i
.KOUDE DOUCHE' noemt het ac
tie-comité van deze boeren in
Zeeuwsch-Vlaanderen het besluit
van CBTB om de toogdag van
Schoondijke naar 's-Gravenpolder
te laten verhuizen.
(Pag. 7)
DE DOMBURGSE buitens Duin
beek, Berkenbosch en Eikenoord
nu eigendom van staatsbosbe
heer zijn voorlopig voor een
deel tot .verboden terrein' ver
klaard. (Pag. 9)
Nieuws uit Zeeland: pagina
na's 2,5,7,9 en 17
Binnenlands en buitenlands
nieuws: pagina 3 en 13.
Sport: pagina 14 en 15.
Radio en tv: pagina 19
Financiën: pagina 21.
MIDDELBURG Koeriers van,
het provinciaal bestuur van Zee
land hebben gisteravond de 47)
statenleden die vandaag om1
tien uur in vergadering bijeen-
komen in Middelburg de laat
ste voorstellen bezorgd inzake;
de zaak-PZEM/Bogerd.
Gedeputeerde staten geven de staten in j
overweging de vertegenwoordigers van!
de provincie in de aandeelhoudersver
gadering van de NV PZEM bindend
mandaat te verstrekken zich in die ver
gadering dinsdag 22 juni a.s. in Mid-;
delburg te verenigen met het voor
de vooruitlopend op dit ontslag dc di
recteur te schorsen.
Gedeputeerde staten hebben zich met;
dit voorstel geconformeerd aan het
standpunt van de raad van bestuur)
van de PZEM. zoals dat gisteren in een
zes punten tellend voorstel werd gefor- j
muleerd na een vijf uur durende ver-;
gadering.
Het dagelijks bestuur stelde in die bij
eenkomst zijn zetels beschikbaar De
raad van bestuur sprak daarop zijn;
vertrouwen uit in het d.b., met uitzon-1
dering van dc heren C. Th. A. van Wa
terschoot en J. Stenvert, en verzocht
de leden van het dagelijks bestuur in;
de toekomst de NV PZEM te blijven;
besturen.
Anderhalf uur na afloop van de verga
dering van de raad van bestuur, wijd-,
den gedeputeerden een extra vergade
ring aan de PZEM. G.s. besloten een
nieuw punt aan de staten-agenda van
vandaag toe te voegen, namelijk .On
derzoek bij de N.V, PZEM'. De PZEM-:
zaak zal nu aan het begin van de ver-I
gadering aan de orde worden gesteld.;
De vergadering van de raad van be
stuur van de PZEM. die van negen uurl
's morgens tot twee uur 's middags
commissaris der koningin in de provin-
cie Zeeland mr J. van Aartsen. In ver
band met de officiële ontvangst door
het provinciaal bestuur van een gezel
schap van ex-politieke gevangenen, op
excursie in Zeeland, verliet mr Var.
Aartsen de vergadering kort na twaalt
uur. De voorzittershamer werd vanaf
dat moment gehanteerd door burge
meester J. C Aschoff van Terneuzen.
lid van de raad van bestuur. Als niet
lid van de staten achtte men hem de
meest geschikte persoon om de verga
dering verder te leiden
Het. zes punten tellende voorstel van
het dagelijks bestuur werd punt voor.
punt behandeld.
Het. dagelijks bestuur stelde in deze,
vergadering zijn zetels beschikbaar:
namelijk de gedeputeerde A. J Kaland
(voorzitter van het d.b en M. J. van
Poelje, burgemeester M. K. van Dijke
van Axel. het statenlid I Filius uit Vlis-
singen en het statenlid W. Huson uit
Terneuzen. Op twee na spraken de le
den van de raad van bestuur daarop
hun vertrouwen tut in het dagelijks
bestuur. Die twee .tegenstemmers' wa
ren het PPR-statenlid Van Waterschoot
en het PvdA-statenlid Stenvert. Heti
singen. dat zijn vertrouwen uitsprak in
het dagelijks bestuur, maakte een uit
zondering voor één db-lid. Desgevraagd
wilde de heer Landsheer noch de naam
van dit d.b.-lid, noch de reden van zijn
beslissing noemen Van andere zijde
vernamen wij, dat het hier gaat om het
db-lid burgemeester Van Dijke. die in
de vergadering van de raad van be
stuur maandag j.l. naar het inzicht van
het YVD-statenlïd wat al te fel als
verdediger van de PZEM-directeur en
de eerste in die vergadering inge
trokken voorstellen van het dage
lijks bestuur zou zijn opgetreden
Naar wij vernamen zou in de vergade
ring van gistermorgen vrij scherpe kri
tiek aan liet adres van hel dagelijks
bestuur zijn gericht. Kritiek, die zich
richte op liet feit. dat hel d.b. zo lang
en halslarrig aan zijn aanvankelijke
standpunten heeft vastgehouden. De
kritiek ging evenwel niet zover, dat het
dagelijks bestuur geen vertrouwen
meer kreeg.
