PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
IN ZWEDEN ERNSTIG GEWOND
Winst PvdA en VVD op eiland Tholen
JOEGOSLAVISCH AMBASSADEUR
Openbare
aanklager
contra
Nixon
Jongen gedood door
explosie in school
Olie in
Kanaal
Slaat in de
staat
Vandaag
in de
krant...
.Panther' in dok
MEER KANS
OP ZON
ROOLVINK WIL
STRINGENTERE
TOEPASSING
HINDERWET
HOT PANTS
IN NEW YORK
VERBODEN
EX-NAZI'S
VRIJGESPROKEN
214e jaargang - no- 83
Donderdag 8 april 19711
Oranje boven
WAARIN OPGENOMEN DEM ID DELBURG SE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN memo-cenler
r. 01116-5(4. exp. 2751).
rt 19.15 p«r Uvlul. lo».« Bumn« 30
>4.. 5213). Ooxlburf, UI. 2395
M>. Giro 359300. rmimilll Zmox»
Geen dienst in Nederland
heeft een wisselcnder re
putatie dan rijkswaterstaat.
Soms worden deze technici
hemelhoog geprezen, vooral
in moeilijke dagen. Toen ze
Walcheren droog maakten
kregen ze de grootst mogelijke lof cn
datzelfde gold in 1933, het jaar waar
in ze Zuidwest-Nederland boven wa
ter haalden. Zuiderzeewerken en del
taplan werden een soort exportartikel:
films, vouwbladen, tentoonstellingen
en maquettes verzekerden de wereld
dat Nederland overeind werd gehou
den door rijkswaterstaat en in parle
ment en pers werden vele malen sier
lijke pluimen uitgedeeld. Maar het ge
tij keert, zoals men bij rijkswaterstaat
uit ervaring weet: lof slaat om in kri
tiek. Bovendien is bij de grootste
waardering altijd een onderstroom
van wantrouwen merkbaar, een wan
trouwen samen te vatten in de beken
de zin: .een staat in de staat'. .Voor
treffelijke mannen', zegt men dan.
.knappe waterbouwkundigen, maar
en dan klinkt onvermijdelijk: een
staat in de staat'. Wanneer het weer
eens eb is met de waterstaats-waarde
ring, klinkt deze weinig-omlijnde slag
zin zelfs dreunend door Nederland.
Ook in deze verkiezingsperiode wordt
er weer gaarne gebruik van gemaakt.
Tiet bekt lekker' zegt een acteur van
een zin, die hem goed in de mond ligt.
,staat-in-de-staat' bekt lekker bij som
mige politici, al dan niet op het ver
kiezingspad.
Eigenlijk zou geen kandidaat-kamer
lid tijdens de verkiezingsstrijd
deze zin in de mond moeten nemen.
In feite namelijk geeft hij daarmee
zichzelf en zijn collega's in eerste en
tweede kamer een brevet van onver
mogen: zij hebben het kennelijk zo ver
laten komen, dat een groep ambtena
ren een machtspositie heeft veroverd,
die blijkbaar zo sterk is dat geen poli
ticus er iets aan kan doen. Want dat
betekent deze slogan: het staatsbe
stuur kan niet veel uithalen, omdat
er een groep is in
die staat, die het op
bepaald terrein
voor het zeggen
heeft. Zo werd deze
slagzin onlangs ge
bruikt tijdens een AB-verkiezingsbij-
eenkomst: we geloven, dat op die
plaats een dergelijke zin helemaal niet
kan klinken. Sinds de tweede wereld
oorlog immers is het ministerie van
verkeer en waterstaat ruim twaalf
jaar in handen geweest van bewinds
lieden met een AB-signatuur. Zo er
hier al een staat in de staat is ont
staan. dan ligt de politieke verant
woordelijkheid en daar gaat het
om. om de politieke, niet om de amb
telijke verantwoordelijkheid mede
bij de AB-Partij.