De voorstemmers-statenleden maakten
evenwel duidelijk, dat hun vertrouwen
soonlijke mening' moest worden ge
ïnterpreteerd. Men mocht daaruit met;
de conclusie trekken, dat hun fracties;
m de staten zich zonder meer aan dit
standpunt zouden conformeren.
Het in de vergadering van de raad var.
bestuur geformuleerde voorstel-van-
zes-punten zal aan de orde komen in
de vergadering van aandeelhouders
van de NV PZEM aanstaande dinsdag-
midag om vier uur in Middelburg. De
vergadering van aandeelhouders zal
volledig worden geïnformeerd over de
ontwikkelingen rond de figuur van di
recteur Bogerd. zo verklaarde ons de
heer Filius. optredend als woordvoer
der van de raad van bestuur. Even
tueel zal op 28 juni as. een beslissing
worden genomen over de voorstellen
van de raad van bestuur. Men wil met
name de vertegenwoordigers van de ge
meenten in de vergadering van aan
deelhouders de gelegenheid geven hun.
gemeentebesturen over deze zaak in te
lichten en zonodig om advies te vra
gen .De gemeente-aandeelhouders heb-,
ben betrekkelijk weinig informatie', zo
stelde het de heer Filius.
Voor meer nieuws over de PZEM-
affaire verwijzen wij naar pagina
(Ui/
IVc-N'l vennijdelijkhcid de a.'gelo
pen week ■- dutdek.ker
rc-zj de PZEM zal ontslag worden
-2* verleend. De formele be
krachtiging van deze beslissing zal
vandaag tn de staten vermoedelijk
geen enkel verzet oproepen, waarmee
dan dit deel van het PZEM-drama is
afgesloten. Wc noteren met opzet: dit
deel van het PZEM-drama. Er zullen
vandaag namelijk ook andere facetten
van deze zaak aan de orde komen,
waarvan de politieke verantwoorde
lijkheid voor de hele gang van zaken
waarlijk niet het geringste is. In het
bijzonder gaat het daarbij om het oor
deel van de staten over de twee leden
van gedeputeerden, die zitting hebben
in het dagelijks bestuur van de PZEM.
namelijk A. J Kaland en M. J. van
Poelje. De aandacht zal naar :nen
mag aannemen vooral op gedepu
teerde Kaland vallen.
Waarom? Alleen omdat h;j voorzit
ter is van het dagelijks bestuur
van de PZEM? O' omdat hij zich tot
vorige week maandag loyaal heelt ge
toond met de PZEM-directeur? We
geloven dat deze zaak dieper gaat dan
de hier vragenderwijs genoemde pun
ten. Kaland heeft zich de afgelopen
jaren een rechtlijnig bestuurder ge
toond, die naar buiten de exponent
werd van het Zeeuwse industrialisatie
beleid. Ten onrechte overigens, want
het gehele college droeg de verant
woordelijkheid voor
dit beleid. Hij was
een man, die durf
de door te tasten:
in de weinig aan-
trekkelijke affaire
van de waterleidingmaatschappij
Zeeuwsch-Vlaanderen zette hij zijn be
leid door met als gevolg dat er een
Zeeuwse waterleidingmaatschappij
kwam Zo ook ten opzichte van de ga*
en elektriciteitsbedrijven: de PZEM
werd omgebouwd van elektriciteitsbe
drijf tot energie-maatschappij- Er werd
in die dagen met welwillendheid over
deze gedeputeerde gesproken: men vond
hem een hardwerkend en energiek
man. die kans zag ambitieuze denk
beelden te verwezenlijken. Op zeker
moment is daarin echter een kente
ring gekomen.
Het moment van die kentering is
vrij nauwkeurig aan te geven
de ommezwaai is begonnen met de
vestiging van Pechiney. Aanvankelijk
was het verzet tegen dit aluminium
bedrijf voornamelijk afkomstig van de
agrarische kant. maar al spoedig be
gon men zich er in breder kring mee
bezig te houden. In Zeeland kwam
zoals trouwens overal de discussie
over de milieuhygiëne op gang. in
eerste instantie uitmondend in de op
richting van de Vereniging Milieu
hygiëne Zeeland. Kaland heeft te dien
aanzien geen enkele neiging getoond
zich taktisch op te stellen: hij vond
dat er geen reden tot verontrusting
was omdat het provinciaal bestuur
vanaf het eerste moment scherp heeft
gelet op voorkoming van verontreini
ging. Bij de statenverkiezingen van vo
rig jaar werd de milieuhygiëne of
liever gezegd: de industriële ontwik
keling van Zeeland mede inzet van
de stembusstrijd En dat leidde er on
der meer toe, dat .twee broeders uit
hetzelfde huis', namelijk CH-Kaland en
AR-Van Bennekom elkaar in het open
baar begonnen af- en aan te vallen.
Overigens toonde Kaland de afgelopen
maanden geen gebrek aan moed: hij
ging in de leeuwenkuil van de VMZ
om daar zijn standpunt uiteen te zet
ten en te verdedigen.
fn dit beeld past de solidariteit van
1 Kaland als voorzitter van het PZEM
dagelijks bestuur met de nu zo om
streden directeur Hij bewonderde deze
man om zijn bekwaamheden en vond
dat hij veel voor het bedrijf van de pro
vincie waard was. Duidelijk komt dat
naar voren in de verklaring van het
dagelijks bestuur van 8 december vorig
jaar. toen de PZEM-moeilijkhetien be
gonnen .Op uiterst bekwame wijze
geeft hij de directeur zowel in
technisch, economisch als commercieel
opzicht, leiding aan onze vennoot
schap'. aldus deze verklaring. En dan
volgt een opvallende zinsnede: dit lei
ding geven geschiedt „mede ten bate
van de Zeeuwse bevolking en ter sti
mulering van het m deze provincie ge
voerde overheidsbeleid'. Een zin die
boekdelen spreek: als ze niet uit de
pen van Kaland is gevloeid dan geef',
ze in ieder geval exact zijn mening
weer. De PZEM-directeur pa>-e niet al
leen in het ontwikkelingsbeleid, maar
stimuleerde dat ook. Op zijn conto kwa
men de waterfabnek. de kerncentrale,
de geslaagde onderhandelingen met de
industriële afnemers enzovoort.
Onbewust komt dat vandaag allemaal
aan de orde. Formeel genomen gaat
het alleen maar om een directeur van
een overheidsbedrijf, tire ver over de
streep is gegaan door het bedrijf veel te
veel te laten doen m de privé sector. Ma
terieel echter is meer in het geding. Het
gaat voor menigeen buiten de staten
vooral ook om een (a! dan niet gemoti
veerd) onbehagen tegen een ontwikke
lingsbeleid van het provinciaal bestuur,
gestalte krijgend in de industrialisat:e
me: name langs de Westerscheide. Ka
land wordt algemeen als dé man van
dat beleid beschouwd en de PZEM-
directeur als zijn technocratisch mede
werker De ongelukkige zaak-Stikkelo-
ram heeft vorig jaar die indruk ver
sterkt. In de buitenwereld werd soms
over hen gesproken als ging het om dr
Jekyll en mr Hyde uit he: befaamde
aubbelgangersverhaal van Stevenson
Jekyll Hyde op Zeelands grazige wei
den en omzoomde akkers. De werke
lijkheid ts uiteraard anders en heel wat
gecompliceerder dan deze zwart-wi:
voorstelling. Niettemin is het deel van
de werkelijkheid, dat vandaag word»
behandeld, nogal droevig: er zijn din-
(Voor vervolg zie pagina 3