Deze week heeft een PvdA-wethouder
(Beimerswaal) zijn beklag over
rijkswaterstaat gedaan. Zijn betoog
was merkwaardig: .Straks heb je rijks
waterstaat ergens voor nodig. Als je
ze nu op de teentjes trapt, zit je in het.
schip, zo gevoelig zijn deze lieden'. De
ze opvatting zou zelfs de achtergrond
zijn van een soort onbewegelijkheid
bij het Reimerswaalse college van b en
w: men is daar bang van rijkswater
staat. althans zo kan men de woorden
van de wethouder interpreteren. Een
eigenaardige houding. We geloven ove
rigens niet. dat ze in overeenstemming
is met de werkelijkheid: b en w van
Eeimerswaa! zijn heus wel bereid om
zonodig de handschoen op te nemen
en rijkswaterstaat duidelijk te maken
hoe men over een bepaald plan denkt.
Het betoog van de wethouder lijkt ons
minder aanval op rijkswaterstaat en
meer kwalificatie voor zichzelf. Maar
vooral: zó moeten we in Nederland
niet gaan handelen, beleidsmensen be
schikken over betere methoden dan
een debat via de krant met een amb
tenarenapparaat. Zij kunnen zich rich
ten tot de politiek verantwoordelijke
minister of tot de kamer. Daar moe
ten zij met de stukken aantonen dat
een rijksdienst zich een houding aan
matigt, die onjuist is. De hier gevolg
de gang van zaken is principieel on
juist.
Bij dit alles is hier nog niet de vraag
aan de orde geweest of rijkswater
staat nu inderdaad een staat in de
staat is We willen pogen een ant
woord te formuleren. In dc eerste
plaats gaat het bij deze dienst om een
groep hoog-gekwalificeerde en uiterst
deskundige ambtenaren, stoelend op
een traditie van anderhalve eeuw. In
de tweede plaats beschikken zij over
zovele gegevens en gespecialiseerde
kennis, dat het voor een niet-deskun-
dige vaak moeilijk is met overtuigend
ander materiaal te komen. Vervolgens
staat vast dat de waterstaatsmensen
een groot vertrouwen genieten van de
verantwoordelijk minister, een tradi
tioneel vertrouwen. Voorts is duide
lijk. dat zij met hun inderdaad
respect afdwingend werk in feite
het gezicht van Nederland bepalen.
Daardoor ontstaat een positie, die in
derdaad als machtspositie' kan wor
den aangeduid, met dien verstande
evenwel, dat die macht per definitie
beperkt is. namelijk ondergeschikt aan
het politieke beleidsapparaat. Minister
Bakker heeft de laatste jaren aange
toond van deze laatste opvatting uit te
gaan: allerlei procedures zijp. .open
gemaakt', bijvoorbeeld ten aanzien van
de wegenplanning, er komt veel meer
naar buiten dan vroeger, zodat discus
sies mogelijk zijn vóórdat beslissingen
worden genomen. Onze eigen journa
listieke ervaring is, dat er als regel
bij deze dienst grote bereidheid be
staat allerlei informatie te verschaffen.
Een .staat in de staat'? Dat hangt van
de .staatslieden' af, de beleidsmensen
op elk bestuurlijk niveau, in raden,
staten, parlement en regering. Zij kun
nen weliswaar alleen werken met een
goed getraind ambtenarenapparaat
maar ze mogen zich er nooit door la
ten overheersen.
ZAAK-MY LAI
WASHINGTON (AFP, AP)
Kapitein Aubrey Daniel, de
openbare aanklager in het pro
ces tegen luitenant William Cal-
ley, heeft in een brief aan presi-1
dent Nixon geprotesteerd tegen j
diens ingrijpen in de zaak. Deze
inmenging heeft, aldus Daniel,
schade aan de militaire recht
spraak toegebracht.
In zijn thans gepubliceerde brief van
afgelopen zaterdag, dio ook aan zes
senatoren is verzonden, zegt; de kapi
tein .geschokt' te zijn door het optre
den van de president, die van luite
nant Calley een .nationale held' heeft
gemaakt. ,Als wij de daden van luite
nant Calley goed praten, dan zijn wij
niet beter dan onze vijanden. Wij
staan ook machteloos bij al onze
verzoeken om een menselijke behan
deling voor onze eigen gevangenen',
aldus kapitein Daniel.
Luitenant Calley is niet de eerste
Amerikaanse militair die aan moord
op burgers in Vietnam schuldig is
bevonden. Dit blijkt uit cijfers die het
ministerie van defensie dinsdag heeft
gepubliceerd. Sinds 1965 moesten 115
Amerikaanse militairen op soortgelij
ke aanklachten vcor krijgsraden ver
schijnen: 59 van hen werden schuldig
bevonden aan moord op Zuid-Vietna-
mese burgers. 21 bleken schuldig te
zijn aan minder ernstige misdaden en
35 werden vrijgesproken. In geen en
kel geval werd de doodstraf uitge
sproken. Het ministerie kon echter niet
meedelen in hoevee! gevallen gevange
nisstraf werd opgelegd en hoe hoog
deze vrijheidsstraffen waren. Wel
werd gezegd dat in de meeste geval
len de straffen m hoger beroep ver
laagd werden.
Oorlog
Verder hebben drie Amerikaanse con
gresleden woensdag bij een federaal
gerecht een annklacht tegen president
Nixon ingediend. De congresleden
Parren Mitchell, Benjamin Bosenthal
en Michael Harrington van het. huis
van afgevaardigden eisen dat de
oorlog in Vietnam binnen 60 dagen
wordt gestaakt, tenzij het Amerikaan
se congres de president toestemming
geeft om die oorlog te voeren. Vol
gens hen voert Ni:.on een onwettige
oorlog, en heeft hij hun grondrecht
als congresleden geschonden om te
beslissen over hel wel of niet oorlog
voeren.
De Liberiaanse tanker, nog steeds
voor anker bij de Spijkerplaat,
mag pag opvaren nadat een nood-
reparatie is uitgevoerd, (pag. 9)
Nieuws uit Zeeland
op pagina 2,5,9,11 en 19
Binnen- en buitenland op
pagina 3 en 15
Sport op pagina 16 en 1*
Radio en tv op pagina 2'
Beurs en financiën op
pagina 25
STOCKHOLM, BELGRADO (RTR, AFP, TAN JOEG) De rege
ring van Joegoslavië zal krachtig protesteren bij de Zweedse rege
ring naar aanleiding van de jongste aanval op officiële Joegosla
vische vertegenwoordigers in Zweden. Twee Kroatische extremis
ten hebben woensdagochtend in Stockholm de Joegoslavische am
bassadeur Wladimir Rolovic en een vrouwelijk personeelslid van
de ambassade neergeschoten. Na hun daad gaven zij zich aan de
politie over onder het schreeuwen van de leuze ,Lang leve vrij
Kroatië'. De ambassadeur (55) en de vrouw, genoemd als Mira
Stemiphar (58), zijn in kritieke toestand in een ziekenhuis opge
nomen. Een andere employé van de ambassade moest zich onder
doktersbehandeling stellen met snijwonden die hij had opgelo
pen toen hij vanuit een raam van de tweede verdieping naar een la
ger gelegen balkon sprong om aan de schutters te ontkomen.
af te geven. Daarna vonden zij de!
55-jarige ambassadeur op de grond,;
hevig bloedend uit wonden in heti
hoofd, buik en benen. Mevrouw Stem-,
iphar was door een kogel in de borst'
gewond. Ambassadeur Rolovic werd
naar het Karolinska-ziekenhuis overge
bracht en onmiddellijk geopereerd.
Zijn toestand is kritiek. Gisteravond
werd een derde Kroaat gearresteerd,
verdacht van medeplichtigheid. Am
bassadeur Rolovic die vorig jaar okto
ber in functie trad wordt door vele
Volgens de lezing van de politie zijn;
de twee Kroaten het ambassadege-j
bouw binnengekomen met de verkla
ring dat zij paspoorten wilden aanvra-
gen. Kort nadat zij waren binnenge-
gaür. werd vanuit het kantoor van de
ambassadeur een salvo schoten ge
hoord gevolgd door kreten en ge
dreun. De politie (de wacht voor het
gebouw) stormde onmiddellijk naar
binnen en slaagde erin de schutters te
bewegen hun wapens vier pistolen
(Van onze weerkundige
medewerker)
Met uitzondering van Zuid-oost
Nederland kenmerkte het april
weer zich door een bijzonder
hardnekkig wolkendek, dat zich
door de zeer zwakke wind nau
welijks verplaatst. In de eerste
week van april scheen de zon in
Zuid-Limburg op 25 uren, in De
Bilt 16 uren, Vlissingen 14 uren.
Den Helder 7 en Groningen 6
uren zon tegen normaal 36
uren.
In de laatste 50 jaar kwam in
april, alleen in 1966 één sombere
week voor met in Vlissingen
slechts één uur zon. Heel lang
zaam zal in de komende dagen
het wolkendek breken bij een
wat toenemende noord-oosten
wind. Het zwakke lage drukge-
bied boven West- en Midden-Eu
ropa gaat van de ivecrkaart ver
dwijnen.
Drukstijgingen bij Schotland en
de Noordzee worden van iets
meer betekenis waardoor dc kans
op paaszon ook voor het tot nu
toe nog sombere deel van Neder
land, groter wordt. Dit zal dan
tevens een stijging van de mïd-
daglemperatuur tot gevolg heb
ben tot ongeveer 12 a 15 graden.
(Zie slot pag. 15 kol. 5)
DEN HAAG (ANP) Minister Rool-
vink (sociale zaken en volksgezond
heid) heeft de provinciale besturen en;
de gemeentebesturen bij circulaire gc-j
wezen op de wenselijkheid van een
stringentere toepassing van hinderwet.
Met name liet voorschrift dat voor del
oprichting, wijziging of uitbreiding
van een inrichting een vergunning]
moet zijn aangevraagd en verleend, j
verdient volgens hem meer aandacht, j
Voor technisch ingewikkelde of weten-!
schappelijk nieuwe installaties is het'
vaak zeer moeilijk reeds vóór de
oprichting een vergunning te verlenen
die aan alle gestelde eisen voldoet. De
gemeentebesturen krijgen het advies
om in die gevallen zich af te vragen
of de inrichting uit een oogpunt van
gevaar, schade of hinder in beginsel
kan worden toegelaten. Valt. deze be
oordeling positief uit dan zou tijdig
een tijdelijke vergunning moeten wor
den verleend, zo nodig onder globale
voorwaarden. Deze vergunning moet
uiteraard zo spoedig mogelijk door
een definitieve met nauwkeurige voor
waarden worden vervangen, vindt. mi-J
nister Roolvink.
NEW YORK (AFP/RTR) Het
dragen van hot pants en gewo
ne shorts is in New York ver
boden. Een verordening uit 1942
verbiedt aan personen boven 12
jaar bet dragen van zwemkle-
ding, shorts en andere kleding
die het lichaam niet voldoende
bedekt op een afstand van meer
dan 60 meter van het strand of
van een park. Overtreding
wordt gestraft met een geldboe
te van tien dollar of een gevan
genisstraf van tien dagen.
Twee Newyorkse gemeenteraads
leden hebben dinsdag een voorstel
ingediend dit verbod in te trek
ken. Allen het dragen van zwem-
kleding zou niet moeten worden
toegelaten, aldus democratische le-
Mntthew Troy en Monroe Cohen.
.Wij willen legaliseren wat. in
onze stad een voor het oog zeer
aantrekkelijk schouwspel is ge
worden'. zo verdedigden zij hun
voorstel.
ANDERE JONGEN ZWAARGEWOND
ROTTERDAM (GPD) De 11-
jarige Wim Bos is gisteren ge-I
dood bij een ontploffing in eenj
leegstaand schoolgebouw in
Pernis bij Rotterdam. De tien
jarige Cor Ketting werd zwaar-1
gewond. Tweederde van het ge-;
bouw werd geheel verwoest.
De explosie vond plaats aan de ach
terkant van het pand dat de gemeente1
Rotterdam als opslagplaats diende.
Volgens de brandweer werd er limona
de in bewaard.
De oorzaak is nog niet bekend. Men;
denkt aan een lekke gasleiding. Nog]
de hele avond zochten brandweer en;
politie onder het puin naar eventuele
andere slachtoffers. De overeind ge
bleven restanten van het gebouw wer
den gestut.
Op de foto: een beeld van de rava
ge
BERLIJN (DPA) Een rechtbank in
Berlijn heeft woensdag de voormalige!
SS-fficier Kurt Yenter (59) en de
voormalige Gestapo-ambtenaar Max
Grautstueck (67) onder luid protest
van het publiek vrijgesproken van
medeplichtigheid aan moord op min
stens 20.000 Joden.
Minuten lang werd in de rechtszaal in'
koor .schandaal, knoeierij, schande' en
.Nazi's' geroepen. Wegens het tumult'
liet de rechter de zaal ontruimen.
HOGE OPKOMST: 85,5 PROCENT
PVDA EN SGP MET VIJF
ZETELS DE GROOTSTEN
THOLEN De hoge opkomst percen
tages en de winst van de Partij van de
Arbeid en de Volkspartij voor Vrijheid
en Democratie waren de opmerkelijk
ste resultaten van de gemeenteraads
verkiezingen op hel eiland Tholen,
waar zoals bekend op 1 juli de zeven
bestaande gemeenten worden samenge
voegd tot cén gemeente. In dc nieuwe
gemeenteraad behaalde tot verrassing
van de vele aanwezigen woensdagavond
in het stadhuis van Tholen en ook tot
verrassing van een aantal lijstaanvoer
ders de Partij van de Arbeid 5 van de.
17 raadszetels en zal daarmee in dej
nieuwe gemeenteraad even sterk ver
tegenwoordigd zijn als de Staatkundig
Gereformeerde Partij.
Wat het opkomstpercentage betreft I
van de 10.461 kiesgerechtigden gingen
er 8948 naar de stembus Dit komt neer
op een percentage van 85.5. Tijdens de
statenverkiezingen vorig jaar was dit I
74.1 procent en tijdens de raadsverkie-1
zingen 73.1 procent.
De Partij van de Arbeid steeg ten op
zichte van de provinciale statenverkie
zingen van 22,7 naar 27.1 procent en
benaderde daarmee de SGP, die van
32.7 procent daalde naar 31 procent.
Overigens steeg het stemmental van de
SGP van 2505 naar 2776.
De VVD kwam met drie zetels uit de
bus. 1645 stemmen betekent een per
centage van 18.bijna een verdubbe
ling ten opzichte van de provinciale
statenverkiezingen, toen de VVD op
Tholen niet verder dan 9.3 proeent
kwam.
De vergelijking met de laatste gemeen
teraadsverkiezingen gaan niet op. om
dat toen een aantal plaatselijke lijsten
waren ingediend. Zowel de CHU als
ie ARP leden verlies. De CHU. die
wee zetels behaalde daalde van 14.2
irocent naar 12.1 procent en de ARP
één zetel) daalde van 9.5 naar 6.10
irocent. De KVP behaalde één zetel, en
>leef daarmee ongeveer gelijk, een da-
ing van 5.6 naar 5.3 procent.
Omstreeks acht uur begonnen de ver
kiezingsuitslagen op het hoofdstembu
reau in hel stadhuis van Tholen binnen
te komen. Een vrijwel geheel gevulde
hal zorgde er voor de nodige sfeer.
Een politieman, die de menigte er op
attendeerde, dat hij nog vijf minuten
zou wachten voor hij de verkeerd ge
parkeerde auto's van een papiertje zou
voorzien, werd vriendelijk weggejoeld.
Het secretariepersoneel zorgde ervoor,
dat het publiek meteen op de hoogte
werd gebracht van de uitslagen in dc
verschillende dorpen middels een
groot papier tegen de achterwand van
de hal. Toen de heer P. A. Roels uit
Sint-Maartensdijk het gemeentehuis
binnenkwam met de resultaten van
zijn woonplaats liep hij niet meteen
door naar het bureau waar de cijfers
werden verwerkt, maar las deze eerst
even met luider stemme voor. Uit het
gejuich bij het noemen van de cijfers
van de PvdA (in Sint-Maartensdijk
van 593 naar 722) bleek, dat de aan
hangers van deze partij woensdag
avond in ruime mate waren vertegen
woordigd. Burgemeester J. E. van
Boeijen wilde de cijfers maar liefst,
zo snel mogelijk hebben, maar hij
moest toch op aandrang van de ge-
interesseerden even wachten.
Rekenwerk
Toen na anderhalf uur alle cijfers bin-1
nen waren had men al uitgerekend
hoe het kon worden. Ook bij liet re
kenwerk toonde de heer Roels. die!
voor de PvdA op een verkiesbare
plaats op de lijst voor de tweede-ka
merverkiezingen staat, een van de snel-
sten: 5 PvdA. 5 SGP, 3 VVD. 2 CHU.
1 ARP en 1 KVP. Burgemeester Van
Boeijen kwam even later de hal bin
nen met de .voorlopige' uitslag, vol
gens welke de PvdA 4 en de SGP 6 ze
tels had behaald.
De heer Van Boeijen moest na een
storm protesten terugkeren met de me
dedeling. dat hij zou proberen een wat
meer definitieve voorlopige uitslag re»
produceren. Inderdaad bleek er een re
kenfout te zijn gemaakt. De door de
aanwezigen berekende zetelverdeling
bleek de juiste.
De kiesdeler was 522 15/17. Hieruit!
volgde, dat in eerste instantie de ze
telverdeling als volgt luidde: PvdA 1.
(2368 stemmen), CHU 2 (1984 slem-
men). ARP 1 (546 stemmen). SGP 5
(2776 stemmen) en VVD 3 (1645 stem
men). De KVP had met 477 ruim
tweederde van de kiesdeler gehaald en
kreeg de eerste van de twee restze
tels. De tweede viel toe aan de PvdA.!
De gekozenen in de raad van de nieu
we gemeente Tholen zijn: PvdA. C. J.
Moerland. Stavenisse: L. Kloet. Sint
Maartensdijk: M. A. J. van der Linde.
Tholen en A. Goudzwaard. Oud-Vosse-
meer.
CHU: M. A Geuze, Poortvliet en J. D.
de Korte, Sint Maartensdijk.
ARP: W. C. van Kempen, Poortvliet
KVP: mevrouw J. M. Deurloo-van
Broekhoven.
SGP: C. Boender. Tholen: L J. Koop-,
man. Sint Maartensdijk, A J. Smits,
Stavenisse; A. J. Kurvink. Sint Anna-
land; J I. Hollebrands, Poortvlier
VVD: A J. Scherpenisse, Sint Anna-
land; mevrouw M. J. Renes-van Geer.'
Tholen en A, M. van Engelen, Oud-1
Vossemeer.
LONDEN (AP) De Engelse
regering heeft woensdag bekend
gemaakt dat de stranden aan de
zuidoostkust van Engeland be
dreigd worden door grote olie
vlekken die in het kanaal drij
ven.
De luchtmacht en de marine hebben
met vissersschepen en schepen van de
kustwacht opdracht gekregen pogin
gen in het werk te stellen om te voor
komen dat de olie en dat nog voor
de paasdagen de stranden tussen
Ramsgate en Eastbourne zal bereiken.
Tussen dover en de Franse kust zou
het water volledig bedekt zijn met olie.
Hier zijn in januarie en februari drie
schepen vergaan, waarbij 39 personen
het leven verloren. Bij Dover is de olie
al op de stranden gesignaleerd.
BELGRADO PROTESTEERT NA AANSLAG IN STOCKHOLM
Foto links: De Joegoslavische con
sul Branco Lakte redde zichzelf
door uit een raam van het ambas
sade-gebouw te springen. Hier
wordt hij geholpen door ambulan
cepersoneel. Rechts: Twee verban
nen Joegoslaven verlaten de am
bassade.
